Tài liệu tổng hợp các câu hỏi ôn thi môn Lý luận và pháp luật về quyền con người với từng chủ đề cụ thể: Lý luận, khái quát về quyền con người; các tiêu chuẩn quốc tế về quyền con người; các cơ chế bảo vệ và thúc đẩy quyền con người;... Để biết rõ hơn về nội dung chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Câu hỏi ôn thi môn Lý luận và pháp luật về quyền con người
- CÂU HỎI ÔN THI
Môn “Lý luận và pháp luật về quyền con người”
CHỦ ĐỀ 1: LÝ LUẬN, KHÁI QUÁT VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
1. Vì sao nghiên cứu, giảng dạy về quyền con người cần tiếp cận đa
ngành, liên ngành?
2. Phân tích khái niệm “quyền con người”. Phân biệt với “quyền công
dân”.
3. Phân tích các tính chất (nguyên tắc) của quyền con người.
4. Trình bày và phân tích nội dung những “thế hệ quyền con người”.
5. Phân tích những yêu cầu đặc thù trong việc bảo đảm thực hiện hai
nhóm quyền dân sự, chính trị và nhóm quyền kinh tế, xã hội, văn
hóa.
6. Phân tích nội hàm của nghĩa vụ quốc gia về quyền con người. Nêu
ví dụ minh họa.
7. Tạm dừng (tạm đình chỉ) thực hiện quyền là gì? Nêu và phân tích
những yêu cầu với các quốc gia trong việc tạm dừng thực hiện một
số quyền con người.
8. Giới hạn áp dụng quyền là gì? Nêu và phân tích điều kiện và những
yêu cầu với các quốc gia trong việc giới hạn áp dụng một số quyền
con người.
9. Liệt kê những chủ thể của quyền và chủ thể có trách nhiệm thực
hiện quyền con người. Vì sao các nhà nước là những thủ phạm
chính của những vi phạm quyền con người đồng thời là những chủ
thể chính có nghĩa vụ bảo vệ và thúc đẩy các quyền con người?
CHỦ ĐỀ 2: CÁC TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ VỀ QUYỀN CON NGƯỜI
10. Phân tích mối quan hệ giữa luật quốc tế về quyền con người và
pháp luật quốc gia.
11. “Bộ luật quốc tế về quyền con người” là gì? Vì sao nó được coi là
“xương sống” của luật quốc tế về quyền con người?
12. Thế nào là luật tập quán quốc tế về quyền con người? Vì sao
Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền con người năm 1948 được xem
là luật tập quán quốc tế về quyền con người?
- 13. Nêu tên 9 công ước được coi là “các văn kiện quốc tế cốt lõi
về nhân quyền”.
14. Liệt kê và phân loại những quyền và tự do cơ bản được nêu
trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị (ICCPR,
1966).
15. Nêu nội dung cơ bản của quyền sống theo quy định của Công
ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị (ICCPR, 1966).
16. Nêu nội dung cơ bản của quyền được xét xử công bằng theo
quy định của Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị
(ICCPR, 1966).
17. Nêu nội dung cơ bản của quyền tự do quan điểm và biểu đạt
theo quy định của Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị
(ICCPR, 1966).
18. Nêu nội dung cơ bản của quyền tham gia quản lý đất nước
theo quy định của Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị
(ICCPR, 1966).
19. Liệt kê và phân loại những quyền và tự do cơ bản được nêu trong
Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa
(ICESCR, 1966).
20. Nêu nội dung cơ bản của quyền lao động theo quy định của Công
ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (ICESCR,
1966).
21. Nêu nội dung cơ bản của quyền có mức sống thích đáng theo
Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa
(ICESCR, 1966).
22. Nêu nội dung cơ bản của quyền về sức khỏe theo Công ước
quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (ICESCR, 1966).
23. Nêu nội dung cơ bản của quyền về giáo dục theo Công ước
quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (ICESCR, 1966).
24. Phân tích khái niệm “sự phân biệt đối xử với phụ nữ” trong CEDAW.
25. Phân tích nội hàm và ý nghĩa của các biện pháp đặc biệt tạm thời
quy định trong Điều 4 của CEDAW.
26. Phân tích các nguyên tắc của Công ước về quyền trẻ em (CRC).
27. Phân tích khái niệm “người khuyết tật” và “sự phân biệt đối xử trên
cơ sở khuyết tật” theo Công ước về quyền của người khuyết tật
(CRPD).
