intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Chẩn đoán xác định virus gây bệnh khảm xoăn vàng lá trên cây cà chua (Solanum lycopersicum L.) ở huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

7
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của nghiên cứu này là xác định đối tượng virus gây bệnh khảm vàng lá cây cà chua trên địa bàn huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng bằng kỹ thuật PCR. Kết quả chẩn đoán phát hiện 10/30 mẫu dương tính với virus ToMV, không phát hiện có sự hiện diện của CMV, ToMMV trong 30 mẫu phân tích.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Chẩn đoán xác định virus gây bệnh khảm xoăn vàng lá trên cây cà chua (Solanum lycopersicum L.) ở huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng

  1. Năm 2021 Hội thảo Quốc gia Bệnh hại thực vật Việt Nam lần thứ 20 CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH VIRUS GÂY BỆNH KHẢM XOĂN VÀNG LÁ TRÊN CÂY CÀ CHUA (Solanum lycopersicum L.) Ở HUYỆN ĐƠN DƯƠNG, TỈNH LÂM ĐỒNG 1 Khoa Môi trường và Tài Nguyên; 2 3 Khoa Khoa học Sinh học; Khoa Nông học; 4 Viện Nghiên cứu Công nghệ sinh học và Môi trường - Trường Đại học Nông Lâm Tp. Hồ Chí Minh * Tác giả liên hệ: buicachtuyen@gmai.com TÓM TẮT1 Cây cà chua (Solanum lycopersicum L.) là một loại rau ăn quả thuộc họ Solanaceae. Hiện nay, cây cà chua đang bị các loại dịch bệnh khác nhau tấn công, đặc biệt là các bệnh do virus gây ra làm tổn hại nghiêm trọng đến năng suất và sản lượng. Mục đích của nghiên cứu này là xác định đối tượng virus gây bệnh khảm vàng lá cây cà chua trên địa bàn huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng bằng kỹ thuật PCR. Kết quả chẩn đoán phát hiện 10/30 mẫu dương tính với virus ToMV, không phát hiện có sự hiện diện của CMV, ToMMV trong 30 mẫu phân tích. Do vậy, có thể kết luận ToMV là một trong những virus gây ra bệnh khảm vàng xoăn lá trên cây cà chua tại huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng. Kết quả này là một trong những thông tin hữu ích giúp trong việc quản lý và phòng trừ đối tượng ToMV trong canh tác cây cà chua. Từ khóa: cà chua, Đơn Dương, ToMV, khảm vàng lá, virus. ABSTRACT Tomato (Solanum lycopersicum L.) is a vegetable fruits belong to the Solanaceae family. Currently, tomato is being attacked by various diseases, especially viral diseases that seriously reduce the yield. The purpose of this study was to identify the virus causing yellow mosaic disease on tomato in Don Duong district, Lam Dong province using PCR technique. The results showed that 10/30 samples were positive for ToMV virus, not detected the presence of CMV, ToMMV in 30 samples analyzed. Therefore, it can be concluded that ToMV is one of the viruses causing the yellow-leaf mosaic disease on tomato in Don Duong district, Lam Dong province. This result would be one of useful information to help the management and control of ToMV in tomato cultivation. Keywords: tomato, Don Duong, ToMV, yellow mosaic, virus. Người phản biện: TS. Nguyễn Vũ Phong. 17
  2. Bùi Cách Tuyến và ctv. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ khảm vàng lá cây cà chua trên địa bàn huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng bằng Cây cà chua (Solanum lycopersicum L.) kỹ thuật RT-PCR. là một loại rau ăn quả thuộc họ Solanaceae. Là cây rau có giá trị, cho thu hoạch nhanh 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP phù hợp với mọi loại đất, có sản lượng NGHIÊN CỨU chiếm 1/6 tổng sản lượng rau hàng năm trên thế giới và luôn đứng ở vị trí số 1 về Vật liệu mẫu phân tích là mẫu lá bị sản lượng. Theo Somraj và ctv. (2017), bệnh khảm, gồm 30 mẫu lá của cây cà Nalla và ctv. (2016) thì cà chua là một chua được thu thập trên địa bàn huyện loại cây rau quan trọng, phổ biến và được Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng. Trình tự trồng rộng rãi khắp nơi trên thế giới, đặc cặp primer được sử dụng trong phản biệt là ở các vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới ứng khuếch đại virus ToMV chiều