Công trình đường sắt tập 1 part 6

Chia sẻ: Dasjhd Akdjka | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

196
lượt xem 72
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'công trình đường sắt tập 1 part 6', kỹ thuật - công nghệ, kiến trúc - xây dựng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công trình đường sắt tập 1 part 6

khác. Chi u dài các ñư ng ga, tr ñư ng chính ra ta tính theo các b n sơ ñ ñ nh hình. Kh i lư ng và giá thành nhà c a ga cũng như các k t c u khác ta có th tính sơ b theo sơ ñ ga, theo s lư ng tàu ch y trong ga. Nhưng khi không yêu c u chính xác làm thì giá thành các ga có th tính theo ñơn giá t ng quát m t ga tuỳ theo lo i ga. Ngoài nh ng lo i công tác trên tuỳ theo tình hình c th mà ta ph i xét ñ n nh ng th khác như kh i lư ng và giá thành xây d ng nhà , nhà công v , ñư ng dây thông tin liên l c. Nh ng lo i công tác này ñư c tính cho t ng km tuỳ theo c p ñư ng, m c ñ ñông ñúc dân cư mà tuy n ñi qua, kh i lư ng hàng v n chuy n và lo i thông tin. 4.3.6. Tính giá thành xây d ng các phương án. Q = QS + Lkta1 + Lgaa2 + Acc + Ltta3 + Lkta4 + Σ Ngaa5 (4-16) Trong ñó: A - giá thành xây d ng toàn b QS - giá thành xây d ng n n Lkt, Lga, Ltt - chi u dài ñư ng khai thác, các ñư ng ga và ñư ng thông tin a1, a2, a3 - giá thành 1 km k t c u t ng trên ñư ng chính, ñư ng ga, ñư ng dây thông tin Acc - giá thành xây d ng c u c ng trên tuy n a4 - ñơn giá bình quân c a các k t c u công trình d c tuy n như nhà c a, bi n báo, tín hi u Nga, a5 - s ñi m phân gi i và ñơn giá c a ñi m phân gi i. K t qu tính toán c a các phương án ñem chia cho chi u dài tuy n thi t k ñ tìm ra giá thành c a 1 km. Thông thư ng giá thành c a t ng h ng m c công trình chi m m t t l như sau so v i giá thành xây d ng: + Công tác ñ t 8 ÷ 19% trong ñi u ki n d dàng, 25 ÷ 28% trong ñi u ki n ph c t p. + Công trình nhân t o 3 ÷ 6% trong ñi u ki n d dàng, 6 ÷ 12% trong ñi u ki n ph c t p. + Công tác k t c u t ng trên 25 ÷ 35% trong ñi u ki n d dàng, 15 ÷ 25% trong ñi u ki n ph c t p. 115
N u các phương án khác nhau nhi u v ñi u ki n s d ng tàu xe thì ph i xét ñ n ti n mua s m tàu xe, còn n u trong quá trình khai thác n u mua s m ñ u máy toa xe b sung thì tính chi phí khai thác: Tdm Ttx Nñm = (ñ u máy) ; Ntx = (toa xe) (4-17) 365.24 365.24 Trong ñó: Nñm, Ntx - s ñ u máy và toa xe có liên quan ñ n th i gian tàu ch y. T ñm, Ttx - s gi ñ u máy và toa xe ph c v trong m t năm. Khi có s ñ u máy toa xe ñem nhân v i giá mua s m m t ñ u máy và m t toa xe ta ñư c giá thành. 4.4. TÍNH CHI PHÍ KHAI THÁC KHI SO SÁNH PHƯƠNG ÁN. 4.4.1. Các phương pháp tính chi phí khai thác khi thi t k ñư ng s t. Chi phí khai thác là chi phí cho vi c ch y tàu, vi c s a ch a t t c các công trình, s a ch a ñoàn tàu và lương cán b công nhân viên. Khác v i ñư ng s t ñang khai thác là ñã bi t các s li u chi phí th c t m t cách chi ti t, ñư ng thi t k m i chi phí khai thác ñư c xác ñ nh m t cách tương ñ i. ð so sánh các phương án thi t k ñư ng m i không c n tính chi phí khai thác v i ñ chính xác cao, ñi u quan tr ng nh t là phân bi t s khác nhau v chi phí gi a các phương án. Vì v y có th không tính ñ n m t vài lo i chi phí nào ñó mà không nh hư ng l n l m ñ n chi phí chung và ít khác bi t gi a các phương án (như chi phí b o dư ng ga, chi phí cho b máy qu n lý ñư ng...). Chi phí khai thác bao g m hai nhóm a. Nh ng chi phí t l v i s lư