CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ MAÏCH VAØNH ÔÛ PHUÏ NÖÕ MAÕN KINH<br />
Chaâu Ngoïc Hoa *<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Cô sôû: ngöôøi phuï nöõ coù hoäi chöùng chuyeån hoaù ñöôïc xem laø nguy cô cao veà beänh lyù maïch vaønh, taàn<br />
suaát cuaû hoäi chöùng chuyeån hoaù (HCCH) gia taêng sau tuoåi maõn kinh, vaø goùp phaàn giaûi thích tyû leä beänh<br />
maïch vaønh gia taêng ôû kyø naøy(29).<br />
Muïc tieâu nghieân cöùu: ñaùnh giaù taàn suaát hoäi chöùng chuyeån hoaù treân phuï nöõ maõn kinh vaø tyû leä caùc<br />
thaønh phaàn hoäi chöùng chuyeån hoaù.<br />
Phöông phaùp: moâ taû, caét ngang, bao goàm 642 phuï nöõ maõn kinh. Caùc yeáu toá nguy cô cuûa taát caû caùc<br />
beänh nhaân ñöôïc thöïc hieän bao goàm ño huyeát aùp, ño voøng eo, vaø caùc xeùt nghieäm veà bilan lipid cuõng nhö<br />
ñöôøng huyeát khi ñoùi. Hoäi chöùng chuyeån hoaù ñöôïc ñaùnh giaù theo ATPIII (coù ≥ 3 yeáu toá baát thöôøng sau: chæ<br />
soá voøng eo > 102 ôû nam vaø > 98 ôû nöõ, TG huyeát thanh ≥ 150 mg/dl, HDL cholesterol < 40mg/dl ôû nam<br />
vaø < 50mg/dl ôû nöõ, huyeát aùp ≥ 130/80 mmHg, ñöôøng huyeát khi ñoùi ≥ 110mg/dl, vaø theo hieäp hoäi xô vöõa<br />
ñoäng maïch quoác teá, vôùi tieâu chuaån naøy thì chæ soá vuøng eo ñöôïc aùp duïng theo tieâu chuaån Chaâu AÙ Thaùi Bình<br />
Döông (> 90cm ôû nam vaø 80cm ôû nöõ).<br />
Keát quaû: Taàn suaát HCCH ôû phuï nöõ maõn kinh laø 27,8% (Theo ATPIII) vaø 35,9% (IAS). Thaønh phaàn hay<br />
gaëp trong HCCH laø beùo phì buïng 30,7%; taêng huyeát aùp 28,5%; giaûm HDLc 19%; taêng TG 15,5% vaø taêng<br />
ñöôøng huyeát 9%.<br />
<br />
SUMMARY<br />
CARDIOVASCULAR RISK FACTORS AFTER MENOPAUSE<br />
Chau Ngoc Hoa * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 49 – 53<br />
<br />
Rationale: women with the metabolic syndrome are known to be especially high risk for<br />
cardiovascular disease. The prevalence of the metabolic syndrome increases with menopause and may<br />
partially explain the apparent acceleration in cardiovascular disease after menopause.<br />
Objective: the aim of study is to determine the prevalence of metabolic syndrome with menopause<br />
and prevalence for each of the individual metabolic.<br />
Method: cross-sectional study was conducted in HCM city with 642 participants. Measurement of risk<br />
factors was done by blood pressure and waist circumference determination and laboratory testing for lipid<br />
profile and fasting blood sugar. Metabolic syndrome was defined by ATPIII (3 or more of the following<br />
abnormities: waist circumference ≥ 102 men and ≥ 88mm in women; serum triglyceride ≥ 150mg/dl,<br />
HDLc cholesterol levels ≤ 40mg/dl in men and ≤ 50mg/dl in women, blood pressure ≥ 103/85, serum<br />
glucose ≥ 110 mg/dl) and IAS harmonized guideline for IAS criteria the waist circumference are based on<br />
