Công trình thủy lợi phục vụ phát triển các ngành kinh tế khác nông nghiệp của các tỉnh vùng trung du miền núi phía Bắc, Việt Nam

c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn<br /> c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c n«ng nghiÖp cña c¸c tØnh vïng Trung du<br /> miÒn nói PhÝa B¾c – ViÖt nam.<br /> GS. Bïi HiÕu vµ GV TrÇn Quèc LËp<br /> Khoa Quy ho¹ch vµ qu¶n lý HTCT - §HTL<br /> Tãm t¾t:<br /> Bµi b¸o c¸o nµy tËp trung vµo ®¸nh gi¸ hiªu qu¶ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô ph¸t<br /> triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ngoµi n«ng nghiÖp nh­ : thuû s¶n, cÊp n­íc sinh ho¹t, c«ng<br /> nghiÖp, du lÞch, ph¸t ®iÖn, giao th«ng, l©m nghiÖp...Nh»m x¸c ®Þnh râ, n©ng cao nhËn thøc vÒ<br /> vai trß to lín thùc tÕ cña c¸c c«ng tr×nh thñy ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc,tõ<br /> ®ã ®ãng gãp nhiÒu h¬n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ quy ho¹ch, x©y dùng vµ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh<br /> thuû lîi. Th«ng qua ®iÒu tra kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng cña c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô ph¸t<br /> triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ngoµi n«ng nghiÖp vµ ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ c¸c ph­¬ng h­íng, gi¶i<br /> ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ phôc vô cña c¸c c«ng tr×nh thuû lîi,bæ xung c¬ së khoa häc thùc tiÔn<br /> cho viÖc quy ho¹ch, x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c CTTL ®¹t hiÖu qu¶ cao.<br /> 1. §Æt vÊn ®Ò<br /> Tõ tr­íc tíi nay khi x©y dùng råi qu¶n lý khai th¸c c¸c hÖ thèng thuû lîi, ng­íi ta d­êng<br /> nh­ chØ biÕt vµ chó ý tíi hiÖu qu¶ chñ yÕu lµ t­íi, tiªu n­íc cho c¸c lo¹i c©y trång. Tuy nhiªn<br /> trong thùc tÕ qu¶n lý khai th¸c, ngoµi nhiÖm vô cÊp, tho¸t n­íc cho n«ng nghiÖp, tr­íc yªu cÇu<br /> tù nhiªn vµ cÊp b¸ch cña ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c¸c hÖ thèng thuû lîi cßn ph¸t huy hiÖu qu¶<br /> kÕt hîp cung cÊp n­íc cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c nh­: cÊp n­íc sinh ho¹t, thuû s¶n, du lÞch,<br /> ph¸t ®iÖn, c«ng nghiÖp, dÞch vô...<br /> §Ó thÊy râ tÇm quan träng nµy, tõ n¨m 2004, Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ®· giao cho<br /> Tr­êng §¹i häc thñy lîi thùc hiÖn Dù ¸n §iÒu tra c¬ b¶n thñy lîi víi tiªu ®Ò: “§iÒu tra ®¸nh<br /> gi¸ t¸c ®éng cña c«ng tr×nh thuû lîi ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ m«i tr­êng: c«ng tr×nh<br /> thuû lîi phôc vô cÊp tho¸t n­íc n«ng th«n vïng Trung du miÒn nói phÝa B¾c.(VÜnh Phóc, B¾c<br /> Giang, Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang, Cao B»ng, Yªn B¸i, Phó Thä, L¹ng S¬n…)<br /> Bµi b¸o c¸o nµy tËp trung vµo ®¸nh gi¸ hiªu qu¶ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn<br /> c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ngoµi n«ng nghiÖp nh­: thuû s¶n, giao th«ng, cÊp n­íc sinh ho¹t, c«ng<br /> nghiÖp, du lÞch, ph¸t ®iÖn, l©m nghiÖp...<br /> <br /> 2. Môc tiªu, nhiÖm vô, vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra kh¶o s¸t vµ nghiªn cøu.<br /> 2.1 Môc tiªu, nhiÖm vô.<br /> Nh»m x¸c ®Þnh râ vµ n©ng cao nhËn thøc vÒ vai trß to lín thùc tÕ cña c¸c c«ng tr×nh thñy<br /> ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc, tõ ®ã ®ãng gãp nhiÒu h¬n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶<br /> quy ho¹ch, x©y dùng vµ khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû lîi...