CHƯƠNG 10: KẾ TOÁN NỢ PHẢI TRẢ

Chia sẻ: Lan Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

203
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nợ phải trả cho người bán, người cung cấp vật tư, hàng hoá, dịch vụ, hoặc cho người nhận thầu xây lắp chính, phụ cần được hạch toán chi tiết cho từng đối tượng phải trả. Trong chi tiết từng đối tượng phải trả, tài khoản này phản ánh cả số tiền đã ứng trước cho người bán, người cung cấp, người nhận thầu xây lắp nhưng chưa nhận được sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, khối lượng xây lắp hoàn thành bàn giao. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHƯƠNG 10: KẾ TOÁN NỢ PHẢI TRẢ

CHƯƠNG 10 KẾ TOÁN NỢ PHẢI TRẢ 10.1. TOÅNG QUAN VEÀ NÔÏ PHAÛI TRAÛ 10.1.1.Caùc khaùi nieäm Nôï phaûi traû laø nghóa vuï hieän taïi cuûa doanh nghieäp phaùt sinh töø caùc giao dòch vaø söï kieän ñaõ qua maø doanh nghieäp phaûi thanh toaùn töø caùc nguoàn löïc cuûa mình.  Nôï ngaén haïn laø khoaûn tieàn maø doanh nghieäp coù traùch nhieäm phaûi traû trong voøng moät naêm hoaëc trong moät chu kyø kinh doanh bình thöôøng.  Nôï daøi haïn laø caùc khoaûn nôï maø thôøi gian traû nôï treân moät naêm. 10.1.2. Caùc nguyeân taéc haïch toaùn 10.1.2.  Caùc khoaûn nôï phaûi traû phaûi ñöôïc theo doõi chi tieát.  Caùc khoaûn nôï phaûi traû phaûi ñöôïc phaân loaïi nôï.  Cuoái nieân ñoä keá toaùn, soá dö cuûa caùc khoaûn nôï phaûi traû baèng ngoaïi teä phaûi ñöôïc ñaùnh giaù lại theo höôùng daãn cuûa CM soá 10 “AÛnh höôûng cuûa vieäc thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi” vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh.  Phaûi kieåm tra, ñoái chieáu veà tình hình coâng nôï. 1
Taøi khoaûn 311"Vay ngaén haïn" SDÑK: xxxxx - Soá tieàn ñaõ traû veà caùc khoaûn - Soá tieàn vay ngaén haïn vay ngaén haïn - Soá cheânh leäch tyû giaù hoái - Soá cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi taêng (Do ñaùnh giaù laïi ñoaùi giaûm (Do ñaùnh giaù laïi nôï vay baèng ngoaïi teä) nôï vay baèng ngoaïi teä) Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Soá tieàn coøn nôï veà caùc khoaûn vay ngaén haïn chöa traû. 10.2.4. Phöông phaùp haïch toaùn vay ngaén haïn  Sơ ñoà 10.1: Toùm taét caùc nghieäp vuï TK 311 – Vay ngaén haïn 111,112 152,211… (1a) (2a) 133 144,244,155,211… TK311 (2b) (1b) TK144 (1c) 10.3. KEÁ TOAÙN NÔÏ DAØI HAÏN ÑEÁN HAÏN TRAÛ  10.3.1. Chöùng töø keá toaùn (SGK)  10.3.2. Soå keá toaùn (SGK)  10.3.3. Taøi khoaûn söû duïng Taøi khoaûn 315 "Nôï daøi haïn ñeán haïn traû" 2
Taøi khoaûn 315 "Nôï daøi haïn ñeán haïn traû" SDÑK: xxxxx - Soá tieàn ñaõ thanh toaùn veà NDH - Soá NDH ñeán haïn traû phaùt sinh ñeán haïn traû - Soá cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi - Soá cheânh leâch tyû giaù hoái ñoaùi taêng do ñaùnh giaù laïi soá dö NDH giaûm do ñaùnh giaù laïi soá dö NDH coù goác ngoaïi teä ôû thôøi ñieåm cuoái coù goác ngoaïi teä ôû thôøi ñieåm cuoái naêm taøi chính naêm taøi chính Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Soá nôï coøn phaûi traû cuûa NDH ñaõ ñeán haïn hoaëc quaù haïn phaûi traûû 10.3.4. Phöông