Công nghệ CAD/CAM nha khoa: Câu chuyện quá khứ và hiện tại

Tạp chí Cập nhật nha khoa 2016<br /> Chuyên đề Kỹ thuật phục hình răng<br /> ___________________________________________________________________________________<br /> CÔNG NGHỆ CAD/CAM NHA KHOA:<br /> CÂU CHUYỆN QUÁ KHỨ VÀ HIỆN TẠI.<br /> ThS. Đào Ngọc Lâm †<br /> † Bộ môn Kỹ thuật Phục hình răng, Khoa Răng Hàm Mặt,<br /> Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Tóm tắt:<br /> Công nghệ CAD/CAM nha khoa đã đạt những thành tựu đáng kể, từng bước đáp ứng ngày càng nhiều<br /> các nhu cầu của ngành công nghiệp nha khoa theo cả chiều sâu và chiều rộng, cả về mặt lâm sàng và<br /> labo phục hình nha khoa nói chung, hay phục hình răng hàm mặt nói riêng. Tuy nhiên, những thành<br /> quả trên đã phải trải qua một quãng thời gian rất dài để thử nghiệm và phát triển dựa trên sự chia sẻ<br /> tri thức - kinh nghiệm và phối hợp chặt chẽ cả về mặt chuyên môn giữa nha sỹ - chuyên viên labo phục<br /> hình - kỹ sư công nghệ, cũng như sự thỏa mãn của các khách hàng đầu cuối - bệnh nhân. Lịch sử đã<br /> qua chính là nền tảng của những thành tựu thực tại và cơ sở để chúng ta mơ ước tới tương lai. Việc ghi<br /> nhận lịch sử phát triển của công nghệ CAD/CAM nha khoa thế giới sẽ giúp chúng ta có những cái nhìn<br /> tổng quát về tầm ảnh hưởng của cuộc cách mạng kỹ thuật số trong nha khoa gần đây.<br /> ________________________<br /> DENTAL CAD/CAM TECHNOLOGY CAD / CAM:<br /> A STORY OF PAST AND PRESENT.<br /> MSc.MEE. Dao Ngoc Lam †<br /> † Department of Dental Technology, Faculty of Odonto-Stomatology,<br /> University of Medicine and Pharmacy in Ho Chi Minh City.<br /> <br /> Abstract:<br /> By the time, dental CAD/CAM technology achieved the significant and reliable success, which is<br /> adapting more in depth and more in variety of dental industry demands, for both clinical professionals<br /> and dental laboratory experts, or odonto-stomatology restoration technology in general. Obviously,<br /> those positive results had experienced by a lot of developing test and improvement, seeded and cutivated by not only the close and mutual collaboration of dental professionals, dental laboratory experts<br /> and engineering experts, but also the adaption feedback from the end-users, known as our patients. The<br /> past is not only the foundation of the current achievements, but also the way to the future dream. This<br /> general timeline panorama of the dental CAD/CAM technology development of global dentistry shows<br /> up an overview the impact of dental digital revolution in these recent days.