Ca hát chuyên nghiệp Việt Nam những chặng đường phát triển

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 26, 2005<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CA HÁT CHUYÊN NGHIỆP VIỆT NAM<br /> NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN<br />                                                                                               Trương Ngọc Thắng<br />                                                                           Tr ường Đại học Nghệ thuật,  Đại học Huế<br /> <br /> <br /> Ca hát là loại hình nghệ  thuật xuất hiện sớm nhất trong tiến trình phát triển  <br /> của đời sống nhân loại, ca hát là phương tiện bộc lộ và giãi bày tình cảm, là tiếng nói  <br /> đời sống nội tâm của con người, là công cụ đấu tranh để tồn tại và phát triển. Không  <br /> những thế, nó còn được coi là một loại hình nghệ  thuật hữu hiệu và tích cực góp  <br /> phần giáo dục công dân, bồi dưỡng và xây dựng nhân cách, đạo đức cho con người.<br /> Ca hát là loại hình nghệ  thuật đặc thù với hình thức diễn tấu là thông qua cơ <br /> quan phát âm của cơ  thể  con người. Sự  liên quan trực tiếp tới quá trình hoạt động  <br /> sinh ­ lý ­ sống của con người càng làm cho ca hát có mối quan hệ trực tiếp, hữu cơ <br /> tới mọi khía cạnh thuộc đời sống nội tâm, tình cảm mà không một thứ nhạc cụ nào,  <br /> dù hiện đại nhất, dù tinh tế nhất mà nhân loại hiện có có thể thay thế được.<br /> Nghệ  thuật ca hát chuyên nghiệp của nhân loại mà đỉnh cao là dòng ca hát <br /> thuộc trường phái thanh nhạc cổ  điển belcanto châu Âu, đã hình thành và phát triển <br /> từ  nhiều thế  kỷ  qua. Hệ  thống lý luận sư  phạm cùng với những quy trình và giáo  <br /> trình đào tạo mang tính khoa học cao của trường phái thanh nhạc  belcanto châu Âu đã <br /> và đang tiếp tục ảnh hưởng, chi phối và dẫn dắt toàn bộ các hoạt động đào tạo thanh  <br /> nhạc chuyên nghiệp của toàn nhân loại. Vai trò, vị  trí của người nghệ sĩ thanh nhạc  <br /> ngày càng được nâng cao, đóng góp ngày càng to lớn vào đời sống âm nhạc chuyên <br /> nghiệp hàn lâm toàn cầu. <br /> Được hình thành và phát triển trên dưới nửa thế kỷ qua, nghệ thuật thanh nhạc  <br /> chuyên nghiệp Việt Nam tuy còn  rất non trẻ với những  ảnh hưởng không nhỏ  của <br /> chiến tranh và hoàn cảnh kinh tế ­ xã hội, song đã biết tuân thủ các tiêu chí thẩm mỹ <br /> và kỹ thuật chung của thế giới kết hợp với những đặc thù về tâm ­ sinh lý cũng như <br /> văn hóa, ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam. Sự kết hợp nhuần nhuyễn ấy đã khiến cho <br /> sự  nghiệp xây dựng và phát triển nghệ  thuật ca hát chuyên nghiệp nước ta giành  <br /> được những thành tựu rất đánh khích lệ, rất đáng tự hào.