Cẩm nang nghành lâm nghiệp-Chương 4-phần 1

Chia sẻ: Phan Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:54

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hành chính và thể chế ngành lâm nghiệp được xem là bộ phận quan trọng thuộc kết cấu của cẩm nang ngành lâm nghiệp

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cẩm nang nghành lâm nghiệp-Chương 4-phần 1

Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Ch−¬ng tr×nh hç trî ngµnh l©m nghiÖp & §èi t¸c CÈm Nang Ngµnh L©m NghiÖp Ch−¬ng Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp N¨m 2004
Chñ biªn NguyÔn Ngäc B×nh - Côc tr−ëng Côc L©m nghiÖp; Gi¸m ®èc V¨n phßng ®iÒu phèi Ch−¬ng tr×nh Hç trî ngµnh l©m nghiÖp (FSSP) Biªn so¹n NguyÔn V¨n L©n, Vô Tæ chøc c¸n bé NguyÔn V¨n Vò, Vô Tµi chÝnh vµ mét sè chuyªn gia dù ¸n REFAS ChØnh lý KS. Ng« §×nh Thä, Phã Côc tr−ëng Côc L©m nghiÖp ThS. NguyÔn V¨n L©n, Vô Tæ chøc c¸n bé KS. §ç Nh− Khoa, Côc KiÓm l©m GS.TS. Lª §×nh Kh¶, chuyªn gia l©m nghiÖp GS.TS. §ç §×nh S©m, chuyªn gia l©m nghiÖp ThS. TrÇn V¨n Hïng, ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch rõng Hç trî kü thuËt vµ tµi chÝnh: Dù ¸n GTZ-REFAS GiÊy phÐp xuÊt b¶n sè 41/XB-GT cÊp ngµy 18/11/2004, Nhµ xuÊt b¶n GTVT
Lêi nãi ®Çu Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp ®−îc xem lµ bé phËn quan träng thuéc kÕt cÊu cña CÈm nang ngµnh l©m nghiÖp, trong ®ã giíi thiÖu tæng thÓ c¸c quy ®Þnh cña nhµ n−íc vÒ tæ chøc hÖ thèng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc chuyªn ngµnh l©m nghiÖp tõ trung −¬ng ®Õn c¬ së, vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan ®ã nh»m t¨ng c−êng hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ rõng; nh÷ng nhiÖm vô träng t©m cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh ngµnh trong bèi c¶nh Ch−¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ n−íc vµ ChiÕn l−îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp quèc gia giai ®o¹n 2001 - 2010 ®· ®−îc phª duyÖt; nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh vÒ qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp; qu¶n lý tµi chÝnh l©m nghiÖp…. §Ó ®¸p øng nhu cÇu t×m hiÓu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp vµ thùc hiÖn theo nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi c¸c c¬ quan nhµ n−íc, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n; Dù ¸n hç trî c¶i c¸ch hÖ thèng hµnh chÝnh l©m nghiÖp (REFAS) ®−îc giao nhiÖm vô tæ chøc biªn so¹n Ch−¬ng Hµnh chÝnh vµ ThÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp. Tµi liÖu ®−îc biªn so¹n gåm 6 phÇn víi sù tham gia vµ céng t¸c cña c¸c chuyªn gia, c¸ nh©n cã nhiÒu kinh nghiÖm trong ngµnh l©m nghiÖp. Do tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ vai trß, chøc n¨ng, thÈm quyÒn cña bé m¸y qu¶n lý nhµ n−íc ngµnh l©m nghiÖp, còng nh− néi dung khoa häc cña tµi liÖu, mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng biªn so¹n nh−ng kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Xin tr©n träng giíi thiÖu tµi liÖu nµy vµ mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña b¹n ®äc ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n.