ng chuy n ñ ng (chi phí tr c ti p) Ett (ñ/năm). b. Nh ng chi phí b o qu n các k t c u c ñ nh (chi phí gián ti p) Egt (ñ/năm). Nhóm chi phí th nh t bao g m chi phí nhiên li u, chi phí s a ch a ñoàn tàu, m t ph n chi phí v b o dư ng và kh u hao k t c u t ng trên, chi phí b o dư ng ñ u máy và khám k thu t toa xe ... Nhóm chi phí th hai bao g m b o dư ng thư ng xuyên ñư ng chính và ñư ng ga, chi phí b o dư ng công trình nhân t o, thi t b c p ñi n, thông tin tín hi u, ga. Nhóm chi phí th hai này cũng ph thu c vào s lư ng chuy n ñ ng nhưng m c ñ th p hơn so v i nhóm chi phí th nh t vì chi phí cho b o dư ng thư ng xuyên các k t c u c ñ nh nh hư ng ñ n công su t c a chúng. Chi phí khai thác c a c hai nhóm ñư c xác ñ nh b ng cách c ng t t c các thành ph n chi phí tương ng v i các s ño riêng bi t. 116
n ∑a X Ett = (4-18) i i i =1 m ∑k Y Egt = (4-19) ii i =1 Trong ñó: Xi, Yi - s ño chi phí ai, ki - chi phí ñơn v . ð xác ñ nh chi phí khai thác ngư i ta s d ng ba h th ng tiêu chu n chi phí và s ño, ñó là: tiêu chu n t ng lo i, tiêu chu n ñơn nhóm, tiêu chu n ña nhóm. a. Trong h s tiêu chu n t ng lo i các chi phí ñư c xác ñ nh theo m t lo t các s ño, ñi u này cho phép tính chính xác nhưng kh i lư ng tính l n. b. Trong h th ng tiêu chu n ñơn nhóm nh ng chi phí có liên quan v i nhau ñư c th ng nh t thành m t lo i công vi c. c. Trong h th ng tiêu chu n ña nhóm ngư i ta th ng nh t các chi phí thành m t. H th ng này xác ñ nh chi phí khai thác ít khó khăn hơn và có th dùng so sánh phương án giai ño n l p d án. 4.4.2. Tính chi phí khai thác tr c ti p theo tiêu chu n t ng lo i. n ∑a X Ett = i i i =1 ð xác ñ nh chi phí tr c ti p ñ u tiên ngư i ta tính chi phí khai thác cho m t ñoàn tàu theo t ng chi u: e1ñ.tàu = enl + etg + etq (ñ ng/1 ñoàn tàu) Trong ñó: enl - chi phí khai thác t l v i tiêu hao nhiên li u. etg - chi phí khai thác t l v i th i gian. etq - chi phí khai thác t l v i s tàu thông qua. V i ñoàn tàu hàng do ñ u máy ñiêzen kéo: e1ñ.tàu = [a1RM + a2RC + (a3 + am)E] + (a4tMh + a5tMH + a6tnH) + + (a7MS + a8nS + a9TK) (ñ ng/1 ñoàn tàu) (4-20) V i ñoàn tàu hàng do ñ u máy hơi nư c kéo: e1ñ.tàu = (b1BK + b2RM + b3Rc + b4Ent) + (b5tMh + b6tMH + b7tnH) + + (b8MS + b9nS + b10TK) (ñ ng/1 ñoàn tàu) (4- 21) V i ñoàn tàu khách tính e1ñ.tàu tương t như các công th c trên nhưng c ng thêm ph n aKK. 117
Trong ñó: ai, bi (i = 1 ÷10) - giá thành ñơn v c a các s ño a1, a2, b2, b3 - (ñ ng/TKm) a3, am, b1, b4 - (ñ ng/Rg) RM, RC - công cơ h c c a l c kéo và l c c n (T-Km) E - tiêu hao nhiên li u ñiêzen (kg) Ent - tiêu hao nhiên li u than (kg) a4, b5 - (ñ ng/ñ i gi ) a5, b6 - (ñ ng/ñ u máy-gi ) a6, b7 - (ñ ng/1000 toa tr c-gi ) a7, b8 - (ñ ng/1000 ñ u máy-Km) a8, b9 - (ñ ng/1000 toa tr c-Km) a9, b10 - (ñ ng/tri u t n-Km) aK, K - (ñ ng/khách) , s lư ng hành khách B K - lư ng tiêu hao hơi nư c tMh - s ño m t ñ i gi c a ñ i ñ u máy tMH - s ño m t ñ u máy gi tnH - s ño 1000 toa tr c gi MS - s ño 1000 ñ u máy-Km nS - s ño 1000 toa tr c-Km TK - s ño tri u t n-Km Khi bi t s lư ng ñoàn tàu c a m i lo i theo m t chi u trong m t năm Nñi(1), Nv (1), Nñi(2), Nvê(2) ... có th tính chi phí khai thác tr c ti p: Ett = e1ñt(ñi)1Nñi(1) + e1ñt(v )1Nv (1) + e1ñt(ñi)2Nñi(2) + e1ñt(v )2Nv (2) + ... (ñ ng/năm) 4.4.3. Tính chi phí khai thác gián ti p theo tiêu chu n t ng lo i. m ∑k Y Egt = ii i =1 Egt = (K1 + K2 + K3 + K4)Lkt + K5Nga + K6Lkt(ñi n) + K7Ntbt (ñ ng/năm) Trong ñó: K1 - chi phí ñơn v s a ch a b o qu n thư ng xuyên ñư ng 3 (10 ñ ng/Km-năm). K2 - chi phí ñơn v s a ch a b o qu n thư ng xuyên các thi t b thông 3 tin liên l c (10 ñ ng/Km-năm) 118
