Chiến thuật và phương pháp tập luyện bóng đá: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:144

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Bóng đá - Chiến thuật và phương pháp tập luyện" phần 1 có nội dung trình bày về: nguồn gốc bóng đá và sự phát triển của bóng đá; Kỹ thuật chơi bóng đá và chiến thuật bóng đá,... Hy vọng cuốn sách này sẽ trở thành tài liệu bổ ích đối với huấn luyện viên, vận động viên và các cổ động viên nhiệt thành của môn thể thao hành tinh này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chiến thuật và phương pháp tập luyện bóng đá: Phần 1

^7 Tpôrg t:n Thifviêh Mil Hi MA TUYËT DIËN II ¿100003 V * BONG DA KŸ CHIÉH THUÂIVÀ PHUÖNG PHÁP TÂP LUYÊH NHÀ XUÀT BÂN THE DUC THE THAO
M A TU Y E T DIEN BONG DA KŸ CHIÊN THUÂT VÀ PHUONG p h â p t â p lu y ê n ■ ■ Ngifôi dich: DÂNG BÌNH NHÀ XUAT BÂN THE DUC THE THAO HÀ NÔI - 2003
D/CH TLf NGUYÊN BÂN TIENG TRUNG QUOC: M.w ass n ffE B S'J i . % fâ M ìitità Mi,Êït & *H k $ & «L 1996
/ * -f ^ rtQAs ClÁlAl Trong nhítng nám gán dáy, cüng vái viéc thi dáu kh(k sác cüa bóng dá Viet Nam tren các dau tri/cfng quoc te, siC chú y, quan tám cüa ngitbi hám mó dánh cho dpi tuyen cüng nhií phong tráo táp luyen, thi dáu trong quáng dai quán chúng cüng ngay cáng ditdc phát■trien manh me va sáu *róng hitn. De phuc uu cho yéu cáu cüa d6ng dáo ban doc va tao diéu kien thuan Irti cho cóng tác giáng day, huan luyen, táp luyen cüa các huan luyen vién, van dóng vién... Nhá xuát ban The duc The thao xin trán trong giái thieu vái ban doc cuon: "Bóng dá ky chien thuát vá phitüng pháp táp luyen". Dáy la mot cuon sách hay ditcic dich til nguyén bán tieng Trung Quoc cüa tác giá Ma Tuyet Dién vái dáy dá các noi dung có bán nhit: lich sü phát trien cüa món Bóng dá, xu hitóng phát trien ky, 3
chien thuât, câc kÿ thuât dà hông cri ban, chien thuât thi dau, phitüng phâp huan luyên, phiùfng phdp tochûc thi dau... Hy uong cuon sâch này së trà thành tài lieu bo ich dôï uài huân luyên viên, vân dông uiên và câc co dông uiên nhiêt thành cua mon thê thau sô mot hành tinh này. NHÀ XUAT BÂN THE DgC THE THAO 4
CHUONG / NGUÒN GÖC VÀ Slf PHÁT TRIEN CÛA BÓNG DÀ I. DÂC DIEM VA TAC DUNG CUA BONG DÀ Bóng dà là mon thé thao chu yeu là sut dung chân dé khong che và dieu khién bóng. Hai dôi theo mot qui täc nhat dinh thay nhau tien hành các hoat dông công thu trên mot sân bóng hinh chü nhât. Dac diém cua mon bóng dà là có tinh dôi kháng manh, có kÿ thuât da dang, chien thuât phong phù, de khai trién... và vi vây nô luôn diiçJc goi là "Mon thé thao cua nhüng ngiiôi düng cam” hoäc "Mon thé thao so 1 hành tinh". Dac diém này dâ difçJc tliê hiên rô nét qua các däc tinh sau: 1. Tính pho câp róng rái Liên doàn Bóng dá Quoc te, to chúc ván thifòng diídc goi là "Liên hdp quoc nhô" là to chúc thé thao 5
