intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Cẩm nang hướng dẫn luyện thi Đại học Ngữ văn (Tập 2: Nghị luận xã hội): Phần 2

Chia sẻ: Cô đơn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

191
lượt xem
32
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp nội dung phần 1 tài liệu Cẩm nang luyện thi đại học ngữ văn (Tập 2: Nghị luận xã hội), phần 2 giới thiệu một số đề và bài làm tham khảo (nghị luận về một hiện tượng đời sống, một tư tưởng, một đạo lý). Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Cẩm nang hướng dẫn luyện thi Đại học Ngữ văn (Tập 2: Nghị luận xã hội): Phần 2

  1. Cam nang luygn thi OH NgU Von, tgp 2: Nghj luqn Xa hp! - l i Xuon Soon CtyTWHHMTVPWH Khong Viet ^oan giao t h o n g , giu g i n phep n u a c t h i l ^ i t r o thanh n o i k i n h hoang ciia dan ^dis656: Mpt can b^nh xa hpi vai n^n m a i Ip cong k h a i v ^ t r i n g t r p n t u hp. Co n h u n g canh sat giao t h o n g cim tien ngay g i u a chon d o n g n g u o i chSng ngai n g u n g e sp l u ^ t 1? g i ca. MQt Ian, each day c u n g da gan m u o i nam, c6 d o n g chi c6 trach n h i ? m hoj K h o n g la t r p n g b?nh sao d u p e k h i c6 m p t d i c h v u l a m "phao" rat r a m rp v ^ toi v a n de xa h p i t r a m t r p n g nhat, b i i c xuc nhat cua c h u n g ta hi?n nay la g,? c6ng khai de ban cho hpc sinh quay cop t r o n g eac k y t h i 6 tat ca cac cap. Ca cap Cau tra l o i cua t o i k h i e n cho d o n g chi ay t r a m n g a m : "Quoc n ^ n t h a m nhung, {ly m p t h u y ^ n np ehuan bj cho n h u n g can bp chii chot vao T h a n h p h o H o C h i d ? i d j c h H I V - A I D S , m a t u y , m a i d a m , nan b u o n l | u x u y e n quoc gia... la nhiing Ivlinh t h i bkng Cu n h a n l u ^ t da "chu dao" den dp m u a sSn m p t m a y photocopy v a n de xa h p i n g h i e m t r p n g dang d u p e n o i den n h i e u . N h u n g theo t o i , dieu hi^n dai va m p t m a y phat d i ? n nho cho len xe m a n g d i . De l a m g i vgy? De b u c xiic nhat, t r a m t r p n g nhat cua m p t l o i song t? hai da t r o t h a n h t h o i quen photocopy, v i n h a dang photo bai giang d o "thay" d u p e thue d i c u n g l a m hp ciia k h o n g i t n g u o i , d o la thoi dao due gia, n o i m p t dang, l a m m p t neo". ma d i i n g liic ay b} cup d i ^ n t h i l a m sao cac " s i t u " ciia h u y ? n nha k j p nhan T r o n g h p i n g h i t h i gat g u tan t h u o n g , ra quan tra t h i de b i u , che bai, tren dupe bai giai m a chep! (Bao An ninh thegi&i). 6 i ehuan b i t h i "chu dao" den vay dien d a n t h i cao d a m khoat l u ^ n n h u n g c h u y ^ n cao sieu, vao q u a n nhau t h i th?t CO m p t k h o n g hai. Chang the ma vi^c m u a bang, ban d i e m , x i n hpc ham, ban m u u t i n h k e k i e m chac, lira ggt t i ti?n... S y n g u y hai k h o n l u o n g cua n o Ch^y hpc v i t r a t h a n h m p t n o i 6 nhye khien cho v a n g thau Ian Ipn, that gia kho c h i n h la da tao ra m p t tap q u a n e ngai, Ian tranh s\f that, chi t h i c h nghe cai g i a phan dau la tien si t h ^ t , dau la tien si r o m t r o t h a n h n o i canh canh t r o n g t a m ly k h o n g d a m n h i n t h i n g vao s u t h | t , noi d i i n g s v that, t y d a n h l u a m i n h bang xa h p i . cai gia da qua quen tai. Tai m i n h , va nhat la tai cap tren. D a n dan, k h o n g chi la T h o i eu N g u y e n K h u y e n loai "tien si gia'y" "cung cb, cung bie'n, cung can dai. quen tai, ma r o i c u n g quen t r o n g hanh v i u n g x u va n g u y h i e m h a n nixa la Cung goi ong nghe c6 kem aV... v o i "cai gia cong danh ay m&i hoi" cung da t u n g bj quen t r o n g m p t nep t u d u y . Day la m p t b?nh l y xa h p i t r a m trpng, va keo d a i , len an, n h u n g "dai tra" den n h u bay g i a t h i qua that la chua! C h u a la v i truoc can phai diang cam g p i d u n g ten, de dau tranh khac phyc. Cau tra l o i ay toi bat day l a m g i eo cai eo che n g u o i d a i " c u " truoc " t h i " sau. N g u o i ta n o i t h i eu la ra ngay k h i d u p e h o i v i no da n u n g nau t u lau, t u n h i i n g q u a n sat, tiep xuc, va tuan theo cai logic t h o n g t h u o n g , ehuan b i t r i thue d i i d e eo kha nang d a m ch^im, k i e m nhan, suy n g a m . . . n h i ^ m n h u n g cong viee d o i h o i can phai eo nhCing t r i thue ay. V a t h i la de C h u y e n dao d u e gia dau phai la m a i me g i m a o m som l a m v^iy? Van In n h u n g CO q u a n eo t h a m q u y e n xae n h ^ n t h y e l y e ciia nhu-ng n g u o i d a d^y c h u y ^ n xua eu ca day t h o i . ChSng the ma U y v i e n T u o n g cong N g u y e n Cong cong ehuan b j d o n n h a n nhi>ng cong vi?e ma hp eo kha nang d a m n h a n va T r u da t y l o m m i n h : "Ban ngay quan Ion nhu than, Ban dent quan l&n tan man nhii mong m u o n d u p e d a m nhan. A y the ma l a m ngupe lai v a i logic t h o n g t h u o n g ma. Ban ngay quan l&n nhu cha. Ban dim quan l&n ray ra nhu con". T h i cung la m o t do lai la m p t thye te kha p h o bien trong vi^e l y a chpn va de b^t can bp ciia ta t h u d^o d u e gia d u p e thanh that p h o i bay day ehu g i . N h u n g de t y l o m minh hi?n nay: c u vi?e e u da roi neu can t h i t h i sau, d u o n g n h i e n la cung eo nhCrng chi ra d u p e cai teu tao cua c h i n h m i n h la v i con n g u a i ay d a m that v o l minh cSn c u de d y a vao m a c u n h u qua t r i n h cong tac, l y Ijch c h i n h t r i , k i n h n g h i e m th^t v o i d o i . Va de eo cai that ay, p h a i la nhan e^eh cua n g u o i "cam quan den tai Hch iQy... N h u n g k h i da d u p e c u r o i t h i chuy?n t h i se r o i vao m p t t i n h h u o n g danh tu&ng, lam tho den bac van hao". l^hac. V i rang "Dut khoat phai c6 thi roi m&i cu... Ngay nay, da so can bp lai duac cu D o c h u y ^ n d a i xua. Con c h i i n g ta nay dang xay d u n g C h i i n g h l a xa h p i co roi m&i thi". The m a i eo ehuy^n cac kieu chay, chay thay, chay h p i d o n g t h i , ma. T h i hao N a - d i m H i t - m e t t u n g viet ve C h u nghia Xa h p i : "Em hieu khon:; chgy d i e m , chay b i n g . . . "nhieu nhat la o cac truong kinh te, quan tri kinh doanh, o Chu nghia xa hoi. Lam thenao cdt nghia cho em. Do la liic tu do da hoa thanh muoi a" c«c l&p tai chuc mo d dia phuong decap bang dai hoc cho cac quan chuc cung coghe v&i bdnh dam da. Thanh loi that tren moi ta noi. Thanh lua hong trong hep cua ta Cwa hp. Boi vay m&i co tinh trang ngu&i co bdng gid thi ngoi day, nguoi co bhng that (Xuan D i ? u d k h ) . C h u nghia Xa h p i d i c h thue d o i h o i cai that, no d o i l ^ p va' ihi that nghiep" (GS. N g u y e n Van Chien, Tap chi Tia Sang, so 5.2000). cki gia. C h i n h v i t h e d e cho cai gia len l o i vao tan chan t o ke toe cua eupc song/ Bt/i the m o i eo nhi5ng eon so dau long: eo deh 65% g i a m doc va tong g i a m n g v t r j t r o n g ket cau ha tang tam ly xa h p i t h i d o la m p t t r p n g b?nh l y xa h p i . **Sc cac d o a n h n g h i e p nha nuoc cua x u ta k h o n g eo "kha nSng dpe va hieu K h o n g la t r p n g b?nh sao d u p e k h i c6 n g u o i m$e s i c p h y c ckr\h sat gia
  2. Cam nang luygn thi DH NgJVan, fgp 2: Nghj lugn Xa hpi - Le Xuon Soan 2, Than bai lai dpi ngu gidm doc, long gidm doc nay, nghta la phdi giup ho Hep tuc ton tai vd phdt - Trau doi van hoa va quan ni|m diing d i n ve each hpc a* trim trong khi hang van sinh vien dugc ddo too chinh quy vd tot nghiep cdc trucmg dqi + Van Id ve dep, hod Id bien dot (cho toi hem). Van hoa la tat ca nhimg thanh hgc kinh te c6 thua khd ndng doc vd hieu quyei todn tdi chinh thi chang the ndo tim ^ vat chat va tinh than ciia con nguoi t u thoi cong xa nguyen thuy cho kie'm viec Idm dugc" (Bao Thanh Nien, ngay 2-6). (je'n t^^' "^^^ ^^^^ nhirng thanh tuu ve t u tucmg van hpc, nghe Boi the'moi c6 nhiJTig chuy^n thi cu dang xa'u ho nhu mpt nghien cihi sinh thu?t, khoa hpc). tra I6i thay huang dan "thay cu gop y kien thoai mai, toi se bao t h u ky ciia toi Van hoa vua mang tinh cong dong dan tpc, nhan loai, vua bao ham y no sua va viet lai theo diing y thay". Dang sg- hon niia, cai co che dang xau ho jighia doi voi ca nhan. O moi con nguoi, do la sy tiep thu, ren luy?n va phat ay da tharn vao den tuoi tre hpc dirong "chay de duQC gioi' "cuoc chqy dua xin jfjg'n tri thuc, dao due. Muon the, con nguoi phai hpc tgp. N o i con nguoi co diem dedugc... gioi. Dieu nay dien ra a phan l&n, neii khong mum noi Id tat cd, sogido van hoa la con nguoi co tri thuc va nhan each. vien dang day trung hgc pho thong md c6 con dang hgc lap 12". Bai bao dua ra ke't . Tieng Phap gpi van hoa la "culture", co cung nghla voi su trong trpt: luan: dim do noi len rang danh hieu "hgc sinh gioi" md cdc em ay dang c6. Id khon^ ngUoi CO van hoa dupe eham lo tri tue de cong hien cho doi, nhu cay trong thuc (Bao Lao Dong, ngay 1.6). Tiem vao tarn hon tuoi tre hpc duong cai tarn ly (}upc vun xoi se ra hoa; ke't qua. ch^y theo cai khong thyc do thi khong hieu roi day khi chving dam duong co + Van hod Id cai con lai khi nguoi ta da quen het ca ' ' ' - • nghiep cua to tien, aia cha anh, chung se "chay" theo con duong nao day? - Van hoa co muc dich dao tao con nguoi theo mau muc tot d?p. Ta khong Co nhiing can b^nh xa hpi ma nh(mg tien bp ciia y hpc the gioi da hiia h^n chi tiep thu nhirng dieu da hpc, ma phdi chii dong suy nghi, tich cue van dong, nhung trien vong co thuoc chiia khoi. Can b^nh xa hpi ve "chupng cai gia ma bien no thanh tri thuc cua minh. "Nhirng con ong hiit nhuy hoa de tao thanh mat, sp cai that" thi khong the cho dpi 6 y hoc ma cuu canh cua no lai la su dOng m^t do dupe gpi la mat ong" noi len y nghla do. cam nhin vao su that, noi diing su that dieu ma dong chi Pham Van Dong da - Cho nen ta co the quen nhiing dieu da hpc, nhung van eon lai trong tri 6e timg canh bao ve "tinh hinh nguy kich khong the cai thuang... Can thay hel tinh mpt each nhan thuc, mpt phuong phap suy luan de van dung vao cuoc song, hinh, rut ra kei luan nghiem khac v&i y chi each mqng tien cong" (bao Nhan Dan, phat trien va sang tao. ChMng han, ta co the quen mpi bai toan, cong thuc, dinh ngay 15.5.1999). li da hpc, nhung toan hpc van giiip ta phan tich, suy luan giai quyet nhirng van Tuang Lai - Giuc gio tit cuoc song - NXB Tre de ciia cupc song. - Co the hieu cau noi n h u sau: Su trau doi van hoa, viec hpc chan chinh ^di s657:Khi ban ve phuang phap hgc tap, trau doi van hoa, co nguoi cho khong tuy thupc cai nguoi ta "co" ma thupc cai nguoi ta "thanh". "Co", ta se rang: "Van hoa, do la cai con lai k h i nguoi ta da quen het ca". quen, nhung "thanh" se con mai trong ta. Em hay gai thich cau noi tren. b. Phe phan quan ni|m sai I^ch ve each hpc
  3. sang t?o. Cau noi "Qua tin vao sach, chang tha khong c6 sach" ciia nguoi xu^ to' tinh than diu dat con nguoi truong thanh. Trong nhiing tinh cam ay, da canh giac ta dieu do. nhu gia dinh cho ta noi tro ve sau hanh trinh dai, cho ta mpt noi luon la + Tuy nhien, y kien phe phan each hpc nhoi nhet, lech lac tren hoan fon^ ^ ^p, cho che, neii nhu b?n be cimg ta buoc di trong cupc song voi nhihig kkong phu nhqn cdi hoc sach vb. Cai hpc tir sach v6 xua nay van la mpt each hoc tha'u hieu, se chia, cimg ta san bot ganh nang moi khi cupc doi triit xuong hay hiiu hi?u de trau doi van hoa, phat trien nhan each va tai nang, noien la theo vui moi khi ban minh cuai thi tinh que huong, tuy kho khan hem de cam phuong phap chii dpng, rich cu nhu da trinh bay. ji^n nhung lai la mpt tinh cam het sue thieng lieng va kho the thay the. - 3. Kethai Co nguoi tirng noi ve mpt so nha tho trong phong trao Tho moi: "Neu nhu - Tom tat: Cau noi tren bac bo quan ni§m trau doi van hoa mpt each thu Tho thao ve canh que, Doan Van Cir gioi ve nep que. Bang Ba Lan dong, nhoi nhet va khang dirih quan ni|m chii dpng hpc tap, ren luyen van h o a nghieng ve doi que thi Nguyen Binh lai dam hon que". Thi ra, que huong vira - M o rpng: Viec hpc trong nha truong pho thong hien nay van nhieu li bao ham nhiing yeu to cy the la cay da, beh nuac, mai dinh, la con do, lang thuyet, it thuc hanh, n§ng thuyet giang, nh^ van dung. Cho nen, ta can hpc tap, x6m, bo tre, goc ra... Tuc la que huong vira c6 canh que, vira c6 hon que. Moi ren luy^n tri thuc mpt each chii dpng, tich eye han. ngtfoi deu dupe sinh ra. Ion len tir nhirng dieu ki^n vat chat, tinh than ay. Vgy, "Que huong la gi ho m? - Ma c6 giao day phai yeu"? M o i con nguoi ^di s658: Que huang neu ai khong nha deu dupe sinh ra tir mpt viing que cu the, deu c6 mpt que huong. Moi nguoi Se khong Ian noi thank nguoi dii muon hay khong deu thira huong nhiing gia trj vat chat, tinh than cua que huong minh. Noi dii muon hay khong la boi le, c6 nhirng con nguoi vi thien 0','>^ v-'.v:'.n; (DoTrungQuan) ' can ma choi bo dieu khong the choi bo - que huong. Nhirng net d?p van hoa, Hai cau tho tren gpi