Cam kết WTO về doanh nghiệp thương mại nhà nước doanh nghiệp nhà nước

Chia sẻ: Nguyen Vang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

72
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Doanh nghiệp thương mại nhà nước là gì? Trong cam kết WTO, "Doanh nghiệp nhà nước" được hiểu như thế nào? WTO quy định như thế nào về Doanh nghiệp thương mại nhà nước? Trước khi gia nhập WTO Việt Nam duy trì những Doanh nghiệp thương mại nhà nước nào? Việt Nam có cam kết riêng gì về hoạt động của Doanh nghiệp nhà nước và Doanh nghiệp thương mại nhà nước? Sau khi gia nhập WTO, Việt Nam vẫn duy trì đặc quyền/độc quyền kinh doanh xuất nhập khẩu đối với các nhóm mặt hàng nào? Việt Nam...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cam kết WTO về doanh nghiệp thương mại nhà nước doanh nghiệp nhà nước

M CL C 1 DN thương m i nhà nư c là gì? 03 2 Trong cam k t WTO, “DN nhà nư c” đư c hi u như th nào? 05 3 WTO quy đ nh như th nào v DN thương m i nhà nư c? 06 4 Trư c khi gia nh p WTO Vi t Nam duy trì nh ng DN thương m i nhà nư c nào ? 08 5 Vi t Nam có cam k t riêng gì v ho t đ ng c a DN nhà nư c và DN thương m i nhà nư c? 09 6 Sau khi gia nh p WTO, Vi t Nam v n duy trì đ c quy n/ đ c quy n kinh doanh xu t nh p kh u đ i v i các nhóm m t hàng nào? 13 7 Vi t Nam có k ho ch gi m d n và lo i b các DN thương m i nhà nư c không? 16 8 Li u Chính ph có thành l p thêm nh ng DN thương m i nhà nư c m i so v i cam k t không? 17 9 Pháp lu t v DN nhà nư c và các ngành s n xu t trong nư c có b nh hư ng gì không? 18
1 Doanh nghi p thương m i nhà nư c là gì? Vi t Nam không có quy đ nh riêng v “doanh nghi p thương m i nhà nư c” và cũng không có đ nh nghĩa v nhóm doanh nghi p này. Trong WTO, “doanh nghi p thương m i nhà nư c” đư c hi u là doanh nghi p đư c Nhà nư c dành cho nh ng đ c quy n hay đ c quy n nh t đ nh trong ho t đ ng xu t kh u, nh p kh u. V i cách hi u như v y, “doanh nghi p thương m i nhà nư c” đư c xác đ nh d a trên tiêu chí v đ c quy n/ đ c quy n xu t nh p kh u, không d a trên tiêu chí ngu n v n (v n Nhà nư c) như thông thư ng. Vì v y, doanh nghi p thương m i nhà nư c có th thu c s h u nhà nư c hay tư nhân. 3
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c H P 1 VÍ D V DOANH NGHI P THƯƠNG M I NHÀ NƯ C Các doanh nghi p đ u m i xu t kh u g o, d u thô…; Các doanh nghi p đ u m i nh p kh u phân bón, rư u, dư c ph m..; Doanh nghi p đ c quy n nh p kh u thu c lá… 4
2 Trong cam k t WTO, “doanh nghi p nhà nư c” đư c hi u như th nào? Trong các cam k t gia nh p WTO c a Vi t Nam, khái ni m doanh nghi p nhà nư c dùng đ ch các doanh nghi p trong đó Nhà nư c chi m gi trên 50% v n đi u l (t c là các doanh nghi p trong đó Nhà nư c n m quy n ki m soát chính theo nguyên t c quy n ki m soát tương đương v i t l v n). Như v y, trong các cam k t WTO, khái ni m “doanh nghi p nhà nư c” không bao g m t t c các "doanh nghi p có v n đ u tư c a Nhà nư c". 5
