Chương 15: Sự phát sinh và phát triển sự sống trên trái đất

Chia sẻ: Phuong Nha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

539
lượt xem 183
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái quát về lịch trình tiến hoá: - Tuổi của trái đất khoảng 4,5-5 tỷ năm - Cách đây 3,5-3 tỷ năm: khí quyển không có oxygen

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 15: Sự phát sinh và phát triển sự sống trên trái đất

CHÖÔNG 15 SÖÏ PHAÙT SINH VAØ PHAÙT TRIEÅN SÖÏ SOÁNG TREÂN TRAÙI ÑAÁT
1. KHAÙI QUAÙT VEÀ LÒCH TRÌNH TIEÁN HOAÙ
- Tuoåi cuûa traùi ñaát khoaûng 4,5 – 5 tyû naêm - Caùch ñaây 3,5–3 tyû naêm: khí quyeån khoâng coù oxygen  caùc sinh vaät ñaàu tieân laø sinh vaät yeám khí  söû duïng caùc chaát höõu cô saün coù laøm nguoàn dinh döôõng - Caùch ñaây 2,5 – 2 tyû naêm + Vi khuaån quang hôïp yeám khí xuất hiện  söû duïng naêng löôïng maët trôøi ñeå toång hôïp chaát höõu cô + Vi khuaån quang hôïp vaø vi khuaån lam phaùt trieån maïnh  söû duïng hieäu quaû naêng löôïng maët trôøi, thaûi oxygen töï do vaøo khí quyeån
- Caùch ñaây 2,0 – 1,5 tyû naêm: khí oxygen tích tuï nhieàu - Caùch ñaây 1,5 tyû naêm: caùc Eukaryote ñôn baøo xuaát hieän - Caùch ñaây 1,5 – 1 tyû naêm: Eukaryote ñôn baøo phaùt trieån - Caùch ñaây 1 – 0,5 tyû naêm: sinh vaät ña baøo söï hình thaønh - Tieáp theo laø söï phaùt trieån cuûa caùc sinh vaät baäc cao
2. NGUOÀN GOÁC SÖÏ SOÁNG
2.1. Söï hình thaønh traùi ñaát vaø khí quyeån Thuyeát vuõ truï: -Taát caû caùc vaät chaát hieän coù ngaøy nay phaân boá trong vuõ truï trong haøng trieäu daõy ngaân haø (moãi daõy coù 1 tyû vì sao sô khai) tuï laïi thaønh moät khoái sô khai khoång loà - Caùch ñaây khoaûng 13 tyû naêm, khoái sô khai noå vaø phaân taùn thaønh moät löôïng lôùn ñaùm maây buïi khoång loà vaø khí vôùi nhieät ñoä raát cao
- Caùch ñaây khoaûng 4 – 5 tyû naêm, maët trôøi vaø caùc haønh tinh cuûa noù hình thaønh töø caùc ñaùm maây buïi vaø khí vuõ truï + Phaàn lôùn vaät chaát coâ ñaëc laïi thaønh maët trôøi + Phaàn coøn laïi taïo thaønh caùc haønh tinh chuyeån ñoäng xung quanh maët trôøi - Trong quaù trình traùi ñaát nguoäi daàn, söùc eùp cuûa troïng löïc cuøng vôùi söï phaân huûy phoùng xaï taïo neân moät nhieät löôïng lôùn trong loøng quaû ñaát  caùc khí thoaùt ra ngoaøi (nuùi löûa)  khí quyeån - Quaù trình nguoäi daàn cuûa traùi ñaát traûi qua nhieàu giai ñoaïn, cuoái cuøng laø söï xuaát hieän cuûa söï soáng
2.2. Söï hình thaønh caùc chaát höõu cô - Söï hình thaønh caùc chaát höõu cô töø chaát voâ cô xaûy ra theo phöông thöùc hoaù hoïc: ñaàu tieân laø söï hình thaønh caùc hôïp chaát höõu cô ñôn giaûn  nhöõng phaân töû höõu cô phöùc taïp hôn  ñaïi phaân töû  heä ñaïi phaân töû - Trong khí quyeån nguyeân thuyû cuûa traùi ñaát coù caùc khí CH4, NH3, C2N2, CO2, hôi nöôùc (chöa coù O2 vaø N2).
