Can thiệp nội mạch trong điều trị rò động tĩnh mạch thận: Nhân 2 trường hợp

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> CAN THIỆP NỘI MẠCH TRONG ĐIỀU TRỊ  <br /> RÒ ĐỘNG TĨNH MẠCH THẬN: NHÂN 2 TRƯỜNG HỢP <br /> Trần Ngọc Sinh*, Trần Trọng Trí**, Nguyễn Thành Tuân* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Đặt vấn đề: Rò động tĩnh mạch thận là những thông nối bất thường giữa hệ thống động mạch và tĩnh mạch <br /> trong thận. Những bất thường này có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải. Chọn lựa điều trị thay đổi tùy theo từng bệnh <br /> nhân, bao gồm: điều trị bảo tồn, can thiệp nội mạch hay phẫu thuật. Nói chung, lựa chọn điều trị ban đầu của rò <br /> động tĩnh mạch thận có triệu chứng thường là thuyên tắc mạch dưới sự hướng dẫn của chụp hình mạch máu. <br /> Mục tiêu: Đánh giá kết quả bước đầu của can thiệp nội mạch trong điều trị rò động tĩnh mạch thận thông <br /> qua 2 trường hợp. <br /> Phương pháp nghiên cứu và kết quả: Báo cáo mô tả triệu chứng lâm sàng, dấu hiệu hình ảnh học và quá <br /> trình can thiệp nội mạch của 2 trường hợp rò động tĩnh mạch thận: một trường hợp rò động tĩnh mạch thận bẩm <br /> sinh và một trường hợp rò động tĩnh mạch thận mắc phải sau vết thương thận. Bàn luận về nguyên nhân, chẩn <br /> đoán, điều trị và biến chứng của các trường hợp trên. <br /> Kết luận: Can thiệp nội mạch là phương pháp điều trị nên được lựa chọn trong rò động tĩnh mạch thận có <br /> triệu chứng. <br /> Từ khoá: Rò động tĩnh mạch thận, can thiệp nội mạch, thuyên tắc động mạch. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> ENDOVASCULAR INTERVENTION FOR RENAL ARTERIOVENOUS FISTULAS: CASES REPORT <br /> Tran Ngoc Sinh, Tran Trong Tri, Nguyen Thanh Tuan <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 2 ‐ 2013: 75 ‐ 81 <br /> Introduction:  Renal  arteriovenous  fistulas  are  abnormal  communications  between  the  renal  arterial  and <br /> venous  systems.  These  malformations  are  either  congenital  or  acquired.  Treatment  can  be  considered  to  the <br /> individual  patient,  options  for  therapy  range  from  observation  to  embolization  to nephrectomy.  Generally,  the <br /> initial therapy for treatment of renal arteriovenous fistulas is angiographically guided embolization of the fistula. <br /> Purpose: This article evaluates the initial results of endovascular intervention for renal arteriovenous fistulas. <br /> Materials and results: This article describes the clinical signs, the imaging features and the endovascular <br /> intervention  procedure  of  two  cases  of  renal  arteriovenous  fistulas:  one  case  of  congenital  renal  arteriovenous <br /> fistula and one case of acquired renal arteriovenous fistula done after penetrating injury of the kidney. The causes, <br /> diagnosis, treatment and complications of renal arteriovenous fistulas are discussed. <br /> Conclusion: Arterial embolization is the preferred treatment for symptomatic arteriovenous fistulas. <br /> Key words: renal arteriovenous fistula, endovascular intervention, arterial embolization <br /> thống  động  mạch  và  tĩnh  mạch  trong  thận. <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Những bất thường này có thể do bẩm sinh hoặc <br /> Rò động tĩnh mạch thận được Varela mô tả <br /> mắc  phải,  trong  đó  nguyên  nhân  do  mắc  phải <br /> lần  đầu  vào  năm  1928(16).  