intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bước đầu nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ để phòng chống sạt lở ổn định lòng dẫn hạ du sông Sài Gòn - Đồng Nai

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

148
lượt xem
27
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hạ du sông Sài Gòn - Đồng Nai có một ý nghĩa chiến lược trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung. Sạt lở bờ sông, biến đổi lòng dẫn cùng với lũ lụt, hạn hán, ô nhiễm môi trường nguồn nước là những hiểm họa, thách thức. Bài viết trình bày bức tranh tương đối đầy đủ hiện tượng sạt lở bờ cũng như các nguyên nhân chính gây nên quá trình sạt lở trên. Dựa trên quan điểm hệ thống tôn trọng tự...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bước đầu nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ để phòng chống sạt lở ổn định lòng dẫn hạ du sông Sài Gòn - Đồng Nai

  1. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── b−íc ®Çu nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p khoa häc c«ng nghÖ ®Ó phßng chèng s¹t lë æn ®Þnh lßng dÉn h¹ du s«ng sµi gßn - ®ång nai PGS.TS. Hoµng V¨n Hu©n1 Tãm t¾t: H¹ du s«ng Sµi Gßn - §ång Nai cã mét ý nghÜa chiÕn l−îc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè Hå ChÝ Minh nãi riªng vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam nãi chung. S¹t lë bê s«ng, biÕn ®æi lßng dÉn cïng víi lò lôt, h¹n h¸n, « nhiÔm m«i tr−êng nguån n−íc lµ nh÷ng hiÓm häa, th¸ch thøc. Bµi viÕt tr×nh bµy bøc tranh t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ hiÖn t−îng s¹t lë bê còng nh− c¸c nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn qu¸ tr×nh s¹t lë trªn. Dùa trªn quan ®iÓm hÖ thèng t«n träng tù nhiªn, bµi viÕt ®· nªu ra nh÷ng ®Þnh h−íng c¬ b¶n quy ho¹ch chØnh trÞ c¸c khu vùc xãi lë träng ®iÓm ë h¹ du s«ng Sµi Gßn - §ång Nai. 1. §Æt vÊn ®Ò HÖ thèng s«ng Sµi Gßn - §ång Nai bao gåm s«ng chÝnh §ång Nai vµ 4 phô l−u lín: s«ng La Ngµ, s«ng BÐ, s«ng Sµi Gßn vµ hai s«ng Vµm Cá §«ng, Vµm Cá T©y. L−u vùc s«ng Sµi Gßn - §ång Nai bao gåm miÒn §«ng Nam Bé vµ mét phÇn T©y Nguyªn thuéc ®Þa phËn c¸c tØnh L©m §ång, §¾k L¾k, T©y Ninh, B×nh Ph−íc, B×nh D−¬ng, §ång Nai, thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Long An víi tæng diÖn tÝch l−u vùc kho¶ng 37.400km2. N»m ë mét vÞ trÝ chiÕn l−îc, ch¶y qua c¸c tØnh miÒn §«ng Nam Bé vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh nªn hÖ thèng s«ng Sµi Gßn - §ång Nai cã mét ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi mét vïng kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt cña c¶ n−íc víi d©n sè kho¶ng 13 triÖu ng−êi, trong ®ã cã khu vùc kinh tÕ träng ®iÓm ë phÝa Nam víi GDP chiÕm h¬n 30% cña c¶ n−íc vµ tèc ®é t¨ng tr−ëng GDP hµng n¨m kho¶ng 12%. Do ®ã, hÖ thèng s«ng Sµi Gßn - §ång Nai cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng, cã vai trß sèng cßn ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña c¸c tØnh miÒn §«ng Nam Bé nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ ®èi víi thµnh phè Hå ChÝ Minh, §ång Nai, Bµ RÞa - Vòng Tµu nãi riªng. Däc theo hai bªn bê s«ng Sµi Gßn, khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp vµ khu d©n c− ®«ng ®óc víi mét hÖ thèng c¶ng bèc xÕp hµng hãa rÊt hiÖn ®¹i tr¶i trªn mét chiÒu dµi hµng chôc kil«mÐt cïng víi rÊt nhiÒu kho tµng, bÕn b·i, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, kiÕn tróc, nhµ m¸y, x−ëng ®ãng vµ söa ch÷a tµu, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng thñy bé nh− bÕn tµu cao tèc ________________ 1. ViÖn Khoa häc Thñy lîi miÒn Nam. 289
