YOMEDIA
CHẾT ĐUỐI (NEAR DROWNING IN CHILDREN)
Chia sẻ: Tu Oanh04
| Ngày:
| Loại File: PDF
| Số trang:7
76
lượt xem
3
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
1/ SỰ KHÁC NHAU GIỮA CHẾT ĐUỐI TRONG NƯỚC MẶN VÀ TRONG NƯỚC NGỌT ?
Không có sự khác nhau nào cả. Trong một công trình nghiên cứu quy mô lớn, Modell đã không ghi nhận sự khác nhau về triệu chứng lâm sàng của những người bị chết đuối trong nước mặn hay nước ngọt. Kinh nghiệm lâm sàng xác nhận rằng cả chìm trong nước mặn lẫn trong nước ngọt đều có thể đưa đến phù phổi. Thiếu máu hiếm khi xảy ra, và các chất điện giải thường là bình thường. Lời giải thích là hầu hết...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: CHẾT ĐUỐI (NEAR DROWNING IN CHILDREN)
- CHẾT ĐUỐI
(NEAR DROWNING IN CHILDREN)
1/ SỰ KHÁC NHAU GIỮA CHẾT ĐUỐI TRONG NƯỚC MẶN VÀ
TRONG NƯỚC NGỌT ?
Không có sự khác nhau nào cả. Trong một công trình nghiên cứu quy
mô lớn, Modell đ ã không ghi nhận sự khác nhau về triệu chứng lâm
sàng của những n gười bị chết đuối trong nư ớc mặn hay nước ngọt. Kinh
nghiệm lâm sàng xác nhận rằng cả ch ìm trong nước mặn lẫn trong nước
ngọt đều có thể đưa đến phù phổi. Thiếu máu hiếm khi xảy ra, và các
chất điện giải th ường là bình thường. Lời giải thích là hầu hết con người
không hít nước vào với những thể tích lớn. Hơn nữa, sự đáp ứng của
phổi với sự chìm, đặc biệt là sự phát sinh phù phổi, có liên quan với các
yếu tố khác hơn là độ mặn của nước được hít vào.
Sự hít nước có thể dẫn đến suy hô hấp cấp tính (ARDS). Những khác
nhau đúng hơn là trên m ặt lý thuyết giữa chết đuối trong nước ngọt (hấp
thụ nước vào cơ thể quan trọng hơn) và nước mặn (tăng natri-huyết
thường xảy ra hơn). Thật ra, những biến đổi của tính thẩm thấu nằm ở
avant-plan và trong tất cả các trường hợp d ẫn đến một phù phổi không
do huyết động (ARDS)
Không có sự khác nhau quan trọng đối với điều trị một chết đuối trong
nước mặn hay trong nước ngọt.
2/ CHẾT ĐUỐI TRONG NƯỚC LẠNH LÀ GÌ ?
- Rõ ràng là một vài b ệnh nhân đ ã sống sót hồi sức tim sau khi bị ch ìm lâu là bởi
vì họ bị ch ìm trong nước lạnh.Tuy nhiên, Orlowski đ ã ghi nhận rằng những
trường hợp cá biệt và hiếm hoi này đ ã xảy ra trong nước băng giá (icy waters)
3/ XỬ TRÍ MỘT TRƯỜNG HỢP CHẾT ĐUỐI TRONG NƯỚC LẠNH
KHÁC VỚI TRONG NƯỚC NÓNG NHƯ THẾ NÀO ?
Một bệnh nhân bị ch ìm trong nước thật sự băng giá nên được xử trí một cách
tích cực bởi vì kh ả năng sống sót tốt hơn. Mặc dầu thiếu các dữ kiện, hầu hết
đồng ý rằng tất cả các nạn nhân bị chìm trong nước lạnh giá không nên được
tuyên bố là đ ã chết cho đến khi họ đã trở nên “ ấm và chết ”. Các cố gắng hồi
sức kéo dài và tối đa, bao gồm tim phổi nhân tạo (cardiopulmonary bypass), có
thể được chỉ định đối với chìm trong nư ớc lạnh giá nhưng không có hiệu quả
đối với chìm trong nước ấm.
4/ VÀI BỆNH NHÂN SUÝT CH ẾT ĐUỐI CÓ THỂ ĐƯỢC CHO VỀ
NHÀ SAU KHI ĐƯỢC XỬ TRÍ Ở PHÒNG CẤP CỨU ?
