Cơ sở di truyền ung thư part 9

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

151
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cơ chế di truyền và sự phát sinh ung thư Trong phần lớn các trường hợp bị ung thư, sự hình thành các khối u ác tính không chỉ đơn thuần liên quan đến sự hoạt hóa một gen tiền ung thư, hay bất hoạt một gen ức chế khối u duy nhất. Mà thay vào đó, sự hình thành và phát triển các khối u, cũng như hiện tượng di căn thường phụ thuộc va o sự tích lũy nhiều đột biến có liên quan đến những gen n y cùng lúc. Vì vậy, cơ chế di truyền dẫn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cơ sở di truyền ung thư part 9

Néi dung Ung th− cã ph¶i bÖnh di truyÒn? C¸c d¹ng biÓu hiÖn cña bÖnh ung th− Ung th− vµ sù ®iÒu khiÓn chu tr×nh tÕ bµo Kh¸i niÖm vÒ c¸c gen g©y ung th− (oncogene) Kh¸i niÖm vÒ c¸c gen øc chÕ khèi u (tumor suppressor genes) C¸c c¬ chÕ di truyÒn liªn quan ®Õn sù ph¸t sinh ung th− 41
C¬ chÕ di truyÒn vµ sù ph¸t sinh ung th− Trong phÇn lín c¸c tr−êng hîp bÞ ung th−, sù h×nh th nh c¸c khèi u ¸c tÝnh kh«ng chØ ®¬n thuÇn liªn quan ®Õn sù ho¹t hãa mét gen tiÒn ung th−, hay bÊt ho¹t mét gen øc chÕ khèi u duy nhÊt. M thay v o ®ã, sù h×nh th nh v ph¸t triÓn c¸c khèi u, còng nh− hiÖn t−îng di c¨n th−êng phô thuéc v o sù tÝch lòy nhiÒu ®ét biÕn cã liªn quan ®Õn nh÷ng gen n y cïng lóc. V× vËy, c¬ chÕ di truyÒn dÉn ®Õn ung th− l ®a d¹ng v phøc t¹p. Douglas v Robert Weinberg (2000) ®Ò xuÊt S¸U cét mèc trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh ung th−: 1) C¸c tÕ b o ung th− nhËn ®−îc tÝn hiÖu thóc ®Èy t¨ng tr−ëng v ph©n b o. Qu¸ tr×nh n y cã thÓ x¶y ra do sù thay ®æi c¸c yÕu tè ngo¹i b o, hoÆc do sù thay ®æi trong chÝnh hÖ thèng truyÒn tÝn hiÖu dÉn ®Õn ph©n b o, ®¸p øng cùc ®oan víi chÝnh c¸c yÕu tè sinh tr−ëng do c¬ thÓ sinh ra, dÉn ®Õn sù ph©n chia tÕ b o kh«ng giíi h¹n. 42
C¬ chÕ di truyÒn vµ sù ph¸t sinh ung th− Douglas v Robert Weinberg ®Ò xuÊt S¸U cét mèc trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh ung th−: 2) C¸c tÕ b o ung th− trë nªn “v« c¶m” víi c¸c tÝn hiÖu øc chÕ sù t¨ng tr−ëng v ph©n b o. ë c¸c tÕ b o b×nh th−êng, c¸c tÝn hiÖu kÝch thÝch ph©n b o v øc chÕ ph©n b o th−êng tån t¹i mét c¸ch c©n b»ng v ®−îc ®iÒu khiÓn chÆt chÏ. Cßn ë c¸c tÕ b o ung th−, c¸c yÕu tè t¨ng tr−ëng v kÝch thÝch ph©n b o th−êng chiÕm −u thÕ. Trong qu¸ tr×nh di c¨n, c¸c tÕ b o ung th− hÇu nh− mÊt kh¶ n¨ng ®¸p øng l¹i c¸c tÝn hiÖu øc chÕ ph©n b o, v−ît qua c¸c ®iÓm kiÓm tra tÕ b o, ph©n chia liªn tôc v ph¸t triÓn th nh c¸c khèi u ¸c tÝnh. 3) C¸c tÕ b o ung th− tho¸t khái c¸c con ®−êng chÕt theo ch−¬ng tr×nh. Nh− chóng ta ®· biÕt, mét sè protein nh− p53 gi÷ mét