cho anh (chi) suy nghi gi ve tinh cam que huang? nhirng thuan phong m l tuc ciia que huong gop phan hinh thanh nhan each, loi (Bdi Idm song ciia moi nguoi. Chinh vi the^ moi nguoi deu it nhieu mang dau ah ciia Troi chieu, neu de y nhCrng chii chim, ta se thay nhCrng chum khe ngot viing que noi minh sinh ra. Nhac den Chu tjch Ho Chi Minh, khong the khong ngao, da n o i nhOng duong lang khuc khuyu, da niu spi day dieu biec xanh va noi den que huong xu Ngh^ noi hpi tu nhirng truyen thong bat khuat da hun non me trang nghieng che thanh mpt que huang trong riem thuc d i i sue lay due nen pham chat nguoi con uu tii cua dan tpc. Voi cac nha van, que huong , d p n g nhijTig tam hon nhay cam hay khien cam giac bui ngui ua ve. Con nguoi CO anh huang lan den phong each sang tao cua hp, lam nen nhiing dau an ro la mpt trong nhirng tam sinh the bi an bac nhat ciia t u nhien va ciia cupc doi net trong tac pham ciia moi nguoi. Do la mpt Xuan Di^u voi hon tha dat dao, '^ong nan nhu song bien Quy Nhan; do la mpt Hoang Cam da tai, da tinh voi Doi song rinh than phong phii la mpt trong nhirng dieu khSng djnh sy phiic la dieu bong mo ao cua que huong Kinh Bac; do la mpt Thach Lam tram tinh, tap do. Con nguoi c6 moi rang bupc mat thiet voi cupc song dang dien ra xung npi tam voi hoang lan Ha Npi va do la mot Nam Cao luon day dirt, an nan ben quanh, voi nhiing gi da timg gan bo, t u do tao nen rinh each, thoi quen, so nhiing manh doi dang bi tha hoa, ban ciing hoa viing chiem triing Ha Nam phan ciia moi con nguoi. Toi chpt nho may cau tho Che Lan Vien: truoc Cach mang thang Tam... Con con be tren tay Con chua biet con c6 Chac han chirng nao Ben kia song Duong aia Hoang Cam con dupe yeu Nhung trong l o i m? hat thich thi chirng do hoan canh ra doi cua bai tho con dupe nhac den. Ay la khi gia ciia no doi mat voi mpt boi canh dac bi^t cho phep bpc Ip ro rang tinh Co canh CO dang bay... cari vai que huong. Su lien tuong ay ciing cho phep nguoi doc nghi den mpt (Con c6)
  4. Cty TNHH MTV DWH Khong Vijt cho que h u o n g , l u o n h u a n g ve que h u a n g b i n g n h m i g h a n h d p n g cu the, thi k h i ay ban hoan toan c6 the t u hao rang, ban chinh la m p t p h a n m a u t h i t ciig N h u n g con can cho tre que h u o n g r o i day! T i n h yeu va l o i r u • •'••'-'•b^f-r , ^ " A n h d i anh n h o que nha - N h d canh rau m u o n g , n h o ca d a m t u a n g " . . . Q^,^ Cho nen m? sinh ra "' '° h u o n g t r o n g noi n h o ciia n h i i n g ke xa que that sau s5c, tha'm thia, ngpt ngao De be'bong cham soc = D o C O the la m p t cau ho, m i i i h u o n g liia chin, m p t ang may, m p t vat nSng... (JQJ M e m a n g ve tieng hat ' r* k h i chi la m p t cam giac v u v o m o ho n h u n g d i i sue g p i va d u a ta d i m i e n man T u cai bong cai bang t r o n g k i lie, x u o i ngupc giira qua k h u v o i hien tai t r o n g e m d e m . Que huong T u cai hoa rat t h o m gop p h a n tao nen n h i i n g tien de dau tien de ta v i i n g b u o c vao d a i . Que huong T u canh c6 rat trang i « ; ciing la d i e m t y a t i n h than k h i ta gap n h u n g kho k h a n , t r a ngai tren d u o n g d o i . H a n h p h i i c biet may sau bao thang ngay rong r u o i n o i dat khach que T u v i g u n g rat dang n g u o i dupe nghe m p t g i p n g noi que h u o n g . T h i v i biet m a y k h i chpt bat gap Tir vet lain chua kho ^ m p t ta ao dai Viet bay giira k i n h do Pa-ri hoa le. C a m nhan dupe nhOng gia t r i T u dau n g u o n con m u a to I o n ciia que h u o n g , song x u n g dang v o i que h u o n g , k h i do, m o i n g u o i thuc T u bai song eat vang... '. su t r u o n g thanh, t r o thanh n h i r n g nhan each cao d^p. (Xuan Q u y n h - C h u y f n c6 tich ve loai n g u o i ) T u y nhien, can phai thay rang, que h u o n g la m p t k h a i n i $ m r p n g . D o c6 the f. N h i r n g van t h o nh? nhang, t i n h te ay cua Xuan Q u y n h da g i i i p cho con n g u o i la m p t n g o i lang cu the, cijng c6 the la m p t v u n g m i e n r p n g I o n h o n , va k h i xa Cling ta thay dupe vai tro to Ion cua n g u o i m? d i n g n h u n h i r n g l o i r u ngpt ngao x u , que h u o n g c h i n h la dat nuoc, la To quoc. T i n h yeu que h u o n g c i i n g v i the trong eupc d o i m o i eon n g u o i . M e t r o thanh nguon cam h u n g dat dao a i a biet ma gan lien v o i t i n h yeu gia d i n h , yeu giang son, yeu dat nuoc: " L o n g yen bao t h i sT. Ban dpc yeu tho chac han deu rat ah t u p n g v o i N g o i b u o n n h o m ^ ta n u o c ban dau la long yeu n h i i n g vat tam t h u o n g nhat [...]. L o n g yeu nha, yeu xua cua N g u y e n D u y , dac biet la hai cau t h o euoi kho ba da g p i cho n g u o i dpc lang x o m , yeu m i e n que t r o nen long yeu To q u o c " (I-lia E-ren-bua). that nhieu suy n g a m ve t i n h m a u tir trong xa h p i hi^n d g i ngay nay: H a i tieng To quoc r u n g len trong t i m ehiing ta that thieng lieng va rat d o i tu Ta d i t r p n kiep con n g u o i hao. To quoc chinh la dat n u o c m i n h dupe gpi len m p t each tran t r p n g , than C i i n g k h o n g d i het may l o i m? r u t h u o n g . N h i i n g tieng "To quoc t o i " v a n g len t r i u m e n va gan giai n h u " m e cua N g u y e n D u y da viet bai t h o t r o n g noi xuc d p n g ngh?n ngao k h i n g u o i me t o i " hay "cha ciia t o i " , "que h u o n g cua t o i " . . . Que h u o n g v a n g v p n g t r o n g cau kinh yeu cua o n g m a i m a i d i xa. Co the noi, hai cau t h o m a n g d a m t i n h triet l i t h o cua D o T r u n g Q u a n , que h u o n g n a m t r o n g trai t i m m o i con n g u o i . tren da de lai t r o n g m o i trai t i m nhieu r u n g cam n h i r n g d u v i that k h o quen. Moi con n g u o i dupe sinh ra t r o n g coi d o i nay dau chi I o n len bang d o n g siia Nguyen H a n h L e - Lap 12 Van, Truong THPT chuyen Hd Noi - Amsterdam am ap cua m? ma con b o i n h i r n g l o i r u "au o som c h i e u " - n h i i n g l o i r u t i r "cai bong cai b a n g " , tir "cai hoa rat t h o m " , tir canh c6 bay la bay la t r o n g n h i r n g cau ^di so 59: Tir vi?c cam nhan hai cau tho sau trong bai Ngoi buon nha me ta ca dao, tir " v j g i r n g rat d a n g " , tir " d a u n g u o n " cua n h i i n g " c o n m u a " , tir "bai xua cua Nguyen D u y : song cat v a n g " . . . Cupc song rat d o i b i n h d i x u n g q u a n h da gop p h a n k h o i day Ta di trgn kiep con nguoi n h i i n g xiie cam, r u n g d p n g dau tien trong t a m h o n con. Va c h i n h n h i r n g l o i r u CUng khong di hit may loi me ru •^gpt ngao ay lai la n h i r n g bai hpc ve dao l i , n h i i n g p h a m chat to't d?p cua eon A n h (chi) hay neu suy nghi cua m i n h ve tinh mau tu trong xa hpi hi^n dai. •^guoi ma me m u o n m a n g den cho d i i a con be bong: t i n h yeu que h u o n g dat
  5. Cam nong luygn itii OHTTgi; Van, tqp 2: Nghj luqn Xa Rpl - le Xuan Soaii" Cty TWHH MTV PWH Khong Vi^t nhieu, con cung se khong bao gio den dap d\x(?c cong on sinh thanh va duoi^^, la khoi nguon cho nhimg tinh cam to't dep khac. Boi le, ta lam sao c6 the yeu dye to Ion cua m§! Dau con c6 d i den dau, du c6 xay ra bat cu dieu gi thi thuang mpt ai khac khi ta khong ton trpng, yeu quy chinh nguoi da sinh ra ta, van se mai mai 6 ben con, se doi theo tirng buoc di aia con: cho ta c6 co hpi dupe tan huong cupc song tuy^t voi nay? Lam sao c6 the Dii a gan con, iioi loi yeu voi ai khi ta khong yeu thuong diia con be bong cua minh? Co the Du a xa con, noi tang, tinh m l u tvr da boi dap cho tam hon con nguoi. M? sinh ra chiing ta, ' Len rung, xuong bC ^.jio ta mpt hiiUi hai va ca mot tam hon niia. Chinh m? va tinh yeu thuong ciing Co se tim con, jihuTig lai ru ngpt ngao da mang den cho tam hon eon nhiing rung dpng dau tien. day ta biet the nao la tinh yeu thuong va each the hi^n tinh yeu Co mai yeu con. thvfcmg doi voi nhiing nguoi khac. mang den cho ta nhiing bai hpc ve dao Con dii Ion, van la con cua m ? li cung nhu nhiing kinh nghi$m song quy gia. Cupc song khong phai la mpt D i het doi, long m? van theo con. cupc chgy dua, no la mpt hanh trinh ma ban phai timg buoc kham pha. Trong '..;;:V. V ' I v.... (Che Lan Vien - Con c6) hanh trinh ay, se co nhiing liie kho khan, se co rihiing liie ta thay m?t moi, ta se Vang, long am ap va bao la se soi duong, dan 161 cho con tren cuoc hanh can mpt diem dimg chan, mpt ben do, can sy se chia va hon he't, ta can mpt loi trinh day gian nan, thu thach. M? sg la doi canh nang nhiing uoc mo cua con dpng vien, an l i i , khuyen ran. Do la liie ta nghi den m?. Mpt eai 6m, mpt cai bay cao, bay xa va lai van se la diem tua cua cupc doi con, la ben bo neo dau xoa dau ciia m? cimg nhiing lo'i yeu thuong se la dpng lye de ta buae tie'p, de khi con can sy binh yen, khi con m^t moi. ta dung day sau moi lan va'p nga. M? se la doi cai\ nang nhiing uoc mo cua ta Co the noi, hai cau tho ciia Nguyen Duy da khai quat that hay ve tinh mau bay cao, bay xa hon niia, bai ta biet rSng sau lung ta anh mat m? luon doi theo t u - mgt tinh cam v6 cimg thieng lieng, cao quy va da tro thanh truyen thong timg buoc ta d i ; bai ta biet rang luon co mpt ben do binh yen trong cupc doi. tot d f p ciia dan tgc ta. Do la long kinh trpng, sy biet on, tinh yeu thuong... ciia Tinh mau tir v6 ciing quan trpng con boi le no se gop phan hinh thanh nhan con cai do'i voi m ? va cung la sy cham soc, quan tam, sy dum bpc, che cho, su each eon nguod. M 6i nguoi eon se la nhiing cong dan, nhiing chii nhan tuong lai dgy do cung tinh yeu thuong bao la ciia m^ doi voi nhung dua con. aia dat nuoc. Dau biet rang qua trinh hinh thanh nen nhan each ciia mpt con Sau chin thang mudi ngay mang nang de dau, giay phiit dupe nhin thay nguoi can rat nhieu thoi gian va co rat nhieu yeii t6' tac dpng nhimg m6i cupc dua con be bong cat tieng khoc chao doi la niem hanh phiic lan lao nhat ciia hanh trinh van d ^ deu bat dau tir nhiing bude chan dau tien, va v i the^ sy yeu nguoi m?. Ciing boi vay ma nhiing cu chi, hanh dpng the hi^n tinh yeu thuong thuong, quan tam, cham soc ciia m? ciing da gop e6ng sue v6 cixng to Ion trong bao la ciia m? du(?c bieu hien ngay tir khi diia tre lot long. Ngay t u khi moi cupc hinh trinh ay. Neu khong co tinh mau tir thi co le se khong bao gio co dugc sinh ra, nhung em be da phan bi|t dupe gipng noi arn ap ciia m ? voi tat nhirng diia eon tren cupc doi nay. Boi vay, con cai phai co trach rthi^m s6'ng tot, ca mgi nguoi xung quanh, da cam nh§n dxxgc anh mit, cu chi yeu thuong ciia song CO ich de den dap cong on to Ion cua m?, phung duong m? liie tuoi gia siic m?. M o i sinh linh be bong ay la mpt phan mau thjt ciia m? - do cung la sy khac yeu. Va chinh moi quan h^ tac dpng qua lai ay da lam nen tinh mau tir ben ch|it, bi^t ro r$t nhat giira tinh m? va nhiing tinh cam thieng lieng khac trong cupc gan bo va la mpt truyen thong to't d?p cua dan tpc ta tir bao doi nay. song. Roi khi dua con than yeu ciia m^ Ion dan len, m^ nuoi nang, cham soc Nhung Cling eo khi, tinh mau tir kh6ng chi la tinh yeu thuong ma eon can ca con bang tat ca tinh yeu thuong, danh cho con nhung gi tot d?p nhat. Tinh nghiem khac. "Thuong cho roi cho vpt", "Boi ehung hay ghet ciing la hay mau t i i thieng lieng con dugc the hi^n a sy quy trong, biet an,... ciia nhiing tiiuong". Chiing ta hay nghe tam su ciia mpt nguoi m?: "M? yeu eon nen m ^ noi dua con danh cho m?. Dau phai chi nhCrng lai noi "con yeu m ? " moi the hien "khong" tnroc nhiing doi hoi v6 l i aia eon [...]. Day la cupc dau tranh kho khan tinh cam ay! Cach tot nhat de moi nguoi the hi^n tinh yeu voi m§ la biet vang •^at trong cupc doi m?. Nhung m? vui vi m? da chie'n thang va cu6i ciing con lai va luon co gang, no lyc he't sue v i niem tin, hi vong ciia m?. thanh cong". Chinh v i me yeu con nen m? luon muo'n con truong thanh. Vay da bao gio ban thii hinh dung mpt ngay nao do, the giai ciia chiing t'^ ^hinh nhiing lai khuyen, loi ran day ciia m? se la con duong dua con den voi khong con tinh mau tu? Liic ay, c6 le, ca trai dat nay chi la "mpt tinh cau gi^ *^ong lai mpt each nhanh nhat. Roi den khi eon truong thanh, khi con lam cha, Ignh" ma thoi! V i the^ tinh mau t u v6 cimg can thie't trong cupc song. Tinh maU ^ ^ ^ m § , eon mai hieu he't cong lao ciing nhu sy hi sinh tham l|ing ciia m?:
  6. Cam nang luygn thi OH Ng J Van, tqp 2: Ngh| luqn Xa hgl - la Xuan Soan CtyTNHH MTV DWH Khong Viet Hoa cung nhu dai m?, oil -'t t y do va duong n h u thich choi "game" hay "chat" qua mang hon la tam N o l | n g le va rod lang le , tro chuy#n voi m?. Cung c6 nhCrng ba m? khong di sau tim hieu nhiing suy (Thu Nguy^t - Mau tu) ghi, tam t u , tinh cam a i a con hoac quan niem sai lam rang thuong con la Tinh mau t u da tro thanh net d^p giau tinh nhan van cua con nguoi. Trong nuong chieu, dap ling mpi yeu cau ciia con. Dang bao dpng hon la tinh trang nhirng nam thang chien tranh, tinh mau t u lam rang ro hon cho tam hon con CO mpt so nguoi m? da danh dap, ngupc dai chinh dua con ma minh da diit nguoi Vi?t Nam boi le tinh yeu thuong ciia nhiing ba m? con bao la, rpng I6n m p t de ra hoac c6 nhiing nguoi con da choi bo trach nhiem cham soc, phung doi voi ca nhiing dua con khong phai la mau mu, la sy cham soc t$n tinh cho duong nguoi m? gia yeu khien ca xa hpi bang hoang. Truoc nhiing thuc trang nhirng chien si bj thuong: dang bao dpng n h u vay, chiing ta can c6 nhiing bi^n phap de khac phuc va 'pgii " \n nho mel Lua hong soi toe bac •6c tien vi^c do phai xuat phat t u trai tim ciia moi nguoi. Moi nguoi m^ hay CO gang danh thoi gian quan tam, gan gui con de hieu va giiip con thao go jf,it Nam con dau, me thuc mot mua dai nhiing kh6 khan. Con doi voi chiing ta - nhiing diia con - hay lu6n bie't suy Con voi me khong phai hon mau cat nghl chin chan, luon nghT den me, den nhiing nguoi than ciia ta tru6c khi lam N h i m g trpn doi con nho mai an nuoi , ba't cu vi^c gi. C6ng on sinh thanh, duong due ciia cha me la v6 eiing to Ion (Che Lan Vien - Tie'ng hat con tau) ^nen con cai phai hieu thao, nhan thiic dupe ro trach nhi?m phung duong cha Tinh yeu thuang cua me con la nhiing gipt nuoc mat lang le roi khi nhung m?. Ngoai ra, xa hpi ta can phai len an nhiing hanh vi trai voi dao diic, phi dua con than yeu ciia m? cu lan lupt ra chien truang va mai mai khong bao gio nhan tinh; dong thoi ke't hop voi vi^c tuyen truyen, giao due cho the he tre ve tro ve nua: "Ba lan tien con di, hai lan khoc tham lang le". tinh mau t i i cao quy. Trong xa hpi ngay nay, cupc song ciia chiing ta ngay cang phat trien, doi Tinh mau t i i da dupe nhSc den trong nhiing cau ca dao, tuc ngii dam chat song dupe nang cao va con cai van la niem hanh phiic, la su quan tam Ion nhat triet l i "NghTa m? nhu nuoc trong nguon chay ra". va tinh yeu thuang v6 aia bo m?. Xa hpi ngay cang c6 nhieu cam do. Chinh v i vay ma v i f c gan gui, ciia m? se mai soi duong chi loi cho eon. C6 ai do da n6i "C6 nhiing liic chi quan tam den con, hinh thanh nhan each cho con cang tro nen v6 cung quan yeu ciia m? moi hieu dupe nhung gipt nu6e mat ciia chiing con, c6 the trong. khong chi la nguoi cham soc cho con tung hxxa an, tung giac ngii ma ;i;^"up xua tan noi that vpng va giiip chiing con vupt qua noi sp hai. C6 nhiing con la nguoi lang nghe nhung tam tu, tinh cam, chia se nhirng kho khan ciia lie chi tinh yeu eiia me moi c6 the se chia niem vui ciing chiing con, khi chiing con trong cupc song. Nhung diia con be bong van cam thay that hanh phiic khi con mo uoe dieu gi do, va n6 hoa thanh hifn thyc trong doi". Nhiing diia con CO m? 6 ben, van viing tin vao con duang phia truoc boi mpt diem tua viing la thanh qua cuoi ciing ciia cupc doi m?, la niem hanh phiic ciia m?: chac - do chinh la m?. Cupc song hi^n dai doi khi khien con nguoi thay cang Va chiing toi, mpt thii qua tren doi thang, m^t moi va su chia se la dieu v6 ciing can thiet. Con gi sung suong han Bay muoi tuo'i, m? dpi cho dupe hai ' khi chiing ta c6 m^ de dpng vien, chia se, an lii khi ta c6 kho khan; lang nghe f; M Toi hoang sp ngay ban tay m? m6i < *V; ^«' nhung suy nghl ciia ta, cho ta nhiing 16i khuyen tren hanh trinh kham pha cupc song? The nhung, cung chinh bai nhip song x6 bo, ho'i ha hi^n nay in^i ' Minh van eon mpt thii qua non xanh tinh cam cao quy ay da c6 nhieu thay doi. Cupc song qua ban rpn doi khi lam ' (Nguyen Khoa Diem - Me va qua) cho nhirng nguoi me khong the c6 nhieu thoi gian cham soc gia dinh va quan Hinh anh m? trong cupc dai moi eon nguoi deu mang nhung net rieng: eo tam den con cai. Chinh boi vay, con it khi gan m?, it tam su, se chia suy nghT, nhiing nguoi me vT dai, c6 nhiing nguoi me tuyet voi, eon doi voi toi, m? rat kho khan v o i m^. Liic dau, do chi la nhiing van de nho nhung dan dan no cu doi binh dj. Me toi khong hat ru hay, kh6ng hay ke nhiing cau chuy#n c6 h'ch, chong chat len, neu khong thao go kjp thai thi se c6 chuy^n khong hay xay ra khong hay n6i nhiing loi le yeu thuong. Tinh cam ciia m? t6i gian dj nhung am voi con. Vi^c nhiem nhijng thoi h u t^t xa'u la dieu de xay ra khi khong c6 su Pp, bao la. Yeu thuong dau nhat thiet phai bang loi! Doi voi toi, tinh yeu quan tam a i a gia dinh, dac bi^t la ciia m?. Hon nua, tre em hi^n nay c6 xu thuong ciia me la nhiing bCra com gia dinh am ciing, la su lang nghe, la nhiing huang thich 6 mpt minh, khong thich c6 sy quan tam ciia bo'm? v i cho do la sV J g n l i mat lo lang moi khi toi m?t m6i. M? ton trpng y kien ciia toi, giiip toi vupt
  7. Cam nang luygn thi OH Ng J Van, tgp 2: Nghj lugn Xg hgi - Le Xudn Soon Cty TMHH MTV DWH Khong Vigt qua nhung kho khan trong cugc song. Toi van luon mong muon chj em toi phai luon ghi nho rang: khong thanh cong hay that bai nao la cuoi cving ca. V i la niem hanh phiic Ion lao nha't ciia cuoc doi bo m?. Khi vui, ngudi toi mnoj^ ^/^y, *^ truoc mpt that bai ciing c6 nghla la ta se dau hang va chia se dau tien la me; khi buon, nguoi toi muon chay den ben dau tien curig dong nghla vai vi$c se chang bao gio ta c6 co hpi de thanh cong. Con that bai chinh la me. Toi t u hao da duoc m? sinh ra, t u hao v i la con ciia m? va trpn doj pao tham hai hon the? "That bai khong phai la vap nga ma la cu nam 11 sau nay c6 le toi se khong bao gio c6 the den dap on sau nghla nang ay. vap nga" (M.A.Ca-re-ra). Cam on nhung cau tho ciia Nguyen Duy da noi ho long biet on sau narig That bai la dieu khong ai mong muon, the nhung, trong cupc so'ng sy that ciia nhiing nguoi con doi vai m?. Moi nguoi con hay c6 gang song tot, hay m6 b^i se cho ta tha'y minh thyc sy a dau, that sy can gi, dang thieu nhiing gi. A i long minh, t u tin noi nhung Idi yeu thuong ciia minh doi voi m? boi biet dau ciing biet la khong nen mem yeu truoc that bai nhung de thyc hi^n dupe no thi som mai thuc day ta se khong con c6 m? 6 ben nua. cam on Thuong d e v i khong he don gian. sy yeu long truoc nhiing Ian vap nga chii yeu la do chii cho chiing ta dugic la con ciia mpt nguoi m?! quan, do ca nhan khong t y trang bi cho minh mpt ban ITnh virng vang de doi Nguyen Hai Anh mlit vai kho khan. "Duang di kho khong kho v i ngan song each niii ma kho v i ' \ '- [ •" , Trumg THPT chuyen Ha Ngi - Amsterdam long nguai ngai niii e s6ng"(Nguyen Ba Hpc). Va trong cupc so'ng co rat nhieu tarn guong da dung day sau vap nga. De co the tie'p tuc song va tro thanh nguoi co ich, nhung con nguoi tan tat da phai vupt ^di s660:Tiong mit nguai khac, ban c6 the that bai vai ba Ian, nhimg voi qua biet bao dau don, mac cam sau khi duong nhu da mat hoan toan niem tin bin than ban khong dxxqic phep yeu mem, vi do la that bai tham hai nhat. vao cupc so'ng. Co nhiing danh nhan thanh dat lap nghifp tir hai ban tay trang Suy nghia ciia anh (chi) ve y kien tren. hay gay dyng lai ca nghi?p sau khi bi pha san. Phai qua bao thtr nghi^m that bai
  8. Cam nang luygn thi OH NgJ Van^gp 2: Nghj luqn Xa h$l - l e Xuan Soon ig kinh nghi#m, tri thiic ma minh c6 dup-c truyen d^t Igi cho mpi ngudi, J^l^at la thehe sau. , ; ^di s661: Suy nghi cua anh (chi) ve nhung Idi khuyen cua K h o n g Ttr: ijg Cupc doi con nguoi von la mpt cupc be dau, hoa phiic khon luong. Hom "Nguoi quan ttt c6 ha dieu nen nghi: Luc nho neu chang hoc thi Idn ngu nay 8*^" ^^"8 P*^" "S^y '"^^ thanh nguoi an xin. The'nen Khong dot chdng Idm duqtc dieu gi. Luc gia neu khong dent nhihtg dieu minh biei de' Xir day: "Luc giau neu khong bo thi thi den liic khon kho chang ai ciiu giiip". day nguoi thi khi qua doi chang ai thuong tiec. Luc giau neu khong bo thi thi pgy la le song 6 doi, cung la mpt truyen thong tot d^p ciia nguoi Vi^t Nam den luc khon kho chang ai cuu giiip". //j^Qt miehg khi doi bang mpt goi khi no",... ?iv , SSJ; ng cai nho nhat den nhiing cai Ion hon... Mai nay Ong toi hay noi: "Doi nguoi c6 nhan c6 qua day chau a, ta gieo nhan nao thi nhiing kien thiic ma ta hpc dupe se giiip cho ta virng vang, t u tin, lam nhung ta se gat duQ-c qua ay". Toi nghi loi ong day that sau xa. T u thoi xa xua cho den cong vi^c ma ta yeu thich va giup ich cho doi. Toi nho ong npi toi hay ran: ngay nay, xa hpi rat trpng nguoi quan tu. Nhung muon lam nguoi quan tu "Chau ma luoi hpc thi Ion len chang lam nen tro trong gi dau". Nhiing khi toi khong de. Nguoi muon thanh quan t u thi phai tai gioi, van thao v6 luyen, c6 luoi lam bai tap ve nha, bo m? thuong mSng: "Neu khong chiu kho hpc hanh tir chi huong, nhung quan trpng hon ca van la phai c6 cai tam trong sang. Co tethi sau nay den quet rac nguoi ta ciing khong muon". Liic be chua hieu loi nhan c6 cau: "Nhan chi so tinh ban thi^n". Ke tieu nhan hay nguoi quan t u khi d^y ciia ong va bo me, toi thuong thay buc minh. Lon len roi, dan hieu ra nhiing moi sinh ra deu c6 tinh thi^n nhung de giu tam hon luon trong sang, bao toan mong muon cua ong ba, bo me, toi thay minh can phai cham hpc hon niia. dupe tinh thien ay suot ca cupc doi la dieu khong de. Hon the^ phai song sao Ong toi la mpt bac sT quan y da nghi huu. Ve lang, ong van thuong xuyen cho tinh thifn ay them dep, them sang lai cang kho. Vay nen nguoi quan tu kham, chiia b^nh cho ba con lang xom, ai cung yeu men ong. Ong con day moi phai luon suy t u ngam nghi ve cupc doi, lua chpn cho minh mpt loi song Rghe cho bo m^ va cac c6 toi. Toi nghe noi truoc day ong con la mpt thay giao d^p, khong thu doan, khong buong tha. Muon vay, con nguoi can phai c6 mot gioi. Nhieu hpc tro ciia ong toi nay da thanh danh 6 dat Ha thanh. Thinh can cot vi>ng vang - thu can cot dupe nuoi duong ngay tir thai tho au. Khong thoang cac bac ay van ve tham ong, ong toi vui lam. Toi thay ong thuc su da Tu noi: "Liic nho neu chang hpc thi Ion ngu dot chang lam dupe dieu g i " han song va lam vi^c theo loi Khong Tir day. Tuoi tre ong da ren luy#n thanh tai, la la CO cai y do. Liic nho ta can cham hpc, tich luy kien thiic, tiep thu nhiing thanh •npt bac si gioi cong hien tuoi xuan cho dat nuoc, den khi ve gia van tiep tuc tmi ciia nhan loai, hpc nhung dieu hay, nhung kinh nghiem de ap dung vao giiip do dan lang va day con chau dieu hay le phai^ cupc song, de tro thanh nguoi c6 ich cho xa hpi, dong thoi ciing nhan thiic dupe Toi nho mpt ki niem liic toi mdi muoi tuoi. Co mpt nguoi tan tat di an xin cai xau de khong mic phai. Trong suot cupc doi can hpc hanh lien tuc, khong cong nha. Toi dang choi voi may dira ban hang xom, thay vay lien ciing ngiing nghi boi kien thiic la bien troi menh mong, khong ai dam chac nhiing ^ f t tre treu diia nguoi an xin tpi nghi^p kia. Giira luc ay, ong toi chay tir trong dieu minh biet la diing nhat va cung chang ai dam chac la minh biet tat ca. •^a ra nat chung toi va riit may dong le ra cho nguoi hanh kha't. Ong bao Trong qua trinh song va lam vi?c, moi nguoi se tich luy dupe nhiing kinh * u n g toi rang: "Cac chau phai biet thuong nhirng nguoi tan tat nhu the. Con nghiem song, nhiing kinh nghiem quy bau, neu chi giii cho rieng minh, khong '^guoi song can phai c6 tinh nhan ai". Nha toi khong giau, bo m? toi la vien day lai cho ai thi that la ich ki, nen Khong Tir day rang: "Liic gia neu khong ^ l i c nha nuoc, nhung gia dinh thuong xuyen tham gia nhiing dot quyen gop dem nhiing dieu minh biet de day nguoi thi khi qua doi chSng ai thuong tiec". Con nguoi hieu biet la nhiing nguoi c6 y thirc trach nhi|m voi t h e h f tre, dem 157