Vài bệnh nhân sau khi bị chìm (postsubmersion patients) đến phòng cấp cứu có
vẻ vui vẻ nh ưng ướt át. Những bệnh nhân này thư ờng đã có một thời gian ngắn
bị chìm với ít triệu chứng của th iếu oxy (nhiễm toan chuyển hóa nhẹ) và vẫn
không có triệu chứng. Vài bệnh nhân tỉnh táo phát triển suy hô hấp nhẹ (nhịp
thở nhanh, thiếu oxy nhẹ), và ho ở hiện trường hay ở phòng cấp cứu. Nhiều
triệu chứng biến mất trong vòng 5 giờ m à không cần điều trị hay ch ỉ cho oxy
với lưu lượng thấp. Vài công trình nghiên cứu cho thấy rằng những bệnh nhân
tỉnh táo có thể được gởi về nh à n ếu bối cảnh xã hội cho phép. Tình trạng thần
kinh và phổi, bao gồm sự đánh giá bằng monitoring tim-phổi, có thể nhận diện
nhóm những b ệnh nhân có thể đ ược cho xuất viện về nhà sau một thời gian
quan sát ở phòng cấp cứu.
5/ HỘI CHỨNG CHÌM MUỘN (DELAYED IMMERSION SYNDOME)
- LÀ GÌ ?
Hội chứng chìm muộn (delayed immersion syndrome), với sự khởi đầu đột
ngột của suy hô hấp do những biến chứn g phổi nơi một bệnh nhân không có
hay có tối thiểu những triệu chứng hô hấp, đ ược mô tả nghèo nàn trong tư liệu
y h ọc cổ. Vài b ệnh nhân tỉnh táo, khởi đầu không có triệu chứng, phát triển
những triệu chứng hô hấp tạm thời trong vòng vài giờ sau khi bị chìm . Những
bệnh nhân n ày đáp ứng với oxy trong vòng 8 giờ. Những bệnh nhân tiến triển
đến hội chứng suy hô hấp cấp tính thật sự, thường có những triệu chứng và d ấu
hiệu của thương tổn do thiếu oxy nặng nơi những cơ quan khác, bao gồm hôn
mê. Phù phổi sau tắc (postobstructing pulmonary edema) có thể xảy ra nơi
bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo. Monitoring hô hấp bằng pulse oximetry và chú ý
tái đánh giá nhiều lần tìm những biến chứng phổi sẽ không đưa đến những bất
ngờ, và sự nhận biết sớm và điều trị bằng oxy n ên được khởi đầu trước khi mất
bù hô h ấp.
6/ H Ạ NHIỆT CÓ TÁC DỤNG BẢO VỆ NHƯ THẾ NÀO ?
Hạ nhiệt (hypothermia) có thể bảo vệ chống lại giảm oxy mô (hypoxia), và
bệnh nhân bị chìm thường ở trong tình trạng hạ nhiệt.Tuy nhiên, để hạ nhiệt có
tác dụng bảo vệ nó phải xảy ra trước khởi đầu thương tổn não và tim do giảm
oxy mô. Điều này không xảy ra trong trường hợp ch ìm trong nước không băng
giá ; hạ nhiệt lúc đó báo trư ớc một tiên lượng xấu, không tốt.
7/ LÀM SAO NHẬN BIẾT NGƯỢC ĐÃI TRẺ EM LÀ NGUYÊN NHÂN
CỦA THƯƠ NG TỔN CHÌM (SUBMERSION INJURY) ?
Ch ết đuối mà nguyên nhân là ngư ợc đãi trẻ em (child abuse) hay giết người,
thường được nhận biết nhất nơi các trẻ nhỏ bị chìm (submersion) trong bồn
tắm. Chết đuối có thể là thương tổn nguyên phát cũng như là một thương tổn
thứ phát khi người ngược đãi cố gắng làm sống lại đứa trẻ hay cố gắng che dấu
- thương tổn vật lý khác bằng cách đặt đứa trẻ trong bồn tắm.
Thăm khám vật lý phải cẩn thận tìm kiếm những dấu hiệu ngược đ ãi vật lý và
đa ch ấn thương. Tuy nhiên, chụp phim tìm các gãy xương thường không hữu
ích. Chìa khóa để nhận biết chấn thương cố ý thường là trong bệnh sử. Cách
giải thích của người giữ trẻ đối với thương tổn không phù hợp với tình trạng
phát triển của đứa trẻ hay một bệnh sử thay đổi hoặc mơ hồ, khiến phải xét đ ến
sự ngư ợc đãi trẻ em và những đánh giá th êm bởi các service social.