<br /> ________________________<br /> TỔNG QUAN<br /> Công nghệ CAD/CAM thường được nhắc đến<br /> trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, cả<br /> ngành công nghiệp nha khoa nói riêng, hay trong<br /> ngành công nghiệp y khoa nói chung. Tùy theo<br /> nhu cầu thực tế của mỗi ngành ứng dụng cụ thể,<br /> dù có cùng nguyên lý chung, giải pháp công nghệ<br /> CAD/CAM cho mỗi ngành sẽ có những đặc thù<br /> riêng của ngành, hình thành nên một nhánh phát<br /> <br /> triển riêng biệt. Tương tự, công nghệ CAD/CAM<br /> trong nha khoa cũng có những đặc thù riêng, tạo<br /> thành một nhánh phát triển riêng rẽ được gọi là<br /> “công nghệ CAD/CAM nha khoa” (DentalCAD/CAM technology), là một phần của “công<br /> nghệ CAD/CAM”, hay “công nghệ CAD/CAM<br /> công nghiệp” nói riêng. Vậy CAD/CAM là gì?<br /> Theo định nghĩa về kỹ thuật công nghiệp, CAD<br /> và CAM là hai thuật ngữ riêng biệt mô tả cho hai<br /> <br /> ___________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> Công nghệ CAD/CAM nha khoa: quá khứ và hiện tại<br /> <br /> Trang 1/ 31<br /> <br /> Tạp chí Cập nhật nha khoa 2016<br /> Chuyên đề Kỹ thuật phục hình răng<br /> ___________________________________________________________________________________<br /> tác vụ khác nhau được hỗ trợ bởi máy tính, gồm:<br /> cùng phụ thuộc vào kinh nghiệm và kỹ năng của<br /> CAD = Computer Aided Design, thuật ngữ về người sử dụng công cụ. Chúng ta sẽ đánh giá<br /> thiết kế có sự hỗ trợ của máy tính.<br /> “mức độ thông minh” hay “mức hỗ trợ”của chuỗi<br /> CAM = Computer Aided Manufacturing, thuật công cụ này, qua định nghĩa CAx (Computer Axx<br /> ngữ về lập kế hoạch gia công có sự hỗ trợ của X/ một tác vụ (ví dụ như: thiết kế, lập kế hoạch<br /> máy tính.<br /> sản xuất, quản lý, bảo tri - sửa chữa, v.v...)). Theo<br /> Tuy nhiên, trên thực tế người ta thường gộp giai đoạn, từ “Axx” trong các thuật ngữ trên được<br /> chung hai thuật ngữ này lại thành “CAD/CAM” tái định nghĩa theo mức độ tăng dần về “mức độ<br /> để mô tả một quá trình từ thiết kế đến lập kế thông minh” hay “mức hỗ trợ” theo cùng sự phát<br /> hoạch sản xuất có sự hỗ trợ máy tính trong sản triển của khoa học - công nghệ và nhu cầu thực<br /> xuất hiện đại, nhấn mạnh sự chuyển đổi từ mặt ý tế, như sau: “Aimed” (1950 - 1978), “Aided”<br /> tưởng thiết kế đến kế hoạch gia công hoàn thiện (1978 - 1999),<br /> “Assisted” (1980 - nay), hay<br /> một sản phẩm cụ thể. Điều đó đồng nghĩa một khái niệm mới “AI” (Artificial Intelligent ) (trong<br /> công nghệ sản xuất hoàn chỉnh có sự hỗ trợ của tương lai). Mặt khác, thuật ngữ CAx cho thấy hệ<br /> máy tính sẽ không chỉ gồm CAD và CAM, mà thống CIMS sẽ trở nên đa dạng và linh hoạt hơn<br /> còn phải có thêm ít nhất phần thiết bị gia công rất nhiều về khả năng “(tự) tích hợp” ((self)-inteđầu cuối, cũng được điều khiển bằng máy tính, grated ability)), dựa trên nền tảng công nghệ<br /> thường được gọi với thuật ngữ là “CNC” (Com- xuyên suốt toàn bộ hệ thống - tổ hợp dữ liệu “có<br /> puterized numerical control). Các máy gia công thể kỹ thuật số hóa được” (Digitalized-able<br /> đầu cuối, hay dây chuyền thiết bị sản xuất nói Dataset Integration = DaDI).