intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Công nghê sinh học y học ở Việt Nam Medical

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
53
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công nghệ đ−ợc hiểu theo nghĩa rộng nó lμ một hoạt động nhằm giải quyết một vấn đề hay một số vấn đề về kỹ thuật. Về bản chất, công nghệ lμ kết quả của quá trình áp dụng các thμnh tựu của khoa học vμo đời sống xã hội, vμo sản xuất. Khái niệm công nghệ đ−ợc sử dụng rộng rãi vμo tất cả các lĩnh vực của cuộc sống con ng−ời nh− công nghệ y sinh học, công nghệ thông tin, công nghệ quản lý, công nghệ giáo dục v.v. Công nghệ th−ờng gắn chặt với công nghiệp. Công nghệ lμ nền tảng của công nghiệp nh−ng công nghiệp lại lμ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công nghê sinh học y học ở Việt Nam Medical

  1. TCNCYH 36 (3) - 2005 C«ng nghÖ sinh häc y häc ë ViÖt Nam Medical biotechnology in vietnam PGS. TS. NguyÔn V¨n T−êng 1. Mét sè kh¸i niÖm chung vÒ c«ng vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña cuéc sèng con nghÖ vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ng−êi nh− c«ng nghÖ y sinh häc, c«ng C«ng nghÖ ®−îc hiÓu theo nghÜa réng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ qu¶n lý, c«ng nã lµ mét ho¹t ®éng nh»m gi¶i quyÕt mét nghÖ gi¸o dôc v.v. C«ng nghÖ th−êng vÊn ®Ò hay mét sè vÊn ®Ò vÒ kü thuËt. VÒ g¾n chÆt víi c«ng nghiÖp. C«ng nghÖ lµ b¶n chÊt, c«ng nghÖ lµ kÕt qu¶ cña qu¸ nÒn t¶ng cña c«ng nghiÖp nh−ng c«ng tr×nh ¸p dông c¸c thµnh tùu cña khoa häc nghiÖp l¹i lµ ph−¬ng thøc chuyÓn t¶i c«ng vµo ®êi sèng x· héi, vµo s¶n xuÊt. Kh¸i nghÖ vµo cuéc sèng. niÖm c«ng nghÖ ®−îc sö dông réng r·i B¶ng 1. Mét sè ®Æc ®iÓm ph©n biÖt khoa häc vµ c«ng nghÖ Khoa häc C«ng nghÖ Nghiªn cøu khoa häc mang tÝnh §iÒu hµnh c«ng nghÖ mang tÝnh x¸c ®Þnh x¸c suÊt Ho¹t ®éng khoa häc lu«n ®æi míi Ho¹t ®éng c«ng nghÖ ®−îc lÆp l¹i kh«ng lÆp l¹i S¶n phÈm khoa häc khã ®−îc ®Þnh S¶n phÈm c«ng nghÖ ®−îc ®Þnh h×nh theo thiÕt h×nh tr−íc kÕ S¶n phÈm khoa häc mang ®Æc §Æc tr−ng cña s¶n phÈm c«ng nghÖ tuú thuéc tr−ng th«ng tin ®Çu vµo Lao ®éng khoa häc linh ho¹t vµ cã Lao ®éng c«ng nghÖ bÞ ®Þnh khu«n theo quy ®Þnh tÝnh s¸ng t¹o cao Ph¸t minh khoa häc tån t¹i m·i víi S¸ng chÕ c«ng nghÖ tån t¹i nhÊt thêi vµ bÞ tiªu thêi gian vong theo lÞch sö tiÕn bé kü thuËt. Theo UNESCO, chuyÓn giao c«ng tr×nh s¶n xuÊt, chuyÓn giao kinh nghiÖm nghÖ bao gåm chuyÓn giao thiÕt bÞ kü tæ chøc qu¶n lý vµ ho¹t ®éng t− vÊn trong thuËt vµ chuyÓn giao kiÕn thøc vÒ quy lÜnh vùc s¶n xuÊt. Trong chuyÓn giao 77