Rò  động  tĩnh  mạch <br /> thường  gặp  hơn  chiếm  70‐80%  các  trường <br /> thận  là  những  thông  nối  bất  thường  giữa  hệ <br /> hợp(1,13).  Bệnh  nhân  rò  động  tĩnh  mạch  thận <br /> * Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh  <br /> ** Khoa Ngoại Tiết Niệu bệnh viện Chợ Rẫy <br /> Tác giả liên lạc: Bs. Nguyễn Thành Tuân   ĐT: 0982587963  <br /> Email: thanhtuan0131@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu <br /> <br /> 75<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> thường  đến  khám  vì  triệu  chứng  tiểu  máu  đại <br /> thể.  Chẩn  đoán  chủ  yếu  dựa  vào  hình  ảnh  học <br /> như siêu âm Doppler, chụp cắt lớp điện toán và <br /> chính  xác  nhất  là  chụp  hình  mạch  máu.  Chọn <br /> lựa  điều  trị  thay  đổi  tùy  theo  từng  bệnh  nhân, <br /> bao  gồm:  điều  trị  bảo  tồn,  can  thiệp  nội  mạch <br /> hay phẫu thuật. <br /> <br /> Doppler,  chụp  cắt  lớp  điện  toán,  chụp  hình <br /> mạch máu và can thiệp nội mạch. Qua đó chúng <br /> tôi  thu  thập  các  dữ  kiện  về:  triệu  chứng  lâm <br /> sàng,  các  dấu  hiệu  hình  ảnh  học  của  rò  động <br /> tĩnh mạch thận, thời gian tiến hành can thiệp, tai <br /> biến, biến chứng của can thiệp nội mạch, kết quả <br /> theo dõi. <br /> <br /> Rò  động  tĩnh  mạch  thận  là  vấn  đề  không <br /> thường  gặp  trên  lâm  sàng.  Tuy  nhiên  tần  suất <br /> này có xu hướng tăng vì sự phổ biến của phẫu <br /> thuật thận qua da và sinh thiết thận do các can <br /> thiệp  này  gây  ra  phần  lớn  các  trường  hợp  rò <br /> động  tĩnh  mạch  thận  mắc  phải.  Ngoài  ra,  rò <br /> động  tĩnh  mạch  thận  có  thể  gây  ra  tiểu  máu, <br /> thiếu  máu,  tăng  huyết  áp  hay  suy  tim,  thuyên <br /> tắc mạch, những biến chứng này ảnh hưởng đến <br /> chất  lượng  cuộc  sống,  thậm  chí  đe  dọa  tính <br /> mạng bệnh nhân. Do đó các trường hợp này đòi <br /> hỏi phải can thiệp, thậm chí là cắt thận(17). Chọn <br /> lựa cắt thận toàn phần là chọn lựa không mong <br /> muốn  do  không  bảo  tồn  được  phần  nhu  mô <br /> thận  không  bị  ảnh  hưởng  bởi  bệnh  lý  rò  động <br /> tĩnh  mạch  thận.  Do  đó  điều  trị  can  thiệp  nội <br /> mạch, ghép thận tự thân hay cắt thận bán phần <br /> là những lựa chọn được đặt ra trước. <br /> <br /> Phương  pháp  can  thiệp  nội  mạch:  Bệnh <br /> nhân  nằm  ngữa,  tê  tại  chỗ,  đặt  catheter  qua <br /> động  mạch  đùi  theo  phương  pháp  Seldinger, <br /> tiến  hành  chụp  hình  mạch  máu.  Sau  khi  xác <br /> định vị trí rò động tĩnh mạch thận thì chúng tôi <br /> tiến hành can thiệp nội mạch khi có chỉ định. <br /> <br /> Tuy  nhiên  các  nghiên  cứu  về  điều  trị  rò <br /> động  tĩnh  mạch  thận  vẫn  còn  ít.  