<br /> Th«ng qua ®iÒu tra kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng cña c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô ph¸t<br /> triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ngoµi n«ng nghiÖp nh­: thuû s¶n, giao th«ng, du lÞch, ph¸t ®iÖn,<br /> l©m nghiÖp, vµ ®Ò xuÊt ®­îc ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ phôc vô cña c¸c c«ng<br /> tr×nh thuû lîi, bæ xung c¬ së khoa häc thùc tiÔn cho viÖc quy ho¹ch, x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c<br /> CTTL ®¹t hiÖu qu¶ cao.<br /> <br /> 2.2 . Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra, kh¶o s¸t vµ nghiªn cøu.<br /> + Tæ chøc ®oµn kh¶o s¸t c¸c c«ng tr×nh thñy lîi t¹i c¸c tØnh ®­îc lùa chän lµ VÜnh Phóc,<br /> B¾c Giang, Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang, Cao B»ng, Yªn B¸i, Phó Thä, L¹ng S¬n ®Ó ®iÒu tra,<br /> kh¶o s¸t vµ thu thËp tµi liÖu vÒ c«ng tr×nh thuû lîi phôc vô cÊp tho¸t n­íc cho c¸c ngµnh kinh tÕ<br /> x· héi: nu«i trång thñy s¶n, cÊp n­íc sinh ho¹t, du lÞch, c«ng nghiÖp, thuû ®iÖn,cho c¸c ngµnh<br /> dÞch vô kh¸c…<br /> <br /> 1<br />  + §iÒu tra kh¶o s¸t t¹i hiÖn tr­êng kÕt hîp trao ®æi, pháng vÊn t¹i c¸c C«ng ty, xÝ nghiÖp ,<br /> tr¹m qu¶n lý khai th¸c CTTL , t¹i c¸c x· , hîp t¸c x· , th«n , b¶n lµ c¸c ®¬n vÞ - tæ chøc xö<br /> dông nøoc vµ lÊy th«ng tin vµo c¸c phiÕu ®iÒu tra.<br /> + L©y mÉu n­íc t¹i thùc tÕ, thÝ nghiÖm trong phßng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng n­íc<br /> phôc vô: Nu«i trång thñy s¶n, sinh ho¹t, du lÞch, c«ng nghiÖp, ch¨n nu«i...<br /> + ThiÕt lËp c¸c phiÕu ®iÒu tra c¸c chØ tiªu vÒ t¸c ®éng cña c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Õn ph¸t<br /> triÓn c¸c ngµnh thñy s¶n, du lÞch, c«ng nghiÖp, cÊp n­íc sinh ho¹t…(h¬n 200 phiÕu cho mçi<br /> tØnh), göi phiÕu ®iÒu tra tíi c¸c ®èi t­îng ®­îc kh¶o s¸t sau ®ã tiÕn hµnh tæ chøc thu nhËn<br /> phiÕu ®iÒu tra ®ã.<br /> + Ph©n tÝch vµ tæng hîp c¸c tµi liÖu theo ph­¬ng ph¸p liÖt kª sè liÖu, ph­¬ng ph¸p x¸c<br /> xuÊt thèng kª vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæ hîp…<br /> + ThiÕt, lËp b¶ng, biÓu, x©y dùng b¸o c¸o tæng hîp, b¸o c¸o chuyªn ®Ò vµ c¸c phô lôc.<br /> Thêi gian thùc hiÖn dù ¸n trong 2 n¨m 2004 - 2005.<br /> 3. KÕt qu¶ kh¶o s¸t, nghiªn cøu<br /> 3.1. HÖ thèng thñy lîi phôc vô cho ngµnh nu«i trång thuû s¶n<br /> HÖ thèng c«ng tr×nh thuû lîi ë ®©y ®· vµ ®ang tham gia tÝch cùc vµo cÊp vµ tho¸t n­íc cho c¸c<br /> khu vùc nu«i trång thuû s¶n:<br /> Do ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam: cã ®Þa h×nh dèc, tiÓu ®Þa h×nh<br /> phøc t¹p nªn Ýt cã ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c hå, ao lín nu«i trång thñy s¶n tËp trung, nªn chñ yÕu<br /> tËn dông c¸c hå thñy lîi vµ ng­êi d©n ®µo ao nu«i trång nhá lÎ ®­îc lÊy n­íc tõ kªnh m­¬ng<br /> thñy lîi.<br /> HÇu hÕt c¸c lo¹i hå chøa n­íc trong c¸c tØnh kh«ng nh÷ng ®­îc sö dông trùc tiÕp nu«i trång<br /> thñy s¶n mµ cßn trùc tiÕp cÊp n­íc cho c¸c ao, hå, c¸c vïng tròng cña ng­êi d©n ®Ó nu«i trång thñy<br /> s¶n, (nh­ mét sè hå chÝnh: hå §¹i L¶i, hå X¹ H­¬ng ë tØnh VÜnh Phóc; Hå CÊm S¬n, hå Khu«n<br /> ThÇn ë B¾c Giang, c¸c hå Löa ViÖt, H¹ Hßa ë tØnh Phó Thä; hå Tµ Keo - Nµ C¸y ë tØnh L¹ng<br /> S¬n, hå Khuæi L¸i , B¶n ViÕt , Nµ TÊu ë tØnh Cao B»ng, hå Nói Cèc, hå Gß MiÕu, hå Suèi<br /> L¹nh, hå B¶o Linh ë tØnh Th¸i nguyªn…) ngoµi ra c¸c c«ng tr×nh thuû lîi cã ®Çu mèi lµ c¸c<br /> ®Ëp d©ng, tr¹m b¬m ®Òu qua hÖ thèng kªnh m­¬ng cßn trùc tiÕp cÊp n­íc cho c¸c ao hå, c¸c<br /> vïng tròng ®Ó nu«i trång thñy s¶n.