Asia Pacific criterion ≥ 90mm and 80mm for men and women respectively).<br />
Result: based on the IAS criteria the prevalence of metabolic syndrome is 35,9% and 27,8% (ATPIII).<br />
The prevalence for each of the individual metabolic abnormalities was 30,7% for abdominal obesity;<br />
15,5% for hypertriglycerid, 19% for low HDLc level; 28,5% for pressure and 9% hyperglycemic.<br />
* Boä Moân Noäi Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP.HCM<br />
<br />
50<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Phuï nöõ maõn kinh, söï thieáu huït hormon taùc ñoäng<br />
leân toaøn boä caùc cô quan vaø laø nguyeân nhaân daãn ñeán<br />
nhöõng roâí loaïn chuyeån hoaù, goùp phaàn taêng töû suaát vaø<br />
beänh suaát cuûa beänh lyù maïch vaønh(1). Caùc nghieân cöùu<br />
dòch teå hoïc cho thaáy taàn suaát beänh maïch vaønh (BMV)<br />
ôû nam luoân cao hôn ôû nöõ, tuy nhieân söï cheânh leäch<br />
naøy giaûm ñi sau tuoåi 55(8,13).<br />
Beân caïnh ñoù, cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ<br />
hoäi, tuoåi thoï cuûa ngöôøi phuï nöõ coù xu höôùng gia taêng,<br />
tuoåi thoï hieän nay laø 80 thì ngöôøi phuï nöõ coù 30 naêm<br />
soáng trong thôøi gian maõn kinh, do ñoù söï taàm soaùt caùc<br />
nguy cô BMV ôû phuï nöõ trong thôøi kyø naøy caàn ñöôïc<br />
quan taâm ñuùng möùc ñeå coù phöông höôùng döï phoøng<br />
vaø ñieàu trò höõu hieäu, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng<br />
cuoäc soáng(9).<br />
Muïc tieâu nghieân cöùu: khaûo saùt taàn suaát HCCH ôû<br />
phuï nöõ maõn kinh theo tieâu chuaån ATPIII vaø hieäp hoäi<br />
xô vöõa ñoäng maïch quoác teá vaø khaûo saùt caùc roâí loaïn cuûa<br />
töøng thaønh phaàn trong HCCH.<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
Nghieân cöùu moâ taû caét ngang, thöïc hieän treân 642<br />
phuï nöõ maõn kinh ñeán khaùm taïi BV. Ñaïi Hoïc Y Döôïc<br />
vaø BV. Nhaân Daân Gia Ñònh.<br />
Tieâu chuaån loaïi tröø: coù tieàn söû hoaëc ñang ñieàu trò<br />
BMV, ñang ñieàu trò roái loaïn lipid, ñang duøng noäi tieát toá<br />
nöõ, beänh lyù veà thaän, beänh lyù tuyeán giaùp.<br />
Caùc beänh nhaân ñuû tieâu chuaån seõ ñöôïc ño huyeát<br />
aùp, voøng eo, thöû caùc xeùt nghieäm bilan lipid, ñöôøng<br />
huyeát luùc ñoùi.<br />
Tieâu chuaån HCCH theo NCEP ATP III: coù ≥ 3<br />
tieâu chuaån sau ñaây:(14)<br />
<br />
maïch, theo ñònh nghóa treân nhöng ñoái vôùi ngöôøi<br />
Chaâu AÙ, laáy tieâu chuaån voøng eo Chaâu AÙ Thaùi Bình<br />
Döông, tieâu chuaån voøng eo naøy laø 90mm ôû nam vaø<br />
80mm ôû nöõ(10).<br />
Soá lieäu ñöôïc trình baøy döôùi daïng trung bình ± ñoä<br />
leäch chuaån.<br />
P < 0,05 ñöôïc xem laø söï khaùc bieät coù yù nghiaõ<br />
thoáng keâ.<br />
-<br />
<br />
Soá lieäu ñöôïc xöû lyù baèng phaàn meàm SPSS 10.0<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Ñaëc ñieåm daân soá nghieân cöùu<br />