  9. cho n g u o i ngheo, u n g ho d o n g bao b i thien tai, bao lyt,... t o i t h u o n g bao; dau tien, k h o n g co nghIa la chung ta k h o n g the yeu Ian t h u hai hay n h u n g "Mpt m i e n g k h i d o i bang m p t goi k h i no day con a, m i n h g i i i p n g u o i ta liic l|n tiep theo sau do). N h u n g co n h i m g t h u k h o n g n a m t r o n g tarn k i e m soat hoan nan, r o i m p t liic nao do biet dau c6 the m i n h lai can n g u o i ta g i i i p d o " . chung ta va c h i i n g ta k h o n g the n i u g i u hay thay d o i dugc. T h o i gian la N h u n g 161 dgy cua K h o n g T u rat chi l i n h u n g de l a m d u g c that k h o n g de. l^$t t r o n g so d o . K h o n g thieu ke d i theo " d u o n g tat" ma l a m giau, ma m u a danh, " A n t h i chon Dan gian co cau " T h o i gian la vang, bac". T o i t h i k h o n g cho la n h u vay. nhurng m i e n g ngon, l a m t h i chon v i f c con con ma l a m " . C u n g dau i t n g u o i c6 Vang/ hac d i i sao cung chi la vat chat, con n g u o i c h i i n g ta co the l a m ra chiing, thuc tai n h u n g lai thieu t u t i n nen k h o n g thanh dat, bo chat bo kien thiic m i n h jyghi t i m chiing... n h u n g v o i t h o i gian, con n g u o i hau n h u bat luc. C h i i n g ta thu l u g m d u o c r o i d e m theo x u o h g mo. ' • •)'--''^:'< ^••'•^•''^••i^ i'^:r'^ l^hong tao ra t h o i gian va k h i t h o i gian da troi d i t h i k h o n g co each g i k h i e n no N e u ai d i n g l a m theo d u g c n h u l o i k h u y e n cua K h o n g T u thi cupc d o i se tot quay t r o lai. T h o i gian co le con q u y h o n vang bac chau bau rat n h i e u Ian. Cac dep h o n ra't n h i e u . L o Tan t u n g n o i ; d u o n g la do con n g u o i d i n h i e u m a thanh, vi vua t h o i xua bo ra rat nhieu cong sue va tien bac de t i m thuoc t r u o n g sinh N e u t u n g n g u o i t r o n g chung ta k h o n g t y chay len va toa sang t h i l a m sao bong ba't laO' Cling co nghia la m u o n keo dai t h o i gian song ciia hg. N o i t h o i gian la tai san v a n chua n o i d u g c het sy q u y gia ciia no. C o n n g u o i l u o n m u o n che toi CO t h e b i xua tan? ngv t h o i gian, n a m g i i i t h o i gian, tham chi con co n h i i n g m o uoc tao bao ve Doan D i ? u H u y e n mgt chiec m a y co the quay nguge t h o i gian va thay d o i n h u n g vi^c da l a m Lap VanK40khoi THPTchuyen- DHSPHaNoi trong qua k h i i . N h u n g co le do m a i m a i chi la m o uoc v 6 v g n g ciia con n g u o i . Moi p h i i t t r o i qua la ta mat d i m g t p h i i t t r o n g cugc d o i m i n h . D o co the la ^di so 62: Co ba dieu trong CUQC doi moi con nguoi neu di qua se khong mgt p h i i t de tan h u o n g m g t tach ca phe t h o m l u n g vao nhCing b u o i som, ngam lay lai dugc: thoi gian, l a i noi, co hpi. binh m i n h rang d o n g tren n h u n g toa nha cao tang. D o co the la m g t p h i i t toi Suy nghi cua anh (chi) ve y kien tren. dugc thoa sue dua v u i ben ban be, d a m am ben gia d i n h va n g u o i than. N h u n g ^dildm Cling CO the la p h i i t toi vat Ign v o i bai v o hgc hanh va quyet tarn ngay m a i se •.r^-,i, .,..;)„,!,!J.J- T h o i gian da qua d i k h o n g the t r o lai d§u vao m g t t r u o n g d a i hgc nao do. D u la nhOng p h i i t giay hanh phiie hay > ' jj. D o n g song da ra d i l a m sao ve chon cii dau kho, that v g n g , t o i deu k h o n g m u o n bo Id, v i toi biet: t h o i gian qua d i , ' N a o nii'c k h o i xa k h o n g the vang n h i i n g canh b u o m chiing ta se m a t d i rat nhieu dieu. C h i i n g ta mat d i t u o i tre va bau n h i ^ t huye't. Chiing ta m a t d i cai ngay t h o h o n nhien hay cai nong n o i de t h u o n g t u o i hong. Ang may tren dau k h o n g the n g i r n g t r o i Trong cugc d o i m o i eon n g u o i , co bao nhieu Ian c h i i n g ta n u o i tiec v i nhi>ng g i (Pho D u e P h u o n g - K h o n g the va co the) nvinh da lam, n h u n g l o i l a m m i n h m u o n sua chiia... n h u n g t h o i g i a n k h o n g cho Con n g u o i chi hoc d u g c each n u o i tiec m g t k h i n h i i n g g i co gia t n da ra di ta CO hgi de thuc h i ^ n . ^,^H:•f>'•:< r ;< ^ k h o n g bao g i o t r o lai... N e u d u g c phep chon ba dieu ma chung ta m u o n n i u N h u n g n g u o i t h a n h cong t r o n g cugc song la n h u n g n g u o i biet tan d u n g toi giu' lai t r o n g cugc d o i nay nhat, do co le chinh la: t h o i gian, l o i n o i va co h g i - , c u u v a n m g i t h u cua cai vat chat va t h a m chi ca t i n h cam (mat d i tinh 158 159
  10. | u p c n h i r n g l o i n o i ciia m i n h . M p t l d i n o i to't, b ^ n da xao d p n g m p t cupc d d i C u n g vai thai gian, c6 n h u n g t h u troi qua ma k h o n g bao g i o c6 the lay lai J ^ h p h i i c hay l a m r o i n u d e m a t ciia ai do... du(?c. D o c h i n h la l o i n o i . T o i rat thich cau c h u y f n n g u n g o n nay: " M Q I bay e'ch M p t l d i n d i v u i ve va t h i ^ n chi dix chi t r o n g giay lat b a n t u d n g n h u c h i i n g di dao t r o n g r u n g va c6 hai con b i r o i x u o n g mgt cai ho sau. Tat ca cac con e'ch j,3y di... n h i m g m a n g h y v p n g , n i e m v u i va t i n h yea d e n cho m p i n g u d i . . . N d i khac deu b u lai q u a n h m i ^ n g ho' cuu c h i i n g len. N h u n g k h i tha'y cai ho' qua jgn n h i r n g l d i yeu thucmg chan thanh, m p t l d i d p n g v i e n an l i i se de 1 ^ t r o n g sau, b o n e'ch tren m i e n g ho lien n o i v o i hai con e'ch rang c h i i n g chi con c6 nuoc t i m n g u d i nghe n i e m v u i va h y v p n g . che't ma thoi. H a i con e'ch bo ngoai tai n h i i n g l o i b i n h luan d o va co het siic C i i n g v d i t h d i gian va l d i n d i , cd h p i c i i n g la m p t tai san q u y b a u n h u n g nhay len k h o i ho. N h i r n g con e'ch kia lai noi v o i c h i i n g d u n g nen phi sue, d u n g (fing l3 m p t t h i i m o i con n g u d i t r o n g c h i i n g ta m p t k h i da m a t d i t h i k h o n g bao nen l a m chuyen v 6 ich. Sau cung, m p t con e'ch phia d u d i nghe theo nhiJiig g i ca gid cd the lay lai dupe. bay n o i , no bo cupc va che't t r o n g sy t u y ^ t v p n g . C o n e'ch con lai tie'p tuc co gang nhay. M p t Ian nira ca bay x i i m lai va thet T r o n g than thoai H i Lap, Cai-rd't la v j than co h p i . T h a n cd c h d m tdc dai len, k h u y e n no hay thoi k h o n g co' gang nxxa. Cuo'i ciing, no nhay d u p e len bo. tru'de tran, phia sau t h i h d i . Ne'u ban mud'n n a m lay co h p i t h i k h i d n g ta dang Ca bay vay quanh no va hoi: " A n h k h o n g nghe c h i i n g toi n o i g i hay sao?". T h i den gan, ban p h a i ngay lap tiie n a m la'y chdm tdc t r u d c tran ay. K h i Cai-rd't da ra, con e'ch nay b i nang tai. N o t u o n g ca bay e'ch da d o n g vien no t r o n g suot di qua r o i , ban k h o n g edn nSm dupe co h p i n i i a v i p h i a sau k h o n g edn tdc ma khoang t h a i gian v u a qua...". n i m . N h u vay, k h i co h p i den v d i c h i i n g ta, ne'u ban k h o n g n a m bat n d ngay, Co m p t sue m a n h song che't n o i m i ^ n g l u o i c h i i n g ta. M p t l o i d p n g vien thi ban se b d Id, va v j than co h p i ay k h o n g danh c h d m tdc t h i i hai dang sau khieh 1^ cho m p t n g u d i dang be'tae cung ed t h e g i i i p anh ta v u p t qua k h d khan, gay cho ban. vuc anh ta day. N h u n g n h i i n g I d i noi thie'u t h i f n chi ciia c h i i n g ta cQng cd the T r o n g cupc sdng, c h i i n g ta l u d n than t h d rang miivh k e m m a y m ^ n , hay co gie't che't n i e m h i v p n g cuo'i cung ciia m p t n g u d i dang t r o n g con t u y ^ t vpng. hpi k h o n g den v d i m i n h . T h a m ehi c h i i n g ta edn lay "co h p i " ra de b i ^ n m i n h Van de la d chd nhieu k h i c h i i n g ta k h o n g y thiic het dupe y nghia, tac dpng cho su that b ^ i ciia m i n h . N h u n g thue ra, co h p i eua m d i n g u d i t r o n g c h i i n g ta ciia m d i Idi c h i i n g ta n d i . G i d n g n h u vi?c ban tha m p t h d n sdi vao nude, tao ra la n h u nhau, chi cd d i e u , ban cd nhan ra la n d dang den, va cd k j p n a m bat n d n h i r n g g p n sdng nhd xoay t r d n , hoa vao con song Idn, tran ra bien ca. Ban hoan hay k h o n g m a t h d i . toan k h o n g quan t a m den n h i i n g eon sdng ban tao ra, n h u n g chi bang m p t hdn Cd hai nha dau t u c h u n g k h o a n ciing n h i n thay ed p h i e u ciia m p t edng t y sdi thoi, ban da quay d p n g ca bien ca bao la. Budng m p t I d i n d i v 6 tinh, thie'u dang syt g i a m . N h a d a u t u A thay vay lien n d i : "Cong t y nay chac chan k h o n g can nhac, t r o n g p h i i t ehd'c ban quen ngay. N h u n g dd'i v d i n h u n g n g u d i x u n g phai la n o i de ta d a u t u ! " . N g u p e lai, nha dau t u B lai n g h i day la co h p i de dau quanh, nd se de lai v d van g p n sdng. Tat nhien, n h i r n g con sdng m a ban tao ra tu. 6ng ta da d a u t u vao edng ty nay bat chap gia cd p h i e u ciia n d d a n g syt se chang bao g i d quay t r d lai v d i ban, c i i n g n h u n h i i n g I d i n d i v d t a m se chang giam. H a i ngay sau, gia cd p h i e u b o n g nhien tang d p t ngpt. N h a d a u t u B, do bao g i d lay lai dupe, m p t k h i ban da n d i ra... D d i k h i toi n g h i , ne'u ed the quay bat CO h p i nen da m a u ehdng t r d nen giau cd. N h u vgy, co h p i d a n h cho lai dupe t h d i gian t h i dl nhien chiing ta cd the sua chira n h i r n g cau n d i chiing moi n g u d i la n h u nhau. K h i co h p i den, b ^ n chi can h o i sao nhang, l u d n g l y t h i ta da I d I d i n h u n g t h d i gian chang the quay lai dupe, va c i i n g d u n g m o n g ed cung chSng khac g i ban dang khoanh tay dang co h p i cho n g u d i khac. M a ed m p t ngay n h i i n g Idi n d i eiia c h i i n g ta se dupe sua chira hay thay dd'i... " L d i ndi • ^ i r n g CO h p i ne'u de I d m p t Ian ban se phai hdi tiec ca ddi... chang mat tien m u a " n h u n g c h i i n g de lai t r o n g long n g u d i nghe n h i r n g dau an Co h p i k h d n g p h u thupe vao so p h a n n h u may man. C o h p i t u y thupe vao c h i n g bao g i d phai nhat. b i n than c h i i n g ta. C h i i n g ta hpe m u d i hai n a m dang dang, co h p i ciia c h i i n g ta M p t l d i n d i dd'i se de lai an t u p n g ve m p t ke d d i tra lira Ipc, va de lai n h i j n g ^ la k i t h i d a i hpe day cam go de chung t d ban than m i n h . Ban cang cham chi, hoai n g h i t r o n g Idng n g u d i nghe... M p t l d i m a n g m d , q u d trach v d t a m k h i e n ta c ^ g no luc t h i kha nang n a m bat co h p i , kha nang d d ciia ban cang cao. N h u r o i n u d e mat... M p t l d i n d i xa'u sau l u n g , de lai n h i r n g that v p n g tran tre, m p t ^^Udng h p p ciia nha d a u t u c h i i n g khoan, ne'u anh ta k h d n g cd t a m n h i n , sy t i n h ban lang i m bien mat... C h i i n g ta ed bao g i d xoa d i d u p e n h i i n g hoai nghi, bie't nhat djnh, chac chan anh ta se k h d n g nhan ra d d la co h p i de " t d m " n h i r n g gipt n u d e m3t, n h i r n g that vpng? V i vgy ma c h u n g ta chang bao g i d xoa ' va thanh edng. V i v | y , co h p i nkm t r o n g tay c h i i n g ta c h i i k h d n g p h a i la ai 161 160
  11. khac. D o c6 the la n h u n g co h p i gian d j , n h u co h p i de n o i n h i n i g 16i y f , $d.i s663: Nhirng bai hpc tvr thien nhien t h u o n g d o i v o i gia d i n h , ban be m i n h . . . Co the ai t r o n g c h i i n g ta c i i n g co co 1^ ^ d i Idm ^ ay, n h u n g k h o n g phai ai t r o n g chiing ta cung nhan ra va d o n chao no. Chun^ ta t h u o n g bo 16 co hoi d e m den t i n h yeu cho m p i n g u d i , cho ban than ta Thien n h i e n la ba m? I o n ciia v^in v | t , dac bi?t la ciia con n g u o i . Thien nhien c h i i n g ta k h o n g biet. K h i n h i i n g n g u o i do da xa r o i ta m o i h o i tiec v i m i n h c}§ Ichong chi c u n g cap cho ta ciia cai vat chat n h u dat dai, cay co'i, n g u o n nuoc, bo 15 CO h p i dirge n o i n h t j n g 16i yeu t h u o n g . thuc an... m a con day cho ta n h i i n g bai hpc q u y bau ciia cupc sp'ng. T o i m o i T r u o c k h i vao t r o n g p h o n g mo, m o n g udc I o n nhat ciia ngoai la dirpc nghg fvhan ra m p t bai hpc tuyet v o i tir m p t hi?n t u p n g dac biet ciia t u nhien. Bai hpc toi hat m p t Ian. N g o a i m u o n nghe chau gai yeu ciia ngoai hat bai hat ma thug §[y toi da d u p e hpc n h i e u t r o n g sach v o n h u n g den tan bay g i o t o i m o i t h y c sy be ngoai da day cho t o i . N h u n g toi da k h o n g lam dieu do. T o i c u o i va noi voj hieu na. Ban co m u o n biet khong? ngoai: " N g o a i a! C o n Ion r o i ma, con k h o n g hat truoc d o n g n g u o i d a u ! K h i nao C h u y e n ke rang, 6 ben Pa-le-xtin co hai bien ho I o n c i i n g hit n g u o n t u song n g o ^ i k h o i b ^ n h , con se hat cho ngoai nghe, liic nao chi co con v o i ngoai rria me Gipoc-dan, do la bien Chet va bien Ga-li-le. Bien Chet d i i n g n h u ten gpi ciia t h o i " . . . N h u n g sau do, toi k h o n g con co h p i hat cho ngoai nghe m p t l o i nao no, k h o n g co s u song nao. N u o c t r o n g ho k h o n g co m p t loai ca nao co the song nua. T o i da bo 16 co h p i de hat... va ciing bo 16 co h p i de n o i v o i ngoai la toi noi, ma n g u o i u o n g vao ciing se b i b ^ n h . Trai lai, n u o c t r o n g b i e n Ga-H-le liic yeu ngoai den n h u a n g nao... nao c i i n g t r o n g mat, ngpt lanh, la m p i t r u o n g song t h u a n I p i cho cay co v a t o m C h i i n g ta, n h i r n g con n g u o i tre tuoi, tre long, c h i i n g ta con nhieu t h o i gian ca. A i ai c i i n g thich bien Ga-li-le v i s u song n o i day l u o n l u o n n h p n n h i p . Ban va CO h p i . N h u n g co phai v i the ma ban d u n g chan lai va tarn chap nhan mot se hoi toi tai sao hai bien ho ciing bat n g u o n tir song me Giooc-dan m a lai khac con d u o n g bang phang, hay la d i qua nhanh de lang p h i n h i i n g gia trj dep de nhau den the? Tai sao u? L i do rat d o n gian: bien Chet t h a m l a m chi m u o n giie ciia cupc song nay? Ban va toi deu con rat tre, tre va tran day sue song. Va hon nuoc lai cho rieng m i n h , k h o n g san se cho