<br /> chung, được điều khiển bằng kỹ thuật số và máy<br /> tính, đều được gọi chung là “máy CNC”. Nói Về mặt lý thuyết trong công nghiệp nha khoa nói<br /> cách khác, một máy gia công cắt gọt (tiện, phay, riêng, “CAD” là thuật ngữ chỉ toàn bộ mọi tác vụ<br /> mài, khoan, cắt laser, v.v...), hay một máy tạo mẫu liên quan về thiết kế, thường gồm các tác vụ<br /> nhanh (hay máy in lập thể (3D pritnter/ Rapid chính sau, như: mô hình hóa (modelling), tối ưu<br /> prototyper)), hay một máy hàn, hay một cánh tay hóa thiết kế (optimization), thiết lập hồ sơ thiết kế<br /> robot (robotic activator), v.v..., nếu được điều (design documentation), xuất bản vẽ điện tử<br /> khiển bằng kỹ thuật số và máy tính, đều được gọi (electroning design export). Trong đó, “mô hình<br /> là máy CNC. Vậy một hệ thống sản xuất có sự hỗ hóa” thường được hiểu là dựng mô hình hình học<br /> trợ máy tính sẽ tối thiểu gồm ba phần: (1) CAD, 2D hay 3D, trong một số trường hợp còn được<br /> (2) CAM và (3) CNC, do đó người ta thường gọi là CAGD (Computer Assisted Graphic<br /> cùng thuật ngữ mô tả đầy đủ là “công nghệ Drafting (2D)/ Computer Assisted Graphic<br /> CAD/CAM/CNC”, hay còn được gọi tắt là “công Design (2D/3D)”; “tối ưu hóa thiết kế” thường<br /> nghệ<br /> CIMS”<br /> (Computer<br /> Integrated được hiểu là các công cụ tính toán (calculation),<br /> Manufacturing System). Trong nha khoa, chúng mô phỏng vật lý (physic simulation) và mô phỏng<br /> ta sẽ có các thuật ngữ ”hệ thống hoạt động (operation/assembly simulation) để cải<br /> CAD/CAM/CNC nha khoa” và “hệ thống thiện và tăng chất lượng thiết kế, còn được gọi<br /> CIMS nha khoa”. Một hệ thống CIMS bao gồm chung là CAE (Computer Assisted Enginering);<br /> cả quản lý điện tử cho toàn bộ hệ thống sản xuất, “thiết lập hồ sơ thiết kế” được hiểu là các chức<br /> từ nhập, phân phối, theo dõi, kiểm tra/đảm bảo năng lập các hổ sơ quản lý thiết kế điện tử phục<br /> chất lượng, đóng gói sản phẩm, cho đến quản lý vụ cho công tác trao đổi phản hồi về bản thiết kế;<br /> cả hệ thống tồn kho nguyên - nhiên - vật liệu, “xuất bản vẽ điện tử” là tác vụ cuối cùng trong<br /> quản lý kế hoạch bảo trì - sửa chữa, v.v...<br /> quy trình thiết kế, chuyển đổi các dữ liệu thiết kế<br /> thành định dạng tương thích để chia sẻ (*.cs (ProMột trong những điểm cần lưu ý, bản chất của cera Design/ Nobel Pharma), *.cdt, *.sdt (CERcông nghệ CAD/CAM/CNC trong nha khoa EC3D/Sirona GmbH), *.art (CERCONArt/Deguchính là giải pháp chế tạo ra các phục hình răng - dent GmbH), *.dcm (3Shape Design/3Shape<br /> hàm - mặt bằng “chuỗi công cụ hỗ trợ” CAx có AG), *.ddz (DentCAD/Delcam PLC), v.v... ), hay<br /> sự hỗ trợ của máy tính, nói cách khác, kết quả sau định dạng có cấu trúc thích hợp để lập kế hoạch<br /> ___________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> Công nghệ CAD/CAM nha khoa: quá khứ và hiện tại<br /> <br /> Trang 2/ 31<br /> <br /> Tạp chí Cập nhật nha khoa 2016<br /> Chuyên đề Kỹ thuật phục hình răng<br /> ___________________________________________________________________________________<br /> gia công (dạng chuẩn công nghiệp thông dụng, labo phục hình và kỹ sư công nghệ (công nghệ<br /> như: stl, iges, asc, obj, stp, v.v...). Thuật