Chiến lược dạy và học từ vựng tiếng Nhật bằng phương pháp Domino

Chia sẻ: Sở Trí Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để ghi nhớ tiếng Nhật lâu dài buộc người học cũng như người dạy phải cùng nhau tìm tòi ra phương pháp hiệu quả để ghi nhớ và ứng dụng. phải có sự kiên trì cùng với sự am hiểu về văn hóa. Phương pháp Domino là phương pháp dựa trên phản ứng chuỗi xảy ra khi một thay đổi nhỏ tại điểm gốc của hệ có thể gây ra những thay đổi tương tự tại các điểm lân cận, từ đó lan tỏa ra các điểm xa hơn và tạo ra một chuỗi thay đổi tuyến tính. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chiến lược dạy và học từ vựng tiếng Nhật bằng phương pháp Domino

CHIẾN LƢỢC DẠY VÀ HỌC TỪ VỰNG TIẾNG NHẬT BẰNG PHƢƠNG PHÁP DOMINO ThS. Nguyễn Đoàn Hƣơng Thuỷ Khoa Nhật Bản học, Trƣờng Đại học Công Nghệ TP. Hồ Chí Minh (HUTECH) TÓM TẮT Tiếng Nhật là loại hình ngôn ngữ chấp dính nên một trong những yêu cầu đặt ra cho việc học tiếng Nhật là phải học theo cụm từ. Để học tốt tiếng Nhật, ngƣời học đòi hỏi phải có chiến lƣợc học tập từ vựng theo từng cụm từ. Một danh từ khi kết hợp với động từ và trợ từ khác nhau sẽ diễn tả một trạng thái, ý nghĩa khác nhau. Vì vậy, để ghi nhớ lâu dài buộc ngƣời học cũng nhƣ ngƣời dạy phải cùng nhau tìm tòi ra phƣơng pháp hiệu quả để ghi nhớ và ứng dụng. phải có sự kiên trì cùng với sự am hiểu về văn hóa. Phƣơng pháp Domino là phƣơng pháp dựa trên phản ứng chuỗi xảy ra khi một thay đổi nhỏ tại điểm gốc của hệ có thể gây ra những thay đổi tƣơng tự tại các điểm lân cận, từ đó lan toả ra các điểm xa hơn và tạo ra một chuỗi thay đổi tuyến tính. Hiệu ứng chính của phƣơng pháp này là sự lan toả, hiệu quả kéo dài và đánh đổ sự rời rạc cố hữu khi học từ vựng của ngƣời học. Có rất nhiều cách tạo ra chuỗi domino nhƣ: nghĩa của từ vựng, chữ cái đầu đuôi, hình ảnh, cùng một chủ đề… Nhận ra sự cần thiết của việc ghi nhớ từ vựng, trong quá trình giảng dạy, tôi đã tiến hành nghiên cứu và đề xuất “CHIẾN LƢỢC DẠY VÀ HỌC TỪ VỰNG TIẾNG NHẬT BẰNG PHƢƠNG PHÁP DOMINO” Từ khoá: Phƣơng pháp Domino, dạy tiếng Nhật, học tiếng Nhật. ABSTRACT In order to apply Japanese vocabularies in real life, students is required to learn words in the phases which combine a noun with different verbs or adjectives. This combination will lead to the differences of meanings and descriptions. This also ask the patient and the profound cultural knowledge of either learners or teachers. Consequently, the method for remembering longer and using vocabularies effectively should be searched by both of them. Domino procedure is a chain reaction that happens when small change reacts at the original point of system that can lead to the similar at near points, and then it spreads out further points and creates the chain of linear change. Therefore, Domino