Công nghệ bê tông và bê tông đặc biệt phần 8

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

258
lượt xem 118
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'công nghệ bê tông và bê tông đặc biệt phần 8', kỹ thuật - công nghệ, kiến trúc - xây dựng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công nghệ bê tông và bê tông đặc biệt phần 8

khi m u th m nh (vài milimet). Nhi u nhà th c nghi m ñã ti n hành ño trong nh ng ñi u ki n như v y [ALEXANDER, 1959; MILLS, 1966; VERBECK, 1968]. N u m u h xi măng không ñ th i gian ñ thu hoá, thì nó ñư c coi như v t li u x p nhưng trơ v phương di n hoá h c. Trong trư ng h p này hy v ng có th ñi xa hơn và d n ñ n lý thuy t v co ngót “khô”. Trong nh ng trư ng h p này, không th liên h gi a giá tr c a co ngót và giá tr c a ñ m cân b ng; s m t nư c x y ra r t nhanh và luôn luôn có s cân b ng gi a nư c bên trong và hơi nư c bên ngoài môi trư ng không khí. Do ñó c n ph i xác ñ nh giá tr c a co ngót theo hàm lư ng nư c b c hơi (hay là s m t mát kh i lư ng m u th ) . ð i v i t t c các lo i h xi măng, v i tu i và t s N/X b t kỳ , ngư i ta chia ra hai giai ño n liên co ngót ti p nhau ( hình 7.9) Chúng ta g i hai giai ño n này theo hai ch cái A và B và g i t t là “co ngót A” và “co ngót B”. Hình 7.9. S tăng co ngót theo s gi m kh i lư ng (theo VEBECK 1968) h tu i 7 ngày, t s N/X = 0.5). ðư ng cong mô t s thay ñ i co ngót ñư c bi u di n b ng hai ño n th ng; ño n ñ u qua g c to ñ , tương ng v i co ngót giai ño n A; ño n 2 tương ng v i giai ño n B. Tr c th ng ñ ng QD bên ph i tương ng v i hàm lư ng nư c nhào tr n. Nư c trong h có th chia thành các ño n OM, MN và NQ. NQ: ph n nư c không bay hơi (trong ñi u ki n thí nghi m): 32% lư ng nư c nhào tr n. OM: ph n nư c m t ñi trong giai ño n A: 52% lư ng nư c nhào tr n. 161
MN: ph n nư c m t ñi trong giai ño n B: 16% lư ng nư c nhào tr n. - Giai ño n A gây ra b i s d ch chuy n nư c mao qu n - Giai ño n B gây ra b i s d ch chuy n nư c trong các l r ng Hình 7.10. Co ngót giai ño n A c a m u h 28 ngày tu i. ðư ng cong li n ñư c v b i ALEXANDER (1959) cho m u h xi măng có t s N/X b ng 0.4. Hai ñư ng th ng (ch m-g ch) ñư c v b i VERBECK (1968) cho 2 m u h có t s N/X b ng 0.3 và 0.5; ñây hai ñư ng th ng ñi qua g c to ñ ñư c v g n ñúng (t su t co ngót là h ng s trong su t quá trình m t nư c). Ta th y r ng k t qu c a co ngót cu i cùng c a giai ño n A c a năm 1959 và năm 1968 khá gi ng nhau; t su t co ngót giai ño n A cùng m c ñ v i nhau. 162
Hình 7.11: S thay ñ i c a t su t co ngót giai ño n A theo th i gian c a h xi măng(theo VERBECK 1968) T su t co ngót trung bình giai ño n A c a m u h xi măng tăng theo th i gian ; nó ñ t giá tr ít thay ñ i t i tu i 90 ngày. Trên hình v ñư ng cong c a m u h có t s N/X t 0.5 ñ n 0.7 trùng nhau (r t gi ng nhau) (ñư ng có nét li n). ðư ng nét ñ t , tương ng v i m u h xi măng có t s N/X là 0.3 n m trên ñư ng cong có t s N/X là 0.5 và 0.7 ð ñánh giá k t qu th c nghi m ngư i ta dùng “t su t co ngót T” co ngãt T= gi¶ m khèi l−îng % T là góc nghiêng c a t t c các ñi m c a ñư ng cong. Co ngót giai ño n A ð u tiên xem xét m u th h xi măng t i tu i ñã cho. Theo ALEXANDER (1959), t su t c a co ngót tăng d n theo th i gian khi m u th khô d n ; ði u này là do lư ng nư c mao qu n ngày càng ít. K t q a này không ñư c kh ng ñ nh b i MILLS (1966) và VERBECK (1968). Hình 7.11 cho th y t su t co ngót ñây là 1 h ng s ; có th là do s m t nư c x y ra quá nhanh? ð n m tìm hi u v s khác bi t này chúng ta s d ng “t su t co ngót trung bình giai ño n A, Ta” 163
co ngãt tæng céng gd A Ta = % mÊt m¸t khèi l−îng cuèi gd A T su t trung bình giai ño n A c a h xi măng tăng theo th i gian (hình 7.11); ñi u này có th liên quan ñ n s gi m d n d n bán kính mao qu n nh ng l r ng mao qu n b thay th d n d n b i các s n ph m thu hoá. cùng tu i như nhau, t su t co ngót trung bình giai ño n A không ph thu c vào t s N/X trong h xi măng n u t s này vư t qúa 0.5; khi N/X dư i 0.5 t su t này tăng n u t s N/X gi m (hình 7.11). ði u này không ch phù h p m t ph n so v i nh ng ñi u ñã bi t trong c u trúc c a h xi măng: T i tu i ñã cho, kích thư c mao qu n trung bình tăng n u t s N/X tăng nhưng ñi u này ch ñúng khi t s N/X l n hơn hay nh hơn 0.5 Ta có th tóm t t ñây nh ng gì ñã x y ra: khi so sánh nh ng m u h xi măng có ñ tu i hay t s N/X khác nhau, ngư i ta th y r ng t su t co ngót trung bình tăng khi bán kính mao qu n nh . Co ngót giai ño n A dư ng như tăng ch m theo t s N/X trong nh ng h xi măng tu i r t l n. Hình 7.12 cho th y s thay ñ i này c a m u h xi măng tu i 90 ngày. Co ngót t ng c ng giai ño n A c a m u h này thay ñ i t 0.33 ñ n 0.57% khi t s N/X thay ñ i t 0.3 ñ n 0.7 (hình 7.12) Hình 7.12. S thay ñ i c a co ngót t ng c ng giai ño n A c a v a XM tu i 90 ngày theo t s N/X c a v a (theo k t qu thí nghi m c a VERBECK 1968) Co ngót giai ño n B 164