Môc lôc Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t ...................................................................... 13 PhÇn 1. HÖ thèng tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp........................................ 16 1. HÖ thèng tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp ................................................. 17 1.1. Tãm t¾t diÔn biÕn tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp tõ 1945 ®Õn 1995 ...................................................................................................... 18 1.1.1. Thêi kú tõ 1945 ®Õn 1975 ..................................................... 18 1.1.2. Thêi kú tõ 1976 ®Õn 1995 ..................................................... 18 1.1.3. Tæ chøc bé m¸y cña c¬ quan Bé L©m nghiÖp .................... 18 1.2. Tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp tõ 1995 ®Õn nay .............................. 19 1.2.1. Tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp ........................... 20 1.2.2. ë §Þa ph−¬ng ......................................................................... 21 1.3. C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp trùc thuéc Bé ........................................... 25 1.3.1. HÖ thèng nghiªn cøu ............................................................. 25 1.3.2. HÖ thèng ®µo t¹o ................................................................... 25 1.3.3. HÖ thèng sù nghiÖp kh¸c ...................................................... 26 1.3.4. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh ......................................... 26 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc chuyªn ngµnh l©m nghiÖp ...................................................................... 27 2.1. Tãm t¾t néi dung qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp .................. 27 2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ chuyªn ngµnh l©m nghiÖp .................................................... 28 2.2.1. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n .......................... 28 2.2.2. Côc L©m nghiÖp .................................................................... 30 2.2.3. Côc KiÓm l©m ....................................................................... 35 2.2.4. Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ............................ 39 2.2.5. Chi côc KiÓm l©m (trùc thuéc UBND TØnh) ...................... 44 2.2.6. Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn ................................................ 48 2.2.7. Uû ban nh©n d©n cÊp x· ....................................................... 52 PhÇn 2. HiÖp héi L©m nghiÖp ................................................................ 55 1. Héi khoa häc kü thuËt l©m nghiÖp ViÖt Nam ................................... 55 1.1. Thµnh lËp Héi .............................................................................. 57 1.2. Môc ®Ých cña Héi ......................................................................... 57 1.3. VÞ trÝ, ph¹m vi ho¹t ®éng ............................................................ 57 1.4. NhiÖm vô cña Héi ........................................................................ 58 1.5. Tæ chøc Héi .................................................................................. 59 2. HiÖp héi Gç vµ L©m s¶n ViÖt Nam ................................................... 59 2.1. Thµnh lËp HiÖp héi ...................................................................... 59 2.2. Môc ®Ých cña HiÖp héi ................................................................ 59 2.3. VÞ trÝ, ph¹m vi ho¹t ®éng ............................................................ 59 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 5
2.4. NhiÖm vô cña HiÖp héi ................................................................ 60 2.5. Tæ chøc HiÖp héi .......................................................................... 60 PhÇn 3. Ch−¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh c«ng-c¬ së......... 62 1. Giíi thiÖu ............................................................................................. 62 2. Lé tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh ngµnh l©m nghiÖp ............................. 64 3. KÕ ho¹ch hµnh ®éng thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña Bé NN vµ PTNT .................................................................... 67 3.1. Môc tiªu chung ............................................................................ 67 3.2. C¸c môc tiªu cô thÓ ..................................................................... 67 3.3. KÕ ho¹ch c¶i c¸ch hµnh chÝnh c«ng giai ®o¹n 2005-2010 ........ 67 4. KÕ ho¹ch hµnh ®éng thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®Õn n¨m 2005. ......................................................................................................... 