procedure is a suggestive method to assist student to learn vocabularies through the words‟ meanings, the last and first letters as well as the pictures of same topics. This procedure affects possibility on student‟s studies not only the long - time effectiveness of remember but also the reduction of the existing discrete in learning new words. In my teaching process, realizing the importance of learning vocabularies, I have researched and proposed “THE METHOD OF TEACHING AND LEARNING JAPANESE VOCABULARIES BY DOMINO PROCEDURE” 1175
1. ĐẶT VẤN ĐỀ Vào ngày 4/8/1953 do tổng thống Mỹ Dwight D. Eisenhower khai sinh ra học thuyết Domino hay còn gọi là “phản ứng dây chuyền”. Hiện nay mọi ngƣời chủ yếu nhắc đến cụm từ “Hiệu ứng Domino” thay thế cho “học thuyết Domino”. Hiểu một cách đơn giản là: hiệu ứng Domino là một phản ứng chuỗi xảy ra khi một thay đổi nhỏ tại điểm gốc của hệ có thể gây ra những thay đổi tƣơng tự tại các điểm lân cận, từ đó lan toả ra các điểm xa hơn và tạo ra một chuỗi thay đổi tuyến tính. Điểm mấu chốt của hiệu ứng này chính là phải chọn đúng điểm bắt đầu (thời gian, không gian) để có thể tạo ra hiệu ứng có hiệu suất cao nhất, dài nhất có thể. Chính bởi vì hiệu ứng chính của nó là sự lan toả và đánh đổ sự rời rạc cố hữu khi học từ vựng của ngƣời học. Trong bài nghiên cứu này, tôi sẽ trình bày 2 phƣơng pháp ứng dụng hiệu ứng Domino dành cho ngƣời dạy và ngƣời học. 2. CHIẾN LƢỢC HỌC TẬP THÔNG QUA PHƢƠNG PHÁP DOMINO Tiếng Nhật là loại hình từ vựng chắp dính: ghép các chữ cái tạo thành một từ, ghép các từ đơn thành từ ghép. Ví dụ: [や] ＋「く」＋「そ」＋「く」＝[やくそく]（lời hứa）. Rồi từ một từ “lời hứa” khi ghép với các động từ và trợ từ khác nhau sẽ cho chúng ta các ý nghĩa khác nhau. Ví dụ:「やくそく」＋「が」＋「あります」＝「Có cuộc hẹn」；「やくそく」＋「を」＋「します」＝「Hẹn, hứa hẹn」；「やくそく」＋「を」＋「もっています」＝「Giữ lời hứa」；「やくそく」＋「を」＋「もっています」＝「Hoàn thành lời hứa」 Có thể thấy, cùng một danh từ nhƣng khi kết hợp với các động từ khác nhau sẽ cho ra nghĩa khác nhau. Vì vậy ngƣời học để học thuộc từ vựng tiếng Nhật cũng nhƣ để có thể sử dụng tiếng Nhật chuẩn xác thì bắt buộc ngƣời học phải học theo cụm, theo cặp chƣa kể phải nằm trong một bối cảnh nhất định. Thông qua bối cảnh đó sẽ nhớ đƣợc từ, cụm từ lâu hơn cũng nhƣ hiểu và ứng dụng chính xác hơn. Chính vì vậy, một trong những phƣơng pháp học từ vựng chính là tạo ra một bối cảnh chung trong đó ứng dụng các từ mới học, tạo ra chuỗi liên hệ các từ, cụm từ với nhau. Ví dụ: trong bài 4 của sách Minna no Nihongo Chukyu みんなの日本語中級I翻訳・文保解説英語版 có tất cả 27 từ mới。Tôi sử dụng trí tƣởng tƣợng của mình, cộng với vốn từ vựng ngữ pháp đã học để viết nên câu chuyện mới có sử dụng các từ mới đã học trong bài. モデル1：一日休み明日に公園へ行って花見を見に行くつもりです。朝に目が覚めて、顔を洗ってから、ジーンズとＴシャツを着て、帽子をかぶって、マスクをして出かけます。公園に通う道に深い池、バザーなど美しい景色がたくさんあり、若者の人々も見えます。電車は日曜日何ですが、満員で座り所がなくて、1時間ぐらい立って、足がやっぱり痛かった。ああ、大変だ。 9時に青山公園に着きました。天気が涼しくて、よかった。この時も、早くて人が多くなかったんです。私は友達と大きくて、美しくて、満開みたいな桜の木の下に座ります。朝ご飯はコンビニで買って持っていたパンとミルクです。安くて、めっちゃおいしかったです。いたずらをした男の子でにぎやかになりました。モデル2：学校に戻ってきた一日長い夏の後、友達に会えてうれしいです。皆は私に「お大事に」言いました。 1176