K3 - chi phí ñơn v s a ch a b o qu n thư ng xuyên tín hi u ñi u khi n ch y tàu (103ñ ng/Km-năm) K4 - chi phí ñơn v s a ch a b o qu n thư ng xuyên v trí giao c t (103ñ ng/năm) K5 - chi phí ñơn v b o qu n ñi m phân gi i (103ñ ng/ñi m phân gi i) Lkt - chi u dài tuy n ñư ng khai thác Nga - s ñi m phân gi i K6 - chi phí ñơn v b o dư ng m ng ñi n (103 ñ ng/Km-năm) Lkt(ñi n) - chi u dài ñư ng dây ñi n K7 - chi phí ñơn v b o dư ng tr m bi n th (103ñ ng/tr m bi n th - năm) Ntbt - s tr m bi n th . Sai s trong các giai ño n so sánh phương án: Giai ño n l p d án kh thi: 7 ÷ 10 % Giai ño n thi t k k thu t: 3 ÷ 4 %. 119
CHƯƠNG 5. L A CH N CÁC THÔNG S K THU T VÀ PHÂN TÍCH KH NĂNG V N CHUY N THÍCH NG. 5.1. NĂNG L C TÍNH TOÁN VÀ NH NG THÔNG S K THU T CƠ B N. 5.5.1. Năng l c tính toán. ðó là kh năng thông qua và kh năng v n chuy n yêu c u và có th c a ñư ng s t. Kh năng v n chuy n yêu c u c a ñư ng s t Gyc là kh i lư ng hàng hoá c n v n chuy n trên ñư ng (t n/năm). Kh năng thông qua yêu c u nyc là s lư ng ñoàn tàu hay ñôi tàu c n thông qua trong m t ngày ñêm (ñôi tàu/ngày ñêm). Kh năng v n chuy n và kh năng thông qua c a tuy n không th tăng m t cách ñ u ñ n theo th i gian mà nó ph thu c vào t h p các thông s k thu t, các trang b k thu t và các phương pháp t ch c công tác khai thác v n t i ñư ng s t. ðó là kh năng v n chuy n có th Gct (t n/năm) và kh năng thông qua có th nct (ñôi tàu/ngày ñêm) c a con ñư ng. Khi làm ñ án thi t k tuy n ñ ñ m b o ñi u ki n làm vi c bình thư ng c a ñư ng qua các giai ño n khai thác ta ph i có: Gct ≥ Gyc ; nct ≥ nyc Kh năng v n chuy n có th ñư c tính: 365QH Gct = nh (t n/năm) (5-1) γ N mà: nh = - (nkek + nlel) (ñôi tàu/ngày ñêm) 1+ p Trong ñó: QH - tr ng lư ng hàng trung bình c a ñoàn tàu (t n) QH = η.Q η - h s ch t hàng c a ñoàn tàu η = 0,6 ÷ 0,8 Q - tr ng lư ng ñoàn tàu g max γ - h s chuyên ch không ñ u trong năm γ = >1 g tb nh - s tàu hàng thông qua theo m t chi u 120
N - kh năng thông qua c a tuy n ñư ng (tính cho khu gian khó khăn nh t) nk, nl - s tàu khách và tàu l ek, el - h s tính ñ i t tàu khách, tàu l ra tàu hàng p - h s d tr kh năng thông qua. 5.1.2. Nh ng thông s k thu t cơ b n. Kh năng v n chuy n có th c a ñư ng ph thu c vào nh ng thông s k thu t cơ b n sau: a. Các thông s k thu t c a các k t c u c ñ nh như: kh ñư ng, s ñư ng chính, tr s d c gi i h n (ví d ip), tiêu chu n phân b ñi m phân gi i ho c kh năng thông qua tính toán, chi u dài c a nh ng ga h n ch chi u dài dùng ñư c c a ñư ng ti p phát. b. Trang b k thu t như: lo i s c kéo, lo i và công su t c a ñ u máy, các thi t b thông tin tín hi u, ñóng ñư ng, sơ ñ ga và chi u dài dùng ñư c c a ñư ng ti p phát, lo i toa xe, lo i k t c u t ng trên. c. Các phương pháp t ch c ch y tàu hay là th t thông qua h p lý c a các ñoàn tàu qua khu gian và các ñi m phân gi i. Th t thông qua c a các ñoàn tàu qua khu gian ñư c th hi n b ng bi u ñ ch y tàu, còn qua các ñi m phân gi i ñư c th hi n theo kh năng t ch c tránh tàu có ñ và không ñ ga. Lưu ý: Khi thi t k ñư ng s t m i các thông s k thu t c a các k t c u c ñ nh c n ch n l a có tính ñ n làm vi c lâu dài c a ñư ng mà không c n thay ñ i chúng ít nh t là trong tương