T su t co ngót giai ño n B s p x là h ng s trong su t quá trình m t nư c c a giai ño n B (ALEXANDER, 1959; MILLS , 1966; VERBECK, 1968). Nó ph thu c r t ít vào tu i c a m u h xi măng (ALEXANDER, 1959; VERBECK, 1968) và ít khi gi ng nhau ñ i v i nh ng m u h có t s N/X khác nhau (VERBECK, 1968). Ta bi t r ng c u trúc c a s n ph m thu hóa là gi ng nhau. Ví d , ñ r ng nhanh chóng ñ t ñ n giá tr t i thi u (26%) không ph thu c vào th i gian và t s N/X. B i vì các y u t c u trúc còn l i c a h xi măng (ñáng k ñ n là kích thư c mao qu n) thay ñ i r t l n v i các tham s này, chúng ta còn ph i bàn lu n thêm khi coi co ngót giai ño n B là do s d ch chuy n nư c trong các l r ng do các s n ph m thu hoá t o nên. Giá tr c a t su t co ngót giai ño n B, theo các nhà th c nghi m thì khác bi t m t chút ( có th là do thay ñ i t c ñ m t nư c hay s thay ñ i hàm lư ng c a xi măng); nó tuân theo th t : 4% (ALEXANDER, 1959) hay 7% (VERBECK, 1968) có nghĩa là g p t 100 ñ n 200 l n giá tr t su t co ngót trung bình giai ño n A. Nó còn ph thu c vào kích thư c mao qu n và kích thư c l r ng: Tû suÊt co ngãt B B¸n kÝnh mao qu¶ n trung binh = 100 − 200 = Tû suÊt co ngãt trung binh A B¸n kÝnh lç rçng trung binh Hình 7.13. S thay ñ i co ngót t ng c ng (giai ño n A + giai ño n B) theo th i gian c a h xi măng theo 3 giá tr c a t s N/X. Co ngót tăng theo tu i c a h và t s N/X. Co ngót t ng c ng c a c giai ño n A và B 165
Tu i càng cao thì kh năng bi n d ng c a h xi măng dư i tác d ng c a t i tr ng càng kém. (môñun ñàn h i tăng theo th i gian). Tuy nhiên co ngót v n l n; ñi u này ch ng t r ng ng su t do co ngót tăng theo th i gian và nhanh hơn mô ñun ñàn h i. S tăng ng su t này g n li n ñáng k v i s tăng di n tích b m t c a h xi măng theo th i gian. Co ngót t ng c ng giai ño n B dư ng như ph thu c m t chút vào tu i c a h xi măng; nó tăng theo t s N/X (b ng 7.2) B ng 7.2. N/X 0.3 0.5 0.7 Co ngót t ng c ng giai ño n B 0.6% 0.7% 0.8% (giá tr thu ñư c theo VERBECK, 1968)* * Nh ng giá tr này ph thu c vào t c ñ m t nư c và th i gian thí nghi m (vì khi k t thúc thí nghi m t t c nư c theo gi thi t có th b c hơi không ch c ch n là b c hơi h t. (ALEXANDER, 1959 th y r ng nh ng giá tr nh hơn t 2 ñ n 3 l n do lư ng nư c m t ñi ít hơn) Hình 7.14. Bi n d ng c a v a XM theo th i gian. V i tu i gi ng nhau, co ngót t ng c ng tăng n u t l N/X tăng; s tăng lên này c a co ngót t ng c ng là do s tăng lên c a co ngót giai ño n A ho c co ngót giai ño n B. Nó ñã ñư c bi t ñ n trong r t nhi u thí nghi m khoa h c ( th c hi n trên nh ng m u th r n ch c trong ñi u ki n m t nư c.; trong nh ng trư ng h p tương t , co ngót cu i cùng tăng theo t s N/X (VENUAT, 1960). Tuy nhiên n u chúng ta so sánh hình 7.13 và hình 7.14, ta s th y r ng co ngót t ng c ng giai ño n A và t su t co ngót 166
trung bình giai ño n A có th thay ñ i theo chi u ngư c l i. V i cùng giá tr lư ng t n th t kh i lư ng co ngót c a h xi măng có t s N/X b ng 0.3 l n hơn so v i khi N/X b ng 0.5; nhưng lư ng t n th t kh i lư ng t ng c ng thì nh hơn nên co ngót t ng c ng nh hơn. (hình 7.14). Trong nh ng ñi u ki n thư ng g p trong th c t , s m t nư c không bao gi k t thúc; ñ u tiên b i vì ñ m tương ñ i thư ng khá cao (ñ m trung bình hàng năm Bretagne là 85%, Côte d’Azur là 70%); Sau ñó là do ñ l n c a các h t và s m t nư c x y ra r t ch m ( xem ph n gi i thi u) Vì ta không th lo i tr m t ph n co ngót giai ño n B do ñó co ngót giai ño n A là quan tr ng hơn. Trong nh ng ñi u ki n khí h u ôn ñ i thông thư ng , co ngót c a bê tông trong k t c u (kích thư c h t l n nh t là 20mm) vào kho ng 3.10-4, nh hơn 10 l n so v i h xi măng có t s N/X b ng 0.3. S gi m t 10 (h ) xu ng 1 (bê tông) là do có m t c a c t li u; nh ng h t c t li u làm c n tr co ngót c a h nhưng có th gây ra nh ng v t n t nh . 