và ôn đới. Cà chua có tầm quan trọng chỉ 5’ - 3’: AAGATGTCAAACCAACTTTA sau khoai tây ở nhiều quốc gia và đứng - GAAACATCCAACTCAAGTACG lần thứ nhất về rau được bảo quản, chế biến lượt được đặt tên là ToMV-F và ToMV-R và cả mục đích sử dụng tươi. Hiện nay, với kích thước đoạn khuếch đại là 595 bp. dịch bệnh trên cây trồng diễn biến rất Virus ToMMV được khuếch đại từ trình phức tạp, một loại cây trồng có thể bị tự CGACCCTGTAGAATTAATAAATAT; nhiễm nhiều loại bệnh khác nhau, đặc biệt CACTCTGCGAGTGGCATCCAAT lần là các bệnh do virus gây nên, làm ảnh lượt được đặt tên là ToMMV-F và hưởng nghiêm trọng đến năng suất cũng ToMMV-R với chiều dài đoạn khuếch đại như chất lượng cây trồng. Một trong là 289 bp (Sui và ctv., 2017). Trình tự primer những vấn đề lớn gây ảnh hưởng nghiêm chiều 5’-3’: GCGCGAAACAAGCTTCTTATC trọng đến ngành sản xuất cà chua là sự - GTAGACATCTGTGACGCGA được sử xuất hiện của dịch bệnh khảm trên cây cà dụng trong khuếch đại virus CMV lần chua. Đây là bệnh do virus gây ra nghiêm lượt được gọi tên là Primer D (downstream trọng nhất trên cây cà chua, điển hình là primer) và Primer U (upstream primer) Tomato mosaic virus (ToMV), Tomato với kích thước đoạn khuếch đại là 540 bp mottle mosaic virus (ToMMV) và (Singh và ctv., 1995; Zitikaite và ctv., Cucumber mosaic virus (CMV) gây bệnh 2010). Phản ứng tổng hợp cDNA với trên cà chua tại Việt Nam hiện nay. Do tổng thể tích là 20 µl bao gồm những đó, cần có các phương pháp phát hiện kịp thành phần sau: 4 µl RNA; 1 µl RNAse thời để kiểm tra, phát hiện sớm với đối inhibitor 10 u/µl; 1 µl Reverse trancriptase tượng virus gây bệnh khảm trên cây cà 200 u/µl; 1 µl dNTP mix 10 mM; 4 µl chua trên diện rộng, nâng cao khả năng Reaction buffer 5X; 1 µl Random quản lý phòng trừ. Kỹ thuật PCR là hexamer primer mix 200 µM và 8 µl phương pháp tiên tiến đã được sử dụng để DEPC treated water. Thành phần cho một kiểm tra, phát hiện, nhận dạng virus gây phản ứng PCR phát hiện virus trong ba bệnh. Do vậy, mục đích của nghiên cứu chủng virus ToMV, ToMMV và CMV này là xác định đối tượng virus gây bệnh với tổng thể tích là 12,5 µl bao gồm những 18
  3. Năm 2021 Hội thảo Quốc gia Bệnh hại thực vật Việt Nam lần thứ 20 thành phần phản ứng sau: 6,25 µl Master trong 40 giây, tiếp theo là giai đoạn sau mix 2X, 0,25 µl primer F (10mM), 0,25 µl kéo dài ở 72oC trong 7 phút và cuối cùng primer R (10mM), 1 µl cDNA và 4,75 µl mẫu được giữ ở nhiệt độ 4 oC. Sản phẩm nước. Chu trình nhiệt dùng cho phản ứng của phản ứng PCR được phân tích bằng PCR phát hiện virus ToMV, ToMMV và phương pháp điện di trên gel agarose CMV được thực hiện qua các giai đoạn 1,5% trong dung dịch đệm TBE 0.5X, sử sau: Đầu tiên là biến tính trước ở 94oC dụng 5 µl sản phẩm PCR và 1 µl GelRed trong 5 phút, tiếp theo là 35 chu kỳ được bơm vào từng giếng, điện di trong 30 lặp lại qua ba giai đoạn: biến tính ở 94 oC phút. Gel sau khi điện di được quan sát trong 30 giây; nhiệt độ bắt cặp Ta = 54oC trên đèn UV trong buồng soi gel. trong 30 giây; giai đoạn kéo dài ở 72oC Hình 1. Triệu chứng cà chua bị khảm vàng lá và trên quả nhà lưới trên địa bàn huyện Đơn Dương, 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN tỉnh Lâm Đồng. Tổng số 30 mẫu được Sau khi khảo sát nhiệt độ bắt cặp ở các phân tích bằng kỹ thuật PCR ở nhiệt độ nhiệt độ bắt cặp khác nhau từ 54oC đến bắt cặp tối ưu là 54oC, kết quả ghi nhận 57oC, kết quả tìm được nhiệt độ bắt cặp tối được so sánh đối chiếu với các mẫu đối ưu là 54oC dựa trên các primer đặc hiệu cho chứng dương tương ứng của CMV, 3 chủng virus CMV, ToMMV và ToMV. ToMMV, ToMV, nếu các mẫu được Nhiệt độ này được tiếp tục sử dụng để khảo đánh giá là âm tính với từng loại virus sát một số loại virus gây bệnh khảm trên CMV, ToMMV, ToMV có khả năng gây cây cà chua từ nguồn mẫu thu được tại một bệnh khảm là những mẫu không xuất số nhà vườn cà chua trồng trong điều kiện hiện đoạn khuếch đại (band) có kích 19