lai g n. S thay ñ i trang b k thu t và phương pháp t ch c ch y tàu trong quá trình khai thác m c dù yêu c u v n ñ u tư b sung nhưng thư ng không l n và ít khó khăn hơn so v i s thay ñ i các thông s k thu t c a các k t c u c ñ nh. 5.2. ð TH KH NĂNG V N CHUY N, KH NĂNG THÔNG QUA CÓ TH VÀ YÊU C U. Là lo i ñ th trên ñó v nh ng ñư ng v kh năng v n chuy n Gct, Gyc, kh năng thông qua nct, nyc có th và yêu c u c a tuy n ñư ng qua t ng giai ño n khai thác cũng như sơ ñ c nh tranh v n chuy n thích ng. 5.2.1. ð th kh năng v n chuy n, kh năng thông qua có th và yêu c u. 1. ð th kh năng v n chuy n có th và yêu c u. 121
Trên hình 5-1 gi i thi u ñ th kh năng v n chuy n yêu c u Gyc(t) và kh năng v n chuy n có th Gct(t), các ñ th này cho bi t: G (triÖu tÊn/n¨m) n (®«i t u/ng y ®ªm) h n yc(t) G yc (t) n ct3(t) G ct3 (t) n ct2(t) G ct2 (t) G ct1 (t) n ct1(t) t1 t2 t3 T(n¨m) T(n¨m) Hình 5-1. ð th G và nh a. ðưa ra t h p trang b k thu t và phương pháp t ch c ch y tàu không ñ m b o vi c khai thác bình thư ng c a ñư ng (ñư ng 1). b. Xác ñ nh th i ñi m l n nh t có th khai thác ñư ng ng v i m i t h p trang b k thu t và phương pháp t ch c ch y tàu. Th i ñi m này ñư c g i là th i ñi m b t bu c thay ñ i năng l c c a ñư ng, hay là th i ñi m k thu t h t năng l c (t1, t2, t3). c. ðưa ra d tr có th c a kh năng v n chuy n theo các năm khai thác, d tr này ñư c xác ñ nh như hi u s các tung ñ tương ng c a Gct và Gyc. Lưu ý: ð th kh năng v n chuy n thích ng v cho kh năng v n chuy n yêu c u và có th thu n ti n khi so sánh các phương án sơ ñ c nh tranh cho ñư ng thi t k có: a. Nhi u lo i ñ u máy. b. Tr ng lư ng ñoàn tàu khác nhau. c. Nhi u lo i thông tin tín hi u và ñóng ñư ng. d. Nhi u phương pháp t ch c ch y tàu. 2. ð th kh năng thông qua có th và yêu c u. ð so sánh kh năng thông qua yêu c u và có th c n phân bi t kh năng thông qua l n nh t và kh năng thông qua c a tàu hàng. a. Kh năng thông qua l n nh t ñư c xác ñ nh xu t phát t vi c ñ m b o thông qua t t c các tàu hàng cũng như các tàu khách, tàu hàng nhanh, tàu h n h p và các lo i tàu khác ñư c quy ñ i ra tàu hàng có xét ñ n lư ng d tr b xung ñ ñi u hoà 122
vi c ch y tàu khi s a ch a ñ nh kỳ các thi t b và công trình c a ñư ng s t và ñ thông qua các tàu hàng trong trư ng h p tàu ch y l ch v i b ng gi tàu quy ñ nh. b. Kh năng thông qua c a tàu hàng ch là m t ph n c a kh năng thông qua l n nh t và kh năng thông qua yêu c u c a tàu hàng ñư c xác ñ nh theo các năm khai thác như sau: G yc .γ . 106 nh(yc) = (5-2) 365.QH Kh năng thông qua có th c a tàu hàng ñư c tính cho các lo i bi u ñ ch y tàu khác nhau. Trên hình 5-1 kh năng thông qua yêu c u nh(yc) là ñư ng ñi lên, còn ñư ng kh năng thông qua có th ñi xu ng tương ng v i các bi u ñ ch y tàu nh t ñ nh. Khi so sánh kh năng thông qua yêu c u và có th ngư i thi t k nh n ñư c các s li u như khi so sánh kh năng v n chuy n yêu c u và có th . Chú ý: Vi c so sánh theo kh năng thông qua có ích trong trư ng h p khi mà ch c n ch ra hư ng tính toán theo các năm khai thác c a ñư ng (hư ng tính toán là hư ng c a chi u nhi u hàng). 