Châu Á trong chính sách đối ngoại của Astralia – Lịch sử và hiện tại

CHÊU AÁ TRONG CHÑNH SAÁCH ÀÖËI NGOAÅI<br /> CUÃA AUSTRALIA - LÕCH SÛÃ VAÂ HIÏÅN TAÅI<br /> . Trêìn Nam Tiïën*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. Sûå hiïån diïån cuãa chêu AÁ trong chñnh saách baão trúå chñnh cho an ninh vaâ öín àõnh cuãa<br /> àöëi ngoaåi cuãa Australia tûâ Chiïën tranh thïë giúái Australia. Thûåc tïë naây àöìng nghôa vúái viïåc<br /> thûá hai àïën àêìu thêåp niïn 70 cuãa thïë kyã XX Australia dêìn dêìn rúâi boã sûå phuå thuöåc chùåt cheä<br /> Lõch sûã Liïn bang Australia àaä coá hún 100 vúái Anh vöën töìn taåi tûâ khi Australia thaânh lêåp<br /> nùm, nhûng thûåc sûå chó tûâ khi Chiïën tranh thïë Liïn bang (1901) vaâ keáo daâi cho àïën thúâi àiïím<br /> giúái lêìn thûá hai nöí ra úã Thaái Bònh Dûúng (1941), khi cuöåc Chiïën tranh Thaái Bònh Dûúng buâng nöí<br /> Australia múái chuá yá àïën viïåc xêy dûång möåt nïìn [5, tr.103]. Möëi quan têm chuã yïëu thúâi kyâ naây<br /> ngoaåi giao àöåc lêåp cho mònh. Trong böëi caãnh cuãa Australia laâ taåo ra möåt trûúâng an ninh thuêån<br /> àoá, khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng múái àûúåc lúåi cho mònh taåi khu vûåc sinh töìn cuãa mònh -<br /> Australia chuá yá àïën. Thûåc tïë cho thêëy, cho àïën khu vûåc Thaái Bònh Dûúng, maâ gêìn hún laâ khu<br /> trûúác khi chiïën tranh Thaái Bònh Dûúng buâng vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng.<br /> nöí, khoá maâ tòm àûúåc möåt cú súã naâo (ngoaâi cú súã Trong thúâi kyâ Chiïën tranh laånh, nhêån thûác<br /> võ trñ àõa lyá) cho thêëy Australia coá liïn quan lúåi vïì möi trûúâng an ninh cuäng nhû nhûäng nguy cú<br /> ñch àïën khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, àe doåa an ninh cuãa Australia laåi phuå thuöåc vaâo<br /> trong khi àoá, moåi cú súã khaác laåi chûáng minh roä hïå tû tûúãng cuãa giúái cêìm quyïìn. Dûúái aãnh hûúãng<br /> raâng Australia laâ möåt phêìn cuãa chêu Êu, maâ cuå cuãa Chiïën tranh laånh, Australia daânh nhiïìu sûå<br /> thïí laâ thuöåc vïì Anh. Vaâ chñnh baãn thên Australia chuá yá cho nhûäng vêën àïì coá tñnh chêët toaân cêìu<br /> cuäng tûå nhêån mònh nhû möåt "tiïìn àöìn" cuãa chêu trong quan hïå quöëc tïë, àoá laâ sûå àöëi àêìu hai khöëi<br /> Êu nùçm úã chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng [13, tr.218]. tû baãn chuã nghôa vaâ xaä höåi chuã nghôa, àûáng àêìu<br /> Trong thúâi kyâ Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá laâ Myä vaâ Liïn Xö. Tûâ lùng kñnh yá thûác hïå trong<br /> hai (1941-1945), yïëu töë quöëc phoâng vaâ an ninh Chiïën tranh laånh, vúái tû caách laâ thaânh viïn cuãa<br /> chi phöëi maånh meä àïën chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa khöëi tû baãn chuã nghôa, Australia nhêån thûác sûå<br /> Australia, trong àoá têåp trung chöëng laåi sûå múã töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa Cöång hoâa Nhên dên<br /> röång phaåm vi xêm lûúåc cuãa Nhêåt xuöëng khu Trung Hoa, sûå phaát triïín cuãa caách maång Viïåt<br /> vûåc nam Thaái Bònh Dûúng. Trûúác sûå an nguy Nam nhû möëi àe doåa sûå töìn taåi cuãa thïë giúái tûå<br /> vaâ töìn vong baãn thên, Australia chuá troång phaát do, maâ Australia laâ möåt böå phêån cêëu thaânh. Trïn<br /> triïín quan hïå khùng khñt vúái Myä, coi Myä laâ keã cú súã nhêån thûác àoá, Australia vêîn tiïëp tuåc xem<br /> <br /> <br /> * TS., Khoa Quan hïå Quöëc tïë,Trûúâng ÀHKHXH&NV-ÀHQG-TP.HCM<br /> <br /> <br /> <br /> 16♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> Myä laâ àöìng minh quan troång nhêët cuãa mònh. Àùåc àêìu Àöng - Têy àang phaát triïín maånh. Do<br /> biïåt, tûâ nùm 1950 trúã ài, möëi quan hïå àöìng minh Australia luön coi mònh thuöåc thïë giúái phûúng<br /> gùæn boá giûäa Australia vaâ Myä àaä àûa Australia Têy, moåi caách xûã sûå àïìu theo phûúng Têy nïn<br /> dñnh lñu nhiïìu hún vaâo caác vêën àïì cuãa chêu AÁ, quaá trònh höåi nhêåp vúái chêu AÁ cuãa Australia trong<br /> àùåc biïåt laâ Àöng Nam AÁ [3, tr.253-204]. Coá thïí thúâi kyâ Chiïën tranh laånh àïìu thêët baåi, trong àoá<br /> noái, nhûäng àõnh hûúáng àöëi ngoaåi cuãa Australia coá phêìn lúán do taác àöång vaâ aãnh hûúãng cuãa caác<br /> trong thúâi kyâ naây phêìn nhiïìu bõ aãnh hûúãng búãi nûúác phûúng Têy, àûáng àêìu laâ Myä. Tûâ thûåc tïë<br /> tû duy vaâ sûå chi phöëi cuãa Myä, vaâ baãn thên àoá, nhiïìu nûúác chêu AÁ khöng mùån maâ lùæm trong<br /> Australia "tûå thêëy" mònh coá nghôa vuå goáp phêìn quan hïå vúái Australia.