ai khac nen d o n g n u o c t r o n g long het, c h i i n g ta that may m a n k h i n h i n thay dupe n h i i n g t h u ma t r o n g t u o n g lai no m a n den noi s u song k h o n g the sinh soi. ngupc lai, bien Ga-li-le sau k h i c h i i n g ta co the bo 16, n h i n thay su m a t mat truoc k h i b i m a t m a t that su thi nhan dupe n g u p n n u o c t r o n g lanh, no lai m o long m i n h , t r a n qua cac song lach chiing ta se co y t h i i c h o n de k h o n g de t u p t m a t n h i r n g co h p i , de t^o dung khac. Bien Ga-li-le cho n u o c d i vao n o i khac va ciing nhan n u o c t i r cac n o i khac nhij'ng g i c h i i n g ta m u o n , de cupc song nay y nghia h o n . do ve. V i vay, n u o c t r o n g bien ho nay l u o n sach, m a n g lai s u song cho cay coi, Vay t h i tai sao ngay t u bay gio ban k h o n g nang n i u n h i r n g gi ma ban co? muong t h i i va con n g u o i . Sao ban k h o n g thuc h i ^ n thuyet T u o n g d o i ciia A n h - x t a n h , sao ban khong Cau chuyen toi ke v o i ban khong chi la m p t bai hpc thii v j ve dia l i m a con la " u o n l u o i bay Ian t r u o c k h i n o i " va k h o n g " t o m " that m a n h lay t i i m toe ciia bai hoc sau sac ve each ma con n g u o i can phai song v o i nhau. T r o n g d o i song, than Co h p i k h i ngai b u o c qua? H a y lam n h i i n g dieu do de hanh phiic m i m con n g u o i l u o n l u o n can phai co su se chia, yeu t h u o n g Ian nhau. Phai chang do c u o i v o i ban... H a y bien n h i i n g dieu khong the t r o thanh co the: chinh la each song, each hanh xir quan trpng nhat ma m o i n g u o i can co? N g u o i da ra d i co the t r o lai T r o n g cupc song, chia se k h o n g d o n thuan chi la cho va nhan. T r o n g gia Vet t h u o n g ngay nao co the lien da dinh, do la sy quan t a m , lo lang, san soc, lang nghe cua cha m? v o i con cai, ciia N u o c mat se thoi r o i , d o i m o i lai chin do vp v o i chong, ciia n g u o i Ion v o i tre nho, ciia anh chi v o i cac em; v o i hang x o m • ' Boi h o i ngay gap nhau xua tan d i bao n o i m o n g n h o lang gieng d o la s u cam thong, san se m o i k h i " t o i lira tat d e n " , la s u g i i i p d a V o n g tay yeu t h u o n g co the r p n g m o nhau m o i k h i gap hoan nan. C o n t r o n g xa h p i , s u chia se m a n g t i n h chat rpng Bong may m u p n sau cp the dan tan hon. I o n lao h o n , d o la sir se chia bat com m a n h ao v o i d o n g bao gap nan, la sy Va dieu nay that rpn rang e m ai >^6t t h u o n g , che cho, d o n g cam v o i n h i i n g so phan k e m m a y mSn... Su se chia C P the ngay m a i chiing ta se thanh d p i . khong p h a n b i ^ t c h u n g tpc, giai cap, lanh tho, quoc ta. Tir e m n h o den cu gia (Pho Due P h u o n g - K h o n g the va co the) deu can san sang chia se yeu t h u o n g . Ban co the de d a n g bat gap tren pho Tran M y Hanh •nhirng e m nho t u o i c u o i chia se v o i nhau tirng m a u banh, v i e n k^o hay m p t Lap 12 Van, Truong THPT chuyen Nguyen Hu? - Ha Not thanh nien n h u a n g cho cho cy gia tren xe b u y t ho|c h i n h anh n h i i n g ong, ba 162 _ ' 163
  12. lao cung khoac tay nhau qua duong... N h u n g nguoi s6 chia v a nh§n chia si CtyTHHH MTV DWH Khong Vi§t deu hanh phiic. Thay toi nhac lai cau ay voi mpt noi niem dau dau khon nguoi, duong nhu S y chia se khong chi la vi?c cho di hay n h ^ lai nhiing ciia cai vat chat rtia trong cau noi c6 ca noi long ciia nguoi thiet tha yeu To quoc. V a , diing n h u con la s y trao gui nhiing gia tri tinh than, nhiing niem tin yeu. D o i khi se chia thay giao noi, no chiia d y n g nhiing triet li sau sac ma di ca cupc doi con nguoi la s y im l§ng, l ^ g nghe. M a cung c6 khi, no chi la anh nhin dpng vien hay mot chtfa thau hieu. "Hpc van khong c6 que huong" y noi be hpc v6 bo, nguoi ta c6 ny cuoi he no tren moi. S y se chia doi khi that nho be nhung no lai c6 suc the trau doi kien thiic 6 bat cii noi dau. Lien tu " n h u n g " n h u mpt don bay manh rat Ion. Mgt ny cuoi cung dii lam nguoi khac am long, mpt anh nhin ngon tu, sue nang cau chii dupe don vao triet li nhan sau sic: "nguoi c6 hpc cung giiip nguoi ta c6 tljem ngh} lyc, sy lang nghe ciing giiip nguoi khac voi van phai c6 To quoc". "To quoc" - hai tu gian dj ma biet may thieng lieng. No di noi long. S y se chia thuc s y lam cho con nguoi thay nh? nhom, thoai mai. ggi dong hoai niem trong tim nguoi xa xii va gpi ca niem ty hao noi nhung S y se chia la sgi day v6 hinh, c6 sue manh ki difu. No gan ket nguoi voi nguoi. nguoi dang song tren xii so cua minh. To quo'c la nguon cpi, to tien, la manh No lam cho mpi nguoi gan nhau hon, hieu nhau hon, cam thong va yeu quy da't chon rau cat ron, noi c6 gia dinh, xom lang, be bgn, c6 khoang troi ki ni^m nhau hon. C o n nguoi song voi nhau rat can s y yeu thuong, san se. Yeu a'u tho. To quoc khong chi la vung da't, no la khong gian gan voi iihiing gia trj thuong, san se chinh la hat giong cua tam hon moi nguoi. N h u n g nguoi biet thieng lieng cua doi nguoi. " N g u o i c6 hpc van phai c6 To quo'c" khong chi neu san se, yeu thuong se luon cam thay tam hon minh giau c6 n h u nuoc trong len mpt chan li chung: bat cii ai sinh ra deu c6 mpt khoang troi que huong, ma long bien Ga-li-le. C o n nhiing nguoi k h u k h u giu lay nhiing gi minh c6 v a chi con la loi ran day, nhan nhii: Nhiing nguoi am hieu dao li thi dii di den dau biet den minh thi s y song trong hp se dan heo kho, chet dan chet mon nhu cung phai nho ve To quo'c. Do la tinh cam nhan van cao d?p tham sau trong nuoc trong bien Chet vay. trai tim con nguoi, dac biet la nhiing nguoi xa xii. H o n the, no con la thuoc do Ban a, nguoi ta noi: " T r i tu§ giau len vi nhCmg gi no nhan dupe, trai tim nhan h'nh, diing n h u loi tho Do Trung Quan: giau len vi nhiing gi no cho d i " . C o n nguoi song voi nhau can c6 s u chia se boi: Que huong moi nguoi chi mpt 'Av "Mpt anh lua chia se la mpt anh lua Ian toa. Doi moi he mo thu nhan dupe nu N h u la chi mpt m ? thoi ft' cuoi. Ban tay c6 m o rpng ban trao, tam hon moi tran ngap vui suong". Do la Que huong neu ai khong nho ''^V' bai hpc ma toi nhan dupe tu thien nhien. Thien nhien da gieo vao hon ta Se khong Ion noi thanh nguoi. nhiing mam u o m tuoi tot, da tang ta nhung mon qua nhi^m mau cua cuoc (Que huong) song. B^n hay tim hieu, cam nhan va chia se nhiing mon qua thu vi ciia cuoc To quo'c la diem tua de nguoi ta bay cao xa tren bau troi tri thuc. Dong thoi. song nhe! To quo'c luon don chao nhiing diia con xa tro ve voi khat vpng d y n g xay. (Bui T u y e t T h a n h , lap Sink K40, khoi THPT chuyen - DHSP Ha Ngi) N h u vay, tinh yeu To quo'c la tinh cam gan bo hai chieu giiia con nguoi va xii so. C a u noi cua L.Pat-xto la hoan toan diing dan boi no phan anh diing tinh S d j s6 64: "Su hgc khong c6 que huomg nhung nguoi hgc c6 hqc van phai c6 cam ciia con nguoi doi voi To quoc minh va giii gam mpt bai hpc ve each song: Toquoc"(L. Pat-xto). song o tren doi khong ai c6 the quen To quoc. • ^ ^S^/ i » t v, Y k i e n cua anh (chi) ve Icri phat bieu tren Ta da hieu y nghia cau noi cua nha bac hpc nguoi Phap, nhung van de la
  13. Com nong luygn thi OH NgiT Van, tqp 2 Nghj luqn Xo hpi - Le Xuan Soon ^ CtyTWHH MTV DWH Khong Vi$t que h u o n g la l u o n n h o ve que h u o n g , v a n h u n g d o n g t a i n t i n h ay chat chug $di s665:S\xy nghi ve tri va nhan qua cau chuy?n sau: t i n h cam cua n g u o i con xa To quoc. ,. "Thay T i i Lp den bai kien diic K h o n g T i i . K h o n g T i i lien h o i : Yeu que h u o n g con la t i n h yeu va y thiic giir g i n n h i i n g net d?p c6 truyen . The'nao la n g u o i t r i , the nao la n g u o i nhan? ciia dat nude. V i i D i n h Lien t u n g bang k h u a n g tiec n u o i cho " N h i i n g n g u 6 i TiiLpthua: m u o n n a m cu - H o n 6 dau bay g i o " (6ng do) N g u y e n K h a i ca nggi ba HieVi - . N g u o i t r i la n g u o i l a m the nao de cho n g u o i ta biet t o i m i n h ; n g u o i " m p t n g u o i H a N g i a i a h o m nay, t h u a n t u y H a N o i k h o n g " ( M p t n g u o i H a nhan la n g u o i lam the'nao de n g u o i ta yeu m i n h . N p i ) - n h u hi?n than cua ve d^p c6 t r u j e n , n h i i n g t h u a n p h o n g m l tuc cua da't Khong T u k h e n : Thang L o n g ngan n a m van hieh. Ba t r o thanh cay cau n o i hai b o l i c h su: hien tai va qua k h u , net hien dai m o i me va n h i i n g gia t r i ciia ngan xua. - N g u o i noi n h u vay, c h i i n g to la n g u o i c6 hpc van. " S u n f l o w e r M i s s i o n " - c6 le cpng d o n g n g u o i Viet d H o a K i , k h o n g ai H o r n sau thay T i i Cong den v i e n g tham, K h o n g T i i c i i n g h o i gio'ng n h u k h o n g biet t o i to chiic t u thien do n h i i n g n g u o i V i ^ t lap ra. Cho den nay, hon truoc. T i i C o n g lien t h u a : ba m u o i n g o i t r u o n g dupe xay d u n g 6 d o n g bang song C u u L o n g , gan sau - N g u o i t r i la n g u o i biet n g u o i ; n g u o i n h a n la n g u o i yeu n g u o i . t r a m suat hoc b o n g dupe trao cho tre em ngheo la m i n h c h u n g cho tarn long K h o n g T i i khen: .;), , ciia nhCrng n g u o i xa 'que m a l u o n nang long v o i To quoc. Va con n h i e u nhieu - N g u o i n o i n h u vay ciing la n g u o i c6 hpc van. nira n h i r n g n g u o i con xa x u n h u n g l u o n h u o n g ve T o quoc. N g u o i V i f t cung H o m sau niia, thay N h a n H o i den bai kien, Khong T i i van d i i n g cau hoi cii. sinh ra t u m ? A u Co, c i i n g sat canh ben n h a u tren m a n h dat ven b o T h a i Binh N h a n H o i lien dap: D u o n g ngap tran nang gio. Phai chang v i the ma h i n h b o n g que h u o n g l u o n in - N g u o i t r i la n g u o i t u biet m i n h ; n g u o i nhan la n g u o i t u yeu m i n h . sau vao tarn kham? D i i 6 n o i dau, hp cung san sang g i i i p ich cho dat nuoc. To Khong T i i noi quoc ta con ngheo, chay m a u chat xam dang la m p t v a n nan cua xa h p i , n h u n g - N g u o i n o i n h u vay m o i dang gpi la bac si quan t u " v a n nan d o hoan toan c6 the giai quyet v i l u o n c6 n h i i n g n g u o i tai v a nang fTrf va nhan, trong sdch Kho tang cohoc tinh hoa, long v o i To quoc, n o n song. ' - ': ' "''^^ -^'-^ ^xB Van hod - Thong tin, H.,2003) Biet bao the h ^ n h i m g n g u o i V i ^ t N a m da nga xuo'ng de bao v^ dang h i n h xit ^dildm so. Cong lao cua h p da n o hoa cho m p t V i ^ t N a m hoa birJi. N h u n g dang tiec, lap tre h i f n nay c6 n g u o i song tren que h u o n g ma dua d o i chay theo t h u van hoa du K h c n g T i i la mpt nha t u t u o n g Ion ciia T r u n g Quoc, n g u o i dupe t o n lam ong nhap t u Tay p h u o n g . H p xa rac bua bai, an noi thieu vSn hoa... l a m xau h i n h anh to dao N h o - hp thong l i luan ve chinh t r j , van hoa, xa hpi da l a m cho dvra tinh da't nuoc Viet N a m t r o n g con mat ban be quoc te. H p song ich k i c h u k h o n g nghl than ciia che dp p h o n g kien trong hang n g h i n nam. Sau k h i nha Tan " d o t sach den I p i ich chung. D o la n h i i n g ke dang b} phe phan va tay chay. chpn N h o " , vi^c t i m hieu t u t u o n g ciia ong gap nhieu k h o khan, phan Ion la " D o n g suoi d o vao song, song d o vao dai t r u o n g giang V6n-ga, con song thong qua n h i i n g m a u chuypn, n h i i n g cau noi ciia ong ma hpc tro da g h i chep V6n-ga d i ra be. L o n g yeu nha, yeu lang xom, yeu m a i nha t r a n h t r o thanh '91. Cau chuyen T r i v a nhan chiing ta ban luan d u o i day la mpt trong n h i i n g long yeu T o quoc". D i i n g n h u I-li-a E-ren-bua t u n g k h a n g d j n h : n h i i n g bieu c h u y f n n h u the. Truypn rat ngan ma ham chiia bao triet l i song ciia c6 h i f n n h o nhat c6 the l a m nen t i n h yeu dat nuoc. Thanh nien N h a t Ban the hi?n •^an, cho ta thay ro nen c u u hpc ciia cha ong xua sau sSc den n h u o n g nao. t i n h yeu d o bang vi^c sang che n h i i n g v$t l i ^ u than t h i ^ n v o i m o i t r u o n g , bao T r i va nhan la hai k h a i n i ? m thupc n g i i t h u o n g (nhan, le, nghia, t r i , tin) ciia v^ k h o n g gian xanh. Thanh nien Phi-lip-pin lap n h o m t i n h n g u y ^ n g i i i p d o Nho giao t r o n g d o t r i va n h a n dupe de cao, coi la thuoc do cai d i i c ciia n g u o i nan n h a n ciia song than. Con ban, m p t thanh nien V i f t N a m , ban l a m gi? l ^ a n t u . C h i i t r i chiet t u ra g o m c h i i t r i (biet) va c h i i nh$t (ngay), n h u vgy hieu na la biet ro trSng den phai trai. Con c h i i nhan - p h a m t r u cao nhat ciia l i H a M i n h Ngpc dao d i i c - nghia la long t h u o n g v o i m u o n loai, van vgt. K h o n g T i i noi: Lap Van K40, khoi THPT chuyen - DHSP Ha Nqi "Nguoi k h o n g c6 n h a n t h i le de ma l a m gi? N g u o i k h o n g c6 n h a n thi nhac ma gi?" (Luan n g i i ) .
