CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG - Chương 1 TỔNG QUAN

Chia sẻ: Nguyễn Lê Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phát triển Kinh tế & bảo vệ môi trường B. Lịch sử phát triển các mối quan tâm về môi trường C. Các vấn đề môi trường hiện nay - Phân tích theo mô hình PSR ‘áp lực – tình trạng – đáp ứng’ & Mô hình DPSIR o GEO4 -Tầm nhìn môi trường toàn cầu

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG - Chương 1 TỔNG QUAN

Cao h c QLMT CHÍNH SÁCH MÔI TR TRƯ NG TS. Lê Văn Khoa 2011
Ø Chöông 1: Toång quan A. Phaùt trieån Kinh teá & baûo veä moâi tröôøng B. Lòch söû phaùt trieån caùc moái quan taâm veà moâi tröôøng C. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay - Phaân tích theo moâ hình PSR ‘aùp löïc – tình traïng – ñaùp öùng’ & Moâ hình DPSIR o GEO4 -Taàm nhìn moâi tröôøng toaøn caàu 4
TRƯ NG A. KINH T & MÔI TR Các xu th toàn c u: Phân b dân s . Theo UN, ñ n năm 2030 có hơn 60 % dân s th gi i s ng trong ñô th
TRƯ NG KINH T & MÔI TR Các xu th toàn c u: Tăng trư ng v kinh t , năng lư ng và phát th i ng tr n ng l 4
TRƯ NG KINH T & MÔI TR GDP v i Tiêu th năng lư ng Ngu n: World development indicators, 2003 5
PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ & OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG Ch t lư ng môi trư ng suy gi m M c chuy n Thu nh p trên ñ u ngư i Hình: ðư ng cong môi trư ng Kuznets (EKC)
B ng: Các ch t ô nhi m và thu nh p t i m c chuy n Ch t ô nhi m năm USD, n m 1985 . Sulphur dioxide (SO2) 5.700 - 6.900 Sulphur dioxide (giao thông) 9.400 – 9.800 B i 7.300 – 8.100 B i (giao thông) 15.000 – 18.000 Carbon monoxide (CO) 9.900 – 10.100 Nitrogen oxide (NOx) (công nghi p) 14.700 – 15.100 Nitrogen oxide (NOx) (giao thông) 15.100 – 17.600 Ch t th i r n công c ng Tăng m t chi u
B. Lòch söû phaùt trieån caùc moái quan taâm veà moâi tröôøng Laøn soùng quan taâm veà moâi tröôøng 1 Thôøi gian: Cuoái TK 19/ñaàu TK 20 Vaán ñeà: - T p trung vào s xu ng c p c a c nh quan t nhiên do s gia tăng công nghi p hóa và ñô th hóa. Quan tâm ñ n các khu t nhiên có giá tr và các loài ñ ng th c v t quý hi m có th ñư c b o v như th nào trư c s tàn phá c a vi c hi n ñ i hóa. • Löïc löôïng: Taàng lôùp tinh hoa ñoâ thò • Tranh luaän: Khoâng choáng coâng nghieäp hoùa hay ñoâ thò hoùa • Chính saùch: Luaät baûo veä töï nhieân, chim choùc, ñoäng vaät quyù • Ñòa ñieåm: Taây AÂu, Hoa Kyø, Nga
Laøn soùng quan taâm veà moâi tröôøng 2 • Thôøi gian: Cuoái 1960s vaø ñaàu 1970s • Vaán ñeà: Moâi tröôøng xaùm. Hoùa chaát, thuoác tröø saâu. – Hình thành các cơ quan ch u trách nhi m v môi trư ng. Nhưng không g n k t v n ñ môi trư ng v i các cơ quan khác c a chính ph . – Lu t l và k ho ch môi trư ng, ki m soát ô nhi m ñư c m r ng. ng d ng k thu t b sung (add-on techniques). – Gia tăng nhanh chóng s lư ng và thành viên c a các NGO. – Th a hi p gi a phát tri n kinh t và b o v môi trư ng. – ð nh hư ng m nh trong ph m vi qu c gia Löïc löôïng: Taàng lôùp trung löu môùi, NGOs moâi tröôøng • Tranh luaän: Choáng laïi theå cheá hieän taïi ->Tái c u trúc xã h i • Chính saùch: Luaät & quy ñònh nhaø nöôùc • Ñòa ñieåm: Caùc nöôùc coâng nghieäp hoùa S ki n ñi n hình: - Limits to Growth report (1972); - United Nations Conference on the Human Environment (Stockholm 1972).
