Công nghệ lắp ráp ô tô

Chia sẻ: Ai Dieu | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

976
lượt xem 260
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc sản xuất ô tô là một quá trình lắp ráp các tấm kim loại phức tạp theo kết cấu phức hợp của ô tô. Một thân xe trung bình được tạo nên từ 150 - 250 tấm kim loại và được lắp ráp trong khoảng 60-1700 trạm làm việc với 1700 đến 2100 các kiểu khác nhau của locator(trụ gá, chốt gá, kềm kẹp) theo [3-3]. Việc thiết kế chính xác đồ gá sẽ giảm được sai sô kích thước trong quá trinh lắp ráp....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công nghệ lắp ráp ô tô

COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP OÂTOÂ 1. Giôùi thieäu : Vieäc saûn xuaát oâtoâ laø moät quaù trình laép raùp caùc taám kim loaïi phöùc taïp theo keát caáu phöùc hôïp cuûa oâtoâ. Moät thaân xe trung bình ñöôïc taïo neân töø 150 -250 taám kim loaïi vaø ñöôïc laép raùp trong khoaûng 60-1700 traïm laøm vieäc vôùi 1700 ñeán 2100 caùc kieåu khaùc nhau cuûa locator (truï gaù, choát gaù, keàm keïp) theo [3-3]. Vieäc thieát keá chính xaùc ñoà gaù seõ giaûm ñöôïc sai soá kích thöôùc trong quaù trình laép raùp. 2. Quy taéc ñònh vò trong ñoà gaù laép raùp vaø söï khaùc bieät vôùi ñoà gaù gia coâng trong cheá taïo maùy : 2.1. Nhaän daïng moät soá khaùc bieät Quy taéc ñònh vò vaø keïp chaët trong ñoà gaù laép raùp coù moät soá khaùc bieät so vôùi quy taéc ñònh vò ñoà gaù trong cheá taïo maùy ôû caùc ñaëc ñieåm : (1)Caùc phaàn caàn lieân keát gaù ñaët leân phaûi chính xaùc veà vò trí töông quan kích thöôùc khoâng chæ vôùi ñoà gaù maø coøn töông quan vôùi nhau. (2)Caùc phaàn gaù ñaët leân nhau tuyø theo daïng moái gheùp seõ khoáng cheá baäc töï do theo yeâu caàu vaø chuùng khoáng cheá baäc töï do laãn nhau (lap-to-lap, butt-to-butt, butt-to-lap joins) phaân tích ôû phaàn 6.2 (3)Ñieåm ñaëc bieät laø quy taéc ñònh vò N-2-1 laø moät söï môû roäng theâm cho quy taéc ñònh vò 3-2-1 trong cheá taïo maùy vaø trong laép raùp.
(4) Ñònh vò taïi ñieåm naøo, keïp chaët taïi ñieåm ñoù bao goàm trong NC blocks 2.2. Quy taéc ñònh vò N21 cho caùc taám kim loaïi deã bieán daïng: Quy taéc ñònh vò N-2-1 ñöôïc giaùo sö Wayne Cai ñöa ra trong taäp san khoa hoïc vôùi töïa ñeà “Deformable Sheet Metal Fixturing : Principles, Algorithms, and Simulation” vaøo naêm 1996. Ñoái vôùi moät saûn phaåm ñöôïc laép raùp, caùc nhaø thieát keá duïng cuï quyeát ñònh soá löôïng, vò trí caùc khoái Nc block vaø caùc choát ñònh vò, noùi chung ñeàu döïa treân nguyeân taéc ñònh vò 3-2-1 ñeå ñònh vò moät vaät theå daïng laêng truï hay moät vaät theå cöùng nhö hình 1. Hình 1 moâ taû ñònh vò 6 baäc töï do trong khoâng gian Hay ñeå laøm roõ hôn khi ta ñònh vò moät taám nhö hình 2. Vôùi 3 clamp laø 3 keàm keïp khoáng cheá 3 baäc töï do ôû maët ñaàu tieân, hole laø moät choát truï khoáng cheá 2 baäc töï do ôû maët phaúng thöù hai vaø slot laø choát traùm ñònh vò vaøo loã
khoáng cheá moät baäc töï do ôû maët phaúng thöù ba, taïo cho vaät theå bò khoáng cheá 6 baäc töï do hoaønh chænh Hình 2 sô ñoà ñònh vò moät taám theo quy taéc 3-2-1 Theo [15-6] do söï thieáu cöùng vöõng cuûa nhieàu boä phaän ñöôïc daäp taám vaø trong laép raùp, thöôøng caùc nhaø saûn xuaát ñaõ vi phaïm quy taéc 3-2-1 baèng caùch duøng theâm caùc locator ñoái vôùi vò trí caùc phaàn khoâng oån ñònh, töø ñoù moät phaùt trieån theâm cuûa quy taéc ñònh vò duøng trong theùp taám laø N-2-1 ñeå giaûm söï bieán daïng cho caùc beà maët. N theå hieän cho soá locator töø 3 ñeán N ñònh vò cho beà maët ñaàu tieân. Söï raøng buoäc theâm naøy thì khaùc nhau giöõa caùc nhaø saûn xuaát ví duï nhö hình 3 trình baøy moät maûng ñöôïc thieát keá gioáng nhau bôûi hai nhaø saûn xuaát, coâng ty C (company C) duøng ñeán 10 locator ñeå khoáng cheá, trong khi coâng ty E duøng ñeán 20 locators.