  14. Cam nang luygn thi OH NgiT Von, tqp 2: Nghj luqn Xa hpi - le Xu6n Soon Cty TNHH MTV DWH Khong Vigt N h u n g k h a i n i ? m ca ban la n h u the n h u n g d u a n g l o i t h v c h i ^ n hai chvt |'y i Ve t r i , Tii- L p va T u C o n g g|p nhau 6 cho deu cho rang goe ciia t r i la t r i tu?, t h i la m p t v a n de can p h a i suy n g h l cho thau dao. N o p h i i c tap den m i i c ^ Ipghia la kha nang p h a n bi?t thi#n - ae, d i i n g - sai. N h i n n g u o i , h i e i i n g u o i v o n K h o n g T u h o i : "The nao la n g u o i t r i , the nao la n g u o i nhan?" t h i ba hpc tro gj^j Ija cai su rat k h o 6 d o i , nhat la k h i that gia trang den Ian Ipn. Phai la n g u o i trai nhat ciia N g a i da d u a ra ba cau tra l o i khac nhau. T u L p , T u Cong, N h a n H o i 1^ | n g h i ? r n nhieu, eo con m a t t i n h d o i m o i c6 the n h i n ra cai ranh g i o i m o n g m a n h n h u n g n g u o i cung t h o i , deu la hpc tro cua K h o n g T u vay m a l a i quan n i | m isy. L a m d u p e d i e u ay t h y e da tai g i o i l a m thay! K h o n g ai c6 the p h i i n h a n Gia cung m p t v a n de rat khac nhau, dieu nay cho thay sy khac biet t r o n g rJian thu^ Icat L u p n g la m p t bac tai t r i hie'm c6 k h o n g chi b o i tai nang quan s u xuat c h i i n g va thien h u o n g t i n h each cua m o i n g u o i . Sau day c h i i n g ta se c i i n g b a n ve quaj, ma con b o i kha nang n h i n thau gan rupt n g u o i khac. Chang p h a i o n g da mang n i ^ m ciia t u n g n g u o i . d i i n g va t r i i n g d e n n o i C h u D u uat lie ho then ma p h a i t u v a n d o sao? T r o n g T r u d c tien la cau tra l o i cua thay T u Lp: " N g u o i t r i la n g u o i l a m cho nguoj quan su, "bie't n g u o i " la dieu quan trpng, k h o n g the thie'u. T r u y ? n xua ke rang: ta bie't den m i n h , n g u o i n h a n la n g u o i l a m n g u o i ta yeu m i n h " . Vua Trang V u o n g n u d e K i n h m u o n danh Tran m o i eii n g u o i d i t h a m do, khao Co the n o i c h i i t r i ciia T u L p dupe xay d y n g tren co so v o n k i e n thuc cao sat. N g u o i ay ve tau: K h o n g nen d a n h v i n u o c Tran "thardi cao, hao sau, kho sau cua m p t n g u o i tai g i o i m o n g m u o n dupe cong nhan, d u p e n g u o i d o i biot tang n h i e u " chi rieng N i n h Quo'c la k h u y e n danh v i cai le: n u o c T r a n nho ma den. N g h i a la no n a n g ve m a t t r i t u f , hpc v a n - m p t t h u t r i t u § p h a i that xuat dupe n h u vay chae la thue'ma, lao d i c h nang ne, n h u the t h i d a n kiet sue, oan ehiing, n o i bat. Ciang n h u m p t b o n g hba d?p eo the t h u h i i t b u o m ong ca tram han. Qua n h i e n sau do n u o c K i n h da lay dupe Tran. The nen bac tai t r i khac dam, cho den k h i eanh tan n h u y rira h u o n g thorn v a n con d p n g l a i t r o n g gjot n g u o i t h u o n g 6 cho k h o n g chi thay be n o i m a con ro cai sau xa, go'c re eiia v a n m a t vang, n g u o i c6 f r i tu? m a n tiep se dupe m u o n n g u o i bie't den, tieng vang de. Con t r o n g q u a n h? xa h p i , "bie't n g u o i " la m p t u u d i e m , I p i the I o n giiip ta ea n g h i n d a m , den k h i k h u a t n i i i , s u saeh v a n eon l u u ten. Qua day c6 the thay, song hoa thuan, h a n h phiie. X i n trich dan l o i ciia Q u a n T r p n g khoc ban la Bao Thiic m a t la d i i ro: "Sinh ta ra la cha m?, bie't ta la Bao Thiic. M a d o i v o i n g u o i quan n i ^ m ciia thay T u L p t h a m n h u a n thuyet c h i n h d a n h eua N h o gia. Nghia bie't m i n h , m i n h d e m ca t i n h m ? n h ra M e n con chua cho la qua, h u o n g chi la trang n a m t u p h a i c h i n h danh, thanh danh, n h u n g k h o n g d i r n g lai 6 do ma t h u o n g khoe the nay da tharn vao dau". Chao 6i! Cac t i n h t r i k i 6 d o i that p h a i hien danh, t h a m chi l u u d a n h thien c6. The nen T u L p x u n g v o i l o i khen khong g i sanh dupe! ciia thay: " N g u o i n o i n h u vay ehung to la n g u o i c6 hpc v a n " . Q u a n n i ^ m ve chu n h a n cung thong nhat v o i each quan n i ^ m ve chir t r i . Tii Q u a n n i ? m c h i i nhan ciia T i i Co'ng c6 ve sau sac h o n v i e h i i nhan ay v i Lp da lay ban t h a n m i n h l a m t r u n g tarn cho cae mo'i quan he xa h o i : " l a m the n g u o i n h i e u h o n v i m i n h . N g u o i ta c6 the de dang y e u cha me, anh em, v p nao de n g u o i ta yeu m i n h " . N g h e qua t h i thay suy n g h i nay c6 ve ich k i , giong chong, con cai... c h i i t h u o n g k h o m o long v o i n h i i n g n g u o i xa la. N g u o i n h u quan n i e m ciia m p t n g u o i v 6 c i i n g kheo leo t r o n g u n g x i i n h u n g khong t h u o n g yeu tat thay c h i i n g sinh, dau n o i dau eiia thien ha, n g u o i q u a n g dai, that tam. N h u n g xet cho eiing t h i day la m p t suy n g h l d u n g va k h o n g de thuc nhan ai n h u vay thye k h o n g nhieu. Giong n h u q u y luat tieng vang, cho d i cai h i f n. T r o n g cupe song, ta p h a i tiep xiic v o i bie't bao n g u o i , tot c6, xa'u c6, khong gi se n h a n lai cai do, ne'u ta t h u o n g yeu n g u o i t h y c long, n g u o i c i i n g se t h u o n g l a m m a t l o n g ai da la kho, eo the h u o n g t h i f n cho n g u o i ta lai cang k h o han yeu ta. K h o n g T i i n o i : " N g u o i nhan k h o n g sp". T r o n g t r u o n g hpp nay t h y c C h i CO b^c thanh n h a n m o i c6 the l a m dupe b o i le de n g u o i ta yeu that long- d i i n g n h u the. N i e m v u i Ion nhat eiia d o i n g u o i gan v o i hai chir yeu t h u o n g . tan tam, tan lue v o i m i n h t h i m i n h c i i n g phai chan that x i i n g v o i l o n g yeu cua Bie't yeu va dupe yeu, do la dieu k i d i f u ciia cupc song, c6 the xoa d i u n o i dau n g u o i , CO the t h i t i n h ciia d o i ben m o i ben lau. Q u a n n i e m nay c h u n g to T i i Lo va chi cho ta ve d?p ciia cupe d o i . Song n h u vay thie't n g h i k h o n g phai lo lang, la n g u o i " v u ngoai". T h u c te'eupc d o i ong da m i n h c h u n g cho quan d i e m nay^ au sau g i ca. N g h l d u p e n h u the nay, thay T i i C o n g at han la n g u o i n h a n ai, dp o n g la n g u o i n o i tieng ve c h i n h sy, t i m g l a m quan to, giau c6 va dupe nhien l u p n g , CO the quen m i n h v i n g u o i . Cau n o i ciia A n h - x t a n h sau nay eo the coi la n g u o i yeu men, k i n h ne. sy tiep noi t u t u o n g ciia T i i Cong: " M p t cupe song v i m p t cupe so'ng khac m o i la cupe song x i i n g dang". So v o i T i i L p , y k i e n ciia T i i Co'ng sau xa h o n m p t bae. K h i dupe h o i , C o n g dap: " N g u o i t r i la n g u o i bie't n g u o i ; n g u o i nhan la n g u o i yeu n g u o i " . D i e m chung t r o n g quan n i e m eiia T i i L p va T i i Cong la dgt t r i va nhan t r o n g irioi quan h? g i i i a m i n h va n g u o i khac. K h o n g T i i khen hai n g u o i la c6 hpc Van. T u " k h e n " t h u o n g d u n g theo nghia n g u o i tren n o i v o i n g u o i d u o i , no
  15. CtyTNHHMTV DWH Khong Vi$t Cam nang luySn thi OH NgQ Von, tqp 2: Nghj lugn Xa hpi - 1 5 Xuan Soon Quan nif m ciia T u Cong ve chir nhan tuy sau sac hon T u Lp nhung van ham chua su khi'ch 1# nhung duong nhu Khong T u van con c6 dieu gi chira ^hua dat den su uyen tham nhu Nhan Hoi. Nhan Hoi hpe each yeu thuong that su hai long, vixa y voi hai hoc tro cua minh, boi v i neu bang long roi thi piinh truoc khi yeu thuong van vat, day khong phai la su v i ki h^p hoi rihu e6 Ngai se khong hoi nguoi khac niia. Nhung khi danh gia Nhan Hoi, Ngai lai pguoi tung danh gia boi b6'n l i do. Thu nhat, ban than minh la dang quy nhat, "noi" chii khong phai "khen" voi mpt thai dp cong nhan nghiem tiic: "Nguoj luon trung thanh, kh6ng bao gio phan bpi. Sach Han thi ngoai truyfn c6 ghi noi nhu vay moi dang goi la bac sT quan tu". Khoang each giiia hai nguoi doi chep cau chuyen v i quan Cong Nghi H u u von thich an ca nhung lai kh6ng thoai da duoc rut ngan. Qua day, Khong T u cGng bieu 16 su dong y, tan thanh jjign ca bieu. 6ng da giai thieh mpt each df d6m: neu bay gio toi nhan ca se voi Nhan Hoi. Do la v i Nhan Hoi da toi dupe tan go'e cua vah de. Neu tu jj^at tieng thanh liem trong dan, quan tren khonng tin dung, c6 the bi giang tuong ciia T u Lp hi§n ra nhu la eanh xanh tot, t u tuong eiia T u Cong la re nuoi chiic, liic ay thi chang c6 tien de mua ca nira. Chao 6i! Nguoi ta chieu minh vi cay, Nhan Hoi dich thyc la mam song dau tien ciia cai cay do. niuon nho cay minh thi chi dupe mpt thoi, sao bMng chinh minh trpng lay minh Cau tra loi cua thay Nhan Hoi - mpt nguoi noi tieng ve due hanh, rat dang de moi la ke lau dai mai mai. Thii hai, yeu minh thi moi biet yeu nguoi. Neu ta ta ghi nhd: "Nguoi tri la nguoi hf biet minh, nguoi nhan la nguoi yeu minh". biet sue khoe ciia minh la quan trpng thi tat se kh6ng lam hai den sue khoe cua Chu tri nay dupe xet trong moi quan h^ giira minh voi ban than minh - nguoi khac. D6 la each yeu nguoi nhan dao nhat. Thii ba la: yeu minh la mpt chieu huong tiep can nay gay cho ta it nhieu bat ngo. "Biet minh" - do la cai ta each yeu nguoi. Neu con nguoi con khong biet quy trpng ban than minh, it nghi den nhat, nhung cung gan giji nhat. Nguoi ta hay t u cho rang da hieu phung phi thoi gian, sue khoe, tuy kh6ng phuong hai tryc tiep deh cha m^ minh ro lam roi, nhung thuc te lai rat hay mau thuan voi minh, khong ro minh nhung lam me cha lo lang, uu phien, vay c6 the coi la nguoi yeu kinh cha m? thuc su la ai, minh n h u the nao, minh muon gi,... Ma khong biet minh thi tai dupe kh6ng? Doi voi nhi>ng nguoi yeu ta, chi can hp song vui ve thi ta cOng hai biet chung nao! N h u Dong Thi bat chuoc Tay Thi nhan mat ma khien cho vui ve, hp that bai ta cung thay dau buon, v i the phai biet quy ban than minh nguoi ta so hai, n h u vay phang phai la t u hai minh hay sao? "Biet minh" con de lam vui, yen long nhiing nguoi than yeu. Cu6i ciing, t u yeu minh, t u biet kho hon "biet nguoi", phai trai qua qua trinh luyfn ren moi lam dupe. Pham minh se lam nguoi ta thanh than kh6ng lo au v i biet hai long voi nhCing gi khi tarn tri minh da dinh ninh the nao thi canh sac ben ngoai lai hi?n len theo minh dang c6, kh6ng phai mi?t mai tim kiem hanh phiic 6 mpt noi xa voi de chieu huong do. Cai toi ca nhan thuong che lap mat su minh man cua tri 6c, cuoi ciing mai khong dupe hanh phiic. T6m lai, day la mpt quan diem vupt ra ma ta lai hay lay minh ra lam thuoc do cupc song xung quanh. Neu nhan thuc ngoai khuon kho sach vo, y t u sau xa dang de nguoi doi hpe tap. Thay Nhan kh6ng day du, tarn minh kh6ng trong sang thi the gioi ben ngoai at se bi b6p Hoi kh6ng nhi>ng tinh thong sach vo ma eon la nguoi rat dao due, that xung meo theo cai nhin Ifch lac ay. Kho a cho nguoi ta thuong hay ao tuong ve dang la bac "si quan t u " nhu Khong T u ngpi khen. minh. Neu t u danh gia thap ban than thi thanh t u ti ma neu danh gia cao thi lai Trong thoi dai ngay nay, khi nen cuu hpe da liii xa vao qua khu, cupc song thanh kieu ngao. Con nguoi chuan muc thi phai t u tin, c6 chi cau tien; gap hi?n dai hoi ha cuon chung ta di, doi khi dung lai doc va suy ngam cau ehuyfn nguoi gioi hon thi kh6ng ghen ghet, gap nguoi kem hon thi kh6ng khinh ngao. 'lay vao mpt buoi chieu yen tinh, bong dung thay minh sau sac hon that nhieu, Mpt khia canh khac cua vifc "biet minh", do la biet ro u u khuyet diem cua ^ nhan ra minh con qua vo tinh voi ban than, voi mpi nguoi. Ro rang nhiing minh de ngay cang hoan t h i | n hon nhu Tuan T i i n6i: "Thay nguoi hay thi phai *inh hoa triet l i n h u vay khong he bi mai mpt voi thoi gian. Cau h6i ciia due coma bat chuoc." Thay nguoi do thi phai t u xem xet minh c6 do nhu the khong ^ 6 n g T u den nay van cho dpi cau tra loi ciia tat ca nhirng ai c6 khat khao t u de ma sua doi". Neu lam dupe nhiing dieu ay chMc c h i n phai la nguoi biet quy *ioan thifn minh. trpng pham gia cua minh, kh6ng ai c6 the khinh Ion dupe. "Biet minh" thi at "biet nguoi" boi vi nhiing ban tinh cua con nguoi chang phai deu c6 trong ta ; vid'i M ^ i t .•,1.. Nguyen Khanh Chi hay sao? Nhirng nguoi "biet minh" moi tu tinh dupe tam than, cai qua thien L ' ' ' Lap Van K40, khoi THPT chuyen - DHSP Ha Ngi nhien ma nen nguoi voi nhiing pham chat nhu the, " H u u xa t y nhien huong", chac chan se dupe nguoi ta biet den, yeu men, ne phyc.