6.3. Co ngót c a m u th v a r n ch c v a m t nư c do bay hơi. Chúng ta v a nghiên c u nh hư ng riêng r c a các m t nư c do bay hơi và m t nư c do ph n ng thu hoá (trư c giai ño n r n k t và trong giai ño n r n k t). Bây gi ta nghiên c u bi n d ng gây ra b i s t ng h p hai nhân t này. S thu hoá t o ra cư ng ñ , có nghĩa là liên t c thay ñ i c u trúc c a h xi măng theo th i gian; m t nguyên nhân khác t o ra cư ng ñ là s cácbonat hoá. Ch c ch n là sai l m n u coi bi n d ng t ng c ng c a m u th b m t nư c do ph n ng hydrat và do bay hơi là t ng c ng c a các bi n d ng bên trong. Tuy nhiên, s s y khô làm thay ñ i bi n d ng bên trong vì ít nh t là 2 nguyên nhân: Nó làm thay ñ i t c ñ và m c ñ c a các ph n ng thu hoá; ngư i ta bi t qua th c t ph n ng thu hóa d ng l i khi g n v i m t giá tr nào ñó c a ñ m cân b ng (kho ng 80%); Nó làm gi m s n c a các hoá ch t ban ñ u; do ñó s g p m t s khó khăn khi s d ng xi măng n hay “không co ngót”. M i liên h gi a thu hoá và bay hơi có th có nh hư ng r t l n ñ n bi n d ng ngay sau khi r n k t; ngư c l i nh hư ng c a nó có th b qua trong hai trư ng h p sau: Trư c khi r n k t và trong khi r n k t khi mà co ngót do bay hơi (còn g i là co ngót d o “retrait plastique”) l n hơn r t nhi u so v i co ngót sau khi quá trình r n k t. Các m u th tu i l n (l n hơn 7 ngày) b i vì bi n d ng sau khi qúa trình r n k t có th b qua. 167
Co ngót c a m u h tu i l n x p x v i co ngót tu i c ñ nh; chúng ta s không bàn lu n thêm ñây. Co ngót ban ñ u (trư c khi quá trình r n k t) c n nghiên c u thêm, ng v i giai ñoan này h r t d bi n d ng. Cu i cùng giai ño n trung gian ñư c nghiên c u qúa ít ñ bàn lu n thêm ñây ; chúng tôi s ñưa ra m t ví d ñơn gi n v m t nguyên nhân khác gây ra “cư ng ñ ”: ñó là co ngót do cacbonat hóa. 6.3.1. Co ngót giai ño n ñ u (s m) do bay hơi (hay co ngót d o) Co ngót giai ño n ñ u do bay hơi x y ra trong vài gi , r i sau ñó h s tr nên khó bi n d ng hơn. ðó là m t hi n tư ng ñ ng l c ho (cân b ng v i bên ngoài). Giá tr cu i cùng c a co ngót tăng do các nhân t : - T c ñ c a co ngót - Kho ng th i gian trư c khi r n k t hay khi r n k t Th i gian: Trong th c t co ngót d o b t ñ u x y ra ngay sau khi b m t bên ngoài m t nư c. Co ngót này ti n d n ñ n m t giá tr n ñ nh trong giai ño n trư c r n k t và gi m ñ t ng t khi b t ñ u r n k t. N u s d ng lu ng hơi nóng và khô thì lư ng nư c bay hơi có th l n hơn và co ngót d o s x y ra r t nhanh, vài ch c phút ngay sau khi thi công. [RAVINA, 1968] Nhi t ñ th p hay ph gia làm gi m t c ñ r n k t có th làm tăng th i gian x y ra co ngót d o, do ñó làm thay ñ i giá tr co ngót cu i cùng. 200C, Hình 7.15. Co ngót ban ñ u do khô. Co ngót c a m u v a ( N/X=0.5) ñ m tương ñ i 45%, t c ñ gió 8m/giây (30km/h) T c ñ : t c ñ c a co ngót d o ph thu c r t l n vào t l thành ph n và t c ñ bay hơi nư c [JAEGERMANN, 1969]; nó ph thu c vào áp su t hơi (có th do nhi t ñ môi trư ng) và t c ñ gió. nh hư ng c a t c ñ gió thư ng r t l n ; khi l ng gió và ñ m tương ñ i là 45% thì giá tr co ngót cu i cùng là 10-3; nó l n g p 10 l n n u t c ñ gió là 8m/giây (hình7.15). nh hư ng c a kích thư c m u cũng r t quan tr ng, 168
v i cùng m t lo i v t li u; t i chi u sâu 10cm tính t b m t co ngót b ng 60% so v i co ngót t i chi u sâu 3.5cm [BARON, 1971]. 6.3.2. V m i liên h gi a bay hơi và r n k t: co ngót do cacbonat hoá. Như ñã nói, chúng ta thi u m t s y u t nào ñó ñ x lý co ngót t ng c ng c a h v a m t nư c do bay hơi v a r n ch c; ngư i ta có th gi thi t r ng, có t n t i m t m i liên h nào, có nghĩa là co ngót t ng c ng t i th i ñi m nào ñó không ph i là t ng c a co ngót trư c khi k t thúc r n k t và co ngót sau khi k t thúc r n k t. M t ví d v m i liên h gi a m t nư c và r n k t là co ngót do cácbonat hoá; r t d nghiên c u trong trư ng h p này vì t c ñ cácbonat hoá ch m hơn r t nhi u so v i t c ñ thu hoá ngay khi k t thúc r n k t. Nguyên nhân gì gây ra cacbonat hoá; khí cacbonic trong không khí ph n ng v i vôi tôi do thu hoá xi măng ñ hình thành cacbonat canxi; vôi b tan ra và hình thành cacbonat k t t a ; phương trình ph n ng như sau: Ca(OH)2 + CO2 => CaCO3 + H2O Khí cacbonic không ch ph n ng v i tinh th vôi mà còn v i các thành ph n hydrat khác (tr canxi sunfat). Kinh nghi m thu ñư c v co ngót do cacbonat hoá như sau: - Cho m u th r n ch c trong nư c không có CO2 sau ñó ñ m u trong không khí không ch a CO2 ; ngư i ta ch c ch cho co ngót s n ñ nh và ño giá tr co ngót là R(h) - ð t m u th tương t vào môi trư ng không khí có cùng ñ m nhưng có ch a CO2 ; ngư i ra ño ñư c giá tr co ngót khác và cho r ng co ngót do cacbonat hoá c ng thêm vào co ngót trư c ñó, giá tr ñó kho ng 1.2R(h) Co ngót t ng c ng c a m u th kho ng 2.2 R(h). Do ñó co ngót do cacbonat hoá : - X y ra khi không m t nư c (b i vì ñ m cân b ng gi ng nhau) - T l v i co ngót do m t nư c ra môi trư ng bên ngoài Co ngót do cacbonat hoá x y ra trư c khi m t nư c thì không có thêm co ngót b xung nào n a. Cơ ch c a co ngót do cacbonat hoá như sau: [POWER, 1962] Co ngót do cacbonat hoá là do s hoà tan c a tinh th vôi b nén (cácbonat hoá không có s hoà tan thì không gây ra co ngót) 169