新学期の日は月曜日なので、運動場皆と一緒に朝礼して校歌を歌いました。そうすると、校長の発表と学生が感想の発表。9時に発表が終わり、クラスに戻って、新しい先生にあいさつしました。モチベーションを作るために、紙に夢とかこの学期の願いとかを書かせました。学生が「英語能力試験のために、ぜひ勉強を頑張ります」「世界が平和になりますように」を書きました。あと、グループでゲームしました。ルールはぐちゃぐちゃに書いてあることを合わせて、完璧に書き換えることです。文の内容が様々な勉強したレッソンを練習できました。午後2時に講義が終わりました。もともと広い土地だった運動場でいたずらをした男の子でにぎやかになりました。クラブの活動も始めました。 Trong hai đoạn văn này ngƣời học có thể ứng dụng khoảng 23/27 từ mới của bài, đạt hiệu suất khoảng 85%. Phƣơng pháp học từ vựng bằng cách tự sáng tạo ra câu chuyện của riêng mình sẽ có những hiệu quả sau: kích thích tối đa trí tƣởng tƣợng phong phú của mỗi cá nhân, dễ dàng ứng dụng mọi lúc mọi nơi với tất cả các chủ đề, có thể học cá nhân hoặc ứng dụng trong một nhóm. Tuy nhiên, để có thể duy trì lâu dài thì cần tận dụng một trong những nguyên tắc cốt lõi của hành vi con ngƣời là cam kết và nhất quán. Nếu ngƣời học cam kết nhỏ với ý tƣởng cốt lỗi là “mỗi ngày một câu chuyện” thì những ngày đầu có thể chỉ là một đoạn nhỏ 3 câu, 5 câu. Dần dần ngƣời học sẽ có thể ứng dụng với những “câu chuyện” dài hơi hơn và mở rộng đƣợc chủ đề. 3. CHIẾN LƢỢC DẠY HỌC BẰNG PHƢƠNG PHÁP DOMINO Xây dựng sợi dây liên kết để nhớ từ vựng chính là bƣớc khởi đầu cho thói quen ghi nhớ của não bộ con ngƣời. Não bộ mỗi ngƣời cần một khoảng thời gian ngắn để ghi nhớ một nội dung mới. Tuy nhiên đó mới chỉ là bƣớc ghi nhớ tạm thời. Để có thể chuyển đổi từ bƣớc ghi nhớ tạm thời sang ghi nhớ lâu dài thì não bộ mỗi ngƣời sẽ cần thời cũng nhƣ phƣơng thức khác nhau nhƣ: đọc đi đọc lại nhiều lần, sử dụng flashcard, dùng hình ảnh gợi nhớ Trong đó, phƣơng pháp ghi nhớ bằng cách tạo ra liên kết bằng hình ảnh hoặc liên kết bằng sơ đồ tƣ duy. Một trong những phƣơng pháp ghi nhớ sâu là tạo chuỗi liên kết cho não bộ bằng cách liên hệ hình ảnh. Sử dụng các hình ảnh đơn lập để ghi nhớ vốn dĩ vận đƣợc mọi ngƣời sử dụng với tƣ cách là bƣớc đầu tiên để ghi nhớ từ vựng hay nội dung mới. Đặc trƣng của tiếng Nhật là Kanji. Và chữ Kanji là chữ tƣợng hình nên tôi muốn tận dụng phần hình ảnh của Kanji để khắc sâu trong trí nhớ của ngƣời học. Là một giảng viên giảng dạy các kỹ năng nghe, nói, đoc, viết thì việc đầu tiên là phải xác nhận cũng nhƣ nhắc nhở sinh viên ôn tập từ vựng thƣờng xuyên. Đồng thời để tăng cƣờng độ tƣơng tác trong giờ học cũng nhƣ một cách để Warning Up đó chính là giảng viên phải tiến hành kiểm tra từ bằng cách tạo ra một “Bản đồ Mindmap”. Một bản đồ Mindmap hiệu quả sẽ đƣợc thể hiện bằng cách dùng giản đồ hay những keywords (từ khóa chính), và những đƣờng nối, mũi tên… theo các quy tắc riêng đơn giản, dễ hiểu của riêng ngƣời viết, thông qua đó giúp ngƣời dùng xây dựng một bức tranh tổng quát, gom thông tin một cách cô đọng theo một quy ƣớc tƣ duy riêng. Bạn có thể biểu diễn keywords dƣới dạng hình ảnh hoặc chữ viết, ký hiệu.