Hình 3 söï khaùc nhau veà phöông phaùp ñònh vò cuûa caû hai coâng ty C vaø E Ñeå toái öu hoaù vaán ñeà naøy, trong thöïc teá saûn xuaát ngöôøi ta duøng maùy CMM hay OCMM ñeå kieåm tra sai soá vaø coù bieän phaùp ñieàu chænh thích hôïp. Coøn trong phoøng thí nghieäm ta coù theå duøng maùy Scan 3D vôùi ñaàu doø veõ laïi hình daïng vaät theå daïng 3D ñeå coù ñöôïc moät taäp tin . IGE chöùa döõ lieäu sau ñoù ñöa vaøo phaàn meàm Mechanical Desktop R6 cuûa coâng ty Autodesk vaø moâ phoûng laïi caùc phöông phaùp taùc duïng löïc keïp, caùc goái ñôõ vaø duøng phöông phaùp phaàn töû höõu haïn cho phaàn töû daïng taám ñeå xaùc ñònh ñoä dòch chuyeån taïi vò trí caùc ñieåm ñònh vò cuûa locator vaø quan saùt xem caùc ñieåm ñoù coù tieáp xuùc toát khoâng vaø töø ñoù ñöa ra caùc bieän phaùp theâm bôùt hoaëc ñieàu chænh vò trí caùc locator sao cho toái öu. Ñeå nhaän xeùt saâu hôn trong quaù trình laép raùp seõ ñöôïc noùi ñeán ôû phaàn keá 3. Caùc thaønh phaàn cuûa ñoà gaù (locators) :
Theo [1-83] quaù trình laép raùp thaân xe yeâu caàu vieäc ñònh vò vaø keïp chaët ôû moãi giai ñoaïn. Ñònh vò vaø keïp chaët moät phaàn ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc choát ñònh vò (pins), caùc khoái ñònh vò (blocks), vaø caùc keàm keïp chaët (clamps). Caùc khoái ñònh vò ñöôïc cheá taïo chính xaùc bôûi caùc maùy CNC neân ñöôïc goïi laø caùc khoái ñònh vò NC (NC blocks hay NC locators), hình 4 trình baøy moät ñoà gaù maãu. Soá löôïng NC locators vaø pins thì khaùc nhau trong moãi ñoà gaù. Nôi ñònh vò cuûa caùc NC locators phaûi chính xaùc vaø giuùp cho vieäc duøng maùy ño kinh vó ñoä ñeå ño kieåm tra. Treân moãi NC locator coù ñaët moät ñieåm tam dieän ôû moät goùc cuûa noù. Heä toïa ñoä cuûa ñieåm naøy coù theå ñöôïc tính toaùn töø moät boä phaän ñöôïc laép raùp vaø caùc kích thöôùc cuûa NC blocks. Heä toïa ñoä naøy theå hieän cho vò trí cuûa NC blocks neân ñöôïc daäp noåi leân thaân NC blocks trong quaù trình cheá taïo ñoà gaù . Hình 4 : moät ñoà gaù maãu
Do vieäc ñònh vò trí sai cuûa moät yeáu toá ñoà gaù aûnh höôûng ñeán ñoä chính xaùc veà hình daïng cuûa caùc maûng thaân xe ñöôïc laép raùp, do ñoù sai soá tieâu chuaån cho NC blocks laø ± 0.13 mm vaø cuûa pins laø ± 0.15 mm ñöôïc qui ñònh bôûi moät coâng ty saûn xuaát oâtoâ. 3.1. Vaät lieäu cuûa ñoà gaù : Theo [7-14] do vieäc aûnh höôûng lôùn ñeán quaù trình haøn vaø yeâu caàu tieát kieäm trong yeâu caàu saûn xuaát neân ñaët ra nhöõng yeâu caàu sau : Khoâng duøng vaät lieäu nhö nhoâm, baïc, ñoàng ñeå - ñònh vò, vì caùc vaät lieäu naøy daãn nhieät khaù toát neân laøm giaûm nhieät ñoä taïi caùc moái haøn Caùc vaät lieäu ñoù cuõng daãn ñieän lôùn neân seõ - gaây ra doøng ñieän reõ qua caùc phaàn khaùc do ñoù khoâng theå ñieàu khieån doøng ñieän haøn theo yù muoán Vaät lieäu toát nhaát neân duøng laø plastic chòu nhieät - cao maø coù thaønh phaàn vaät lieäu oån ñònh veà cô hoïc. Upper electrode : ñieän cöïc haøn treân Aluminum Fixture : ñoà gaù baèng nhoâm Multiple weld current paths : nhieàu doøng ñieän reõ