  2. TCNCYH 36 (3) - 2005 c«ng nghÖ cÇn ph¶i chuyÓn giao ®ång bé C«ng nghÖ sinh häc cã thÓ ®−îc hiÓu c¶ phÇn kü thuËt vµ phÇn th«ng tin cã liªn ®¬n gi¶n lµ nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt quan. nh»m sö dông nh÷ng ®Æc tÝnh sinh häc ChuyÓn giao c«ng nghÖ ®−îc thùc cña tÕ bµo, cña c¸c ph©n tö sinh häc hiÖn bëi hai nguån: (nh− DNA, RNA, protein, c¸c chÊt ®−êng, tinh bét, acid bÐo, c¸c enzym, v.v. ) ®Ó - ChuyÓn giao däc lµ chuyÓn giao tõ t¹o ra c¸c s¶n phÈm h÷u Ých cho con n¬i ph¸t minh ®Õn c¸c xÝ nghiÖp ®Ó øng ng−êi ( trong y häc lµ ®Ó phôc vô cho dông vµo s¶n xuÊt. C¸ch chuyÓn giao chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ bÖnh vµ dù phßng). nµy th−êng lµ con ®−êng ng¾n nhÊt cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ øng dông nh−ng C«ng nghÖ sinh häc g¾n chÆt víi nã l¹i chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè m¹o hiÓm ngµnh c«ng nghiÖp CNSH. Chóng ta v× cã thÓ kh«ng t×m ra ®−îc c«ng nghÖ kh«ng thÓ ph¸t triÓn CNSH mµ l¹i kh«ng øng dông ph¸t minh, hoÆc ch−a ®ñ tr×nh x©y dùng ngµnh c«ng nghiÖp CNSH, ®é khoa häc kü thuËt ®Ó ®−a ra c«ng nh−ng ®Ó cã CNSH th× l¹i ph¶i ®i tõ nghÖ øng dông ph¸t minh. nh÷ng b−íc nghiªn cøu c¬ b¶n ban ®Çu vµ c¸c nghiªn cøu ph¸t triÓn ®Ó råi cã thÓ - ChuyÓn giao ngang lµ chuyÓn giao tõ t×m ra gi¶i ph¸p øng dông kÕt qu¶ nghiªn c¬ së s¶n xuÊt cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao cøu khoa häc vµo cuéc sèng. Ng−êi ta ®Õn c¬ së s¶n xuÊt cßn yÕu kÐm h¬n. ®¸nh gi¸ møc ®é ph¸t triÓn CNSH ë c¸c C¸ch chuyÓn giao nµy Ýt m¹o hiÓm h¬n quèc gia b»ng tû lÖ kinh phÝ ®Çu t− cho nh−ng bªn mua c«ng nghÖ th−êng bÞ thua nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (R&D) cña c¸c thiÖt v× kh«ng mét xÝ nghiÖp nµo l¹i b¸n bÝ doanh nghiÖp vµo lÜnh vùc sinh häc v× ®©y quyÕt c«ng nghÖ míi nhÊt cho ®èi thñ lµ chÆng ®−êng dµi vµ khã kh¨n nhÊt. VÝ c¹nh tranh. §©y lµ vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ dô nh−: chóng ta muèn s¶n xuÊt vaccin s¶n xuÊt cÇn l−u t©m vµ cÇn ph¶i cã ®Çy viªm gan A b»ng c«ng nghÖ gen, chóng ®ñ th«ng tin vÒ c¸c tiÕn bé kü thuËt vµ ta ph¶i cã c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña rÊt c«ng nghÖ ®Ó tr¸nh mua ph¶i c«ng nghÖ nhiÒu c«ng tr×nh ®Ó n¾m ®−îc cÊu t¹o ®· l¹c hËu bá ®i. cña virus g©y viªm gan A, ®Æc tÝnh sinh 2. C«ng nghÖ sinh häc (CNSH) vµ häc cña nã, cÊu t¹o gen cña nã vµ nh÷ng nh÷ng thµnh tùu cña CNSH trªn thÕ kü thuËt cÊy chuyÓn gen v.v. Tõ nh÷ng giíi kÕt qu¶ nghiªn cøu nµy chóng ta míi ®−a 78