  2. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── c¸nh ngÇm vµ tµu kh¸ch, bÕn phµ, c¸c c«ng tr×nh cÇu giao th«ng vµ trong t−¬ng lai lµ ®−êng hÇm Thñ Thiªm, c¸c nhµ m¸y n−íc lín cung cÊp n−íc cho thµnh phè, c¸c tuyÕn ®ª kÌ ®· vµ ®ang ®−îc x©y dùng, c¸c khu du lÞch vµ khu vui ch¬i gi¶i trÝ. Ngoµi ra, mét hÖ thèng c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp tËp trung rÊt lín ®· vµ ®ang ®−îc x©y dùng däc theo hai bªn bê s«ng (theo thèng kª cña Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t− thµnh phè ChÝ Minh th× ®Õn hÕt n¨m 1999 ®· cã 33 khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp ®−îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t−) ®· lµm cho hÖ thèng s«ng Sµi Gßn - §ång Nai kh«ng nh÷ng mang l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ rÊt to lín, mµ cßn t« ®iÓm thªm cho vÎ ®Ñp cña thµnh phè vµ ®ãng vai trß nh− mét m¸y ®iÒu hßa nhiÖt ®é cho c¶ mét vïng réng lín ë miÒn §«ng Nam Bé. HÖ thèng s«ng Sµi Gßn - §ång Nai lµ: - TuyÕn giao th«ng thuû quan träng vµo bËc nhÊt n−íc ta víi mét hÖ thèng c¶ng rÊt hiÖn ®¹i ë thµnh phè Hå ChÝ Minh, Biªn Hßa nèi liÒn víi mäi miÒn cña ®Êt n−íc vµ rÊt nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. - TuyÕn tho¸t lò, truyÒn triÒu, x©m nhËp mÆn chñ yÕu cña miÒn §«ng Nam Bé. - TuyÕn vËn chuyÓn hµnh kh¸ch tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i c¸c tØnh Bµ RÞa - Vòng Tµu, CÇn Th¬ b»ng tµu cao tèc c¸nh ngÇm hay phôc vô c¸c ®oµn kh¸ch du lÞch sinh th¸i t¹i CÇn Giê vµ c¸c tØnh miÒn T©y Nam Bé. - Nguån cung cÊp n−íc ngät chñ yÕu cho thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ c¸c tØnh miÒn §«ng Nam Bé. - Nguån cung cÊp thñy s¶n rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. ViÖc ®iÒu tiÕt n−íc ë th−îng nguån ®Ó ®−a vµo khai th¸c vµ sö dông nguån n−íc trªn hÖ thèng s«ng Sµi Gßn - §ång Nai ®ang ®−îc më réng víi quy m« ngµy cµng lín, cïng víi sù tham gia cña hÇu hÕt c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph−¬ng thuéc c¸c tØnh miÒn §«ng Nam Bé trong ®ã cã thµnh phè Hå ChÝ Minh. Do ch−a ®−îc quy ho¹ch vµ tæ chøc chÆt chÏ nªn viÖc lÊn chiÕm bê s«ng, khai th¸c c¸t lßng s«ng ®ang hµng ngµy diÔn ra rÊt m¹nh mÏ ®· lµm t¸c ®éng rÊt lín ®Õn chÕ ®é thñy lùc vµ thñy v¨n h¹ du s«ng Sµi Gßn - §ång Nai. §©y lµ nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín ®èi víi dßng n−íc vµ lßng s«ng, tõ chç chÕ ®é dßng ch¶y tù nhiªn sang chÕ ®é do sù t¸c ®éng cña con ng−êi. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t×nh h×nh s¹t lë bê h¹ du s«ng Sµi Gßn - §ång Nai ®· liªn tôc x¶y ra víi møc ®é ngµy cµng t¨ng ®· lµm thiÖt h¹i rÊt lín tµi s¶n cña Nhµ n−íc vµ cña nh©n d©n, vµ ®Æc biÖt lµ lµm thiÖt m¹ng nhiÒu ng−êi d©n sèng däc hai bªn bê. 2. Thùc tr¹ng diÔn biÕn ®−êng bê s«ng h¹ du s«ng §ång Nai - Sµi Gßn 2.1. S«ng Sµi Gßn 2.1.1. Tõ hå DÇu TiÕng ®Õn BÕn D−îc, Cñ Chi S«ng Sµi Gßn tõ hå DÇu TiÕng ®Õn BÕn D−îc, Cñ Chi cã chiÒu dµi kho¶ng 25km, dßng s«ng uèn l−în, cã nhiÒu ®o¹n s«ng cong gÊp khóc. ChiÒu réng lßng s«ng nhá, hai bªn bê cã nhiÒu ®¸ t¶ng lín, c©y cèi cao, rËm r¹p vµ mét sè ghÒnh, th¸c. Trong vïng nµy cã hai ®o¹n ng¾n bÞ s¹t lë: mét ®o¹n phÝa bê h÷u dµi kho¶ng 40m t¹i Êp 2, x· BÕn Cñi, huyÖn D−¬ng Minh Ch©u 290
  3. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── (ngay bÕn ®ß BÕn Cñi) vµ ®o¹n bê h÷u dµi 80m ngay ®Òn BÕn D−îc, Cñ Chi lµ bÞ s¹t lë, cßn l¹i c¸c ®o¹n kh¸c t−¬ng ®èi æn ®Þnh. Nguyªn nh©n lµm cho bê s«ng bÞ s¹t lë lµ do c¸c t¸c ®éng cña con ng−êi nh− chÆt ph¸ c©y hai bªn bê, lÊn chiÕm bê s«ng hay khai th¸c c¸t bõa b·i. 2.1.2. Tõ BÕn D−îc, Cñ Chi ®Õn cÇu B×nh Ph−íc Tõ BÕn D−îc, Cñ Chi ®Õn cÇu B×nh Ph−íc cã chiÒu dµi kho¶ng 60km, cã nhiÒu ®o¹n s«ng cong. Däc hai bªn bê s«ng cã nhiÒu khu ®« thÞ, nhµ cöa, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Trong thÞ x· Thñ DÇu Mét, t¹i mét sè ng· ba kªnh r¹ch nhá ®æ ra s«ng Sµi Gßn, bê s«ng bÞ s¹t lë, tuy nhiªn, Nhµ n−íc ®· ®Çu t− x©y dùng mét sè kÌ nhá b¶o vÖ bê, sè cßn l¹i ng−êi d©n tù lµm ®Ó b¶o vÖ nhµ cöa cña hä nªn bê s«ng kh«ng bÞ biÕn ®éng nhiÒu. Tõ th−îng l−u cÇu B×nh Ph−íc kho¶ng 1,5km ®Õn cÇu, trong nh÷ng n¨m tr−íc ®©y bÞ s¹t lë t¹i nhiÒu ®o¹n nh− nhµ hµng Thanh C¶nh, kho v«i TÊn Ph¸t, nh−ng tõ n¨m 2003 ®Õn nay nhµ hµng Thanh C¶nh ®· ®Çu