Chế độ ăn uống với người tăng huyết áp Để phòng cũng như để chữa bệnh tăng huyết áp, thì cách ăn uống hợp lý có tầm quan trọng lớn nhất. Trọng tâm tất nhiên là ăn giảm muối, ăn đúng mức cho khỏi béo, bớt rượu... Nhưng còn một số điều nên theo dưới đây để chống tăng huyết áp tốt hơn nữa.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Chế độ ăn uống với người tăng huyết áp
- Chế độ ăn uống với người tăng huyết áp
Để phòng cũng như để chữa
bệnh tăng huyết áp, thì cách ăn
uống hợp lý có tầm quan trọng
lớn nhất. Trọng tâm tất nhiên là
ăn giảm muối, ăn đúng mức cho
khỏi béo, bớt rượu... Nhưng còn
một số điều nên theo dưới đây để
Dầu hướng dương thích
chống tăng huyết áp tốt hơn nữa.
hợp cho bệnh nhân
Các thức ăn thông dụng có thể
huyết áp cao.
được xếp loại thành 5 nhóm như
sau:
1. Các chất béo (còn gọi là lipid)
Mỡ và dầu đều là thức ăn cho rất nhiều calo: 900 calo mỗi
lạng mỡ lợn, mỡ bò hay dầu lạc, dầu vừng. Vì vậy, muốn
giảm cân nặng, chống béo, cần hạn chế ăn lipid, để giảm
- bớt calo đưa vào cơ thể. Nên nhớ hạn chế cả mỡ lẫn dầu
thực vật.
Tuy nhiên, nói về tác hại đối với hệ tim mạch thì các loại
dầu và mỡ rất khác nhau. Có những chất béo chứa nhiều
acid béo bão hòa làm tăng cholesterol "xấu" nên gây vữa
xơ động mạch nhiều hơn. Mỡ bò, mỡ cừu chứa tới 90% là
acid bão hòa. Dầu dừa và dầu cọ cũng có hại cho tim như
vậy, tuy chúng làm từ thực vật. Dầu cọ còn hay dùng để
chế biến các thức ăn làm sẵn, nên chú ý tránh.
Có nhiều thức ăn cũng béo nhưng chứa tương đối acid bão
hòa (dưới 40%), đó là những dầu thảo mộc như dầu đậu
nành, dầu hướng dương, dầu ngô. Ðặc biệt, dầu ô liu đã
góp phần giảm tỷ lệ bệnh tim ở dân vùng Ðịa Trung Hải,
nên rất được ưa chuộng. Những thức ăn này không gây
những mảng vữa xơ trong lòng động mạch nên không có
hại cho hệ tim mạch, thậm chí người ta còn thấy chúng
"dọn sạch" bớt các mảng vữa xơ đi. Ðó là những thức ăn
nên dùng.
Ðể dễ nhớ, có thể
- tóm tắt như sau
về các thức ăn
nhiều chất béo:
- Nên ăn: Các
dầu thực vật, trừ
dầu dừa và dầu
cọ. (Thị trường
nước ta có nhiều
đầu cọ, nên chú ý
khi mua): Tốt
nhất là các dầu ô
liu, dầu quì
(hướng dương),
dầu ngô (bắp),
dầu đậu nành,
dầu vừng (mè),
..rồi đến dầu cám
dầu lạc (phộng).
- Dầu lạc ở vị trí trung gian có 70% acid - Nên kiêng: Các
bão hòa cũng tương đối tốt. Về mỡ động vật,
cholesterol, ai cũng biết là một chất nhất là mỡ lấy từ
béo có hại cho hệ tim mạch, nhưng sữa như bơ, rồi
cũng phải công nhận rằng nó cũng lại đến mỡ cừu, mỡ
rất cần cho đời sống. Kiêng cholesterol bò, mỡ lợn (heo
quá đáng, do đó cũng không tốt cho có thể dùng ít).
sức khỏe. Hơn nữa, chỉ có 1/4 Về dầu thực vật,
cholesterol trong máu là do ăn vào, còn nên kiêng 2 thứ
3/4 kia do các tế bào trong người tự là dầu dừa và
tổng hợp ra. dầu cọ. Riêng mỡ
Dù kiêng kỹ đến đâu, cũng không thể cá và mỡ các loại
ảnh hưởng đến 3/4 lượng cholesterol. chim như gà,
Lòng đỏ trứng gà, vịt chứa khá nhiều vịt... có tác giả
cholesterol, mỗi quả trứng trung bình cho rằng không
17g chứa tới 220 mg cholesterol và có hại, có thể ăn
nhiều chất mỡ, chủ yếu là acid bão hòa. bình thường.
