Bình giảng bài "Mới ra tù, tập leo núi" (Tân xuất ngục, học đăng sơn)

Đề bài: Bình giảng bài Mới ra tù, tập leo núi (Tân xuất ngục, học đăng sơn)<br /> Bài làm<br /> Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ, người cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam ta, cả cuộc đời  <br /> người sống và đấu tranh cho nền độc lập của nước nhà, mà nền tảng sâu sắc là lòng yêu  <br /> nước thương dân sâu sắc của Người. Trong suốt những năm tháng đấu tranh ấy đã có bao <br /> lần Người rơi vào cảnh ngục tù, thế  nhưng tinh thần cách mạng cùng tâm hồn lạc quan  <br /> yêu đời đã giúp Người chưa một phút giây nào chùn bước, thậm chí nó còn là tiền đề cho <br /> những tác phẩm văn học xuất sắc. Tiêu biểu nhất đó là tập thơ Nhật ký trong tù, ngoài ra  <br /> còn có một bài thơ có ý nghĩa quan trọng đánh dấu thời điểm Bác được thả tự do là Mới <br /> ra tù, tập leo núi (Tân xuất ngục, học đăng sơn), một bài thơ với nhiều ý vị sâu xa.<br /> Tháng 9­1943, sau một quãng thời gian dài liên tục đấu tranh đòi tự  do từ  chính quyền <br /> Tưởng Giới Thạch, cuối cùng Hồ  Chí Minh đã thành công bước đầu lấy lại tự  do, tuy <br /> nhiên vẫn còn bị giam lỏng  ở Liễu Châu, Trung Quốc. Sau khi được thả  tự  do, sức khỏe  <br /> Bác rất yếu, chân bước không vững, đó là hậu quả của cuộc sống đày ải chốn lao tù khi <br /> trước. Nhớ đến các đồng bào và chiến sĩ đang ngày đêm mong nhớ tin mình, Bác chỉ mong  <br /> muốn sao cho bản thân nhanh chóng hồi phục sức khỏe, để trở về đoàn tụ và tiếp tục sự <br /> nghiệp cách mạng còn dang dở. Để  được vậy trong những ngày tháng cuối cùng  ở  đất <br /> khách Bác đã ra sức rèn luyện thân thể bằng những bài tập thể dục như leo núi, chạy bộ, <br /> luyện võ,... và Mới ra tù, tập leo núi đã ra đời trong một buổi sớm Bác tập leo núi như <br /> vậy.<br /> Quả thực nếu không nói đến hoàn cảnh ra đời, ta những tưởng đây chỉ là một bài thơ bình  <br /> thường do một người bình thường ngẫu hứng viết khi leo núi và nhớ  đến vài người bạn  <br /> thuở xưa cũ, chỉ khi chiêm nghiệm sâu sắc cả hoàn cảnh sáng tác ta mới thấm thía tầm ý  <br /> nghĩa lớn lao cùng tấm lòng cao cả của tác giả, vị lãnh tụ  kính mến của dân tộc. Những  <br /> vần thơ tuy giản dị nhưng ẩn chứa trong đó là nỗi niềm nhớ quê hương, lòng yêu thương  <br /> tổ quốc cùng dân tộc tha thiết, chỉ mong đợi được đến ngày về, tâm hồn của một thi nhân <br /> và người chiến sĩ cách mạng cùng hòa quyện tạo nên những vần thơ  thật sâu sắc chứ <br /> không đơn giản là những trở ngại khó khăn trong cuộc leo núi.<br /> Hai câu đầu như sau:<br />  "Vân ủng trùng sơn, sơn ủng vân<br /> Giang tâm như kính tịnh vô trần"<br /> Dịch nghĩa:<br /> Núi ấp ôm mây, mây ấp núi<br /> Lòng sông gương sáng bụi không mờ."<br /> Câu đầu tả  cảnh mây núi đang ôm  ấp che mờ  nhau, khung cảnh thật lãng mạn nên thơ,  <br /> thực tế lúc này tác giả đã hoàn thành công việc leo núi và đang dừng chân tại một đỉnh núi  <br /> nào đó để  nghỉ  mệt đồng thời ngắm cảnh. Đập vào mắt tác giả  trước hết là cảnh từng  <br /> dải mây trắng xóa đang vây quanh ngọn núi lớn dưới chân mình, sâu hơn nữa là một dòng <br /> sông quanh co lượn dưới chân núi, mặt sông phẳng lặng, nước trong xanh phản chiếu cả <br /> bầu trời sáng. Chỉ hai câu thơ ngắn gọn như thế, ta đã như tưởng thấy một vị khách ngao  <br /> du đang chắp tay sau lưng mà ngắm trời mây nước, vừa ung dung tự tại, lại