Hình 5 : moâ taû doøng ñieän reõ Plastic fixture : ñoà gaù baèng plastic Single weld current path : doøng ñieän haøn ñôn. Copper electrode : ñieän cöïc haøn ñoàng Hình 6 : moâ taû doøng ñieän khi duøng ñoà gaù baèng plastics 3.2. Phaân loaïi caùc locator trong ñoà gaù duøng trong laép raùp Theo [3-2] caùc nhaø cheá taïo ñoà gaù ngaøy nay chia caùc locators thaønh caùc daïng sau: (1) Choát ñònh vò 2 höôùng (2-way pins) : khoáng cheá 1 baäc töï do trong maët phaúng thöù (2) Choát ñònh vò 4 höôùng (4-way pins): khoáng cheá 2 baäc töï do trong maët phaúng thöù (3) Choát coù vai (Cross-section of grip locator) : khoáng cheá 3 baäc töï do ôû hình 7
Hình 7 Choát coù vai (4) Caùc Nc locator vôùi keàm keïp (NC locator with clamp) : khoáng cheá 1 baäc töï do thöôøng duøng trong maët phaúng ñaàu tieân. (5) Caùc Nc locator khoâng coù keàm (NC locator without clamp): töông töï Hình 8 : moâ taû caùc kieåu locators Vaø phaàn tieáp theo ta seõ ñi vaøo phaân tích toång hôïp caùc taøi lieäu trong vieäc thieát keá ñoà gaù laép raùp tröôùc tieân ta phaûi hieåu bieát veà caùc daïng moái haøn laép raùp trong xe roài môùi xaùc ñònh caùc phöông phaùp thieát keá ñoà gaù. 4. Caùc daïng moái haøn trong laép raùp : Theo [3-2] trong vieäc laép raùp thaân xe, moãi phaàn ñöôïc laép raùp caáu taïo töø 3 kieåu moái haøn khaùc nhau
nhö : (1) lap-to-lap joints (hai taám phaúng ñaët leân nhau), (2) butt-to-butt joints (hai phaàn meùp gôø cuûa hai taám ñaët leân nhau), (3) lap-to-butt joints (moät phaàn meùp gôø cuûa moät taám ñaët leân moät taám phaúng theo hình 9. Vaø caùc moái gheùp haøn treân moät boä phaän cuûa thaân xe thöïc teá nhö hình 10. Hình 9 : caùc daïng moái gheùp haøn Hình 10 : caùc moái haøn treân moät boä phaän ñöôïc laép raùp Moãi kieåu moái haøn mang moät ñaëc ñieåm khaùc nhau vaø tính chaát khaùc nhau. Lap-to-lap joints coù xu höôùng cho pheùp caùc taám lieân keát tröôït leân nhau. Butt-to-butt joints coù xu höôùng raøng buoäc söï di chuyeån cuûa hai taám kim
loaïi. Lap-to-butt joint coù xu höôùng toång hôïp caùc ñaëc ñieåm treân cuûa hai daïng moái gheùp. Theo taøi lieäu [9] vôùi töïa ñeà “ A PARAMETRIC STUDY OF JOINT PERFORMANCE IN SHEET METAL ASSEMBLY” cuûa 2 giaùo sö S. Jack Hu vaø S. Charles Liu vaøo thaùng 7 naêm 1995 cho ta thaáy roõ taùc duïng thöïc teá döïa treân tính toaùn vaø phaân tích saâu veà ñaëc ñieåm cuûa caùc kieåu moái gheùp naøy daãn ñeán vieäc sai soá trong laép raùp cuoái cuøng coù söï ñoùng goùp sai soá