Giá tr c a co ngót do cacbonat hoá t l v i s tăng t c th i kh năng ch u nén do s d ch chuy n c a vôi trong nh ng vùng ch u nén sang vùng không ch u nén. Cơ ch này ch ñư c ki m ch ng trong m t khuôn ph m vi nào ñó; ñi u này có th ch p nh n nhưng chưa ñư c ch ng minh. L i th c a nó là có th ñưa ra kh năng co ngót khi b m t nư c do bay hơi hay m t nư c do nguyên nhân bên trong. Thay ñ i th tích giai ño n ñ u Khi nư c di chuy n ra kh i l r ng, thì s co ngót s x y ra. Trong bê tông, khi chuy n t tr ng thái d o (tươi) sang tr ng thái r n ch c thì ch c ch n s có s m t nư c x y ra. Các quá trình và giai ño n m t nư c s ñư c xem xét t i ñây. S thay ñ i th tích ñã ñư c ñ c p ñ n khi bàn lu n v quá trình thu hoá xi măng. Nguyên nhân ch y u là do s gi m th tích c a h xi măng+nư c: khi h xi măng còn d o, nó b co th tích và m c ñ co ph thu c vào t l ph n trăm c a th tích tuy t ñ i c a xi măng khô. Tuy nhiên, m c ñ thu hoá trư c giai ño n ninh k t thì nh và khi v a xi măng ñã r n ch c và phát tri n cư ng ñ m t cách tương ñ i thì s co ngót do m t nư c b i các ph n ng thu hoá b gi m r t nhi u. Nư c có th m t do bay hơi trên b m t c a bê tông khi bê tông tr ng thái d o. S m t nư c tương t có th x y ra b i s hút nư c khi ñ t m u trên trên bê tông khô ho t ñ t khô. Co ngót này ñư c g i là “co ngót d o” b i vì bê tông v n tr ng thái d o. M c ñ co ngót d o b nh hư ng b i lư ng nư c m t ñi trên b m t c a bê tông, lư ng nư c m t ñi này l i ph thu c vào nhi t ñ , ñ m môi trư ng và t c ñ gió. Tuy nhiên, t c ñ m t nư c không d ñoán ñư c m c ñ co ngót và t c ñ m t nư c l i ph thu c vào ñ c ng c a h n h p. N u lư ng nư c m t ñi trên m t ñơn v di n tích vư t quá lư ng nư c d ch chuy n ra b m t do s th m hút và lư ng nư c này l n thì có th gây ra n t b m t. Nó ñư c g i là n t do co ngót d o (plastic shrinkage cracking). Không cho nư c bay hơi và thoát ra ngay sau khi ñ bê tông thì có th ngăn ng a ñư c nh ng v t n t này. Phương pháp có hi u qu ñ ngăn ng a nh ng v t n t do co ngót d o là làm gi m t c ñ bay hơi nư c t b m t c a bê tông: ngư i ta g i ý r ng không nên vư t quá giá tr 1 kg/m2 trên gi (0.2 lb/ft2 trên gi ). Nên nh r ng s bay hơi tăng khi nhi t ñ c a bê tông cao hơn nhi u so v i nhi t ñ môi trư ng; trong ñi u ki n như v y, co ngót d o có th x y ra th m chí n u ñ m tương ñ i c a không khí cao. Do ñó ñi u t t nh t là ngăn c n bê tông tránh tác ñ ng c a m t tr i và gió, thi công, hoàn thi n nhanh và b o dư ng r t s m ngay sau khi thi công. Nên tránh thi công bê tông tr c ti p trên n n ñ t khô. 170
Các v t n t có th phát tri n và vư t qua các v t c n, ch ng h n như c t thép ho c c t li u l n; các v t n t này ñư c g i là n t khi ninh k t d o (plastic settlement cracking), v t n t này ñư c ñ c p ñ n trong ph n Bê tông trong ñi u ki n nhi t ñ cao (Concrete in Hot Weather). V t n t d o cũng có th phát tri n trong t m bê tông có kích thư c ngang l n và co ngót theo phương ngang khó khăn hơn nhi u so v i co ngót theo phương d c: các v t n t sâu ñư c hình thành. Nh ng v t n t như v y ñư c g i là n t trư c ninh k t (pre-setting cracks). Các v t n t do co ngót d o thư ng song song v i nhau, cách nhau 0.3 ñ n 1m (1 ñ n 3 ft) và chúng có chi u sâu ñáng k . Chúng thư ng không phát tri n ra phía c nh t do c a bê tông b i vì không có s c n tr co ngót. Co ngót d o tăng n u tăng hàm lư ng xi măng trong h n h p ho c gi m t s N/X. M i quan h gi a m t nư c do bay hơi và co ngót d o không ph i là ñư ng th ng; ví d , kéo dài giai ño n ninh k t làm cho nư c m t do bay hơi tăng và d n ñ n làm tăng co ngót d o. M t khác kh năng d ch chuy n nư c ra ngoài ch m thì làm gi m t c ñ m t nư c do bay hơi trên b m t do ñó làm gi m n t do co ngót d o. Trong th c t , v t n t là v n ñ c n lưu ý. B ng 7.3. Co ngót d o c a h xi măng ñ trong không khí có ñ m tương ñ i là 50% và nhi t ñ là 200C (680F) B ng 7.3. T c ñ gió Co ngót sau 8 gi k t khi ñ khuôn 10-6 m/s m/phút 0 0 1700 0.6 1.35 6000 1.0 2.25 7300 7–8 16 - 18 14000 C7.1.Quan h ng su t – bi n d ng ðư ng cong quan h ng su t – bi n d ng c a PIC dùng monome MMA ñư c thí nghi m xác ñ nh ñ n khi phá hu và bi u di n . PIC có m i liên h ng su t bi n d ng g n như ñư ng th ng cho t n ñ n khi phá hu . Cho ñ n 90% cư ng ñ gi i h n ñư ng cong không có s thay ñ i ñáng k . ðư ng cong ng su t bi n d ng c a bê tông th m polyme Styren TMPTMA cũng có ñ c tính như v y. Môñun ñàn h i tăng t 27 Gpa ( bê tông thư ng) ñ n 49 Gpa v i m u th dùng dùng MMA. 4.7.2. Cư ng ñ ch u nén nh hư ng c a polyme ñ n cư ng ñ ch u nén c a PIC s tăng m nh khi hàm lư ng polyme tăng t 2-4% theo th tích. V i monome là metyl metacrylat, hàm lư ng 171