phaùp haïch toaùn  Sơ ñoà 10.3: TK 315 – NDH ñeán haïn traû TK111,112 (2) TK 341,342 (1) TK413 TK413 (3a) (3b) Taøi khoaûn 333 - Thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp NN SDÑK: xxxxx - Soá thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø trong - Soá thueá GTGT ñaàu ra vaø soá kyø thueá GTGT haøng nhaäp khaåu phaûi noäp; - Soá thueá, phí, leä phí vaø caùc khoaûn phaûi noäp, ñaõ noäp vaøo NSNN; - Soá thueá, phí, leä phí vaø caùc khoaûn khaùc phaûi noäp vaøo - Soá thueá ñöôïc giaûm tröø vaøo soá thueá NSNN. phaûi noäp; - Thueá GTGT cuûa haøng baùn bò traû laïi, bò giaûm giaù. Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Soá thueá, phí, leä phí vaø caùc khoaûn khaùc coøn phaûi noäp vaøo NSNN. 3
10.4.4. Phöông phaùp haïch toaùn (1) Keá toaùn thueá GTGT (theo phöông phaùp khaáu tröø): Soá thueá GTGT Thueá GTGT Thueá GTGT ñaàu vaøo = - phaûi noäp ñaàu ra ñöôïc khaáu tröø Phöông phaùp tính trò giaù thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø: [SDÑK Nôï TK 133 (neáu coù) + ∑PS Nôï TK 133] > [SDÑK Coù TK 3331 (neáu coù) + ∑PS Coù TK 3331] => Trò giaù thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø : [SDÑK Coù TK 3331 (neáu coù) + ∑PS Coù TK 3331]. Phöông phaùp tính trò giaù thueá GTGT ñöôïc khaáu tröø:  Neáu [SDÑK Nôï TK 133 (neáu coù) + ∑PS Nôï TK 133 ] < [SDÑK Coù TK 3331 (neáu coù) + ∑PS Coù TK 3331] => trò giaù thue á GTGT ñöôïc kha áu tröø: [SDÑK Nôï TK 133 (neáu coù) + ∑PS Nôï TK 133]. (2) Keá toaùn thueá tieâu thuï ñaëc bieät: Thueá TTÑB phaûi noäp: Giaù tính thueá TTÑB x Thueá suaát thueá TTÑB Ñoái vôùi haøng saûn xuaát trong nöôùc Giaù baùn chöa coù thueá GTGT Giaù tính thueá = TTÑB 1 + Thueá suaát thueá TTÑB Ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu Giaù tính thueá TTÑB= Giaù tính thueá NK + Thueá NK. 4
(3) Keá toaùn thueá xuaát nhaäp khaåu: Soá löôïng ñôn vò Trò giaù Soá thueá Thueá töøng maët haøng tính thueá xuaát khaåu, suaát cuûa thöïc teá xuaát khaåu, tính treân thueá nhaäp = x x töøng nhaäp khaåu ghi moät ñôn khaåu phaûi maët trong Tôø khai haûi vò haøng noäp haøng quan hoùa (4) Keá toaùn thueá thu nhaäp doanh nghieäp (5) Keá toaùn thueá thu nhaäp caù nhaân (SGK) (6) Keá toaùn Thueá taøi nguyeân (SGK) (7) Thueá nhaø ñaát, tieàn thueâ ñaát cuûa Nhaø nöôùc(SGK) (8) Keá toaùn caùc loaïi thueá khaùc, phí - leä phí vaø caùc khoaûn phaûi noäp khaùc (SGK) Taøi khoaûn 334 "Phaûi traû ngöôøi lao ñoäng“ SDÑK: Soá tieàn coøn phaûi traû ngöôø i lao ñoäng - Caùc khoaûn tieàn löông, tieàn coâng, - Caùc khoaûn tieàn löông, tieàn coâng, tieàn thöôûng coù tính chaát löông, baûo tieàn thöôûng coù tính chaát löông, baûo hieåm xaõ hoäi vaø caùc khoaûn khaùc ñaõ hieåm xaõ hoäi vaø caùc khoaûn phaûi traû khaùc, phaûi chi cho ngöôøi lao ñoäng traû, ñaõ chi, ñaõ öùng tröôùc cho ngöôøi lao ñoäng; - Caùc khoaûn khaáu tröø vaøo tieàn löông, tieàn coâng cuûa ngöôøi lao ñoäng. Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Caùc khoaûn tieàn löông, tieàn coâng, tieàn thöôûng coù tính chaát löông vaø caùc khoaûn khaùc coøn phaûi traû cho ngöôøi lao ñoäng 10.5.5. Phöông phaùp haïch toaùn  Sô ñoà 10.5: TK 334 – Phaûi traû ngöôøi lao ñoäng TK241,622,623,641... TK141,338,138 (2a) (1a,e) 1e TK3335 (2b) TK 353 (1b) TK 111,112 (2c) TK338 (1c) TK 623,627,335 TK 512 (2e) (1d) TK3331 5