  4. Bùi Cách Tuyến và ctv. thước trùng khớp với đoạn khuếch đại phân tích kiểm tra virus gây bệnh khảm của đối chứng dương khi điện di trên gel vàng xoăn lá gồm CMV, ToMMV và agarose 1,5%. Tổng số 30 mẫu được ToMV (bảng 1). Bảng 1. Kết quả phân tích kiểm tra virus gây bệnh khảm vàng xoăn lá trên cây cà chua Mã số/ Kết quả kiểm tra virus STT Địa điểm thu thập Tên mẫu CMV ToMMV ToMV 1 LD1 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 2 LD2 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 3 LD3 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 4 LD4 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 5 LD5 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 6 LD6 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 7 LD7 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 8 LD8 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 9 LD9 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 10 LD10 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 11 LD11 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 12 LD12 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 13 LD13 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 14 LD14 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 15 LD15 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 16 LD16 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 17 LD17 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 18 LD18 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 19 LD19 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 20 LD20 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Dương tính 21 LD21 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 22 LD22 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 23 LD23 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 24 LD24 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 25 LD25 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 26 LD26 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 27 LD27 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 28 LD28 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 29 LD29 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính 30 LD30 Đơn Dương - Lâm Đồng Âm tính Âm tính Âm tính Ghi chú: ToMV: Tomato mosaic virus; ToMMV: Tomato mottle mosaic virus; CMV: Cucumber mosaic virus. 20
  5. Năm 2021 Hội thảo Quốc gia Bệnh hại thực vật Việt Nam lần thứ 20 Kết quả chẩn đoán CMV: Kết quả 540 bp khi điện di trên gel agarose ở các ghi nhận không có sự xuất hiện của các giếng từ 1 - 30 (hình 2). Vì vậy, kết quả band sáng trùng khớp với đoạn khuếch đã cho thấy 30 mẫu cà chua được thu thập đại của đối chứng dương có kích thước là đều âm tính với virus CMV. Hình 2. Kết quả điện di sản phẩm PCR kiểm tra virus CMV trên 30 mẫu vật liệu thu thập (M: Ladder 1 kb; (+): Đối chứng dương; (-): Đối chứng âm; giếng 1 - 30: 30 mẫu vật liệu LD1 - LD30 (bảng 1). Sản phẩm được điện di trên gel 1,5%, trong dung dịch TBE 0.5X, 30 phút ở hiệu điện thế 100 V) Kết quả chẩn đoán ToMMV: Kết quả 1 - 30. Như vậy, kết quả đã cho thấy 30 không ghi nhận có sự xuất hiện của các mẫu cà chua có biểu hiện khảm xoăn lá band sáng trùng khớp với đoạn khuếch đại được phân tích đều âm tính với virus của đối chứng dương ToMMV ở kích ToMMV (hình 3). Do vậy, kết luận 30 mẫu thước khuếch đại 289 bp, của các giếng từ thu được đều âm tính với virus ToMMV. 21
  6. Bùi Cách Tuyến và ctv. Hình 3. Kết quả điện di sản phẩm PCR kiểm tra virus ToMMV trên 30 mẫu vật liệu thu thập (M: Ladder 1 kb; (+): Đối chứng dương; (-): Đối chứng âm; giếng 1 - 30: 30 mẫu vật liệu LD1 - LD30 (bảng 1). Sản phẩm được điện di trên gel 1,5%, trong dung dịch TBE 0.5X, 30 phút ở hiệu điện thế 100 V) Kết quả chẩn đoán ToMV gây hại cà band sáng có kích thước 595 bp trùng với chua: Những mẫu được cho là dương kích thước của đối chứng dương, trong đó tính với virus ToMV có khả năng gây có 10 trên tổng số 30 mẫu cà chua được bệnh khảm là những mẫu có xuất hiện phân tích dương tính với virus ToMV, đoạn khuếch đại (band) với kích thước còn những mẫu còn lại không thấy xuất trùng khớp với đoạn khuếch đại của đối hiện band khuếch đại nào, do vậy đây là chứng dương khi điện di trên gel agarose. những mẫu âm tính với ToMV (hình 4). Kết quả ghi nhận có sự xuất hiện của các Như vậy, tổng số 30 mẫu cà chua thu thập 22