lón nliâ't trên the giói, vói 191 nifóc hôi vièn (tinh den näm 1996). Theo thong kê chiía dày du thì con sô vân dông viên däng kÿ chính thúc* cua Liên doàn Bóng dà Quóc te dà dat tói trên 400.000 ngUdi. Tat nhiên, con so ngUdi tham già dà bóng ô các niióc trên thè giói con lón hdn con sô" này nhieu. 2. Có ành hilòng rat lón Tat cá moi ngUÒi trên the giói, bât kê là nam hay nü, già hay tre dê'u däc biêt yêu thich mon thé thao này và vi vây sô liidng ngUdi theo dôi câc trân thi dâu bóng dâ cüng là mot con sô' mà nhüng mon thé thao khâc không thé nào sânh diiçJc. Qua bang 1 chúng ta có thé thây so lUdng khán già trong các: giái Vó dich Bóng dà The giói dà lên tói con sc> hàng chuc tÿ ngUdi và ho dà tao ra mot khung canh ón ào, nào nhiet chiia tìing có trên các sâm bóng dà. Nhieu khi lòng dam mè bóng dà dà vUdt ra khôi khuòn kho cua mòi cá nhán dé tao néri nhüng ánh hUdng tác dông trüc tiêp tói môi quan hê giüa các quoc gia và dieu này dâ cluing tô ành hüông râ"t sâu rông cûa bóng dà. * Vân dông viên däng kÿ chính thûc là nhQng vân dông viên thuôc 1 tó chüc bóng dp cûa m ot naôc nào dô và dang tha m gia tâp iuyên, thi dâu. 6
Bàng 1: THÓNG KÊ SO LUONG KHAN GIÀ THEO DÖI CÁC GIÀI VÔ OjCH BÓNG 0Á THE GIÓI Tong so Sô' ngi/di Lan Nifóc to chite Sô'trân Nâm ngitôi binh quàn thiir thi dau xem moi trân 1 1930 Uruguay 18 434500 24139 2 1934 Ÿ 17 395000 23235 3 1938 Pháp 18 483000 26833 4 1950 Braxin 22 1337000 60772 5 1954 Thuy Sí 26 943000 36270 6 1958 Thuy Oien 35 868000 24800 7 1962 Chi Lê 32 776000 24250 8 1966 Anh 32 1614677 50458 9 1970 México 32 1673957 52317 10 1974 Tây Dire 38 1774022 46685 11 1978 Achentina 38 1610215 42374 12 1982 Tây Ban Nha 52 1856277 35698 13 1986 Mêxicô 52 2441731 43956 14 1990 Ÿ 52 2514443 48354 15 1994 Mÿ 52 3567415 68604 7
3. Tính tranh dua quyet liét Tính tranli dua quyet liét trong thi dáu bóng dá dUdc tao ra bdi chính dác diérn cüa món thé thao náy. Dác diém náy có thé diídc khái quát thánh "3 diém nhá't": sán bóng có kícli thuóc lón nhát; lufdng van dong lón nhát vá do khó cao nhát. Trong thi dáu bóng dá hién dai, dé’ giánh dUdc tháng ldi thi tát cá các cáu thu déu phái có gáng doc hét súc dé dua tái. Sán thi dáu chính thúc có dien tích váo khoáng 7000 m vá trong mót trán dáu, mói cáu thu (ngoai trü thu món) phái hoat dong ít nhát lá trong khoáng lO.OOOm. Mói cáu thu phái thilc hién tói trén 200 lán chay vói toe do cao vá mói dong tác ky thuát cua ho déu phái thUc hién trong diéu kien có) toe do cao vá tính dói kháng manh. Ngáy nay, sü canh tranh trong thi dáu bóng dái con thé hién ó: - Thú nhat lá múc do chuyén nghiep hoá ngáy/ cáng dUdc náng cao. Néu truóc dáy các cáu thüi bóng dá chuyén nghiep chi táp trung chü yéu ci A ^f cháu Au vá Nam My thi hién nay các cáu lac bó ci cháu Á vá cháu Phi cüng dá dua nhau thánh láp . Su thánh cóng cüa Hán Quóc vá Nhát Bán tron p 8