ngữ thông tin, cơ khí, cơ điện tử, vật liệu, v.v...), vậy<br /> “CAM” lại chỉ toàn bộ các tác vụ liên quan đến người vận hành giải pháp công nghệ<br /> lập kế hoạch gia công, thường gồm các tác vụ CAD/CAM/CNC nha khoa cần phải chuẩn bị cho<br /> chính sau, như: khai báo ban đầu (initial config- mình những hàng trang gì, những kỹ năng gì,<br /> uration), bố trí mẫu gia công (nesting và pinning), những yêu cầu gì và có những mong đợi gì đối<br /> thiết lập chế độ gia công (manufacturing strategy với công nghệ này? Hãy cùng theo dõi điều đó<br /> setup), tạo đường gia công (manufacturing path theo dòng thời gian từ quá khứ đến nay và những<br /> generation) và xuất đường chạy dao (NC codes phát triển của công nghệ này trước những tương<br /> export). Trong đó, “khai báo ban đầu” thường tác của công nghệp nha khoa.<br /> gồm các khai báo/ chọn lựa về thiết bị gia công<br /> đầu cuối (máy phay 4/5 trục, máy tiện-phay 4/5 LƯỢC SỬ HAY “CÂU CHUYỆN CỦA QUÁ<br /> trục, máy tạo mẫu nhanh (DLP, FFF, SLA, KHỨ ...”<br /> SLS/DMLS), máy bẻ cung môi, v.v...), loại phục Khi nói đến công nghệ CAD/CAM/CNC, chúng<br /> hình (sườn, mão, inlay/onlay, veneer, cầu, abut- ta liên tưởng dễ dàng sự phát triển của công nghệ<br /> ment, v.v...), vật liệu cần gia công (sáp, PMMA, này sẽ đi kèm theo sự phát triển của máy tính,<br /> PEEK, BioHPP, sứ glass, sứ alumina, sứ zirconia, điều khiển tự động kỹ thuật số và công nghệ<br /> sứ lai, titanium, hợp kim Co-Cr, v.v...) và loại thông tin. Công nghệ CAD/CAM/CNC nha khoa<br /> phôi (tùy theo kích thước, có phôi dĩa (disc), phôi khởi nguồn, kế thừa và phát huy một cách có<br /> thỏi (block), phôi premill (premill monoblock), chọn lọc và chính chắn các kinh nghiệm, thành<br /> v.v...); “bố trí mẫu gia công” thường gồm các tựu, thất bại, cơ hội và cả những khó khăn thách<br /> tác vụ như: bố trí mẫu gia công trên phôi (nest- thức tương lai của “người đi trước” công nghệ<br /> ing), gắn pin định vị (pinning), gắn pin thiêu kết CAD/CAM/CNC công nghiệp về các vấn đề<br /> (sintering pinning) và gắn khung định hình (stabi- “đồng dạng”. Ngược dòng lịch sử, câu chuyện về<br /> lizer adding); “thiết lập chế độ gia công” gồm một hệ thống chế tạo trên máy tính trong nha<br /> các tác vụ như: chọn chế độ (chiến thuật) gia khoa sẽ diễn ra như thế nào?<br /> công cắt gọt/ in lập thể) và chọn chất lượng gia<br /> công đầu ra (draft/ fast/ normal/ detailed); tạo Như đã biết máy tính đã được phát triển từ những<br /> đường gia công thường gồm các tác vụ, như: tính mô hình phức tạp và khổng lồ theo đúng nghĩa<br /> toán đường gia công tương đối giữa phôi/ bàn đen của nó từ thập niên 1940 cho mục đích chủ<br /> máy so với dao cụ (máy cắt gọt)/ đầu phun (máy yếu là tính toán đại số, ký hiệu và một vài ứng<br /> in lập thể), kiểm tra mô phỏng và hiệu chỉnh/ tối dụng liên quan đến vector.Từ năm 1949 đến năm<br /> ưu hóa đường gia công; xuất đường chạy dao là 1952, một số phát kiến ra đời đã làm thay đổi<br /> công đoạn cuối cùng nhằm chuyển đổi