<br /> NhiÒu n¬i tËn dông c¸c ch©n ruéng thÊp ®­îc cÊp n­íc tõ kªnh m­¬ng thuû lîi ®Ó chuyÓn sang<br /> nu«i c¸: ë B¾c Giang ruéng mét vô chuyÓn sang nu«i c¸ lµ 1.203,3ha (chiÕm 16,4% tæng diÖn<br /> tÝch mÆt n­íc ®· nu«i trång thuû s¶n vµ b»ng 23,9% tæng diÖn tÝch ruéng mét vô th­êng bÞ<br /> ngËp óng cña tØnh). Ngoµi ra c¸c hÖ thèng thñy lîi cßn lµm nhiÖm vô tiªu tho¸t n­íc tõ c¸c khu<br /> nu«i trång thñy s¶n ra hÖ thèng tiªu hoÆc dïng n­íc th¶i thñy s¶n ®Ó tiÕp tôc t­íi ruéng.<br /> TØnh L¹ng S¬n cã kho¶ng 251 hå chøa víi tæng diÖn tÝch mÆt n­íc 1200 ha, hiÖn nay hÇu<br /> hÕt c¸c hå chøa nµy ®Òu ®­îc ®­a vµo th¶ c¸.<br /> TØnh Th¸i Nguyªn: Hå Nói Cèc cã kho¶ng 330,6 ha diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n víi s¶n<br /> l­îng 800 (tÊn/n¨m) ngoµi ra cßn cã hå Suèi L¹nh t¹i huyÖn Phæ Yªn, hå Gß MiÕu huyÖn §¹i<br /> Tõ, HÖ thèng hå B¶o Linh huyÖn §Þnh Hãa... còng ®­îc sö dông ®Ó nu«i trång thuû s¶n.<br /> TØnh Tuyªn Quang: Toµn tØnh cã 2.050 ha mÆt n­íc hå, ao ®Ó nu«i th¶ c¸. Tæng sè 472 hå<br /> chøa vµ c¸c ao gia ®×nh kho¶ng 934 ha chñ yÕu lÊy n­íc tõ kªnh m­¬ng thñy lîi. HÖ thèng hå<br /> Ngßi Lµ thuéc x· Trung M«n, thÞ x· Tuyªn Quang cã diÖn tÝch mÆt n­íc trªn 50 ha ®· ®­îc<br /> nu«i trång thuû s¶n, ngoµi ra hÖ thèng kªnh m­¬ng cña hå Ngßi Lµ cßn cung cÊp n­íc vµo<br /> hµng tr¨m ao nu«i gia ®×nh cña c¸c hé d©n c­ trong hÖ thèng.<br /> TØnh VÜnh Phóc: §ang hoµn thµnh dù ¸n quy ho¹ch tiªu óng tæng thÓ g¾n víi 6.000ha vïng<br /> tròng kÕt hîp nu«i trång thuû s¶n.<br /> <br /> <br /> 2<br />  HÖ thèng thñy lîi LiÔn S¬n cung cÊp n­íc cho tr¹i thñy s¶n cña tØnh t¹i huyÖn VÜnh T­êng vµ<br /> nhiÒu ao, hå nhá n»m r¶i r¸c trªn hÖ thèng.<br /> HiÖn nay c¸c c«ng tr×nh thñy lîi ®· vµ ®ang cung cÊp n­íc cho nhiÒu m« h×nh nu«i trång thuû<br /> s¶n ë trong tØnh ®¹t hiÖu qu¶ kh¸ nh­: M« h×nh 1 lóa + 1 c¸ kÕt hîp nu«i trång thuû s¶n, kÕt hîp<br /> trång c©y ¨n qu¶ t¹i Yªn §ång (Yªn L¹c), Tu©n ChÝnh (VÜnh T­êng) cho thu nhËp ®¹t tõ 50  60<br /> triÖu ®ång/ha/n¨m. M« h×nh nu«i c¸ r« phi ®¬n tÝnh t¹i hå B¹ch Tr÷ (Mª Linh) cho n¨ng suÊt cao,<br /> thu nhËp gÊp 10 lÇn trång lóa, hå chøa X¹ H­¬ng cßn cung cÊp n­íc cho liªn doanh nu«i c¸ Tr×nh<br /> n­íc ngät ®Ó xuÊt khÈu.<br /> Ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n thµnh ngµnh s¶n xuÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ n«ng<br /> nghiÖp cña tØnh VÜnh Phóc, phÊn ®Êu ®¹t kho¶ng 85  90% diÖn tÝch ao hå, ruéng tròng cña<br /> tØnh vµo nu«i trång thuû s¶n. Nguån cung cÊp n­íc chñ yÕu lµ c¸c c«ng tr×nh thñ lîi.<br /> TØnh B¾c Giang: cã kho¶ng 70 hå chøa cã mÆt n­íc lín víi tæng diÖn tÝch 4.973ha, hiÖn<br /> nay cã 3.614ha ®· ®­îc ®­a vµo th¶ c¸.<br /> C¸c hÖ thèng thñy lîi cßn cung cÊp n­íc cho ruéng mét vô chuyÓn sang nu«i c¸ lµ<br /> 1.203,3 ha (chiÕm 16,4% tæng diÖn tÝch mÆt n­íc ®· nu«i trång thuû s¶n vµ b»ng 23,9% tæng<br /> diÖn tÝch ruéng mét vô th­êng bÞ ngËp óng cña tØnh).