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c 3 WTO quy đ nh như th nào v doanh nghi p thương m i nhà nư c? WTO quy đ nh v doanh nghi p thương m i nhà nư c trong Hi p đ nh v Thu quan và Thương m i (Hi p đ nh GATT). Các quy đ nh này áp d ng b t bu c đ i v i t t c các nư c thành viên, trong đó có Vi t Nam. Nguyên t c cơ b n mà WTO áp đ t đ i v i nhóm doanh nghi p này là yêu c u bu c ph i tuân th các tiêu chí th trư ng trong ho t đ ng mua bán liên quan đ n lo i m t hàng mà doanh nghi p đó có đ c quy n/đ c quy n xu t nh p kh u. Chính ph các nư c thành viên có trách nhi m đ m b o nguyên t c này đư c tuân th nghiêm túc b i các doanh nghi p thương m i nhà nư c c a mình. Chú ý: Các quy đ nh này ch áp d ng cho doanh nghi p thương m i nhà nư c, không ph i quy đ nh b t bu c áp d ng cho doanh nghi p nhà nư c. 6
H P 2 VÍ D V NGHĨA V C A DOANH NGHI P THƯƠNG M I NHÀ NƯ C? Doanh nghi p thương m i nhà nư c khi kinh doanh ph i tuân th các tiêu chí th trư ng trong nh ng v n đ như: Giá: giá mua, giá bán ph i đư c xác đ nh theo giá th trư ng; S lư ng và ch t lư ng s n ph m: ph i đư c quy t đ nh theo quan h cung c u; Kh năng ti p th : vi c giao k t và th c hi n h p đ ng mua bán ph i đư c th c hi n trên cơ s k t qu đàm phán, ti p th trong các đi u ki n thương m i bình thư ng ch không ph i d a trên áp l c hay s c ép t phía Nhà nư c… 7
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c 4 Trư c khi gia nh p WTO Vi t Nam duy trì nh ng DN thương m i nhà nư c nào? Trư c khi gia nh p WTO, Vi t Nam duy trì khá nhi u doanh nghi p thương m i nhà nư c trong nh ng lĩnh v c mà vi c xu t nh p kh u đư c ki m soát ch t ch : Đ i v i các nguyên, nhiên li u quan tr ng, quý hi m ho c đ c bi t: Các doanh nghi p đ u m i nh p kh u xăng d u, phân bón, vàng b c, đá quý, thi t b hàng không; Đ i v i các s n ph m nh y c m: Các doanh nghi p đ u m i nh p kh u văn hóa ph m, dư c ph m, rư u; các doanh nghi p đ u m i xu t kh u g o, d u thô. Trong nh ng năm g n đây, theo cam k t c a Vi t Nam v i IMF và World Bank v vi c d b d n các hàng rào phi thu (vi c trao đ c quy n hay đ c quy n xu t nh p kh u m t s hàng hoá này cho m t s doanh nghi p nh t đ nh đư c xem là m t lo i bi n pháp phi thu c n tr dòng lưu chuy n c a hàng hoá qua biên gi i) đ ng th i do tác đ ng c a ti n trình đàm phán gia nh p WTO, Vi t Nam đã lo i b đ u m i nh p kh u đ i v i m t s m t hàng như rư u, phân bón, dư c ph m, vàng, b c, đá quí. 8
5 VN có cam k t riêng gì v ho t đ ng c a DN nhà nư c và DN thương m i nhà nư c? Ngoài quy đ nh chung c a WTO v doanh nghi p thương m i nhà nư c, Vi t Nam còn ph i tuân th m t s cam k t riêng v ho t đ ng c a nhóm doanh nghi p này và c a c nhóm doanh nghi p nhà nư c. C th , Vi t Nam cam k t k t khi gia nh p WTO: Các doanh nghi p nhà nư c và doanh nghi p thương m i nhà nư c c a Vi t Nam s ti n hành các ho t đ ng mua bán theo tiêu chí thươngm i. Nói cách khác, các quy t đ nh c a doanh nghi p v giá c , s lư ng, ch t lư ng, ti p th , v n chuy n và các đi u ki n mua, bán khác trong ho t đ ng kinh doanh s ph i th c hi n theo cơ ch , yêu c u c a th trư ng. 9
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c Không phân bi t đ i x trong các đi u ki n mua/bán và đ m b o đ y đ cơ h i c nh tranh c a các doanh nghi p t các nư c thành viên WTO khác trong ho t đ ng mua bán gi a h v i các doanh nghi p nhà nư c và doanh nghi p thương m i nhà nư c; Nhà nư c không can thi p tr c ti p ho c gián ti p vào ho t đ ng c a các doanh nghi p nhà nư c và không coi mua s m c a các doanh nghi p nhà nư c là mua s m c a Nhà nư c. Ví d : Nhà nư c không đư c ban hành m t văn b n yêu c u doanh nghi p nhà nư c ph i mua s m thi t b , công ngh n i đ a ph c v s n xu t ho c ch đ o doanh nghi p ph i mua hàng hoá c a m t doanh nghi p A nh t đ nh trong khi m t doanh nghi p khác có bán lo i hàng hoá đó v i giá c h p lý và ch t lư ng t t hơn. 10