Laøn soùng quan taâm veà moâi tröôøng 3 • Thôøi gian: Töø giöõa 1980s vaø ñaàu 1990s • Vaán ñeà: Caùc vaán ñeà moâi tröôøng toøan caàu • Ki m soát ô nhi m t ng h p n i lên trong các CSMT • D a vào công ngh , ngăn ng a ô nhi m t i ngu n . • Các ti p c n d a vào kinh t ñư c khuy n khích và phát tri n, bên c nh công c xã h i và thông tin. • Vai trò c a c ng ñ ng ñư c tăng cư ng. • T i các nư c ñang phát tri n, b Môi trư ng, các th ch qu c gia, lu t và quy ñ nh và các NGO v môi trư ng ñã ñư c hình thành. • Löïc löôïng: Caùc thaønh phaàn coäng ñoàng lôùn • Tranh luaän: Phaùt trieån beàn vöõng, toøan caàu hoùa • Chính saùch: Chính saùch moâi tröôøng quoác teá, cho ñoái töôïng phi chính phuû • Ñòa ñieåm: Taát caû caùc nöôùc S ki n n i b t: - Brundtland report (WECD, 1987); - UN Conference on Environment and Development (Rio de Janeiro 1992).
C. CAÙC VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG QUY MOÂ Ñòa phöông Khu vöïc Chaâu luïc Toaøn caàu KHOÂNG GIAN QUÙA TRÌNH -Söï hình thaønh -Khí haäu khu -Khí haäu taàng -Doøng naêng SINH THAÙI ñaát vöïc ñoái löu löôïng böùc -Söï caáu truùc -Thuûy vaên löu -Söï tieán hoùa xaï laïi caûnh vöïc lyù sinh -Hoaøn löu quan -Quaàn theå -Söï di chuyeån khoâng khí -Caùc phöông thöïc vaät cuûa ñoäng ôû möùc cao phaùp söû vaät hoang -Caùc chu trình duïng ñaát daõ thuûy vaên thöôøng cuûa sinh duøng quyeån
QUY MOÂ Ñòa phöông Khu vöïc Chaâu luïc Toaøn caàu KHOÂNG GIAN VAÁN ÑEÀ - Xoùi moøn - Möa axít - Vaän chuyeån - Söï thay ñoåi MOÂI TRÖÔØNG - Ñoâ thò hoùa - Chaûy traøn ñi xa caùc khí haäu - OÂ nhieãm coù cuoán chaát ñoäc toaøn caàu nöôùc theo thuoác - Ña daïng - Söï suy thoaùi - Tích tuï raùc tröø saâu sinh hoïc taàng oâzoân - Söï maát ñaát - Söï maát röøng ngaäp nöôùc - Söï hoang maïc hoùa
QUY MOÂ Ñòa phöông Khu vöïc Chaâu luïc Toaøn caàu KHOÂNG GIAN CHÆ THÒ - Maát ñaát - Phaùt thaûi -Caùc möùc tích -Caùc möùc thaûi MOÂI TRÖÔØNG - Soá löôïng NOx/SOx luõy sinh CO2 khoaûng - Khu sinh hoïc -Söï tieâu thuï khoâng soáng cuûa -Nôi cö truù CFC gian xanh caù ñöôïc ñöôïc baûo -Thay ñoåi söû -Caùc baõi taém baûo veä veä duïng ñaát ñöôïc baûo - Ñaát ngaäp -Tröõ löôïng veä nöôùc ñöôïc ñoäng vaät -Soá löôïng raùc baûo veä hoang daõ ñöôïc ñöa vaøo baõi thaûi