5.2.2. Các trư ng h p tính toán, các tr ng thái k thu t. 1. Trư ng h p tính toán. Trư ng h p tính toán là t h p các thông s c a ñư ng thi t k , v trí c a tuy n và c a các k t c u c ñ nh. 2. Tr ng thái k thu t. Tr ng thái k thu t là t h p các thành ph n c a trang b k thu t ñư ng s t và nó xác ñ nh công su t c a ñư ng trong ph m vi c a trư ng h p tính toán. s thay ñ i c a m t trong các thành ph n trang b k thu t (ví d như lo i ñ u máy...) d n t i vi c chuy n ñư ng sang tr ng thái k thu t khác. Tr ng thái k thu t ban ñ u: tr ng thái lúc b t ñ u ñưa ñư ng vào khai thác. Tr ng thái k thu t cu i cùng: tr ng thái ñ m b o ñư c kh i lư ng v n chuy n thích ng trong tương lai. 5.3. TÍNH KH NĂNG THÔNG QUA VÀ KH NĂNG V N CHUY N CÓ TH ð PHÂN TÍCH V N CHUY N THÍCH NG. 5.3.1. Tính kh năng thông qua có th . 1. Khái ni m chung. Kh năng thông qua có th c a ñư ng s t t c là s ñoàn tàu hay là s dôi tàu thông qua trong m t chu kỳ nh t ñ nh có th b gi i h n b i: 123
a. Kh năng thông qua c a các khu gian. b. S phát tri n ñư ng trong ga. c. S hi u c a các lo i ghi y t h u. d. B trí ño n ñ u máy, cung c p năng lư ng... Khi thi t k ñư ng m i thư ng tính kh năng thông qua theo các y u t này và ch n không nh hơn quy ph m quy ñ nh. Thư ng thì kh năng thông qua c a ñư ng ñư c xác ñ nh b i kh năng thông qua c a khu gian. V i ñ chính xác c n thi t ñ ñ m b o công tác v n chuy n c a ñư ng s t kh năng thông qua có th theo các khu gian ñư c xác ñ nh trên cơ s xây d ng bi u ñ ch y tàu. 2. Bi u ñ ch y tàu. Bi u ñ ch y tàu là m t m ng lư i mà tr c hoành bi u di n th i gian còn tr c tung bi u di n kho ng cách. Trên m ng lư i này các tr c c a ñi m phân gi i ñư c th hi n b i các ñư ng n m ngang, còn ñư ng xiên bi u th th i gian chi m d ng các khu gian c a các ñoàn tàu. 3. Phân lo i bi u ñ ch y tàu. Bi u ñ ch y tàu ñư c th ng nh t trên toàn tuy n b ng cách k t h p chuy n ñ ng khu gian và tác nghi p ga, ngư i ta phân lo i bi u ñ theo: 124
A A B B C C T u ch¹y song song T u ch¹y kh«ng song song A A B B C C T u ch¹y c¸ch nhau mét khu gian T u ch¹y liªn tôc tõng cÆp A Ga v−ît C T u ch¹y trªn tuyÕn ®«i Hình 5-2. Các lo i bi u ñ ch y tàu. a. Theo v n t c tàu ch y. - Bi u ñ tàu ch y song song: t t c các ñoàn tàu c a m t hư ng có t c ñ như nhau thì ñư ng bi u di n tàu ch y theo hư ng ñó song song v i nhau. - Bi u ñ tàu ch y không song song: trong th c t các ñoàn tàu c a m i hư ng có v n t c khác nhau, do ñó ñư ng bi u di n tàu ch y theo hư ng ñó không song song v i nhau. b. Theo cách cho tàu ch y. - Bi u ñ tàu ch y cách nhau m t khu gian: tàu ch y theo m t chi u nào ñó cái n cách cái kia m t c ly gi a hai ga. - Bi u ñ tàu ch y liên t c t ng c p: cũng như trư ng h p trên nhưng c hai chi u tàu ch y t ng c p cái n cách cái kia m t c ly ñóng m ñư ng t ñ ng. c. Theo s ñư ng chính: - Bi u ñ tàu ch y trên tuy n ñơn. 125
- Bi u ñ tàu ch y trên tuy n ñôi: lúc này ñ th bi u di n cho t ng chi u và t ng ñư ng riêng bi t. d. Theo cách cho tàu ñ ho c không ñ ga. 4. Tính kh năng thông qua. a. ð i v i tuy n ñơn. * Bi u ñ tàu ch y t ng cái có ñ ga cái n cách cái kia m t khu gian. T = tdi + tv + τA + τB + tpz (phút) Trong ñó: tdi, tv - th i gian tàu ch y trên khu gian theo chi u ñi và v τA, τB - th i gian tàu ñ ga A và B tpz - th i gian gia t c và gi m t c khi tàu ra ga và vào ga 1440 N= (ñôi tàu/ngày ñêm) (5-3) T A B τA τB t®i t vÒ T Hình 5-3. Chu kỳ T tàu ch y t ng cái * Bi u ñ tàu ch y liên t c t ng c p có ñ ga và liên t c t ñ ng. Tlt = tdi + tv + τA + τB + 2(K - 1)ttd + tpz (phút) Trong ñó: ttd - kho ng th i gian gi a hai l n tàu ch y khi ñóng m ñư ng t ñ ng K - s tàu trong nhóm ch y liên t c. 126