các giâi thi dâu cliuyên nghiêp liai näm gân dây dà có tác dung thúc däy rät lón dôï vói viêc phát triên mon bóng dà trong kliu vile Dông A. Bèn canli dó, bóng dà chuyên nghiêp Trung Quoic tuy chi mói bàt dáu nhiïng nhâ't dinh cùng se thu diídc nhöng ket qua tot. - Thii hai là xu hiióng chuyên nghiêp hoá ngày i càng diídc thè hièn rò nét. Bóng dà chuyên nghiêp dòi hói phài lay nghè' dà bóng de song, do dó các câu lac bô chi có giành diiöc thành tich tot thì mói có thé sinh ton. Ho có thé mua, bán các càu thu chuyên nghiêp - lay chat liídng cua các çau thu de dinh già - và cüng không ngàn ngai dàu tii mot khoán tien lón dê thu diídc mot hiêu quá cao hdn. Vi du trong dôi hinh thi dâu cua ACMilan (Y), già tri cua môi ngôi sao có thé lên tói hàng chuc trièu dô la Mÿ. Tuy nhiên, chính nhd có sü chuyén doi giüa các càu tliu má các dpi bóng chuyên nghiêp mdi có thé duy tri diídc mot trinh dp cao và chi bàng cách này thì các dpi bóng mói có thé thu hút diídc khán già và thi dâu vói hiêu quá cao hdn. 4. fíiáu tính nghê thuât Ngiídi ta dà tóng kêt räng trong thi dâu bóng dá có 5 yen tó cd bán là: thè chät, kÿ thuât, chien 9
thuät, phong cácli vä y thüc. Do ket qua thi dau phu thuoc väo ket qua cua sü tong höp vä pliät liuy 5 nhän to näy, cho nén thi dau bóng dá thüöng bien áo khön lüöng, tháng, thua khó pliän dinh vä cäc tinh huong gay cä'n lién tiep xáy ra. Tuy nhién chính nhöng tinh huong gay cän, bien hoä mang nhieu kich tinh näy lai chlnh lä chö "däng xem" vä lä "ma lüc hap dän cua bóng dä". Tren sän có vüa có sü tranh citóp düng cám, vüa có sü chöng doi ngoan cüöng. Có tien cöng manh me dé sút bóng väo cáu mön nhüng lai có sü phoi höp dé khéo léo ghi bän. Có khi säe müi thuoc süng nhüng có lúe lai chan chüa tinh ngüöi, vüa có mo höi, däm müi bün dat, nhüng lai vüa có tinh hórn hinh vä khöi häi... Do bóng dä lä mön thé thao giäu tinh nghe thuät, cho nén viec phát trién phong träo vüa phai täng cüöng vé' thé chät lai vüa phái rén luyen, boi düöng vé' tinh thän. Các cäu thü phái düng cám trong tién cóng, ngoan cüöng trong phong thü vä phái có täc phong tü tüöng vüng väng. Phát trien mön bóng dä có täc düng hö trö tích ale tói viéc xäy düng tinh thán vän minh nhän loai, dong thöi nó cüng lä mot phüöng pháp hüu hiéu nhät dé 10