10.6. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ PHAÛI TRAÛ  Chi phí phaûi traû (CP trích tröôùc) laø caùc khoaûn chi phí thöïc teá chöa phaùt sinh nhöng ñöôïc tính tröôùc vaøo chi phí hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh kyø naøy cho caùc ñoái töôïng chòu chi phí. Noäi dung chi phí trích tröôùc bao goàm:  Trích tröôùc chi phí tieàn löông phaûi traû cho coâng nhaân trong thôøi gian nghæ pheùp.  Chi phí söûa chöõa lôùn.  Chi phí trong thôøi gian doanh nghieäp ngöøng saûn xuaát theo muøa vuï coù theå xaùc ñònh ñöôïc muøa vuï ngöøng saûn xuaát.  Trích tröôùc laõi traùi phieáu (traû sau)… Taøi khoaûn 335 "Chi phí phaûi traû" SDÑK: Nhöõng khoaûn chi phí trích tröôùc chöa söû duïng - Chi phí phaûi traû döï tính tröôùc - Caùc khoaûn chi traû thöïc teá phaùt vaø ghi nhaän vaøo chi phí saûn sinh ñöôïc tính vaøo chi phí phaûi traû; xuaát, kinh doanh - Soá cheânh leäch veà chi phí phaûi traû lôùn hôn soá chi phí thöïc teá ñöôïc ghi giaûm chi phí Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Chi phí phaûi traû ñaõ tính vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh nhöng thöïc teá chöa phaùt sinh 10.6.4. 10.6.4. Phöông phaùp haïch toaùn  Sô ñoà 10.6: TK 335 – Chi phí phaûi traû TK622 TK334,622 (2a) (1a) 1e TK 623,627,641,642 (1b) TK241,623,627,641,642 (2b) TK623,627 (1c) TK 635,627,241 (1d) 6
10.7. KEÁ TOAÙN PHAÛI TRAÛ NOÄI BOÄ  Phaûi traû noäi boä laø caùc khoaûn thanh toaùn giöõa ñôn vò ha ïch toaùn ñ oäc laäp vô ùi caùc ñ ôn vò haïch toaùn phuï thuoäc trong cuøng moät doanh nghieäp.  10.7.1. Chöùng töø söû duïng  10.7.2. Soå keá toaùn 10.7.3. Taøi khoaûn söû duïng Taøi khoaûn 336 "Phaûi traû noäi boä" SDÑK: Coøn phaûi traû noäi boä ñaàu kyø - Soá tieàn ñaõ traû cho ñôn vò tröïc thuoäc, phuï - Soá tieàn phaûi noäp cho Toång coâng thuoäc; ty, Coâng ty; - Soá tieàn ñaõ noäp cho toång coâng ty, Coâng ty; - Soá tieàn phaû i traû cho ñôn vò tröïc - Soá tieàn ñaõ traû veà caùc khoaûn maø caùc ñôn vò thuoäc, phuï thuoäc; noäi boä chi hoä, hoaëc thu hoä ñôn vò noäi boä; - Soá tieàn phaûi traû cho caùc ñôn vò - Buø tröø caùc khoaûn phaûi thu vôùi caùc khoaûn khaùc trong noä i boä veà caùc khoaûn phaûi traû cuûa cuøng moät ñôn vò coù quan heä ñaõ ñöôïc ñôn vò khaù c chi hoä vaø caùc thanh toaùn. khoaûn thu hoä ñôn vò khaù Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Soá tieàn coøn phaûi traû, phaûi noäp cho caùc ñôn vò trong noäi boä doanh nghieäp. 10.7.4. Phöông phaùp haïch toaùn  Sô ñoà 10.7: TK 336 – Phaûi traû noäi boä TK111,112 (1c,2c) TK421 (1a) TK152,153,211,331 (1b) TK155,156 (1e) TK 635,627,241 (1d) 7