<br /> CÊp n­íc cho quy ho¹ch nu«i c¸ ruéng tròng cã kh¶ n¨ng chuyÓn sang nu«i trång thuû<br /> s¶n lµ gÇn 5.000ha, ®Õn n¨m 2004 ®· ®­a vµo nu«i c¸ trªn 1.300 ha.<br /> ChÊt l­îng n­íc dïng cho nu«i trång thuû s¶n t¹i c¸c tØnh ®­îc ®iÒu tra.<br /> KÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt l­îng n­íc ë nguån n­íc lÊy t¹i hå chøa, kªnh dÉn n­íc vµo c¸c<br /> ao c¸, vµ t¹i c¸c ao c¸ ®Òu ®¶m b¶o chÊt l­îng theo tiªu chuÈn TCVN 5942 - 1995, kh«ng cã<br /> biÓu hiÖn « nhiÔm vi sinh. Tuy nhiªn cÇn h¹n chÕ th¶i r¸c vµ c¸c chÊt th¶i kh¸c ra kªnh m­¬ng,<br /> ®ã lµ nguy c¬ tiÒm Èn g©y « nhiÔm nguån n­íc cung cÊp cho thñy s¶n.<br /> 3.2. HÖ thèng thuû lîi phôc vô cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.<br /> NÒn c«ng nghiÖp cña c¸c tØnh ®­îc ®iÒu tra ë trªn ®ang trong thêi kú ®Çu x©y dùng do ®ã<br /> t¸c ®éng cña c«ng tr×nh thuû lîi ®Õn cÊp n­íc cho c«ng nghiÖp cña tØnh cßn Ýt, chñ yÕu cÊp<br /> n­íc cho ng­êi d©n ®Ó lµm dÞch vô, s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp nhá lÎ nh­ s¶n xuÊt g¹ch<br /> ngãi vµ vËt liÖu x©y dùng, khai th¸c kho¸ng s¶n, x©y dùng c¬ së h¹ t©ng, nhµ m¸y chÕ biÕn thùc<br /> phÈm, s¶n xuÊt bia, chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc....Bªn c¹nh ®ã c¸c hÖ thèng thuû lîi cßn phôc vô<br /> cho viÖc tiªu tho¸t n­íc cho c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp vµ c¬ së h¹ tÇng cña ®Þa ph­¬ng.<br /> TØnh L¹ng S¬n: §iÓn h×nh nh­ má than Na D­¬ng, ng­êi d©n ®· ®­îc cÊp n­íc tõ hÖ<br /> thèng thuû lîi hå Tµ Keo - Nµ C¸y thuéc huyÖn Léc B×nh ngoµi ra hÖ thèng hå Tµ Keo – Nµ C¸y<br /> phôc vô cho s¶n xuÊt g¹ch ngãi, khai th¸c kho¸ng s¶n, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, tiÓu thñ c«ng vµ<br /> dÞch vô kh¸c trong tØnh mang tÝnh nhá lÎ, víi quy m« kh«ng lín hµng n¨m lµ 300.000m3. Hå Bß<br /> Luång thuéc thÞ x· L¹ng S¬n hµng n¨m cÊp 100.000m3 n­íc cho nhµ m¸y xi m¨ng.<br /> TØnh Phó Thä: Nhµ m¸y ph©n l©n Supe phèt ph¸t L©m Thao mçi n¨m lÊy tõ 5 ®Õn 6 triÖu<br /> m3 n­íc tõ kªnh t­íi chÝnh cña tr¹m b¬m Diªn Hång.<br /> N¨m 2004 c¸c tr¹m Qu¶n lý CTTL L©m Thao: cung cÊp 3.700.000 m3 n­íc - víi ®¬n gi¸<br /> lµ 230 ®/m3, Tr¹m ViÖt Tr×: CÊp 1.392.000 m3 n­íc víi ®¬n gi¸ lµ 125 ®/m3 cho c¸c nhu cÇu<br /> c«ng nghiÖp<br /> TØnh VÜnh Phóc: Cã hå X¹ H­¬ng ë Tam §¶o cÊp n­íc cho nhµ m¸y quèc phßng Z195, tõ 3 <br /> 4 triÖu m3/ n¨m.<br /> T¹i tØnh Th¸i Nguyªn: Hå chøa n­íc Nói cèc cã nghiÖm vô cung cÊp n­íc cho c«ng<br /> nghiÖp cña vïng Th¸i Nguyªn: Khu Gang ThÐp víi l­u l­îng cÊp n­íc lµ 6 m3/s, nhµ m¸y C¸n<br /> thÐp Gia Sµng víi l­u l­îng cÊp n­íc 0,7 (m3/s), C¬ khÝ Phæ Yªn, Gß §Çm víi l­u l­îng cÊp<br /> n­íc 0,4 m3/s, cÊp n­íc sinh ho¹t cho Tp. Th¸i Nguyªn víi l­u l­îng cÊp n­íc 0,1 m3/s. Céng<br /> 3<br /> l­u l­îng cÇn thiÕt ph¶i cung cÊp cho c«ng nghiÖp lµ (7,2 m3/s) hÖ thèng thuû lîi hå Nói Cèc<br /> ®· thùc hiÖn ®­îc c¬ b¶n nhiÖm vô cÊp n­íc nªu trªn cho c«ng nghiÖp.<br /> 3.3. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn du lÞch.<br /> C¸c tØnh: Cao B»ng, L¹ng S¬n, Tuyªn Quang, Phó Thä, Yªn B¸i, B¾c Giang thuéc miÒn<br /> nói d©n c­ th­a thít, kinh tÕ – x· héi ch­a ph¸t triÓn, l¹i thªm phÇn lín c¸c c«ng tr×nh thñy lîi<br /> cßn nhá, lÎ l¹i ph©n t¸n vµ n»m xa khu d©n c­ tËp trung nªn phôc vô c¸c ngµnh nh­ du lÞch,<br /> dÞch vô, giao th«ng cßn ®­îc Ýt .