Trang Chủ

Bệnh nhiễm sán

Chia sẻ: Than Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

344
lượt xem 152
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

- Sán lá gan là loại sán lá lớn, thường KS/ống mật ĐV ăn cỏ như trâu, bò, dê, cừu... Có loại F. hepatica và F. gigantica - Fasciola sp - Lây/người qua đường tiêu hóa - tổn thương gan và đường mật - LS: sốt, đau bụng, gan to và tăng bạch cầu đa nhân ái toan trong máu Khoảng 50% cas không có TCLS

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bệnh nhiễm sán

BEÄNH NHIEÃM SAÙN BS LEÂ BÖÛU CHAÂU Boä moân Nhieãm -ÑHYD TP HCM
SAÙN Lôùp TREMATODA Lôùp CESTODA Nhoùm Pseudophyllidae SAÙN LAÙ SAÙN MAÙNG Nhoùm Cyclophyllidae Saùn laù ruoät Schistosoma haematobium Saùn laù phoåi S. mansoni Saùn laù gan S. japonicum S. intercalatum
SAÙN LAÙ GAN Loaïi saùn Ñònh nghóa Clonorchis sinensis Laø loaïi saùn laù nhoû, thöôøng kyù (saùn laù Trung Quoác) sinh ôû heo, choù vaø meøo Opistorchis felineus Coøn goïi laø saùn laù meøo, gaây beänh SLG ôû ngöôøi nhö C. sinensis Fasciola hepatica Laø saùn laù lôùn, thöôøng kyù sinh trong oáng maät cuûa caùc ÑV aên coû. Fasciola gigantica Laø saùn laù lôùn, thöôøng gaëp ôû traâu boø Dicrocoelium Laø saùn laù thoâng thöôøng cuûa caùc dentriticum gia suùc, raát hieám gaëp ôû ngöôøi.
B. BEÄNH DO SAÙN LAÙ GAN LÔÙN FASCIOLA SP I. ÑAÏI CÖÔNG Ø Laø loaïi saùn laù lôùn, thöôøng KS /oáng maät ÑV aên coû nhö traâu, boø, deâ, cöøu… Coù 2 loaïi F. hepatica vaø F. gigantica  Fasciola sp Ø Laây/ngöôøi qua ñöôøng tieâu hoùa,  toån thöông gan vaø ñöôøng maät. Ø LS: soát, ñau buïng, gan to vaø taêng baïch caàu ña nhaân aùi toan trong maùu. Khoaûng 50% cas khoâng coù TCLS.
TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH F. hepatica vaø F. gigantica coù hình daïng vaø caáu truùc khaù gioáng Ñaëc ñieåm F. hepatica F. gigantica Chieàu daøi 3 cm 5 cm thaân Chieàu 2-3/1 5/1 daøi/roäng Choå roäng nöûa tröôùc cô theå giöõa cô theå nhaát ôû: Caàu vai thaáy roõ khoâng thaáy
TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH Fasciola hepatica thuoäc ngaønh Platyhelminths, lôùp Trematoda, phaân lôùp Digenea, boä Prosostomata Fasciola, hoï Fasciolidae. Tröùng 130-145 m x 70-90 m Saùn tröôûng thaønh 2,5x1cm
Sán lá gan trưởng thành. (Ảnh: Viện Thú y Quốc gia)
Sán lá gan được ngâm trong chất bảo quản để nghiên cứu ở Viện Thú y Quốc gia (Ảnh: Ng.Huyền ) Ấu trùng sán lá gan lớn chết ở nhiệt độ 60-70 độ C nhưng nếu chúng ta ăn rau sống, hoặc ăn lẩu tái, trần tái chưa đủ nhiệt độ 40-50 độ C thì ấu trùng sán lá gan vẫn sống được