TK 337 “Thanh toaùn theo tieán ñoä keá hoaïch hôïp ñoàng xaây döïng”. Phaûn aùnh soá tieà n phaûi thu theo Phaûn aùnh soá tieà n KH phaûi traû DT ñaõ ghi nhaän töông öùng vôùi theo tieá n ñoä keá hoaïch cuûa hôïp phaàn coâng vieäc ñaõ hoaø n thaønh ñoàng XD dôû dang. cuûa HÑ XD dôû dang. Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Phaûn aùnh soá tieàn cheânh SDCK: Phaûn aùnh soá tieàn cheânh leäch giöõa DT ñaõ ghi nhaän cuûa leäch giöõa DT ñaõ ghi nhaän cuûa hôïp ñoàng lôùn hôn soá tieà n KH hôïp ñoàng nhoû hôn soá tieà n KH phaûi traû theo tieán ñoä keá hoaïch phaûi traû theo tieán ñoä keá hoaïch cuûa HÑ XD dôû dang. cuûa hôïp ñoàng XD dôû dang. 10.8.4. Phöông phaùp haïch toaùn 111,112 337 511 131 Soá tieàn KH thanh Khi ñöôïc KH Doanh thu töông toaùn theo tieán ñoä thanh toaùn hoaëc öùng vôùi phaàn coâng öùng tröôùc vieäc ñaõ hoaøn thaønh keá hoaïch 3331  Taøi khoaûn 338 "Phaûi traû, phaûi noäp khaùc“ SDÑK: Coøn phaûi traû, phaûi noäp ñaàu kyø - Caùc khoaûn ñaõ noäp cho cô quan quaûn - Trích KPCÑ, BHXH, BHYT theo tyû lyù caùc quyõ. leä quy ñònh. - Caùc khoaûn ñaõ chi veà kinh phí coâng - Caùc khoaûn phaûi noäp, phaûi traû hay ñoaøn. thu hoä - Xöû lyù giaù trò taøi saûn thöøa. - Giaù trò taøi saûn thöøa chôø xöû lyù - Keát chuyeån doanh thu chöa thöïc - Toång soá DT chöa thöïc hieän phaùt hieän töông öùng. sinh trong kyø. - Caùc khoaûn ñaõ traû, ñaõ noäp khaùc. - Soá ñaõ noäp, ñaõ traû lôùn hôn soá phaûi noäp, phaûi traû ñöôïc hoaøn laïi. Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Soá traû thöøa, noäp thöøa, vöôït SDCK: Soá tieàn coøn phaûi traû, phaûi noäp chi chöa ñöôïc thanh toaùn hay giaù trò taøi saûn thöøa chôø xöû lyù 8
10.9.4. Phöông phaùp haïch toaùn  Sô ñoà 10.9: Toùm taét caùc nghieäp vuï phaùt sinh lieân quan ñeán phaûi traû, phaûi noäp khaùc TK 338 – Phaûi traû, phaûi noäp khaùc 111,411,444,… 214 (3) 211 (6) (1) 152,211,331,… (2) 622,627, … (4) 334 (5) (7) Taøi khoaûn 343 "Traùi phieáu phaùt haønh" SDÑK: Traùi phieáu phaùt haønh dö ñaàu kyø - Thanh toaùn traùi phieáu khi ñaùo - Trò giaù traùi phieáu phaùt haønh haïn; theo meänh giaù trong kyø; - Chieát khaáu traùi phieáu phaùt sinh - Phaân boå chieát khaáu traùi phieáu trong kyø trong kyø; - Phaân boå phuï troäi traùi phieáu - Phuï troäi traùi phieáu phaùt sinh trong kyø trong kyø Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Trò giaù khoaûn nôï vay do phaùt haønh traùi phieáu ñeán thôøi ñieåm cuoái kyø. 10.10.4.1. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu theo meänh giaù Traû laõi TP ñònh kyø. 343(3431) 111,112 635 Soá tieàn thöïc Neáu laõi TP ghi vaøo thu veà baùn TP CP taøi chính 241 Khi traû laõi Lieân quan ñeán ñaàu TP ñònh kyø tö XDCBDD Neáu laõi TP 627 ñöôïc voán hoùa Lieân quan ñeán SX TS dôû dang 9
10.10.4.1. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu theo meänh giaù Traû laõi TP sau. 635 Neáu laõi TP ghi vaøo 335 CP taøi chính Ñònh kyø, tính Traû laõi TP tröôùc laõi TP 241,627 Voán hoùa vaøo giaù trò TS dôû dang 343(3431) 111,112 Soá tieàn thöïc Traû goác TP thu veà baùn TP Khi ñaùo haïn, traû goác vaø laõi cho ngöôøi mua 10.10.4.1. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu theo meänh giaù Traû laõi TP ngay khi phaùt haønh. 635 343(3431) 242 Neáu laõi TP ghi vaøo CP taøi chính Laõi TP Ñònh kyø, phaân MGù boå laõi TP 241,627 TP Voán hoùa vaøo giaù 111,112 trò TS dôû dang Soá tieàn thöïc thu veà baùn TP 10.10.4.2. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu coù chieát khaáu Traû laõi TP ñònh kyø. 343(3431) 111,112 635 Khi traû laõi Neáu laõi TP ghi Soá tieàn thöïc vaøo CP taøi chính TP ñònh kyø thu veà baùn TP 343(3432) 241,627 Phaân boå Neáu laõi TP Chieát khaáu chieát khaáu ñöôïc voán hoùa 10