  3. TCNCYH 36 (3) - 2005 thµnh gi¶i ph¸p c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ra nghiªn cøu ®Õn triÓn khai øng dông c«ng vaccin viªm gan A b»ng c«ng nghÖ gen. nghÖ sinh häc b»ng s¬ ®å sau ®©y: Chóng ta cã thÓ s¬ ®å ho¸ nh÷ng chÆng ®−êng gian khã vµ phøc t¹p ®i tõ Nh÷ng vÊn ®Ò cña thùc tiÔn cÇn gi¶i quyÕt Nghiªn cøu thµnh c«ng mét sè s¶n phÈm sinh häc lµm thuèc ®iÒu trÞ mÊt kho¶ng 16 n¨m - §Ò xuÊt nghiªn cøu - ý t−ëng nghiªn cøu ChÆng ®−êng dµi nhÊt vµ gay go nhÊt - C¸c gi¶ thuyÕt NC Nghiªn cøu c¬ b¶n vÒ c¸c ®Æc tÝnh sinh häc, b¶n chÊt Phôc vô thùc tiÔn, phôc vô con ng−êi cÊu t¹o cña tÕ bµo, cña c¸c Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña thùc tiÔn ph©n tö sinh häc, v.v. (Research) - KÕt qu¶ cña NCCB - Thö nghiÖm tiÒn l©m sµng Nghiªn cøu ph¸t triÓn (Development) Thö nghiÖm l©m sµng giai ®o¹n I,II,III Nghiªn cøu triÓn khai Gi¶i ph¸p C«ng nghÖ vµ nghiªn cøu øng sinh häc dông Kü thuËt 79
  4. TCNCYH 36 (3) - 2005 C«ng nghÖ sinh häc cña thÕ giíi ®· - C«ng nghÖ chÕ biÕn n«ng s¶n: 150 tû tr¶i qua ba giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau USD ®ã lµ: - C«ng nghÖ gièng c©y trång (kÓ c¶ in - Giai ®o¹n CNSH truyÒn thèng vitro): 120 tû USD - Giai ®o¹n CNSH cËn ®¹i - CNSH phôc vô ch¨n nu«i (tæng hîp - Giai ®o¹n CNSH hiÖn ®¹i c¸c chÊt b¶o vÖ ®éng vËt, nu«i cÊy ph«i, v.v.) : 100 tû USD Ngµy nay chóng ta ®ang sèng trong thêi kú cña CNSH hiÖn ®¹i vµ khi nãi ®Õn HiÖn nay trªn thÕ giíi cã kho¶ng h¬n CNSH th× ®ã lµ CNSH hiÖn ®¹i. Nh÷ng 325 triÖu ng−êi ®ang sö dông trªn 130 thµnh tùu cña CNSH hiÖn ®¹i trong h¬n lo¹i thuèc vµ vaccin ®−îc s¶n xuÊt nhê mét thËp kû võa qua ®· ®¹t ®−îc nh÷ng CNSH ®· ®−îc c¬ quan qu¶n lý thùc b−íc tiÕn nh¶y vät, nã ®−îc øng dông rÊt phÈm vµ d−îc phÈm (FDA) cña Mü chÊp réng r·i trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n nhËn. 70% c¸c lo¹i thuèc CNSH nµy ®· vµ ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ bÊt ngê. ®−îc chÊp nhËn trong 6 n¨m gÇn ®©y. HiÖn nay cã h¬n 350 vaccin vµ s¶n phÈm Cho ®Õn n¨m 1997, gi¸ trÞ s¶n l−îng thuèc CNSH ®ang ®−îc thö nghiÖm l©m cña c¸c s¶n phÈm CNSH trªn thÞ tr−êng sµng ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau nh»m thÕ giíi ®· ®¹t ®−îc [3]: ®iÒu trÞ vµ phßng bÖnh cho 200 lo¹i bÖnh - Kh¸ng sinh vµ kh¸ng sinh thÕ hÖ kh¸c nhau nh− c¸c lo¹i h×nh ung th− , míi: 12 tû USD bÖnh sa sót trÝ tuÖ (Alzheimer), bÖnh tim, - C¸c protein trÞ liÖu (Interferon, tiÓu ®−êng, x¬ cøng b×, AIDS vµ thÊp Insulin…), 8 protein ®· ®−îc th−¬ng m¹i khíp… Sè l−îng thuèc vµ vaccin CNSH ho¸: 1 tû USD ®· t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. - C¸c s¶n phÈm lªn men (c¸c acid Nh÷ng thµnh tùu CNSH cña c¸c nhµ amin, acid h÷u c¬, polysacharit…) : 7 tû khoa häc trªn thÕ giíi phôc vô cho môc USD. ®Ých y tÕ vµ y häc tËp trung vµo mét sè - C¸c lo¹i thuèc trõ s©u sinh häc: 8 tû h−íng nghiªn cøu chÝnh sau ®©y [5] [6] USD [7] [11] [12] [13] [14]: T¹o ra c¸c ®éng vËt nh©n b¶n víi môc ®Ých: 80