<br /> ngùn chùån sûå phaát triïín cuãa chuã nghôa cöång saãn Nhûäng chuyïín biïën trïn thïë giúái vaâ khu vûåc<br /> trïn thïë giúái, maâ cuå thïí laâ úã khu vûåc chêu AÁ. vaâo nûãa àêìu thêåp niïn 70 cuâng vúái viïåc lïn nùæm<br /> Trïn cú súã àoá, Australia àaä tham gia vaâo caác quyïìn cuãa chñnh phuã Cöng àaãng àaä taåo nïn möåt<br /> khöëi quên sûå nhû ANZUS vaâ SEATO, àûa quên sûå chuyïín dõch troång têm chñnh saách àöëi ngoaåi<br /> tham chiïën cuâng Anh úã Malaysia vaâ Myä úã Viïåt cuãa Australia. Sûå chñn muöìi nhêån thûác vïì möåt<br /> Nam. Coá thïí thêëy, viïåc Australia tham gia vaâo àûúâng löëi àöëi ngoaåi àöåc lêåp àaä khiïën cho chñnh<br /> caác töí chûác quên sûå trïn laâ "àïí coá nhûäng möëi saách àöëi ngoaåi cuãa Australia trong giai àoaån tiïëp<br /> quan hïå liïn minh vúái Myä hún laâ noá coá muåc theo coá nhûäng thay àöíi. Australia bùæt àêìu nhòn<br /> àñch roä raâng cho riïng mònh" [12, tr.168]. nhêån nhûäng vêën àïì khu vûåc bùçng chñnh nhaän<br /> Trong quan hïå àöëi vúái caác quöëc gia chêu AÁ, quan cuãa mònh vaâ cú súã tiïëp cêån caác vêën àïì khu<br /> Australia thöng qua "Kïë hoaåch Colombo"(1) àûúåc vûåc àïìu xuêët phaát tûâ quyïìn lúåi cuãa Australia vaâ<br /> triïín khai tûâ nùm 1950, möåt daång thûác Kïë hoaåch cuãa khu vûåc hún laâ cuãa caác cûúâng quöëc àöìng<br /> Marshall thu nhoã àûúåc thûåc hiïån úã chêu AÁ nhùçm minh Myä vaâ Anh [11, tr.283]. Nhûäng bûúác tiïën<br /> viïån trúå phaát triïín cho caác nûúác àang phaát triïín trïn àûúåc giúái nghiïn cûáu àaánh giaá laâ "cöåt möëc"<br /> trong khu vûåc. Tñnh àïën nùm 1968, Australia àaä trong quaá trònh phaát triïín chñnh saách àöëi ngoaåi<br /> gûãi nhiïìu chuyïn gia àïën höî trúå, giuáp àúä caác cuãa Australia. Nhûäng quan têm daânh cho chêu<br /> nûúác chêu AÁ; nhêån àaâo taåo khoaãng 9.400 hoåc AÁ thúâi kyâ naây khöng chó hoaân toaân laâ nhûäng vêën<br /> sinh, sinh viïn àïën tûâ caác quöëc gia úã khu vûåc àïì quên sûå - chñnh trõ maâ quyïìn lúåi kinh tïë, húåp<br /> naây theo chûúng trònh cuãa "Kïë hoaåch Colombo". taác vùn hoáa, khoa hoåc - kyä thuêåt àaä bùæt àêìu àûúåc<br /> Coá thïí thêëy rùçng, nhûäng viïån trúå cuãa Australia chuá yá àïën. Cuâng vúái viïåc phaát triïín quan hïå nhiïìu<br /> thöng qua Kïë hoaåch Colombo coá goáp phêìn caãi mùåt vúái caác nûúác khu vûåc, Australia tûâ boã "Chñnh<br /> thiïån phêìn naâo thûåc traång khoá khùn cuãa caác nûúác saá c h Australia da trùæ n g" (White Australia<br /> nhêån viïån trúå. Tuy nhiïn, muåc àñch chñnh cuãa Policy), tïn goåi thöng duång cuãa Àaåo luêåt haån<br /> noá vêîn laâ nhùçm phuåc vuå cho muåc àñch cuãa chïë nhêåp cû (Immigration Restrection Act) ban<br /> phûúng Têy löi keáo caác nûúác chêu AÁ vaâo quyä haânh tûâ nùm thaânh lêåp Liïn bang (1901) chöëng<br /> àaåo aãnh hûúãng cuãa hoå, chöëng laåi sûå phaát triïín laåi viïåc nhêåp cû ngûúâi chêu AÁ vaâ ngûúâi da maâu<br /> cuãa chuã nghôa Cöång saãn. Do àoá, trong chiïën tranh vaâo Australia. Viïåc baäi boã thaái àöå kyâ thõ trong<br /> Viïåt Nam, Australia têåp trung phaát triïín quan chñnh saách nhêåp cû àaä taåo nïn êën tûúång dïî chêëp<br /> hïå vúái chñnh quyïìn Viïåt Nam Cöång hoâa, khöng nhêån hún vïì Australia trong con mùæt caác dên<br /> coá quan hïå vúái chñnh quyïìn Viïåt Nam Dên chuã töåc chêu AÁ. Àêy àûúåc xem laâ möåt bûúác chuyïín<br /> Cöång hoâa. Àêy cuäng laâ möåt thûåc tïë coá thïí hiïíu quan troång cho thêëy Australia bùæt àêìu taåo dûång<br /> àûúåc trong böëi caãnh cuöåc Chiïën tranh laånh, àöëi möåt hònh aãnh àöåc lêåp, tñch cûåc, nùng àöång hún<br /> <br /> 1. YÁ tûúãng cho sûå ra àúâi cuãa Kïë hoaåch Colombo àûúåc Ngoaåi trûúãng Australia Percy Claude Spender àûa ra vaâo<br /> thaáng 1-1950 trong cuöåc hoåp caác Böå trûúãng cuãa nhûäng nûúác nùçm trong khöëi Liïn hiïåp Anh taåi Colombo vaâ àûúåc uãng<br /> höå cao cuãa caác thaânh viïn tham gia cuöåc hoåp. Thaáng 5-1950, àaåi diïån Chñnh phuã caác nûúác Australia, Canada, New<br /> Zealand vaâ Anh àaä nhêët trñ àoáng goáp möîi nûúác 8 triïåu baãng Anh theo chu kyâ 3 nùm möåt lêìn cho viïåc àaâo taåo nhên<br /> sûå cho caác nûúác nhû ÊËn Àöå, Pakistan, Sri Lanka vaâ möåt söë nûúác Àöng Nam AÁ, cuäng nhû gûãi caác giaáo viïn, chuyïn<br /> gia, trang thiïët bõ àïën caác nûúác nhêån viïån trúå. Nùm 1951 laâ Myä vaâ àïën nùm 1954 thïm Nhêåt cuäng trúã thaânh nûúác<br /> cuäng cêëp viïån trúå cho chûúng trònh naây.