H P 3 NHÀ NƯ C CÓ TH CAN THI P VÀO HO T Đ NG C A CÁC DN NHÀ NƯ C V I TƯ CÁCH LÀ C ĐÔNG/NGƯ I GÓP V N KHÔNG? Nghĩa v không can thi p tr c ti p và gián ti p vào ho t đ ng c a các doanh nghi p nhà nư c không ngăn c n Nhà nư c đư c can thi p vào doanh nghi p v i tư cách là m t c đông/ngư i góp v n (thông qua đ i di n c a mình t i doanh nghi p) đ qu n lý ho t đ ng c a doanh nghi p. Quy n can thi p và nghĩa v liên quan c a Nhà nư c trong trư ng h p này tuân th các quy đ nh v quy n và nghĩa v c a c đông/ngư i góp v n theo quy đ nh t i pháp lu t v doanh nghi p. Các doanh nghi p c n chú ý đ n các nguyên t c v cơ b n là có l i cho doanh nghi p này đ có hình th c khi u n i thích h p khi b thi t h i do các doanh nghi p nhà nư c/doanh nghi p thương m i nhà nư c vi ph m các nguyên t c này. 11
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c H P 4 T I SAO WTO CH QUY Đ NH V DN THƯƠNG M I NHÀ NƯ C MÀ VI T NAM L I PH I CAM K T THÊM V DN NHÀ NƯ C? Trong m t th i gian dài, n n kinh t Vi t Nam là n n kinh t k ho ch hoá t p trung, Nhà nư c tham gia sâu vào các ho t đ ng kinh t . Đi u này khi n nhi u thành viên WTO e ng i Vi t Nam s thông qua doanh nghi p nhà nư c (DNNN) đ ti p t c can thi p vào th trư ng, gi m tác d ng c a cam k t v m c a th trư ng. Vì v y, khi đàm phán các thành viên này đã yêu c u Vi t Nam ph i đưa ra nh ng cam k t c th không ch v doanh nghi p thương m i nhà nư c mà còn đ i v i c các doanh nghi p nhà nư c (t i Đo n 78 Báo cáo c a Ban Công tác v vi c Vi t Nam gia nh p WTO). 12
6 Sau khi gia nh p WTO, Vi t Nam v n duy trì đ c quy n/ đ c quy n kinh doanh xu t nh p kh u đ i v i các nhóm m t hàng nào? Vi t Nam cam k t ch duy trì đ c quy n/đ c quy n kinh doanh xu t nh p kh u trong nh ng nhóm m t hàng xác đ nh (v i các ch th xác đ nh) th hi n trong B ng dư i đây. 13
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c Doanh nghieäp ñöôïc giao Maõ HS ñoäc quyeàn/ñaëc quyeàn Ñoäc quyeàn xuaát khaåu hoaëc nhaäp khaåu Daàu thoâ 27090010 Toång Cty Daàu khí Vieät Nam Xuaát khaåu (PETROVIETNAM) PETROLIMEX PETEC PETECHIM SAIGON PETRO PETROMEKONG VINAPCO (Cty xaêng daàu haøng khoâng laø nhaø taùi xuaát 271011, khaåu duy nhaát xaêng daàu 271019, Xaêng daàu maùy bay) Nhaäp khaåu 271099 Coâng ty cheá bieán vaø kinh doanh caùc phaåm daàu khí MARINESUPPLY Toång Coâng ty daàu khí quaân ñoäi Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu xaêng daàu Ñoàng Thaùp Maùy bay, phuï tuøng maùy bay vaø 8802, Coâng ty XNK haøng khoâng Nhaäp khaåu caùc phöông 8803 (AIRIMEX) tieän, thieát bò haøng khoâng Cty XNK vaø phaùt haønh Baêng ñóa ex8524 phim Vieät Nam Nhaäp khaåu hình (FAFILMVIETNAM) 4902 Cty XNK saùch baùo Baùo chí Nhaäp khaåu (XUNHASABA) Thuoác laù, xì gaø, vaø caùc 2402, Toång Coâng ty Thuoác laù Nhaäp khaåu thuoác laù cheá 2403 Vieät Nam (VINATABA) bieán khaùc 14