  16. Cam n a n g l u y g n t h i OH N g t f V a n , t q p 2 : N g h j l u g n XQ h p l - U X u a n Soon khong CO cho cho nhung gi de hen va thap kem. L i ttrong ciia con phai giiip cho cupc dai, giong nhu E-di-xon xua tvrng c6 uoc vpng co'ng hien doi ^di s666; Ban ve li tuotig song cua thanh nien hign nay ^ o h v i khoa hpc, de roi dua con nguoi t u man dem tham tham toi mpt xa hpi long l i " ^ "g^P t ' ' ^ " sang. Va cuoi cung, l i tuong aia con phai la mpt dieu Biic t h u ciia mpt ngiroi cha: j^a thi, v i doi nguoi se khong c6 y nghia neu ta duoi theo nhiing gi mong "Gui con gai yeu. lung' v6 vpng. Chac hSn con biet t r u y f n da trang xe cat. Vay con t h i i nghi xem Con nam nay vira tron muoi tam tuoi. cudi tuoi tan, chiec rang hoj dS trang da de l^i cho doi mpt cong trinh quy bau hay chi la bai hpc xot xa ve khenh, doi mat den huyen. Con la c6 cong chiia d i thuong nhat the gioi, 14 piQt uoc mo khong each gi thvc hi^n? bong hong dau tien ma ba me da nang niu cham soc muoi tam nam nay. Con da biet nhiing pham chat can c6 de mpt uoc mo, hoai bao tro thanh l i Ba yeu con, yeu nhat la anh nhin cuong nghi giong ba, nhung cung yeu ny tifcmg, vay con c6 biet each de xac lap va theo duoi l i tuong ciia minh? Truoc cuoi trong veo nhu m?. T u trong nu cudi ay, ba thay con gai ciia ba that mong hg't, con hay nghi that ki de hm ra khat vpng to Ion nhat ciia doi minh, doi manh va trong sang. No khien ba t v nhu phai yeu con, phai bao v$ con nhieu chie'u voi nhiing pham chat ciia l i tuong tren day. Va neu phii hop, con hay hon niia. Ichac cot ghi xuong l i tuong ay. Con se can long kien tri va doi khi ca su hi sinh Ay the ma sang nay, con gai be nho cua ba noi rang muon d i du hoc 6 mot niia. Hai muoi lam nam da troi qua, nhung tim ba van con ghi ro hinh anh xu so xa xoi. Giay phut ay, ba nghl minh can gat ngay y nghi do ra khoi tam tri nguoi dong chi nga xuong, mau nhupm do ca tam anh anh giii chat trong tay - con, muon giau kin con di de dugc bao boc con trong vong tay ciia m? va ba tain anh ciia nguoi con gai c6 mai toe the. Nguoi thanh nien ay da diing cam bo l^i nhiing gi than thuong nhat de cong hien cupc doi cho To quoc. L i tuong Nhung trong hoi uc ciia ba thoang hi$n ve hinh anh mot chang thanh nien ciia ciia nhiing nguoi thanh nien nhu the se mai mai soi sang manh dat nay. Va gan ba muoi lam nam truoc, dam tam ngung vi?c hoc dai hpc de xung phong mpt dieu nua, con hay sap xep lich lam vi#c mpt each khoa hpc. Mpt tam hon ra chieh truong. Va liic ay ba hieu, c6 mpt thii con manh me hon ca su dii day d?p va mpt the cha't tot se giiip con vung vang ren luy^n v i l i tuong. vat chat, hon ca su bao bpc ciia m? cha, ay la l i tuong ciia con. Khong the noi la ba muon con d i , nhung ba t u hao v i con quyet dinh ra di, dong nghia voi viec Xa hpi ngay nay c6 biet bao cam bay hiem nguy. Chinh ba ciing tung chiing chap nhan bao kho khan, thii thach tren hanh trinh ay. kien bao thanh nien song choi boi, buong tha. Hp dung tien ciia m? cha de doi Co the con biet roi, nhung con phai nho ki dieu nay, con yeu a: L i tuong la lay cupc song huong lac suy doi va hoan toan mat phuong huong. Con tau lac muc dich, la hoai bao, la each song tot dep nhat ma con nguoi ta theo duoi. No 161 se gap phai da ngam va chim dan xuong day bien sau. Ba mung la con gai chap canh cho ta bay len, vupt bao kho khan de dat duac uoc vpng. Va doi voi khong the. Ngay t u khi hpc lop 6, con da mo uoc thiet k e m p t website c6 mpt nguoi tre tuoi, khi trpng trach doi voi quoc gia, gia dinh quy^n hoa ciing 3000 lupt khach vao tham. Lop muoi, con mo uoc tro thanh mpt Bill Gates thii khat vpng dung xay thi l i tuong cang tro nen quan trpng. No giiip nguoi ta xac hai, so hiiu mpt cong ty may tinh khong 16. Va bay gio, con gai ba dang huong djnh diing duong di, giiip ta tranh xa nhung cam bay nguy hiem trong cuoc ve mpt dat nuoc xa xoi voi khat vpng khang dinh ban than minh. Nhung dii con C O d i dau, hay nho rang con c6 m?, c6 ba, c6 nhCrng bo vai v i m g chac cho doi. Song trong mpt xa hoi hien dai ma khoa hpc cong nghe thay doi tung gio, con nga dau vao khi gap nhieu song gio. timg phiit, l i tuong con giiip nguoi thanh nien tien nhanh hon tren con duong hpc tap va ren luy^n. L i tuong tuy v6 hinh ma c6 y nghia Ion lao nhu the day. Chao mung ngay con tau ciia con ra khoi, va cang chao don hon ngay con tro ve! Khi nghe con bay to ve mo uoc ciia minh, nhin nhung tia sang lap lanh trong mat con, ba mung v i con da va dang theo duoi mpt hoai bao Ion. Nhung Veucon". do moi chi la uoc mo, la hoai bao thoi con gai a. De xac dinh cho minh mpt 1' •',v(£v> ^ ' Ha Minh Ngpc tuong, nguoi ta phai tran tro, phai nghi suy nhieu Ian. Tham chi c6 nguoi Lop Van K40, khoi THPT chuyen - DHSP Ha Nqi cupc doi cung khong xac dinh dupe l i tuong ciia minh la gi. Ba khong the giiip con tim ra l i tuong, nhung ba c6 the chi cho con thay mpt l i tuong theo y nghi'^ v?n nguyen to't d^p ciia no thi truoc tien phai cao ca. Con c6 de y thay khong' moi khi nhac den l i tuong, nguoi ta thuong to thai dp tran trpng, ngpi ca, bai ° 173
  17. iQfi t u mpi neo tren the gian nay. Trong nhiSng nam thang bom dan chien
  18. chau bun be boi le o noi ddu con nguoi cung la bgn, khong phan bi^t mau da, tiy innti wiTTmn iaiaiig"?i$r chiing tpc hay ngon ngu, chi can thoi: mgt tain long... qua thuong, ba't trac ma ta khong the luong truoc dupe de cupc song Va con nguoi da song voi nhau nhu c6. Co dan vao nhau, "Lam nen nhung jj^y them d?p, boi le: , ,. chan troi". M o i nguoi, moi ca nhan rieng re chi nhu cpng c6 nho be kia ma thoi Co gi dep tren dot hem the • i i nhung voi tinh yeu dan d f t t u nhung cpng c6 ay, con nguoi doan ket mpt long, Nguoi vdi nguoi, song de yeu nhau tao nen nhung chan troi v6 bien. Lam the nao de song tot CUQC song ciia minh (To'Huu - Bai ca mua xuan 1961) da kho nhung kho khan hon la lam the nao de lam cho cupc song cua nhung Pham Thi Hoai Phuotng nguoi ta yeu quy, cua dong loai ta tot d^p hon du biet sue minh la ra't nho be, Lap Van K40, Khoi THPTchuyen-DHSPHd Noi con kho hon rat nhieu. Bat cu mpt tap the nao cung can c6 su doan ket. Tu nhung cau thu choi chung mpt dpi bong doan ket voi nhau de lam nen vinh ^di sdTeS; "Dieu tot d?p nhat ban c6 the lam cho ngudi khac khong phai qqang cho mau c6 sac ao cho den mpt dan tpc doan ket chong lai ke thu. Tu la chia se sy giau c6 ciia minh ma la giiip anh ay nh^n ra syr giau c6 ciia ngan xua con nguoi da biet dya vao sue manh ciia tap the. Khong chi doan ket ban than". ma con nguoi con can phai hpc each song hai hoa trong cupc song chung, Anh (chi) hay viet bai van khoang 600 tir neu len suy nghi cua minh ve khong tach minh ra khoi tap the ma minh gan bo, huong toi muc dich cao ca y kien tren. trong cupc doi la cai thien, cai d?p, nhung gia tri chan thxfc ma cung la v6 gia. Trong truy^n ngan Chu nguoi t u tu cua minh, nha van Nguyen Tuan da xay ^dildm dvmg thanh cong hai nhan vat Huan Cao va vien quan nguc. Bat chap dia vi xa Trong cupc song, chiing ta luon muon dupe lam nhiing dieu tot d?p cho hpi, bat chap nhiing khac bif t va hieu nham, hp da nhan ra tain long cua nhau nguoi khac, do la mpt pham chat dang quy trong moi eon nguoi. Nhung cau va tro thanh tri ki ngay khi Huan Cao da gan ke cai che't. Co the noi, Huan Cao hoi dupe dat ra la: dau la dieu tot dep nhat? Co nguoi da tung noi: "Dieu tot da toai nguy^n va thanh than v i da khong de ph\ mat mpt tarn long trong d?p nhat ban eo the lam cho nguoi khac khong phai la chia se su giau eo ciia thien ha. Hp da soi sang nhung net nhan each tot d?p cua nhau, cung hudng minh ma la giiip anh ay nhan ra sxf giau c6 ciia ban than". Day c6 the dupe xem den mpt tinh yeu cai d^p chan thanh, ben vung. Phai chang do chinh la y nghia nhu mpt cau tra loi diing dan nhat cho cau hoi ay. thuc su ciia cupc song? "Su giau c6" khong han liie nao ciing mang y nghia c6 nhieu ciia cai, giau Con nguoi da song voi nhau nhu vay day, nang do, yeu thuong, hoa hop, sang. Trong cau noi ay, "sy giau eo" con c6 the hieu theo mpt nghia rpng hon, cam thong, chia se. Do la l i do v i sao loai nguoi sinh soi va ton tai den bay gio. do chinh la nang luc, la uu diem ciia con nguoi. "Chia se" luon la mpt vi^e The nhung con nguoi khong phai khong mac nhiing sai lam. Doi khi v i muc dang lam, do la mpt dieu dang quy ai ciing thay ro. Nhung "chia se" eo le chua dich ca nhan ma c6 ke ban re ca ban be, hay v i nguon Ipi khong chinh dang ma phai la dieu tot d?p nhat ban eo the lam cho mpt nguoi. Ban eo the chia se it hp tan sat cac dan tpc khac, bien dong loai ciia minh thanh no 1?. Co nhimg ho^e nhieu, mpt Ian hay vai Ian nhung khong the eii cho d i mai. Cach tot nhat dieu dang phai bj len an nhu cupc chien tranh the gioi, chii nghia phan biet •a hay gitip anh ay dung tren doi chan ciia chinh minh, hay chi ra "su giau c6" chiing tpc A-pac-thai, chinh sach di?t chiing ciia bpn phat xit,... Con nguoi c6 ciia anh ay de anh ay biet each phat huy the manh ciia minh. Chia se se giiip khong it nhirng phiit mu quang, sai lam. Chinh v i the ta cang can song tot voi nguoi khac song tot hon mpt Ian nhung de emh ay nhan thay sy giau eo ciia nhau de keo hp ra khoi sai lam, de loai nguoi 1^ tiep tyc dong hanh voi nhau than, anh ay se hanh phiic mai mai. tren buoc duong thoi gian v6 ciing, v6 tan. Giong nhu khi ban gap mpt nguoi an xin ngheo kho va cho anh ay mpt Co the noi, mpt vai suy nghl ve cupc song con nguoi chua the tra I6i day dii "Jong xu, ban da giiip anh ay khoi mpt hxia doi, do la dang quy. Nhung ban c6 cho cau hoi mang dam tinh nhan van sau sac ciia nha tho H u u Thinh: Nguoi tiep tyc cho anh ay tat ca nhiing ngay tiep theo? Cau tra loi d l nhien la voi nguoi song voi nhau nhu the nao? Chi biet rang, de ton t ^ i mpt each c6 y '^ong. Dieu to't nha't ban nen lam la hay chi cho anh ta each dung sue lao dpng nghia, con nguoi ta can phai song v i nhau, song c6 tinh yeu thuong de vupt chinh ban than de kiern dupe nhiing bCra an sau. M o i eon nguoi deu c6 i^Sng luc ciia rieng minh va khi nhan thiic dupe nang lye ay, hp se sii dung vao 176