táng cifdng tinh than dân tôc và md rông giao liiu quôc tê. II. NGUON GOC CUA BONG DA 1. Trung Quôc là ncfi bât nguôn cûa trô chai bóng dà co dai Näm 1985, Liên doàn Bóng dà Quoc te dà to chúc Giái thi dau Bóng dàThieu nièn The giói làn thù nhat (tù 16 tuoi trd xuong) tai Bàc Kinh. Tai buoi le khai mac, Chu tich Liên doàn Bóng dà Quôc tê'ông Havelange'dànór uMánbóng*dádiídc- bât nguôn tù Trung Quoc và nó dà ton tai d qúi quôc tù hàng ngàn näm nay". Trên thüc tê' câu nói trên cua ông Havelange là có báng chúng lieh sû rö ràng. Nen vän hóa Trung Quôc dà có nguón góc tù rat làu dòi và tù rat sóm, ngay trong thòi kÿ Chien quoc (475 - 221) trùóc công nguyên, sut sàch Trung Quôc dà có nhüng sü ghi chép dàng tin cày vê trô elidi bóng dà. Chiên quôc sàch - Tê' sàch ghi rang: "... Dân Lâm Tri bâv van hô... vùng Lâm Tri rât giàu có, ngùôi dân d dây kliông ai là không biêt thoi sênh, gay dàn, dánh dàn báu, dánh dàn câm, 11
dânh gà choi, nuôi cliô sân, cd bac và thap eue (dâ bông nhôi bang da)". "Thap cue" hay côn diidc goi là "Xûc cûc" là mot loai trô chdi tüa nhii dâ bông, trong do "xûc", "thap" cô nghla là chân dâ vào vât, côn Clic là quâ eau diïdc làm bàng da thû, bên trong chûa dây long, toc. Khi thi dâu, hai bên sàp xêp theo liàng ngü và thay nhau tien hành câc lioat dông công, thû. Cô thé dê dàng nhân thay trô chdi bông dâ trong thdi co dai d Trung Quôc dâ hêt sûc chu trong tôi viêc bài binh bô trân và tif tiïdng chien thuàt. Tù câc bài vàn, thd ca ngdi cûa mot sô nhà thd và nhà sû hoc dôi vôi mot sô' câu thû dâ "xûc cûc" noi tieng nhàt thdi bâ'y gid dâ cho tliâ'y vào thdi diém dô trô chdi bông dâ dâ cô qui mô khâ lôn và dâ diidc moi ngiidi lia thich. Dên thdi nhà Diïdng trô chdi bông dâ cûa Trung Quôc lai cô thêm nhüng sü phât trién môi: Bông diidc làm bàng da bên trong bdm day khi và câu mon diidc treo liiôi. Ké tù dô mon "xûc cûc" co diên dâ bàt dau dtfdc truyen sang Nhât Ban, Trieu Tiên... và trd thành mot thû phâp ngoai giao cûa Trung Quôc. Cô thê tôm tât hoat dông cua bông dâ cô dai Trung Quôc bâng nhüng diêm chù yêu sau: 12
a. Tü rát sóm da phát minh ra phüdng pháp düng da boc ngoái quá bóng. b. Áp dung phüdng pháp bdm dáy hdi váo rupt bóng. c. Tao ra cáu món có liíói treo. 2. Nguon gó'c cüa bóng dá hien dai va si/ thánh láp cüa Lien doán Bóng dá Quó'c te Ngáy 26 tháng 10 nám 1863, lá mot ngáy có y nghía rat lón trong lich sil cüa bóng dá the giói. 11 Cáu lac bp dá trieu táp mot hpi nghi tai thü do Luán Don niíóc Anh dé'thánii'láir to chúc bóirg dá * dáu tién tren the giói: Lien áoán Bóng dá Anh va ho cüng dá tién hánh tháo luán dé thong nhát mot so' dieu luát cd bán trong thi dau bóng dá. Do dó, láng bóng dá quoc té luón coi ngáy náy lá ngáy ra ddi cüa món bóng dá hien dai vá vi váy nilóc Anh cüng trd thánh qué hüdng cüa món bóng dá hien dai. Viec thánh láp Lién doán Bóng dá Anh khóng chi kéo theo viéc mot so quóc gia d cháu Au vá Nam My ké tiép nhau thánh láp to chúc bóng dá cüa minh, má nó con thúc dáy sil phát trién nhanh 13