Pressures-State- Mô hình PSR - Pressures-State-Responses Áp l c Áp l c Tình tr ng Ho t ñ ng Tài nguyên Hi n tr ng c a con ngư i môi trư ng Thương m i – Tiêu th Không khí Năng lư ng Nư c Giao thông v n t i ð t Công nghi p Tài nguyên thiên nhiên Nông nghi p Các khu dân cư Lâm nghi p Các ngành khác Các ph n ng t p th và cá nhân Lu t pháp Công ngh m i Công c kinh t Chi phí cho môi trư ng Thay ñ i ưu tiên ngư i tiêu th Các công ư c qu c t N i dung khác Ph n ng Hình. Mô hình Áp l c – Tình tr ng và ðáp ng (Ngu n: Báo cáo k thu t v thông tin và ñánh giá môi trư ng, C c MT, 1996)
PHAÂN TÍCH VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG THEO MOÂ HÌNH PSR VAÁN ÑEÀ CAÙC CHÆ THÒ MOÂI TRÖÔØNG AÙP LÖÏC TÌNH TRAÏNG ÑAÙP ÖÙNG THAY ÑOÅI KHÍ - Phaùt thaûi CO2 • Nhieät ñoä trung bình - Cöôøng ñoä naêng löôïng - Phaùt thaûi khí nhaø toaøn caàu HAÄU kính • Noàng ñoä xung quanh cuûa khí CO2 hoaëc khí nhaø kính SÖÏ PHAÙ HUÛY Tieâu thuï caùc hoùa • Noàng ñoä toaøn caàu • Tyû leä thu hoài CFC chaát phaù huûy taàng cuûa CFC 11 vaø 12 • Caùc ñoùng goùp cho TAÀNG OÂZOÂN ozon Noàng ñoä cuûa caùc Nghò ñònh thö chaát phaù huûy taàng Montreal ozon trong khí quyeån AXIT HOÙA - Phaùt thaûi NOx vaø − Noàng ñoä trong möa • % taøu thuyeàn coù boä SOx axít chuyeån ñoåi xuùc taùc - Chæ soá cuûa caùc chaát - Söï vöôït ngöôõng chòu • Coâng suaát cuûa caùc gaây ñoä axít taûi trong nöôùc vaø ñaát thieát bò xöû lyù NOx vaø SOx cho caùc nguoàn tónh Chi phí cho giaûm oâ nhieãm khoâng khí
VAÁN ÑEÀ CAÙC CHÆ THÒ MOÂI TRÖÔØNG AÙP LÖÏC TÌNH TRAÏNG ÑAÙP ÖÙNG CHAÁT LÖÔÏNG • Phaùt thaûi N & P • Noàng ñoä BOD, DO, N • Daân cö ñöôïc cung caáp • Söï xaû nöôùc thaûi & P trong nöôùc nöôùc ñaõ xöû lyù NÖÔÙC/ • Maät ñoä chaên nuoâi • Leä phí veà xöû lyù nöôùc PHUÙ DÖÔÕNG thaûi HOÙA OÂ NHIEÃM DO Tieâu thuï thuoác tröø saâu • Noàng ñoä kim loaïi • % xaêng khoâng chì Söï saûn sinh chaát thaûi trong moâi tröôøng lyù treân thò tröôøng CHAÁT ÑOÄC sinh ñoäc haïi % caùc vuøng ñöôïc HAÏI Dieän tích vuøng ñaát laøm saïch bò oâ nhieãm CHAÁT THAÛI Söï saûn sinh chaát thaûi • Soá löôïng dieän tích • Giaûm chaát thaûi baèng theo ngaønh caùc baõi thaûi taùi tuaàn hoaøn Chaát löôïng ñaát / • Chi phí cho quaûn lyù nöôùc ngaàm chaát thaûi Phí thaûi boû chaát thaûi