- 28. Phân tích các nguyên tắc của Công ước về quyền của người khuyết
tật (Điều 3, CRPD).
29. Phân tích nội hàm của khái niệm “tra tấn” theo quy định của Công
ước chống tra tấn (CAT).
CHỦ ĐỀ 3: CÁC CƠ CHẾ BẢO VỆ VÀ THÚC ĐẨY QUYỀN CON NGƯỜI
30. Phân tích những điểm giống và khác nhau giữa hai nhóm cơ chế
bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền của Liên hợp quốc (cơ chế dựa trên
Hiến chương và cơ chế dựa trên công ước).
31. Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc có cơ cấu như thế nào?
Có những thẩm quyền gì?
32. Phân tích những nội dung cơ bản của Cơ chế đánh giá định kỳ toàn
thể (UPR) về quyền con người của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp
quốc.
33. Các chủ thể theo thủ tục đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên
Hợp quốc (chuyên gia độc lập, báo cáo viên đặc biệt…) có những
thẩm quyền gì?
34. Nêu tên các ủy ban giám sát công ước của Liên Hợp quốc.
35. Các ủy ban giám sát công ước của Liên Hợp quốc có những
thẩm quyền gì?
CHỦ ĐỀ 4: CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ QUYỀN CON
NGƯỜI
36. Việt Nam đã gia nhập những công ước quốc tế về quyền con
người nào?
37. Quyền tự do biểu đạt hiện được quy định trong những văn bản pháp
luật nào của Việt Nam? Nêu một số điểm chưa tương thích với các
tiêu chuẩn quốc tế liên quan.
38. Quyền tự do lập hội, hội họp hiện được quy định trong những văn
bản pháp luật nào của Việt Nam? Nêu một số điểm chưa tương
thích với các tiêu chuẩn quốc tế liên quan.
39. Quyền tham gia quản lý đất nước hiện được quy định trong
những văn bản pháp luật nào của Việt Nam? Nêu một số điểm chưa
tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế liên quan.
- 40. Phân tích một số quy định trong chính sách, pháp luật Việt Nam
chưa tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến các
quyền kinh tế (lao động, việc làm, công đoàn, mức sống bảo đảm).
41. Phân tích một số quy định trong chính sách, pháp luật Việt Nam
chưa tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến các
quyền xã hội và văn hóa.
42. Quyền trẻ em hiện được quy định trong những văn bản pháp luật
nào của Việt Nam? Nhận xét khái quát về việc thực thi quyền trẻ em
trong thực tế.
43. Việt Nam đã thực hiện việc báo cáo định kỳ theo các công
ước nhân quyền quốc tế và theo Cơ chế kiểm điểm định kỳ phổ quát
(UPR) của Hội đồng Nhân quyền như thế nào?
44. Việt Nam đã đón tiếp những chủ thể có thẩm quyền theo thủ
tục đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc (chuyên gia
độc lập, báo cáo viên đặc biệt…) nào?
BÀI TẬP TÌNH HUỐNG
1. Bình luận về nhận định cho rằng “Việc quốc gia A phê phán thực
trạng nhân quyền tại quốc gia B là đã can thiệp vào công việc nội bộ
của quốc gia B”.
2. Bình luận về nhận định cho rằng “Quyền con người có tính đặc thù,
bên cạnh tính phổ quát.”
3. Bình luận về quy định tại Khoản 2, Điều 14 Hiến pháp Việt Nam
(2013): “Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế
theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc
phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức
khỏe của cộng đồng”. này.
4. Bình luận về quy định tại Khoản 1 Điều 15 Hiến pháp Việt Nam
(2013): “Quyền công dân không tách rời nghĩa vụ công dân”.
5. Bình luận về quy định tại Khoản 1 Điều 12 Luật Xuất bản (2012):
“Cơ quan, tổ chức sau đây được thành lập nhà xuất bản: a) Cơ
quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung
ương và cấp tỉnh; b) Đơn vị sự nghiệp công lập ở trung ương, tổ
- chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp ở trung ương trực tiếp sáng tạo
ra tác phẩm và tài liệu khoa học, học thuật.”