68 PhÇn 4. ChiÕn l−îc nguån nh©n lùc, chuyªn ngµnh l©m nghiÖp vµ tæ chøc thùc hiÖn ................................................................................ 69 1. Thùc tr¹ng lao ®éng ë n«ng th«n, nguån nh©n lùc vµ c«ng t¸c ®µo t¹o cña ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n .................... 71 1.1. Thùc tr¹ng lao ®éng n«ng, l©m nghiÖp ë n«ng th«n ................. 72 1.1.1. VÒ sè l−îng ............................................................................ 72 1.1.2. VÒ chÊt l−îng......................................................................... 73 1.2 §¸nh gi¸ chung ............................................................................. 74 2. T×nh h×nh nguån nh©n lùc - C«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d−ìng chuyªn ngµnh L©m nghiÖp (CNLN) ...................................................... 75 2.1. Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc cña CNLN ..................................... 75 2.1.1. C¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n trong CNLN ...................... 76 2.1.2 §¸nh gÝa vµ b×nh luËn .......................................................... 79 2.2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d−ìng nguån nh©n lùc l©m nghiÖp ........................................................................................... 84 2.2.1. ThÓ chÕ ................................................................................... 84 2.2.2. C«ng t¸c ®µo t¹o ................................................................... 85 2.2.3. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o cña CNLN ................ 93 3. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chuyªn ngµnh l©m nghiÖp....................................................................................................... 97 3.1. Ph−¬ng h−íng chung ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña ngµnh NN vµ PTNT ............................................................................ 97 3.2. Môc tiªu ........................................................................................ 98 3.2.1. Môc tiªu tæng qu¸t vµ l©u dµi .............................................. 98 3.2.2. Môc tiªu tr−íc m¾t, ®Õn n¨m 2010 ..................................... 98 3.3. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chuyªn ngµnh LN ........ 98 3.3.1. VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi lao ®éng l©m nghiÖp trong n«ng th«n .................................................................................................. 98 6 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
3.3.2. VÒ ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chuyªn ngµnh l©m nghiÖp ....................................................................................... 99 4. Tæ chøc thùc hiÖn.............................................................................. 107 4.1. C«ng t¸c chØ ®¹o........................................................................ 107 4.2. S¾p xÕp, cñng cè vµ t¨ng c−êng hÖ thèng c¬ së ®µo t¹o CNLN ................................................................................................. 109 4.2.1. Quy ho¹ch hîp lý m¹ng l−íi tr−êng vµ c¬ së ®µo t¹o...... 109 4.2.2. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé gi¶ng d¹y .................................. 110 4.2.3. §æi míi môc tiªu, néi dung, ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o .......... 112 4.2.4. T¨ng c−êng phæ cËp LN vµ khuyÕn l©m cho d©n lµm nghÒ rõng ....................................................................................... 112 4.3. X©y dùng chÕ ®é, chÝnh s¸ch .................................................... 113 4.3.1. §èi víi ®èi t−îng ®−îc ®µo t¹o .......................................... 113 4.3.2. §èi víi ®éi ngò c¸n bé, gi¸o viªn c¸c tr−êng l©m nghiÖp............................................................................................. 113 4.3.3. Më réng hîp t¸c quèc tÕ .................................................... 114 4.4. X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ............................................. 114 4.5. H×nh thµnh mèi liªn kÕt gi÷a ®µo t¹o n«ng, l©m nghiÖp vµ khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ................................................................ 115 4.5.1. Mèi quan hÖ gi÷a ®µo t¹o n«ng, l©m nghiÖp vµ khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ............................................................ 115 4.5.2. Mèi quan hÖ gi÷a ®µo t¹o l©m nghiÖp vµ ®µo t¹o n«ng nghiÖp............................................................................................. 116 4.5.3. Quan hÖ gi÷a ®µo t¹o c«ng nh©n l©m nghiÖp víi ®µo t¹o nghÒ cho n«ng d©n .................................................................. 