A B τA tt® τB tt® t®i t vÒ T Hình 5-4. Chu kỳ ch y tàu liên t c t ng c p Trong trư ng h p tuy n ñơn K = 2 ñ cho Vkt kh i gi m xu ng vì tàu ph i ch quá lâu ga ngư i ta ch cho m t b ph n tàu ch y liên t c mà thôi, thư ng l y 2/3 s tàu ch y liên t c còn 1/3 s tàu ch y bình thư ng, hay là αlt = 0,67, ta có: N .α lt K .nlt αlt = nlt = N K T ñó 1440 = nlt.Tlt + (1 - αlt)NT N .α lt thay nlt = vào ta có: K 1440.K N= (ñôi tàu/ngày ñêm) (5-4) α lt Tlt + K (1 − α lt )T Trong ñó: Tlt, T - chu kỳ c a bi u ñ tàu ch y liên t c và ch y bình thư ng. * Bi u ñ tàu ch y t ng cái không ñ ga (ch y su t). ð tàu c hai chi u ch y không ñ ga (ch y su t) thì ga ph i ñ dài và th i ñi m hai tàu ñ n ga ph i cùng lúc. Trư ng h p th i ñi m hai tàu ñ n ga không cùng lúc thì ph i kéo dài ñư ng trong ga. Tcs = tdi + tv + tpz (phút) Trong ñó: tpz - th i gian gia gi m t c khi tàu ch y su t qua ga. Trong trư ng h p ch cho m t b ph n tàu ch y su t mà thôi, thư ng l y 2/3 s tàu ch y su t còn 1/3 s tàu ch y bình thư ng, hay là αcs = 0,67, ta có: ncs αcs = ncs = αcs.N N 1440 = ncsTcs + (1 - αcs)NT t ñó: 127
A B t®i t vÒ T Hình 5-5. Chu kỳ T ch y su t thay ncs = αcs.N vào ta có: 1440 N= (ñôi tàu/ngày ñêm) (5-5) α cs Tcs + (1 − α cs )T b. ð i v i tuy n ñôi. Kh năng thông qua ñư c tính riêng cho t ng chi u. * Khi có c t tín hi u ñóng m ñư ng t ñ ng: 1440 Tch n = ttd Nch n = (tàu/ngày ñêm) (5-6) t td 1440 Tl = ttd Nl = (tàu/ngày ñêm) (5-7) t td TlÎ = t t® A B Tch½n = t t® Hình 5-6. Chu kỳ T tuy n ñôi * Khi không có c t tín hi u ñóng m ñư ng t ñ ng: tàu ch y cách nhau m t khu gian. 1440 Tl = tdi + τA Nl = (tàu/ngày ñêm) (5-8) Tle 1440 Tch n = tv + τB Nch n = (tàu/ngày ñêm) (5-9) Tchan 128
A ®i A B τB t vÒ Hình 5-7. Chu kỳ T tàu ch y cách m t khu gian c. Tính kh năng thông qua có th c a tàu hàng. N nh = - (eknk + elnl) (ñôi tàu/ngày ñêm) (5-10) 1+ p 5.3.2. Các ch tiêu v n t c. Khi thi t k ñư ng s t ngoài ch tiêu kh năng v n chuy n, kh năng thông qua ngư i ta còn dùng ch tiêu v n t c ñ ñ c trưng cho m i phương án. 1. V n t c thông qua Vtq: là v n t c bình quân c a tàu ch y gi a hai ga khu ño n (ga có ño n ñ u máy) mà không d ng l i b t c ga nào. L Vtq = (km/h) (5-11) Ttq 2. V n t c k thu t Vkt: là v n t c bình quân c a tàu ch y gi a hai ga khu ño n có tính ñ n th i gian gia gi m t c các ga trung gian và như ng tránh. L Vkt = (km/h) (5-12) Ttq + Σt pz 3. V n t c l hành Vlh: là v n t c tàu ch y gi a hai ga khu ño n có tính c th i gian tàu d ng l i các ga trung gian và như ng tránh. L Vlh = (km/h) (5-13) Ttq + Σt pz + Σt d 4. V n t c ch y su t Vcs: là v n t c tàu ch y gi a ga l p tàu và ga gi i th tàu có tính c th i gian tàu gia gi m t c và d ng l i t t c m i ga (ga khu ño n, ga trung gian, ga như ng tránh) 5.4. PHÂN TÍCH KH NĂNG V N CHUY N THÍCH NG VÀ L A CH N CÁC THÔNG S K THU T C A TUY N ðƯ NG. 5.4.1. Phân tích kh năng v n chuy n thích ng. 1. Sơ ñ v n chuy n thích ng. 129
ðó là s thay ñ i liên t c các tr ng thái k thu t theo th i gian hay là s chuy n ñ i liên t c t tr ng thái này sang tr ng thái khác, b t ñ u t tr ng thái ban ñ u và k t thúc tr ng thái cu i cùng. Trên hình 5-8 ñưa ra 3 phương án sơ ñ v n chuy n thích ng. Ngư i ta dùng t ng chi phí quy ñ i xây d ng và khai thác hàng năm khi ñ u tư nhi u giai ño n làm ch tiêu ñánh giá hi u qu kinh t sơ ñ v n chuy n thích ng. m −1 m tc ∑Aη +∑ ∑Eη Kdx = A0 + (5-14) ij tij i t 1 1 td Trong ñó: A0 - v n ñ u tư xây d ng ban ñ u Aij - v n ñ u tư c n