Các  nghiên <br /> cứu trong nước về rò động tĩnh mạch thận đều <br /> là báo cáo trường hợp ca lâm sàng đơn lẻ(9,5,7,14). <br /> Nhận  thấy  bệnh  viện  Chợ  Rẫy  có  khả  năng <br /> thực hiện đầy đủ các phương pháp điều trị rò <br /> động tĩnh mạch thận và bệnh lý này là vấn đề <br /> cần được tiếp tục nghiên cứu nhằm chẩn đoán <br /> chính xác và điều trị tối ưu cho bệnh nhân nên <br /> chúng tôi báo cáo các trường hợp rò động tĩnh <br /> mạch thận nhằm rút ra kinh nghiệm bước đầu <br /> trong  chẩn  đoán  và  can  thiệp  nội  mạch  trong <br /> rò động tĩnh mạch thận. <br /> <br /> Bệnh  nhân  không  có  tiền  căn  chấn  thương <br /> hay phẫu thuật thận. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Chúng tôi báo cáo 2 trường hợp rò động tĩnh <br /> mạch  thận  được  điều  trị  bằng  can  thiệp  nội <br /> mạch  tại  bệnh  viện  Chợ  Rẫy.  Cả  2  trường  hợp <br /> này  đều  được  đánh  giá  lâm  sàng,  sử  dụng  các <br /> phương  tiện  chẩn  đoán  hình  ảnh  như  siêu  âm <br /> <br /> 76<br /> <br /> Trường hợp 1 <br /> Bệnh  nhân  nữ,  50  tuổi,  nhập  viện  ngày <br /> 27/02/2013. <br /> Nhập viện vì đau hông lưng trái. <br /> Bệnh  nhân  đau  âm  ỉ  hạ  sườn  trái  5  năm, <br /> không tư thế giảm đau. Bệnh nhân đi khám và <br /> được  siêu  âm  phát  hiện  rò  động  tĩnh  mạch <br /> thận  trái.  Cách  nhập  viện  1  tháng,  bệnh  nhân <br /> thấy  đau  tăng  dần  nên  nhập  viện  bệnh  viện <br /> Chợ  Rẫy.  Trong  quá  trình  bệnh,  bệnh  nhân <br /> không tiểu máu. <br /> <br /> Khám <br /> Bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt, da niêm hồng. <br /> Mạch 86 lần/phút, huyết áp 110/60 mmHg. <br /> Bụng  mềm,  âm  thổi  liên  tục  vùng  hông <br /> lưng trái. <br /> Nước tiểu vàng trong. <br /> <br /> Công thức máu <br /> Hematocrit: 35,9%. <br /> Hemoglobin: 120 g/L. <br /> Bạch cầu: 6,51 K/uL. <br /> Tiểu cầu: 233 K/uL. <br /> Creatinin máu: 0,7 mg/dL. <br /> BUN: 15 mg/dL. <br /> Tổng phân tích nước tiểu: Hồng cầu âm tính. <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> trái, ghi nhận có rò động mạch thận trái với giả <br /> phình  lớn  từ  nhánh  cực  giữa.  Trên  phim  thấy <br /> máu  đổ  vào  lỗ  rò  nhiều  gây  thiếu  máu  nuôi <br /> vùng trên, giữa thận trái. <br /> <br /> Siêu âm Doppler <br /> Kích thước thận phải: 105 x 52 mm. <br /> Kích thước thận phải: 134 x 94 mm. <br /> Tại  thận  trái  có  nhiều  đường  rò  động  tĩnh <br /> mạch  thận,  đường  kính  đường  rò  15  mm,  các <br /> tĩnh mạch thận phình to tạo nhiều túi phình kích <br /> thước từ 50 x 57 mm đến 64 x 59 mm. <br /> <br /> Can  thiệp:  Đặt  Guiding  Catheter  8F  vào <br /> nhánh  động  mạch  thận  trái,  ngay  nhánh  động <br /> mạch  bị  tổn  thương.  Dùng  dây  micro  có  gắn  4 <br /> bóng Goldbal 4 luồn qua Guiding vào lỗ rò. Bơm <br /> thuốc kiểm tra bóng thấy lỗ rò đã được bít hoàn <br /> toàn nên rút dây thả bóng và chụp hình kiểm tra <br /> (Hình 2). <br /> <br /> Doppler: Phổ động mạch thận phải có dạng <br /> phổ đơn pha, vận tốc và kháng lực bình thường, <br /> không có vùng bắt màu bất thường, không có ổ <br /> tăng vận tốc khu trú. Thận trái bắt màu aliasing, <br /> phổ dạng thông nối, theo dõi rò động tĩnh mạch <br /> thận trái. <br /> <br /> Chụp cắt lớp điện toán <br /> Hình  ảnh  thông  nối  động  tĩnh  mạch  thận <br /> trái tạo thành những túi phình lớn vùng cực trên <br /> và giữa thận trái (Hình 1). <br /> <br />  <br /> Hình 2. Hình ảnh chụp hình mạch máu xóa nền <br /> (DSA) sau can thiệp nội mạch thả bóng bít lỗ rò động <br /> tĩnh mach thận. <br /> Kết  luận:  Rò  động  mạch  thận  trái  đã  được <br /> bít lỗ rò bằng bóng. <br /> <br /> Theo dõi sau can thiệp <br /> Sau  can  thiệp  bệnh  nhân  có  hội  chứng  sau <br /> thuyên  tắc  (đau  hông  lung,  sốt,  buồn  nôn),  các <br /> triệu chứng này giảm dần và hết hẳn sau 2 tuần. <br />  <br /> Hình 1. Dựng hình động mạch thận trên chụp cắt <br /> lớp điện toán cho thấy hình ảnh thông nối động tĩnh <br /> mạch thận trái tạo thành những túi phình lớn vùng <br /> cực trên và giữa thận trái. <br /> <br /> Chụp hình mạch máu và can thiệp nội mạch <br /> Thời gian: 80 phút. <br /> Chụp hình mạch máu:  Tại  động  mạch  thận <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu <br /> <br /> Sau  xuất  viện  1  tháng,  bệnh  nhân  hết  đau <br /> hông lưng, siêu âm kiểm tra không thấy rò động <br /> tĩnh mạch thận trái. <br /> <br /> Trường hợp 2 <br /> Bệnh  nhân  nam,  19  tuổi,  nhập  viện  ngày <br /> 10/03/2013. <br /> Nhập viện vì tiểu máu. <br /> Cách nhập viện 21 ngày, bệnh nhân bị người <br /> khác  dùng  dao  đâm  vào  hông  lưng  phải,  ngực <br /> <br /> 77<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> trái và cổ tay trái. Bệnh nhân được đưa vào bệnh <br /> viện địa phương với chẩn đoán: vết thương thận <br /> phải, vết thương thấu ngực trái và vết thương cổ <br /> tay trái và được mổ khâu vết thương thận phải, <br /> dẫn  lưu  màng  phổi  trái  và  khâu  vết  thương  cổ <br /> tay  trái.  Sau  mổ  bệnh  nhân  vẫn  còn  tiểu  máu <br /> nhưng giảm dần. Cách nhập viện 2 ngày, bệnh <br /> nhân tiểu máu toàn dòng có máu cục kèm đau <br /> hông  lưng  phải,  sốt  và  được  chuyển  đến  bệnh <br /> viện Chợ Rẫy. <br /> <br />  Ứ nước thận phải. Tĩnh mạch thận phải và <br /> tĩnh  mạch  chủ  dưới  bắt  thuốc  sớm  trong  thì <br /> động mạch. Vài vùng vỏ thận phải giảm đậm độ <br /> thì động mạch. Theo dõi rò động tĩnh mạch thận <br /> phải (Hình 3). <br /> <br /> Khám <br /> Bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt, da niêm hồng nhạt. <br /> Mạch  72  lần/phút,  huyết  áp  120/80  mmHg, <br /> nhiệt độ 38°C. <br /> Bụng mềm, vết mổ cũ đường giữa bụng lành <br /> tốt, ấn đau hông lưng phải. Âm thổi liên tục góc <br /> sườn lưng phải. <br /> Nước tiểu đỏ có ít máu cục. <br /> <br /> Công thức máu <br /> Hematocrit: 32,5%. <br /> Hemoglobin: 107 g/L. <br /> Bạch cầu: 5,46 K/uL. <br /> Tiểu cầu: 125 K/uL. <br /> Creatinin máu: 1.19 mg/dL. <br /> BUN: 14 mg/dL. <br /> Tổng  phân  tích  nước  tiểu:  Hồng  cầu  (++), <br /> bạch cầu (+). <br /> <br /> Siêu âm Doppler <br /> Thận  trái:  kích  thước  và  cấu  trúc  bình <br /> thường. <br /> Thận phải: ứ nước độ 1. <br /> Động mạch thận 2 bên tại gốc và động mạch <br /> thận  trái  tại  rốn  thận  không  phát  hiện  bất <br /> thường,  không  tắc  hẹp,  phổ  có  dạng  đơn  pha, <br /> kháng lực thấp, vận tốc bình thường, không có ổ <br /> tăng  vận  tốc  khu  trú.  