có thêm một  <br /> phần phóng khoáng của thi nhân trên đỉnh Tây Phong lĩnh. Lời thơ  nhẹ nhàng, ý tứ  cùng <br /> âm điệu thật khoan thai, thoải mái, như cơn gió nhè nhẹ thổi qua mang theo chút hương vị <br /> sương sớm. Cách sử  dụng điệp từ  "ủng" và lặp lại cấu trúc làm cho hình  ảnh nhân hóa <br /> càng thêm sinh động gần gũi, cũng khiến người ta dễ hình dung ra phong cảnh non nước  <br /> hữu tình, vừa hùng tráng lại cũng chẳng kém phần thơ mộng, dễ vì thế mà thi nhân xuất  <br /> khẩu thành thơ  hay chăng? Câu thơ  đầu tiên dễ  khiến người ta say bởi sự  hài hòa âm <br /> điệu, sự quấn quýt, say sưa ngỡ tưởng những người đang yêu thương, như  sự  giao thoa  <br /> đầy kỳ diệu giữa trời và đất, núi cố vươn cao thật cao để được mây dang đôi tay rộng dài <br /> ấm áp bao bọc. Sự hòa quyện tuyệt vời giữa khoảng trời bao la ấy bỗng lại được tác giả <br /> chấm bút vẽ thêm vào một dòng sông trong xanh để phản chiếu lấy cái cảnh say sưa trên <br /> đỉnh núi thật nhẹ nhàng và đầy ý vị.<br /> "Giang tâm như kính tịnh vô trần"<br /> Dòng sông ấy không chỉ là phản chiếu cảnh mây núi đùm bọc mà còn phản chiếu lấy tâm <br /> tư người thi sĩ, một tâm hồn cao đẹp chẳng nhuốm lấy một hạt bụi trần, chính vì vậy dù  <br /> dòng sông kia có tỏ rõ đến đâu, tác giả cũng sẵn sàng ngẩng cao đầu mà tự hào hạnh phúc  <br /> về những gian khó bản thân đã vượt qua bao tháng năm qua. Đồng thời cũng là một niềm <br /> vui mừng khôn xiết mà tác giả chẳng thể thốt thành lời, nên gửi gắm vào hình ảnh sông  <br /> núi như  một niềm an  ủi nho nhỏ, động viên bản thân tiếp tục với con đường gian nan  <br /> phía trước. Thiên nhiên thật xinh đẹp và bao la biết bao, khác hẳn nơi tối tăm lạnh lẽo <br /> "phi con người kia".<br /> Hai câu thơ tiếp theo, niềm vui sướng của tác giả được thể hiện thật rõ nét và cũng là tâm  <br /> trạng với bao nhiêu tâm sự chất chồng.<br /> "Bồi hồi độc bộ Tây Phong lĩnh<br /> Dao vọng Nam thiên ức cố nhân"<br /> Dịch:<br /> "Bồi hồi dạo bước Tây Phong lĩnh<br /> Trông lại trời Nam, nhớ bạn xưa"<br /> Thi nhân dạo bước ngắm cảnh nơi đất khách, nhưng tấm lòng cứ "bồi hồi" mong nhớ về <br /> quên hương,  ở  nơi  ấy có bạn bè, chiến hữu cùng những đồng bào mà tác giả  ngày đêm <br /> thương nhớ. Cảnh một người đơn bóng lẻ  chiếc "độc bộ" trên đỉnh núi mà khi trông <br /> xuống thấy mây núi đang giao hòa, giữa thiên nhiên rộng lớn ấy, con người bỗng trở nên <br /> cô độc, lạc lõng, nỗi nhớ  lại càng thêm sâu sắc. Câu thơ  "Dao vọng Nam thiên  ức cố <br /> nhân" mang một màu sắc cổ  kính, mang lại cảm giác tĩnh tại, có chút trầm buồn khiến  <br /> nỗi mong nhớ về trời Nam xa xôi như vương vấn, quanh quẩn xung quanh cả không gian <br /> thiên nhiên vốn rộng lớn bao la. Điều ấy góp phần làm nổi bật tình cảm và tâm sự của thi <br /> nhân, nhấn mạnh ý nghĩa toàn bài thơ.<br /> Mới ra tù, tập leo núi là bài thơ  hay, nó mang một ý nghĩa trọng đại với sự  nghiệp cách  <br /> mạng của Hồ Chủ tịch, là dấu mốc kết thúc chặng đường gian nan đày ải, là tiền đề cho  <br /> những trang mới trong cuộc đời cách mạng của Bác. Nỗi nhớ  mong trong bài thơ  đồng  <br /> thời cũng là lòng khao khát về với Tổ  Quốc thân yêu để  chuẩn bị  bị  cho một sự  kiện vĩ <br /> đại của lịch sử dân tộc ­ Cách mạng tháng tám thành công, dưới sự  chờ  đón của những  <br /> chiến hữu, bạn bè, những con người cùng chung lý tưởng cách mạng.<br />  <br />