t− x©y dùng kÌ b¶o vÖ bê nªn ®o¹n nµy hiÖn nay ®· æn ®Þnh vµ kh«ng cßn bÞ s¹t lë n÷a. 2.1.3. Tõ cÇu B×nh Ph−íc ®Õn cÇu Sµi Gßn §o¹n ®−êng bê s«ng tõ cÇu B×nh Ph−íc ®Õn cÇu Sµi Gßn cã chiÒu dµi kho¶ng 20km lµ ®o¹n bÞ s¹t lë m¹nh nhÊt cña s«ng Sµi Gßn. Khu vùc nhµ thê Fatima c¸ch ®©y h¬n 10 n¨m ®· bÞ s¹t lë rÊt m¹nh lµm thiÖt h¹i vËt chÊt rÊt nÆng nÒ, sau ®ã nhµ thê ®· ®Çu t− x©y dùng kÌ b¶o vÖ víi chiÒu dµi 80m. §Õn n¨m 1999 bê kÌ ®· b¾t ®Çu h− háng, bÞ vâng xuèng vµ ®Õn n¨m 2002 th× bÞ sôp hoµn toµn. N¨m 2003, nhµ thê ®· cho x©y dùng l¹i kÌ míi lÊn ra s«ng 6m vµ ®o¹n nµy hiÖn nay ®· æn ®Þnh, tuy nhiªn cßn mét ®o¹n tiÕp theo dµi 60m ®ang tiÒm Èn nguy c¬ s¹t lë cao. B¸n ®¶o Thanh §a bao gåm vßng cung b¸n ®¶o vµ kªnh Thanh §a lµ khu vùc träng ®iÓm s¹t lë cña s«ng Sµi Gßn. §· cã nhiÒu ®ît s¹t lë g©y thiÖt h¹i rÊt lín vÒ ng−êi vµ vËt chÊt, g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ hÕt søc nghiªm träng nh− khu vùc nhµ thê La San Mai Th«n, héi qu¸n APT, Hîp t¸c x· TiÒn Phong, kh¸ch s¹n s«ng Sµi Gßn, nhµ hµng Hoµng Ty, s©n quÇn vît Lý Hoµng, qu¸n ch¸o vÞt BÝch Liªn, kho tang vËt c«ng an B×nh Th¹nh, ®Çu cÇu Kinh (kªnh Thanh §a). Trong n¨m 2003 vµ 2004, c¸c ®o¹n kh¸ch s¹n s«ng Sµi Gßn, s©n quÇn vît Lý Hoµng ®· ®−îc ng−êi d©n ®Çu t− x©y dùng kÌ b¶o vÖ bê vµ hiÖn nay Nhµ n−íc ®· cã dù ¸n x©y dùng kÌ b¶o vÖ bê ®o¹n nhµ thê La San Mai Th«n. Tuy nhiªn, khu vùc b¸n ®¶o Thanh §a vÉn lµ n¬i tiÒm Èn nguy c¬ s¹t lë cao nhÊt cña s«ng Sµi Gßn vµ hµng n¨m tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 7 lµ thêi ®iÓm x¶y ra c¸c ®ît s¹t lë t¹i khu b¸n ®¶o Thanh §a. §o¹n bê khu vùc An Phó, An Kh¸nh thuéc QuËn 2, tr−íc ®©y còng lµ nh÷ng ®o¹n träng ®iÓm s¹t lë, nh−ng hiÖn nay nhiÒu ®o¹n kÌ ®· ®−îc x©y dùng gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh khu vùc nµy. Ngoµi ra, mét ®o¹n bê s«ng dµi 150m trong kho¶ng tõ kªnh Thanh §a ®Õn cÇu Sµi Gßn thuéc Tæng c«ng ty than miÒn Nam còng lµ n¬i cã nguy c¬ s¹t lë rÊt cao. Cô thÓ: • N¨m 2003 - §ªm 29-6-2003 vµo lóc 23g30 t¹i c¸c c¨n nhµ kh«ng sè s¸t bªn s©n quÇn vît Lý Hoµng sè 762 ®−êng B×nh Quíi thuéc ph−êng 27 quËn B×nh Th¹nh ®· x¶y ra mét vô s¹t lë bê s«ng rÊt nghiªm träng, lµm sôp ®æ hoµn toµn 4 c¨n nhµ xuèng s«ng vµ lµm cho mét phÇn s©n quÇn vît Lý Hoµng bÞ h− háng. Vô s¹t lë nµy tuy kh«ng bÞ thiÖt h¹i vÒ nh©n m¹ng, nh−ng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt lµ kho¶ng h¬n 600 triÖu ®ång. 291
  4. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── 2 - 23g ngµy 30-6 tiÕp tôc s¹t lë trªn 100m n÷a cña nhµ hµng Lý Hoµng t¹i sè nhµ 762 ®−êng B×nh Quíi, ph−êng 27. - 1g ngµy 2-7-2003 mét vô s¹t lë ®Êt n÷a l¹i x¶y ra ë sè nhµ 762 ®−êng B×nh Quíi, ph−êng 27 ngay t¹i nhµ hµng vµ s©n quÇn vît Lý Hoµng lµm sôp ®æ h¬n mét nöa s©n vµ nhµ bµ Phan ThÞ HiÖp. - Tèi ngµy 3-7-2003 tiÕp tôc s¹t lë khu vùc bê s«ng sè nhµ 762 ®−êng B×nh Quíi, ph−êng 27. • N¨m 2004 - Khu vùc s¹t lë s©n quÇn vît Lý Hoµng l¹i tiÕp tôc s¹t lë vµo ngµy 25-5-2004 vµ sau ®ã vÉn tiÕp tôc s¹t lë. - S¹t lë khu vùc gÇn cÇu Kinh - Thanh §a thuéc ph−êng 26 quËn B×nh Th¹nh vµo c¸c ngµy 16,17-8-2004 lµm 4 c¨n nhµ bÞ sôp ®æ xuèng s«ng vµ kÐo theo mét sè c¨n nhµ kh¸c bÞ h− háng nÆng. Tãm l¹i, hiÖn nay khu vùc cÇu B×nh Ph−íc, khu vùc nhµ thê Fatima, khu vùc b¸n ®¶o B×nh Quíi, Thanh §a, thuéc c¸c ph−êng 27 vµ 28 quËn B×nh Th¹nh, khu vùc bê kªnh Thanh §a ph−êng 26 quËn B×nh Th¹nh, khu vùc s«ng Sµi Gßn ph−êng 25, B×nh Th¹nh lµ nh÷ng n¬i cã nguy c¬ s¹t lë rÊt cao vµ bê s«ng cã thÓ sôp ®æ bÊt cø lóc nµo víi thiÖt h¹i lµ kh«ng thÓ l−êng tr−íc ®−îc. 2.1.4. Tõ cÇu Sµi Gßn ®Õn ng· ba mòi §Ìn ®á §o¹n ®−êng bê ph¶i tõ cÇu Sµi Gßn ®Õn mòi §Ìn ®á lµ n¬i tËp trung hÇu hÕt c¸c cÇu c¶ng, bÕn c¶ng, kho tµng, c¬ së vËt chÊt rÊt hiÖn ®¹i, cßn bê tr¸i lµ c¸c khu d©n c− kÐo dµi hµng chôc kil«mÐt nªn ®· ®−îc ®Çu t− x©y dùng c¸c bê kÌ b¶o vÖ bê rÊt v÷ng ch¾c vµ mÆc dï trªn ®o¹n nµy hµng ngµy cã hµng tr¨m tµu bÌ lín nhá ra vµo c¸c