Theo  dõi  rò  động  tĩnh <br /> mạch  thận  phải  vùng  giữa  thận,  phổ  tại  miệng <br /> rò có dạng liên tục tăng vận tốc Vmax = 3,8 m/s. <br /> Kết  luận:  theo  dõi  rò  động  tĩnh  mạch  thận <br /> phải, thận phải ứ nước. <br /> <br /> Chụp cắt lớp điện toán <br /> <br /> 78<br /> <br />  <br /> Hình 3. Hình ảnh rò động tĩnh mạch thận trên chụp <br /> cắt lớp điện toán thì động mạch. <br /> <br /> Chụp hình mạch máu và can thiệp nội mạch <br /> Thời gian: 30 phút. <br /> Chụp  hình  mạch  máu:  Tại  động  mạch  thận <br /> phải, ghi nhận có rò động mạch cực dưới thận phải. <br /> Can  thiệp:  Đặt  Guiding  Catheter  6F  vào <br /> nhánh  động  mạch  thận  phải,  ngay  nhánh  rò <br /> động  mạch  tĩnh  mạch.  Dùng  dây <br /> microcatheter  vào  chọn  lọc  nhánh  động  mạch <br /> rò,  thả  bóng  Goldbal  3  tắc  nhánh  động  mạch <br /> này. Chụp hình kiểm tra thấy bít hoàn toàn lỗ <br /> rò động mạch – tĩnh mạch của nhánh cực dưới <br /> động mạch thận phải. <br /> Kết  luận:  Bít  hoàn  toàn  lỗ  rò  động  mạch  – <br /> tĩnh mạch cực dưới thận phải. <br /> <br /> Theo dõi sau can thiệp <br /> Sau  can  thiệp  bệnh  nhân  có  hội  chứng  sau <br /> thuyên  tắc  (đau  hông  lưng,  sốt,  buồn  nôn),  các <br /> triệu chứng này giảm dần và hết hẳn sau 5 ngày. <br /> Triệu chứng tiểu máu hết sau 1 ngày. Bệnh nhân <br /> được xuất viện sau can thiệp 8 ngày. <br /> Sau can thiệp 10 ngày, bệnh nhân tiểu máu <br /> lại,  được  nhập  viện  và  can  thiệp  nội  mạch  lần <br /> thứ hai. Chụp hình mạch máu động mạch thận <br /> phải  ghi  nhận  giả  phình  từ  vài  nhánh  động <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> mạch nhỏ xuất phát từ động mạch cực trên thận <br /> phải. Can thiệp nội mạch bằng cách thuyên tắc <br /> nhánh động mạch này bằng spongel, chụp hình <br /> kiểm tra thấy tắc được một phần nhưng vẫn còn <br /> hình ảnh dòng chảy chậm vào giả phình. <br /> Sau can thiệp lần thứ hai 8 ngày, bệnh nhân <br /> hết tiểu máu. <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Chẩn đoán rò động tĩnh mạch thận <br /> Rò động tĩnh mạch thận có thể do bẩm sinh <br /> hoặc  mắc  phải.  Rò  động  tĩnh  mạch  thận  bẩm <br /> sinh chiếm 20‐30% các trường hợp rò động tĩnh <br /> mạch thận và thường ở cực trên thận(11). Rò động <br /> tĩnh mạch thận mắc phải phổ biến hơn chiếm từ <br /> 70  –  80%  các  trường  hợp  rò  động  tĩnh  mạch <br /> thận(1,13). Trong trường hợp 1, bệnh nhân không <br /> có tiền căn phẫu thuật và chấn thương thận nên <br /> nghĩ rò động tĩnh mạch thận bẩm sinh. Trường <br /> hợp  2  là  rò  động  tĩnh  mạch  thận  mắc  phải  sau <br /> vết thương thận. <br /> Tiểu  máu  đại  thể  là  dấu  hiệu  hoặc  triệu <br /> chứng  ban  đầu  trong  hầu  hết  bệnh  nhân <br /> (khoảng 75%) có rò động tĩnh mạch thận(4). Vị trí <br /> gần  hệ  thống  thu  thập  có  thể  giải  thích  sự  phổ <br /> biến của triệu chứng tiểu máu(15). Trên lâm sàng, <br /> việc đánh giá chẩn đoán bệnh nhân tiểu máu có <br /> thể dẫn đến việc phát hiện ra rò động tĩnh mạch <br /> thận.  Đau  hông  lưng  cũng  có  thể  dẫn  đến  việc <br /> chẩn đoán rò động tĩnh mạch thận, mặc dù điều <br /> này là không thường gặp mà không có kèm theo <br /> tiểu  máu.  