Baûng 1: Phaân boá theo nhoùm tuoåi<br />
Nhoùm<br />
46 –<br />
55 –<br />
65 –<br />
<br />
tuoåi<br />
54<br />
64<br />
74<br />
<br />
Soá beänh nhaân (%)<br />
130 (23,4 %)<br />
201 (46,9 %)<br />
191 (29,7 %)<br />
<br />
Baûng 2: Theo nôi cö nguï<br />
Nôi cö nguï<br />
TP.HCM<br />
Caùc tænh thaønh<br />
<br />
Soá beänh nhaân(%)<br />
396 (61,6 %)<br />
246 (38,4%)<br />
<br />
Baûng 3: Theo ngheà nghieäp<br />
Ngheà nghieäp<br />
Noäi trôï<br />
Buoân baùn<br />
Coâng nhaân vieân<br />
Höu trí<br />
<br />
Soá beänh nhaân (%)<br />
193 (30 %)<br />
214 (33,5 %)<br />
124 (19,3 %)<br />
101 (17,2 %)<br />
<br />
Baûng 4: Soá laàn khaùm Noäi khoa trong naêm<br />
Soá laàn khaùm/naêm<br />
1 – 3 laàn<br />
4 – 6 laàn<br />
> 6 laàn<br />
<br />
Soá beänh nhaân (%)<br />
256 (39,8 %)<br />
312 (48,5 %)<br />
74 (11,7 %)<br />
<br />
So saùnh tyû soá trung bình cuûa caùc<br />
thaønh phaàn trong HCCH giöõa nhoùm coù<br />
vaø nhoùm khoâng coù HCCH<br />
Baûng 5<br />
<br />
•<br />
<br />
Voøng eo > 102cm nam, > 88 cm nöõ.<br />
<br />
•<br />
<br />
Triglycerid ≥ 150 mg/dl.<br />
<br />
•<br />
<br />
HDLc < 40mg/dl nam, < 50 mg/dl nöõ.<br />
<br />
•<br />
<br />
HA ≥ 130/85 mmHg.<br />
<br />
Ñöôøng huyeát<br />
<br />
97,09 ± 24,32<br />
<br />
94 ± 23,3<br />
<br />
•<br />
<br />
Ñöôøng huyeát ≥ 110 mg/dl.<br />
<br />
Triglyceride<br />
(mg/dl)<br />
<br />
178,40 ±<br />
114,35<br />
<br />
180 ± 141<br />
<br />
Thaønh phaàn<br />
Nhoùm coù<br />
Nhoùm khoâng coù<br />
HCCH<br />
HCCH<br />
HCCH<br />
Chæ soá voøng eo<br />
87,54 ± 10,04<br />
80,4 ± 8,96<br />
(mm)<br />
<br />
YTTK<br />
0,005<br />
NS<br />
<br />
Tieâu chuaån hieäp hoäi quoác teá veà xô vöõa ñoäng<br />
<br />
51<br />
<br />
Thaønh phaàn<br />
HCCH<br />
<br />
Nhoùm coù<br />
HCCH<br />
<br />
Nhoùm khoâng coù<br />
HCCH<br />
<br />
YTTK<br />
<br />
HDLc (mg/dl)<br />
<br />
45,6 ± 8,74<br />
<br />
44,7 ± 12,6<br />
<br />
0,001<br />
<br />
Huyeát aùp taâm thu 143,1 ±15,4<br />
Huyeát aùp taâm<br />
tröông<br />
<br />
86,9 ± 9,1<br />
<br />
138,4 ± 16,2<br />
<br />
0,005<br />
<br />
84,9 ± 8,3<br />
<br />
NS<br />
<br />
TS HCCH (%)<br />
60%<br />
39,8%<br />
<br />
40%<br />
30%<br />
<br />
18,2%<br />
<br />
20%<br />
<br />
Chæ coù söï khaùc bieät veà chæ soá voøng eo, trò soá HDLc<br />
vaø huyeát aùp taâm thu laø coù YTTKâ.<br />
<br />
10%<br />
0%<br />
<br />
Taàn suaát HCCH<br />
<br />
45-54<br />
<br />
Theo tieâu chuaån NCEP-ATPIII, taàn suaát HCCH laø<br />
179/642 (27,8%).<br />
<br />
179<br />
27,8%<br />
<br />
Chung<br />
<br />
Bieåu ñoà 1: Taàn suaát HCCH<br />
<br />
Giaûm<br />
Huyeát Taêng TG<br />
Beùo phì Taêng ñöôøng<br />
HDLc<br />
aùp (%) (%)<br />
buïng (%) huyeát (%)<br />
(%)<br />
17<br />
10<br />
11<br />
13<br />
04<br />
24<br />
14<br />
14<br />
18<br />
14<br />