c¶ng nh−ng ®o¹n bê nµy rÊt æn ®Þnh vµ ch−a cã mét ®ît s¹t lë nµo. 2.2. S«ng §ång Nai 2.2.1. Tõ Nhµ m¸y thuû ®iÖn TrÞ An ®Õn cï lao Rïa Bê s«ng §ång Nai tõ Nhµ m¸y thuû ®iÖn TrÞ An ®Õn cï lao Rïa cã chiÒu dµi kho¶ng 45km, cã nhiÒu cï lao lín nh− cï lao B¹ch §»ng, cï lao Rïa chia c¾t dßng s«ng. Trong mïa m−a khi hå TrÞ An x¶ lò, l−u l−îng s«ng §ång Nai lín, l−u tèc dßng ch¶y m¹nh nªn nhiÒu ®o¹n bê bÞ xãi lë vµ cã m¸i dèc gÇn nh− th¼ng ®øng, ®iÓn h×nh nh− c¸c ®o¹n bê s«ng dµi kho¶ng 1km thuéc khu vùc x· T©n An, ®o¹n bê dµi kho¶ng 800m thuéc x· B×nh Lîi, huyÖn VÜnh Cöu, §ång Nai, ®o¹n bê dµi 200m thuéc x· T©n Mü, huyÖn T©n Uyªn, B×nh D−¬ng vµ c¸c ®o¹n ®−êng bê trªn cï lao Rïa, nhÊt lµ ®o¹n ®u«i cï lao. HiÖn nay ch−a cã mét c«ng tr×nh b¶o vÖ bê nµo ®−îc x©y dùng do c¸c ®o¹n s¹t lë ®Òu xa c¸c khu d©n c−. 2.2.2. Tõ cï lao Rïa ®Õn cï lao Ba Xang, Ba Xª §o¹n ®−êng bê tõ cï lao Rïa ®Õn cÇu GhÒnh t−¬ng ®èi æn ®Þnh do mét sè ®o¹n bÞ s¹t lë ®· ®−îc Nhµ n−íc vµ nh©n d©n ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ bê nªn kh«ng cßn bÞ s¹t lë, nh−ng phÇn h¹ l−u cÇu GhÒnh trªn bê cï lao Phè cã mét ®o¹n dµi kho¶ng 800m bÞ s¹t lë rÊt m¹nh. Nguyªn nh©n lµ do phÝa h¹ l−u cÇu tån t¹i mét b·i ®¸ ngÇm kh¸ lín nªn khi n−íc ch¶y vµo ®o¹n 292
  5. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── s«ng nµy th× h−íng dßng ch¶y ®©m trùc tiÕp vµo bê cï lao Phè g©y nªn s¹t lë. HiÖn nay c¸c ngµnh chøc n¨ng ®ang ph¸ b·i ®¸ ngÇm vµ trong t−¬ng lai bê cï lao Phè sÏ kh«ng bÞ s¹t lë n÷a. Khu vùc cÇu §ång Nai, tuy kh«ng bÞ s¹t lë nh−ng hai bªn th−îng vµ h¹ l−u cÇu do x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh nh− c¸c cÇu c¶ng ®· lÊn chiÕm lßng s«ng lµm cho phÇn h¹ l−u cÇu ®ang cã nguy c¬ bÞ s¹t lë nh− t¹i c¸c khu vùc ®Çu cï lao Ba Xang, Ba Xª. 2.2.3. Tõ cï lao Ba Xang, Ba Xª ®Õn ng· ba mòi §Ìn ®á Tõ cuèi c¸c cï lao Ba Xang, Ba Xª ®Õn ng· ba mòi §Ìn ®á cã chiÒu dµi kho¶ng 35km, s«ng §ång Nai bÞ c¸c cï lao lín nh− cï lao ph−êng Long Ph−íc, QuËn 9 thµnh phè Hå ChÝ Minh, cï lao §¹i Ph−íc, huyÖn Nh¬n Tr¹ch, §ång Nai chia c¾t. Tuy cã nhiÒu nh¸nh ph©n vµ nhËp l−u nh−ng bê s«ng Ýt bÞ s¹t lë lµ do lßng s«ng réng, chØ trõ mét vµi ®o¹n ng¾n ®Çu cï lao ph−êng Long Ph−íc lµ bÞ s¹t lë nhÑ. Trªn cï lao §¹i Ph−íc, c¸ch ®©y 8 n¨m mét ®o¹n ®−êng bê r¹ch Gi«ng (r¹ch nèi vµo s«ng §ång Nai), khu vùc cÇu Ph−íc Lý bÞ s¹t lë m¹nh, sau ®ã Nhµ n−íc ®· ®Çu t− x©y dùng kÌ b¶o vÖ bê dµi h¬n 300m vµ hiÖn nay khu vùc nµy ®· æn ®Þnh. §o¹n gi¸p víi mòi §Ìn ®á, lßng s«ng rÊt réng, kh¸ æn ®Þnh vµ mét sè c«ng tr×nh lín nh− Nhµ m¸y xi m¨ng Sao Mai, cÇu c¶ng container C¸t L¸i ®· ®−îc x©y dùng. 2.3. S«ng Nhµ BÌ 2.3.1. Tõ mòi §Ìn ®á ®Õn mòi Nhµ BÌ Tõ mòi §Ìn ®á ®Õn mòi Nhµ BÌ hay cßn gäi lµ s«ng Nhµ BÌ cã chiÒu dµi chØ kho¶ng 10km, nh−ng ®©y lµ mét vÞ trÝ ®Æc biÖt v× lµ n¬i giao thoa m¹nh nhÊt gi÷a nguån triÒu biÓn §«ng vµ dßng n−íc th−îng nguån trªn hÖ thèng s«ng §ång Nai - Sµi Gßn. §o¹n s«ng nµy rÊt réng, trung b×nh lµ h¬n 1 kil«mÐt. Tr−íc ®©y däc theo bê ph¶i s«ng Nhµ BÌ, ®o¹n mòi §Ìn ®á vµ ®o¹n tæng kho x¨ng dÇu Nhµ BÌ lµ nh÷ng n¬i cã tèc ®é xãi lë bê rÊt m¹nh vµ nhanh, nh−ng hiÖn nay däc theo c¸c ®o¹n bÞ s¹t lë ®Òu ®· ®−îc x©y dùng cÇu c¶ng hay kÌ b¶o vÖ bê nªn bê t−¬ng ®èi æn ®Þnh, kh«ng cßn bÞ s¹t lë n÷a. 2.3.2. Tõ mòi Nhµ BÌ ®Õn cöa Soµi R¹p Tõ mòi Nhµ BÌ ®Õn cöa Soµi R¹p hay cßn gäi lµ s«ng Soµi R¹p cã chiÒu dµi kho¶ng 45km, nh−ng dßng s«ng cã hai h×nh th¸i ®Æc tr−ng kh¸c nhau: tõ mòi Nhµ BÌ ®Õn ng· ba s«ng Vµm Cá, chiÒu réng s«ng trung b×nh kho¶ng 800m, lßng s«ng s©u cã nhiÒu ®o¹n ®−êng bê bÞ s¹t lë víi nh÷ng møc ®é kh¸c nhau, nhÊt lµ t¹i c¸c ng· ba s«ng, kªnh, r¹ch ®æ vµo s«ng Soµi R¹p, cßn tõ ng· ba s«ng Vµm Cá ®Õn cöa s«ng, chiÒu réng trung b×nh s«ng kho¶ng 1,4km, nh−ng lßng s«ng rÊt n«ng, nhÊt lµ t¹i cöa s«ng, nhiÒu chç chØ cßn s©u 6m vµ khi triÒu rót th× hÇu hÕt ghe thuyÒn ®Òu ®i l¹i rÊt khã kh¨n. Nguyªn nh©n båi lÊp vïng cöa vµ trong s«ng lµ do phï sa tõ s«ng Vµm Cá ®æ vÒ vµo mïa lò vµ dßng ch¶y ven bê mang bïn c¸t vµo bê trong c¸c mïa giã ®«ng - b¾c vµ t©y - nam. 2.4. S«ng Lßng Tµu - Ng· B¶y S«ng Lßng Tµu tõ ng· ba mòi Nhµ BÌ ®Õn s«ng Ng· B¶y vµ ®æ ra biÓn §«ng t¹i vÞnh Gµnh R¸i cã chiÒu dµi kho¶ng 75km, lßng s«ng hÑp chiÒu réng trung b×nh vïng trong s«ng kho¶ng 293