cuûa caùc thaønh phaàn nhö hình 11 : (1) hình daïng vaø vaät lieäu caùc taám, (2) caùc ñònh daïng cuûa ñoà gaù, (3) sô ñoà laép gheùp, (4) nguoàn goác cuûa sai soá, töø sai soá tröôùc hay töø sai soá duïng cuï Hình 11 moâ taû sai soá cuûa quaù trình laép raùp Döïa vaøo phaân tích trong taøi lieäu [9] vaø hình 11 ta coù theå toùm laïi nhö sau : Lap-to-lap joints thì nhaïy vôùi sai soá cuûa duïng cuï - laép gheùp (maùy haøn vaø ñoà gaù) khi hai phaàn coù ñoä daøy so vôùi nhau. Sai soá cuûa vieäc ñieàu chænh duïng cuï (maùy haøn) thì aûnh höôûng ñeán ñoä chính xaùc kích thöôùc cao trong laép raùp vôùi moái gheùp naøy. Khi hai phaàn coù ñoä daøy khaùc nhau thì sai soá
cuûa phaàn daøy hôn chieám tyû leä lôùn hôn trong sai soá laép raùp. Butt-to-butt joints khoâng nhaïy vôùi sai soá duïng cuï. - Noùi caùch khaùc, sai soá cuûa caùc phaàn, ñaëc bieät laø kích thöôùc caùc meùp gôø thì aûnh höôûng nhaát ñeán sai soá laép raùp vôùi butts joins. Sai soá cuûa meùp gôø thì aûnh höôûng ñeán vieäc duy - trì söï chính xaùc kích thöôùc cao trong laép raùp vôùi butt-to-lap joints khi taám coù meùp gôø daøy hôn taám phaúng. Tuy nhieân, sai soá cuûa duïng cuï (suùng haøn) thì aûnh höôûng khi taám phaúng coù kích thöôùc daøy hôn. Laép raùp vôùi lap-to-lap joints
Laép raùp vôùi butt-to-butt joints Laép raùp vôùi butt-to-lap joint Hình 12 moâ taû coâng vieäc laép gheùp vôùi caùc kieåu moái haøn Töø ñaëc tính cuûa caùc daïng moái haøn ta ñeà ñöa ra caùc quy taéc vaø nhaän xeùt trong vieäc ñònh vò vaø keïp chaët trong thieát keá ñoà gaù laép gheùp. 5. Phaân tích thieát keá coâng vieäc ñònh vò vaø keïp chaët caùc taám cho laép raùp : 5.1. Yeâu caàu veà vieäc ñònh vò vaø keïp chaët trong laép raùp : • Noùi chung vieäc ñònh vò vaø keïp chaët trong thieát keá ñoà gaù laép raùp ñeàu tuaân theo nguyeân taéc 3-2-1 cho vieäc ñònh vò vaät theå cöùng theo nhaän xeùt cuûa taøi lieäu [13- 794-phaàn 2]. Vieäc öùng duïng nguyeân taéc ñònh vò N-2-1 chæ cho vaät theå maø noù 0khoâng ôû tình traïng cöùng trong moät maët phaúng toïa ñoä naøo ñoù, ñeå laøm cho tình traïng cuûa taám trôû neân cöùng ta phaûi boå sung theâm N
soá NC locators, caùc maët phaúng toaï ñoä coøn laïi cuûa vaät theå thì vaãn theo nguyeân taéc 2-1 neáu noù ôû tình traïng cöùng. • Ñònh vò NC locator taïi ñaâu thì keïp chaët ngay taïi ñieåm ñoù • Thöôøng phaûi keïp chaët ngay meùp ngoaøi cuûa maûng nhoû hôn • Do thaåm myõ vaø yeâu caàu söï chính xaùc veà hình daùng cuûa beà maët ngoaøi neân ta phaûi ñònh vò maët ngoaøi leân caùc locators vaø keïp chaët maët trong. • Chæ ñaët löïc keïp vaø ñònh vò ôø caùc vò trí coù ñoä cöùng vöõng cao (caùc phaàn keát caáu cuûa thaân xe) nhö caùc khung ñaëc daøy vaø nhöõng choã coù töø 3 lôùp lieân keát trôû leân) vaø