<br /> Đã có nhiều nhà sư phạm đúc rút nhiều lĩnh vực khoa học về đào tạo đội ngũ  <br /> ca hát chuyên nghiệp bằng các tác phẩm  bao gồm:  Phương pháp sư  phạm Thanh  <br /> 99<br /> nhạc, Phương pháp học hát của PGS. NSND Nguyễn Trung Kiên, Sách học Thanh  <br /> nhạc của GS. NSND Mai Khanh, Giáo trình Thanh nhạc ­ Bậc đại học, Ca hát Việt  <br /> Nam 1945 ­1975 của PGS. NGƯT Lô Thanh, Tính khoa học trong giảng dạy và Giáo  <br /> trình Thanh nhạc của ThS. NGƯT Trần Diệu Thúy Công tác đào tạo nghệ sĩ Thanh  <br /> nhạc Quân  đội  của NSƯT Dương Minh  Đức,  Công tác  đào tạo Thanh nhạc tại  <br /> Trường Đại học Nghệ thuật Huế của Ths Trương Ngọc Thắng...<br />   Nhiều nghệ sĩ đã bảo vệ thành công các Luận án Thạc sĩ về  biểu diễn và sư <br /> phạm biểu diễn thanh nhạc như NSND Quang Thọ, NSƯT Rơ Chăm Phieng, NSƯT <br /> Ngọc Lan, Thu Lan... Đã tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc, bản sắc văn hóa ca hát  <br /> Việt Nam trong quá trình tiếp thu và lĩnh hội những tinh hoa kỹ thuật thanh nhạc tiên  <br /> tiến của nền thanh nhạc thế giới.<br /> PHẦN I:  CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ NHỮNG TIỀN ĐỀ KHOA HỌC VỀ MỘT NỀN <br /> NGHỆ THUẬT CA HÁT HIỆN ĐẠI VIỆT NAM <br /> Ca hát là một bộ phận không thể thiếu trong đời sống của xã hội nhằm phục <br /> vụ con người, phục vụ xã hội, nâng cao đời sống tinh thần, văn hóa cho con người, là  <br /> vũ khí đấu tranh chống kẻ thù để tồn tại và phát triển. <br /> Ca hát nói chung, ca hát mới chuyên nghiệp Việt Nam nói riêng tính từ  1945 <br /> đã đóng góp vai trò rất to lớn trong các cuộc cách mạng chống ngoại xâm giải phóng <br /> dân tộc, ca hát đã trở thành vũ khí đấu tranh của các tử tù trong các nhà lao của giặc.  <br /> Ca hát chuyên nghiệp đã theo bước các đoàn quân trong các chiến dịch Đông Xuân,  <br /> Biên giới, Điện Biên Phủ, Đường Trường Sơn, Chiến dịch Hồ  Chí Minh..., trong <br /> công cuộc xây dựng và bảo vệ  tổ  quốc Việt Nam xã hội chủ  nghĩa, công cuộc đổi <br /> mới đất nước, trong quá trình hội nhập khu vực và quốc tế.<br /> Ca hát Việt Nam bắt nguồn và phát triển từ  nghệ  thuật ca hát dân gian giàu <br /> bản sắc phong phú, từ lối hát giao duyên, hát đối đáp, hò vè, hát ru, các vùng dân ca, <br /> dân nhạc tiêu biểu của Miền núi phía Bắc, của Đồng bằng Bắc bộ, của Quan họ <br /> Bắc Ninh, ví dặm Nghệ Tĩnh, hò Thanh Hóa, dân ca miền Trung, ca Huế, hò Bài chòi  <br /> Khu V, tuồng Bình Định, từ Lý, hò vè đồng bằng Nam Bộ, Đờn ca tài tử ­ cải lương,  <br /> dân ca các vùng dân tộc Tây Nguyên, Khơ me, Chăm Pa.<br /> Ca hát chuyên nghiệp Việt Nam bắt nguồn từ ca hát Cửa đình hay còn gọi là <br /> hát   Ả đào, hát Chèo, ca Huế. Trào lưu âm nhạc Tân nhạc trong thời kỳ Pháp thuộc, <br /> trào lưu học tập nhạc cụ phương Tây, trào lưu hát lời ta theo điệu Tây, trào lưu sáng <br /> tác ca khúc mới, nhạc cải cách, ca hát theo phim ảnh, hình thành các ban, nhóm nhạc  <br /> với  người   đi tiên  phong là  Ông Nguyễn Văn Tuyên, Nguyễn Xuân Khoát.  Chính <br /> <br /> <br /> 100<br /> quyền thực dân Pháp đã đỡ  đầu để  thành lập "Nhạc viện Viễn Đông" theo đề  nghị <br /> của Poincignon, mặc dù chỉ tồn tại 3 năm.