6. Bình luận về quy định tại Điều 96 của Luật Giáo dục (2005): “Ban
đại diện cha mẹ học sinh được tổ chức trong mỗi năm học ở giáo
dục mầm non và giáo dục phổ thông, do cha mẹ hoặc người giám
hộ học sinh từng lớp, từng trường cử ra để phối hợp với nhà trường
thực hiện các hoạt động giáo dục. Không tổ chức ban đại diện cha
mẹ học sinh liên trường và ở các cấp hành chính.”
7. Bình luận về nhận định: “Quyền im lặng khác với quyền bào chữa.
Quyền im lặng không phải quyền con người.”
8. Bình luận về nhận định cho rằng “Khi nhà nước chưa ban hành Luật
Biểu tình, mọi cuộc biểu tình đều là bất hợp pháp.”
9. Một hành phố ở Tân Cương, Trung Quốc, là nơi có nhiều người Hồi
giáo sinh sống, đã ra một quy định cấm các hành khách sau lên xe
buýt: những người đeo mạng che mặt, khăn trùm đầu, mặc quần áo
rộng thùng thình (bộ quần áo dài của người Hồi giáo có tên gọi
jilbab) và những người để râu dài. Quy định này sẽ áp dụng trong
vòng 2 tháng, nhằm giúp tăng cường an ninh, cho tới ngày tổ chức
xong một sự kiện thể thao quốc tế tại thành phố. Bình luận về biện
pháp đó dưới góc độ luật nhân quyền quốc tế.
10. Một số nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng đã không có chuyện diệt
chủng xảy ở châu Âu ra vào thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ II. Tuy
nhiên, một số quốc gia (như Pháp, Đức, Bỉ…) lại quy định việc phủ
nhận, chối bỏ diệt chủng trong lịch sử (Holocaust denial) là một tội
phạm trong luật hình sự quốc gia. Một số nhà nghiên cứu lịch sử
(như David Irving) đã bị kết án tù vì vi phạm các quy định này. Bình
luận về những quy định đó dưới góc độ luật nhân quyền quốc tế.
11. Cơ quan an ninh của một quốc gia đã được phép dùng các biện
pháp tra tấn với nghi can khủng bố với lý do là để lấy lời khai, qua
đó ngăn chặn các vụ khủng bố gây thiệt hại tính mạng cho nhiều
người. Bình luận về biện pháp đó dưới góc độ luật nhân quyền quốc
tế.
12. Công ty X treo bảng tuyển dụng lao động trước cổng công ty. Bảng
này có dòng chữ “Không tuyển phụ nữ đang mang thai, không tuyển
người có hộ khẩu tỉnh M và tỉnh N”. Bình luận về nội dung của bảng
này.
- 13. Một công dân Việt Nam cho rằng quyền tự do ngôn luận của mình bị
xâm phạm và đã sử dụng hết các cơ chế khiếu nại, khiếu kiện ở
trong nước nhưng không được bảo vệ. Công dân này có thể gửi
đơn khiếu nại đến Ủy ban Nhân quyền (HRC) Liên Hợp quốc yêu
cầu xem xét vụ việc của mình không?
14. Một công dân Việt Nam cho rằng quyền tự do ngôn luận của mình bị
xâm phạm và đã sử dụng hết các cơ chế khiếu nại, khiếu kiện ở
trong nước nhưng không được bảo vệ. Công dân này có thể gửi
đơn khiếu nại đến Báo cáo viên đặc biệt về tự do biểu đạt của Liên
Hợp quốc yêu cầu xem xét vụ việc của mình không?
15. Một công dân Việt Nam cho rằng quyền tự do lập hội của mình bị
xâm phạm và đã sử dụng hết các cơ chế khiếu nại, khiếu kiện ở
trong nước nhưng không được bảo vệ. Công dân này có thể gửi
đơn khiếu nại đến Báo cáo viên đặc biệt về tự do hội họp hòa bình
và lập hội của Liên Hợp quốc yêu cầu xem xét vụ việc của mình
không?
16. Việc cha mẹ dùng roi để đánh, răn dạy con có vi phạm quyền
trẻ em hay không?
17. Vào tháng 7/2013, do mất điện và cẩu thả, y tá của tại Bệnh viện đa
khoa huyện H, tỉnh Q đã tiêm nhầm thuốc cho 3 trẻ sơ sinh, khiến
các em này tử vong. Quyền nào của các em đã bị xâm phạm? Ai là
chủ thể vi phạm quyền?