- Döôùi taùc duïng cuûa nhieàu nguoàn naêng löôïng töï nhieân (böùc xaï nhieät maët trôøi, tia töû ngoaïi, söï phoùng ñieän trong khí quyeån, hoaït ñoäng cuûa nuùi löûa, söï phaân raõ cuûa caùc nguyeân toá phoùng xaï…)  caùc chaát voâ cô hình thaønh caùc hôïp chaát höõu cô ñôn giaûn goàm C vaø H (carbur hydro)  hôïp chaát chöùa 3 nguyeân toá C, H, O (saccharide, lipid)  söï coù maët cuûa caùc chaát coù chöùa 4 nguyeân toá C, H, O, N (amino acid,nucleotide) + amino acid  protein ñôn giaûn  protein phöùc taïp + nucleotide  acid nucleic - Caùc hôïp chaát höõu cô caøng caøng phöùc taïp caøng naëng  theo möa rôi xuoáng bieån  nöôùc bieån nguyeân thuyû chöùa ñaày caùc loaïi chaát höõu cô hoaø tan
2.3. Söï hình thaønh maàm moáng cô theå sinh vaät ñaàu tieân a. Söï taïo thaønh caùc gioït coaserva: - Caùc chaát höõu cô cao phaân töû hoaø tan trong nöôùc taïo ra nhöõng dung dòch keo. - Hai dung dòch keo khaùc nhau ñoâng tuï thaønh nhöõng gioït raát nhoû: gioït coaserva (ñöôïc chöùng minh trong phoøng thí nghieäm) - Caùc coaserva haáp thu caùc chaát höõu cô trong dung dòch (coù theå quan saùt döôùi kính hieån vi) lôùn leân daàn  bieán ñoåi caáu truùc noäi taïi  phaân chia thaønh nhöõng gioït môùi (döôùi taùc ñoäng cuûa töï nhieân) - Döôùi taùc ñoäng cuûa choïn loïc töï nhieân, caáu truùc vaø theå thöùc phaùt trieån cuûa coaserva ngaøy caøng hoaøn thieän  Coaserva coù nhöõng daáu hieäu sô khai cuûa caùc ñaëc tính trao ñoåi chaát, sinh tröôûng, sinh saûn
b. Söï hình thaønh lôùp maøng - Söï hình thaønh lôùp maøng nhaèm phaân caùch coaserva vôùi moâi tröôøng - Lôùp maøng goàm nhöõng phaân töû protein vaø lipid saép xeáp theo moät traät töï xaùc ñònh - Coaserva thöïc hieän söï trao ñoåi chaát vôùi moâi tröôøng qua maøng
THÍ NGHIEÄM CUÛA MILLER (1955)
3. NGUOÀN GOÁC LOAØI NGÖÔØI
3.1. Nhöõng ñieåm gioáng nhau giöõa ngöôøi vaø ñoäng vaät - Boä xöông goàm nhöõng phaàn töông töï nhö xöông ñoäng vaät coù xöông soáng - Caùc cô quan noäi taïng saép xeáp gioáng nhau - Ngöôøi ñaëc bieät gioáng thuù: coù loâng mao, tuyeán söõa, ñeû con vaø nuoâi con baèng söõa - Boä raêng phaân hoaù thaønh raêng cöûa, raêng nanh, raêng haøm - Treân cô theå ngöôøi coù nhöõng cô quan thoaùi hoaù (di tích cuûa cô quan xöa kia phaùt trieån ôû ñoäng vaät coù xöông soáng): + Ruoät thöøa: veát tích cuûa ruoät tòt (ôû ñoäng vaät aên coû) + Neáp thòt nhoû ôû khoeù maét: daáu veát mi maét thöù ba ôû boø saùt vaø chim + Maáu loài ôû meùp vaønh tai phía treân: di tích ñaàu nhoïn cuûa vaønh tai thuù
-Söï phaùt trieån cuûa phoâi ngöôøi laëp laïi nhöõng giai ñoaïn lòch söû cuûa ñoäng vaät: + Phoâi 18 – 20 ngaøy tuoåi: daáu veát khe mang ôû phaàn coå + Phoâi 2 thaùng: coù ñuoâi khaù daøi + Phoâi 3 thaùng: ngoùn chaân caùi ñoái dieän vôùi caùc ngoùn khaùc + Phoâi 6 thaùng: treân toaøn boä beà maët cuûa phoâi coù loâng mòn tröø moâi, loøng baøn tay, chaân. Loâng ruïng tröôùc khi sinh 2 thaùng + Phoâi ngöôøi coù vaøi ñoâi vuù, veà sau chæ coù moät ñoâi ôû ngöïïc phaùt trieån maïnh nhaát.