  19. tm ngu van, igp / : ngni luqn xa ngi — LB xuan boorr CtyTNHHMTV DWH Khong Vijt n h u n g vi#c l a m p h u hQp. N e u c6 m p t d i e u tot d^p nha't ta c6 the l a m cho ngy^^j cam giac c6 the bo ngoai tai tat ca m p i t h a n h a m x6 bo ciia cupc so'ng, t y khac t h i d o c h i n h la hay chi ra cho hp n h i i n g t h i i m a hp c6. ^ k i e m va lang nghe n h i i n g a m thanh nho be, t r o n g treo. Va t o i nh§n ra rang: Bo' t o i t u n g ke ve m o t n g u o i ban hoc cua ong. D o la m p t n g u o i t h o n g min}^ .'Cang t r o n g t i n h lang, ban cang lang nghe d u p e n h i e u h o n " . n h u n g bieng nhac, l u o n b u o n b y e k h i p h a i n h a n d i e m k e m . Bo' t o i da gi^p La m p t c u d a n t h i i do, toi c6 rat n h i e u may mSn: t o i c6 n h i e u co h p i de hpc bang each cho o n g ay chep bai tap va bai k i e m tra. H a i n g u o i c u n g dat ke't qu^ jjanh/ nhieu cua hang de m u a sam va dupe tiep xiic v o i n h i e u cong n g h ^ h i ^ n cao 6 trung hoc n h u n g k h i n g u o i ban t r u p t d ^ i hpc, bo' t o i m a i n h ^ n ra sai 0^ N h u n g n h i e u l i i c t o i c u n g t h e m dupe n h u n h i i n g d u a tre chan t r a u , c6 the cua m i n h . O n g muo'n g i i i p n h u n g vi|c le ra ong nen l a m la chi cho o n g ay die'm ^ ^ y nhay, no d i i a dpc theo n h i i n g canh d o n g liia c h i n hay n a m tren n h t i n g m a n h a i a m i n h n h u s u t h o n g m i n h srang da t h i ong da k h o n g l a m . N e u nhan thaffi CO x a n h ma n g a m bau t r o i cao rpng. So'ng g i i i a d o t h i t o i c i i n g quen dan ra "su giau c6" ay cua m i n h , han ong ta da cham chi hpc h a n h h o n va da c6 m6t yen cai on a, s y b o n chen x6 bo. Ra ngoai d u o n g t o i nghe tha'y n h i i n g tie'ng xe ke't qua tot dep h o n . T o i b o n g n g h i k h o n g phai tir n h i e n n g u o i ta l a i n o i : "dung cQ, tie'ng coi, tie'ng ho het. Ra chp, t o i nghe tha'y n h i i n g tie'ng m o i chao, mac ca, cho anh a'y con ca m a hay cho cai can cau". chiii b o i . T o i c i i n g hoa vao cupc song ay n h u m p t q u y luat. L e n xe b u y t d i e u toi D o i k h i c h i i n g ta k h o n g phai ai c i i n g nhan ra s u giau c6 ciia ban than. Dieu (pian tam la len that n h a n h de c6 ghe'ngoi. Va toi hpc, hpc n h u n h i f m v u toi to't dep nha't se den k h i c6 n g u o i chi cho ta cai q u y gia m a ta d a n g n a m g i u thupng, v u o n len v i t r i that cao. Toi cQng k h o n g con n h o da bao lau r o i toi G i i i p d o n g u o i khac v a n l u o n la m p t h a n h d p n g cao dep, t h a m chi la mot khong nghe tha'y tieng gio, tieng ciia n h i i n g chii o n g , . . . D u o n g n h u n h i p song t r u y e n tho'ng q u y bau ciia dan tpc ta. Ben canh viec tang tien bac, do an chci gap gap ciia d o t h i da Ian at d i tat ca. Toi l u o n tran t r p n g m o i d i p he ve que n o i . n h i i n g n g u o i ngheo kho, ngay nay, n h i r n g t r u n g t a m day nghe cho nguoi Khi ay, toi k h o n g p h a i lo lang n h i i n g bai k i e m tra, k h o n g p h a i chen la'n tren xe ngheo, n h i i n g nha may x i nghiep d a n h cho l a m vi$c cho n h u n g n g u o i kho buyt. Toi lang nghe l o n g m i n h , lang nghe m p t cupc so'ng thanh b l n h v a n t h i k h a n xuat hien ngay cang nhieu. D o la bang c h i i n g cho viec c h i i n g ta dang l a m tham v o i toi, khien l o n g toi khoan khoai va de chiu. T o i n h a n ra cupc song nay "dieu to't dep nha't" cho n g u o i khac. D u p e d i bang c h i n h d o i chan ciia m i n h , toi th$t b i n h d i - dep t r o n g sy b i n h d i . , /: t i n la ai c u n g se cam tha'y h a n h p h i i c h o n . Ban than toi da t i r n g n h a n dupe su Sy nao nhiet da t i r n g l a m t o i thich t h i i - n h i i n g b u o i v u i choi, ho het, n h i i n g g i i i p d o n h u the^ k h i cha me t o i cho toi tha'y u u d i e m ciia m i n h va n h o vay toi cupc ban cai... Va m p t ngay, toi d i ve m p t m i n h tren con d u o n g quen thupc, toi CO d u p e s u t u t i n de v i i n g b u o c tren con d u o n g m i n h da chpn. T o i c i i n g da va chpt tha'y m p t cau be an x i n chia cai m u ve phia m i n h . M p t l o i tho the yeu se g i i i p n h i i n g n g u o i khac n h a n tha'y su giau c6 ciia c h i n h hp. H a y l u o n t i n dlioi: "Chj o i ! " ! H a n l o i n o i ay da Ipt t h o m d i g i i i a n h i i n g cau c h u y f n ban be soi rang k h i g i i i p d u p e m p t n g u o i , ta dang t u g i i i p l a m dep t a m h o n ciia c h i n h ta. j. Toi chpt n h o , da bao Ian t o i chay theo cupc so'ng soi d p n g ma k h o n g nghe D o i k h i cong m p t n g u o i tren l u n g k h o n g p h a i la to't bang each g i i i p nguoi \jfy tie'ng t h o d a i ciia cha me t o i . N h i i n g b u o c chan nang nhpc ciia cha chua ay tap d i bang c h i n h d o i chan ciia m i n h . " D i e u to't dep nha't ban c6 the l a m cho g i o l a m toi m a t n g i i . T h o i gian xay nha m o i , gia d i n h t o i gap rat n h i e u kho n g u o i khac k h o n g p h a i la chia se sy giau c6 ciia m i n h ma la g i i i p anh ay nhan n, cha d a m ra hay cau ban. Cha m a n g m o m ^ con toi, toan n h i i n g l o i cau ra s y giau c6 ciia ban than" la m p t n h a n d i n h dang g h i vao cuon cam nang git. To! k h o n g he nghe tha'y t r o n g l o i n o i ciia cha sy m|t m o i . M p t ngay kia, toi song ciia m o i c h i i n g ta. '^Qt n h a n ra toe cha bac d i n h i e u . Toi c i i n g rat n h o m p t k i n i e m v o i em gai t o i . Nguyen L i n h Trang ^6 la n a m toi len cap ba, n h i i n g dieu m o i me va la l a m d u o n g n h u choan het ^ TruangTHPTThang Long-Hd Not t r i ciia t o i . T o i k h o n g nghe tha'y tieng em t o i t h o dai that v p n g k h i toi d i ^ o j v o i ban thay v i d u a e m d i dpc sach 6 t h u vien. T o i c i i n g k h o n g nghe tha'y ^di s6 69: Viet bai van khoang 600 chii ban ve cau noi sau: "Cang trong jBir.q n h i i n g l o i gian d o i ciia e m n h u cau d u p e quan tam. Va toi t i n h cd dpc tinh lang ban cang lang nghe duQc nhieu hon" (B. R a m - dat) 'PQ'C bai v a n e m t o i v i e t ve n g u o i ma no yeu t h u o n g nha't. D o la t o i . T h i ra ^^ng mat no, toi rat tuyet, rat gioi. Con toi, t o i tha'y m i n h that t o i .
  20. uiiii nuiifl luypii III! Till Huu im.-yjjri: wgni luqn xaw^iaTOaii ^eii la tat ca n h i i n g gi ma no c6. C h i c6 con n g u o i la ngay t u t h u d Ipt long nghe duQC l o n g m i n h . Cha t h u o n g bao toi: "Con len p h o n g hpc bai di jj^i chang la gi ca. N o phai l a m n h u the nao t h i no se d u p e t r o t h a n h n h u the N h u n g l o n g toi lai n o i : "Toi t h i c h dpc tieu thuyet thay v i d i hQc them, t o i thicj^ g'y va no p h a i t u l a m bang t y do ciia c h i n h no. T o i chi c6 the t r o thanh ke do xem p h i m thay v i c h i i i d a u vao bai v 6 . T o i thich danh cau l o n g v o i e m toi th ^liinh toi l a m ra". Cau trie't l i da g p i ra t r o n g ta n h i i n g suy n g h i ve each song v i k e m no hoc t o i khuya, t o i thich an n h i m g m o n do c h i n h m i n h sang che',., chinh m i n h . T r o n g n h u n g g i l o n g t o i n o i v o i t o i c6 n h i h i g dieu ich k i . N h u n g t o i k h o n g Cupc song k h o n g phai liic nao cung cong bang. D u tao hoa d a n h cho m u o n chiing. Cling k h o n g ghet c h i i n g . D o i k h i t y lang nghe m i n h m p t chiit, hie'i, loai (trong do c6 con n g u o i ) hai c h i i "ban nang" n h u n g " M o i con vat k h i sinh ra m i n h muo'n g i , m i n h can p h a i l a m g i c i i n g khien t o i t y t i n hem. T y t i n vao sij j g u la tat ca n h i i n g g i ma no c6. C h i c6 con n g u o i la ngay tvr t h u d Ipt l o n g t h i chpn l u a v a con d u a n g m i n h dang d i ! chSng la gi ca". C o n vat da c6 the t r o nen ra't hoan t h i ^ n sau k h i ra d o i . N h i i n g T r o n g cupc song, ta p h a i lang nghe rat nhieu dieu. Co n h u n g c h u y ^ n lam ta 4ieu k i dieu no d u p e h u d n g se t o n tai v o i no m a i m a i , k h o n g he thay d o i : k i e m kho chiu, n h u n g c i i n g c6 n h i i n g t h u khien ta thoai m a i . Song m g i sy tren doi an, bao ve lanh thd, sinh con de cai,... N o c6 the t o n tai chi v o i c h u n g ay t h i i no k h o n g p h a i liic nao c i i n g de dang doan djnh. G i o n g n h u that bai chua han da nhan t u tao hoa. C o n con n g u o i t h i k h o n g the. K h i sinh ra, con n g u o i chi d o n la dieu xau va t h a n h cong chua hSn da la hanh phiic. Sy t i n h lang l u o n can gian m a n g m p t h i n h hai nho be, ye'u dt. C o n n g u d i the chat day d i i n h u n g con thiet cho m p t sy suy xet toan di?n. ngudi xa hpi t h i k h o n g . N d d o n g nghia v d i v i f c ta k h o n g the song neu chi g i i i Toi rat t h i c h cau n o i t r o n g bp p h i m hoat h i n h np: " H o m qua da la qua khu, rieng n h i i n g t h i i tao hoa ban cho. C o n n g u d i cd m p t p h u o n g t i | n khac de ton ngay m a i la m o t dieu b i an va h o m nay chinh la m o t m o n qua". Co le m o n qua t^i, cd m p t siic m a n h k i d i ^ u khac de song. D d la kha nang t u d u y , suy n g h i , t u ay se chi dupe n h a n ra k h i c h i i n g ta b i n h tam la lang nghe cupc song, lang dan m i n h d i theo m p t con d u d n g rieng, t y hoan t h i ^ n m i n h . N e u n h u cupc nghe c h i n h m i n h . B o i k h i ay se k h o n g c6 dieu gi khien ta bo 15 va t i m thay anh song ciia loai vat la d o tao hoa quyet d i n h t h i cupc song ciia m o i n g u d i hoan sang 6 tucmg lai. T a m h o n ciia c h i i n g ta se giau len qua t u n g ngay ta song tron toan n a m t r o n g tay n g u d i dd. M o i vi$c l a m ciia ta deu la m p t v i e n gach - d i i v?n v o i m i n h . ' Ion hay n h d - xay d y n g con d u d n g song cho m i n h . " N d p h a i l a m n h u the nao Doan D i | u H u y e n thi nd se t r d thanh n h u the ay. T o i chi la ke do c h i n h t o i tgo ra" - t u t u d n g Lap Van K40 khoi THPT chuyen - DHSP Ha Noi chung ciia cau n d i la p h a m chat, nhan each ciia con n g u d i hoan toan do chinh con n g u d i t^o nen. « 'v ^di s6 70: Mpt nha triet hpc cho rang: L d n len d o n g t h d i t r o n g hai m o i t r u d n g t y nhien va xa h p i , con n g u d i cd d i i "Moi con vat k h i sinh ra deu la tat ck nhihig gi ma no c6. C h i c6 con dieu k i ^ n de t y hoan t h i ^ n . M o i t r u d n g t y nhien n u o i l d n ta ve the chat, n h u n g nguoi la ngay ttr thud Ipt long thi chang la gi ca. No phai lam n h u the nao de n u o i l d n ve t i n h than t h i k h o n g g i khac ngoai m o i t r u d n g xa h p i . N e u m o i thi no se dugc tro thanh n h u the ay, va no phai ty lam b i n g ty do ciia trudng t y n h i e n n h u m p t n g u d i m ^ cham sdc chp ta giac n g i i , b i i a an t h i m d i chinh no. T o i chi c6 the tro thanh ke do chinh toi lam ra". trudng xa h p i lai n h u m p t n g u d i cha nghiem khac cho ta thay ro s y p h i i c tap A n h (chi) hay b i n h l u i n y kien tren. c6a cupc sd'ng. K h o n g p h t i nhan sy quan t r p n g ciia hai m d i t r u d n g ay n h u n g cQng n h u n g u d i cha, n g u d i m? k h d n g the thep ta sudt d d i , m d i t r u d n g xa h p i
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2