10.10.4.2. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu coù chieát khaáu Traû laõi TP sau. 635 335 111,112 Neáu laõi TP ghi vaøo Soá tieàn Traû laõi TP Ñònh kyø, tính CP taøi chính thöïc thu tröôùc laõi TP 343(3431) 241,627 MG 343(3432) Phaân boå Voán hoùa vaøo giaù Chieát chieát khaáu trò TS dôû dang khaáu 10.10.4.2. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu coù chieát khaáu Traû laõi TP ngay khi phaùt haønh 111,112 Soá tieàn thöïc thu 635 242 Neáu laõi TP ghi vaøo 343(3431) Laõi TP Ñònh kyø, phaân CP taøi chính MG traû tröôùc boå laõi 241,627 343(3432) Ñònh kyø, phaân Voán hoùa vaøo giaù Chieát trò TS dôû dang boå chieát khaáu khaáu 10.10.4.3. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu coù phuï troäi Traû laõi TP ngay khi ñònh kyø 635 343(3431) Neáu laõi TP ghi vaøo MG CP taøi chính 111,112 Soá tieàn thöïc thu veà baùn TP Khi traû laõi 343(3433) TP ñònh kyø 241,627 Neáu laõi TP Phuï troäi ñöôïc voán hoùa Ñònh kyø phaân boå phuï troäi 11
10.10.4.3. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu coù phuï troäi Traû laõi TP sau. 635 343(3431) Neáu laõi TP ghi vaøo MG CP taøi chính 111,112 335 Traû laõi Ñònh kyø tính Soá tieàn tröôùc laõi 343(3433) thöïc thu 241,627 TP Neáu laõi TP Phuï troäi ñöôïc voán hoùa Ñònh kyø phaân boå phuï troäi 10.10.4.3. Keá toaùn phaùt haønh traùi phieáu coù phuï troäi Traû laõi TP ngay khi phaùt haønh 635 111,112 343(3431) Neáu laõi TP ghi vaøo MG CP taøi chính Soá tieàn thöïc thu 242 343(3433) 241,627 Ñònh kyø Soá tieàn laõi Neáu laõi TP Phuï troäi traû tröôùc phaân boå ñöôïc voán hoùa Ñònh kyø phaân boå phuï troäi Ke Keá toaùn chi phí phaùt haønh 111,112 635 Chi phí Neáu ghi vaøo CP taøi chính Neáu ghi vaøo CP taøi chính 142,242 241,627 Phaân boå Neáu giaù Neáu ñöôïc trò lôùn voán hoùa 12
Keá toaùn thanh toaùn TP khi TP heát haïn 111,112 3431 Thanh toaùn khi heát haïn goác 335 Tröôøng hôïp traû laõi laõi sau 10.11. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG TRÔÏ CAÁP MAÁT VIEÄC LAØM Taøi khoaûn 351 "Quyõ döï phoøng trôï caáp maát vieäc laøm" SDÑK: - Phaûn aùnh caùc khoaûn chi traû - Phaûn aùnh soá quyõ döï phoøng trôï cho ngöôøi lao ñoäng thoâi vieäc, caáp maát vieäc laøm trích laäp trong kyø maát vieäc töø quyõ döï phoøng trôï caáp maát vieäc laøm Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Phaûn aù nh soá quyõ döï phoøng trôï caáp maát vieäc laøm coøn laïi chöa söû duïng 10.11. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG TRÔÏ CAÁP MAÁT VIEÄC LAØM 642 351 111,112 Chi traû trôï caáp thoâi vieäc, Trích laäp döï phoøng maát vieäc cho ngöôøi LÑ Chi traû trôï caáp trong tröôøng hôïp quyõ khoâng ñuû ñeå chi 13