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 101<br />  PHẦN II: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NGHỆ THUẬT CA HÁT <br /> CHUYÊN NGHIỆP  VIỆT NAM<br /> Giai đoạn 1945 ­ 1954:  Đây là thời kỳ  thực dân Pháp xâm lăng toàn diện <br /> nước ta gây những biến động lớn và sâu sắc trong xã hội nước ta. Phong trào chống  <br /> thực dân Pháp  ngày càng quyết liệt và cho đến khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời  <br /> đã lãnh đạo nhân dân ta giành những thắng lợi to lớn. Mặc dù vậy nhưng do đội ngũ  <br /> còn non trẻ  nên Đảng ta chưa thể  giành được độc lập toàn vẹn lãnh thổ, vì vậy có  <br /> hai vùng được hình thành, một vùng do thực dân Pháp chiếm đóng, một vùng do Việt  <br /> minh kiểm soát.<br /> a. Tại các đô thị tạm chiếm:<br /> Phong trào âm nhạc cải cách, học nhạc Âu Tây hình thành và phát triển từ  Hà <br /> Nội rồi lan ra toàn quốc. Ca hát mới chuyên nghiệp Việt Nam thời kỳ này là tự  phát <br /> phục vụ  nhu cầu sinh hoạt và hưởng thụ, nhu cầu thưởng thức âm nhạc của công  <br /> chúng và quan quyền ở Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn.<br /> b. Tại các vùng tự do, vùng kháng chiến:<br /> Ngày 2 tháng 9 năm 1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập <br /> bất hủ trước quốc dân đồng bào và thế giới, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng  <br /> hòa. Nhưng Thực dân Pháp rắp tâm chiếm nước ta một lần nữa. Tháng 12 năm 1946 <br /> toàn quốc kháng chiến, từ  đây hình thành hai vùng: Vùng cơ sở kháng chiến và vùng  <br /> tạm chiếm. Tại các vùng tự do kháng chiến các đơn vị văn công quân đội và dân sự,  <br /> các đơn vị văn nghệ xung kích  ở  chiến khu Việt Bắc, khu IV, Khu V, Khu VI, Nam  <br /> Bộ  được hình thành và phát triển với tên tuổi các ca sĩ nổi tiếng như  Trần Khánh, <br /> Quốc Hương, Mai Khanh.<br /> Với phương châm "Khoa học, Dân tộc, Đại chúng" trong đề cương Văn hóa <br /> của Đảng ta năm 1943 đã tạo điều kiện để ca hát mới chuyên nghiệp Việt Nam tiếp  <br /> cận với nền ca hát chuyên nghiệp, hàn lâm của các nước xã hội chủ  nghĩa  ở  Châu <br /> Âu, Trung Quốc và Bắc Triều tiên bằng cách tuyển chọn thanh thiếu niên có năng  <br /> khiếu cử  đi đào tạo  ở  Liên Xô, Trung Quốc, Triều Tiên để  bổ  sung đội ngũ ca hát  <br /> chuyên nghiệp Việt Nam. Đã bắt đầu có kế  hoạch xây dựng nền nghệ  thuật và âm <br /> nhạc chuyên nghiệp trong đó có nghệ thuật ca hát chuyên nghiệp và đã chứng tỏ đây  <br /> là những chủ trương đúng đắn của Đảng ta.  <br /> Giai đoạn sau 1954 ­ 1975: Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ ngày 7 tháng <br /> 5 năm 1954 đã mở ra một thời kỳ mới cho cách mạng Việt Nam. Hội nghị Giơnevơ <br /> được ký kết. Hòa bình được lập lại và miền Bắc Việt Nam tiến lên xây dựng chủ <br /> nghĩa xã hội, miền Nam Việt Nam tạm thời bị chia cắt từ vĩ tuyến 17 trở  vào nằm <br /> dưới ách kềm kẹp của Mỹ ­ Ngụy. Nền ca hát mới chuyên nghiệp Việt nam lúc này <br /> 102<br /> được hình thành và phát triển ở mỗi miền của đất nước khác nhau. Đó là  Nền ca hát  <br /> cách mạng yêu nước ở miền Bắc XHCN và các vùng giải phóng miền Nam. Ở miền <br /> Bắc xã hội chủ nghĩa là thời kỳ xây dựng cuộc sống mới, là thời kỳ ruộng đất về tay  <br /> nông dân, là phong trào bình dân học vụ, là tuần lễ vàng, các hợp tác xã nông nghiệp  <br /> hình thành, các khu công nghiệp như  Gang thép Thái Nguyên, Phốt phát Lâm Thao,  <br /> Dệt Nam Định... ra đời.<br />  Năm 1956 Trường Âm nhạc Việt Nam ra đời (nay là Nhạc viện Quốc gia Hà <br /> Nội) xây dựng quy trình đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp trong đó có ca hát mới theo  <br /> mô hình các Nhạc viện quốc tế với các trường phái belcanto của Châu Âu. <br /> Cùng với việc gửi đi đào tạo các ca sĩ từ các nước xã hội chủ nghĩa, việc hình  <br /> thành Nhạc viện Hà Nội đã cung cấp một đội ngũ ca sĩ đông đảo cho cách mạng Việt  <br /> Nam trong lĩnh vực văn hóa nghệ  thuật với tên tuổi các nghệ  sĩ, ca sĩ nổi tiếng tiêu  <br /> biểu như: Quốc Hương,Trần Khánh, Thương Huyền, Trần Thụ, Quý Dương, Trần <br /> Hiếu, Mai Khanh, Lô Thanh, Trung Kiên, Kiều Hưng, Thúy Huyền, Mộ  La, Tường  <br /> Vy, Bích Liên, Thanh Trì, Gia Khánh, Kim Oanh, Thanh Huyền, Tuyết Thanh, Gia  <br /> Hội, Thanh Đính, Thúy Liễu, Hữu Nội, Quang Phác, Quốc Trụ, Diệu Thúy, Mỹ Bình, <br /> Thu Hiền, Lê Dung, Thanh Hoa, Quang Thọ, Quang Huy, Doãn Tần, Minh Đức, Bích  <br /> Việt,  Kim  Phúc,  Đăng  Dương,  Trọng  Tấn,  Việt  Hoàn,  Lan  Anh, Anh Thơ,   Bích  <br /> Thủy...  và còn rất nhiều các thế  hệ  ca sĩ trẻ   thuộc các dòng ca hát chuyên nghiệp <br /> khác. <br /> Hầu hết các ca sĩ nổi tiếng này đã từng cất lên tiếng hát phục vụ quân và dân  <br /> miền Bắc trong thời kỳ đế quốc Mỹ ném bom phá hoại với Phong trào "Tiếng hát át  <br /> tiếng bom" nổi tiếng một thời đã để  lại những  ấn tượng tốt đẹp cho đến ngày nay  <br /> với     "Những bài ca đi cùng năm tháng" không bao giờ  quên. Các ca sĩ thanh nhạc <br /> chuyên nghiệp còn  đóng góp một phần tích  cực trong  đời sống  âm  nhạc chuyên <br /> nghiệp và xã hội, vừa có tính hàn lâm nhưng cũng mang tính xung kích. Đặc biệt <br /> trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước các thế hệ ca sĩ đã đến <br /> các chiến hào, mâm pháo, trận địa, chiến trường để phục vụ quân, dân ta với các tên  <br /> tuổi như: Tường Vi, Tô Lan Phương, Quốc Hương, Trần Khánh, Thanh Đính, Trần  <br /> Hiếu, Quý Dương, Trung Kiên, Lô Thanh, Mai Khanh, Trần Thụ, Thu Hiền...