  5. TCNCYH 36 (3) - 2005 - T¹o ra ®éng vËt nh©n b¶n cã kh¶ viÖc nh©n b¶n ®éng vËt cã ®−îc bé gen n¨ng ®Ò kh¸ng víi mét sè bÖnh truyÒn hoµn chØnh h¬n. nhiÔm cã thÓ truyÒn tõ ®éng vËt sang Protein t¸i tæ hîp øng dông trong y ng−êi. häc: - §−a c¸c gen cô thÓ cña ng−êi vµo B»ng c«ng nghÖ gen, c¸c nhµ khoa ®éng vËt nh©n b¶n ®Ó t¹o ra c¸c chÕ häc cã thÓ nh©n dßng c¸c gen m· ho¸ phÈm míi cã t¸c dông ®iÒu trÞ bÖnh nh− protein cã kh¶ n¨ng trÞ bÖnh vµ ®−a vµo ®iÒu trÞ ung th− vó, tiÓu ®−êng, vµ ch÷a s¶n xuÊt c¸c protein nµy b»ng c¸ch t¸i tæ mét sè bÖnh nan y kh¸c. hîp nã víi mét sè l−îng lín trong vi - T¹o ra c¸c ®éng vËt nh©n b¶n ®Ó khuÈn nÊm men hoÆc tÕ bµo ®éng vËt ®Ó cung cÊp néi t¹ng phôc vô cho ghÐp trªn phôc vô cho ®iÒu trÞ bÖnh. ng−êi mµ h¹n chÕ qu¸ tr×nh lo¹i bá ghÐp. Trong h¬n mét thËp kû qua tèc ®é ph¸t - Nh©n b¶n phôc vô sinh s¶n ngo¹i trõ triÓn protein t¸i tæ hîp ®· t¨ng nhanh. viÖc nh©n b¶n ng−êi. HiÖn nay ®· cã kho¶ng 50 lo¹i s¶n phÈm C¸c n−íc nh− Mü, Scotland, Trung protein t¸i tæ hîp kh¸c nhau ®−îc phÐp Quèc, Oxtraylia, NhËt B¶n, Ph¸p, §µi sö dông ë Mü vµ ë ch©u ¢u. §ång thêi Loan, §an M¹ch, Niu Dil©n ®Òu ®· thµnh còng cã hµng tr¨m lo¹i protein t¸i tæ hîp c«ng trong viÖc t¹o ra c¸c ®éng vËt nh©n míi ®ang ®−îc thö nghiÖm l©m sµng. b¶n phôc vô cho y häc vµ cho cuéc sèng Nh÷ng protein t¸i tæ hîp ®ang ®−îc con ng−êi. thö nghiÖm l©m sµng trong ®iÒu trÞ mét sè Kü thuËt nh©n b¶n th−êng ®−îc tiÕn bÖnh nh− ung th−, nhiÔm trïng, bÖnh cña hµnh theo hai c¸ch sau: hÖ thèng t¹o m¸u. - Bá nh©n cña mét trøng vµ thay vµo Protein t¸i tæ hîp còng ®−îc s¶n xuÊt ®ã lµ nh©n cña mét tÕ bµo tr−ëng thµnh. ®Ó bæ sung nh÷ng chÊt bÞ thiÕu hôt trong c¬ thÓ do ®ét biÕn gen nh−: - Bá nh©n cña mét trøng vµ thay vµo ®ã lµ nh©n cña mét tÕ bµo gèc ph«i. - YÕu tè VIII lµ mét protein tham gia vµo qu¸ tr×nh lµm ®«ng m¸u. Tû lÖ thµnh c«ng khi dïng tÕ bµo gèc ph«i cao h¬n nh−ng viÖc sö dông nh©n - Insulin lµ mét hormon cã chøc n¨ng cña c¸c tÕ bµo tr−ëng thµnh l¹i gióp cho ®iÒu hoµ hµm l−îng glucose m¸u. 81
  6. TCNCYH 36 (3) - 2005 - Growth Hormon lµ hormon t¨ng thµnh c«ng trong liÖu ph¸p ®iÒu trÞ gen lµ: tr−ëng, thiÕu nã sÏ g©y bÖnh lïn tuyÕn 1) §¹t ®−îc hiÖu suÊt cao trong viÖc cÊy yªn. gen lµnh vµo tÕ bµo ®Ých; 2) Gen cÊy ph¶i B»ng c«ng nghÖ gen chóng ta cã thÓ hoµ nhËp vµo hÖ thèng di truyÒn cña tÕ t¹o ra c¸c s¶n phÈm tù nhiªn gi¸ thµnh bµo nhËn, ho¹t ®éng l©u dµi ®Ó cã thÓ h¹ vµ nhanh chãng ®¹t ®−îc sè l−îng lµm thay ®æi kiÓu h×nh cña bÖnh; 3) H¹n lín. HiÖn nay rÊt nhiÒu c«ng ty c¹nh tranh chÕ tai biÕn cho bÖnh nh©n vµ chi phÝ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm nµy theo c«ng thÊp. Ph¹m vi ®iÒu trÞ b»ng liÖu ph¸p gen nghÖ gen ®Ó cã thÓ thu ®−îc lîi nhuËn rÊt réng, bao gåm c¸c bÖnh di truyÒn, khæng lå. bÖnh thÇn kinh, tim m¹ch, c¸c bÖnh ung th− vµ AIDS. Ng−êi ta −íc tÝnh cã kho¶ng VÝ dô: Growth Hormon (GH) lµ hormon 8000 c¨n bÖnh cã thÓ ®iÒu trÞ b»ng liÖu t¨ng tr−ëng cña thuú tr−íc tuyÕn yªn ph¸p gen. LiÖu ph¸p gen ®−îc xem lµ tr−íc ®©y ph¶i chiÕt tõ n·o ng−êi míi chÕt mét trong nh÷ng hy väng lín nhÊt cña y rÊt phøc t¹p vµ kh«ng thÓ ®¸p øng ®−îc häc thÕ giíi ë thÕ kû XXI. nhu cÇu sö dông th× ngµy nay ng−êi ta ®· tæng hîp ®−îc b»ng c«ng nghÖ gen vµ Sù ph¸t triÓn nhanh cña kü thuËt nh©n ®−îc phÐp b¸n ra thÞ tr−êng ®¹t doanh dßng c¸c gen ®· gióp cho y häc cã nh÷ng thu 575 triÖu USD. Insulin ®iÒu trÞ bÖnh b−íc tiÕn xa h¬n viÖc bæ sung c¸c protein tiÓu ®−êng ra ®êi ®Çu tiªn b»ng c«ng bÞ thiÕu hôt. nghÖ gen do h·ng Eli-Lilly s¶n xuÊt còng B»ng kh¶ n¨ng sö dông c¸c th«ng tin ®· thu lîi nhuËn 625 triÖu USD. Interferon di truyÒn cña con ng−êi vµo ®iÒu trÞ bÖnh alfa sö dông trong ®iÒu trÞ nhiÒu lo¹i ung ng−êi ta cã thÓ ®iÒu trÞ gen trªn c¸c tÕ th− kh¸c nhau còng ®· cã doanh thu 565 bµo gèc hoÆc trªn c¸c tÕ bµo sinh dôc. triÖu USD. Tuy nhiªn do h¹n chÕ vÒ kü thuËt song - LiÖu ph¸p gen [1] [2] [4] [8] [9] [10] chñ yÕu lµ nh÷ng trë ng¹i v× lý do ®¹o ®øc [11]: mµ hiÖn nay ng−êi ta chØ míi tiÕn hµnh nh÷ng thùc nghiÖm ®iÒu trÞ gen trªn tÕ LiÖu ph¸p gen lµ ph−¬ng ph¸p chuyÓn bµo gèc. HiÖn nay kh¸i niÖm liÖu ph¸p giao gen lµnh sang c¸c dßng tÕ bµo bÞ gen cßn bao hµm c¶ viÖc øng dông c«ng ®ét biÕn gen cña bÖnh nh©n m¾c bÖnh di nghÖ DNA, RNA trong viÖc ho¹t ho¸ hoÆc truyÒn. Nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó ®¹t ®−îc sù øc chÕ mét gen ®Ých nµo ®ã. Nh− viÖc sö 82
  7. TCNCYH 36 (3) - 2005 dông c«ng nghÖ Antisense, RNAi, sinh häc, tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi, ViÖn Ribozyme vv… C¸c c«ng nghÖ nµy ®−îc VÖ sinh dÞch tÔ Trung −¬ng, ViÖn Pasteur øng dông nhiÒu trong nghiªn cøu ®iÒu trÞ thµnh phè Hå ChÝ Minh, ViÖn huyÕt häc c¸c lo¹i bÖnh ung th−, miÔn dÞch. truyÒn m¸u Trung −¬ng vµ mét sè viÖn, 3. Nh÷ng thµnh tùu cña CNSH y häc bÖnh viÖn tuyÕn Trung −¬ng kh¸c ®· ph¸t ë ViÖt Nam hiÖn vµ chÈn ®o¸n sím c¸c gen g©y bÖnh cña mét sè bÖnh sau ®©y: Tuy xuÊt ph¸t ®iÓm vÒ CNSH y häc ë ViÖt Nam cßn rÊt thÊp vµ ch−a cã nÒn - ChÈn ®o¸n gen ung th− vßm mòi c«ng nghiÖp CNSH, ®Çu t− cho nghiªn häng cøu c¬ b¶n vÒ CNSH ë ViÖt Nam cßn rÊt - ChÈn ®o¸n gen cña mét sè lo¹i h×nh thÊp vµ cho CNSH thuéc vÒ y häc còng ung th− gan nh− vËy, nh−ng chóng ta còng ®· thu - ChÈn ®o¸n mét sè bÖnh nhiÔm trïng ®−îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ trong vµ siªu vi trïng trong ®ã cã bÖnh SARS viÖc nghiªn cøu øng dông c¸c