các đượng diện mạo và ứng dụng của máy tính “khủng”<br /> chạy dao thành các câu lệnh mã hóa dưới dạng đương thời, như: động cơ servo điều khiển xung<br /> file NC, tùy theo hệ ngôn ngữ của bộ điều khiển (1949), máy tính kỹ thuật số tự chuyển đồng dạng<br /> máy gia công (ví dụ như G-codes, IJK codes, để tính toán các vật thể dựa trên các vector thu<br /> v.v...). Cuối cùng, thuật ngữ “CNC” là thuật ngữ được trên radar (1951) và quy trình mô hình hóa<br /> nói về các máy gia công đầu cuối tạo ra sản phẩm đơn giản một hình dạng hình học trên công cụ vẽ<br /> sau cùng - phục hình răng hàm mặt - được điều kỹ thuật số ra đời (1952). Douglas T. Ross, người<br /> khiển bằng máy tính, liên quan đến tất cả các vấn đưa ra thuật ngữ “CAD”, đã đưa ra một hướng<br /> đề giao tiếp giữa CAM và CNC, hay tất cả các phá triển mới cho ứng dụng máy tính dựa trên sự<br /> vấn đề liên quan đến máy gia công nói chung, tương tác trên màn hình hiển thị của máy tính<br /> như: dao cụ, vật liệu, phôi, đồ gá, dung dịch tưới điều khiển radar, đó là ứng dụng về đồ họa. Hàng<br /> nguội, chế độ cắt v.v...<br /> loạt chuyên gia thiết kế đã bắt đầu phát triển hàng<br /> loạt các ứng dụng đồ họa xây dựng trên tín hiệu<br /> Như đã trình bày ở trên công nghệ mạch logic điện tử. Trải qua hàng loạt thất bại và<br /> CAD/CAM/CNC nha khoa chính là một tổ hợp những khó khăn về công nghệ, ứng dụng đồ họa<br /> giải pháp được đúc kết bởi nha sỹ, chuyên gia trên máy tính đã có những thành quả đầu tiên<br /> ___________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> Công nghệ CAD/CAM nha khoa: quá khứ và hiện tại<br /> <br /> Trang 3/ 31<br /> <br /> Tạp chí Cập nhật nha khoa 2016<br /> Chuyên đề Kỹ thuật phục hình răng<br /> ___________________________________________________________________________________<br /> trong việc thiết kế các bản vẽ hình học đơn giản không và điện tử lớn, bởi họ có đủ khả năng tài<br /> dựa trên thiết bị vẽ kỹ thuật số SketchPAD, do chánh để đầu tư hệ thống máy tính có cấu hình<br /> MIT phát triển dựa trên thư viện các hàm toán mô cao thích hợp, như: Hãng General Motors (Hoa<br /> phỏng. Đến giữa thập niên 1960, giải pháp này Kỳ), Hãng IBM (Hoa Kỳ), Tập đoàn Lockheed<br /> mới được triển khai rộng rãi trong các dự án quốc (Hoa Kỳ) và Hãng Renault (Pháp).<br /> phòng và các ngành công nghiệp nặng trọng<br /> điểm, như công nghiệp hàng không - vũ trụ (Tập Cho đến giữa thập niên 1970, một số giải pháp<br /> đoàn Lockheed, Hoa Kỳ), công nghiệp ô tô phần mềm CAD phổ thông được xây dựng cho<br /> (Chrysler Daimler, Hoa Kỳ và Mercedes, Đức), nhiều mục đích và thương mại hóa rộng rãi mới<br /> công nghiệp nặng, công nghiệp điện tử cần thiết được phát triển và phổ biến, như: ADAM<br /> kế các mặt cong lập thể. Hàng loạt các nghiên (TS.P.J.Hanratty, 1971), Unigraphics (McDonnell<br /> cứu tự phát của nhiều nhóm nghiên cứu về các kỹ Douglas), CADDS (Computervision), v.v... , bởi<br /> thuật lập trình NC và phân tích thiết kế, thuộc các sự ra đời của máy tính cá