117 4.6. C¸c ph−¬ng ¸n −u tiªn cho ®µo t¹o l©m nghiÖp giai ®o¹n 2002-2010 ........................................................................................... 119 4.7. §æi míi c¬ chÕ ho¹t ®éng cho Ch−¬ng tr×nh hç trî ®µo t¹o l©m nghiÖp ................................................................................... 122 PhÇn 5. Thñ tôc hµnh chÝnh vÒ qu¶n lý rõng, ®Êt l©m nghiÖp vµ h−íng dÉn thùc hiÖn ............................................................................. 126 1. Thñ tôc hµnh chÝnh vÒ qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ............... 127 1.1. Nguyªn t¾c qu¶n lý rõng tù nhiªn ............................................ 128 1.2. Nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ rõng tù nhiªn ................................ 128 1.3. Nguyªn t¾c tæ chøc qu¶n lý 3 lo¹i rõng ................................... 128 1.4. ThÈm quyÒn quy ho¹ch, thµnh lËp 3 lo¹i rõng ....................... 129 1.5. Mét sè mÉu biÓu b¸o c¸o c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ rõng ....... 130 2. Qu¶n lý rõng ®Æc dông..................................................................... 133 2.1. Ph©n lo¹i ..................................................................................... 133 2.2. Ph©n cÊp qu¶n lý ....................................................................... 134 2.3 Tæ chøc bé m¸y ........................................................................... 135 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 7
3. Qu¶n lý rõng phßng hé .................................................................... 137 3.1. Ph©n lo¹i ..................................................................................... 137 3.2. Tæ chøc bé m¸y .......................................................................... 137 3.3. QuyÒn lîi cña c¸c hé nhËn kho¸n vµ tham gia ®Çu t− x©y dùng rõng phßng hé ......................................................................... 139 4. Qu¶n lý rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn ......................................... 139 4.1. Ph©n lo¹i rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn ................................ 139 4.2. Tæ chøc qu¶n lý .......................................................................... 139 4.3. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña l©m tr−êng quèc doanh ®èi víi viÖc qu¶n lý rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn............................. 140 4.3.1. Tr¸ch nhiÖm ........................................................................ 140 4.3.2. QuyÒn lîi.............................................................................. 140 4.4. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña c¸c chñ rõng kh¸c ®èi víi viÖc qu¶n lý, kinh doanh rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn ............. 141 4.4.1. Tr¸ch nhiÖm ........................................................................ 141 4.4.2. QuyÒn lîi.............................................................................. 141 5. Qu¶n lý diÔn biÕn tµi nguyªn rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp .................. 142 5.1. Tr¸ch nhiÖm cña Bé NN vµ PTNT ........................................... 142 5.2. Tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan trùc thuéc Bé NN vµ PTNT ... 142 6. Qu¶n lý b¶o vÖ ®éng vËt, thùc vËt rõng quý hiÕm ......................... 145 6.1. Danh môc thùc vËt, ®éng vËt hoang d· quý hiÕm .................. 145 6.2. Ph©n cÊp qu¶n lý ....................................................................... 145 6.3. ChÕ ®é qu¶n lý, b¶o vÖ ............................................................. 146 6.3.1. Thèng kª theo dâi ............................................................... 146 6.3.2. ChÕ ®é qu¶n lý, b¶o vÖ ®éng, thùc vËt rõng quý hiÕm hoang d· nhãm I (IA,IB) .............................................................. 146 6.3.3. Khai th¸c, sö dông ®éng, thùc vËt rõng quý hiÕm hoang d· thuéc nhãm II (IIA, IIB).............................................. 147 6.3.4. Khai th¸c, sö dông ®éng, thùc vËt rõng quý, hiÕm thuéc nhãm I, nhãm II do tæ chøc, c¸ nh©n tù bá vèn nu«i trång ............................................................................................... 148 6.3.5. Tr−êng hîp thó rõng thuéc lo¹i quý, hiÕm ph¸ ho¹i s¶n xuÊt hoÆc ®e däa tÝnh m¹ng con ng−êi................................. 149 7. Mét sè thñ tôc hç trî kh¸c trong qu¶n lý, b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn ............................................................................................. 150 8. H−íng dÉn thùc hiÖn thñ tôc hµnh chÝnh vÒ qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp....................................................................................... 150 8.1. Quy ho¹ch 3 lo¹i rõng ............................................................... 150 8.1.1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ kinh tÕ x· héi cña tØnh ....... 151 8.1.2. HiÖn tr¹ng tµi nguyªn rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ................ 151 8.1.3. Nh÷ng néi dung chÝnh quy ho¹ch 3 lo¹i rõng .................. 151 8 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