keïp hai beân ñaàu ñöôøng caàn haøn ñeå giaûm khe hôû. • Theo taøi lieäu [10-171] cuûa thaày Nguyeãn Vaên Sieâm naêm 1970, giaù trò khe hôû cho pheùp tuyø thuoäc vaøo tính cöùng vöõng cho pheùp cuûa keát caáu (ñoä daøy vaø hình daùng) chieàu daøi phaàn coù khe hôû vaø phöông phaùp haøn, khe hôû thöôøng khoaûng 0.1- 2 mm. Chi tieát caøng daøy, phaàn chieàu daøi caøng ngaén thì khe hôû cho pheùp caøng phaûi nhoû. Ví duï khi haøn ñieåm theùp hôïp kim daøy 1mm, khe hôû nhoû hôn 0.4mm treân 100mm chieàu daøi vaø 1.2mm treân 300mm chieàu daøi; coøn khi chieàu daøy coøn 3mm khe hôû ñoù giaûm ñeán 0.3 vaø 0.9mm. • Khoaûng caùch giöõa caùc vò trí keïp tuøy thuoäc vaøo kim loaïi, chieàu daøy vaø tính cöùng vöõng cuûa chi tieát, chaát löôïng yeâu caàu laép raùp vaø phöông phaùp haøn. Heä soá
daõn daøi caøng lôùn thì söï cong phoàng cuûa keát caáu caøng lôùn, do ñoù khoaûng caùch giöõa caùc vò trí keïp caøng nhoû. Ñoái vôùi daïng taám chieàu daøy töû 0.5-4mm, thì böôùc keïp nhö sau : hôïp kim nheï 70-150cm, theùp vaø hôïp kim Titan 50-80 cm, haøn ñöôøng phoàng maïnh neân böôùc keïp phaûi nhoû hôn. • Caùc moái haøn daøi phaûi keïp ôû giöõa vaø keïp ra ngoaøi meùp; caùc keát caáu haøn coù ñoä cöùng vöõng thay ñoåi thì ban ñaàu phaûi keïp ôû phaàn coù ñoä cöùng vöõng lôùn nhaát. Keïp doïc theo ñöôøng haøn tröôùc khi tieán haønh haøn. • Caùc chi tieát vaø keát caáu haøn khoâng lôùn, hình daùng ñôn giaûn phaûi ñònh vò vöõng chaéc treân ñoà gaù laép haøn. Tieán haønh haøn lieân tieáp caùc ñieåm töø giöõa ra tôùi meùp vaø töø caùc ñieåm coù ñoä cöùng vöõng cao ñeán caùc vò trí keùm cöùng vöõng hoaëc haøn ñoàng thôøi caùc ñieåm baèng phöông phaùp haøn nhieàu ñieåm. • Caùc loã ñöôïc daäp khaù chính xaùc treân thaân xe neân ñöôïc duøng roäng raõi trong vieäc ñònh vò baèng choát truï (4-way pins) vaø choát traùm (2-way pins) vaø löu yù phaûi ñaët phöông cuûa choát vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùc loã caàn ñònh vò. 5.2. Caùc nhaän xeùt ruùt ra töø vieäc moâ phoûng sô ñoà gaù ñaët trong vieäc laép gheùp caùc phaàn theo yeâu caàu : Caùc sô ñoà ruùt ra töø taøi lieäu [3-4] cuûa giaùo sö D. Ceglarek nhö sau : Ñònh vò cho laptolap joints :
TaI : kyù hieäu cho locator cuûa phaàn a vaø I theå hieän cho soá thöù töï locator TbI : töông töï Hình 13 :lap-to-lap joints • Döïa treân sô ñoà ta thaáy ñaây laø moái gheùp haøn daïng lap-to-lap joints cho pheùp hai taám tröôït leân nhau. • Tuaân theo sô ñoà ñònh vò 3-2-1 hoaøn haûo vôùi : 3 locator khoáng cheá 3 baäc töï do, choát taïi Ta2 khoáng cheá 2 baät töï do vaø choát taïi Ta1 khoáng cheá 1 baäc töï do. • Do choát Ta1 khoâng khoáng cheá taám tröôït theo höôùng X neân cho pheùp moái gheùp lap-to-lap joints thöïc hieän theo yeâu caàu • Ñieåm ñònh vò locator neân ñaët ôû gaàn vò trí haøn ñeå baûo ñaûm ñoä cöùng vöõng. Vaø quaù trình laép raùp 3 phaàn ôû hai traïm laøm vieäc ñeå thaønh saûn phaåm hoaøn chænh theo sô ñoà phaân caáp laép raùp ôû hình 14 daãn ñeán vieäc laép raùp caùc phaàn dieãn ra ôû hình 15,16,17 :
