CỔ VĂN VIỆT NAM - HỊCH ĐÁNH TRỊNH - Lời giới thiệu

Chia sẻ: Cao Thi Nhu Kieu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

165
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

HỊCH ĐÁNH TRỊNH Lời giới thiệu: Bài này hịch này tương truyền của Nguyễn Hữu Chỉnh thay mặt vua Quang Trung soạn ra, nhưng dù vua Quang Trung không làm toàn bộ thì chắc cũng phải tham gia hiệu đính tu sửa rất nhiều vì bài hịch chính thức đứng tên ông, mà vua Quang Trung vốn là người sính chữ Nôm và cũng có học vấn, lại là người thích tự tay làm mọi việc. Đọc đoạn thơ Nôm của vua Quang Trung "Đánh cho để dài tóc, đánh cho để đen răng, đánh cho nó chích luân bất phản,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CỔ VĂN VIỆT NAM - HỊCH ĐÁNH TRỊNH - Lời giới thiệu

HỊCH ĐÁNH TRỊNH Lời giới thiệu: Bài này hịch này tương truyền của Nguyễn Hữu Chỉnh thay mặt vua Quang Trung soạn ra, nhưng dù vua Quang Trung không làm toàn b ộ thì chắc cũng phải tham gia hiệu đính tu sửa rất nhiều vì bài hịch chính thức đứng tên ông, mà vua Quang Trung vốn là người sính chữ Nôm và cũng có học vấn, lại là người thích tự tay làm mọi việc. Đọc đoạn thơ Nôm của vua Quang Trung "Đánh cho để dài tóc, đánh cho để đen răng, đánh cho nó chích luân bất phản, đánh cho nó phiến giáp bất hoàn, đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ..." chúng ta thấy giọng điệu khí phách không khác gì bài hịch, nên bảo rằng Nguyễn Hữu Chỉnh làm toàn bộ là không có cơ sở !. 生民沛餒民乄苉, 丕皇天劺坦君師 Sinh dân phải nuôi dân làm trước, vậy hoàng thiên dựng đất quân sư 厳亂乭篭亂買衝, 意王者固番兵革 Gặp loạn đành dẹp loạn mới xong, ấy vương giả có phen binh cách 會順應世停特渚 Hội thuận ứng thế đừng được chửa 役征誅峼呵悶凨 Việc chinh tru lòng há muốn ru
些低: 稟氣俼南 Ta đây: Bẩm khí trời Nam 本匇戶阮 Vốn dòng họ Nguyễn 唕祿搩沛剗役搩, 璳番張子者恩韓 Nhờ lộc nước phải lo việc nước, đòi phen Trương tử giả ơn Hàn 吿恱噖戼仌義噖, 之底曹昿噽鑊漢 Ăn cơm vua nên nhớ nghĩa vua, chi để Tào man nhòm vạc Hán 恨國傅歯峼背上 Giận quốc phó ra lòng bội thượng 戼西山唱義勤王 Nên tây Sơn xướng nghĩa cần vương 苉卥垠焈廏堚匇, 矯党逆撻謀岌紤 Trước là ngăn cột đá giữa dòng, kẻo đảng nghịch đặt mưu ngấp ghé 畱卥扅湄霪欺旱, 矯窮人沙準淋炭 Sau là tưới mưa dầm khi hạn, kẻo cùng nhân sa chốn lầm than 叿峼俼群咜頉富春 Ví lòng trời còn nền nếp Phú Xuân 亁玌辸吏基圖華夏 Ắt đấu cũ lại cơ đồ Hoa Hạ
儍別辻俼固斎, 賊戶張櫲遍氾厰份 Nào biết ngôi trời có bảy, giặc họ Trương toan biến phiếm mười phần 俸吹侙搩爭倈, 碎茹夏沛收回侼搩 Bỗng xui thế nước tranh ba, tôi nhà Hạ phải thu hồi hai nước 侙蚌鷸當群對炦 Thế bạng duật đương còn đối mặt 軐鯨狼澃窖緫碒 Thói kình lang sao khéo lắng tai 外瀓坘救援乄名, 民驚亂舉兵弔罰 Ngoài mượn lời cứu viện làm danh, dân kinh loạn cử binh điếu phạt 瑇亖岲承危底腋, 準承平戼餒流離 Trong mấy chữ thừa nguy để dạ, chốn thừa bình nên nỗi lưu ly 宮笌城郭破凌凌 Cung đền thành quách phá lâng lâng 銃蓊船廵收汰汰 Súng ống thuyền bè thu thảy thảy 怽扱曲拯傷匇外族, 乑窮塘訸獸時崔 Cơn gấp khúc chẳng thương dòng ngoại tộc, đã cùng đường đuổi thú thời thôi 玌騎纅群仌淁先君, 吏劂讁彅焵澃堖 Dấu cưỡi rồng còn nhớ đấng tiên quân, lại khoét lỗ bừa sâu sao nỡ
棊岲暴帞蘍儖項 So chữ bạo lửa nồng quá Hạng 椖峼圤搩沚衛劉 Dò lòng người nước chảy về Lưu 眾窮塘旗義剾衛投, 戼軍數每挧沒盛 Chúng cùng đường cờ nghĩa đem về đầu, nên quân số mỗi ngày một thịnh 民飢饉感峼仁顒股, 遣兵威強瀋強添 Dân cơ cận cảm lòng nhân ngóng cổ, khiến binh uy càng thấm càng thêm 廣南它撅瀝樚塵 Quảng Nam đà quét sạch bụi trần 順化吏剾衛坡憥 Thuận Hóa lại đem về bờ cõi 南沒綨沁鯨滂焔, 機太平蹱待乑媑 Nam một dải tăm kình phẳng lặng, cơ thái bình đứng đợi đã gần 北亖城信雁荗安, 僟救援憹鐭澃便 Bắc mấy thành tin nhạn chưa yên, bề cứu viện ngồi trông sao tiện 感功德噖黎敢負 Cảm công đức vua Lê dám phụ 弄權行戶鄭讱牐 Lộng quyền hành họ Trịnh khó nghe
辻皇帝撻空, 甧搩隰牢絤獕鄧 Ngôi hoàng đế đặt không, há nước thấp lao lung thấy đặng 罪黃巢拯固, 峼貞挑緈侟屏 Tội Hoàng Sào chẳng có, lòng trinh thêu dệt vào bình 乨端王強煏腋無君 Hiệu Đoan Vương càng tỏ dạ vô quân 謀篡奪戼峼背父 Mưu soán đoạt nên lòng bội phụ 長宮本汖哰卥嫡, 權吒槒背泊澃乭 Trưởng cung vốn xưa nay là đích, quyền cha trót bội bạc sao đành 殿都雖珷岺仍英, 命吒僲爭欺澃沛 Điện Đô tuy bé nhỏ nhưng anh, mệnh cha rắp tranh khi sao phải 碒拯兌彣坘顧命 Tai chẳng đoái đến lời cố mệnh 炦儍鐭侟準梓宮 Mặt nào trông vào chốn tử cung 遣沒彈岞娋彈堏, 剾岲孝堖招笹坦 Khiến một đàn con trẻ đàn bà, đem chữ hiếu nỡ gieo xuống đất 底仍丗碎桰圤様, 曢嘺冤乑動彣俼 Để những kẻ tôi ngay người thẳng, tiếng kêu oan đã động đến trời
志尊扶叿拯謀珄, 時敕令銀錢儍待佊 Chí tôn phù ví chẳng mưu mình, thì sắc lệnh ngân tiền nào đợi nó 詟虐杆群剾笹撨, 義理儍俼坦群容 Gươm ngược cán còn đem xuống dưới, nghĩa lý nào trời đất còn dong 歄侊欮軍訸特官, 意事意汖哰共邏 Lưới đứt giềng quân đuổi được quan, ấy sự ấy xưa nay cũng lạ 為廢立悶珄朱益 Vì phế lập muốn mình cho ích 底傾危乄搩沛剗 Để khuynh nguy làm nước phải lo 円閉哰臣佞主惛, 鎼平治峼俼罕悶 Vả bấy nay thần nịnh chúa hôn, mở bình trị lòng trời hẳn muốn 吏厳會兵驕民怨, 嵦欦欮才奇沛歯 Lại gặp hội binh kiêu dân oán, sửa mối giềng tài cả phải ra 斫万全乑鑿廏衡山 Chước vạn toàn đã tạc đá Hoành Sơn 兵即刻張帆北海 Binh tức khắc giương buồm Bắc Hải 戈槣孟拂旗周武, 歯壦處正篭斜 Qua sông Mạnh phất cờ Chu Võ, ra tay sử chính dẹp tà
侟坦關凒馭漢皇, 志決娎仁啚暴 Vào đất Quan thét ngựa Hán Hoàng, quyết chí lấy nhân đổi bạo 插嵦本原峼寔 Sắp sửa vốn nguyên lòng thật 啔腬沛俌坘桰 Giữ gìn phải ngỏ lời ngay 岲向明沛瀓埃推, 傷士女玄黃卥世 Chữ hướng minh phải mượn ai suy, thương sĩ nữ huyền hoàng là thế 簕助順罕蜫丗別, ....女些 Máy trợ thuận hẳn nhiều kẻ biết, .... nữa ta 埃別推理沛, 決沒峼夏眾兮蘇 Ai biết suy lẽ phải, quyết một lòng hạ chúng hề tô 些拯負民肑, 亁侼岲秋毫無犯 Ta chẳng phụ dân lành, ắt hai chữ thu hào vô phạm 軐背反籒慣如苉 Thói bội phản chớ quen như trước 刼太平群底浌憻 Chút thái bình còn để dài lâu 搩潮東啻拯順匇, 吏拒強僲篍壦振 Nước triều đông ví chẳng thuận dòng, lại cự cưỡng rắp giơ tay chắn
帞奵廏塩和峢玉, 凨賢愚坤扨歄俼 Lửa cháy đá lỡ hòa lầm ngọc, dù hiền ngu khôn lọt lưới trời 恩買威俌告坘恒 Ân với uy ngỏ cáo lời hằng 順呍逆默峼埃決. Thuận hay nghịch mặc lòng ai quyết. Bài này chúng tôi đánh lại theo bản phiên âm nhớ được chứ không hề có bản nôm nào đối chiếu, toàn bộ chữ quốc ngữ & chữ Nôm được nhập vào MS Word 97 trên nền Windows98 mục đích để minh họa cho việc sử dụng chương trình Hán Nôm 2002.