  6. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── 400m, cßn t¹i cöa s«ng lßng s«ng kh¸ réng, nhiÒu ®o¹n lín h¬n 1,5km. S«ng Lßng Tµu - Ng· B¶y rÊt s©u, ®é s©u trung b×nh kho¶ng 15m v× thÕ ®©y lµ tuyÕn luång chÝnh cña ®−êng thñy quèc tÕ cña tµu bÌ tõ c¸c n¬i trªn thÕ giíi ra vµo c¸c c¶ng trªn s«ng Sµi Gßn. S«ng Lßng Tµu - Ng· B¶y tuy còng cã mét sè ®o¹n bÞ s¹t lë mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ do sãng tµu, nh−ng ®−îc xem lµ kh¸ æn ®Þnh vµ trong mét hai thËp kû qua kh«ng cã mét biÕn ®éng nµo lín vÒ c¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i vµ lßng dÉn cña s«ng. 2.5. S«ng M−¬ng Chuèi S«ng M−¬ng Chuèi lµ ®o¹n nèi tiÕp cña s«ng Phó Xu©n n»m trªn ®Þa phËn huyÖn Nhµ BÌ vµ ®æ ra s«ng Soµi R¹p cã chiÒu dµi kho¶ng 4km. Khi triÒu rót, dßng n−íc tõ s«ng Phó Xu©n vµ c¸c r¹ch Bµ Chiªm, r¹ch Ph−íc KiÓng ®æ vµo s«ng M−¬ng Chuèi rÊt m¹nh, nhÊt lµ t¹i khu vùc cÇu M−¬ng Chuèi lµm cho ®−êng bê ®o¹n nµy bÞ s¹t lë rÊt nhanh vµ m¹nh, chØ trong vßng 2 n¨m mét ®o¹n bê dµi hµng ngµn mÐt ®· bÞ s¹t lë lµm thiÖt h¹i rÊt lín tµi s¶n vËt chÊt cña nh©n d©n. HiÖn nay, Nhµ n−íc ®· ®Çu t− x©y dùng kÌ b¶o vÖ bê t¹i khu vùc cÇu M−¬ng Chuèi t¹i Êp Phó Xu©n, Nhµ BÌ víi chiÒu dµi h¬n 700m vµ c«ng tr×nh hiÖn nay ®ang ®−îc thi c«ng. 2.6. S«ng Vµm Cá S«ng Vµm Cá lµ hîp l−u cña hai s«ng Vµm Cá §«ng, Vµm Cá T©y t¹i x· NhËt Ninh, huyÖn T©n Trô, tØnh Long An vµ ch¶y ra s«ng Soµi R¹p. Tõ ®o¹n hîp l−u ®Õn s«ng Soµi R¹p lßng s«ng réng (trung b×nh tõ 300-500m), hai bªn bê dõa n−íc ph¸t triÓn m¹nh vµ hÇu nh− rÊt Ýt bÞ s¹t lë. Hai bªn bê s«ng Vµm Cá §«ng, ®ª bao ®−îc ®¾p t¹i c¸c huyÖn BÕn Løc, CÇn §−íc, T©n Trô cßn t¹i c¸c huyÖn §øc Hoµ, §øc HuÖ th× ch−a cã ®ª bao nªn vµo mïa lò, n−íc lò th−êng trµn bê. Bê s«ng Vµm Cá chØ bÞ s¹t lë m¹nh t¹i khu vùc Êp 2, x· An Th¹nh, huyÖn BÕn Løc vµ mét sè ®o¹n ven s«ng kh¸c nh−ng møc ®é nhÑ, kh«ng nghiªm träng. Vµo mïa kh«, l−u l−îng cña s«ng Vµm Cá rÊt nhá, nh−ng vµo mïa lò l−u l−îng kh¸ lín, l−u tèc dßng ch¶y m¹nh mang mét khèi l−îng rÊt lín phï sa, bïn c¸t tõ th−îng nguån ®æ vÒ vµ båi l¾ng däc theo s«ng vµ t¹i vïng cöa s«ng lµm cho kh«ng nh÷ng cöa s«ng Soµi R¹p ngµy cµng n«ng dÇn mµ vïng trong s«ng còng bÞ båi lÊp lßng s«ng n©ng cao dÇn, v× thÕ hiÖn nay s«ng Vµm Cá cßn ®ang ®−îc phÐp khai th¸c c¸t ®Ó x©y dùng. Nhê phï sa s«ng Vµm Cá mµ c¸c ®ång lóa thuéc c¸c huyÖn T©n Trô, CÇn §−íc, Ch©u Thµnh, tØnh Long An, c¸c huyÖn Gß C«ng §«ng, Gß C«ng T©y, tØnh TiÒn Giang rÊt xanh tèt vµ cho n¨ng suÊt rÊt cao. §−êng bê s«ng Vµm Cá t−¬ng ®èi æn ®Þnh, Ýt bÞ s¹t lë, tuy nhiªn däc theo hai bªn bê cã rÊt Ýt c«ng tr×nh x©y dùng kiªn cè vµ còng kh«ng cã nhiÒu nhµ cöa. 2.7. §¸nh gi¸ t×nh h×nh xãi lë vµ båi tô 2.7.1. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh xãi lë, båi tô Qua kÕt qu¶ c¸c ®ît ®iÒu tra hiÖn tr¹ng s¹t lë, xãi båi h¹ du s«ng §ång Nai - Sµi Gßn c¸c n¨m tõ 1999 ®Õn 2004, kÕt hîp víi nhiÒu tµi liÖu ®o ®¹c ®Þa h×nh tõ n¨m 1967 trë l¹i ®©y ®· tiÕn hµnh ph−¬ng ph¸p chËp c¸c b¶n ®å l¹i víi nhau, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, b−íc ®Çu cã thÓ ®−a ra bøc tranh tæng qu¸t vÒ c¸c khu vùc cã nguy c¬ s¹t lë khÈn cÊp còng nh− c¸c khu vùc ®ang tiÒm Èn nguy c¬ s¹t lë. 294