<br />  Nghệ thuật ca hát mới đã định hình và phát triển vững chắc trong cuộc kháng  <br /> chiến chống Mỹ cứu nước và xây dựng XHCN ở miền Bắc. <br /> Tại các vùng Mỹ  ­ Ngụy tạm chiếm, Nền ca hát mang tính chất  ủy mỵ, nỗi <br /> chán chường, thất vọng tình yêu đôi lứa, nền ca hát ẻo lả, nỉ non, sướt mướt phục vụ <br /> cho xã hội miền Nam lúc đó theo kiểu sống gấp, hưởng thụ kiểu Mỹ. Thời kỳ này đã <br /> hình thành Trường Quốc gia Âm nhạc Sài gòn và Trường Quốc gia âm nhạc Huế <br /> <br /> 103<br /> nhưng hầu như không có vai trò gì đáng kể trong hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp,  <br /> ca hát mới chuyên nghiệp trong khu vực. <br /> Ngày 30 ­ 4 ­1975 là một mốc son chói lọi trong cuộc cách mạng giải phóng  <br /> dân tộc, thống nhất đất nước thu giang sơn tổ quốc Việt Nam về một mối. Hệ thống  <br /> các Nhạc viện Hà nội, Nhạc viện Thành phố Hồ Chí  Minh ra đời, Trường Âm nhạc <br /> Huế, Hà Nội đã được củng cố  đã cùng với hai Nhạc viện Hà Nội và Nhạc viện <br /> Thành phố Hồ Chí Minh  đào tạo một đội ngũ ca sĩ chuyên nghiệp đông đảo phục vụ <br /> đắc lực cho công cuộc bảo vệ, xây dựng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam  <br /> giàu mạnh. <br /> Ngoài việc sử  dụng có hiệu quả  về  mặt kỹ  thuật các hệ  thống tư  liệu giáo  <br /> trình cuả  các nước xã hội chủ  nghĩa trước đây và các nước tiên tiến khác trong khu <br /> vực và thế  giới, các Nhạc Viện, các Trường Âm nhạc, các trường Nghệ  thuật đã  <br /> hình thành một số  chương trình, giáo trình kết hợp một cách hài hòa giữa kỹ  thuật <br /> Châu Âu với nội dung, ca khúc và tác phẩm Việt Nam đã đem lại những kết quả rất  <br /> tự  hào trong quá trình đào tạo âm  nhạc nói chung và ca hát mới chuyên nghiệp nói  <br /> riêng. Các tác phẩm, ca khúc Việt Nam với nội dung và chủ  đề  phong phú viết về <br /> tâm hồn con người, lao động, tâm tư  tình cảm, sự  quyết tâm vượt qua gian khổ  hy  <br /> sinh với nhiều thể loại từ  Ca khúc, Hợp xướng, Romance, Aria, Nhạc kịch đã khai  <br /> thác các chất liệu âm nhạc đặc sắc, độc đáo trong kho tàng âm nhạc và  sức mạnh <br /> đặc biệt của ca từ Việt Nam, những  đặc điểm về ngôn ngữ và nghệ  thuật phát âm, <br /> nhả chữ, trong kỹ thuật ca hát Việt Nam với phương pháp  hát tròn vành, rõ chữ đã <br /> đóng một vai trò quan trọng trong đào tạo thanh nhạc chuyên nghiệp hiện đại.<br /> PHẦN III: KHÁI QUÁT NHỮNG THÀNH TỰU VÀ VAI TRÒ<br />  CỦA NGHỆ THUẬT CA HÁT CHUYÊN NGHIỆP ­ MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG <br /> PHÁT TRIỂN TRONG THỜI GIAN TỚI<br /> Những thành tựu:<br /> Trong đào tạo: Ca hát mới chuyên nghiệp Việt Nam trong quá trình phát triển <br /> đã có những đóng góp quan trọng trong việc xác định chính xác và hợp lý những mục <br /> tiêu, mục đích đào tạo cho từng giai đoạn, từng thời kỳ, từng đối tượng. Các cơ  sở <br /> đào tạo âm nhạc đã bám sát mục tiêu đào tạo ca hát chính quy chuyên nghiệp, áp  <br /> dụng các quy trình sư phạm, biện pháp sư phạm hợp lý, phù hợp nhằm đạt được tính <br /> chuyên nghiệp hàn lâm cao vừa đáp ứng tiêu chí thẩm mỹ truyền thống văn hóa, đặc <br /> điểm ngôn ngữ của người Việt Nam. Đã hình thành chương trình, giáo trình, tài liệu  <br /> một cách bài bản. đã cung cấp cho đất nước các thế hệ ca sĩ chuyên nghiệp có kiến  <br /> thức, đạo đức và ý thức phục vụ đất nước.