<br /> C¸c hå ch÷a, c«ng tr×nh thñy lîi ®· ®­îc khai th¸c vµ cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn du<br /> lÞch lµ: hå Khuæi L¸i gÇn thÞ x· Cao B»ng, hå B¶n ViÕt n»m trªn ®­êng ®i vµo khu du lÞch th¸c<br /> n­íc B¶n Dèc.<br /> TØnh L¹ng S¬n: Víi sè l­îng 251 hå chøa n­íc trong ®ã cã nh÷ng hå cã m«i tr­êng c¶nh<br /> quan ®Ñp vµ tiÖn lîi vÒ giao th«ng nh­ hå Nµ C¸y – Tµ Keo - Léc B×nh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 3.1 Lîi dông hå Tµ Keo – L¹ng S¬n ®Ó du lÞch, thñy s¶n, cÊp n­íc sinh ho¹t.<br /> TØnh Tuyªn Quang: cã hå Ngßi Lµ víi c¶nh quan ®Ñp l¹i ë ngay gÇn thµnh phè ®ang ®­îc<br /> ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng, bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c hå Nh­ Xuyªn, Hoµng Khai nÕu ®­îc ®Çu t­ còng<br /> cã thÓ ®­a vµo phôc vô ph¸t triÓn du lÞch...<br /> TØnh Phó Thä: cã hå Löa ViÖt hiÖn ®ang cã dù ¸n ph¸t triÓn du lÞch tèt.<br /> TØnh Th¸i Nguyªn: §iÓm du lÞch hÊp dÉn nhÊt Th¸i Nguyªn lµ hå Nói Cèc víi diÖn tÝch<br /> mÆt n­íc lµ 25 km2, trong lßng hå cã nhiÒu ®¶o lín nhá hµng n¨m thu hót hµng v¹n l­ît kh¸ch.<br /> C¸c hå chøa kh¸c nh­ hå B¶o Linh, hå Suèi L¹nh, hå Gß MiÕu nÕu ®­îc ®Çu t­ th× còng sÏ trë<br /> thµnh khu du lÞch sinh th¸i lý t­ëng.<br /> TØnh Vinh Phóc : Cã hµng ngµn ha mÆt n­íc gåm cã 8 hå lín vµ 186 hå nhá ®©y lµ mét tiÒm<br /> n¨ng to lín ®Ó ph¸t triÓn ngµnh du lÞch sinh th¸i, hiÖn t¹i VÜnh Phóc míi chØ khai th¸c ®uîc hå §¹i<br /> L¶i lµm n¬i du lÞch sinh th¸i ®ang x©y dùng thªm s©n ®¸nh g«n, c¸c chßi c©u c¸ gi¶i trÝ vµ nhiÒu nhµ<br /> nghØ c¸c lo¹i, T¹i c«ng ty KTCTTL Tam §¶o cã mét sè hå chøa nh­: hå X¹ H­¬ng, hå Lµng Hµ...<br /> còng ®îc kÕt hîp lµm khu du lÞch sinh th¸i, ®ang x©y dùng s©n ®¸nh G«n, c¸c nhµ nghØ, khu §Çm<br /> V¹c, L¹c ý thuéc LiÔn S¬n, khu côm c«ng tr×nh ®Ëp LiÔn S¬n còng ®­îc dù kiÕn kÕt hîp thµnh ®iÓm<br /> du lÞch.<br /> TØnh B¾c Giang: c¸c hÖ thèng hå chøa lín nhá nh­ hå CÊm S¬n kÕt hîp thñy ®iÖn, thñy<br /> s¶n, hå Khu«n ThÇn, hå §¸ Mµi, hå §ång Cèc, côm ®Çu mèi ®Ëp CÇu S¬n... cã tiÒm n¨ng du<br /> lÞch sinh th¸i to lín cña tØnh.<br /> 3.4. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn.<br /> T¹i c¸c tØnh nªu trªn, hÖ thèng l­íi ®iÖn quèc gia ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh nªn d©n c­<br /> ë nh÷ng vïng thuËn lîi nh­ t¹i thÞ x·, thÞ trÊn, vµ thÞ tø còng nh­ vïng d©n c­ thuËn tiÖn giao<br /> 4<br /> th«ng ®Òu ®­îc sö dông l­íi ®iÖn quèc gia. ChØ cã mét sè n¬i khi m¹ng l­íi ®iÖn quèc gia ch­a<br /> kÐo ®Õn ®­îc th× ng­êi d©n trong th«n b¶n míi sö dông dèc n­íc bËc n­íc trong kªnh ®Ó ®Æt<br /> c¸c tr¹m thuû ®iÖn nhá, m¸y ph¸t ®iÖn nhá cña Trung Quèc.<br /> TØnh L¹ng S¬n kh«ng cã c«ng tr×nh thuû ®iÖn riªng biÖt mµ ë d¹ng c«ng tr×nh thuû lîi kÕt hîp<br /> ph¸t ®iÖn. TÝnh ®Õn nay toµn tØnh ®· cã 21 tr¹m thuû ®iÖn nhá c«ng suÊt tr¹m tõ 5 ®Õn 200 KW. Tæng<br /> c«ng suÊt l¾p ®Æt lµ 672KW.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 3.2. Thuû ®iÖn gia ®×nh trªn kªnh Tµ Keo – Nµ C¸y<br /> T¹i tØnh Yªn B¸i: cã c«ng tr×nh thñy lîi - thñy ®iÖn Th¸c Bµ kÕt hîp phôc vô ®a môc tiªu<br /> nh­ : du lÞch, t­íi c©y trång, thñy s¶n, cÊp n­íc sinh ho¹t… lµ hÖ thèng thuû lîi næi bËt vµ ®¹i<br /> diÖn nhÊt cho tØnh, cã tÇm cì quèc gia.<br /> TØnh B¾c giang cã c«ng tr×nh thñy lîi hå chøa CÊm S¬n kÕt hîp cÊp n­íc cho thñy ®iÖn<br /> CÊm S¬n cã c«ng xuÊt kh¸ lín.<br /> 3.5. HÖ thèng thuû lîi phôc vô cÊp n­íc sinh ho¹t.