thi t ñ chuy n t tr ng thái i sang tr ng thái j m - s tr ng thái có trong sơ ñ tij - th i gian chuy n ñ i t tr ng thái i sang tr ng thái j t ñ, t c - th i gian b t ñ u và k t thúc ñư ng m i tr ng thái. Ei - chi phí khai thác hàng năm c a ñư ng tr ng thái tương ng. 1 ηt = - h s quy ñ i (1 + ctc ) t Sơ ñ v n chuy n thích ng nào có ch tiêu ñánh giá hi u qu kinh t nh nh t Kdx = Kmin ñư c g i là sơ ñ t i ưu v n chuy n thích ng. Chú ý: Sơ ñ t i ưu v n chuy n thích ng ñư c xác ñ nh trong ph m vi c a m t trư ng h p tính toán b i vì thay ñ i dù ch m t thông s c a thi t k ví d như ip cũng d n ñ n thay ñ i tuy n, giá thành xây d ng, th i gian nâng c p ñư ng và nh hư ng l n ñ n chi phí khai thác. 2. Phân tích kh năng v n chuy n thích ng. Là t p h p các tính toán liên quan ñ n vi c ñ nh ra các tr ng thái k thu t và ñưa ra sơ ñ t i ưu v n chuy n thích ng. Khi thi t k tuy n ñư ng s t m i ti n hành phân tích v n chuy n thích ng ñ : a. L p lu n năng l c k thu t ban ñ u c a m t trong các phương án tuy n t c là tr ng thái ban ñ u mà ng v i nó phương án này có th ñư c ñưa vào khai thác có xét ñ n tăng cư ng h p lý năng l c c a ñư ng ñ thích ng v i kh i lư ng hàng v n chuy n trong tương lai. b. L a ch n các thông s k thu t cơ b n khi thi t k ñư ng m i. Khi thi t k nâng c p ñư ng s t ñang khai thác vi c phân tích v n chuy n thích ng có m t s ñ c ñi m sau: a. ð i v i ñư ng ñang khai thác ta ñã bi t trư c tr ng thái ban ñ u. 130
b. Vi c l a ch n các tr ng thái k thu t trung gian ph thu c nhi u vào ñ c tính các trang thi t b ñang s d ng. N u các trang thi t b ñang s d ng tương ñ i hoàn thi n thì mi n các tr ng thái trung gian s ng n l i. c. Các bi n pháp c i t o tăng năng l c c n ñư c ti n hành mà v n ph i ñ m b o ch y tàu do ñó các công tác xây d ng s ñ t hơn so v i làm ñư ng m i. d. Khác v i ñư ng m i ñư ng nâng c p ch có m t trư ng h p tính toán duy nh t và trư ng h p tính toán này ñư c xác ñ nh b i t h p các thông s c ñ nh ñang s d ng. Chú ý: ð l a ch n tr ng thái ban ñ u ti n hành phân tích kh năng v n chuy n thích ng cho m t trư ng h p tính toán, còn l a ch n các thông s k thu t c a các k t c u c ñ nh thì ti n hành phân tích kh năng v n chuy n thích ng cho các trư ng h p tính toán khác nhau. Hình 5-8. Sơ ñ v n chuy n thích ng 3. Các ch tiêu sơ b lo i b các sơ ñ v n chuy n thích ng kém giá tr . ð gi m b t vi c v các sơ ñ ngư i ta dùng các ch tiêu sơ b sau ñ lo i chúng: a. Sơ ñ mà ñ u máy ph i thay ñ i luôn (ph i kéo dài ñư ng trong ga do Q tăng lên d n ñ n ph i b trí l i các t ph c v ñ u máy toa xe...). b. Sơ ñ mà th i gian gi a hai l n tăng năng l c quá nh ( nh hư ng ñ n v n doanh vì ph i luôn luôn s a ch a ñư ng). 131
c. Sơ ñ mà kh năng d tr quá l n (làm ch t v n ñ u tư). d. Sơ ñ mà giai ño n sau không l i d ng ñư c trang b c a giai ño n trư c. Sau khi ñã dùng các ch tiêu sơ b lo i b các sơ ñ v n chuy n thích ng kém giá tr s còn l i m t s sơ ñ mang tính c nh tranh. Ngư i ta tính t ng chi phí quy ñ i xây d ng và khai thác Kdx cho các sơ ñ c nh tranh và sơ ñ ñư c ch n là sơ ñ có Kdx nh nh t. 5.4.2. L a ch n các thông s k thu t riêng bi t c a tuy n ñư ng. Bên c nh vi c phân tích m t cách toàn b theo ñ th kh năng v n chuy n thích ng có khi ta ph i l p lu n ñ ch n t ng thông s k thu t riêng bi t. 1. Ch n c ly ñư ng: C ly ñư ng có nh hư ng r t l n t i kh năng d tr , nó ph thu c: a. Ý nghĩa c a tuy n ñư ng. b. Kh