10.12. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG NÔÏ PHAÛI TRAÛ  Taøi khoaûn 352"Quyõ döï phoøng phaûi traû" SDÑK: - Phaûn aùnh caùc - Trích la äp döï phoøng nghieäp vuï phaùt sinh phaûi traû giaûm döï phoøng phaûi traû Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: phaûn aùnh soá döï phoøng phaûi traû hieän coøn. 10.12. KEÁ TOAÙN DÖÏ PHOØNG NÔÏ PHAÛI TRAÛ 627 352 111,112 CP phaùt sinh lieân quan Trích BH coâng ñeán DP phaûi traû trình xaây laép 641 154 641 Soá DP laäp kyø naøy > CP baûo haønh DP kyø tröôùc SP,HH 642 711 Soá DP phaûi traû veà Soá cheânh leächDP BH coâng trình > soá ñaõ laäp > ñaõ chi chi thöïc teá CHƯƠNG 11 KẾ TOÁN VỐN CHỦ SỞ HỮU 14
11.1. KEÁ TOAÙN VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU 11.1.1. Khaùi nieäm VCSH laø giaù trò voán cuûa DN, ñöôïc tính baèng soá cheânh leäch giöõa giaù trò taøi saûn cuûa DN tröø (-) nôï phaûi traû. Caùc hình thöùc cuûa voán chuû sôû höõu - Voán cuûa caùc nhaø ñaàu tö - Thaëng dö voán coå phaàn - Coå phieáu ngaân quyõ - Lôïi nhuaän giöõ laïi - Caùc quyõ - Lôïi nhuaän chöa phaân phoái - Cheânh leäch tyû giaù: + Phaùt sinh hoaëc ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä trong giai ñoaïn ñaàu tö xaây döïng ôû thôøi ñieåm laäp Baûng caân ñoái keá toaùn cuoái naêm taøi chính. + Phaùt sinh khi DN ôû trong nöôùc hôïp nhaát BCTC cuûa caùc hoaït ñoäng ôû nöôùc ngoaøi söû duïng ñôn vò tieàn teä keá toaùn khaùc vôùi ñôn vò tieàn teä keá toaùn cuûa DN baùo caùo. - Cheânh leäch ñaùnh giaù laïi taøi saûn la ø cheânh leäch giöõa giaù trò ghi soå cuûa ta øi saûn vôùi gia ù trò ñaùnh giaù laïi taøi saûn khi coù quyeát ñònh cuûa Nhaø nöôùc, hoaëc khi ñöa taøi sa ûn ñi goùp voán lieân doanh, coå phaàn. 11.1.2. Nguyeân taéc keá toaùn  DN coù quyeàn chuû ñoäng söû duïng caùc loaïi nguoàn voán vaø caùc quyõ hieän coù theo cheá ñoä hieän haønh.  Vieäc chuyeån dòch töø nguoàn voán naøy sang nguoàn voán khaùc phaûi theo ñuùng cheá ñoä taøi chính hieän haønh vaø ñaày ñuû caùc thuû tuïc caàn thieát.  Neáu DN bò giaûi theå hoaëc phaù saûn, caùc chuû sôû höõu chæ ñöôïc nhaän nhöõng giaù trò coøn laïi sau khi ñaõ thanh toaùn caùc khoaûn Nôï phaûi traû. 15
11.2. KEÁ TOAÙN NGUOÀN VOÁN KINH DOANH TK 411 “Nguoàn voán kinh doanh” SDDK: Phaûn aùnh caùc nghieäp vuï Phaûn aùnh caùc nghieäp vuï phaùt sinh laøm giaû m nguoàn phaùt sinh laø m taên g nguoàn voán kinh doanh trong ky voán kinh doanh trong ky Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù SDCK: Phaû n aùnh nguoà n voán kinh doanh hieän coù cuûa doanh nghieäp. 11.2.4. Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu 111,112 411(4111) 111,112.. nhaän voán goùp baèng tieàn Khi ñieàu ñoäng voán KD laø TSCÑ, tieàn Phaùt cho ñôn vò khaùc 211,213 haønh CP 411(4112) Giaù 214 152,153… PH>MG nhaän voán goùp baèng TS 421 Taêng voán do traû coå töùc baèng CP 411(4112) Ví duï: Trích moät soá nghieäp vuï lieân quan ñeán Coâng ty CP Saøi Goøn nhö sau: 1. Phaùt haønh 10 trieäu coå phieáu phoå thoâng, meänh giaù 10.000ñ/cp. Giaù phaùt haønh 30.000ñ/cp, ñaõ thu ñuû baèng TGNH. 2. Nhaän goùp voán baèng TSCÑ höõu hình cuûa Coâng ty AA giaù thoûa thuaän 1 tyû ñoàng. Coâng ty AA ñoàng yù nhaän 80.000 coå phieáu. 3. Coâng ty ñaõ mua laïi 100.000 coå phieáu do chính Coâng ty phaùt haønh, giaù thöïc teá mua 15.000ñ/cp. Ñaõ thanh toaùn baèng TGNH. 4. Taùi phaùt haønh 60.000 coå phieáu quyõ vôùi giaù 20.000ñ/cp, ñaõ thu baèng TGNH. 5. Hoäi ñoàng quaûn trò quyeát ñònh huûy boû soá coå phieáu quyõ mua laïi. Yeâu caàu: Haïch toaùn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. 16