<br /> <br /> 104<br />  Trong biểu diễn: Đã khẳng định phong cách,  ổn định kỹ  thuật, nội dung và <br /> hình thức tại các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, tại các Nhà hát ca múa nhạc trong  <br /> cả  nước. Các ca sĩ thanh nhạc chuyên nghiệp Việt Nam đã khẳng định khả  năng và  <br /> trình độ kỹ thuật và đạt được các giải cao tại các cuộc thi thanh nhạc quốc tế và khu  <br /> vực như: Dương Minh Đức, Quang Huy, Quang Thọ, cố NSND Lê Dung, Bích Việt, <br /> Quốc Hưng, Bích Thủy.<br /> <br /> Một số định hướng phát triển<br /> Về xây dựng đổi mới nội dung, phương thức đào tạo.<br /> Trong thời gian tới cần tập trung hoàn chỉnh chương trình giáo trình, sách giáo  <br /> khoa ở các cấp đào tạo để vừa mang tính dân tộc, bản sắc đồng thời vừa hiện đại và  <br /> hoà nhập với khu vực và thế giới. Nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh hàng năm  <br /> để  lựa chọn được những học sinh năng khiếu về  thanh nhạc. Đa dạng hoá phương  <br /> thức đào tạo và loại hình đào tạo từ  chính quy, vừa học vừa làm, bồi dưỡng nâng <br /> cao... phục vụ  cho định hướng trong giáo dục đào tạo của Đảng ta là " cung cấp  <br /> nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài" <br /> Cục Biểu diễn nghệ thuật Bộ Văn hóa ­ Thông tin theo định kỳ  cần tổ  chức <br /> các cuộc thi hát chuyên nghiệp toàn quốc, từ  đó tuyển chọn các ca sĩ xuất sắc tham  <br /> gia các cuộc thi hát khu vực và quốc tế. Có kế  hoạch đầu tư  cho việc nghiên cứu,  <br /> sưu tầm dân ca, ứng dụng trong đào tạo. Chuẩn hóa và phát triển đội ngũ giảng viên  <br /> thanh nhạc về chuyên môn, ngoại ngữ, ứng dụng các tiến bộ KH ­ KT trong công tác  <br /> giảng dạy đáp  ứng với tình hình phát triển của khu vực và thế  giới. Tiếp tục phát  <br /> triển đào tạo thanh nhạc sau đại học, thành lập sân khấu thể  nghiệm nhạc kịch  ở <br /> Nhạc viện Quốc gia Hà Nội.<br /> Nâng cao chất lượng sáng tác các tác phẩm thanh nhạc, sử dụng các tác phẩm <br /> có chất lượng nghệ  thuật cao, nghiêm cấm và hủy bỏ  các tác phẩm phản văn hóa, <br /> các tác phẩm sao chép, đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ  bản quyền tác giả, tác <br /> phẩm.<br /> Chấn chỉnh các hoạt động biểu diễn, thông qua Luật Biểu diễn Nghệ thuật,  <br /> tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động biểu diễn nghệ thuật, cấp giấy <br /> phép hành nghề, quy định cụ thể các chế độ liên quan.<br /> Quy hoạch các đơn vị  nghệ  thuật ca múa nhạc, phát triển đồng thời hát dân <br /> tộc và hát cổ điển.<br /> Phát triển cân đối 3 dòng ca hát Dân tộc ­ Cổ điển ­ Nhạc nhẹ.