<br /> T¹i c¸c tØnh Cao B»ng, Tuyªn Quang, Yªn B¸i, Phó Thä, L¹ng S¬n, VÜnh Phóc.<br /> ChØ nh÷ng khu vùc thÞ x·, thÞ tø míi cã hÖ thèng cÊp n­íc s¹ch cßn l¹i nh÷ng vïng cao<br /> vµ vïng kh¸c, ng­êi d©n vÉn chñ yÕu sö dông nguån n­íc t¹i c¸c hå chøa, kªnh m­¬ng thñy lîi<br /> ®i qua th«n, b¶n.<br /> Ngoµi ra hÖ thèng kªnh m­¬ng còng tham gia vµo viÖc cung cÊp n­¬c sinh ho¹t mét c¸ch<br /> gi¸n tiÕp th«ng qua viÖc lµm t¨ng mùc n­íc ngÇm trong c¸c giÕng n­íc sinh ho¹t cña ng­êi<br /> d©n trong vïng, ng­êi d©n ë nhiÒu n¬i cßn lÊy trùc tiÕp n­íc tõ kªnh m­¬ng lªn ®Ó sinh ho¹t.<br /> TØnh B¾c Giang cã nhiÒu hÖ thèng CTTL ®Òu ®­îc tËn dông kÕt hîp cÊp, tho¸t n­íc cho<br /> sinh ho¹t VSNT nh­: t¹i c¸c hÖ thèng S«ng CÇu, CÇu S¬n - CÊm S¬n, Khu«n ThÇn, T­ M¹i... d©n<br /> c­ ®· dïng n­íc sinh ho¹t chñ yÕu tõ c¸c kªnh m­¬ng t­íi vµ còng x¶ n­íc th¶i trùc tiÕp ra hÖ<br /> thèng kªnh tiªu, chÊt l­îng n­íc lÊy trùc tiÕp tõ kªnh m­¬ng cho SH & VSNT th­êng kÐm chÊt<br /> l­îng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br />  H×nh 3.3. Ng­êi d©n tØnh L¹ng S¬n sö dông n­íc cña HTTN ®Ó sinh ho¹t<br /> T¹i tØnh Th¸i Nguyªn<br /> - Nhµ m¸y n­íc TÝch L­¬ng: LÊy n­íc tõ hå Nói Cèc<br /> - Nhµ m¸y n­íc thÞ trÊn óc S¬n (huyÖn Phó B×nh): Nguån cÊp n­íc lµ kªnh dÉn cña hÖ<br /> thèng Th¸c Huèng, cÊp n­íc sinh ho¹t cho nh©n d©n trong huyÖn .<br /> T¹i tØnh L¹ng S¬n: Ngµnh thuû lîi ®· x©y dùng ®îc 82 c«ng tr×nh cÊp n­íc sinh ho¹t vµ cã<br /> kho¶ng 47387 ng­êi sö dông, nh­ b¶ng díi.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 3.4. Cöa lÊy n­íc tõ kªnh chÝnh Nói Cèc vµo Nhµ m¸y n­íc TÝch L­¬ng<br /> ChÊt l­îng n­íc dïng cho sinh ho¹t<br /> N­íc dïng cho sinh ho¹t ®· lÊy mÉu n­íc ngÇm, n­íc ë kªnh chÝnh vµ hå thuû lîi dïng<br /> cho sinh ho¹t. KÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy hÇu nh­ c¸c mÉu n­íc ®Òu ch­a ®¹t tiªu chuÈn chÊt<br /> l­îng n­íc dïng cho sinh ho¹t theo tiªu chuÈn TC505 - BYT do nång ®é chÊt r¾n l¬ löng,<br /> nit¬rit, photpho, ch× vµ mét sè chÊt kh¸c trong n­íc h¬i cao h¬n giíi h¹n cho phÐp.<br /> 3.6. HÖ thèng thuû lîi phôc vô giao th«ng<br /> Giao th«ng ®­êng bé.<br /> T¹i c¸c tØnh miÒn nói hÖ thèng kªnh m­¬ng th­êng cã mÆt c¾t ngang nhá, l¹i qua ®Þa<br /> h×nh phøc t¹p, ®é dèc lín nªn c¸c bê kªnh m­¬ng th­êng nhá chØ cã thÓ phôc vô giao th«ng bé<br /> cho c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn nhá vµ th« s¬ ®Ó vËn chuyÓn ng­êi, m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ ng­êi<br /> d©n n«ng th«n cßn tËn dông c¸c bê kªnh m­¬ng néi ®ång lµm ®­êng giao th«ng. Tuy nhiªn do<br /> sù lÊn chiÕm hµnh lang kªnh m­¬ng tõ d©n c­ mµ chiÒu réng nhiÒu ®o¹n bê kªnh bÞ thu hÑp l¹i.<br /> ViÖc kÕt hîp c«ng tr×nh thuû lîi ®Ó giao th«ng (nh­ cÇu m¸ng, cÇu trªn ®Ëp...) vÉn ®­îc thùc<br /> hiÖn nh­ng ngµnh thuû lîi kh«ng thu ®­îc lÖ phÝ .<br /> T¹i c¸c tØnh trªn hiÖn nay 80% - 100% sè x· cã ®­êng «t« ®Õn trung t©m x·.<br /> VÒ giao th«ng ®­êng thñy:<br /> Tr­íc ®©y mét sè hÖ thèng cã ®­îc x©y dùng kÕt hîp, hoÆc ®­îc tËn dông kªnh cÊp trªn<br /> ®Ó giao th«ng thuû nh­ hÖ thèng S«ng CÇu, LiÔn S¬n, CÇu S¬n – CÊm S¬n... nh­ng ®Õn nay<br /> giao th«ng thuû trªn kªnh m­¬ng kh«ng ph¸t triÓn v× ngµy cµng ®­îc thay thÕ nhiÒu bëi giao<br /> th«ng ®­êng bé.<br /> 3.7. HÖ thèng thuû lîi phôc vô viÖc tiªu tho¸t n­íc, phßng chèng lò lôt.