Station laø traïm laøm vieäc dieãn ra quaù trình laép raùp caùc phaàn (part) Hình 14 : sô ñoà phaân caáp laép raùp beân traùi vaø saûn phaåm hoaøn chænh beân phaûi Butttolap joints Hình 15: laép raùp ôû traïm 1 vaø caùc kyù hieäu giaûi thích söï khoáng cheá cuûa caùc locators theo höôùng di chuyeån cuûa caùc phaàn ñöôïc lieân keát Theo hình 15 caùc nhaän xeùt ñöôïc ñöa ra : • Ñaây laø moái gheùp butt-to-lap joints neân coù caùc ñaëc ñieåm ñònh vò ñaëc tröng • Taám a phaúng vaø ñöôïc ñònh vò nhö moái gheùp lap-to-lap joints ôû hình 15 vôùi Ta1 laø 4-way pin vaø Ta4 laø 2-way pin vaø 3 NC locators.
• Taïi hai locator Ta3 vaø Ta2 caùc locators naøy coù trang bò keàm keïp chaët hai phaàn laép raùp vôùi nhau neân treân hình theå hieän vieäc khoáng cheá 2 höôùng cuûa moãi locator • Do ñoù phaân tích taám b ta thaáy: trong maët phaúng XOZ ñaõ bò khoáng cheá 2 baäc töï do taïi moái gheùp, maët phaúng XOY bò khoáng cheá 3 baäc töï do bôûi 3 locator , cuoái cuøng trong maët phaúng YOZ phaûi khoáng cheá 1 baäc töï do neân choát Tb3 baét buoäc phaûi laø choát 2-way pin Butt-to-butt joints Töø hai daïng moái gheùp naøy ta suy ra ñoái vôùi moái gheùp butt-to-butt joints thì ta seõ tieán haønh ñònh vò nhö taám b. Khi hai phaàn ñöôïc raùp laïi vaø di chuyeån ñi ñeán traïm sau Hình 16 moâ taû vieäc ñònh vò khi hai taám ñaõ ñöôïc laép gheùp laïi vôùi nhau vôùi löu yù raèng taïi Tc3 coù moät choát 2- way pin. Hình 16 : ôû traïm 2 vaø sô ñoà ñònh vò cuûa phaàn ñöôïc laép raùp tröôùc
Töø hình 16 ta coù theå ruùt ra nhaän xeùt : • Sô ñoà ñònh vò vaãn phaûi tuaân theo quy taéc 3-2-1 • Caùc vò trí ñònh vò cuûa locator trong phaàn ñöôïc laép raùp töø hai taám neân thöøa keá laïi sô ñoà vò trí ñònh vò moãi taám thaønh phaàn. Nhöng phaûi loaïi ñi nhöõng locator gaây sieâu ñònh vò trong quy taéc 3-2-1 Vaø cuoái cuøng ôû hình 17 ta thaáy taám c hoaøn toaøn thoûa maûn quy taéc ñònh vò 3-2-1. thoaû maõnTaïi Tc1, Tc 2, Tc 4 vaø Tc5 caùc NC locators bao goàm keàm, caùc choát Tc7 vaø Tc6 laø 2-way pins . Keát luaän : • Vieäc thieát keá ñònh vò ñoà gaù neân chia nhoû ra caùc phaàn ñeå thieát keáø ñôn giaûn hoaù • Phaûi nghieân cöùu kyõ 3 loaïi moái gheùp roài môùi daãn ñeán vieäc ñònh vò vaø keïp chaët • Quy taéc ñònh vò 3-2-1 chæ aùp duïng cho taám ñôn giaûn, neáu taám quaù phöùc taïp vaø lôùn ta neân duøng phöông phaùp N-2-1 baèng caùch ñöa theâm caùc NC locators vaøo. Hình 17 : Vieäc laép raùp ôû traïm 2