Chu kyø phaùt trieån cuûa F. hepatica
Những con saùn laù gan lôùn chui ra töø gan bò khi giết mổ. (Ảnh: Vieän Thuù y Quốc gia)
III. ÑAËC ÑIEÅM DÒCH TEÃ -Pallas moâ taû ñaàu tieân vaøo naêm 1760 -Sau 1970, nhieàu baùo caùo nhieãm Fasciola sp ôû ngöôøi, ñaëc bieät ôû Nam Myõ, Chaâu AÂu, Chaâu Phi, Trung Quoác, Vieät Nam, UÙc. -Vieät Nam + Tröôùc 1997: beänh leû teû + Sau 1997: Soá BN taêng nhieàu ñaëc bieät laø ôû caùc tænh thuoäc vuøng duyeân haûi Mieàn Trung nhö Ñaø Naüng, Quaûng Ngaõi, Bình Ñònh, Phuù Yeân, Khaùnh Hoøa
ÑAØ NAÜNG QUAÛNG NAM QUAÛNG NGAÕI KONTUM BÌNH ÑÒNH ÔÛ VN: PHUÙ -Tröôùc 1980: hieám gaëp YEÂN ÑAÉC LAÉC -Vuøng DT nhieãm KHAÙNH HOØA Fasciola sp ôû ngöôøi LAÂM ÑOÀNG NINH THUAÄN chuû yeáu ôû vuøng duyeân BÌNH THUAÄN haûi Mieàn Trung TPHCM BAØ RÒA TIEÀN GIANG VUÕNG TAØU Khu vöïc coù beänh nhieãm Fasciola sp. Baûn ñoà phaân boá dòch teã
Nôi cö nguï cuûa BN bò Saùn laù gan (133 cas töø 1997-2000 nhaäp BV BNÑ) Nôi cö nguï Soá beänh nhaân Tæ leä Quaûng Nam Ñaø Naüng 7 5,2% Quaûng Ngaõi 23 17,2% Bình Ñònh 25 18,8% Phuù Yeân 17 12,8% Khaùnh Hoøa 22 16,5% Laâm Ñoàng 12 9% TPHCM 12 9% Tieàn Giang 1 0,8% Khaùc* 14 13,6% * : Ninh Thuaän, Bình Thuaän, Baø Ròa Vuõng Taøu, Kontum, Ñaéc Laéc
Nôi cö nguï cuûa BN bò Saùn laù gan (133 cas töø 1997-2000 nhaäp BV BNÑ) 30 29.5 25 20 18.8 17.2 16.5 15 12.8 10 5.2 5 0 QN QNg BÑ PY KH Khaùc
Nôi cö nguï cuûa BN bò Saùn laù gan (393 cas töø 1997-2001 nhaäp BV BNÑ) 100 97 90 87 80 77 70 60 54 50 40 33 30 25 20 20 10 0 QN QNg BÑ PY KH LD Khaùc
III. ÑAËC ÑIEÅM DÒCH TEÃ Taàn suaát nhieãm phuï thuoäc: + Söï hieän dieän cuûa oác laøm kyù chuû trung gian + Caùc loaøi ÑV aên coû + Thoùi quen aên uoáng cuûa ngöôøi.
III. ÑAËC ÑIEÅM DÒCH TEÃ Trung gian truyeàn beänh Nguoàn beänh Ngöôøi beänh ÑV aên coû nhö : Tuoåi, giôùi, traâu, boø, deâ, cöøu… ngheà nghieäp… Ø + Thöïc vaät thuûy sinh + Nöôùc: Khoaûng 10% nhieãm AT nang noåi treân maët nöôùc + AÊn gan taùi, coù chöùa saùn non (Taira, 1997)
III. ÑAËC ÑIEÅM DÒCH TEÃ 3. Muøa: Ñoä aåm cao + möa nhieàu dòch SLG lôùn ôû ÑV. Aûnh höôûng/ muøa rau xaø laùch, do ñi keøm taäp quaùn aên uoáng Thöôøng thaùng 10 4 naêm sau, ñænh cao: thaùng 11 2. 4.Tuoåi: Moïi löùa tuoåi ñeàu coù theå bò laây nhieãm. Ngöôøi lôùùn > TE. Thaáp nhaát: treû döôùi 5 tuoåi. 5. Giôùi: Nam=nöõ hay Nöõ > nam 6. Yeáu toá gñ: Coù theå nhieàu ngöôøi bò beänh/ cuøng moät gñ 7. Ngheà nghieäp: Lieân quan chaên nuoâi traâu, boø, deâ, cöøu.
IV. SINH BEÄNH HOÏC LS: Soá löôïng AT saùn xaâm nhaäp gaây toån thöông cô hoïc + caùc p/öù vieâm + p/öù mieãn dòch cuûa kyù chuû. Laïc choã GAN Ñöôøng maät