Như vậy, người huyết áp cao, mỗi tuần,
có thể ăn 2-3 lòng đỏ trứng, không cần phải "kiêng tuyệt
đối" như người ta vẫn tưởng trước đây. Lòng trắng trứng
- không chứa chất béo, nên 'không' phải kiêng. Sữa bò cũng
như sữa dê, sữa trâu cũng có khá nhiều cholesterol
(110mg/1ít) và acid bão hòa (36 g/1ít), không nên uống
nhiều quá. Sữa đã loại bớt chất béo (sữa gầy) có thể dùng
thoải mái hơn. Bơ lại cũng nên tránh vì quá nhiều
cholesterol (280mg/100g) và acid bão hòa (77g/100g). Sữa
chua có ít chất mỡ hơn sữa tươi và ít cholesterol hơn.
Gần đây, người ta nhận thấy mỡ trong thịt gà và trong cá
cũng ít acid béo bão hòa, nên có thể ăn tốt, không phải
kiêng như đối với mỡ bò, mỡ lợn, mỡ sữa. Mỡ vịt nay cũng
được coi là tốt cho tim mạch.
2. Các chất đường bột (gọi chung là glucid)
Ðây là những nguồn năng lượng chính của: cơ thể, cần ăn
đủ theo yêu cầu ăn nhiều quá sẽ sinh béo, tăng cân, nhưng
ít quá không đủ nhiên liệu để sống và làm việc, dẫn đến gầy
sút, suy dinh dưỡng, dễ mắc nhiều bệnh khác.
Nhưng các loại đường thì nên hạn chế vì có thể gây hại cho
răng, cho tuỵ, nhất là ở người đái tháo đường. Ðường gluco
ăn cũng có hại như đường kính, không hiểu tại sao người ta
- lại cứ cho là bổ! Mật ong cũng nên hạn chế như các loại
đường khác. Các loại hoa quả quá ngọt như na, mít, vải
cũng nên dùng có mức độ. Các chất bột trong ngũ cốc là
nguồn năng lượng tốt hơn. Vào trong máu, chúng cũng biến
thành đường, nhưng chậm hơn, có thể có thì giờ tiêu thụ mà
không bị tràn ngập như các loại đường nhanh kể trên. Gạo
rất tốt mà lại phù hợp với thói quen người Việt Nam. Các
lương thực khác có thể tùy sở thích mà thay thế là bột mì,
ngô, khoai, sắn v v.
3. Các chất đạm
Thịt và cá, người tăng huyết áp không cần hạn chế như
quan niệm trước đây, nhưng cá tốt hơn thịt đối với hệ tim
mạch vì có những chất bảo vệ tim hiệu quả hơn. Cả 2 thức
ăn đều không gây béo, trừ phi có lẫn nhiều mỡ. Các đạm
thực vật cũng rất tốt, nhất là đạm trong đậu nành, trong lạc
và các loại đỗ. Gạo cũng chứa nhiều đạm tốt.
4. Rau và quả
- Rau và quả là những thức ăn rất
cần thiết cho người bị tăng huyết
áp cũng như bị các bệnh tim mạch
khác.
Một là, chúng chứa nhiều kali và
Rau quả rất cần thiết
hầu như không có natri, hai điều
cho bệnh nhân tim
này rất có lợi cho người tăng
mạch
huyết tập.
Ảnh: www.corbis.com
Hai là, rau qủa tươi chứa nhiều
vitamin thiên nhiên, tốt hơn các vitamin tổng hợp. Chúng
lại còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, góp phần giữ cho
các tế bào trẻ trung lâu hơn.
Ba là, chúng đem lại cho cơ thể nhiều chất xơ, cần thiết cho
hoạt động tiêu hóa, và có thể còn góp phần tống cholesterol
ra ngoài cơ thể.
Bốn là, chúng cung cấp rất ít cao, chống được béo, giảm
được trọng lượng. Nước ta bốn mùa đều sẵn rau quả, cần
tận hưởng sự ưu đãi đó của thiên nhiên. Không nên để ngày
nào không có rau và quả!
- 5. Các muối khoáng
Các muối khoáng, trừ natri, đều có lợi cho sức khỏe chung:
kali, magiê, calci.
Tóm lại, các bữa ăn ở gia đình, luôn đổi món, chế biến sạch
sẽ, gia vị vừa phải, không khí tình cảm... là rất tốt để giữ
sức khỏe nói chung và phòng bệnh tim mạch nói riêng.
Không cần phải mua các thuốc "bổ", chưa chắc đã có lợi gì
hơn, mà phí tiền là cái chắc!