8.1.4. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn ...................................................... 152 8.2. X¸c ®Þnh ranh giíi vµ c¾m mèc c¸c lo¹i rõng ......................... 153 8.2.1. Nh÷ng quy ®Þnh chung ....................................................... 153 8.2.2. Néi dung x¸c ®Þnh ranh giíi vµ c¾m mèc c¸c lo¹i rõng .. 154 8.2.3. Tæ chøc thùc hiÖn vµ qu¶n lý b¶o vÖ hÖ thèng mèc giíi .................................................................................................. 157 8.2.4. Tr×nh tù thùc hiÖn ............................................................... 159 8.2.5. C¾m mèc ë thùc ®Þa ........................................................... 166 8.2.6. Mét sè mÉu biÓu x¸c ®Þnh ranh giíi vµ c¾m mèc c¸c khu rõng ........................................................................................ 166 9. Thùc hiÖn c¸c thñ tôc qu¶n lý khai th¸c rõng tù nhiªn ................ 172 9.1. Quy ®Þnh chung.......................................................................... 172 9.2. X©y dùng ph−¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng ......................................... 172 9.3. ThiÕt kÕ khai th¸c, khai th¸c gç, tre nøa, l©m s¶n trong rõng s¶n xuÊt, rõng phßng hé kÕt hîp rõng s¶n xuÊt ( sau ®©y gäi chung lµ rõng s¶n xuÊt).............................................................. 175 9.3.1. ThiÕt kÕ khai th¸c vµ khai th¸c chÝnh gç rõng tù nhiªn (gäi t¾t lµ khai th¸c gç rõng tù nhiªn) .............................. 175 9.3.2. Khai th¸c tËn dông ............................................................. 186 9.3.3. Khai th¸c tËn dông gç, l©m s¶n ngoµi gç trong rõng phßng hé ........................................................................................ 192 9.3.4. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc c¸c cÊp............................................................................................ 195 9.4. Thùc hiÖn c¸c thñ tôc theo dâi diÕn biÕn tµi nguyªn rõng ..... 199 10. Tr¸ch nhiÖm theo dâi, kiÓm tra viÖc qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp..................................................................................................... 203 10.1. Tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp c¸c cÊp ................................................................................... 203 10.1.1. CÊp Trung −¬ng ................................................................ 203 10.1.2. §Þa ph−¬ng ........................................................................ 204 10.2. Tr¸ch nhiÖm theo dâi, kiÓm tra theo tõng chuyªn ®Ò .......... 206 10.2.1. §èi víi rõng tù nhiªn ........................................................ 206 10.2.2. §èi víi viÖc c¾m mèc giíi ................................................. 206 10.2.3. §èi víi viÖc khai th¸c gç vµ l©m s¶n ............................... 206 10.2.4. §èi víi viÖc giao rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ....................... 206 10.2.5. §èi víi nh÷ng dù ¸n lín nh− Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng ............................................................................... 207 10.2.6. §èi víi c¸c tr−êng hîp khÈn cÊp ..................................... 207 PhÇn 6. Qu¶n lý Tµi chÝnh l©m nghiÖp ............................................... 208 1. Qu¶n lý c¸c kho¶n thu chi Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý vµ ph¸t triÓn L©m nghiÖp ............................................. 209 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 9
1.1. HÖ thèng ng©n s¸ch nhµ n−íc ................................................... 211 1.1.1. Tæng quan............................................................................ 211 1.1.2. LËp dù to¸n ng©n s¸ch ....................................................... 212 1.1.3. Ph−¬ng thøc cÊp ph¸t vµ thanh to¸n NSNN .................... 214 1.1.4. KÕ to¸n vµ quyÕt to¸n NSNN ............................................. 215 1.1.5. Xö lý kÕt d− ng©n s¸ch ....................................................... 217 1.2. Qu¶n lý sö dông nguån kinh phÝ chi cho c¸c ho¹t ®éng th−êng xuyªn cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ N«ng nghiÖp vµ PTNT ............................................................................................ 217 1.2.1. §èi t−îng, ph¹m vi, néi dung chi ...................................... 217 1.2.2. Thñ tôc qu¶n lý, sö dông ................................................... 219 1.2.3. C¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu.............. 221 1.2.4. QuyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu: ....... 