  7. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── 2.7.2. C¸c khu vùc cã nguy c¬ s¹t lë khÈn cÊp C¸c khu vùc cã nguy c¬ s¹t lë khÈn cÊp cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: • Trªn s«ng Sµi Gßn: - §o¹n ®−êng bê s«ng Sµi Gßn khu vùc ®Òn BÕn §−îc - Cñ Chi - thµnh phè Hå ChÝ Minh dµi 500m. - §o¹n ®−êng bê dµi kho¶ng 300m thuéc x· VÜnh Phó, huyÖn ThuËn An, tØnh B×nh D−¬ng c¸ch cÇu B×nh Ph−íc 1,5km vÒ phÝa th−îng l−u. - §o¹n ®−êng bê dµi kho¶ng 250m thuéc Êp HiÖp Ph−íc, ph−êng HiÖp B×nh Ph−íc, huyÖn Thñ §øc c¸ch cÇu B×nh Ph−íc 100m vÒ phÝa th−îng l−u. - §o¹n ®−êng bê dµi h¬n 1km trªn b¸n ®¶o B×nh Quíi, Thanh §a thuéc c¸c ph−êng 27 vµ 28, quËn B×nh Th¹nh lµ n¬i ®ang cã nguy c¬ bÞ s¹t lë cao nhÊt. - §o¹n ®−êng bê khu vùc C«ng ty Hãa mü phÈm PS thuéc ph−êng 28, quËn B×nh Th¹nh. - Khu vùc ®èi diÖn Nhµ m¸y xi m¨ng Hµ Tiªn còng thuéc ph−êng 28, quËn B×nh Th¹nh. • Trªn s«ng §ång Nai: - Khu vùc Cï lao Phè – thµnh phè Biªn Hoµ. - Khu vùc cÇu §ång Nai. - Khu vùc c¶ng C¸t L¸i. - Khu vùc tæng kho x¨ng dÇu Nhµ BÌ. - Khu vùc mòi Nhµ BÌ. 2.7.3. §−êng bê ®ang tiÒm Èn nguy c¬ s¹t lë Ngoµi c¸c ®o¹n ®−êng bê ®ang cã nguy c¬ bÞ s¹t lë khÈn cÊp ®· nªu ë trªn, mét sè ®o¹n ®−êng bê däc theo s«ng Sµi Gßn còng ®ang tiÒm Èn nguy c¬ s¹t lë. Cã thÓ liÖt kª nh− sau: - §o¹n ®−êng bê dµi kho¶ng 1km däc theo khu vùc nhµ thê Fatima, c¸ch cÇu B×nh Lîi kho¶ng 300m vÒ phÝa th−îng l−u. - §o¹n ®−êng bê dµi kho¶ng 100m ngay ng· ba s«ng Sµi Gßn - r¹ch §µo (®−êng vµo Nhµ m¸y ®iÖn Thñ §øc) thuéc Êp Tr−êng Thä, x· Ph−íc Long, huyÖn Thñ §øc trong khu«n viªn b·i chøa container vµ nhµ m¸y Dong AH. - §o¹n ®−êng bê dµi kho¶ng h¬n 200m thuéc Êp Th¶o §iÒn, ph−êng An Phó, quËn 2. - §o¹n ®−êng bê ngay mòi §Ìn ®á thuéc huyÖn Nhµ BÌ, n¬i cã trô ®Ìn b¸o vµ nhµ qu¶n lý trô ®Ìn. - §o¹n ®−êng bê dµi kho¶ng 300m ngay ng· ba s«ng Nhµ BÌ - s«ng Phó Xu©n thuéc huyÖn Nhµ BÌ trong khu«n viªn ®ån c«ng an biªn phßng. - §o¹n ®−êng bê khu vùc s«ng §ång §iÒn gÇn Nhµ m¸y ®iÖn HiÖp Ph−íc. 3. §Þnh h−íng c¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê khu vùc träng ®iÓm 3.1. Nguyªn nh©n chung s¹t lë bê s«ng Sµi Gßn - §ång Nai khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh 3.1.1. Kh¸ch quan • YÕu tè dßng ch¶y: Khu vùc s«ng ë thµnh phè Hå ChÝ Minh chÞu ¶nh h−ëng m¹nh cña 295
  8. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── b¸n nhËt triÒu biÓn §«ng cã biªn ®é vµ tèc ®é dßng ch¶y lín, ®Æc biÖt khi triÒu rót tèc ®é dßng ch¶y max v = 1,2÷2m/s, vµ cã nhiÒu thêi gian vdc>vk® vËt liÖu lßng dÉn. MÆt kh¸c do qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa diÔn ra m¹nh lµm cho kh¶ n¨ng th«ng tho¸t n−íc bÞ h¹n chÕ, dÉn ®Õn mùc n−íc t¨ng lªn vµo mïa lò vµ khi triÒu lªn, mùc n−íc thÊp h¬n khi triÒu xuèng, vËn tèc dßng ch¶y còng t¨ng h¬n tr−íc dÉn ®Õn qu¸ tr×nh bµo mßn lßng dÉn t¨ng lªn. • YÕu tè thÕ s«ng: t¹i nh÷ng khu vùc s¹t lë, c¸c vÞ trÝ s¹t lë tËp trung: ®Ønh s«ng cong (khu vùc b¸n ®¶o Thanh §a, 2 ®Ønh ph−êng 27, ph−êng 28 lµ n¬i liªn tiÕp s¹t lë); khu vùc ph©n l−u vµ nhËp l−u (khu vùc mòi §Ìn ®á, mòi Nhµ BÌ, khu vùc M−¬ng Chuèi…); khu vùc sau cÇu qua s«ng (cÇu §ång Nai, cÇu Sµi Gßn, B×nh TriÖu, B×nh Ph−íc…). T¹i c¸c vÞ trÝ nµy dßng chñ l−u ®i s¸t vµo bê xuÊt hiÖn c¸c dßng ch¶y côc bé, dßng ch¶y vßng…, h−íng cña dßng ch¶y trùc tiÕp hoÆc ®i s¸t bê cïng víi hiÖn t−îng m¹ch ®éng sÏ lµm t¨ng thªm qu¸ tr×nh s¹t lë. • YÕu tè ®Þa chÊt: Khu vùc b¸n ®¶o Thanh §a cã líp ®Êt 1- líp bïn sÐt bôi tr¹ng th¸i dÎo ch¶y cã ®é dµy 18-20m; ϕ=3-50, thµnh phÇn h¹t bôi sÐt chiÕm 70% lµ líp ®Êt dÔ xãi, vËn tèc khäng xãi cho phÐp tõ 0,32 ÷ 0,54m/s, kh¶ n¨ng chÞu lùc kÐm. • YÕu tè khÝ hËu: Khi cã giã lín h−íng dßng ch¶y vµo bê lµm t¨ng qu¸ tr×nh dao ®éng triÒu sinh ra sãng lín g©y nªn s¹t lë nhanh. §Çu mïa m−a khi ®Êt bê ®ang kh« gÆp m−a dÉn ®Õn ®Êt bÞ b·o hoµ còng lµ mét nguyªn nh©n g©y nªn s¹t lë. • Sù thiÕu hôt l−îng bïn c¸t, ®Æc biÖt lµ bïn c¸t l¬ löng. Do c¸c yÕu tè dßng ch¶y t¨ng (mùc n−íc, vËn tèc dßng ch¶y) dÉn ®Õn søc vËn chuyÓn bïn c¸t t¨ng lªn trong khi hµm l−îng bïn c¸t l¬ löng gi¶m ®i do x©y dùng c¸c c«ng tr×nh hå chøa th−îng nguån lµm cho sù xãi mßn lßng dÉn t¨ng lªn. 3.1.2. Chñ quan - Tèc ®é ®« thÞ ho¸ diÔn ra kh¸ nhanh lµm cho qu¸ tr×nh gia t¶i trªn bê s«ng ngµy cµng t¨ng, x©y dùng lÊn chiÕm c¶n trë dßng ch¶y dÉn ®Õn hiÖn t−îng s¹t lë bê