6.4%, s d ng b c x ñ polyme hoá t o ra cư ng ñ ch u nén 144 MPa. (M u không (ñ i ch ng) có cư ng ñ ch u nén là 38 MPa). Cư ng ñ ch u nén khi dùng xúc tác nóng (nhi t ñơn thu n) là 130 MPa. Hàm lư ng polyme thư ng trong ph m vi t 2 - 6%. Cư ng ñ ch u nén bi n ñ i t 35 -170 Mpa. M u th th m Styren cũng ñ t ñư c các tính ch t tương t , m c dù giá tr cư ng ñ nh hơn. Polyme hoá b ng b c x t o ra bê tông có cư ng ñ ch u nén cao hơn so v i polyme hoá b ng xúc tác nóng. 4.7.3. Cư ng ñ ch u kéo Cư ng ñ ch u kéo c a PIC khi dùng MMA 6.4% cao hơn kho ng 3.9 l n so v i m u thư ng. PIC polyme hoá b ng b c x có cư ng ñ ch u kéo kho ng 11.6 MPa trong khi m u không là 3 MPa. Polyme hoá b ng xúc tác nhi t t o ra bê tông có cư ng ñ ch u kéo l n hơn 3.6 l n so v i m u thư ng và nh hơn 7.3% so v i phương pháp polyme hoá b ng b c x . Bê tông xi măng polyme s d ng nh a polyme ñ t ñư c cư ng ñ ch u kéo 5.8MPa v i t l nh a Polyme/ xi măng là 0.25; m u không có cư ng ñ ch u kéo là 4.4 MPa. V y cư ng ñ ch u kéo tăng lên r t ít. Bê tông nh a polyeste v i hàm lư ng nh a t 20 – 25% ñ t ñư c cư ng ñ ch u kéo t 9 – 10 MPa 7 ngày. 4.7.4. Cư ng ñ ch u u n PIC cú hàm lư ng polyme MMA 5.6% và polyme hoá b ng b c x có cư ng ñ ch u u n g p 3.6 l n m u không c th là cư ng ñ ch u u n tăng t 5.2 MPa ñ n 18.8 MPa. Bê tông nh a polyeste có cư ng ñ ch u u n 15 MPa t i 7 ngày. 4.7.5. T bi n Bi n d ng t bi n khi n n c a bê tông th m polyme MMA và bê tông th m polyme styren ñó ñư c nghiên c u khi ñ t t i tr ng và theo chi u ngư c chi u v i t i tr ng. ðó là t bi n âm. Khi v a m i ñ t t i bê tông b có bi n d ng ban ñ u, sau ñó bê tông n ra trong khi ch u t i tr ng n n. Lý do ñ có t bi n âm trong PIC không r ràng m c d cú th nú sinh ra do ng su t dư t phát sinh trong bê tông sau khi polyme hoá các monome. Th tích tăng lên có th là do áp l c làm thay ñ i các pha. ng x này ñó ñư c nghiên c u và phát hi n khi t i tr ng tương ñ i th p, 5.7 MPa. M c khác, bi n d ng t bi n c a bê tông PIC có giá tr 1-10 so v i bê tông thư ng, khi so sánh bi n d ng trên m t ñơn v t i tr ng. Bi n d ng t bi n thư ng k t thúc sau kho ng t 2 – 3 tháng. 172
4.7.6. Co ngút do Polyme ho Co ngót x y ra theo hai giai ño n khi x lý th m, khi khô ban ñ u và khi khi polyme hoá. Co ngót khi polyme hoá c a bê tông PIC r t khác thư ng và có th l n hơn vài l n so v i co ngót khô c a bê tông thư ng. Ngư i ta th y r ng cũng s d ng v t li u cơ b n, ch kh c monome th m c ñ co ngót khác nhau. Do v y có th hy v ng r ng co ngót do polyme hoá c a bê tông có môñun ñàn h i l n s nh . 4.7.7. ð b n ð hút nư c bóo hoà c a xi măng v i kh năng ch ng ăn mũn c a polyme ñóng vai trũ là l p ph b o v làm tăng r t l n ñ b n c a bê tông. ð b n bao g m: Kh năng ch ng băng giá: Bê tông MMA 8110 chu kỳ ñóng băng so v i bê tông thư ng là 740 chu kỳ. Bê tông th m polyme b nh thư ng cũng ñ t ñư c 2310 chu kỳ. Kh năng ch ng ăn mũn sunfat: Gi nguy n ch ti u phá ho i là n ra 0.5%. Bê tông th m polyme c i thi n ñư c 200%, bê tông th m polyme b m t c i thi n ñư c 89% so v i bê tông thư ng. Kh năng ch ng axit: Kh năng ch ng axit c a bê tông PIC tăng 1200% khi cho vào HCl 15% trong 1395 ngày. ð hút nư c gi m t i ña là 95% trong bê tông có ch a 5.9% hàm lư ng polyme. B t ng PIC cú h s dón n nhi t l n hơn so v i bê tông thư ng. Bê tông không th m polyme có h s n nhi t là 4.02x10 – 6, b t ng MMa 5.5%: 5.63x10 – 6, B t ng styren: 5x10 - 6 B t ng PIC có kh năng ch ng mài mũn r t t t. B t ng MMA 5.5% cú cư ng ñ ch ng mài mũn tăng 50 –80%. Bê tông th m b m t tăng t 20 – 50%. V t n t : Bê tông PIC thay ñ i c u trúc vi môt m t cách tri t ñ làm thay ñ i các ng x c a các v t n t khi ch u t i tr ng tác d ng. Bê tông PIC c i thi n ñư c cư ng ñ c a ph n v a do v y tăng cư ng ñ m i liên k t v a – c t li u và lo i b các v t n t. Polyme có th th m vào c t li u t o thành các s i g n c t li u v i v a do v y làm tăng cư ng ñ . Kính hi n vi ñi n t cho th y các v t n t vi mô b t ñ u xu t hi n khi t i tr ng ñ t ñ n t 70 – 80 % giá tr gi i h n. Khi phát tri n, các v t n t ti n ñ n c t li u và ti p t c ti n th ng qua c t li u, v i bê tông thư ng th v t n t s ñi vũng quanh c t li u. ði u này cho th y liên k t v a – c t li u ñư c c i thi n r t và có cư ng ñ l n. 173