thµnh tùu vµ nhiÔm virut H5N1 tõ gia cÇm CNSH cña thÕ giíi vµo ViÖt Nam phôc vô - ChÈn ®o¸n gen vÒ huyÕt thèng trong cho sù nghiÖp ch¨m sãc søc khoÎ céng ph¸p y vµ trong viÖc t×m c¸c hµi cèt liÖt sÜ ®ång. hy sinh trong chiÕn tranh Nh÷ng thµnh tùu cña CNSH y häc ë - ChÈn ®o¸n mét sè bÖnh vÒ di truyÒn ViÖt Nam cã thÓ tËp trung vµo ba nhãm nh− bÖnh m¸u β thalasemia, bÖnh lo¹n kÕt qu¶ chÝnh sau ®©y: d−ìng c¬ Duchense, bÖnh −a ch¶y m¸u - CNSH phôc vô chÈn ®o¸n bÖnh ë mét hai c¬ së chóng ta ®· b−íc ®Çu - CNSH phôc vô ®iÒu trÞ bÖnh lµm chñ ®−îc c¸c kü thuËt t¸ch chiÕt vµ - CNSH phôc vô dù phßng (phßng lµm tinh khiÕt DNA, ph©n tÝch gen b»ng kü bÖnh) thuËt PCR, gi¶i tr×nh tù gen vµ ph©n tÝch 3.1. CNSH phôc vô chÈn ®o¸n gen, tæng hîp ®−îc mét sè cÆp måi. øng dông c¸c kü thuËt vµ c«ng nghÖ B»ng c¸c kü thuËt vµ c«ng nghÖ ph©n t¸ch chiÕt ph©n tÝch DNA, c«ng nghÖ gi¶i tÝch gen, viÖc chÈn ®o¸n sím c¸c bÖnh tr×nh tù gen vµ ph©n tÝch gen, c¸c nhµ vµ c¸c ®ét biÕn gen còng nh− x¸c ®Þnh khoa häc ViÖt Nam ë ViÖn C«ng nghÖ gen huyÕt thèng ®· gióp rÊt nhiÒu cho 83
  8. TCNCYH 36 (3) - 2005 chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ bÖnh, phßng bÖnh + S¶n xuÊt c¸c acid amin bæ sung, c¸c vµ cho c«ng t¸c ph¸p y còng nh− c¸c yªu thuèc kÝch thÝch miÔn dÞch, mét sè lo¹i cÇu ®Æt ra cña x· héi. vitamin thùc vËt, còng nh− mét sè thuèc 3.2. CNSH phôc vô cho ®iÒu trÞ bÖnh ®iÒu trÞ cã nguån gèc tõ thùc vËt, vµ lo¹i ®éng vËt cã t¸c dông ch÷a bÖnh cña ViÖn §©y lµ lÜnh vùc mµ chóng ta cßn yÕu c«ng nghÖ sinh häc, ViÖn Y häc cæ do c¬ së h¹ tÇng cña nÒn c«ng nghiÖp truyÒn, Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi, §¹i häc CNSH cña chóng ta ch−a cã. C¸c kÕt Y D−îc Thµnh phè Hå ChÝ Minh qu¶ mµ chóng ta cã ®−îc trong lÜnh vùc nµy lµ hÕt søc ph©n t¸n vµ nhá bÐ. Tuy + T¸ch vµ nu«i cÊy b¶o qu¶n tÕ bµo nhiªn c¸c nhµ khoa häc ViÖt Nam còng gèc vµ m« ph«i phôc vô cho ghÐp vµ ®iÒu ®· hÕt søc cè g¾ng ®Ó cã ®−îc c¸c s¶n trÞ phÈm sinh häc phôc vô cho ®iÒu trÞ. + Chóng ta còng ®· cã nh÷ng b−íc - ViÖn huyÕt häc truyÒn m¸u Trung tiÕn nhÊt ®Þnh trong ngµnh c«ng nghiÖp −¬ng ®· thµnh c«ng trong c«ng nghÖ t¸ch s¶n xuÊt kh¸ng sinh. c¸c s¶n phÈm tõ m¸u toµn phÇn phôc vô 3.3. CNSH phôc vô dù phßng cho truyÒn m¸u tõng phÇn vµ ®· s¶n xuÊt §©y lµ lÜnh vùc CNSH chóng ta giµnh ®−îc yÕu tè VIII tõ huyÕt t−¬ng ®Ó ®iÒu trÞ ®−îc nhiÒu thµnh tùu to lín trong sù cho c¸c bÖnh nh©n −a ch¶y m¸u. nghiÖp ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång. - Chóng ta ®· hoµn chØnh quy tr×nh Nhê nh÷ng thµnh tùu CNSH trong lÜnh c«ng nghÖ s¶n xuÊt mét sè chÕ phÈm vùc nµy mµ chóng ta ®· chñ ®éng cung sinh häc phôc vô cho ®iÒu trÞ nh−: cÊp vaccin phßng bÖnh cho