VAÁN ÑEÀ CAÙC CHÆ THÒ MOÂI TRÖÔØNG AÙP LÖÏC TÌNH TRAÏNG ÑAÙP ÖÙNG CHAÁT LÖÔÏNG • Söï phaùt thaûi vaøo • Chaát löôïng khoâng khí • Chi phí cho giaûm oâ khoâng khí ñoâ thò nhieãm MOÂI TRÖÔØNG • Maät ñoä giao thoâng Noàng ñoä oâzoân maët Soá löôïng khoâng gian ÑOÂ THÒ ñaát phuû caây xanh Di daân noâng thoân - thaønh thò BAÛO VEÄ BIEÅN • Saûn löôïng ñaùnh baét • Möùc oâ nhieãm sinh hoïc • Chæ tieâu tröõ löôïng haûi saûn Tröõ löôïng haûi saûn • Chi phí cho giaùm saùt • Xaû thaûi vuøng ven tröõ löôïng bieån Vuøng caám ñaùnh baét Traøn daàu treân bieån haûi saûn GIAÛM ÑA DAÏNG Söï thay ñoåi nôi cö • % loaøi bò ñe doïa hay % dieän tích ñöôïc truù hay söï chuyeån ñoåi tieâu dieät/toång soá baûo veä/ toång soá SINH HOÏC söû duïng ñaát • Tyû soá loaøi ngoaïi lai/ñaëc höõu Tröõ löôïng caùc loaøi chuû yeáu
VAÁN ÑEÀ CAÙC CHÆ THÒ MOÂI TRÖÔØNG AÙP LÖÏC TÌNH TRAÏNG ÑAÙP ÖÙNG MAÁT RÖØNG • Khai thaùc lieân quan Dieän tích hay theå • % dieän tích khai thaùc ñeán saûn löôïng beàn vuõng tích röøng ñöôïc troàng laïi Söï chuyeån ñoåi ñaát % dieän tích röøng röøng ñöôïc baûo veä SUY THOAÙI ÑAÁT • Ñaát canh taùc/ñaàu • Dieän tích bò aûnh • Dieän tích ñöôïc phuïc ngöôøi höôûng do xoùi moøn ñaát, hoài • Maät ñoä chaên nuoâi hoang maïc hoùa, maën Chi phí caûi taïo ñaát Söû duïng phaân hoùa, uùng ngaäp boùn/thuoác tröø saâu Dieän tích ñaát ngaäp nöôùc NGUOÀN NÖÔÙC • Tieâu thuï nöôùc / ñaàu • Söï thieáu nöôùc Gía nöôùc vaø phí söû ngöôøi Tröõ löôïng nöôùc duïng Cöôøng ñoä söû duïng ngaàm
Mô hình DPSIR: Drivers-Pressures-State-Impacts- Drivers-Pressures-State-Impacts-Responses • Mô hình DPSIR do Cơ quan môi trư ng Châu Âu (EEA) c i ti n vào năm 1999, t mô hình PSR ñư c OECD ñ xu t năm 1993. • Là m t mô hình dùng ñ xác ñ nh, phân tích và ñánh giá các chu i quan h nhân qu : nguyên nhân gây ra các v n ñ môi trư ng, h u qu c a chúng và các bi n pháp ng phó c n thi t. • ðã ñư c áp d ng t i Vi t Nam và ñư c quy ñ nh chính th c trong Thông tư s 09/2009/TT-BTNMT ngày 11/8/2009 c a B TN&MT quy ñ nh v vi c Xây d ng và qu n lý các ch th môi trư ng qu c gia 19
Mô hình DPSIR ð ng Áp Hi n Tác l c tr ng ñ ng l c ðáp ng 20