Ngư i ta th y r ng bê tông PIC có ng x g n như tuy n tính v i phá ho i, ñó là ñ c tính c a c t li u dũn. B n ch t dũn c a b t ng PIC làm nh hư ng ñ n vi c thi t k . ði u lý tư ng là ch t o m t v t li u có s phá ho i d o (ch m) trong khi v n gi nguyên ch t lư ng cao và môdun ñàn h i c a bê tông PIC. M t phương pháp ñ ñ t ñư c ñi u lý tư ng này là ñi u ch nh m i liên k t gi a v a và c t li u sao cho s phá hu phát tri n theo b m t ti p xúc như bê tông thư ng. Có th ñ t ñư c ñi u này b ng cách s d ng c t li u có cư ng ñ r t cao và r t c ng do v y các v t n t s phát tri n theo b m t ti p xúc gi a v a và c t li u. Có th làm gi m các v t n t b ng cách s d ng m t lư ng nh hàm lư ng s i (1% theo th tích). Các s i không làm tăng môdun ñàn h i c a bê tông v hàm lư ng nh , nhưng nó ngăn c n các v t n t trong v a. 4.8. ng d ng c a b t ng PIC Bê tông PIC ñư c s d ng r ng rói, c th là trong c c c ng tr nh sau ñây: a) C u ki n ñúc s n: ð gi i quy t các v n ñ khi xây d ng nhà trong ñô th như: th i gian, ch t lư ng, giá thành, c n s d ng công ngh ñúc s n. Hi n nay, do bê tông thư ng có cư ng ñ th p cho nên vi c s d ng bê tông PIC là r t c n thi t và r ng rói nhi u nư c. Nó có ch t lư ng cao hơn, m ng hơn, m t c t nh hơn, thi công d dàng . b) Bê tông ng su t trư c: Do bê tông có ch t lư ng cao, tương thích v i c t thép ch t lư ng cao v th r t th ch h p v i c ng ngh d ng l c. B t ng PIC cú cư ng ñ ch u nén t 100 – 140 MPa v th cú th ch t o nh p dài hơn và t i tr ng l n hơn. T bi n nh cũng là tính ch t t t c a bê tông PIC ñ ch t o bê tông d ng l c. c) C ng tr nh dư i bi n: Nư c bi n có tính ăn mũn r t l n làm gi m ch t lư ng bê tông. Bê tông PIC có ñ c ng b m t l n, kh năng ch ng th m và ch ng ăn mũn ho h c r t t t v th r t th ch h p d ng trong m i trư ng nư c bi n. d) Nhà máy năng lư ng h t nhân e) ng d n và c ng nư c th i: Các ng d n b ăn mũn r t m nh, nh t là khi ch n trong ñ t nhi u sunfat và ngoài ra cũn b t n c ng b i khí gas trong các b nư c ng m. f) S n ph m bê tông c t thép: Dùng ñ ch t o thuy n, b ch a nư c… g) K t c u mái che: S d ng bê tông PIC s gi i quy t các v n ñ th m nư c, dũ g c a k t c u m i, t m b t ng nhà t m. 5. Phương pháp thi công bê tông ñ c bi t 174
5.1. Thi công bê tông trong ñi u ki n khí h u nóng Phương pháp nhào tr n, v n chuy n, ñ khuôn bê tông thông thư ng không ñư c áp d ng chính xác trong trư ng h p khí h u r t nóng. R t khó ñ nh nghĩa th nào là khí h u nóng. Tuy nhiên ñ thu n ti n, có th coi r ng bê tông ñư c thi công t i nhi t ñ không khí trên 350C ñư c coi là khí h u nóng. T i nhi t ñ này, nhi u v n ñ ñ c bi t thư ng x y ra. Chúng là: T c ñ thu hoá xi măng nhanh, th i gian ninh k t ng n; Nư c nhào tr n bay hơi nhanh; Co ngót d o l n hơn; Có ít th i gian hoàn thi n; Gi m ñ m tương ñ i; Hút nư c kh i bê tông do n n ho c ván khuôn ; Khó khăn khi b o dư ng liên t c và b o dư ng t ng ph n ; Khó khăn khi s d ng ph gia cu n khí Nh ng v n ñ trên c n xem xét c n th n khi mu n ch t o bê tông có ch t lư ng, có ch t lư ng cao và b n trong ñi u ki n khí h u nóng. a) T c ñ thu hoá nhanh: T c ñ thu hoá ph thu c vào nhi t ñ . Nhi t ñ ñ thu hoá xi măng n m trong kho ng 27 ± 20C. nhi t ñ cao hơn th i gian ninh k t s gi m, bê tông s s m ñông c ng và tính công tác gi m nhanh. H nh 8.1. nh hư ng c a nhi t ñ b o dư ng ñ i v i cư ng ñ ch u nén c a b t ng tu i 1 ngày và 28 ngày. ði u này cũng ch ra r ng ch t lư ng c a gel và c u trúc gel h nh thành t i nhi t ñ cao trong th i gian ñ u c a quá tr nh thu ho cú ch t lư ng th p. Bê tông ñư c thi công trong th i ti t nóng s phát tri n cư ng ñ s m nhưng nó s m t cư ng ñ giai ño n sau. H nh 8.1. m t nh hư ng c a nhi t ñ b o dư ng ñ n cư ng ñ ch u nén c a bê tông tu i 1 ngày và 28 ngày. 175
b) Nư c nhào tr n b b c hơi nhanh: ði u ki n th i ti t nóng thư ng g n li n v i ñ m tương ñ i th p. V v y lư ng nư c nhào tr n nh m t o ra tính công tác cho h n h p bê tông s b m t. Bê tông s tr nên không th thi công ñư c hay không th ñ m nén h n h p bê tông ch t hoàn toàn ñư c. Do v y s t n t i nhi u l r ng trong bê tông và bê tông s gi m cư ng ñ . c) Co ngót d o l n: T c ñ bay hơi nư c kh i b m t c a bê tông nhanh hơn so v i t c ñ nư c chuy n t bên trong ra m t ngoài bê tông. Do v y s h nh thành gradient ñ m gây ra các v t n t trên b m t, ñi u này ñư c bi t như là v t n t do co ngót d o. Co ngót d o l n hơn trong trư ng h p sàn, l p ph m t ñư ng, nơi b m t ti p xúc l n so v i chi u d y. d) Th i gian hoàn thi n: Trong th i ti t nóng, hoàn thi n c n th c hi n càng s m càng t t, ngay sau khi ñ bê tông. Trong nhi u trư ng h p n u không