ch−¬ng tr×nh + HuyÕt thanh kh¸ng d¹i cña ViÖn tiªm chñng më réng. Chóng ta ®· khèng vaccin vµ c¸c chÕ phÈm sinh häc Nha chÕ ®−îc c¸c dÞch bÖnh, kh«ng ®Ó c¸c vô Trang vµ ViÖn VÖ sinh dÞch tÔ Trung dÞch lín x¶y ra kÓ c¶ trong c¸c vïng b·o −¬ng. lôt thiªn tai. N¨m 2000, chóng ta ®· ®−îc WHO c«ng nhËn lµ n−íc ®· thanh to¸n + HuyÕt thanh kh¸ng ®éc tè näc r¾n bÖnh b¹i liÖt. cña mét sè lo¹i r¾n cñaViÖn Pasteur thµnh phè Hå ChÝ Minh, ViÖn Vaccin vµ Cho ®Õn nay chóng ta ®· thµnh c«ng c¸c chÕ phÈm sinh häc Nha Trang, §¹i trong viÖc s¶n xuÊt c¸c vaccin sau ®©y: häc Y D−îc Thµnh phè Hå ChÝ Minh 84
  9. TCNCYH 36 (3) - 2005 - Vaccin b¹ch hÇu-ho gµ-uèn v¸n sù ph¸t triÓn trong lÜnh vùc CNSH hiÖn (DPT) ®¹i thuéc vÒ y häc phï hîp víi c¸c n−íc - Vaccin b¹ch hÇu-uèn v¸n hÊp thô trong khu vùc. Bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn CNSH, chóng ta ph¶i quan t©m ®Çy ®ñ - Vaccin viªm gan B t¸i tæ tæ hîp ®Õn viÖc nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p an - Vaccin viªm gan A - Havax toµn sinh häc, ®©y lµ mét th¸ch thøc rÊt - S¶n xuÊt vaccin viªm gan A, B b»ng c¬ b¶n khi ph¸t triÓn CNSH hiÖn ®¹i. c«ng nghÖ gen 4. Ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn CNSH y - Vaccin viªm n·o NhËt B¶n häc ë ViÖt Nam - Vaccin th−¬ng hµn ViÖt Nam ®¹t tiªu §Ó cã mét nÒn CNSH y häc ë ViÖt chuÈn quèc tÕ Nam ph¸t triÓn chóng ta cÇn tËp trung - Vaccin phßng b¹i liÖt vµo c¸c ®Þnh h−íng sau ®©y [5] [7] [10] [12] [13] [14]: Chóng ta ®ang triÓn khai c¸c dù ¸n nghiªn cøu vÒ vaccin sëi vµ nghiªn cøu - Cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c nguån lùc s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm sinh häc phôc vô s½n cã trong nhiÒu n¨m qua chóng ta ®· cho chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ vµ dù phßng. x©y dùng nh− c¸c c¬ së s¶n xuÊt vaccin vµ sinh phÈm vÒ nguån nh©n lùc, vÒ vËt Nh×n chung nh÷ng thµnh tùu CNSH y lùc vµ tµi lùc, c¸c labo träng ®iÓm cña häc ë ViÖt Nam chñ yÕu vÉn lµ nh÷ng mét sè tr−êng träng ®iÓm vµ viÖn nghiªn thµnh tùu CNSH ë giai ®o¹n CNSH cøu quèc gia. truyÒn thèng vµ CNSH cËn ®¹i. Chóng ta cã mét sè Ýt s¶n phÈm øng dông CNSH - X©y dùng nh÷ng trung t©m nghiªn hiÖn ®¹i nh− mét sè vaccin thÕ hÖ míi cøu, nh÷ng phßng thÝ nghiÖm träng ®iÓm s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ Protein t¸i tæ quèc gia vÒ CNSH trong y häc vµ nghiªn hîp vµ c«ng nghÖ gen. Chóng ta ch−a cã cøu vÒ an toµn sinh häc b¶o vÖ con nÒn c«ng nghiÖp cña CNSH, trong khi ®ã ng−êi. chóng ta l¹i ®−¬ng sèng trong thêi ®¹i - §Çu t− cho c¸c nghiªn cøu R&D theo CNSH ph¸t triÓn nh− vò b·o, cã thÓ nãi h−íng −u tiªn ph¸t triÓn c¸c nghiªn cøu thÕ kû XXI nµy lµ thÕ kû cña CNSH hiÖn øng dông c¸c thµnh tùu CNSH vÒ protein ®¹i. V× vËy, chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng t¸i tæ hîp, c«ng nghÖ gen vµ tÕ bµo b−íc ®i thÝch hîp vµ ®ãn ®Çu ®Ó cã ®−îc 85