chóng cüa inón bóng dá. Nám 1872 Anh va Scotlan da phói hdp tó chúc thi dáu vá dáy lá lán dáu tién trén thé giói có trán thi dáu giüa hai lien doán bóng dá cüa hai mide. Nám 1890 Áo bát dáu tó chúc giái thi dáu bóng dá. Triíóc vá sau nám 1900, mpt so niíóc nhií Táy Ban Nha, Há Lan, Achentina, Dan Mach, Niuzilán, Chile, Bi cüng dá thánh láp lien doán bóng dá cüa minh. Nhüng hoat dong trén khóng chi thúc dáy manh mé cho sU phát trien cüa món bóng dá má dóng thdi nó cüng dát nén móng cho viec thánh láp mpt tó chúc bóng dá mang tính quóc te. , n a Trong thé ky 19 cháu Au lá trung tám phát trien cüa món bóng dá vá các quan chúc nhií thu ky Lién doán Bóng dá Há Lan vá thif ky Hiep hoi The duc The thao Pháp lá nhüng ngiídi dé xUóng tích ciíc cho viec sáng láp cüa Lién doán Bóng dá Quóc té. Thií ky Lién doán Bóng dá Há Lan dá güi thu cho Lién doán Bóng dá Anh vá hy vong he dúng ra thánh láp mpt to chúc bóng dá mang tính quóc té. Tuv nhién dé nghi náv dá bi phía Anh tír chói bói vi lio cho ráng viec thánh láp Lién doán Bóng dá Quóc té lá mpt áo tifóng khóng thé nác» thuc hién diípc. Mpt tlidi gian sau, thóng qua các 14
lioat dông tich cüc cua minh, câc liên doàn bông dâ cua mot so niïdc dà quyét dinh không ddi ntfôc Anh nüa mà giii thuf tôi tàt câ câc liên doàn bông dâ 0 châu Âu dé yêu càu ho cùng dûng ra thành lâp Liên doàn Bông dâ Quôc tê. Ngày 21/5/1904, Liên doàn Bông dâ Quôc te (goi tàt là FIFA) dâ diïdc chinh thûc thành lâp tai tru sd cua Hiêp hôi Thê duc Thê thao Phâp d Paris. Câc dai biêu dai diên cua 7 niïôc là Phâp, Thuy SI, Thuy Diên, Bï, Tây Ban Nha, Dan Mach, Hà Lan dâ kÿ tên vào câc van kiên cô liên quan. Ngày 23/5/1904. Liên doàn. Bông dâ. QuÔc .te triêu tâp Dai hôi dai biéu làn thû 1 và ông Robert Guerin (ngvidi Phâp) diidc chon làm vj Chû tich dau tiên cua FIFA. Trong mot thdi gian ngân FIFA dâ thüc hiên diidc mot so liïdng lôn công viêc nhii thành lâp cd càu bô mây làm viêc, tiêp nhân câc hôi viên môi, md rông ânh hiidng và giup dô mot sô niiôc thành lâp liên doàn bông dâ cua minh. Ngày 14/4/1905 Liên doàn Bông dâ Anh tuyên bô thiïa nhân và vêu eau diidc gia nhâp FIFA. Châng bao lâu sau Scotian. Xû Uên, Ai Len, Bac Ai Len cùng ké tiêp nhau gia nhâp và dôi vdi mot to chûc môi ra ddi nhii FIFA thi dây quâ là mot thàng ldi rat lôn. 15
Ton chi hoat dóng cüa FIFA la: Thúc dáy sil ph;át trien cüa món bóng dá tren triídng quoc te, md rómg mol lién he giao liíu hüu háo giüa các lien doán bómg dá các niíóc, táng ciídng tinh hüu nghi giüa nháin dán vá van dóng vién các niíóc tren the giói. Cd cáu quyén lüc cao nhát cüa FIFA lá Dai hioi dai biéu diídc dinh ky to chúc 2 nám mót lán. Miói lién doán bóng dá cüa mót niíóc lá thánh vien chính thüc cüa FIFA düdc cü tói 3 dai biéu dfé tham gia tháo luán, nlníng chí có mót ngiídi d«i(dc quyén biéu quyét. Chi có các dai biéu chính thuíc