18. Theo số liệu “Báo cáo Trẻ em ngoài nhà trường: nghiên cứu của
Việt Nam” do Bộ Giáo dục - Đào tạo và UNICEF phối hợp thực hiện,
công bố vào tháng 9/2014, có hơn 80% trẻ em khuyết tật không
được đi học (chưa từng đi học hoặc thôi học). Nhà nước cần phải
làm gì để khắc phục tình trạng này?
19. Một số xe bus tại Thành phố T ấn định 3 vị trí thuận lợi nhất dành
cho người khuyết tật. Điều này có vi phạm nguyên tắc bình đẳng
không?
20. Quốc gia A ấn định trong luật rằng sẽ dành tối thiểu 20% số
ghế đại biểu quốc hội cho phụ nữ. Điều này có vi phạm nguyên tắc
bình đẳng không?
- 21. Do bị đánh đập trong giai đoạn điều tra, ông X đã liều thú nhận rằng
mình là thủ phạm giết người. Tòa án đã xét xử và kết án ông hình
phạt tù chung thân. Tuy nhiên, sau 10 năm, các cơ quan tố tụng
phát hiện tình tiết mới, và đã kết luận rằng ông X vô tội, ông đã ngồi
tù oan. Những quyền nào của ông X đã bị xâm phạm? Các cơ quan
nhà nước liên quan đã không thực thi đúng các nghĩa vụ nào theo
luật nhân quyền? Có những thủ tục nào để khôi phục quyền lợi cho
ông X?
22. Một số hộ dân tại xã D, quận H, do bị thu hồi đất với giá đền bù quá
thấp, đã đi khiếu nại ở nhiều cấp chính quyền trong nhiều năm
nhưng vẫn chưa được giải quyết thấu đáo. Quyền nào của họ đã bị
vi phạm? Nhà nước có những nghĩa vụ gì liên quan đến những
trường hợp như vậy?
23. Nhận xét về cơ chế bảo vệ quyền con người tại Việt Nam hiện nay.
Việt Nam đã có “cơ quan nhân quyền quốc gia” chưa?
24. Sau khi bố mất vì HIV/AIDS, cháu M đang học lớp mẫu giáo đã
không muốn đi học nữa vì đến lớp không có bạn nào muốn nói
chuyện với mình. Giáo viên phụ trách lớp đã đề nghị với chị L (mẹ
của cháu M) là cho cháu nghỉ học để tránh việc bị các bạn trong lớp
xa lánh và bố mẹ của các học sinh khác đều cấm con mình chơi với
cháu M. Đến năm học mới, chị L cho cháu M đi học lớp 1 thì giáo
viên phụ trách lớp yêu cầu chị L xuất trình giấy xét nghiệm HIV của
cháu. Chị L đành phải làm theo yêu cầu này. Mặc dù nhà trường
biết rõ kết quả xét nghiệm của M là âm tính, nhưng không thể làm
cho các học sinh khác hết xa lánh M. Cháu M đã bị vi phạm những
quyền nào? Các chủ thể nào có trách nhiệm và những thủ tục cần
thiết để bảo vệ quyền của M là gì?
25. Theo đơn tố giác của quần chúng, Công an Quận B đã tiến hành
kiểm tra nhà hàng T.T và phát hiện ra một người phụ nữ có dấu hiệu
tâm thần đang làm việc tại đây. Quá trình xác minh cho thấy người
phụ nữ đó tên là NTX, 23 tuổi, đã mắc bệnh tâm thần từ 2 năm
trước. Tuy nhiên, trong suốt thời gian đó, hàng ngày từ 4 giờ sáng
đến 10 giờ tối chị vẫn phải làm mọi công việc do chủ nhà hàng sai
khiến, mà không được hưởng bất kỳ một khoản tiền công nào.
Ngoài việc thường xuyên phải ăn thức ăn thừa của khách và gia
đình chủ, chị X còn bị chủ nhà hàng đánh đập một cách tùy tiện và
dã man, thậm chí có lúc còn hắt nước sôi lên người chị. Chị X đã bị
vi phạm những quyền nào? Các chủ thể có trách nhiệm và những
thủ tục cần thiết để bảo vệ quyền của chị X là gì?
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