<br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦17<br /> trïn trûúâng quöëc tïë vaâ úã chêu AÁ - Thaái Bònh coân quyïët àõnh khai thöng bang giao vúái Trung<br /> Dûúng tûâ sau nùm 1972. Quöëc vaâ tùng cûúâng quan hïå vúái Liïn Xö vaâ caác<br /> 2. Chñnh saách àöëi ngoaåi àöåc lêåp cuãa Australia quöëc gia xaä höåi chuã nghôa khaác. Àêìu nùm 1975,<br /> vaâ caái nhòn hûúáng vïì khu vûåc chêu AÁ Thuã tûúáng Whitlam coân tuyïn böë seä àoáng cûãa<br /> Nhûäng chuyïín biïën múái úã chêu AÁ, àùåc biïåt caác cùn cûá quên sûå cuãa Myä trïn laänh thöí Australia<br /> laâ cuöåc chiïën tranh Viïåt Nam kïët thuác, Myä buöåc trong àoá coá caã cùn cûá tònh baáo thöng tin Pine<br /> phaãi ruát hoaân toaân khoãi Àöng Nam AÁ luåc àõa àaä Gap. Nhûäng haânh àöång àoá àaä khiïën Myä khöng<br /> taác àöång lúán àïën nhêån thûác cuãa Australia, qua haâi loâng vaâ àaä taác àöång liïn tuåc àïí Anh thay àöíi<br /> àoá caâng thuác àêíy quaá trònh hûúáng vïì chêu AÁ cuãa Toaân quyïìn vaâ lêåt àöí sûå cêìm quyïìn cuãa Thuã<br /> hoå. Àïën giûäa thêåp niïn 70 cuãa thïë kyã XX, tûúáng Whitlam. Trûúác sûác eáp cuãa Myä, thaáng 11-<br /> Australia àaä bùæt àêìu hûúáng àïën xêy dûång möåt 1975 Toaân quyïìn John Kerr quyïët àõnh baäi nhiïåm<br /> chñnh saách àöëi ngoaåi àöåc lêåp. Àiïìu naây àûúåc chûác vuå Thuã tûúáng cuãa öng Whitlam vaâ böí nhiïåm<br /> Thuã tûúáng Gough Whitlam phaát biïíu roä trong lïî Malcolm Fraser laâm Thuã tûúáng taåm quyïìn vaâo<br /> tuyïn thïå nhêåm chûác cuãa öng: "Viïåc thay àöíi ngaây 11-11-1975 (18).<br /> chñnh phuã àang àem àïën cho chuáng ta möåt cú Chñnh phuã Malcolm Fraser kïë nhiïåm tiïëp tuåc<br /> höåi múái àïí àaánh giaá laåi möåt caách töíng thïí haâng thûåc hiïån chñnh saách hûúáng vïì chêu AÁ àaä coá tûâ<br /> loaåt caác chñnh saách vaâ quan àiïím àöëi ngoaåi cuãa ngûúâi tiïìn nhiïåm. Tuy nhiïn, dûúái taác àöång cuãa<br /> Australia... Tû duy cuãa chuáng ta hiïån nay laâ cuöåc Chiïën tranh laånh vêîn coân cùng thùèng, quan<br /> hûúáng vïì möåt lêåp trûúâng àöåc lêåp hún cuãa hïå giûäa Australia vaâ caác quöëc gia chêu AÁ tûâ giûäa<br /> Australia trong caác vêën àïì quöëc tïë, hûúáng vïì thêåp niïn 70 àïën giûäa thêåp niïn 80 cuãa thïë kyã<br /> möåt nûúác Australia seä giaãm thiïíu khuynh hûúáng XX diïîn ra khaá phûác taåp, coá luác cùng thùèng vaâ<br /> quên sûå, khöng múã àûúâng cho chuã nghôa phên xung àöåt, roä nhêët laâ trong quan hïå vúái caác quöëc<br /> biïåt chuãng töåc; möåt nûúác Australia seä coá möåt gia Àöng Nam AÁ. Vaâo cuöëi thêåp niïn 80, Chiïën<br /> àõa võ ngaây caâng gia tùng vúái tû caách laâ möåt tranh laånh ài vaâo höìi kïët thuác, xu hûúáng húåp taác<br /> quöëc gia coá àùåc thuâ, röång lûúång, húåp taác vaâ xûáng vaâ phaát triïín, lêëy kinh tïë laâm troång têm bùæt àêìu<br /> àaáng àûúåc tön troång, khöng chó úã chêu AÁ - Thaái phaát triïín. Trong nhûäng nùm cuöëi cuâng cuãa thêåp<br /> Bònh Dûúng maâ laâ trïn toaân thïë giúái" (8). niïn 80, sûå phaát triïín maånh meä vïì kinh tïë cuãa<br /> Trong àoá, chêu AÁ àöëi vúái Australia àûúåc nhòn khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng àaä taåo nïn<br /> nhêån nhû "laâ möåt khu vûåc maâ têìm quan troång vïì sûå "hêëp dêîn" àöëi vúái Australia. Trong böëi caãnh<br /> an ninh cuãa noá àöëi vúái Australia chùæc chùæn laâ àoá, chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia bùæt àêìu<br /> àang tiïëp tuåc àûúåc duy trò, nhûng cuäng laâ núi coá sûå àiïìu chónh cú baãn àöëi vúái chêu AÁ. Trong<br /> Australia phaãi phaát triïín caác quan hïå àa diïån, caã nhêån thûác sêu sùæc vaâ toaân diïån vïì böëi caãnh vaâ<br /> chñnh trõ, vùn hoáa, thûúng maåi, xaä höåi vaâ con cuåc diïån quöëc tïë liïn quan àïën lúåi ñch söëng coân<br /> ngûúâi" [8, tr.224]. Ngûúâi àûáng àêìu Chñnh phuã cuãa mònh, Australia àaä tûå àùåt ra muåc tiïu phêën<br /> Australia cuäng àaä tuyïn böë seä múã ra möåt kyã àêëu trúã thaânh möåt quöëc gia chêu AÁ - Thaái Bònh<br /> nguyïn múái trong quan hïå vúái caác quöëc gia chêu Dûúng thûåc thuå. Viïåc Töí chûác húåp taác kinh tïë<br /> AÁ. Trong chñnh saách kinh tïë àöëi ngoaåi, Australia chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (APEC) ra àúâi thaáng<br /> àaä àûa ra hai muåc tiïu lúán laâ uãng höå sûå phaát 11-1989 tûâ àïì xuêët cuãa Thuã tûúáng Australia Bob<br /> triïín kinh tïë cuãa chêu AÁ vaâ thuác àêíy lúåi ñch kinh Hawke àaä cho thêëy roä têìm quan troång cuãa chêu<br /> tïë lêu daâi cuãa Australia bùçng viïåc hoâa húåp nïìn AÁ - Thaái Bònh Dûúng trong chñnh saách àöëi ngoaåi<br /> kinh tïë Australia vúái caác nïìn kinh tïë úã khu vûåc cuãa Australia.