vai trß quan träng b¶o vÖ c¬ thÓ chèng l¹i sù tÝch lòy c¸c tÕ b o bÞ sai háng g©y nguy hiÓm cho c¬ thÓ. p53 cã thÓ kÝch ho¹t hÖ thèng ph¸ hñy tÕ b o bÞ sai háng theo c¬ chÕ apotosis. Tuy vËy, nÕu c¸c tÕ b o bÞ sai háng cã thÓ v−ît qua “r o c¶n” n y, th× kh¶ n¨ng tÝch lòy c¸c sai háng cña chóng thËm trÝ cßn cao h¬n. V× vËy, cã nhiÒu nguy c¬ ph¸t triÓn th nh c¸c tÕ b o ung th− v khèi u ¸c tÝnh. 43
C¬ chÕ di truyÒn vµ sù ph¸t sinh ung th− Douglas v Robert Weinberg ®Ò xuÊt S¸U cét mèc trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh ung th−: 4) C¸c tÕ b o ung th− cã kh¶ n¨ng ph©n chia kh«ng giíi h¹n. ë ®éng vËt cã vó, trung b×nh mét tÕ b o cã kh¶ n¨ng ph©n chia kho¶ng 50 – 70 lÇn. Sù h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng sao chÐp cã liªn quan ®Õn cÊu tróc phÇn ®Çu mót (telomere) cña NST. Tuy vËy, ë nhiÒu tÕ b o ung th− ®o¹n ®Çu mót n y ®−îc bï ®¾p bëi enzym ADN telomerase ho¹t ®éng bÊt th−êng. C¸c tÕ b o ung th− cã ®Æc tÝnh n y ®−îc gäi l c¸c tÕ b o bÊt tö. 5) C¸c tÕ b o ung th− ph¸t triÓn hÖ thèng tù nu«i d−ìng. ë sinh vËt ®a b o, mäi m« ®−îc cung cÊp chÊt dinh d−ìng bëi hÖ thèng m¹ch. Trong ®ã, ë ng−êi v §VCXS, ®ã l hÖ tuÇn ho n. C¸c tÕ b o khèi u tiÒn ¸c tÝnh th−êng sinh tr−ëng chËm do kh«ng ®−îc nu«i d−ìng trùc tiÕp bëi hÖ tuÇn ho n, nh−ng sau ®ã ë khèi u hÖ thèng tÜnh m¹ch ph¸t triÓn do sù biÓu hiÖn −u thÕ cña c¸c yÕu tè h×nh th nh tÜnh m¹ch. Khi ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ chÊt dinh d−ìng, c¸c tÕ b o ung th− ph¸t triÓn m¹nh g©y nguy hiÓm cho c¬ thÓ. 44
C¬ chÕ di truyÒn vµ sù ph¸t sinh ung th− Douglas v Robert Weinberg ®Ò xuÊt S¸U cét mèc trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh ung th−: 6) C¸c tÕ b o ung th− cã kh¶ n¨ng x©m nhËp v o c¸c vïng m« kh¸c v h×nh th nh æ ung th− míi (hiÖn t−îng di c¨n). H¬n 90% bÖnh nh©n ung th− chÕt v o giai ®o¹n c¸c tÕ b o ung th− di c¨n. Khi c¸c khèi u di c¨n, c¸c tÕ b o ung th− tõ khèi u nguyªn thñy di chuyÓn theo m¹ch m¸u hoÆc m¹ch b¹ch huyÕt tíi c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau trong c¬ thÓ tr−íc khi tró ngô t¹i mét vÞ trÝ míi v h×nh th nh æ ung th− míi. Nh− vËy, kÕt qu¶ cña sù di c¨n l sù h×nh th nh khèi u thø cÊp c¸ch vÞ trÝ khèi u ban ®Çu. §Õn giai ®o¹n n y, sù kiÓm so¸t ®iÒu hßa c¸c ho¹t ®éng cña tÕ b o trong c¬ thÓ l cùc kú khã kh¨n. V× vËy, di c¨n th−êng l giai ®o¹n cuèi v nguy hiÓm nhÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh ung th−. Nh− vËy, c¬ chÕ ph©n tö ph¸t sinh ung th− ng y c ng hiÓu biÕt râ r ng h¬n. §ã l c¬ së cho viÖc ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phßng, chèng v ®iÒu trÞ hiÖu qu¶ h¬n c¸c bÖnh ung th− hiÖn nay v sau n y. 45