đồng thời xen kẽ các màu sắc khác nhau, các hình vẽ ngộ nghĩnh hoặc chèn thêm những ngôn ngữ khác… sao cho ngƣời học có thể liên tƣởng đến từ vựng đã học nhanh và chính xác nhất . Tiếp theo giảng viên cần chú ý sử dụng những mũi tên, những ký hiệu nối các ý với nhau. Việc dùng những ký hiệu hình ảnh để nối các ký tự chữ sẽ giúp bộ não nhớ dễ dàng hơn. Thay vì những mũi tên thẳng, giảng viên có thể chọn vẽ chúng theo đƣờng cong, theo hình dạng khác nhau để tránh tạo sự buồn tẻ cho sơ đồ tƣ duy mindmap cũng nhƣ khéo léo khéo kéo chuỗi bản đồ dài nhất có thể. Từ một chủ đề trọng tâm, giảng viên và học sinh có thể triển khai ra các ý với từng nhánh chia nhỏ khác nhau. Dƣới đây là một số sơ đồ Mindmap tham khảo. 1177
Trong bảng sơ đồ trên, tôi triển khai dựa trên hệ thống quy ƣớc về nghĩa. Bên cạnh đó tôi sẽ triển khai một bảng sơ đồ Mindmap dựa trên cấu tạo chữ Kanji (theo bộ thành phần). 月日本本気学部部長明明日気化化学 GIA CACH HUONG UU 各香家優 NGỌC NGON NGU AN 安玉言魚 Không chỉ riêng những ngƣời học tiếng Nhật mà ngay cả với những ngôn ngữ khác thì học từ vựng không còn là trách nhiệm của ngƣời học mà vai trò của giảng viên cũng rất quan trọng. Bên cạnh việc tạo ra những trò chơi thì việc xây dựng cho ngƣời học bản đồ tƣ duy, tạo ra chuỗi liên kết còn là trách nhiệm nặng nề hơn. Nếu việc học 1 ngôn ngữ là việc xây nhà, từ vựng là những viên gạch, cấu trúc ngữ pháp là xi măng. Nếu xây nhà mà chỉ có gạch mà không có xi măng thì nhà sẽ mau sụp đổ. Còn nếu xây nhà mà 1178
không gạch thì không thể xây đƣợc nhà. Qua đó ta thấy tầm quan trọng của từ vựng không hề kém cạnh gì so với ngữ pháp. Vai trò ngƣời học và ngƣời dạy cần phải đƣợc kết nối nhiều hơn. Vì vậy , thông qua bài nghiên cứu, Tôi mong muốn xây dựng cho ngƣời giảng viên cũng nhƣ học sinh một chiến lƣợc học tập và giảng dạy có sự kết nối hơn, chủ động hơn. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Giáo trìnhみんなの日本語中級I翻訳・文保解説英語版 [2] Adam Khoo, “Tôi tài giỏi, Bạn cũng thế”, Nxb Phụ Nữ, 2017. [3] 4/8/1953 Eisenhower nói về “thuyết Domino” ở châu Á [4] https://www.google.com.vn/search?source=hp&ei=NIWRXIytKYawrQGUiqqoDg&q=nh%E1%B A%A1c+nh%E1%BA%ADt+b%E1%BA%A3n&oq=nh%E1%BA%A1c+nh%E1%BA%ADt&gs_l =psy-ab.1.1.0l10.7791.15172..17910...6.0..0.384.1677.13j1j0j1......0....1j2..gws- wiz.....0..0i131j0i10j0i13.ep05gflx-AE [5] https://vnexpress.net/giao-duc/cach-nho-tu-moi-lau-hon-3299635.html [6] http://thuthuat.taimienphi.vn/nhung-nguyen-tac-de-tao-ban-do-tu-duy-tot-29508n.aspx [7] https://www.webico.vn/mindmap-la-gi-cach-ve-tu-duy-mindmap-hieu-qua/ 1179