<br /> loâng chaão chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng [5, tr.117]. Quan àiïím hûúáng vïì chêu AÁ cuãa Australia<br /> Dûúái thúâi kyâ cêìm quyïìn cuãa Thuã tûúáng thïí hiïån roä trong chñnh saách "Tham dûå toaân diïån"<br /> Gough Whitlam, Australia àaä àùåt nhên töë "àöåc (Comprehensive Engagement) do Ngoaåi trûúãng<br /> lêåp" lïn haâng àêìu trong àûúâng löëi vaâ hoaåt àöång Evans trònh baây trong nùm 1989. Nöåi dung cuãa<br /> àöëi ngoaåi. Sau khi lïn laâm Thuã tûúáng, Whitlam chñnh saách naây bao göìm nhûäng muåc tiïu cú baãn<br /> àaä quyïët àõnh ruát toaân böå binh lñnh Australia sau: - Xêy dûång möåt maång lûúái bao göìm caác<br /> tham chiïën taåi Viïåt Nam vïì nûúác, möåt haânh àöång quan hïå àa daång vaâ cùn baãn hún vúái caác nûúác<br /> bõ Myä lïn aán laâ phaãn böåi laåi àöìng minh. Whitlam Àöng Nam AÁ; -Tiïëp tuåc uãng höå töí chûác khu vûåc<br /> <br /> <br /> 18♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> àaáng kïí hiïån nay laâ ASEAN, phöëi húåp vúái töí cuäng thûúâng tòm cú höåi taåi caác diïîn àaân quöëc tïë<br /> chûác naây àïí hònh thaânh thïm caác töí chûác hoùåc àïí khùèng àõnh nhûäng möëi raâng buöåc khöng chó<br /> caác thoãa ûúác, nhû APEC; - Tham gia tñch cûåc vïì àõa lyá maâ trong nhiïìu lônh vûåc khaác giûäa<br /> vaâo tiïën trònh thaânh lêåp cöång àöìng an ninh khu Australia vúái khu vûåc. Tûâ möåt nûúác vúái nhûäng<br /> vûåc dûåa trïn cú súã cuãa khaái niïåm chia seã lúåi ñch quan hïå khùng khñt vúái nûúác Anh, möåt xaä höåi<br /> chung vïì an ninh; - Hoaåt àöång àïí löi keáo Viïåt phûúng Têy úã phûúng Àöng, Australia àaä coá<br /> Nam, Laâo, Campuchia vaâ Myanmar vaâo cú cêëu nhiïìu nöî lûåc trong quaá trònh höåi nhêåp vúái chêu<br /> húåp taác trong caác vêën àïì cuãa khu vûåc; - Cam kïët AÁ.<br /> tön troång sûå àa daång vïì vùn hoáa trong caác quan Ngay sau khi lïn nùæm quyïìn, Paul Keating<br /> hïå giûäa Australia vaâ caác nûúác." [5, tr.176] Coá àaä xoáa boã tiïìn lïå cuãa caác tên thuã tûúáng Australia<br /> thïí thêëy, chñnh saách "tham dûå toaân diïån" thïí hiïån trûúác àoá laâ phaãi sang thùm caác nûúác phûúng Têy,<br /> neát múái trong caách tiïëp cêån cuãa Australia àöëi öng àaä thûåc hiïån haâng loaåt chuyïën cöng du sang<br /> vúái caác nûúác trong khu vûåc, àoá laâ möåt "sûå raâng caác quöëc gia chêu AÁ, àöìng thúâi thiïët lêåp thïm<br /> buöåc" qua laåi giûäa caác quöëc gia hoaân toaân bònh möåt söë laänh sûå quaán taåi nhiïìu thaânh phöë quan<br /> àùèng trïn moåi bònh diïån quan hïå, tûâ an ninh chñnh troång úã khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng vaâ<br /> trõ, kinh tïë àïën vùn hoáa giaáo duåc. Àêy àûúåc xem giaãm búát caác toâa àaåi sûá vaâ laänh sûå quaán úã möåt söë<br /> laâ möåt nïìn taãng vûäng chùæc, möåt trong nhûäng nûúác phûúng Têy. Trong quan hïå kinh tïë, xuêët<br /> nhên töë then chöët àïí dûåa vaâo àoá phaát triïín, xêy khêíu cuãa Australia sang caác nûúác chêu AÁ luön<br /> dûång, thuác àêíy caác quan hïå cuãa Australia vúái chiïëm 60% töíng giaá trõ xuêët khêíu cuãa Australia<br /> Àöng Nam AÁ theo hûúáng tñch cûåc vaâ coá lúåi nhêët ra bïn ngoaâi. Viïåc gùæn boá vúái nïìn kinh tïë nùng<br /> cho caã hai phña. Viïåc thûåc hiïån chñnh saách "tham àöång àaä cho thêëy àûúåc lúåi ñch kinh tïë àaä chi<br /> dûå toaân diïån" vaâo nûãa àêìu thêåp niïn 90 tiïëp tuåc phöëi khaá lúán quan àiïím àöëi ngoaåi cuãa Australia<br /> àûúåc cuå thïí hoáa vaâ phaát triïín. thúâi kyâ sau Chiïën tranh laånh. Vêën àïì an ninh<br /> 3. Giai àoaån hoaân thiïån quaá trònh "hûúáng vïì cuäng àûúåc Australia chuá troång trong quan hïå<br /> chêu AÁ" trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia vúái caác nûúác chêu AÁ. Australia àaä coá rêët nhiïìu<br /> àêìu thêåp niïn 90 cuãa thïë kyã XX nöî lûåc cho vêën àïì an ninh vaâ öín àõnh úã chêu AÁ -<br /> Nïëu coi toaân böå quaá trònh phaát triïín chñnh Thaái Bònh Dûúng, tiïu biïíu nhêët laâ nhûäng àoáng<br /> saách àöëi ngoaåi cuãa Australia tûâ giûäa thêåp niïn goáp cho viïåc tòm ra möåt giaãi phaáp cho vêën àïì<br /> 40 laâ quaá trònh hûúáng vïì chêu AÁ thò nhûäng nùm Campuchia. Vai troâ cuãa Australia trong viïåc tòm<br /> 90 coá thïí coi nhû giai àoaån hoaân thiïån cuãa quaá kiïëm möåt giaãi phaáp cho vêën àïì Campuchia àûúåc<br /> trònh àoá. Sau khi Chiïën tranh laånh kïët thuác, trong caã cöång àöìng quöëc tïë lêîn caác nûúác trong khu<br /> nhûäng nùm àêìu thêåp niïn 90 cuãa thïë kyã XX, vûåc àaánh giaá rêët cao. Trong baãn baáo caáo chiïën<br /> trûúác nhûäng chuyïín biïën nhanh choáng cuãa thïë lûúåc nùm 1993, Böå trûúãng Quöëc phoâng Australia<br /> giúái vaâ khu vûåc, chiïën lûúåc hûúáng vïì chêu AÁ àaä khùè n g àõnh rùç n g "vêë n àïì an ninh cuã a<br /> cuãa Australia àaä àûúåc àêíy maånh. Thuã tûúáng Paul Australia", cuäng giöëng nhû tûúng lai kinh tïë cuãa<br /> John Keating nhêë n maå n h chiïë n lûúå c cuã a mònh, "gùæn chùåt vúái khu vûåc maâ chuáng ta àang<br /> Australia laâ höåi nhêåp maånh vaâo chêu AÁ ngay söëng". Trïn cú súã àoá, Australia àaä