  10. TCNCYH 36 (3) - 2005 nguån, nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p ®¶m øng dông tÕ bµo nguån, nghiªn cøu c¸c b¶o an toµn sinh häc. gi¶i ph¸p ®¶m b¶o an toµn sinh häc b¶o - X©y dùng mét sè c¬ së c«ng nghiÖp vÖ con ng−êi. vÒ CNSH theo h−íng chuyÓn giao c«ng Tµi liÖu tham kh¶o nghÖ ®èi víi c«ng nghÖ sinh häc s¶n xuÊt 1. Phan ThÞ Phi Phi- T¾t (øc chÕ) gen kh¸ng sinh, c«ng nghÖ sinh häc s¶n xuÊt th«ng qua c¸c ph©n tö RNA nhá. T¹p chÝ vaccin vµ chÕ phÈm sinh häc b»ng c«ng nghiªn cøu y häc 22, 89-93, (2003). nghÖ gen. 2. T¹ Thµnh V¨n- HÖ thèng chuyÓn t¶i - §µo t¹o nguån nh©n lùc CNSH theo gen vµ øng dông trong liÖu ph¸p ®iÒu trÞ h−íng ®µo t¹o ®ång bé c¶ mét kÝp ®Ó cã gen. T¹p chÝ nghiªn cøu y häc 24, 107- thÓ triÓn khai hoµn chØnh mét c«ng nghÖ 110, (2003). nµo ®ã. 3. Tæng luËn Khoa häc c«ng nghÖ Muèn ph¸t triÓn CNSH ph¶i t¹o dùng kinh tÕ. Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ, sù liªn kÕt gi÷a c¸c viÖn, c¸c tr−êng ®¹i trung t©m th«ng tin t− liÖu KH vµ CN quèc häc vµ c¸c ngµnh sinh häc, n«ng nghiÖp, gia sè 3- 2003 (181). ch¨n nu«i, gièng c©y trång, thuû s¶n, d−îc phÈm vµ y tÕ th«ng qua c¸c ch−¬ng 4. The Basic Science of Gene tr×nh, dù ¸n phèi hîp nghiªn cøu, trao ®æi Therapy, Science 1993, 260, 926. th«ng tin, t¹o dùng mét c¬ chÕ th«ng 5. Biotechnology in Malaysia, 2002. tho¸ng, d©n chñ vµ b×nh ®¼ng trong viÖc 6. Biotechnology progress: liªn kÕt gi÷a c¸c bé, ngµnh vµ c¸c viÖn, Washington: New York, 1995-2002. tr¸nh t− t−ëng côc bé, khÐp kÝn trong nghiªn cøu. 7. Biotechnology Industry in India: its Perspectives, 2002. Nhµ n−íc cÇn cã mét ch−¬ng tr×nh KHCN cÊp nhµ n−íc giµnh riªng cho 8. Gene Therapy, 2, 1995. CNSH theo h−íng −u tiªn c¸c nghiªn cøu 9. Genetic Engineering News: New øng dông c¸c c«ng nghÖ sinh häc vÒ York, 1990- 2001. c«ng nghÖ gen, c«ng nghÖ t¹o c¸c 10. Gennome and Health, 4th HUGO protein t¸i tæ hîp, c¸c liÖu ph¸p thay thÕ Pacific meeting and 5th Asia- Pacific gen, c«ng nghÖ nu«i cÊy tÕ bµo nguån vµ Conference On Human Genetics October 86
  11. TCNCYH 36 (3) - 2005 27- 3-, 2002. Programe and Abstract. 13. Policy Recommendations on Ambassador City Jomtien Pattaya, Biotechnology and Strategy for Chonburi, Thailand. Thailand, 2002. 11. Human Gene Therapy, 6, 1995. 14. Progress in Biotechnology: 12. Journal of Biotechnology: Beijing, 1996- 1999. Amsterdam, 1989- 1991. 87
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1236 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2