25<br />
12<br />
19<br />
30<br />
03<br />
66<br />
36<br />
71<br />
44 (19%)<br />
21 (9%)<br />
(28,5%) (15,5%)<br />
(30,7%)<br />
<br />
Caùc kieåu phoái hôïp thöôøng gaëp trong<br />
HCCH<br />
<br />
(Theo ATPIII)<br />
<br />
Theo tieâu chuaån hieäp hoäi quoác teá veà xô vöõa ñoäng<br />
maïch.<br />
Taàn suaát HCCH trong nghieân cöùu chuùng toâi laø<br />
231/642 (35,9%)<br />
<br />
231<br />
35,9%<br />
<br />
Trong 231 beänh nhaân coù HCCH theo tieâu chuaån<br />
IAS coù 167 beänh nhaân coù 3 yeáu toá nguy cô chieám tyû<br />
leä 72% vaø 64 beänh nhaân coù 4 yeáu toá nguy cô chieám tyû<br />
leä 28%.<br />
Baûng 8: Tyû leä beänh nhaân coù 3 yeáu toá, 4 yeáu toá vaø 5<br />
yeáu toá cuûa HCCH<br />
Soá yeáu toá HCCH<br />
3 yeáu toá<br />
4 yeáu toá<br />
5 yeáu toá<br />
<br />
632<br />
Bieåu ñoà 2: Taàn suaát HCCH (Theo tieâu chuaån IAS)<br />
Baûng 6: Taàn suaát HCCH theo tuoåi (Theo tieâu chuaån<br />
IAS)<br />
Tuoåi<br />
<br />
Beänh nhaân<br />
<br />
%<br />
<br />
45 – 54<br />
55 – 64<br />
<br />
42<br />
92<br />
<br />
18,2<br />
39,8<br />
<br />
65 - 74<br />
<br />
97<br />
<br />
52<br />
<br />
65-74<br />
<br />
Baûng 7: Tyû leä cuûa moãi thaønh phaàn trong HCCH (IAS)<br />
Tuoåi<br />
<br />
642<br />
<br />
55-64<br />
<br />
Bieåu ñoà 3: Taàn suaát HCCH theo tuoåi (Theo tieâu<br />
chuaån IAS)<br />
<br />
45 – 54<br />
55 – 64<br />
65 – 74<br />
<br />
52<br />
<br />
52%<br />
<br />
50%<br />
<br />
Soá beänh nhaân<br />
169 (72%)<br />
64 (28%)<br />
0 (%)<br />
<br />
Trong 169 beänh nhaân coù 3 yeáu toá nguy cô daïng<br />
phoái hôïp, 3 yeáu toá nguy cô thöôøng gaëp laø: beùo phì<br />
buïng, THA vaø giaûm HDLc chieám tyû leä 73%.<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän trong 3 naêm, bao<br />
goàm 642 phuï nöõ maõn kinh, ñöôïc phaân boá theo 3<br />
nhoùm tuoåi 45-54; 55-64 vaø 65-74. Ñaëc ñieåm daân soá<br />
nghieân cöùu ñöôïc ghi nhaän nhö sau: nhoùm tuoåi 55-64<br />
chieám tyû leä cao nhaát 46,9%; 60% beänh nhaân cö truù taïi<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
TP.HCM vaø 61% beänh nhaân coù soá laàn ñi khaùm beänh<br />
noäi laø 4-6laàn/naêm, tuy nhieân hoï chöa ñöôïc taàm soaùt<br />
vaø coù nhöõng höôùng daãn veà nguy cô beänh maïch vaønh.<br />
<br />
phuø hôïp, do ñoù hoï ñöa ra voøng eo rieâng cho<br />
ngöôøi Chaâu AÙ ñeå ñaùnh giaù veà HCCH(11). Söï aùp<br />
duïng voøng eo Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông (tieâu<br />
chuaån IAS) cho thaáy taàn suaát HCCH ôû phuï nöõ<br />
maõn kinh laø 35,9 so vôùi 27,8 (voøng eo Chaâu AÂu).<br />
Ngaøy nay caùc nghieân cöùu taïi caùc nöôùc chaâu AÙ<br />
ñeàu söû duïng voøng eo chaâu AÙ Thaùi Bình Döông<br />
nhö Phillipine, Hoàng Koâng, moät soá nöôùc nhö<br />
Nhaät vaø Haøn Quoác coøn ñöa ra tieâu chuaån voøng<br />
eo rieâng(12,15,16).<br />
<br />