diÔn ra m¹nh h¬n. - Qu¸ tr×nh phèi hîp vµ ®iÒu phèi x¶ n−íc ë c¸c hå chøa th−îng nguån ch−a tèi −u, ®Æc biÖt trong nh÷ng ngµy m−a lín vµ triÒu c−êng lµm cho ngËp lôt h¹ du t¨ng lªn lµ 1 trong nh÷ng t¸c nh©n lµm t¨ng qu¸ tr×nh biÕn ®æi lßng dÉn. - Quy ho¹ch chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång ë h¹ du, ®Æc biÖt lµ nu«i trång thñy s¶n lµm gi¶m mÆt tho¸ng dßng ch¶y, dÉn ®Õn mùc n−íc vµ tèc ®é dßng triÒu t¨ng lªn còng lµ mét trong nh÷ng t¸c nh©n lµm t¨ng nhanh qu¸ tr×nh s¹t lë. - Khai th¸c c¸t, vËt liÖu bê s«ng vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ven s«ng kh«ng theo quy ho¹ch lµm cho h−íng dßng ch¶y thay ®æi g©y bÊt lîi cho æn ®Þnh lßng dÉn. - Sù ph¸t triÓn giao th«ng thñy víi mËt ®é tµu thuyÒn cã t¶i träng lín, cã xu h−íng ngµy cµng gia t¨ng sinh ra sãng lín vµ sù quy ho¹ch kh«ng hîp lý c¶ng, tuyÕn ®−êng thuû lµm t¨ng nhanh qu¸ tr×nh s¹t lë bê. 3.2. §Þnh h−íng c¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê khu vùc träng ®iÓm 3.2.1. Gi¶i ph¸p chung • VËn hµnh c¸c c«ng tr×nh th−îng nguån (hå DÇu TiÕng, Th¸c M¬, TrÞ An vµ Ph−íc Hßa) 296
  9. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── ®Ó ®¶m b¶o chÕ ®é thñy lùc, thñy v¨n h¹ du khi kh«ng cã biÕn ®éng lín: - Gi¶m ngËp óng h¹ du khi cã m−a lín, triÒu c−êng. - T¨ng dßng ch¶y vµo mïa kiÖt ®Ó duy tr× dßng ch¶y trong s«ng, ®Èy mÆn. • Quy ho¹ch, ®iÒu chØnh hÖ thèng c¶ng s«ng, c¶ng biÓn, tuyÕn ®−êng thñy theo h−íng xa néi thµnh: - Di dêi c¸c c¶ng s«ng, c¶ng biÓn ra c¸c khu vùc: C¸t L¸i, HiÖp Ph−íc, Gß Da vµ ThÞ V¶i. - Quy ho¹ch l¹i c¸c hÖ thèng ®−êng thñy néi ®Þa. • Quy ho¹ch c¸c khu vùc khai th¸c vËt liÖu trªn s«ng (c¸t, ®¸). • Gi¶i phãng vµ æn ®Þnh hµnh lang b¶o vÖ bê s«ng: - Quy ho¹ch l¹i c¸c c«ng tr×nh ven vµ trªn s«ng. - Di dêi, gi¶i táa, t¹o hµnh lang b¶o vÖ bê s«ng trong ph¹m vi tõ 30m ®Õn 50m. - Nghiªm cÊm lÊn chiÕm, x©y dùng tr¸i phÐp c¸c c«ng tr×nh trong ph¹m vi hµnh lang b¶o vÖ bê s«ng. 3.2.2. §Þnh h−íng c¸c gi¶i ph¸p b¶o vÖ bê khu vùc träng ®iÓm a. S«ng §ång Nai khu vùc thµnh phè Biªn Hoµ - æn ®Þnh ®−êng bê khu vùc cï lao Rïa, cï lao Phè; - Duy tr× tû lÖ ph©n l−u 2 nh¸nh s«ng cï lao Phè nh− cò (theo tû lÖ 1/3 vµ 2/3); - Khèng chÕ ®−êng bê khu vùc thµnh phè Biªn Hoµ phôc vô chØnh trang ®« thÞ; - Ph¸ bá b·i ®¸ ngÇm sau cÇu GÒnh; - æn ®Þnh ®−êng bê hai bªn cÇu §ång Nai; - Gia cè c¸c hè xãi th−îng vµ h¹ l−u cÇu §ång Nai; - æn ®Þnh ®Çu c¸c cï lao Ba Xª - Ba Xang; - LËp quy ho¹ch chØnh trÞ vµ bè trÝ c«ng tr×nh cho ®o¹n s«ng §ång Nai tõ cï lao Rïa ®Õn cï lao Ba Xª – Ba Xang. b. S«ng Sµi Gßn ®o¹n tõ cÇu B×nh Ph−íc ®Õn cÇu Sµi Gßn §Æc ®iÓm s«ng ®o¹n nµy: - Lßng s«ng uèn khóc, quanh co víi 7 ®Ønh cong. - C¸c hè xãi côc bé cao ®Ønh -17m ÷ -24m. - Trªn bê s«ng, qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ph¸t triÓn m¹nh. Do ®ã c¸c biÖn ph¸p c«ng tr×nh chØnh trÞ lµ kÕt hîp t«n t¹o chØnh trang ®« thÞ æn ®Þnh lßng, bê s«ng. C¸c c«ng tr×nh mang tÝnh chÊt vÜnh cöu víi c¸c gi¶i ph¸p: + X©y dùng c«ng tr×nh b¶o vÖ bê t¹i c¸c vÞ trÝ ®Ønh cong ë khu vùc b¸n ®¶o Thanh §a, khu vùc nhµ thê Fatima, khu vùc cÇu B×nh Ph−íc (kÌ hé bê, má hµn ng¾n). + æn ®Þnh hoÆc ®iÒu chØnh tû lÖ ph©n l−u dßng ch¶y qua r¹ch Thanh §a b»ng c¸c hÖ thèng má hµn h−íng dßng. + X©y dùng kÌ chØnh trang ®« thÞ, khu d©n c− ®èi víi c¸c khu vùc cßn l¹i trong ®iÒu kiÖn cho phÐp. + T¹o ra hµnh lang th«ng tho¸ng, nghiªm cÊm x©y dùng tr¸i phÐp trong ph¹m vi hµnh lang an toµn mµ Uû ban nh©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh quy ®Þnh. 297