nhân, giúp việc sử dụng<br /> tâp đoàn được triển khai và rất lâu sau này mới và đầu tư máy tính các nhân trở nên dễ dàng hơn<br /> được công bố, và các nghiên cứu này được hỗ trợ trong cã hội. Trong thập niên 1980, hàng loạt giải<br /> rất nhiều bởi hàng loạt các nghiên cứu về các pháp về phần mềm CAD lập thể (3D CAD softđường cong đa bậc, được khởi xướng từ thập niên ware) ra đời đã đánh dấu một bước phát triển mới<br /> bởi Robert Issac Newton (Rhode Island, Hoa Kỳ), trong lịch sử CAD/CAM/CNC.<br /> đến thập niên 1950 có các nghiên cứu của Pierre<br /> Bézier và Paul de Casteljau (Hãng Citroen,<br /> “Câu chuyện của Francois Duret” hay “Câu<br /> Pháp), Steven Anson Coons (MIT và Hãng Ford,<br /> chuyện về cách mạng Pháp”<br /> Hoa Kỳ), James Ferguson (Hãng Boeing, Hoa<br /> Kỳ), Carl de Boor (Hãng General Motors, Hoa<br /> Kỳ) , đến thập niên 1960 có các nghiên cứu của<br /> Birkhoff và Garibedian (Hãng General Motors,<br /> Hoa Kỳ) và đến thập niên 1970 có các nghiên cứu<br /> của W. Gordon (Hãng General Motors, Hoa Kỳ)<br /> và R.Riesenfeld. Tuy nhiên, bằng sáng chế về hệ<br /> thống CAD/CAM 3D được ghi nhận cho Pierre<br /> Bezier (lúc này đã làm việc cho Hãng Renault,<br /> Pháp), sau khi công bố các nghiên cứu về bề mặt<br /> đồng nhất UNISURF (1966 - 1968), giúp công<br /> tác thiết kế đồ họa trên máy tính các mặt cong<br /> trong ngành công nghiệp ô tô trở nên dễ dàng<br /> hơn. Tuy nhiên, SketchPAD do Ivan Sutherland<br /> (MIT, Hoa Kỳ) mới chính là phát minh mấu chốt<br /> để tăng tính tương tác giữa nhà thiết kế với máy<br /> tính thông qua bút vẽ quang học một cách trực<br /> tiếp, được xem là phương thức tương tác người<br /> dùng đầu tiên cho giải pháp CAD/CAM. Nghiên<br /> Hình . GS.TS.BS. Francois Duret (Pháp) [1].<br /> cứu về công nghệ CAD/CAM/CNC đã chính thức<br /> được nghiên cứu và quan tâm ở nhiều quốc gia<br /> khác nhau, cả ở châu Mỹ, châu Âu (Pháp, Anh, Nhận thấy được tầm ứng dụng của công nghệ<br /> CAD/CAM/CNC trong công nghiệp và sự phát<br /> Đức, Ý, v.v...) và châu Á (Nhật Bản).<br /> triển của máy tính cá nhân có thể đáp ứng được<br /> Những phiên bản đầu tiên của giải pháp nhu cầu trong nha khoa, năm 1971, BS. Francois<br /> CAD/CAM/CNC đầu tiên chỉ được thương mại Duret (Khoa Y - Nha, Đại học Paris, Pháp), đã<br /> hóa cho và phát triển riêng bởi các tập đoàn và tiến hành nghiên cứu thiết bị lấu dấu quang học<br /> công ty lớn trong ngành công nghiệp ô tô, hàng và đưa ra ý tưởng ứng dụng công nghệ<br /> ___________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> Công nghệ CAD/CAM nha khoa: quá khứ và hiện tại<br /> <br /> Trang 4/ 31<br /> <br /> Tạp chí Cập nhật nha khoa 2016<br /> Chuyên đề Kỹ thuật phục hình răng<br /> ___________________________________________________________________________________<br /> CAD/CAM/CNC trong nha khoa trong luận văn Hệ thống này nhanh chóng được SOPHA Bioconnghiên cứu sinh tiến sỹ của mình (1973), và đăng cept Inc. (Los Angeles, CA, Hoa Kỳ), thương mại<br /> ký bản