  7. Năm 2021 Hội thảo Quốc gia Bệnh hại thực vật Việt Nam lần thứ 20 được có các biểu hiện khảm vàng xoăn lá, tương tự, ToMV là virus thuộc nhóm từ địa bàn Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng Tobamoviruses gây hại rất nghiêm trọng thì chỉ có 10/30 mẫu dương tính với trên nhóm cây họ Cà như cà chua, ớt, chủng virus ToMV. Kết quả này cũng chúng có nhiều ký chủ trên các loài khác phù hợp với các nghiên cứu trước đây của nhau và chúng rất dễ lan truyền thông qua nhóm tác giả Kmar và ctv., 2011; Sui và cơ giới, Tobamoviruses này có thể tồn tại ctv., 2017, cho rằng virus ToMV gây ra trên bề mặt hạt giống, tàn dư thực vật và các triệu chứng khảm vàng xoăn lá, đốm cũng có thể tồn tại trên bề mặt bàn ghế trái trên hầu hết các cây họ cà, trong đó trong nhà kính, nhà lưới (Spence và ctv., điển hình trên cà chua và cây ớt. Và 2001; Kumar và ctv., 2011). Hình 4. Kết quả điện di sản phẩm PCR kiểm tra virus ToMV trên 30 mẫu vật liệu thu thập (M: Ladder 1 kb; (+): Đối chứng dương; (-): Đối chứng âm; giếng 1 - 30: 30 mẫu vật liệu LD1 - LD30 (bảng 1). Sản phẩm được điện di trên gel 1,5%, trong dung dịch TBE 0.5 X, 30 phút ở hiệu điện thế 100 V) 23
  8. Bùi Cách Tuyến và ctv. 4. KẾT LUẬN Tomato mosaic virus in pepper and tomato by multiplex RT-PCR. Letters in Applied Tổng số 30 mẫu cà chua có triệu Microbiology, 53(3), 359 - 363. chứng bệnh khảm vàng xoăn lá được thu 2. Nalla M.K., Pandav A.K., Aslam T. and M.K. thập từ các ruộng cà chua trên địa bàn Rana (2016), Studies on Variability, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng để Heritability and Genetic Advance in Tomato chẩn đoán phát hiện virus. Trong đó, phát (Solanum lycopersicon L.). Advances in Life hiện 10/30 mẫu dương tính với virus Sciences: 1536 - 1539. ToMV, không phát hiện có sự hiện diện 3. Somraj, B., Reddy, R. V. S. K., Reddy, K. R., của CMV, ToMMV trong 30 mẫu phân Saidaiah, P., & Reddy, M. T. (2017), Genetic tích. Do vậy, có thể kết luận ToMV là variability, heritability and genetic advance một trong những virus gây ra bệnh khảm for yield and quality attributes in heat tolerant exotic lines of tomato (Solanum lycopersicum vàng xoăn lá trên cây cà chua tại huyện L.). Journal of Pharmacognosy and Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng. Kết quả này Phytochemistry, 6(4), 1956 - 1960. là một trong những thông tin hữu ích 4. Singh Z., Jones R. A. C., Jones M. G. K cung cấp thêm dữ liệu về triệu chứng và (1995), Identification of Cucumber mosaic khả năng gây hại của virus ToMV trên virus subgroup I isolates from banana plants cây cà chua, để từ đó có các giải pháp affected by infectious chlorosis disease using phòng ngừa hiệu quả. RT-PCR. Plant Disease, vol. 79, p. 713 5. Spence, N.J., Scaly, I., Mills, P.R. and Foster, Lời cảm ơn: Nhóm tác giả gửi lời cám ơn G.D. (2001), Characterization of a đến tất cả quý đồng nghiệp ở các địa Tobamovirus from Trailing Petunias. Eur J phương nơi đã thu thập mẫu cà chua tại Plant Pathol 107, 633 - 638. huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng và quý 6. Sui, X., Zheng, Y., Li, R., Padmanabhan, C., đồng nghiệp tại Trường Đại học Nông Tian, T., Groth-Helms, D.,... & Ling, K. S. Lâm Thành phố Hồ Chí Minh (NLU) đã (2017), Molecular and Biological tận tình hỗ trợ và giúp đỡ hoàn thành Characterization of Tomato mottle mosaic nghiên cứu này. virus and Development of RT-PCR Detection. Plant disease, 101(5), 704 - 711. TÀI LIỆU THAM KHẢO 7. Zitikaitė, I., Staniulis, J., Urbanavičienė, L., 1. Kumar, S., Udaya Shankar, A. C., Nayaka, S. & Žižytė, M. (2011), Cucumber mosaic virus C., Lund, O. S., & Prakash, H. S. (2011), identification in pumpkin plants. Žemdirbystė Detection of Tobacco mosaic virus and Agriculture, 98(4), 421 - 6. 24
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2