  10. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── c. Khu vùc ng· ba mòi §Ìn ®á - mòi Nhµ BÌ ®Õn cöa s«ng Soµi R¹p - CÇn gia cè mòi, khèng chÕ kh«ng cho m¸i bÞ x©m thùc, æn ®Þnh khu vùc bê phÝa C¸t L¸i. - Khèng chÕ b¶o ®¶m æn ®Þnh kh«ng cho hè xãi ph¸t triÓn. - Ph−¬ng ¸n c¾t mòi ng· ba §Ìn ®á ®Ó t¹o tuyÕn luång thuËn dßng. - X©y dùng kÌ b¶o vÖ bê (b»ng kÌ l¸t m¸i hoÆc má hµn) kÓ c¶ phÇn r¹ch dÉn. - Khèng chÕ æn ®Þnh hè xãi khu vùc r¹ch D¬i. - N¹o vÐt hai ghÒnh c¹n phôc vô tho¸t lò. - æn ®Þnh tû lÖ ph©n l−u dßng ch¶y gi÷a s«ng Soµi R¹p vµ Lßng Tµu. - X©y dùng c«ng tr×nh b¶o vÖ bê khu vùc Nhµ m¸y ®iÖn HiÖp Ph−íc. - Khi ®iÒu kiÖn cho phÐp c¾t dßng ch¶y ®Ó t¹o luång thuËn lîi h¬n ®èi víi s«ng Soµi R¹p. - N¹o vÐt s«ng Soµi R¹p thµnh tuyÕn giao th«ng chÝnh khi ®iÒu kiÖn cho phÐp. - X©y dùng c«ng tr×nh chèng båi lÊp cöa s«ng Soµi R¹p. d. S«ng Lßng Tµu - Ng· B¶y - æn ®Þnh mòi Coude L’EST ®¶m b¶o tuyÕn luång. - æn ®Þnh ®é cong s«ng Ng· B¶y vµ Ng· Ba nhËp l−u s«ng Lßng Tµu, s«ng Dõa, s«ng §ång Tranh. - Nèi s«ng Lßng Tµu víi s«ng Soµi R¹p b»ng viÖc më réng, n¹o vÐt r¹ch T¾c ¤ng NghÜa. e. S«ng M−¬ng Chuèi huyÖn Nhµ BÌ - Quy ho¹ch tuyÕn chØnh trÞ vµ bè trÝ c«ng tr×nh 2 bªn bê s«ng M−¬ng Chuèi. - TÝnh to¸n ®¶m b¶o mÆt c¾t ngang tho¸t n−íc cho ®o¹n s«ng ®Ó khèng chÕ l−u tèc trong ®iÒu kiÖn kh«ng xãi. - ¦u tiªn x©y dùng c«ng tr×nh tr−íc trªn bê t¶ s«ng M−¬ng Chuèi, khu vùc cÇu M−¬ng Chuèi. Khi cã ®iÒu kiÖn sÏ tiÕn hµnh b¶o vÖ trªn c¶ 2 bê s«ng ®Ó ®¶m b¶o chèng xãi lë bê vµ æn ®Þnh t×nh h×nh c− d©n trong khu vùc. 4. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ H¹ du s«ng §ång Nai - Sµi Gßn cã thÓ kh¼ng ®Þnh nh− mét l¸ phæi cho c¶ miÒn §«ng Nam Bé, ®Æc biÖt lµ khu vùc kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña khu vùc g¾n liÒn mËt thiÕt víi qu¸ tr×nh khai th¸c cã hiÖu qu¶ vµ ®¶m b¶o sù æn ®Þnh lßng dÉn hÖ thèng s«ng ë h¹ du. Xãi lë, båi tô lµ hai mÆt cña mét qu¸ tr×nh, nhiÖm vô cña chóng ta lµ cÇn ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn, ®Þnh h−íng ®−îc quy ho¹ch chØnh trÞ h¹ du s«ng §ång Nai - Sµi Gßn lµm t¨ng thªm mÆt tÝch cùc vµ tiÕn tíi h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi khu vùc. Kh«ng ph¶i n¬i nµo còng ®−îc thiªn nhiªn −u ®·i nh− khu vùc §«ng Nam Bé, cã hÖ thèng s«ng §ång Nai ®−îc ®iÒu tiÕt bëi c¸c c«ng tr×nh th−îng nguån, phÝa h¹ du l¹i ®−îc khai th¸c m¹nh. ChÝnh v× vËy ®Þnh h−íng quy ho¹ch chØnh trÞ ®−îc tr×nh bµy trªn ®· gãp phÇn lµm s¸ng tá mét sè vÊn ®Ò lßng dÉn, c«ng tr×nh b¶o vÖ bê, chØnh trÞ s«ng. Trong giai ®o¹n tíi tuú theo møc ®é xãi lë, chóng ta cÇn cã nghiªn cøu quy ho¹ch chØnh trÞ cho nh÷ng khu vùc träng ®iÓm theo tõng møc ®é −u tiªn kh¸c nhau cho phï hîp ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi mét c¸ch bÒn v÷ng. 298
  11. www.vncold.vn Trang tin điện tử Hội Đập lớn Việt Nam ─────────────────────────────────────────────── Tµi liÖu tham kh¶o [1] Hoµng V¨n Hu©n vµ ctv.: "B¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi Dù ¸n chèng s¹t lë, æn ®Þnh 2 bªn bê s«ng §ång Nai khu vùc thµnh phè Biªn Hßa tØnh §ång Nai". [2] Hoµng V¨n Hu©n vµ ctv: "B¸o c¸o tæng kÕt Dù ¸n ®iÒu tra c¬ b¶n §iÒu tra thùc tr¹ng s¹t lë bê s«ng Sµi Gßn - §ång Nai khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ ®Þnh h−íng c¸c gi¶i ph¸p phßng tr¸nh", thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2004. [3] "Bé m«n ®éng lùc häc s«ng ngßi vµ trÞ s«ng", Häc viÖn Thñy lîi vµ §iÖn lùc Vò H¸n, 1973. [4] Hoµng V¨n Hu©n vµ ctv: "Nghiªn cøu qu¸ tr×nh biÕn ®æi lßng dÉn ®o¹n s«ng Sµi Gßn - §ång Nai khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ ®Þnh h−íng quy ho¹ch chØnh trÞ vµ æn ®Þnh lßng dÉn", thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2001. Summary Downstream of Saigon-Dong Nai rivers has a strategic meaning in the socio- economic development of Ho Chi minh city especially and the southern main economical areasin general. Bank erosion, bed river change ,flood, drought, water pollution are threats and challenges. The paper has presented a general picture of bank erosion as well as main reasons caused the above erosion process. Based on the nature consideration, the paper has suggested basic alternatives of river training planning for main eroded areas in downstream of Saigon-Dong Nai rivers. 299
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2