quyền về phương pháp thu thập dữ liệu hóa dưới tên gọi là hệ thống CAD/CAM nha<br /> lập thể bằng phương pháp quang học không tiếp khoa SOPHA Bioconcept. Máy đầu tiên được<br /> xúc (đăng ký năm 1978, tại Pháp). Do đó, ông lắp đặt tại Paris, Pháp. Tuy nhiên, Giải pháp này<br /> được xem là “cha đẻ của công nghệ nhanh chóng bị thất bại trên thị trường vì giá<br /> CAD/CAM/CNC nha khoa”. Nghiên cứu của thành cao, vận hành phức tạp và cần có một trình<br /> ông đã đặt nền móng mới cho kỹ thuật lất dấu kỹ độ về chuyên môn của khối kỹ thuật khá cao.<br /> thuật số khác với kỹ thuật lấy dấu tiếp xúc của hệ Năm 1993, SOPHA Bioconcept Inc.chính thức<br /> thống CAD/CAM Procera (Nobel BioCare, Thụy rời khỏi thị trường CAD/CAM nha khoa thế giới.<br /> Điển) và hệ thống CAD/CAM Incise (Renishaw, Ý tưởng của F. Duret đã mở ra một kỷ nguyên<br /> Anh). Tuy nhiên, hướng tiếp cận của TS. F.Duret mới về nha khoa kỹ thuật số cho cả lâm sàng và<br /> lúc bấy giờ là hướng cận công nghiệp, dùng giải labo phục hình răng trong lãnh vực nha khoa<br /> pháp công nghiệp để đáp ứng bài toán phục hình phục hình. “Câu chuyện thành công” của ông<br /> kỹ thuật số trong nha khoa và ông chỉ thực hiện cũng chính là tiền đề cho sự phát triển của công<br /> được các phục hình đơn lẻ, như: sườn, mão, in- nghệ CAD/CAM nha khoa in-lab (công nghệ<br /> lay, onlay, veneer, v.v... Nghiên cứu của ông sau CAD/CAM nha khoa trong labo phục hình răng),<br /> đó được các BS. John Young và BS. Bruce hay còn được gọi là giải pháp công nghiệp quy<br /> Altschuler (Hoa Kỳ) tiếp tục nghiên cứu và triển mô nhỏ, hay còn gọi là các giải pháp<br /> khai về kỹ thuật mapping bề mặt phức hợp bằng CAD/CAM/CNC nha khoa “mở” sau này, đồng<br /> quang học (1977). Năm 1984, TS. F. Duret đã thời cũng là niềm cảm hứng cho các sáng chế liên<br /> phát triển giải pháp CAD/CAM/CNC Duret quan đến thiết bị lấy dấu kỹ thuật số trong miệng<br /> (1984) dùng gia công sườn và mão phục hình sau này.<br /> đơn. Ban đầu, TS. F.Duret hợp tác và phát triển<br /> giải pháp của mình với Hennson International “Câu chuyện của hệ thống CAD/CAM dành cho<br /> Company (Vienne, Pháp), do đó còn có một tên<br /> nha sỹ” hay “Câu chuyện Thụy Sỹ”<br /> gọi khác là hệ thống CAD/CAM nha khoa<br /> Hennson. Hennson International Compnay (Vienne, Pháp) sau đó được SOPHA Bioconcept Inc<br /> (Los Angeles, CA, Hoa Kỳ) mau lại và sát nhập<br /> vào hệ thống.<br /> <br /> Hình . Hệ thống CAD/CAM Hennson (tại phòng<br /> thí nghiệm của GS. Francois Duret, Paris).<br /> <br /> Hình . GS.TS.BS. Werner H. Mörmann và TS.<br /> Marco Bradestini bên cạnh máy CEREC 1,<br /> còn được gọi là hệ thống CITRIN<br /> (tại Đại học Zurich, Thụy Sỹ).<br /> Năm 1980, tại Trường Y - Nha, đại học Zürich<br /> (Thụy Sỹ), GS.TS.BS. Werner H. Mörmann đã<br /> <br /> ___________________________________________________________________________________________________<br /> <br /> Công nghệ CAD/CAM nha khoa: quá khứ và hiện tại<br /> <br /> Trang 5/ 31<br /> <br />