8/ VAI TRÒ CỦA THỦ THUẬT HEIMLICH TRONG HỒI SỨC NẠN
NHÂN CHẾT ĐUỐI ?
Không có công trình nghiên cứu nào ủng hộ việc sử dụng thủ thuật Heimlich
trong hồi sức nạn nhân bị chết đuối cả. Thương tổn gây nên do chìm là giảm
oxy mô (hypoxia), và mục đích của hồi sức là làm biến mất tức thời tình trạng
giảm oxy này bằng thông khí và cho thở oxy. Thủ thuật Heimlich có hiệu quả
đối với những vật lạ trong đường hô hấp. Nước không tác dụng như một vật lạ
trong đường hô hấp.Thường thư ờng chỉ có những lượng nhỏ nước được hít
vào, nhưng chúng được hấp thụ nhanh bởi các phế nang, như mọi trẻ sơ sinh
chứng tỏ điều đó với những hơi thở đầu tiên.Vài công trình nghiên cứu chứng
minh tính hiệu quả của thông khí áp lực dương (positive-pressure ventilation)
trong hồi sức chết đuối, và m ột nghiên cứu đã chứng tỏ sự thất bại của thủ thuật
Heimlich trong việc loại bỏ chất dịch ra khỏi đường hô hấp. Các biện pháp
BLS (basic life support) thôn g thường với sự thông khí hô hấp n ên được áp
dụng cho bệnh nhân suýt chết đuối.Thủ thuật Heimlich nên dành cho tình
huống hiếm hoi trong đó người cấp cứu không thể thông khí bệnh nhân và nghi
có vật lạ trong đư ờng hô hấp.
9/ HỒI SỨC TIM-PHỐI CÓ ĐƯỢC CHỈ ĐỊNH CHO TẤT CẢ BỆNH
NHÂN BỊ NGỪNG TIM SAU KHI BỊ CH ÌM KHÔNG ?
- Ngừng tim (cardiac arrest) sau khi bị ch ìm (submersion) có một trong những tỷ
lệ sống còn cao nhất (20 -31%) trong những công trình nghiên cứu về ngừng
tim nhi đồng. Sự giải thích cho tỷ lệ sống còn cao nay đã không được làm sáng
tỏ. Tỷ ệ sống còn sau chìm kéo dài (> 25 phút) trong n ước không băng giá chủ
yếu là zero. Rõ ràng vài bệnh nhân chết n ơi xảy ra tai nạn, và những cố gắng
hồi sức là vô ích.
10/ / CÓ PH ẢI TẤT CẢ BỆNH NHÂN SUÝT CHẾT ĐUỐI ĐỀU CẦN
ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ TÌM THƯƠNG TỔN CỘT SỐNG CỔ ?
Không. Thương tổn cột sống cổ hiếm xảy ra (1%) nơi các bệnh nhân suýt chết
đuối (near-drowning) hay chết đuối (drowning). Th ương tổn cột sống cổ xảy ra
với chấn thương tốc độ cao (high-velocity injury) và đa chấn thương (multiple
trauma), như chết đuối liên kết với những tai nạn xe ô tô hay thuyền máy, nhảy
lao đầu xuống n ước (diving) hay surfing. Th ương tổn cột sống cổ hầu như
không bao giờ đư ợc thấy n ơi các trẻ trước tuổi dậy thì. Một bệnh sử chấn
thương và sự thăm khám cổ cũng đủ để phát hiện thương tổn cột sống cổ nơi
một bệnh nhân suýt chết đuối không có dấu hiệu chấn thương khác.
11/ NHỮNG XÉT NGHIỆM NÀO HỮU ÍCH TRONG XỨ TRÍ BỆNH
NHÂN SUÝT CH ẾT ĐUỐI ?
Thăm khám lâm sàng bệnh nhân nhằm hướng dẫn những xét nghiệm n ào cần
được thực hiện. Các xét nghiệm khí máu động mạch, chụp X quang ngực, đếm
máu toàn thể, và các chất điện giải có thể dành cho những bệnh nhân không
đáp ứng, bị những thương tổn do giảm oxy mô nặng hơn và có nguy cơ cao bị
biến chứng và có tiên lượng xấu. Đối với những bệnh nhân tỉnh táo với suy hô
hấp nhẹ hoặc không, monitoring với oxymetry có thể là đủ ; nó là một hướng
dẫn điều trị đáng tin cay h ơn là một phim X quang ngực. Các chất điện giải
thường b ình thư ờng.