221 1.3. Qu¶n lý, sö dông nguån kinh phÝ thuéc ch−¬ng tr×nh, dù ¸n. ....................................................................................................... 222 1.3.1. Qu¶n lý, sö dông nguån kinh phÝ c¸c Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia .......................................................................... 222 1.3.2. Qu¶n lý, sö dông nguån vèn thuéc dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng ................................................................................. 223 1.3.3. Qu¶n lý, sö dông nguån vèn thuéc Ch−¬ng tr×nh gièng c©y trång, vËt nu«i vµ gièng c©y l©m nghiÖp .................... 227 1.3.4 Qu¶n lý, sö dông nguån kinh phÝ thu håi tõ c¸c nhiÖm vô khoa häc vµ c«ng nghÖ ............................................................ 229 1.4. Qu¶n lý nguån ®Çu t− trong l©m nghiÖp ................................. 230 1.4.1 §èi t−îng, ph¹m vi, néi dung chi ....................................... 230 1.4.2 Thñ tôc qu¶n lý, sö dông .................................................... 230 1.5. Qu¶n lý nguån viÖn trî cña n−íc ngoµi trong l©m nghiÖp. .... 231 1.5.1. Ph©n lo¹i c¸c nguån vèn viÖn trî trong L©m nghiÖp ...... 231 1.5.2 Thñ tôc qu¶n lý, sö dông .................................................... 232 2. KhuyÕn khÝch ®Çu t− ph¸t triÓn l©m nghiÖp ................................. 233 2.1. KhuyÕn khÝch ®Çu t− ph¸t triÓn l©m nghiÖp ........................... 233 2.1.1 B¶o ®¶m vµ hç trî ®Çu t−.................................................... 233 2.1.2 VÒ −u ®·i ®Çu t− ................................................................... 234 2.1.3 Thñ tôc xÐt cÊp −u ®·i ®Çu t−. ............................................ 237 2.2. TÝn dông ®Çu t− ph¸t triÓn ....................................................... 238 2.2.1 Môc ®Ých cña tÝn dông ®Çu t− ph¸t triÓn cña Nhµ n−íc .. 238 2.2.2 Nguyªn t¾c tÝn dông ®Çu t− ph¸t triÓn cña Nhµ n−íc ...... 239 2.2.3 Cho vay ®Çu t− ..................................................................... 239 2.2.4 Hç trî l·i suÊt sau ®Çu t− .................................................... 242 2.2.5 B¶o l·nh tÝn dông ®Çu t−..................................................... 243 10 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
2.3. Mét sè chÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ................................................................ 244 2.3.1 §èi t−îng cho vay ................................................................ 244 2.3.2 ChÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ tÝn dông th«ng th−êng .................... 245 2.3.3 C¬ chÕ tÝn dông thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi cña Ng©n hµng ChÝnh s¸ch-X· héi ............................................................... 246 3. C¬ chÕ tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp l©m nghiÖp nhµ n−íc ... 246 3.1. C¬ chÕ tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ................................................................................................. 246 3.1.1 Vèn vµ Tµi s¶n cña c«ng ty nhµ n−íc ............................... 247 3.1.2 Qu¶n lý, sö dông vèn vµ tµi s¶n.......................................... 247 3.1.3 Xö lý tµi chÝnh khi chuyÓn ®æi së h÷u c«ng ty nhµ n−íc ................................................................................................ 250 3.2. C«ng ty nhµ n−íc tham gia ho¹t ®éng c«ng Ých. ..................... 252 4. C¸c s¾c thuÕ trong l©m nghiÖp ........................................................ 253 4.1. ThuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ................................................. 253 4.2. LuËt thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ...................................... 255 4.3. ThuÕ tµi nguyªn ......................................................................... 256 4.3.1 §èi t−îng nép thuÕ vµ chÞu thuÕ ........................................ 256 4.3.2 ThuÕ suÊt thuÕ tµi nguyªn ................................................... 256 4.3.3 C¨n cø tÝnh thuÕ................................................................... 257 4.3.4 Kª khai, ®¨ng ký, nép thuÕ tµi nguyªn .............................. 257 4.3.5 MiÔn, gi¶m thuÕ tµi nguyªn ................................................ 257 4.4. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng .................................................................. 258 4.5. ThuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ...................................................... 261 4.5.1 §èi t−îng chÞu thuÕ ............................................................. 261 4.5.2 C¸ch tÝnh thuÕ ...................................................................... 261 4.5.3 MiÔn gi¶m thuÕ .................................................................... 