Thaät ra quaù trình laép raùp thaân xe phaûi qua raát nhieàu quaù trình nhoû ñeå laøm giaûm söï phöùc taïp cuûa quaù trình laép raùp cuõng nhö vieäc deã daøng tìm ra sai soá maø seõ ñöôïc moâ taû ôû phaàn tieáp theo. 6. Caùc quaù trình thieát keá ñoà gaù : Quaù trình thieát keá ñoà gaù phaûi thoâng qua caùc böôùc : (1) Phaân tích kyõ caùc thaønh phaàn cuûa BIW töø lôùn ñeán nho veà kích thöôùc hình hoïc, kieåu moái gheùp haøn, thuoäc daïng caáu truùc hay khoâng caáu truùc, chuù yù ñeán caùc vò trí loã. Trình töï thöïc hieän laø nghieân cöùu kyõ thöù töï laép raùp caùc maûng, sau ñoù nghieân cöùu caùc ñieåm phaûi haøn ñeå boá trí löïc keïp roài môùi ñeán ñònh vò baèng choát. (2) Tieán haønh taïo nhoùm phaân caáp HGs : caùc maûng, caùc ñieåm haøn treân caùc thaønh phaàn laép raùp keïp chaët va øcaùc vò trí ñònh vò baèng choát vaø nôi moät traïm laép raùp ñöôïc thaønh laäp. (3) Cheá taïo ñoà gaù döïa treân phaân tích nhoùm HG vaø thieát laäp baûn veõ moâ phoûng (4) Tính sai soá gaù ñaët cuûa ñoà gaù, (5) Laép raùp ñoà gaù leân saøn phaân xöôûng vaø duøng maùy ño kinh vó ñoä ñeå thaåm ñònh, (6) Thieát keá vaø cheá taïo ñoà gaù kieåm tra. 7.1. Duøng Robot trong vieäc laép raùp : Theo taøi lieäu [5] seõ noùi roõ veà vieäc öùng duïng Robot trong coâng nghieäp laép raùp oâtoâ. Caùc duïng cuï keïp chaët
coá ñònh chi tieát ñöôïc thieát keá ñaëc bieät ñöôïc goïi laø ñoà gaù thì ñöôïc caàn trong vieäc laép raùp caùc taám kim loaïi trong saûn xuaát oâ toâ vaø maùy bay. Caùc ñoà gaù naøy duøng ñeå ñònh vò caùc phaàn duøng cho haøn baám vaø taùn riveâ. Do soá löôïng caùc taám kim loaïi lieân quan vôùi nhau lôùn, khoaûng 300 ñeán 500 treân moät xe oâtoâ vaø öùng vôùi ñoù thì yeâu caàu moät soá löôïng ñoà gaù töông öùng. Khi moät maãu môùi ñöôïc saûn xuaát, caùc ñoà gaù môùi phaûi ñöôïc thieát keá, cheá taïo vaø laép ñaët trong nhaø maùy. Hoaït ñoäng laëp laïi naøy thì raát hao toán. Moät caùch giaûi quyeát hôïp lyù tieân tieán cho vaán ñeà naøy laø duøng hai robot ñeå laép raùp vaø lieân keát caùc phaàn vôùi nhau maø khoâng caàn duøng ñoà gaù. Khi caùc phaàn ñöôïc thay ñoåi cho moät maãu xe môùi, chæ phaàn meàm laäp trình cho robot seõ phaûi thay ñoåi. Caùch ñeà caäp naøy thì ñöôïc bieát nhö vieäc laép raùp khoâng caàn ñoà gaù baèng roâ boát (RFA). RFA giaûm chi phí cheá taïo laïi duïng cuï laép raùp ñeán 80 %. Vieäc ñònh vò trí caùc phaàn duøng roâ boát coù theå ñaït dung sai ñeán 0.1 mm. 7.2 Ñoà gaù laép raùp tuyø ñoäng Ngaøy nay do vaán ñeà ñaët ra laø caàn phaûi nhanh choùng thay ñoåi maãu maõ ñeå taêng khaû naêng caïnh tranh nhöng yeâu caàu chi phí laép ñaët môùi seõ giaûm, kyõ thuaät phaûi ñôn giaûn. Hieän nay treân theá giôùi ñang phaùt trieån ñoà gaù tuyø ñoäng. Taïi website: http://www.pmargage.com/alufix.htm