Chương 2: Những yếu tố cơ bản của một hệ thống thông tin địa lý

Chia sẻ: Phạm Quang Trung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

GIS đòi hỏi sự cung cấp một tập hợp các công cụ và phương pháp để người sử dụng có thể tổ chức thao tác và biểu diễn dữ liệu địa lý cho lĩnh vực áp dụng riêng của mình. Kỹ thuật là phần cứng và phần mền của công nghệ. Công nghệ bao gồm cơ sở khoa học và kỹ thuật để thể hiện các nguồn dữ liệu khác nhau

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 2: Những yếu tố cơ bản của một hệ thống thông tin địa lý

Please purchase a personal license.
CHƯƠNG 2: NH NG Y U T CƠ B N C A M T H TH NG THÔNG TIN A LÝ 2.1 Gi i thi u các TP cơ b n c a HTTT L 2.2 Làm vi c v i cơ s d li u 2.3 Ki n th c chuyên ngành và v TC th c hi n
2.1. GI I THI U CÁC THÀNH PH N CƠ B N C A HTTT L
GIS òi h i s cung c p m t t p h p các công c và phương pháp ngư i s d ng có th t ch c thao tác và bi u di n d li u a lý cho lĩnh v c áp d ng riêng c a mình. K thu t là ph n c ng và ph n m m c a công ngh . Công ngh bao g m cơ s khoa h c và k thu t th hi n các ngu n d li u khác nhau. Vì v y công ngh GIS bao g m 5 h p ph n cơ b n: - Thi t b - Ph n m m - S li u - Chuyên viên - Chính sách và cách th c qu n lý
1. THI T B : Bao g m máy vi tính (computer), máy v (plotters), máy in (printer), bàn s hoá (digitizer), thi t b quét nh (scanners), các phương ti n lưu tr s li u (Floppy diskettes, optical cartridges, C.D ROM...).
MÁY VI TÍNH B x lý trung tâm (CPU) B x lý trung tâm hay còn g i là CPU Là ph n c ng quan tr ng nh t c a máy vi tính. CPU không nh ng th c hành tính toán trên d li u mà còn i u khi n s p t ph n c ng khác. Mà CPU thì c n thi t cho vi c qu n lý thông tin theo sau thông qua h th ng. B nh trong (RAM) T t c máy vi tính có m t b nh trong và ch c năng như là "không gian làm vi c" cho chương trình và d li u. B nh (RAM) này có kh năng gi 1 gi i h n s lư ng d li u m t s h ng th i gian.
B PH N LƯU TR NGOÀI (CD-ROM) Các ĩa DVD, CD, modem ư c s d ng ng th i trong vi c lưu tr d li u u vào và u ra c a h th ng hay óng vai trò chuy n d li u gi a các h th ng thông tin v i nhau. BÀN S HÓA Bàn s hoá ho c thi t b chuyên d ng khác có nhi m v chuy n hoá các s li u t b n và các tư li u thành d ng s r i ưa vào máy tính. THI T B IN N Máy in (printer): Là b ph n dùng in n các thông tin, b n , dư i nhi u kích thư c khác nhau. Máy in có th là máy màu ho c tr ng en ho c in phun m c, Laser ho c máy in kim.
THI T B QUÉT NH (Scanner) Máy ghi scanner: S chuy n các thông tin trên b n tương x ng 1 cách t ng dư i d ng h th ng raster. M t cách luân phiên nhau, b n có th ư c tr i r ng ra trên bàn mà u scanning di chuy n trong 1 lo t ư ng th ng song song nhau. Các ư ng quét (scan) ph i ư c vector hoá trư c khi chúng ư c ưa vào h th ng cơ s d li u vector. MÁY V Máy v (plotter): i v i nh ng yêu c u c n thi t ph i in các b n có kích thư c l n, thư ng máy in không áp ng ư c mà ta ph i dùng n máy Plotter (máy v ). Máy v thư ng có kích thư c c a kh A1 ho c A0.
2. PH N M M Là t p h p các câu l nh, ch th nh m i u khi n ph n c ng c a máy tính th c hi n m t nhi m v xác nh, ph n m m HTTT L có th là m t ho c t h p các ph n m m máy tính. Ph n m m ư c s d ng trong k thu t GIS ph i bao g m 5 tính năng cơ b n sau: - Nh p và ki m tra d li u: Bao g m t t c các khía c nh v bi n i d li u ã d ng b n , trong lĩnh v c quan sát vào m t d ng s tương thích. Ðây là giai o n r t quan tr ng cho vi c xây d ng cơ s d li u a lý. - Lưu tr và qu n lý cơ s d li u: c p n pp k t n i thông tin v trí (topology) và thông tin thu c tính (attributes) c a các i tư ng a lý ( i m, ư ng i di n cho các i tư ng trên b m t trái t). Hai TT này ư c t ch c và liên h qua các thao tác trên máy tính.
2. PH N M M - Xu t d li u: D li u ưa ra là các báo cáo k t qu quá trình phân tích t i ngư i s d ng, có th bao g m các d ng: b n (MAP), b ng bi u (TABLE), bi u , lưu (FIGURE) ư c th hi n trên máy tính, máy in, máy v ... - Bi n i d li u: Bi n i d li u g m hai l p i u hành nh m m c ích kh c ph c l i t d li u và c p nh t chúng. Bi n i d li u có th ư c th c hi n trên d li u không gian và thông tin thu c tính m t cách tách bi t ho c t ng h p c hai. - Tương tác v i ngư i dùng: Giao ti p v i ngư i dùng là y u t quan tr ng nh t c a b t kỳ h th ng thông tin nào. Các giao di n ngư i dùng m t h th ng tin ư c thi t k ph thu c vào m c ích c a ng d ng ó.