<br /> Xây dựng, phát triển nghệ  thuật ca hát Việt Nam tiên tiến đậm đà bản <br /> sắc dân tộc đáp ứng với những yêu cầu của tình hình mới:<br /> <br /> 105<br />  a. Công tác đào tạo thanh nhạc: Hiện nay công tác đào tạo thanh nhạc tại các <br /> Nhạc viện, các Trường âm nhạc đã được các giáo sư, giảng viên đưa vào hệ  thống, <br /> quy cũ, đã xây dựng, đổi mới nội dung, phương thức đào tạo theo hướng hiện đại  <br /> hòa nhập khu vực và quốc tế bằng cách hoàn chỉnh chương trình, giáo trình, sách giáo  <br /> khoa ở các cấp đào tạo, nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh đầu vào hàng năm,  <br /> nghiên cứu, sưu tầm dân ca, ứng dụng trong đào tạo thanh nhạc có hiệu quả.<br /> Các cơ sở đào tạo âm nhạc nói chung và đào tạo thanh nhạc nói riêng đã đề ra  <br /> kế  hoạch nhằm chuẩn hóa và phát triển đội ngũ giảng viên thanh nhạc về  chuyên  <br /> môn, ngoại ngữ,  ứng dụng các tiến bộ  KH ­ KT trong công tác giảng dạy làm cho  <br /> phương pháp đào tạo ca sĩ chuyên nghiệp ngày càng phong phú.<br /> Nhạc viện Hà Nội, Nhạc viện Thành phố  Hồ  Chí Minh đã được Thủ  tướng <br /> Chính phủ giao nhiệm vụ đào tạo thanh nhạc sau đại học. Nhạc viện Hà Nội đang có  <br /> kế  hoạch thành lập sân khấu thể nghiệm nhạc kịch tạo cơ hội cho các ca sĩ chuyên <br /> nghiệp tham gia biểu diễn các vở nhạc kịch kinh điển của thế giới.<br /> Nâng cao chất lượng sáng tác các tác phẩm thanh nhạc, sử dụng các tác phẩm <br /> có chất lượng nghệ thuật cao là những chủ trương của ngành Văn hóa, các cơ sở đào  <br /> tạo âm nhạc nhằm đưa công tác này ngày càng quy cũ, phù hợp với các chuẩn mực  <br /> khu vực và quốc tế.<br /> KẾT LUẬN<br /> Trên dưới 50 năm, nền ca hát mới chuyên nghiệp hiện đại Việt Nam hình <br /> thành và phát triển bắt nguồn từ  nền ca hát chuyên nghiệp dân tộc, Đặc biệt từ  khi <br /> Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã có những định hướng đúng đắn về  đường lối  <br /> văn hoá văn nghệ đã tạo cho ca hát chuyên nghiệp Việt Nam phát triển đầy đủ, toàn <br /> diện đóng góp một phần quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và <br /> bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Đường lối văn hóa văn nghệ  của Đảng Cộng sản Việt Nam. NXB Văn hóa ­ <br /> Thông tin Hà Nội (1996)<br /> 2. Kỷ yếu 30 năm thành lập Nhạc viện Hà Nội. Lưu hành nội bộ. Nhạc viện Hà <br /> Nội (1978)<br /> 3. Trần Thu Hà.  Phát hiện đào tạo, bồi dưỡng năng khiếu tài năng. NXB Văn <br /> hóa Thông tin  (1993)<br /> 4. Nguyễn Trung Kiên. Nghiên cứu nội dung tác phẩm rèn luyện khả năng sáng  <br /> tạo. Nhạc viện Hà Nội<br /> 5. Nguyễn  Trung  Kiên.  Công   tác   đào  tạo  văn  hóa  nghệ   thuật.   Thực   chất   và  <br /> hướng phát triển. Tạp chí Văn hóa Văn nghệ, Số 6 (1997)<br /> 106<br />  6. Nguyễn  Trung Kiên.  Phấn đấu vì một nền nghệ  thuật hát tiên tiến đậm đà  <br /> bản sắc dân tộc. Tạp chí Văn hóa nghệ thuật, Số 10 (1996)<br /> 7. Nguyễn Thụy Loan.  Lược sử  âm nhạc Việt Nam. Nhạc viện Hà Nội, NXB <br /> Âm nhạc, Hà Nội (1995)<br /> 8. Tú Ngọc và nhóm biên soạn. Âm nhạc mới Việt Nam ­ tiến trình và thành tựu  <br /> ­ Viện Âm nhạc (2000)<br /> 9. Lô Thanh. Ca hát Việt Nam 1945 ­ 1975, Đại học Nghệ thuật Huế  (1998)<br /> 10. Lô Thanh.  