i lư ng v n chuy n. c. ði u ki n ñ a hình. d. ði u ki n n i ti p ñư ng cũ (vào kh ñư ng nào). + Kh h p S0 < 1435 mm + Kh tiêu chu n S0 = 1435 mm + Kh r ng S0 > 1435 mm Ưu ñi m kh h p: giá thành xây d ng nh , xây d ng nhanh, c ly nh nên d ñ t. Như c ñi m kh h p: kh năng thông qua và chuyên ch nh , giá thành v n chuy n ñ t. 2. Ch n s ñư ng chính: ð ch n s ñư ng chính ngư i ta căn c vào: a. Kh i lư ng v n chuy n. b. Yêu c u c a tuy n ñư ng (v n t c l hành, yêu c u c p ñư ng...) c. Có hai phương án nguyên t c xây d ng ñư ng: + Lúc ñ u ñ t tuy n ñơn, sau d n d n ñ t ño n ñư ng ñôi và tương lai ñ t ñư ng ñôi cho c tuy n. + Thi t k theo tiêu chu n ñư ng ñôi, lúc ñ u xây d ng m t ñư ng ñ gi m giá thành xây d ng ban ñ u, sau xây d ng hoàn toàn ñư ng ñôi. Thi t k ñư ng ñôi khi N ≥ 60 ÷ 70 ñôi tàu/ngày ñêm Thi t k ño n ñư ng ñôi khi N > 20 ñôi tàu/ngày ñêm. Thi t k ñư ng ñơn khi N < 20 ñôi tàu/ngày ñêm. 3. Ch n lo i s c kéo: 132
Căn c vào: a. ð a th tuy n ñi qua. b. Kh i lư ng v n chuy n. c. Ý nghĩa tuy n ñư ng. d. Ngu n năng lư ng. Các phương án thi t k : a. Thi t k cho ñ u máy ñi n nhưng lúc ñ u dùng ñ u máy ñiêzen. b. Thi t k cho ñ u máy ñiêzen nhưng tương lai xét ñ n ñi n khí hoá. c. Thi t k cho ñ u máy hơi nư c nhưng tương lai xét ñ n ñiêzen và ñi n. 4. Ch n ñ d c h n ch . ð d c h n ch ch n theo quy ph m ip = 4 ÷ ipmax có xét ñ n ñ a hình: vùng ñ ng b ng nên ch n ip = 4 ÷ 5 ‰ a. vùng trung du thích h p ip = 6 ÷ 7 ‰ b. vùng núi thích h p ip = 8 ÷ 12 ‰ c. Quá trình ch n ip có th g p tình hu ng sau: a. Tuy n dùng m t d c h n ch cho c hai chi u. b. Tuy n dùng nhi u d c h n ch phân theo các khu ño n. c. Tuy n có ño n dùng ip, có ño n dùng igc. d. Tuy n ñi m i chi u m t d c h n ch khác nhau. Ch n ñ d c gi i h n h p lý d a trên ch tiêu kinh phí d n xu t Kdx, ñ d c ñư c l a ch n là ñ d c cho Kdx nh nh t. 5. Ch n tr ng lư ng ñoàn tàu và chi u dài s d ng c a ñư ng ti p phát. ð u máy dùng trong tương lai ñư c xác ñ nh b ng ñ th phân tích kh năng v n chuy n thích ng. Có ip tính ñư c tr ng lư ng ñoàn tàu trong tương lai Qtl t ñó tính Lsd Qtl Lsd = + lñm + l (5-15) q md ( tb ) ñây: qmd(tb) t i tr ng trung bình m t mét dài c a ñoàn tàu trong tương lai. lñm - chi u dài ñ u máy. l - d tr chi u dài ñ phòng tàu d ng không ñúng v trí. 6. L p lu n kh năng thông qua ñ m ñi m phân gi i. Trư ng h p 1: L p lu n v l a ch n kho ng cách gi a các ñi m phân gi i. - L y t i thi u 3 phương án v 3 kh năng x y ra v kho ng cách gi a các ñi m phân gi i, m i trư ng h p cho m t tr s Ntt. 133
- n ñ nh trư c nh hư ng c a tiêu chu n phân b ñi m phân gi i ñ i v i chi u dài tuy n ñư ng, ñi u này ñư c làm m t cách sơ b b ng cách v sơ ñ tính toán cho ño n tuy n t do và ño n tuy n khó khăn. - Tính t ng các chi phí và so sánh ch n phương án h p lý nh t. Trư ng h p 2: L p lu n tìm ra th i gian h p lý nh t ñ cho tàu ch y su t. - Tính ch tiêu kinh t và k thu t c a t ng giai ño n m t. Chú ý tính kinh phí ñ cho tàu ch y su t như kéo dài ñư ng trong ga và nh hư ng c a nó t i nâng cao v n t c. - Tính t ng chi phí các phương án so sánh r i ch n ra phương án (th i h n) h p lý nh t. Câu h i ôn t p: Chương 3. V ch tuy n 11. Nêu nhi m v v ch tuy n và các phương án v hư ng tuy n. 12. Phân lo i cách v ch tuy n, v ch tuy n t do, v ch tuy n khó khăn. 13. ð c ñi m v ch tuy n theo nh ng ñi u ki n ñ a th và ñ a ch t khác nhau, v ch tuy n qua sông. 134