- Boä naõo: + Phoâi 1 thaùng: boä naõo coù hieän töôïng chia 5 phaàn roõ reät, gioáng nhö naõo caù + Thôøi gian sau caùc baùn caàu ñaïi naõo môùi phaùt trieån truøm leân caùc phaàn sau, xuaát hieän caùc khuùc cuoän vaø neáp nhaên -Trong moät soá tröôøng hôïp, phoâi thai phaùt trieån khoâng bình thöôøng, coù söï taùi hieän moät soá ñaêc ñieåm cuûa ñoäng vaät  hieän töôïng laïi gioáng.
4.2. Söï gioáng vaø khaùc nhau giöõa vöôïn ngöôøi vaø ngöôøi: a. Söï gioáng nhau: gioáng ngöôøi hôn caû laø tinh tinh, ñöôøi öôi, Gorilla - Veà hình daïng vaø kích thöôùc: + Cao töø 1,5 – 2,0 m + Naëng töø 70 – 200 kg + Khoâng coù ñuoâi + Cô theå ñöùng thaúng treân hai chaân sau tuy luùc ñi vaãn phaûi choáng tay xuoáng ñaát + Coù töø 12 – 13 ñoâi xöông söôøn, töø 5 – 6 ñoát soáng cuøng, 32 raêng. - Nhoùm maùu: 4 nhoùm maùu - Boä nhieãm saéc theå: 48 nhieãm saéc theå
- Kích thöôùc, hình daïng tinh truøng, caáu taïo cuûa nhau thai gioáng nhau - Chu kyø kinh nguyeät 30 ngaøy -Thôøi gian mang thai töø 270 – 275 ngaøy, meï cho con buù tôùi 1 naêm môùi ngöøng tieát söõa - Boä naõo khaù to, coù nhieàu khuùc cuoän vaø neáp nhaên - Vöôïn ngöôøi + Bieát bieåu loä tình caûm vui, buoàn, giaän döõ + Bieát duøng caønh caây ñeå kheàu thöùc aên, duøng gaäy ñeå ñaøo cuû vaø nhaác caùc vaät naëng
b. Söï khaùc nhau - Ñoái vôùi ngöôøi + Daùng ñi thaúng  coät soáng cong hình chöõ S, khi chaïy, nhaûy cô theå ít bò chaán ñoäng + Loàng ngöïc heïp theo chieàu tröôùc – sau, xöông chaäu roäng + Tay ngaén hôn chaân, goùt chaân keùo daøi ra phía sau, ngoùn chaân ngaén, ngoùn caùi khoâng uùp vaøo caùc ngoùn khaùc + Tay ngöôøi ñöôïc giaûi phoùng khoûi caùc chöùc naêng di chuyeån, chæ chuyeân duøng cho chöùc naêng caàm, naém coâng cuï neân ngoùn caùi lôùn vaø raát linh hoaït. + Naõo boä lôùn, coù nhieàu khuùc cuoän vaø neáp nhaên
+ Hoäp soï lôùn hôn maët + Thuyø traùn naõo ngöôøi roäng gaáp 2 laàn ôû vöôïn do ôû traùn ngöôøi ñaõ maát gôø treân hoác maét + Khi con ngöôøi chuyeån sang aên thöùc aên laø ñoäng vaät naáu, nöôùng chín thì raêng cuûa ngöôøi bôùt thoâ vaø xöông haøm bôùt to, quai haøm beù + Coù tieáng noùi  coù loài caèm + Naõo ngöôøi coù vuøng cöû ñoäng noùi, vuøng hieåu tieáng noùi. Heä thoáng tín hieäu thöù 2 (tieáng noùi vaø chöõ vieát) vaø khaû naêng tö duy tröøu töôïng laø söï khaùc bieät veà chaát cô baûn trong hoaït ñoäng thaàn kinh cuaû ngöôøi so vôùi vöôïn ngöôøi.