chuyïín troång<br /> sau khi nhêåm chûác vaâo nùm 1991. Àïí thïí hiïån têm húåp taác phoâng thuã sang caác nûúác úã khu vûåc<br /> roä yá àõnh naây, Thuã tûúáng Keating àaä cam kïët Àöng Nam AÁ vaâ àïì xûúáng tñch cûåc vêën àïì húåp<br /> àûa sûå phaát triïín cuãa àêët nûúác Australia gùæn liïìn taác an ninh chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, trúã thaânh<br /> vúái sûå phaát triïín cuãa khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh möåt bïn àöëi thoaåi cuãa ASEAN, tham gia vaâo<br /> Dûúng. Öng phaát biïíu: "Vò vêåy hún bao giúâ hïët Diïîn àaân Khu vûåc ASEAN (ARF). Àïí höåi nhêåp<br /> Australia sùén saâng, caã vïì àöëi nöåi cuäng nhû àöëi vaâ trúã thaânh "möåt phêìn cuãa chêu AÁ" thûåc sûå,<br /> ngoaåi, trúã thaânh böå phêån cuãa chêu AÁ. Àêët nûúác Australia cuäng tñch cûåc thuác àêíy quan hïå vùn<br /> naây àaä laâm moåi àiïìu coá thïí thuác àêíy quyïët têm hoáa vúái caác nûúác chêu AÁ.<br /> cuãa mònh àïí àûúåc hoâa nhêåp vaâo nïìn kinh tïë nùng Trong thúâi kyâ cêìm quyïìn cuãa Thuã tûúáng<br /> àöång cuãa khu vûåc" [16, tr.13]. Cuâng vúái viïåc Keating, vêën àïì xêy dûång möåt "baãn sùæc chêu AÁ"<br /> nhêën maånh troång têm khu vûåc trong chñnh saách cho Australia laâ möåt vêën àïì quan troång trong<br /> àöëi ngoaåi, caác quan chûác Australia thúâi kyâ naây chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia. Àïën àêìu thêåp<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦19<br /> niïn 90, hún luác naâo hïët trong nhêån thûác cuãa chêu AÁ maâ coân cêìn "àiïìu chónh laåi baãn sùæc vùn<br /> mònh Australia khöng chó laâ "cêìu nöëi" giûäa chêu hoáa" àïí trúã thaânh möåt phêìn cuãa chêu AÁ. Caách<br /> Êu vaâ chêu AÁ maâ phaãi laâ "möåt phêìn cuãa chêu AÁ" tiïëp cêån chñnh saách hûúáng vïì chêu AÁ cuãa Keating<br /> (10). Laâ möåt àêët nûúác röång lúán vaâ phaát triïín úã vaâ Evans nhû trïn, theo àaánh giaá chung laâ khöng<br /> gêìn chêu AÁ, Australia luön muöën àûúåc laâ baån àaåt hiïåu quaã [17, tr.52-58].<br /> àöìng haânh cuãa caác quöëc gia trong khu vûåc naây. 4. Chñnh phuã John Howard vaâ xu hûúáng "raâng<br /> Australia vêîn luön thûâa nhêån vúái cöåi nguöìn lõch buöåc toaân diïån" vúái chêu AÁ cuãa Australia<br /> sûã vaâ vùn hoáa, àùåc àiïím nhên chuãng cuãa mònh Khi lïn nùæm quyïìn nùm 1996, Chñnh phuã<br /> seä khöng bao giúâ trúã thaânh möåt nûúác chêu AÁ cuãa Thuã tûúáng John Howard tiïëp tuåc nhêën maånh<br /> hoaân toaân búãi vò "vêîn coân nhûäng gùæn boá vúái troång têm khu vûåc vaâ hûúáng vïì chêu AÁ trong<br /> chêu Êu vaâ Bùæc Myä vïì vùn hoáa - xaä höåi, vïì truyïìn chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa mònh, cuå thïí: "tiïëp tuåc<br /> thöëng chñnh trõ vaâ kinh tïë maâ Australia muöën nhûäng cam kïët kinh tïë vúái caác quöëc gia chêu AÁ<br /> lûu laåi". Tuy nhiïn, Australia khöng hïì xem coá töëc àöå phaát triïín cao, göìm caã quan hïå tay àöi<br /> nhûäng khaác biïåt vïì vùn hoáa naây coá thïí caãn trúã cuäng nhû qua Diïîn àaân Húåp taác Kinh tïë chêu AÁ<br /> quaá trònh höåi nhêåp chêu AÁ cuãa hoå. "Traái laåi, àùåc - Thaái Bònh Dûúng (APEC)" [19, tr.196]. Chñnh<br /> tñnh naây seä tiïëp tuåc phaá triïín, loaåi boã ài nhûäng phuã cuãa Thuã tûúáng John Howard nhêån thêëy rùçng<br /> thaái àöå taách biïåt vaâ kyâ thõ cuãa noá àaä tûâng coá nïëu têåp trung vaâo caác vêën àïì khu vûåc, Australia<br /> trong quaá khûá, vaâ trong tiïën trònh naây seä coá àûúåc coá thïí phaát huy àûúåc vai troâ cuãa mònh möåt caách<br /> tñnh linh hoaåt múái, khaã nùng múái àïí hoåc hoãi vaâ thiïët thûåc vaâ cuå thïí hún, vaâ qua àoá coá thïí gùæn<br /> thñch nghi, möåt sûå trûúãng thaânh hún nûäa" [8, Australia vúái khu vûåc phaát triïín nùng àöång bêåc<br /> tr.34]. nhêët cuãa thïë giúái. Àêìu thaáng 5-1997, Ngoaåi<br /> Tuy nhiïn, bûúác vaâo thêåp niïn 90, nhu cêìu trûúãng Australia A. Downer àaä thay mùåt Chñnh<br /> trúã thaânh möåt phêìn chêu AÁ thöi thuác maånh meä phuã Australia khùèng àõnh: "Tûúng lai cuãa<br /> Australia, vêën àïì "baãn sùæc" caâng àûúåc chuá troång. Australia nùçm úã khu vûåc chêu AÁ vaâ Australia<br /> Paul Keating sau khi lïn laâm thuã tûúáng Australia phuå thuöåc vaâo tûúng lai àoá" [2, tr.187]. Trïn cú<br /> thêåm chñ coân ài xa hún yá tûúãng trïn khi cuâng súã nhêån thûác àoá, Australia àaä coá nhûäng cöë gùæng<br /> Evans nhêën maånh yá tûúãng taåo nïn möåt baãn sùæc trong caác hoaåt àöång höåi nhêåp vúái khu vûåc, coá<br /> chêu AÁ (Asian identity) cho Australia. Viïåc taái nhûäng àoáng goáp thiïët thûåc cho sûå phaát triïín cuãa<br /> taåo Australia nhû möåt quöëc gia chêu AÁ trúã thaânh khu vûåc. Thaáng 12-1997, Böå Quöëc phoâng<br /> möåt phêìn trong chñnh saách cuãa Australia thúâi Australia cöng böë Chñnh saách chiïën lûúåc cuãa<br /> Keating. Ngoaåi trûúãng Evans lêåp lêåp rùçng: Australia, qua àoá khùèng àõnh: "Ngaây nay, lúåi<br /> "Australia laâ möåt phêìn cuãa caái goåi laâ baán cêìu ñch chiïën lûúåc cuãa Australia gùæn trûåc tiïëp vúái lúåi<br /> Àöng AÁ" [20, tr.59]. Thúâi kyâ naây ngoaâi võ trñ àõa ñch cuãa toaân böå khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh<br /> lyá, yïëu töë àa sùæc töåc vúái tyã lïå ngûúâi chêu AÁ gia Dûúng" [4, tr.12].