Vieäc taàm soaùt caùc yeáu toá nguy cô BMV cho thaáy<br />
coù 30,7% beänh nhaân beùo phì buïng, 15,5% taêng<br />
triglyceride, 19% giaûm HDLc 28,5% coù taêng huyeát<br />
aùp (THA).<br />
Tính theo tuoåi, thì caùc roái loaïn naøy coù xu höôùng<br />
gia taêng theo tuoåi, tuy nhieân söï khaùc bieät coù yù nghóa<br />
thoáng keâ vôùi tình traïng THA, giaûm HDLc vaø gia taêng<br />
voøng eo.<br />
•<br />
<br />
So vôùi caùc nghieân cöùu nöôùc ngoaøi, nhö nghieân<br />
cöùu PROCAM (Prospective Cardiovascular<br />
Munster) cho thaáy ôû phuï nöõ, nhöõng roái loaïn<br />
Lipoprotein xaûy ra sau tuoåi 50, trong khi ñoù ôû<br />
nam giôùi thì roái loaïn naøy xaûy ra sôùm hôn(8).<br />
<br />
Nghieân cöùu veà yeáu toá nguy cô maïch vaønh taïi<br />
Anh, ôû phuï nöõ caùc yeáu toá beùo phì, giaûm HDLc, THA<br />
vaø ñaùi thaùo ñöôøng ñeàu coù tyû leä maéc beänh gia taêng<br />
theo tuoåi. Cuï theå cho nhoùm tuoåi 16-34 vaø nhoùm tuoåi<br />
> 55t, tyû leä beùo phì theo thöù töï laø 7% vaø 23%, ñoái vôùi<br />
giaûm HDLc thì laø 4,45% vaø 5,2%, tyû leä beänh THA gia<br />
taêng töø 1,2% ñeán 5,3% vaø sau cuøng laø 1% vaø 3,9% ñoái<br />
vôùi ñaùi thaùo ñöôøng(7).<br />
•<br />
<br />
Caùc nghieân cöùu taïi Vieät Nam, cuõng cho thaáy söï<br />
thay ñoåi lipoprotein theo chieàu höôùng xaáu daàn ôû<br />
phuï nöõ maõn kinh, cuï theå laø söï gia taêng<br />
cholesterol, triglyceride vaø giaûm HDLc(3,4).<br />
<br />
Hoäi chöùng chuyeån hoaù, ngaøy nay nhö laø vaán ñeà<br />
thôøi söï, do taàn suaát cuûa noù cao vaø döï baùo nhöõng yeáu<br />
toá nguy cô tim maïch trong coäng ñoàng khoâng nhöõng<br />
caàn taàm soaùt noù trong daân soá chung, maø coøn ôû nhöõng<br />
ngöôøi coù nguy cô cao nhö daân soá lôùn tuoåi, THA, ÑTÑ<br />
vaø phuï nöõ kyø maõn kinh(2,5). Nghieân cöùu chuùng toâi<br />
thöïc hieän treân ñoái töôïng maõn kinh cho thaáy taàn suaát<br />
HCCH laø 27,8 (ATPIII) vaø 35,9 (theo hieäp hoäi xô vöõa<br />
ñoäng maïch quoác teá) vaø taàn suaát gia taêng theo tuoåi coù<br />
yù nghóa thoáng keâ caùc thaønh phaàn trong hoäi chöùng<br />
chuyeån hoùa thöôøng gaëp theo thöù töï laø beùo phì buïng,<br />
THA, giaûm HDLc, taêng TG vaø ñöôøng huyeát.<br />
•<br />
<br />
•<br />
<br />
Beùo phì buïng: THA vaø giaûm HDLc laø daïng phoái<br />
hôïp thöôøng gaëp ôû phuï nöõ maõn kinh coù HCCH.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
Cho duø aùp duïng tieâu chuaån ATPIII hay IAS, ñieàu<br />
thöïc teá cho thaáy laø taàn suaát HCCH ôû phuï nöõ maõn<br />
kinh chieám tyû leä khaù cao 27,8-35,9%, taàn suaát coù xu<br />
höôùng gia taêng theo tuoåi. Söï taàm soaùt HCCH ôû phuï<br />
nöõ maõn kinh neân ñöôïc quan taâm. Qua ñoù höôùng daãn<br />
ñieàu trò tích cöïc nhaèm traùnh ñöôïc nguy cô maïch<br />
vaønh cho ñoái töôïng naøy(16).<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
<br />
4.<br />
<br />
5.<br />
<br />
6.<br />