2. PH N M M Các ph n m m tiêu chu n và s d ng ph bi n hi n nay trong khu v c Châu Á là ARC/INFO, MAPINFO, ILWIS, WINGIS, SPANS, IDRISIW,... Hi n nay có r t nhi u ph n m m máy tính chuyên bi t cho GIS, bao g m các ph n m m như sau: Ph n m m dùng cho lưu tr , x lý s li u thông tin a lý: ACRINFO, SPAN, ILWIS, MICROSTATION, IDRISI, WINGIS... Ph n m m dùng cho lưu tr , x lý và qu n lý các thông tin a lý: ER-MAPPER, ATLASGIS, ARCVIEW, MAPINFO... Tuỳ theo yêu c u và kh năng ng d ng trong công vi c cũng như kh năng kinh phí c a ơn v , vi c lưu ch n m t ph n m m máy tính s khác nhau.
3. CHUYÊN VIÊN ây là m t trong nh ng h p ph n quan tr ng c a công ngh GIS, òi h i nh ng chuyên viên hư ng d n s d ng h th ng th c hi n các ch c năng phân tích và x lý các s li u. òi h i ph i thông th o v vi c l a ch n các công c GIS s d ng, có ki n th c v các s li u ang ư c s d ng và thông hi u các ti n trình ang và s th c hi n.
4. S LI U, D LI U A LÝ (Geographic data) S li u ư c s d ng trong GIS không ch là s li u a lý (geo-referenced data) riêng l mà còn ph i ư c thi t k trong m t cơ s d li u (database). Nh ng thông tin a lý có nghĩa là s bao g m các d ki n v : (1). V trí a lý (2). Thu c tính c a thông tin (3). M i liên h không gian c a các thông tin (4). Th i gian
4. S LI U, D LI U A LÝ (Geographic data) Có 2 d ng DL ư c SD trong k thu t GIS là: - DL không gian: Là nh ng mô t hình nh B ư c s hoá theo m t khuôn d ng nh t nh mà máy tính hi u ư c. HTTT L dùng CSDL này xu t ra các B trên màn hình ho c ra các thi t b ngo i vi khác như máy in, máy v . + DL Vector: ư c trình bày dư i d ng i m, ư ng và di n tích, m i d ng có liên quan n 1 s li u thu c tính ư c lưu tr trong cơ s d li u. + DL Raster: ư c trình bày dư i d ng lư i ô vuông hay ô ch nh t u nhau, giá tr ư c n nh cho m i ô s ch nh giá tr c a thu c tính. S li u c a nh V tinh và s li u B ư c quét là các lo i DL Raster.
4. S LI U, D LI U A LÝ (Geographic data) - DL thu c tính (Attribute): ư c trình bày dư i d ng các ký t ho c s ho c ký hi u mô t các thu c tính c a các thông tin thu c v a lý. Trong các d ng DL trên, DL Vector là d ng thư ng s d ng nh t. Tuy nhiên, DL Raster r t h u ích mô t các dãy s li u có tính liên t c như nhi t , cao ... và th c hi n các phân tích không gian c a s li u. Còn DL thu c tính ư c dùng mô t CSDL. Có nhi u cách nh p DL nhưng cách thông thư ng nh t hi n nay là s hoá b ng bàn s hoá ho c thông qua vi c s d ng máy quét nh (Scanner).
5. CHÍNH SÁCH VÀ QU N LÝ (Policy and management) Ðây là h p ph n r t quan tr ng m b o kh năng ho t ng c a h th ng, là y u t quy t nh s thành công c a vi c phát tri n công ngh GIS. H th ng GIS c n ư c i u hành b i m t b ph n qu n lý, b ph n này ph i ư c b nhi m t ch c ho t ng h th ng GIS m t cách có hi u qu ph c v ngư i s d ng thông tin. ho t ng thành công, h th ng GIS ph i ư c t trong 1 khung t ch c phù h p và có nh ng hư ng d n c n thi t qu n lý, thu th p, lưu tr và phân tích s li u, ng th i có kh năng phát tri n ư c h th ng GIS theo nhu c u. H th ng GIS c n ư c i u hành b i 1 b ph n qu n lý, b ph n này ph i ư c b nhi m t ch c ho t ng h th ng GIS m t cách có hi u qu ph c v ngư i s d ng thông tin.
SO SÁNH 5 H P PH N C A GIS CÁI GÌ QUAN TR NG NH T
Như v y, trong 5 h p ph n c a GIS, h p ph n chính sách và qu n lý óng vai trò r t quan tr ng m b o kh năng ho t ng c a h th ng, ây là y u t quy t nh s thành công c a vi c PT công ngh GIS. Trong ph i h p và v n hành các h p ph n c a h th ng GIS nh m ưa vào ho t ng có hi u qu k thu t GIS, 2 y u t chính sách, qu n lý là cơ s c a thành công. Vi c hu n luy n các phương pháp s d ng h th ng GIS s cho phép k t h p các h p ph n: (1) Thi t b (2) Ph n m m (3) Chuyên viên và (4) S li u v i nhau ưa vào v n hành. Tuy nhiên, y u t chính sách và qu n lý s có tác ng n toàn b các h p ph n nói trên, ng th i quy t nh n s thành công c a ho t ng GIS.
2.2. LÀM VI C V I CƠ S D LI U