<br /> tùng cuä n g nhû chuã nghôa àa vùn hoá a Coá thïí thêëy, Chñnh phuã John Howard vêîn<br /> (multiculturalism) àûúåc coi nhû bùçng chûáng cuãa khùèng àõnh tiïëp tuåc "dñnh lñu" vúái chêu AÁ, nhûng<br /> möåt baãn sùæc múái àang hònh thaânh taåi Australia. khöng cho rùçng Australia phaãi thay àöíi baãn sùæc<br /> Chuã nghôa cöång hoâa (republicanism) vaâ phong vùn hoáa cuãa mònh. Thuã tûúáng John Howard cho<br /> traâo cöång hoâa àûúåc àêíy maånh trong thêåp niïn rùçng võ trñ àõa lyá vaâ lõch sûã cuãa Australia khöng<br /> 90 cuäng laâ möåt caách khùèng àõnh baãn sùæc chêu AÁ coá gò mêu thuêîn nhau vaâ cuäng khöng cêìn phaãi<br /> cuãa Australia. coá möåt baãn sùæc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng thò<br /> Tuy nhiïn, nïëu nhû chñnh saách hûúáng vïì chêu Australia múái coá thïí tham dûå nhûäng vêën àïì chêu<br /> AÁ dïî daâng àûúåc chêëp nhêån do tñnh thûåc tïë nhùçm AÁ. John Howard cho rùçng duâ phaát triïín quan hïå<br /> àaåt àûúåc nhûäng lúåi ñch quöëc gia vïì kinh tïë vaâ vúái caác àöìng minh phûúng Têy, àûáng àêìu laâ Myä,<br /> chñnh trõ thò yá tûúãng tòm kiïëm möåt baãn sùæc chêu nhûäng can dûå vaâo chêu AÁ cuãa Australia khöng<br /> AÁ cho Australia laåi gêy nïn nhûäng yá kiïën khaác vò thïë maâ suy giaãm. Viïåc tham gia Lûåc lûúång<br /> nhau. Nhûäng ngûúâi uãng höå yá tûúãng trïn cho rùçng gòn giûä hoâa bònh Liïn Húåp Quöëc taåi Campuchia<br /> àïí coá thïí raâng buöåc toaân diïån vúái chêu AÁ, àêìu thêåp niïn 90 vaâ Àöng Timor trong nhûäng<br /> Australia khöng chó cêìn hiïíu biïët nhiïìu hún vïì ngaây cuöëi cuâng cuãa thïë kyã XX laâ nhûäng bùçng<br /> <br /> <br /> 20♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> chûáng cho thêëy Australia, duâ laâ Cöng àaãng hay do quaá chuá troång vaâo vêën àïì an ninh nïn caác<br /> Liïn àaãng cêìm quyïìn vêîn àang tiïëp tuåc "raâng quan hïå kinh tïë, vùn hoáa coá phêìn giaãm suát so<br /> buöåc toaân diïån" vúái chêu AÁ. vúái giai àoaån trûúác.<br /> Vïì thûåc tïë, Chñnh phuã cuãa John Howard coá Nùm 2007, laänh tuå Àaãng Lao àöång laâ Kevin<br /> xu hûúáng thên phûúng Têy, vúái möåt söë chñnh Rudd lïn thay John Howard laâm Thuã tûúãng<br /> saách theo hûúáng "Trúã vïì phûúng Têy". Baãn thên Australia. Khi coân laâ böå trûúãng ngoaåi giao cho<br /> Thuã tûúáng John Howard cuäng luön quan niïåm nöåi caác àöëi lêåp, Rudd àaä taái cêëu truác chñnh saách<br /> Australia nhû möåt quöëc gia phûúng Têy. Xu ngoaåi giao cho Àaãng Lao àöång mïånh danh "Ba<br /> hûúáng thên phûúng Têy àûúåc thïí hiïån roä trong Cöåt truå": àöëi taác vúái Liïn Húåp Quöëc, àöëi taác vúái<br /> tuyïn böë àêìu nhiïåm kyâ cuãa Chñnh phuã John chêu AÁ, vaâ àöìng minh vúái Hoa Kyâ (9). Nhû vêåy,<br /> Howard rùçng "vêîn tiïëp tuåc duy trò caác möëi quan trong quan àiïím àöëi ngoaåi cuãa chñnh quyïìn<br /> hïå quên sûå sùén coá vaâ caác cuöåc têåp trêån chung Kevin Rudd, chêu AÁ giûä võ trñ thûá hai. Àêy cuäng<br /> vúái caác nûúác chêu AÁ laáng giïìng nhû Indonesia, laâ möåt sûå khùèng àõnh vïì têìm quan troång cuãa chêu<br /> Singapore, Malaysia vaâ liïn minh vúái Anh, New AÁ àöëi Australia dûúái thúâi Thuã tûúáng Kevin Rudd.<br /> Zealand trïn cú súã hiïåp ûúác quöëc phoâng 5 nûúác. Kevin Rudd hy voång tùng cûúâng caác möëi liïn<br /> Quan hïå quöëc phoâng vúái Myä seä àûúåc duy trò vaâ hïå chùåt cheä hún vúái Trung Quöëc vaâ caác nûúác<br /> nhiïìu khaã nùng seä àûúåc nêng cêëp" [19, tr.196]. chêu AÁ khaác vaâ hy voång Australia seä laâ cêìu nöëi<br /> Trong quaá trònh cêìm quyïìn, Chñnh phuã John giûäa nïìn kinh tïë phûúng Têy vúái Chêu AÁ vaâ seä<br /> Howard toã ra khaá thên thiïån vúái caác nûúác phûúng laâ quöëc gia hiïíu vïì Trung Quöëc vaâ Chêu AÁ roä<br /> Têy. Thaáng 9-1999, Thuã tûúáng John Howard neát nhêët. Trong nhiïåm kyâ cuãa mònh, möåt trong<br /> tuyïn böë traách nhiïåm duy trò trêåt tûå trong khu nhûäng cöë gùæng cuãa Thuã tûúáng Kevin Rudd trong<br /> vûåc laâ Myä, vaâ Australia sùén saâng àoáng vai troâ viïåc gùæn boá vúái chêu AÁ àoá laâ yá tûúãng vïì viïåc<br /> "phoá caãnh saát trûúãng" cho Myä [20, tr.130]. Tuyïn thaânh lêåp Cöång àöìng Chêu AÁ Thaái Bònh Dûúng.