- 12/ AI SẼ SỐNG SÓT SAU MỘT THƯƠNG TỔN CH ÌM ?
Nh ững nạn nhân chìm dưới 5 phút có khả năng sống sót nhất (9O%). Sau khi bị
chìm lâu hơn, tỷ lệ sống sót sụt nhanh chóng. Những trẻ nhỏ có khả năng sống
sót hơn các thiếu niên, có khả năng bị tuyên bố chết tại hiện trường hơn. Sự
khác nhau rõ rệt trong tỷ lệ sống sót giữa các trẻ em nhỏ tuổi và các thiếu niên
hay người lớn được giải thích bởi những kịch bản chết ch ìm khác nhau. Các trẻ
nhỏ có khuynh hướng chìm trong bồn tắm (bathtub) hay piscine, ở đây việc cứu
được thực hiện dễ d àng. Trái lại, các thiếu niên và những người trưởng thành
đến những mặt nước rộng hơn, sâu hơn và đục h ơn, như ao hồ và sông ngòi,
nơi đây việc cứu khó hơn và thời gian chìm dài hơn. Khi nh ững yếu tố này
được kiểm soát, tuổi không phải là một yếu tố tiên đoán về tiên lượng.
13/ NHỮNG YẾU TỐ TIÊN ĐOÁN TIÊN LƯỢNG CỦA NẠN NHÂN BỊ
THƯƠNG TỔN DO CH ÌM ?
Yếu tố tiên đoán chủ chốt là trạng thái tâm thần của bệnh nhân sau khi
bị chìm. Các bệnh nhân tỉnh táo lúc đến ph òng cấp cứu hay lúc nhập
viện sẽ sống sót. Hầu hết các nạn nhân vẫn hôn mê sau 24 giờ hoặc sẽ
chết hoặc sống sót với di chứng thần kinh nghiêm trọng. Những yếu tố
tiên đoán tiên lượng xấu khác gồm có không có phản xạ đồng tử, tăng
đường huyết sau khi hồi sức, và hồi sức tim phổi (CRP :
cardiopulmonary resuscitation) đòi hỏi h ơn 25 phút mới tái lập lại được
sự tuần hoàn tự phát.
Một nguy cơ có tỷ lệ tử vong 100% khi 3 yếu tố được liên kết :
Thời gian chìm trên 25 phút.
o
Thời gian hồi sinh trên 25 phút.
o
Ngừng tim-hô h ấp lúc đến phòng cấp cứu.
o
Một tiên lượng xấu cũng được liên kết với :
- Hiện diện TV/FV ở điện tâm đồ đầu tiên ( tỷ lệ tử vong 93%)
Các đồng tử cố định ở Phòng cấp cứu (tỷ lệ tử vong 89%)
Nhiễm toan nghiêm trọng ở phòng cấp cứu (tỷ lệ tử vong 83%)
Mức độ tri giác và đáp ứng lúc đến cấp cứu là một yếu tố tiên lượng :
Các trường hợp tử vong xảy ra nơi những nạn nhân bất tỉnh và không
đáp ứng tại nơi được sơ cứu và vẫn luôn luôn nh ư vậy lúc đến cấp cứu.
Trái lại, tiên lượng thần kinh thuận lợi nếu nạn nhân tỉnh táo, hay ngủ
lịm (léthargique) nhưng phản ứng
14/ KHI NÀO NÊN CH ẤM DỨT SỰ HỒI SỨC ?
Tỷ lệ sống sót gần như zero sau khi đã thực hiện CRP trong hơn 25 phút mà
tuần hoàn tự nhiên không trở lại (áp suất tưới máu não). Do đó, có thể cứu xét
ngừng hồi sinh sau 25 -30 phút.
15/ SỰ CHẾT ĐUỐI TRẺ EM ĐƯ ỢC NGĂN NGỪA NHƯ TH Ể NÀO ?
Đối với những trẻ dưới 5 tuổi, té vào hồ tắm là nguyên nhân thông thường nhất
của chìm. Những tai nạn như thế có thể được ngăn ngừa bằng cách ra luật buộc
rào quanh bốn phía các bể tắm nơi khu nhà ở. Đối với các thiếu niên, những tai
biến chìm có thể xảy ra trong khi bơi với bạn bè hay khi chèo thuyền. Những
trường hợp tử vong n ày có th ể tránh được bằng cách mang life vest. Tránh
uống rượu trong những bối cảnh này cũng làm giảm nguy cơ ch ết chìm.
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
Đang xử lý...
Thêm vào BST
Báo xấu