263 4.6. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp.................................................... 263 4.6.1 §èi t−îng nép thuÕ .............................................................. 263 4.6.2 C¨n cø tÝnh thuÕ................................................................... 263 4.6.3 MiÔn thuÕ, gi¶m thuÕ ........................................................... 264 4.6.4 §¨ng ký, kª khai, nép thuÕ ................................................. 265 5. Mét sè tån t¹i vµ ®Ò xuÊt .................................................................. 265 5.1. Tån t¹i ......................................................................................... 265 5.1.1 VÒ qu¶n lý, sö dông nguån NSNN ...................................... 265 5.1.2 ChÝnh s¸ch thuÕ ................................................................... 268 5.2. §Ò xuÊt ........................................................................................ 270 5.2.1 VÒ qu¶n lý, sö dông nguån NSNN ...................................... 270 5.2.2 VÒ chÝnh s¸ch thuÕ ............................................................... 271 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 11
Phô lôc 1 DiÔn biÕn tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp qua c¸c thêi kú Phô lôc 2 S¬ ®å hÖ thèng tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp hiÖn nay Phô lôc 3 Tãm t¾t kÕ ho¹ch hµnh ®éng CCHC cña Bé NN vµ PTNT ®Õn 2005 Phô lôc 4 Danh môc thùc vËt, ®éng vËt hoang d· quý hiÕm 12 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t ADB Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ Bé NN vµ PTNT Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n BCH Ban ChÊp hµnh B§H Ban §iÒu hµnh CNH, H§H C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ CS Céng s¶n CCHC C¶i c¸ch hµnh chÝnh CNLN Chuyªn ngµnh l©m nghiÖp CNKT C«ng nh©n kü thuËt CP ChÝnh phñ DNNN Doanh nghiÖp nhµ n−íc §T §Çu t− GDP Gi¸ trÞ tæng s¶n phÈm quèc néi HCC Hµnh chÝnh c«ng HTX Hîp t¸c x· HTQT Hîp t¸c quèc tÕ KBNN Kho b¹c nhµ n−íc KH-KT Khoa häc kü thuËt KH vµ §T KÕ ho¹ch vµ §Çu t− KL KiÓm l©m KHCN&MT Khoa häc c«ng nghÖ vµ M«i tr−êng KNKL KhuyÕn n«ng khuyÕn l©m HCSN Hµnh chÝnh sù nghiÖp LN L©m nghiÖp LTQD L©m tr−êng quèc doanh NCKH Nghiªn cøu khoa häc NGO Tæ chøc phi chÝnh phñ NN vµ PTNT N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n NQ NghÞ quyÕt NSNN Ng©n s¸ch nhµ n−íc ODA Nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc PTLN Ph¸t triÓn l©m nghiÖp Q§ QuyÕt ®Þnh QLNN Qu¶n lý nhµ n−íc QL Qu¶n lý QLDA Qu¶n lý dù ¸n QPPL Quy ph¹m ph¸p luËt TC - VG Tµi chÝnh - VËt gi¸ Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 13
TSC§ Tµi s¶n cè ®Þnh TSL§ Tµi s¶n l−u ®éng THCN Trung häc chuyªn nghiÖp TNR Tµi nguyªn rõng TW Trung −¬ng UBND Uû ban nh©n d©n VAT ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng XDCB X©y dùng c¬ b¶n SD§NN Sö dông ®Êt n«ng nghiÖp SXKD S¶n xuÊt kinh doanh 14 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 15
PhÇn 1 HÖ thèng tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp; chøc n¨ng, nhiÖm vô cña hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc chuyªn ngµnh l©m nghiÖp 16 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 17
1. HÖ thèng tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp 1.1. Tãm t¾t diÔn biÕn tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp tõ 1945 ®Õn 1995 1.1.1. Thêi kú tõ 1945 ®Õn 1975 Ngµy 14 th¸ng 11 n¨m 1945, Héi ®ång ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ quyÕt thµnh lËp Bé Canh n«ng Th¸ng 2 n¨m1955, Héi ®ång ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ quyÕt ®æi - tªn Bé Canh n«ng thµnh Bé N«ng L©m Ngµy 28 th¸ng 4 n¨m 1960, Quèc héi t¸n thµnh NghÞ quyÕt cña - Héi ®ång ChÝnh phñ vÒ tæ chøc l¹i Bé N«ng L©m thµnh 4 tæ chøc: Bé N«ng nghiÖp, Bé N«ng tr−êng, Tæng côc l©m nghiÖp (trùc thuéc Héi ®ång ChÝnh phñ ), Tæng côc Thuû s¶n. Ngµy 29 th¸ng 9 n¨m 1961, Héi ®ång ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ - ®Þnh 140-CP quy ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc L©m nghiÖp 1.1.2. Thêi kú tõ 1976 ®Õn 1995 Theo NghÞ quyÕt cña Quèc héi, trong c¬ cÊu cña Héi ®ång ChÝnh phñ cã Bé L©m nghiÖp. §Õn th¸ng 7 n¨m 1976, Tæng côc L©m nghiÖp chuyÓn thµnh Bé L©m nghiÖp. Bé L©m nghiÖp qu¶n lý thèng nhÊt: Tæng côc L©m nghiÖp ë miÒn B¾c, Ban L©m nghiÖp Trung trung Bé, Tæng côc L©m nghiÖp miÒn Nam. Giai ®o¹n nµy b¾t ®Çu giai ®o¹n giao thêi, nªn vÒ c¬ b¶n tæ chøc bé m¸y vÉn dùa trªn c¬ së cña Tæng côc L©m nghiÖp. §Õn n¨m 1989, c¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 78/H§BT ngµy 9 th¸ng 5 n¨m 1988 cña Héi ®ång Bé tr−ëng vÒ viÖc s¾p xÕp l¹i bé m¸y c¬ quan Bé L©m nghiÖp, Bé tr−ëng Bé L©m nghiÖp ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 136/TC-L§ ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 1989 Ban hµnh quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cña bé m¸y gióp Bé tr−ëng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc. HÖ thèng tæ chøc cña ngµnh l©m nghiÖp ®−îc h×nh thµnh nh− sau: 1.1.2.1. Tæ chøc bé m¸y cña c¬ quan Bé L©m nghiÖp C¸c tæ chøc gióp Bé tr−ëng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp, bao gåm: Vô L©m sinh, Vô C«ng nghiÖp rõng, Vô Khoa häc kü thuËt, Vô Hîp t¸c quèc tÕ, Vô KÕ ho¹ch-Thèng kª, Vô Tµi chÝnh-KÕ to¸n, Vô Tæ chøc-Lao ®éng, Côc KiÓm l©m, Ban Thanh tra, V¨n phßng Bé. 18 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004