<br /> böë naây àaä gùåp phaãi sûå chó trñch kõch liïåt tûâ nhiïìu Nùm 2010, baâ Julia Gillard àaä thay thïë Kevin<br /> nûúác chêu AÁ. Sau sûå kiïån 11-9-2001, àùåc biïåt laâ Rudd laâm Thuã tûúáng Australia trong möåt cuöåc<br /> sûå kiïån khuãng böë úã Bali (Indonesia) vaâo nùm àaão chaánh bêët ngúâ trong Àaãng. Tuy nhiïn nhûäng<br /> 2002, quan hïå Australia vúái Myä trúã nïn gùæn boá yá tûúãng cuãa Kevin Rudd vêîn tiïëp tuåc àûúåc öng<br /> hún [14, tr.52]. Thuã tûúáng John Howard khùèng thûåc hiïån trong vai troâ múái - Böå trûúãng Ngoaåi<br /> àõnh möëi quan hïå húåp taác chùåt cheä giûäa Australia giao Australia.<br /> vaâ Myä chñnh laâ sûå baão àaãm an ninh töët nhêët vaâ 5. Kïët luêån<br /> noá nùçm trong lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa Australia laâ Coá thïí thêëy, viïåc chuyïín hûúáng tû duy quöëc<br /> uãng höå nöî lûåc cuãa Myä vaâ Anh trong cuöåc chiïën phoâng vaâ an ninh tûâ khu vûåc chêu Êu sang chêu<br /> tranh taåi Iraq nùm 2003. AÁ cuãa Australia laâ caã möåt chùång àûúâng lõch sûã,<br /> Mùåc duâ coá sûå àiïìu chónh chñnh saách theo bùæt àêìu tûâ sau Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá hai.<br /> hûúáng "Trúã vïì phûúng Têy", tuy nhiïn, chñnh Àoá laâ quaá trònh phaát triïín cuãa möåt àõnh hûúáng<br /> quyïìn John Howard cuäng khöng hïì giaãm ài sûå àöëi ngoaåi, àöìng thúâi cuäng phaãn aánh nhûäng bûúác<br /> quan têm àöëi vúái chêu AÁ trong chñnh saách àöëi phaát triïín cuãa cuãa Australia trïn con àûúâng trúã<br /> ngoaåi cuãa mònh. Trong Saách trùæng àöëi ngoaåi nùm thaânh "möåt phêìn cuãa chêu AÁ". Chêu AÁ trong thêåp<br /> 2003 cuãa Australia cöng böë ngaây 12-2-2003, niïn 90 caâng trúã nïn quan troång trong chñnh saách<br /> Australia vêîn coi viïåc cuãng cöë quan hïå vúái caác àöëi ngoaåi cuãa Australia. Ngoaåi trûúãng Australia<br /> nûúác chêu AÁ laâ möëi quan têm haâng àêìu cuãa mònh G. Evans tûâng khùèng àõnh sûå gùæn boá giûäa<br /> [20, tr.286]. Trong nhêån thûác cuãa mònh, Australia Australia vúái chêu AÁ trong baâi phaát biïíu taåi Tokyo<br /> cho rùçng trong böëi caãnh kinh tïë thïë giúái vaâ an ngaây 20-4-1991: "Chuáng töi biïët rùçng chêu AÁ laâ<br /> ninh quöëc tïë thay àöíi nhû hiïån nay, Australia coá núi chuáng töi söëng vaâ àaãm baão an ninh cho mònh,<br /> thïí thuác àêíy möåt caách töët nhêët caác lúåi ñch quöëc laâ núi àùåt nïìn taãng cho sûå söëng coân vaâ tûúng lai<br /> gia cuãa mònh qua viïåc tùng cûúâng quan hïå vúái cuãa Australia" (7).<br /> caác nûúác chêu AÁ. Trong thúâi kyâ naây, quan hïå Sau Chiïën tranh laånh, nhêån thûác vïì têìm quan<br /> giûäa Australia vúái caác quöëc gia chêu AÁ, àùåc biïåt troång cuãa khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng<br /> laâ vúái caác nûúác ASEAN khaá phaát triïín, tuy nhiïn cuãa Australia laâ khaá tñch cûåc. Nïëu trong quaá khûá,<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦21<br /> Australia àaä tûâng laâ möåt phêìn cuãa chêu Êu, thò troång. Àiïìu naây àuáng vúái phaát biïíu cuãa möåt nhaâ<br /> hiïån taåi vaâ tûúng lai cuãa nûúác naây seä laåi phuå bònh luêån cuãa baáo Australian: "Tuy coá sûå khaác<br /> thuöåc vaâo chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Sau khi biïåt àöi chuát nhûng àiïím chñnh vêîn laâ: Australia<br /> Chiïën tranh laånh chêëm dûát, chêu AÁ trúã nïn quan khöng phaãi laâ möåt ngûúâi baån nhêët thúâi maâ laâ möåt<br /> troång hún trong con mùæt cuãa Australia. Böå trûúãng ngûúâi baån lêu niïn thên thiïët cuãa khu vûåc" (1).<br /> vïì phaát triïín buön baán vaâ haãi ngoaåi cuãa Australia Hiïån nay, Chñnh phuã cuãa Thuã tûúáng Julia<br /> Neal Blewett cuäng tûâng phaát biïíu: "... Seä laâ möåt Gillard vêîn tûå xem mònh laâ möåt phêìn cuãa chêu<br /> sai lêìm nïëu ngûúâi ta vêîn nhòn nhêån Australia laâ AÁ - Thaái Bònh Dûúng xeát vïì mùåt kinh tïë, an ninh<br /> möåt thûá tiïìn àöìn cö leã cuãa cöång àöìng Anglo- chiïën lûúåc vaâ cêìn khùèng àõnh vai troâ cuãa mònh úã<br /> Saxon. Australia àaä thay àöíi möåt caách maånh meä chêu AÁ. Trïn cú súã quan hïå töët vúái caác quöëc gia<br /> vïì kinh tïë vaâ xaä höåi... Ngaây nay, chuáng ta laâ möåt chêu AÁ, Australia seä taåo àûúåc möi trûúâng thuêån<br /> quöëc gia àa vùn hoáa, múã cûãa, mong muöën trúã lúåi qua phaát triïín quan hïå húåp taác toaân diïån vúái<br /> thaânh vaâ seä trúã thaânh möåt ngûúâi tham dûå tñch caác quöëc gia khu vûåc, tûâ àoá lúåi ñch quöëc gia cuãa<br /> cûåc vaâo moåi vêën àïì cuãa khu vûåc chuáng ta..." [6, Australia múái àûúåc àaãm baão vaâ phaát triïín. Vaâ<br /> tr. 283]. Tûâ nhêån thûác àoá, Chñnh phuã úã Australia trïn hïët, Australia coá thïí trúã thaânh möåt quöëc gia<br /> hiïån nay nhêån thûác àêìy àuã vaâ roä raâng rùçng chó nùng àöång, tñch cûåc trong viïåc cuãng cöë loâng tin<br /> coá húåp taác toaân diïån vúái caác nûúác trong khu vûåc vaâ sûå húåp taác giûäa caác nûúác têìm trung, trong àoá<br /> thò Australia múái thïí hiïån àûúåc mònh laâ möåt quöëc coá Australia vaâ ASEAN, vaâ caác nûúác lúán khaác,<br /> gia chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, coân vêën àïì baãn goáp phêìn vaâo viïåc cuãng cöë hoâa bònh vaâ an ninh<br /> sùæc vùn hoáa thûåc sûå khöng phaãi laâ vêën àïì quan trong khu vûåc.