Giáo trình Đại học Thanh nhạc 5 năm. Đại học Nghệ  thuật Huế <br /> (1996)<br /> 11. Lô Thanh. Xây dựng và phát triển nghệ thuật thanh nhạc Việt Nam (1991)<br /> TÓM TẮT<br /> Ca hát là loại hình nghệ thuật xuất hiện sớm nhất trong tiến trình phát triển của đời  <br /> sống nhân loại, là phương tiện bộc lộ  và giãi bày tình cảm, là tiếng nói đời sống nội tâm  <br /> của con người... Ca hát chuyên nghiệp mà đỉnh cao là các dòng ca hát thuộc trường phái  <br /> thanh nhạc cổ điển belcanto châu Âu đã và đang tiếp tục ảnh hưởng và dẫn dắt toàn bộ các  <br /> hoạt động đào tạo thanh nhạc chuyên nghiệp của toàn nhân loại. <br /> Được hình thành và phát triển trên dưới nửa thế  kỷ  qua, nghệ  thuật thanh nhạc  <br /> chuyên nghiệp Việt Nam đã biết tuân thủ  các tiêu chí thẩm mỹ  và kỹ  thuật chung của thế  <br /> giới kết hợp với những đặc thù về tâm ­ sinh lý, văn hoá, ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam. <br /> Năm 1956, Trường  Âm nhạc Việt Nam ra đời (nay là Nhạc viện Quốc gia Hà Nội) và  <br /> ngày nay cùng với Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Nghệ thuật Huế và  <br /> các cơ sở đào tạo âm nhạc khác trong cả nước đã đào tạo một đội ngũ ca sĩ chuyên nghiệp  <br /> đông đảo phục vụ  đắc lực cho công cuộc bảo vệ, xây dựng đất nước, thực hiện thắng lợi  <br /> việc xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.<br /> <br /> PROFESSIONAL SINGING IN VIET AND ITS STAGES OF DEVELOPMENT<br /> <br /> Truong Ngoc Thang<br /> College of Art, Hue University<br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> Singing, the first form of art to have appeared in the human developmental process, is a  <br /> means to show and express one’s feelings, and the echo of human internal life… Professional  <br /> singing the peak of which is the singing currents of the European belcanto classical vocal music  <br /> school has been influencing and guiding all professional vocal music training activities of the  <br /> whole world.<br /> Formed and developed in only about half of the past century, the professional vocal  <br /> music art in Vietnam has complied with the general aesthetic and technical criteria of the world  <br /> 107<br /> and at the same time combine them with the special psycho­physiological, cultural and lingual  <br /> characteristics of the Vietnam.<br /> In   1956   the   Vietnam   Music   School   was   founded   (now   named   Hanoi   National  <br /> Conservatoire), which, together with HCMC Conservatoire, Hue College of Arts, and other  <br /> music   training   institutions   in   the   whole   country,   has   so   far   trained   a   great   number   of  <br /> professional singers, who have been serving actively the task of defending and building the  <br /> nation as well as the task of building and developing successfully the national identity of the  <br /> Vietnamese culture.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 108<br />