th hoàn thi n s m do ñông c ng nhanh và bay hơi nư c nhanh, ch t lư ng c a công tác hoàn thi n s kém. Thư ng th ph i b xung th m v a d o và do v y ch t lư ng s gi m. e) Hút nư c do c t li u: Trong vùng khí h u nóng c t li u s hút nư c. C t li u hay b m t c n làm ư t trư c khi thi công bê tông. ði u này c n th c hi n c n th n, nư c trong bê tông có th b b m t ti p xúc hút ñi do v y vùng bê tông ti p xúc s có ch t lư ng kém. f) B o dư ng: Trong th i ti t nóng b o dư ng s m là r t c n thi t. Th i ti t nóng ñũi h i c n b o dư ng liên t c. N u có sai sót, b m t bê tông s khô nhanh và quá tr nh thu ho s ng t quóng. Khi b ng t quóng, sau ñó b xung thêm nư c th b t ng cũng kh ng th ph t tri n cư ng ñ m t cánh ñ y ñ . Tuy nhiên b o dư ng liên t c trong th i ti t nóng ñũi h i th m chi ph v nư c và nhân công. g) Cu n khí: Bê tông cu n khí ít ñư c s d ng trong ñi u ki n khí h u nóng. Tuy nhiên có th s d ng n u xem xét k hơn tính công tác, tăng t l tác nhân cu n khí ñ gi m b t nh hư ng c a nhi t ñ cao. Không có tiêu chu n c th ng v i nhi t ñ khi tính toán hàm lư ng cu n khí. C n chú ý: ð c i thi n ch t lư ng bê tông, c n gi nhi t ñ càng th p càng t t. ð ñ t ñư c ñi u này trong ñi u ki n khí h u nóng, c n gi nhi t ñ c a các thành ph n v t li u c a bê tông càng th p càng t t. C th là c n chú ý các ñi u sau: 176
C t li u: C t li u c n gi nơi thoáng mát, có mái che. Phun nư c lên c t li u, nư c bay hơi s làm gi m nhi t ñ c a c t li u. N u có th phun nư c l nh lên c t li u trư c khi thi công th càng t t. H nh 8.2. Hi u qu c a nư c l nh nh hư ng ñ n nhi t ñ bê tông. Nư c: Nhi t ñ c a nư c nh hư ng r t l n ñ n nhi t ñ bê tông. Trong th c t nhi t ñ c a nư c d ñi u ch nh hơn nhi t ñ c a các thành ph n khác. M t dù hàm lư ng nư c ít hơn so v i các thành ph n khác nhưng s d ng nư c l nh có tác d ng t t ñ n vi c làm gi m nhi t ñ bê tông (H nh 8.2). N u nhi t ñ môi trư ng r t cao, s d ng nư c l nh không ñ t hi u qu . Lúc này c n s d ng nư c ñông băng. Các viên ñá l nh ñư c nghi n nh và tr n tr c ti p vào h n h p. C n ch c ch n r ng các viên ñá ph i tan hoàn toàn khi k t thúc nhào tr n. Kh năng gi m nhi t ñ c a bê tông khi dùng nư c ñá d ng viên t 12 -200C tuỳ theo nhi t ñ c a bê tông và li u lư ng nư c ñá t 60 -100 kg. 177
Nhào tr n và v n chuy n: Nhi t ñ c a c t li u, nư c và xi măng s ñư c gi nhi t ñ th p nh t có th ñ nhi t ñ c a bê tông dư i 350C. Bê tông ñư c nhào tr n trong th i gian t i thi u. Khi s d ng nư c ñá d ng viên c n ph i nhào tr n thêm ñ ñ các viên ñá tan h t. H n h p bê tông c n ñư c nhào tr n g n nơi ñ ñ th i gian v n chuy n là t i thi u. C t thép, ván khuôn, c t li u c n ñư c phun nư c l nh ngay trư c khi ñ bê tông. C t thép ngoài bê tông có th ñư c gi l nh b ng b t kỳ cách nào. C n b xung thêm nhi u nhân công ñ hoàn thành s m vi c thi công bê tông. Bê tông nên ñư c ñ thành t ng l p m ng ñ th i gian gi a các l n ñ là ng n, nhưng không nên quá m ng ñ không b khô quá nhanh. Bê tông l p hoàn thi n c n ñư c che ph c n th n tránh m t nư c b m t. Ph b m t bê tông b ng các bao t i, v bao xi măng ư t … và tránh ñ nư c t các bao này nh vào bê tông tươi. Che ph b m t sàn b ng bao t i ư t là không thích h p l m v hoàn thi n b m t ñóng vai trũ quan tr ng nh t. B o dư ng m nên ti n hành càng s m càng t t. N u bê tông ñư c b o dư ng m t t, các m i liên k t có th xu t hi n sau 24 gi trong k t c u sàn, mái. C n nh r ng bê tông không ñư c ñ khô ñ ng th i, không nên b o dư ng b xung thêm nư c trư c khi xi măng ninh k t. S xu t hi n m t vài ph n t khô trên b m t bê tông không có nghĩa là th i gian n ñ nh k t thúc. Như ñó núi ph n tr n, tr n th c t t t nh t là sau 24 gi . Khi nhi t ñ môi trư ng r t cao, c n ñ bê tông vào bu i t i và bê tông s b t ñ u thu hoá trong ñi u ki n khí h u mát m . 5.2. Bơm hút bê tông. Ta bi t r ng, t l nư c/xi măng cao làm nh hư ng ñ n ch t lư ng bê tông, nhưng t l nư c/xi măng th p l i không ñ t o ra tính công tác cho bê tông ñ ñ t ñư c hi u qu ñ m nén 100%. Nói chung, tính công tác cao và ch t lư ng cao hay tính công tác r t th p và ch t lư ng cao không cùng xu t hi n ñ ng th i. Tuy nhiên trong qúa tr nh bơm bê tông, ta s g p ñ ng th i c 2 ñi u này. Quá tr nh này c n b t ng cú t nh c ng t c cao và t o ra b t ng cú ch t lư ng cao. Trong qỳa tr nh này, nư c dư th a ñ t o ra tính công tác ch không dùng ñ thu hoá xi măng, và nó nh hư ng ñ n qúa tr nh b t ng r n ch c. Nú s b hỳt ra trong qu tr nh thi c ng b t ng, và qu tr nh này ñư c th c hi n t t s t o ra bê tông có ch t lư ng. Quá tr nh này cú th cho ph p d v n khu n s m. C c thi t b bao g m m t b y hơm hơi, thùng ñ ng nư c và m t màng ngăn. Màng ngăn có thêm m t nút b ng cao su nút ñ u ng, m t t m ph ng b ng kim lo i và h th ng ng d n. Trên ñ nh c a màng ñư c g n v i máy bơm. Máy bơm ho t ñ ng t o ra l c hút, hút nư c ra kh i bê tông qua các ng nh hay qua l p v i th m. T i thi u m t m t c a bê tông 178