C¸c tæ chøc sù nghiÖp trùc thuéc Bé L©m nghiÖp cã nhiÒu thay ®æi vµ cuèi cïng bao gåm: ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam, ViÖn §iÒu tra quy ho¹ch rõng, c¸c V−ên quèc gia, Tr−êng ®¹i häc l©m nghiÖp, Tr−êng c¸n bé qu¶n lý L©m nghiÖp, c¸c Tr−êng trung häc vµ C«ng nh©n kü thuËt hiÖn cã (xem phô lôc 1 vÒ diÔn biÕn tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc ë v¨n phßng Bé L©m nghiÖp ®Õn 1995). 1.1.2.2. Tæ chøc qu¶n lý l©m nghiÖp ë ®Þa ph−¬ng ë cÊp tØnh: HÇu hÕt c¸c tØnh cã nhiÒu rõng ®· thµnh lËp Ty L©m nghiÖp (sau nµy lµ Së L©m nghiÖp). Tõ cuèi thËp kû 80, mét sè tØnh ®· hîp nhÊt Së L©m nghiÖp víi Së N«ng nghiÖp thµnh Së N«ng L©m, mét sè tØnh ®ång b»ng thµnh lËp Së L©m nghiÖp riªng. Tõ n¨m 1994, hÖ thèng kiÓm l©m ®−îc tæ chøc l¹i theo NghÞ ®Þnh sè 39/CP ngµy 18 th¸ng 5 n¨m 1994 cña ChÝnh phñ vÒ tæ chøc, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña kiÓm l©m. PhÇn lín c¸c tØnh ®· chuyÓn Chi côc KiÓm l©m ®Æt trùc thuéc UBND tØnh. ë cÊp huyÖn: cã H¹t L©m nghiÖp huyÖn, phßng L©m nghiÖp huyÖn (cã n¬i tæ chøc thµnh phßng N«ng L©m, trong ®ã cã cã c¸n bé chuyªn tr¸ch l©m nghiÖp). Sau n¨m 1972, ë c¸c huyÖn cã rõng ®· tæ chøc H¹t KiÓm l©m trùc thuéc Chi côc KiÓm l©m cÊp tØnh, tuy vËy mét sè huyÖn vÉn gi÷ nguyªn phßng L©m nghiÖp huyÖn hoÆc phßng N«ng L©m. Tõ 1981, ë cÊp huyÖn ®· h×nh thµnh c¸c Ban chuyªn m«n thuéc Uû ban nh©n d©n huyÖn, trong ®ã cã Ban N«ng nghiÖp huyÖn, tham m−u cho UBND huyÖn vÒ c¸c lÜnh vùc: N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng− nghiÖp, kinh tÕ míi, ®Þnh canh ®Þnh c−, qu¶n lý ruéng ®Êt. ë cÊp x·: Tån t¹i 3 kiÓu m« h×nh tæ chøc qu¶n lý l©m nghiÖp kh¸c nhau, cã n¬i thµnh lËp Ban L©m nghiÖp x·, cã n¬i bè trÝ c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ l©m nghiÖp ë c¸c x· cã rõng, cã n¬i kh«ng tæ chøc 2 lo¹i h×nh trªn. 1.2. Tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp tõ 1995 ®Õn nay Th¸ng 10/1995, Quèc héi n−íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam cã NghÞ quyÕt s¸p nhËp 3 Bé: L©m nghiÖp, N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm vµ Thuû lîi thµnh Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n. TiÕp ®ã, ngµy 01 th¸ng 11 n¨m 1995, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 73-CP vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n; ngµy 24 th¸ng 4 n¨m 1996 Liªn bé Bé NN vµ PTNT vµ Ban Tæ chøc c¸n bé Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004 19
ChÝnh phñ (nay lµ Bé Néi vô) ban hµnh Th«ng t− Liªn bé sè 07/LB- TT (gäi t¾t lµ Th«ng t− sè 07) h−íng dÉn Quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y vµ biªn chÕ cña Së NN vµ PTNT, Phßng NN vµ PTNT theo QuyÕt ®Þnh sè 852/TTg ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 1995 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp mét sè tæ chøc ë ®Þa ph−¬ng . C¨n cø NghÞ ®Þnh sè 86/2002/N§-CP ngµy 05 th¸ng 11 n¨m 2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña bé, c¬ quan ngang bé, ngµy 18 th¸ng 7 n¨m 2003, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 86/N§-CP quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Bé NN vµ PTNT . HÖ thèng tæ chøc ngµnh L©m nghiÖp trong ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®−îc m« t¶ tãm t¾t nh− sau: 1.2.1. Tæ chøc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ l©m nghiÖp 1.2.1.1. ë Trung −¬ng Côc L©m nghiÖp Lµ c¬ quan trùc thuéc Bé NN vµ PTNT theo NghÞ ®Þnh sè 86/N§- CP ngµy 18 th¸ng 7 n¨m 2003 cña ChÝnh phñ, thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc chuyªn ngµnh l©m nghiÖp trong ph¹m vi c¶ n−íc. Trô së cña Côc L©m nghiÖp ®Æt t¹i sè 2 phè Ngäc Hµ, Hµ Néi. Bé m¸y qu¶n lý cña Côc L©m nghiÖp gåm: Phßng Hµnh chÝnh - Tæng hîp (tæ chøc, thanh tra, tµi chÝnh); Phßng KÕ ho¹ch (khoa häc, hîp t¸c quèc tÕ); Phßng §iÒu tra c¬ b¶n l©m nghiÖp; Phßng L©m sinh (khuyÕn l©m); Phßng Qu¶n lý sö dông rõng; Bé phËn th−êng trùc t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh; Côc KiÓm l©m Lµ c¬ quan trùc thuéc Bé NN vµ PTNT theo NghÞ ®Þnh sè 86/N§-CP ngµy 18 th¸ng 7 n¨m 2003 cña ChÝnh phñ, thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc chuyªn ngµnh vÒ b¶o vÖ tµi nguyªn rõng; thõa hµnh ph¸p luËt vÒ qu¶n lý rõng, b¶o vÖ rõng vµ qu¶n lý l©m s¶n trong ph¹m vi c¶ n−íc. Trô së cña Côc KiÓm l©m ®Æt sè 2 phè Ngäc Hµ, Hµ Néi. 20 Hµnh chÝnh vµ thÓ chÕ ngµnh l©m nghiÖp - 2004