<br />
7.<br />
8.<br />
<br />
9.<br />
<br />
Nguyeãn Huy Dung. Beänh maïch vaønh. Nhaø xuaát baûn Y<br />
hoïc 2002.<br />
Hoäi chöùng chuyeån hoùa trong thöïc haønh haøng ngaøy.<br />
Thôøi söï Tim maïch hoïc soá 1, thaùng 4/2004.<br />
Huyønh Thò Kieåu. Khaûo saùt roái loaïn chuyeån hoaù lipid<br />
vaø lipoprotein ôû phuï nöõ tieàn maõn kinh vaø maõn kinh.<br />
Luaän vaên chuyeân khoa 2, 2002.<br />
Phaïm Thò Mai. Roái loaïn lipoprotein ôû nhöõng ngöôøi coù<br />
caùc yeáu toá nguy cô. Taïp chí Y hoïc thöïc haønh, 06/1997:<br />
35-40.<br />
Ñaëng Vaïn Phöôùc. Hoäi thaûo chuyeân ñeà “ Caùc hoäi chöùng<br />
roái loaïn chuyeån hoaù”, thaùng 08/2003, Thaønh phoá Nha<br />
Trang.<br />
Alexander C.M, Landsman PB, Teutsch SM, Haffner<br />
SM. Prevalence of metabolic syndrome and coronary<br />
heart disease using NCEP and WHO criteria. Diabetes<br />
51 (Suppl.2): A218, 2002.<br />
Coronary heart disease statistics. British heart<br />
foundation statistics database, 2003.<br />
Cullen P, Voss R, Assmann G. Prediction of risk<br />
coronary events in middle-aged men in the<br />
Prospective Cardiovascular Munster Study (PROCAM),<br />
using neural network. Int J Epidermiol 2002; 31:<br />
1253-1262.<br />
Molly C. Carr. The Emergence of the metabolic<br />
syndrome with menopause 5 CEM-CARR 88 (6): 2401;<br />
1-19.<br />
<br />
Caùc nhaø nghieân cöùu chaâu AÙ cho raèng, vieäc söû<br />
duïng voøng eo theo tieâu chuaån Chaâu AÂu laø khoâng<br />
<br />
53<br />
<br />
10.<br />
<br />
11.<br />
<br />
12.<br />
<br />
13.<br />
<br />
54<br />
<br />
International Atherosclerosis Society. Harmonized<br />
Clinical Guidelines on Prevention of Atherosclerotic<br />
Vascualar Disease. 2003.<br />
Lam K et al. Metabolic Syndrome in Asian countries.<br />
XIIIth International symposium on atherosclerosis,<br />
September 28 – October 2, 2003, Kyoto, Japan.<br />
Sy R et al. Prevalence of metabolic syndrome among<br />
adult Filipinos – 5th National Nutrition Survey.<br />
XIIIth International symposium on atherosclerosis,<br />
September 28- October 2, 2003, Kyoto, Japan.<br />
The ILIB Lipid Handbook of Clinical Practice. Blood<br />
Lipids and Coronary Heart Disease. 2nd Edition. 2000.<br />
<br />
14.<br />
<br />
15.<br />
<br />
16.<br />
<br />
Third report of the National Cholesterol Education<br />
Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation<br />
and treatment of high blood cholesterol in adults<br />
(Adults Treatment Panel III). Final report.<br />
Circulation. 2002; 106: 3143-3421.<br />
Villegas R et al. Prevalence of the Metabolic<br />
Syndrome in Middle-Aged men and Women. Diabetes<br />
Care 26: 3198-3199, 2003.<br />
Evidence-based guidelines for cardiovascular disease<br />
prevention in women. Circulation. 2004; 109: 672-693.<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