<br /> <br /> TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO<br /> 1. Alexandre Downer (1997), ASEAN and Australia - A Future Together, Minister for Foreign Affairs, to the ASEAN<br /> 30th Anniversary Seminer, Sydney, 26 August 1997.<br /> 2. Buâi Khaánh Thïë (chuã biïn) (1999), Nghiïn cûáu vïì Australia, Nxb. Giaáo duåc, TP. HCM.<br /> 3. David McLean (2001), "Australia in the Cold War" A Historiographical Review", The International History Review,<br /> XXIII, 2: June.<br /> 4. Department od Defence (1997), Australia's Strategic Policy, Defence Publishing and Visual Communication,<br /> Canberra, DEC.<br /> 5. Àöî Thõ Haånh (1999), Quan hïå cuãa Australia vúái Àöng Nam AÁ tûâ sau Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá hai,<br /> Nxb. Giaáo duåc, TP. HCM.<br /> 6. F.A. Mediansky (1992), Australian in a Changing World: New Foreign Policy Directions, New South Wales:<br /> Maxwell Macmillan.<br /> 7. Garth Evans (1991), "Shaping the Post-cold War World", Backgrounder, ngaây 3-5-1991.<br /> 8. Gareth Evans - Bruce Grant (1995), Australia's Foreign Relations: in the World of the 1990s, 2nd ed., Carlton,<br /> Vic.: Melbourne University Press.<br /> 9. Greg Sheridan (2006), "ALP's pillar of wisdom", The Australian, 9 December 2006.<br /> 10. JL Richardson (1997), The foreign policy of the Hawke-Keating government: An interim review, Technical Report<br /> Working Paper no. 1997/4, Department of International Relations, RSPAS, Australian National University, Canberra.<br /> 11. John Ingleson (1980), "Southeast Asia" in Australia's Foreign Relations in the World Affairs 1979-1985, Allen 7<br /> Unwin, Sydney.<br /> 12. McDougall Derek (1998), Australian Foreign Relations: Contemporary Perspectives, Longman, Australia.<br /> 13. Nhiïìu taác giaã (1999), Àûúâng vaâo Australia, Nxb. Thaânh phöë Höì Chñ Minh.<br /> 14. Oliver Mendoza (2005), "Still Engaged? Australia's Relationship with Asia under Keating and Howard", Cross-<br /> section: Volume I, Australian University.<br /> 15. Stewart Firth (2005), Australia in International Politics: An Introduction to Australian Foreign Policy, 2nd edition,<br /> Allen & Unwin Academic.<br /> 16. Thöng têën xaä Viïåt Nam (1993), Australia nhòn thêëy tûúng lai úã chêu AÁ, Taâi liïåu tham khaão àùåc biïåt, söë ra ngaây 12-<br /> 4-1993.<br /> 17. Trõnh Thõ Àõnh (2000), "Australia hûúáng vïì chêu AÁ: tòm hiïíu lõch sûã phaát triïín cuãa möåt àõnh hûúáng àöëi ngoaåi", taåp<br /> chñ Nghiïn cûáu quöëc tïë, söë 6.<br /> <br /> <br /> <br /> 22♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> 18. Vùn Hoâa, "Vai troâ cuãa Myä trong cuöåc "àaão chñnh mïìm" taåi Australia nùm 1975", http://antg.cand.com.vn/News/<br /> PrintView.aspx?ID=68952 (cêåp nhêåt ngaây 8-9-2011).<br /> 19. Vuä Tuyïët Loan (chuã biïn) (1998), Öxtrêylia ngaây nay, Nxb. KHXH, Haâ Nöåi.<br /> 20. Vuä Tuyïët Loan (chuã biïn) (2004), Chñnh saách cuãa Australia àöëi vúái ASEAN (tûâ nùm 1991 - nay) - Hiïån traång vaâ<br /> triïín voång, Nxb. KHXH, Haâ Nöåi.<br /> <br /> <br /> SUMMARY<br /> <br /> Asia in Australian Foreign Policy -<br /> Past and Present<br /> . Dr. Tran Nam Tien<br /> <br /> The shift from Europe to Asia in defense and security mindset of Australia was a<br /> historical stage of the country since the Second World War. It was a process of<br /> development of Australian Foreign Policies Trend, reflecting the progress of the country<br /> on its way to be "a part of Asia". If Australia used to be a part of Europe in the past,<br /> then Australia is and will greatly depend on Asia, which has come to play an important<br /> role in Australian Foreign Policies in the early 21st century.<br /> <br /> The paper focuses on analyzing the role of Asia in Australian Foreign Policies and the<br /> success as well as limitation in implementing the "Toward Asia Policy" of Australia<br /> through historical stages.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦23<br />