ph i ti p xúc v i môi trư ng không khí ñ t o ra s chênh áp l c. Quá tr nh hỳt nư c, c n ti n hành cùng v i ñ m rung bê tông. Có th hút nư c ra kh i b m t trên cùng c a bê tông hay t m t bên c a bê tông. Hi u qu c a vi c hút ch khác nhau nh . Kích thư c c a màng ngăn (t m hút) không nên nh hơn 90cm x 60cm n u không vi c hút s không ñ t hi u qu . T c ñ hút nư c ph thu c vào tính công tác c a h n h p, kích thư c l n nh t c a c t li u, t l các h t m n và h t l n, hàm lư ng xi măng. Nói chung c n lưu ý : Lư ng nư c ñư c hút ra ph thu c vào tính công tác ban ñ u ban ñ u hay hàm lư ng nư c t do. T l nư c/xi măng gi m nhi u khi mà t l nư c/xi măng ban ñ u l n. N u t l nư c/xi măng ban ñ u không ñ i, lư ng nư c hút ñư c tăng khi tăng ñư ng kính l n nh t c a c t li u hay gi m hàm lư ng các h t m n. T l nư c/xi măng gi m r t ít v i h n h p có t l nh hơn 6:1 nhưng v n thu ñư c nh ng k t qu t t. Chi u d y l n bê tông càng l n t l nư c/xi măng gi m càng nh . Kh năng bê tông ñ t ñư c cư ng ñ ngay sau khi d ng qu tr nh ñư c c i thi n, nh t là có s d ng m t lư ng c t li u nh h p lý , c t li u l n có ñư ng kính t i ña là 19mm và s d ng c p ph i liên t c. Ch t lư ng cũn tăng thêm n u kéo dài th i gian x lý, kho ng t 15 –20 phỳt và t i ña là 30 phỳt. S d ng t l nư c/xi măng th p ñ c i thi n ch t lư ng bê tông nhưng l i nh hư ng ñ n tính công tác. Khi ñó có gi i pháp là s d ng ph gia siêu d o và m t cách khác là hút nư c ra kh i bê tông… Ngư i ta th y r ng khi thi công h n h p bê tông, xi măng có xu hư ng t p trung trên b m t. ði u này là do khi hút nư c, xi măng b cu n theo và b hút lên b m t. Do v y t l nư c/xi măng b m t s th p hơn ph n bên trong, thư ng n m trong kho ng 0.16 - 0.30. B i v v y khi hỳt nư c, bê tông s có cư ng ñ không ñ ng nh t. Khi hút nư c ñ ng th i k t h p v i ñ m rung s làm gi m hi n tư ng này và làm tăng cư ng ñ bê tông. N u không rung ñ ng, s h nh thành c c l r ng mao qu n do nư c và s không th c i thi n cư ng ñ bê tông m c dù t l nư c/xi măng gi m. quan h gi a cư ng ñ c a m u th có ñ m rung và không ñ m rung. Cư ng ñ c a m u th có ñ m rung và sau khi hút nư c tăng t 30-90% so v i m u th ban ñ u. Bơm, hút nư c ra kh i bê tông. 179
Ta bi t r ng t l nư c/xi măng th p s c i thi n ch t lư ng bê tông, nhưng v n ph i tho món t nh c ng t c ñ thi công bê tông. Phương pháp gi i quy t là s d ng ph gia siêu d o ho c bơm hút nư c ra kh i bê tông. Trong 10 năm tr l i ñây, bơm hút nư c ra kh i bê tông là m t công ngh ñư c s d ng r t r ng rói trong xõy d ng sàn. Qu tr nh ñư c th c hi n v i các d ng c như: ván khuôn có d ng ng, máy ñ m rung trong, hai bàn rung, máy bơm, màng l c, ñĩa thép … ð u tiên, bê tông v i t l nư c/xi măng cao ñ d dàng ñ m ch t b ng ñ m dùi và bê tông này có th rót. Sau ñó bê tông ñư c ñ m b ng ñ m bàn và t o cho b m t bê tông ph ng. Màng ngăn ñư c l p ñ t t i 4 góc. Trong vũng 30 phỳt m y bơm s ho t ñ ng và hút nư c ra ngoài, “nư c ph c v tính công tác” Máy bơm s ho t ñ ng trong th i gian t 20 – 30 phút ph thu c vào b d y t m bê tông sàn. Sau khi hút nư c, b m t bê tông r t c ng và lư ng nư c m t ñi kho ng 20%. Sau ñó bê tông ñư c x lý b m t và hoàn thi n. Th nghi m tr n t m b t ng cú t l N/X theo thi t k là 0.5 cho c c k t qu ghi b ng 8.1. B ng 8.1. B ph n k t c u N/X trư c khi hút N/X sau khi hỳt Tr n b m t 0.7 0.35 gi a 0.5 0.42 ðáy 0.48 0.45 K t h p gi a hút nư c và x lý b m t th sàn b t ng cú kh năng ch ng mài mũn r t t t. Do t l N/X b m t th p, b t ng s cú ch t lư ng t t hơn c th là cư ng ñ và kh năng ch ng mài mũn. 5.3. V a phun và b t ng phun. V a phun là v a xi măng – nư c ñư c phun qua ng b ng áp l c hơi, phun ra v i t c ñ nhanh lên b m t. G n ñây phương pháp này ñư c phát tri n, ngư i ta ñó cho th m vào c t li u thô có ñư ng kính nh . V th làm tăng chi u d y l p v a phun, quá tr nh thi c ng kinh t hơn, gi m ñư c hàm lư ng xi măng. Nói chung có th s d ng h n h p bê tông có ñ s t b ng không. L c phun s ñ m nén v t li u. Có th s d ng thêm b ph n tăng t c g n ñ u vũi phun ñ phun bê tông. Không có s khác bi t l n gi a v a phun và bê tông phun. V a phun ñư c s d ng ñ u tiên vào ñ u năm 1900. Quá tr nh ñư c ti n hành b ng áp l c hơi và phun 180