11.3.3. Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu 152,153 152,153.. 412 Cheânh leäch taêng do Cheânh leäch giaûm do ñaùnh giaù laïi vaät tö,HH ñaùnh giaù laïi vaät tö,HH 211,213 Cheânh leäch giaûm do ñaùnh giaù laïi TSCÑ,BÑSÑT 211,213 214 Cheânh leäch taêng do ñaùnh giaù laïi TSCÑ,BÑSÑT 214 411 Taêng voán theo quyeát ñònh cô quan coù thaåm quyeàn Giaûm voán theo quyeát ñònh cô quan coù thaåm quyeàn 11.4. KEÁ TOAÙN CHEÂNH LEÄCH TYÛ GIAÙ Theo chuaån möïc keá toaùn soá 10 "AÛnh höôûng cuûa vieäc thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi", phaûi ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä taïi ngaøy laäp baûng CÑKT ôû thôøi ñieåm cuoái naêm taøi chính. Taøi khoaûn söû duïng TK413 "Cheânh leäch tyû giaù". Ta - Ñaùn h giaù soá ngoaïi teä vaø caùc - Ñaùnh giaù soá ngoaïi teä vaø caùc khoaûn phaûi thu, khoaûn nôï phaûi khoaûn phaûi thu, khoaûn nôï phaûi traû goác ngoaïi teä cuoái kyø; traû goác ngoaïi teä cuoái kyø; - Ñaùn h giaù caùc khoaûn muïc tieàn - Ñaùnh giaù caùc khoaû n muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä cuû a hoaït ñoäng teä coù goác ngoaïi teä cuûa hoaït ñoän g ñaàu tö XDCB (giai ñoaïn tröôùc ñaàu tö XDCB (giai ñoaï n tröôùc hoaït ñoäng); hoaït ñoäng); - Keát chuyeå n khoaûn cheâ nh leäch - Keát chuyeån khoaûn cheânh leä ch taêng tyû giaù hoái ñoaùi. giaûm tyû giaù hoái ñoaùi. Toång phaùt sinh nôï Toång phaùt sinh coù Soá cheâ nh leäc h giaû m tyû giaù cuûa Soá cheân h leäch taê ng tyû giaù cuûa hoaït ñoän g ñaàu tö XDCB(tröôùc hoaït ñoän g ñaàu tö XDCB (tr öôùc hoaït ñoäng) chöa xöû lyù. hoaït ñoäng) chöa söû duïng. 17
PP haïch toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi khi doanh nghieäp ñaõ hoaït ñoäng chính thöùc Cheânh leäch tyû giaù giaûm 111,112,131,.. 413 Cheânh leäch tyû giaù taêng 311,331,… Cheânh leäch tyû giaù giaûm Cheânh leäch tyû giaù taêng PP haïch toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi khi doanh nghieäp ñaõ hoaït ñoäng chính thöùc 413 635 515 K/c laõi cheânh leäch tyû K/c loã cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi do ñaùnh giaù hoái ñoaùi do ñaùnh giaù laïi caùc khoaûn muïc giaù laïi caùc khoaûn muïc tieàn teä coù goác ngoaïi teä tieàn teä coù goác ngoaïi teä cuoái naêm taøi chính cuoái naêm taøi chính (2) PP haïch toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi giai ñoaïn ñaàu tö xaây döïng cô baûn tröôùc khi DN hoaït ñoäng 111,112,… 152,153,… 331 Khi traû tieàn ngöôøi baùn Soá tieàn phaûi traû Ghi theo ngöôøi baùn 413 tyû giaù ghi soå, Cheânh leäch giöõa giaù Cheânh leäch giöõa giaù ghi theo 4 ghi soå>tyû giaù ghi soåtyû giaù ghi soå