Như v y, b t kỳ trư ng h p đ c quy n xu t nh p kh u đ i v i lo i hàng hoá không đư c li t kê trong b ng trên ho c th c hi n b i doanh nghi p không có tên trong B ng trên đ u có th là vi ph m cam k t WTO. Các doanh nghi p khác c n chú ý đ n đi m này đ có th khi u n i theo các hình th c thích h p nh m b o v l i ích chính đáng c a mình. 15
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c 7 VN có k ho ch gi m d n và lo i b các DN thương m i nhà nư c không? WTO không bu c các nư c thành viên ph i lo i b các doanh nghi p thương m i nhà nư c mà ch quy đ nh n u duy trì các doanh nghi p này, nghĩa là dành đ c quy n cho m t s doanh nghi p nào đó, thì nư c thành viên ph i tuân th quy đ nh c a WTO và cam k t c a nư c đó v v n đ này. M c tiêu c a các quy đ nh này là tránh kh năng Nhà nư c thông qua các doanh nghi p này đ can thi p vào th trư ng, gây bóp méo thương m i. Vì v y, Vi t Nam không có nghĩa v ph i lo i b các doanh nghi p thương m i nhà nư c. Tuy nhiên, Chính ph đã th ng nh t chính sách v lâu dài có th lo i b m t ho c m t s doanh nghi p thương m i nhà nư c tùy theo s phát tri n c a n n kinh t . 16
8 Li u Chính ph có thành l p thêm nh ng DN thương m i nhà nư c m i so v i cam k t không? Nguyên t c c a WTO là t do hóa thương m i nên kh năng m t nư c thành viên thi t l p thêm các doanh nghi p thương m i nhà nư c so v i s doanh nghi p t i th i đi m gia nh p WTO là r t khó. Vì v y, có th nói v nguyên t c Chính ph s không thành l p ho c th a nh n nh ng doanh nghi p thương m i nhà nư c m i. Trên th c t , vi c tăng s doanh nghi p này v n có th x y ra (theo quy t đ nh c a Chính ph , n u đó là vi c c n thi t đ đi u ti t n n kinh t ) nhưng Vi t Nam s ph i chu n b cho nh ng ph n đ i t phía các thành viên khác c a WTO và có th s ph i có bi n pháp đ n bù cho các nư c liên quan. 17
Cam k t WTO v DN Thương m i nhà nư c, DN nhà nư c 9 Pháp lu t v DN nhà nư c và các ngành s n xu t trong nư c có b nh hư ng gì không? Cam k t WTO c a Vi t Nam v v n đ này hoàn toàn phù h p v i ch trương đ i m i ho t đ ng và s p x p l i các doanh nghi p nhà nư c c a Vi t Nam và pháp lu t Vi t Nam v v n đ này. Vì v y cam k t WTO v nhóm các doanh nghi p này không mâu thu n hay làm nh hư ng đ n pháp lu t v doanh nghi p nhà nư c c a Vi t Nam. Vi c xóa b các doanh nghi p thương m i đ c quy n đ i v i các m t hàng rư u, phân bón, dư c ph m, vàng, b c, đá quí k t khi Vi t Nam gia nh p WTO làm cho các doanh nghi p thương m i nhà nư c cũ (các doanh nghi p có đ c quy n trư c đây) nay ph i ch u s c c nh tranh l n hơn. Đ ng th i, vi c này cũng m ra cơ h i c nh tranh cho các doanh nghi p khác bao g m c doanh nghi p n i đ a Vi t Nam và doanh nghi p có v n đ u tư nư c ngoài. Vi c xoá b đ c quy n xu t nh p kh u m t s nhóm m t hàng và vi c đ m b o các doanh nghi p thương m i nhà nư c ph i tuân th các tiêu chí th trư ng s làm c nh tranh công b ng hơn, các doanh nghi p cung c p ho c phân ph i (bao g m c các doanh nghi p nư c ngoài) có nhi u cơ h i hơn và ngư i tiêu dùng s đư c l i vi c này. 18
M CL CH P H P 1 Ví d v doanh nghi p thương m i Nhà nư c 04 H P 2 Ví d v nghĩa v c a doanh nghi p thương m i nhà nư c? 07 H P 3 Nhà nư c có th can thi p vào ho t đ ng c a các doanh nghi p nhà nư c v i tư cách là c đông/ ngư i góp v n không? 11 H P 4 T i sao WTO ch quy đ nh v doanh nghi p thương m i nhà nư c mà Vi t Nam l i ph i cam k t thêm v doanh nghi p nhà nư c? 12