Trường  hợp  2,  bệnh  nhân  có  triệu <br /> chứng tiểu máu toàn dòng, trường hợp 1 thì chỉ <br /> có  triệu  chứng  đau  hông  lưng,  không  có  triệu <br /> chứng tiểu máu. <br /> Thăm  khám  có  thể  phát  hiện  dấu  hiệu  của <br /> âm  thổi  ở  vùng  hông,  cả  2  trường  hợp  đều  có <br /> triệu chứng này. <br /> Một  tỷ  lệ  đáng  kể  bệnh  rò  động  tĩnh  mạch <br /> thận có tăng huyết áp. Một nửa số bệnh nhân rò <br /> động tĩnh mạch thận mắc phải và một phần tư <br /> của  những  bệnh  nhân  rò  động  tĩnh  mạch  thận <br /> bẩm sinh có huyết áp cao. Tăng huyết áp có từ <br /> trước được cho là một yếu tố nguy cơ phát triển <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> một  lỗ  rò  sau  một  sinh  thiết  thận.  Ngược  lại, <br /> tăng huyết áp phát triển sau khi sinh thiết có thể <br /> là  do  tăng  tiết  renin  được  gây  ra  bởi  giảm  tưới <br /> máu tương đối ở đầu xa rò động tĩnh mạch thận. <br /> Tim to, suy tim sung huyết (CHF), hoặc cả hai có <br /> thể xuất hiện trong số các bệnh nhân được đánh <br /> giá rò động tĩnh mạch thận. Hiếm khi, một bệnh <br /> nhân  có  biểu  hiện  hạ  huyết  áp  gây  ra  bởi  xuất <br /> huyết  do  rò  động  tĩnh  mạch  thận.  Cả  2  trường <br /> hợp đều không có các triệu chứng trên. <br /> Chẩn  đoán  chủ  yếu  dựa  vào  hình  ảnh  học <br /> như siêu âm Doppler, chụp cắt lớp điện toán và <br /> chính xác nhất là chụp hình mạch máu. <br /> Cả 2 trường hợp trên đều được phát hiện rò <br /> động tĩnh mạch thận trên siêu âm Doppler. Siêu <br /> âm Doppler nhạy  cảm  trong  việc  phát  hiện  các <br /> tổn  thương  mạch  máu.  Một  số  trường  hợp  đã <br /> được  báo  cáo  trong  đó  tổn  thương  dạng  khối <br /> choán  chỗ  được  xác  định  chính  xác  là  một  rò <br /> động tĩnh mạch thận  bởi  việc  sử  dụng  siêu  âm <br /> Doppler‐duplex màu. Đặc biệt trên siêu âm màu <br /> Doppler, dòng máu chảy với tốc độ cao làm xuất <br /> hiện hiện tựợng loạn sắc (aliasing) trên hình ảnh <br /> Doppler‐màu, ngoài  ra  còn  nhìn  thấy  các  chấm <br /> tín hiệu màu giả tạo xuất hiện ở vùng mô xung <br /> quanh,  tạo  nên  bởi  hiện  tượng  rung  của  mô <br /> xung  quanh  gây  ra  do  sự  lan  truyền  lực  xoáy <br /> của  dòng  chảy,  đo  vận  tốc  dòng  chảy  bằng  kỹ <br /> thuật Doppler xung đã cho thấy các  giá  trị  vận <br /> tốc tâm thu đỉnh và cuối tâm trương rất cao so <br /> với các giá trị vận tốc nhận được từ mạch máu <br /> bình thường ở cùng mức giải phẫu, đi sâu hơn <br /> nữa thì thấy hiện diện động mạch hóa tĩnh mạch <br /> khi khảo sát tĩnh mạch dẫn lưu, giá trị RI ở động <br /> mạch  nuôi  giảm  rõ  rệt  (RI  =  0,30‐0,40).  Tất  cả <br /> những tính chất này phản ảnh khá chính xác đặc <br /> tính huyết động của rò động tĩnh mạch thận(9). <br /> Với máy chụp cắt lớp điện toán (CT scanner) <br /> hiện đại và truyền nhanh chất cản quang, thông <br /> tin  chi  tiết  về  giải  phẫu  và  chức  năng  có  thể <br /> được  thu  được  và  có  thể  dẫn  đến  chẩn  đoán <br /> chính  xác  rò  động  tĩnh  mạch  thận.  Dấu  hiệu <br /> điển  hình  bao  gồm  lấp  đầy  thuốc  cản  quang <br /> sớm  ở  tĩnh  mạch  thận  và  tĩnh  mạch  chủ,  giãn <br /> <br /> 79<br /> <br />