(2) PP haïch toaùn cheânh leäch tyû giaù hoái ñoaùi giai ñoaïn ñaàu tö xaây döïng cô baûn tröôùc khi DN hoaït ñoäng Khi keát thuùc quaù trình ñaàu tö 413 635 515 242 3387 Ñònh kyø K/c soá dö K/c soá dö Ñònh kyø phaân boå laõi Nôï Coù phaân boå loã K/c toaøn boä K/c toaøn boä soá dö Nôï soá dö Coù Ví duï: Taïi phoøng keá toaùn Coâng ty TNHH An Phuù, trích moät soá nghieäp vuï lieân quan ñeán ngoaïi teä trong thaùng 12/n nhö sau: - Soá dö ñaàu thaùng cuûa moät soá taøi khoaûn: + TK 1112: 15.200.000ñ (1.000 USD) + TK 1122: 38.000.000ñ (2.500 USD) + TK 131: 30.400.000ñ (2.000 USD) (Dö nôï, cuûa Cty A) + TK 331: 45.600.000ñ (3.000 USD) (Dö Coù, cuûa Cty B) - Soá phaùt sinh trong thaùng: Ngaøy 2/12 thu tieàn cuûa Cty A 1.000USD, TGTT 15.250, nhaäp quyõ ngoaïi teä maët. Ngaøy 3/12 nhaäp khaåu cuûa Cty B NVL chính, chöa thanh toaùn giaù CIF 5.000 USD. Thueá nhaäp khaåu phaûi noäp10%, Thueá GTGT nhaäp khaåu phaûi noäp: 10%. TGTT 15.300. Ngaøy 4/12, baùn 1.200USD ngoaïi teä maët thu tieàn VNÑ veà nhaäp quyõ, TGTT 15.300. Ngaøy 10/12 duøng tieàn maët VNÑ taïi quyõ mua 2.000 USD vaø göûi vaøo taøi khoaûn tieàn göûi ngaân haøng, TGTT 15.400. Ngaøy 18/12 traû nôï cuõ vaø moät phaàn nôï môùi cho Cty B baèng tieàn göûi ngaân haøng ngoaïi teä 4.000 USD, TGTT 15.400. Ñieàu chænh cheânh leäch tyû giaù cuoái naêm taøi chính. Bieát TGTT ngaøy 31/12: 15.500. Yeâu caàu: Ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá treân. Cho bieát TGTT xuaát ngoaïi teä doanh nghieäp tính theo phöông phaùp FIFO, haïch toaùn haøng toàn kho theo phöông phaùp keâ khai thöôøng xuyeân, noäp thueá GTGT theo phöông phaùp khaáu tröø. 19
Cổ phiếu quỹ: TK 419 Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động tăng giảm của số cổ phiếu do các công ty cổ phần mua lại trong số cổ phiếu do công ty đó đã phát hành ra công chúng để sau đó sẽ tái phát hành lại (gọi là cổ phiếu quỹ). Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu do công ty phát hành và được mua lại bởi chính công ty phát hành, nhưng nó không bị hủy bỏ và sẽ được tái phát hành trở lại trong khoảng thời gian theo quy định của pháp luật về chứng khoán. Các cổ phiếu quỹ do công ty nắm giữ không được nhận cổ tức, không có quyền bầu cử hay tham gia chia phần tài sản khi công ty giải thể. Khi chia cổ tức cho các cổ phần, các cổ phiếu quỹ do công ty nắm giữ được coi là cổ phiếu chưa bán. Taøi khoaûn söû duïng TK 419 "Cổ phiếu quỹ". Ta SDĐK : Trị giá thực tế cổ phiếu quỹ hiện đang do công ty nắm giữ. Trị giá thực tế cổ phiếu quỹ khi Trị giá thực tế cổ phiếu quỹ mua vào. được tái phát hành, chia cổ tức hoặc hủy bỏ. SDCK : Trị giá thực tế cổ phiếu quỹ hiện đang do công ty nắm giữ. Cổ phiếu quỹ TK 419 1/ Công ty mua lại cổ phiếu do chính công ty phát hành Nợ 419 Có 111, 112 2/ Khi tái phát hành cổ phiếu quỹ Nợ 111, 112: tổng giá thanh toán tái phát hành Nợ 411: số chênh lệch Có 419: giá thực tế mau lại cổ phiếu Có 411: số chênh lệch 3/ Khi hủy bỏ số cổ phiếu quỹ Nợ 4111: mệnh giá của số cổ phiếu hủy bỏ Nợ 4112: số chênh lệch giữa giá thực tế mua lại > mệnh giá Có 419: giá thực tế mua lại 20