cüa dai hói mói düdc phép tham gia váo viec suía doi các diéu luát thi dá'u. Muon süa doi nnót chUdng hoac dieu muc nao dó trong Luát thi dau thi cán phái thu diídc tü 3/4 so phiéu tán thánh tiró lén. Báu cü diídc áp dung theo hinh thúc bó phiéu kín vá các nghi quyét sé có hieu lile sau 3 tháng ké tü khi diídc dai biéu thóng qua. Trong thdi gian giüa hai Dai hói hoat dóng háng ngáy cüa FIFA sé do Ban chá'p hánh góm 21 ngüdi dám nhiem diííói sü chi dao trüc tiép cüa Tong thü ky Ban cháp hánh vá nhüng trd ly cüa ong ta. FIFA thánh lap Ban cháp hánh (dé phu trách viec quán ly liárih chính), Uy ban to chúc giái vó dicli bóng dá thé y. "* *> 7 N giói, Uy ban thé thao nghiép dií, Uy ban trong ta i, 16
f 9 , "t Uv bm kÿ thuât, Uy ban y tê, Uy ban thông tin N 7 O 7 / tuyèn truyên, Uy ban ky luât, Uy ban phàp chê, Úy baa to chûc giâi thi dàu thanh niên the giói, Ûy banbing dá nü, Phòng thif kÿ... de cùng phôi hôp tien hành công viêc. Tong thii kÿ là nhân vât lành dao cku yeu cua FIFA. Nhiêm vu cua ông ta rat nàng lê và tràch nhiêm rät lón, ông ta vùa là soi dây nói lien giüa càc liên doàn bóng dá các niíóc, các âên doàn bóng dà cua càc châu lue, các to’ chúc và cíe Uy ban, vita phai phu tràch Ban chàp hành và 2 näm mot làn phài de trình mot phàn báo cào hoat dong triióc dai hoi dai bièu và thiic .hien cu thè aghi quyet cua Ban chàp hành. Tiy nhièn, ngiiò làrftt'^àò' caò rïhâV cua FIFA T'RUING1Alvi i'MÖNGìIN ni \ÇN! RU van là Chu. tich FIF pr. PHÒNG POI’ I IH. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIEN CÚA BÓNG DÀ HIÊN DAI 1. Ahüng cót moc quan trong trong lich sù phà: trièn cua bóng dà hien dai. Njày 26/10/1863 liên doàn bóng da dàu tièn trèn thè giói: Liên doàn Bóng dà Anli dà diiOc 17
thanh lap trong mot khach san 6 pho Hoang Hau tai thu do Luan Don va cai moc nay da danh dau sii ra ddi cua bong da hien dai. Nam 1872 lan dau tien Anh va Scotian da to chiic giai thi dau bong da giiia hai niidc. Nam 1885, bkt dau thiic hien chuyen nghiep hoa trong bong da va 6 Anh dieu nay da diidc phap luat cho ph6p. Nam 1898, thanh lap Hoi lien hiep van dong vien (nay goi la Lien doan van dong vien bong da chuyen nghiep, goi t&t la TFAD). Nam 1899, lan dau tien che do len xuong hang diidc diia ra sOf dung: 2 doi dving dau d hang 2 se thay vi tri cua 2 doi diing cuoi hang 1. Nam 1900 lan dau tien bong da diidc diia ra trinh dien d the van hoi Olympic v6i tii cach la mot mon bieu dien. Ngay 21/5/1904 Lien doan Bong da Quoc te diidc thanh lap tai Paris (goi tat la FIFA). Ngay 14/4/1905, Lien doan Bong da Anh trd thanh hoi vien chlnh thiic cua FIFA. Nam 1912, qui dinli thu mon chi diidc ph6p dung tay bat bong trong khu viic cau mon. Nam 1916, Giai thi dau bong da Nam My lan dau tien dUdc to chiic. 18