<br /> HÖ thèng thuû lîi ngoµi viÖc phôc vô viÖc tiªu tho¸t n­íc cho n«ng nghiÖp cßn lµm<br /> nhiÖm vô tiªu tho¸t n­íc cho c¸c c¬ së h¹ tÇng nh­ khu d©n c­, ®­êng x¸, c¸c khu c«ng<br /> nghiÖp. Nh­ t¹i tØnh Phó Thä cã tr¹m b¬m tiªu Lª TÝnh ngoµi nhiÖm vô tiªu n­íc cho ®ång<br /> ruéng cßn tiªu tho¸t n­íc cho thÞ trÊn L©m Thao.<br /> <br /> <br /> 6<br />  T¹i c¸c tØnh nh­: Th¸i Nguyªn l­îng n­íc mÆt t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp ®« thÞ ®Òu tËp<br /> trung vµo c¸c cèng tiªu cña c«ng tr×nh thuû lîi…ViÖc tiªu n­íc cho phÇn lín thÞ x· B¾c Giang<br /> lµ do c¸c hÖ thèng thñy lîi ®¶m nhiÖm …..<br /> C¸c c«ng tr×nh thuû lîi cßn cã nhiÖm vô tiªu tho¸t lò phßng tr¸nh ngËp lôt nhÊt lµ ®èi víi<br /> c¸c tØnh miÒn nói nh­: Cao B»ng, Tuyªn Quang, Yªn B¸i…..<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 3.5. CÇu giao th«ng trªn ®Ëp d©ng LiÔn S¬n (tØnh VÜnh Phóc)<br /> 3.8. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp.<br /> C¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®· cÊp n­íc, gi÷ Èm cho c¸c v­ên ­¬m c©y, cho viÖc trång rõng nhÊt lµ<br /> c¸c hå chøa ë trªn vïng cao nh­ c¸c hå CÊm s¬n , Khuæi l¸i , Tµ keo, B¶n viÕt , Ngßi lµ ,<br /> Khu«n thÇn .... vµ kªnh m­¬ng cÊp n­íc vµo c¸c bÓ chøa ®Ó dËp t¾t löa khi x¶y ra ch¸y rõng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh 3.6. C«ng tr×nh thuû lîi phôc vô t­íi rõng tre B¸t §é – Yªn B¸i<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> H×nh3.7 Sö dông n­íc tõ hÖ thèng thuû n«ng ®Ó ph¸t triÓn L©m nghiÖp<br /> <br /> 7<br />  C¸c vïng thuéc luu vùc, c¸c ®åi nói xung quanh c¸c hå chøa thuû lîi th­êng cã c©y rõng che<br /> phñ ph¸t triÓn tèt lµ nhê nguån sinh thuû cña hå chøa vµ khÝ hËu m¸t mÎ do hå n­íc t¹o nªn.<br /> 4. KÕt luËn, kiÕn nghÞ.<br /> 4.1. KÕt luËn.<br /> 1. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn thuû s¶n.<br /> C¸c c«ng tr×nh thuû lîi t¹i c¸c tØnh Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang, Cao B»ng, Yªn B¸i, L¹ng<br /> S¬n, Phó Thä, VÜnh Phóc vµ B¾c Giang ®· phôc vô tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ cÊp tho¸t n­íc cho<br /> nu«i trång thuû s¶n: hÇu hÕt c¸c hå chøa n­íc ®Òu phôc vô trùc tiÕp ®Ó nu«i c¸ nh­ c¸c hå Nói<br /> Cèc, B¶o Linh, Suèi L¹nh, Gß MiÕu…ë tØnh Th¸i Nguyªn. Hå Ngßi Lµ ë Tuyªn Quang, t¹i<br /> tØnh Phó Thä cã hå Löa ViÖt, ®Çm §µo, ®Çm DÞ vµ hÖ thèng ao, hå, ®Çm ë phÝa nam ViÖt Tr×,<br /> hå §¹i L¶i , X¹ h­¬ng ë VÜnh Phóc, L¹ng S¬n cã kho¶ng 251 hå chøa víi tæng diÖn tÝch mÆt<br /> n­íc 1.200 ha, hiÖn nay hÇu hÕt c¸c hå chøa nµy ®Òu ®­îc ®­a vµo th¶ c¸.<br /> C¸c kªnh m­¬ng t­íi cßn dÉn n­íc vµo rÊt nhiÒu hå ao cho nh©n d©n nu«i c¸<br /> VÒ chÊt l­îng n­íc dïng cho nu«i trång thuû s¶n t¹i c¸c tØnh:<br /> KÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt l­îng n­íc ë nguån n­íc lÊy t¹i hå chøa, kªnh dÉn n­íc vµo c¸c<br /> ao c¸, vµ t¹i c¸c ao c¸ ®Òu ®¶m b¶o chÊt l­îng theo tiªu chuÈn TCVN 5942 - 1995, kh«ng cã<br /> biÓu hiÖn « nhiÔm vi sinh. Tuy nhiªn cÇn h¹n chÕ th¶i r¸c vµ c¸c chÊt th¶i kh¸c ra kªnh m­¬ng,<br /> ®ã lµ nguy c¬ tiÒm Èn g©y « nhiÔm nguån n­íc cung cÊp cho thñy s¶n.<br /> C¸c hÖ thèng thñy lîi cßn lµm nhiÖm vô tiªu tho¸t n­íc tõ c¸c khu nu«i trång thñy s¶n.<br /> 2. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp.<br /> C¸c c«ng tr×nh thuû lîi cung cÊp n­íc, gi÷ Èm cho c¸c v­ên ­¬m c©y, cho c¸c khu trång<br /> rõng nhÊt c©y rõng gÇn quanh c¸c hå, cßn cÊp n­íc cho c¸c bÓ ch­a n­íc ®Ó dËp löa khi x¶y ra<br /> ch¸y rõng.<br /> 3. Thuû lîi cung cÊp n­íc cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.<br /> <br /> - T¹i tØnh Th¸i Nguyªn, hÖ thèng thuû lîi hå Nói Cèc cung cÊp n­íc cho c«ng nghiÖp cña<br /> vïng gang thÐp Th¸i nguyªn. víi tæng l­u l­îng cÇn thiÕt ph¶i cung cÊp cho c«ng nghiÖp lµ 7,2<br /> (m3/s).<br /> - T¹i tØnh L¹ng S¬n: víi khu c«ng nghiÖp má than Na D­¬ng vµ ng­êi d©n trong khu vùc<br /> ®· ®­îc cÊp n­íc tõ hÖ thèng thuû lîi hå Tµ Keo – Nµ C¸y.<br /> - TØnh Phó Thä: Nhµ m¸y ph©n l©n Supe phèt ph¸t L©m Thao mçi n¨m lÊy kho¶ng 5 ®Õn<br /> 6 triÖu m3 n­íc tõ kªnh t­íi chÝnh hÖ thèng tr¹m b¬m Diªn Hång.<br /> T¹i tØnh VÜnh Phóc hÖ thèng thuû lîi hå X¹ H­¬ng ë Tam §¶o cÊp n­íc cho nhµ m¸y quèc<br /> phßng Z195 tõ 3  4 triÖu (m3/ n¨m).<br /> T¹i B¾c Giang: thuû lîi cung cÊp n­íc cho mét phÇn cña nhµ m¸y ph©n ®¹m...<br /> HÖ thèng thñy lîi t¹i c¸c tØnh cßn cÊp n­íc cho c¸c nhu cÇu kh¸c nh­ s¶n xuÊt vËt liÖu<br /> x©y dùng, chÕ biÕn n«ng s¶n, c¸c dÞch vô, chÕ biÕn thùc phÈm, khai th¸c kho¸ng s¶n, x©y dùng<br /> c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng cña mäi ®èi t­îng.<br /> Ngoµi ra c¸c hÖ thæng thñy lîi cßn tiªu tho¸t n­íc cho nhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp vµ c¬ së<br /> h¹ tÇng cña c¸c tØnh.<br /> 4. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn du lÞch.<br /> C¸c c«ng tr×nh thuû lîi cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ngµnh du lÞch sinh th¸i nªn ngµy<br /> cµng ®­îc tËn sö dông nhiªu cho ph¸t triÓn du lÞch, cô thÓ nh­:<br /> <br /> <br /> <br /> 8<br />  T¹i tØnh Th¸i Nguyªn: ngoµi hÖ thèng hå chøa Nói Cèc lµ trung t©m du lÞch lín cña tØnh<br /> vµ cña c¶ n­íc, hÖ thèng c¸c hå B¶o Linh, hå Suèi L¹nh, hå Gß MiÕu nÕu ®­îc ®Çu t­ ®Çy ®ñ<br /> vÒ c¬ së h¹ tÇng th× còng sÏ trë thµnh khu du lÞch sinh th¸i lý t­ëng.<br /> T¹i c¸c TØnh Tuyªn Quang, Yªn B¸i, Phó Thä vµ Cao B»ng do phÇn lín c¸c hÖ thèng<br /> c«ng tr×nh thñy lîi ®Òu nhá, lÎ, ph©n t¸n vµ n»m xa khu d©n c­ tËp trung nªn c¸c ngµnh nh­ du<br /> lÞch, dÞch vô ch­a ph¸t triÓn m¹nh. Tuy nhiªn t¹i tØnh Yªn B¸i còng cã hÖ thèng hå chøa Th¸c<br /> Bµ lµ khu du lÞch sinh th¸i rÊt tèt.<br /> TØnh Cao B»ng: cã mét sè hå chøa cã thÓ ph¸t triÓn du lÞch nh­ hå Khuæi L¸i gÇn thÞ x·<br /> Cao B»ng, hÖ thèng hå B¶n ViÕt...<br /> TØnh L¹ng S¬n: víi sè l­îng 251 hå chøa n­íc trong ®ã cã nh÷ng hå cã c¶nh quan ®Ñp vµ<br /> tiÖn lîi vÒ giao th«ng nh­ håTµ Keo- Nµ C¸y huyÖn Léc B×nh còng cã thÓ ®­a vµo ®Ó ph¸t<br /> triÓn du lÞch.<br /> 5. HÖ thèng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn.<br /> C¸c tØnh VÜnh Phóc, B¾c Giang, Yªn B¸i, Cao B»ng, Phó Thä, L¹ng S¬n, Tuyªn Quang vµ<br /> Th¸i Nguyªn… do hÖ thèng l­íi ®iÖn quèc gia ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh nªn toµn bé ng­êi<br /> d©n t¹i c¸c thÞ trÊn, thÞ x· vµ thÞ tø ®Òu ®­îc sö dông l­íi ®iÖn quèc gia. ChØ cã mét sè vïng<br /> cao khi m¹ng l­íi ®iÖn ch­a thÓ kÐo ®Õn ®­îc th× ng­êi d©n t¹i c¸c th«n b¶n míi sö dông c¸c<br /> dèc n­íc trong kªnh ®Ó ®Æt c¸c tr¹m thuû ®iÖn nhá.<br /> TØnh L¹ng S¬n kh«ng cã c«ng tr×nh thuû ®iÖn riªng biÖt mµ ë d¹ng c«ng tr×nh thuû lîi kÕt hîp<br /> ph¸t ®iÖn. TÝnh ®Õn nay toµn tØnh ®· cã 21 tr¹m thuû ®iÖn nhá c«ng suÊt tr¹m tõ 5 ®Õn 200 KW. Tæng<br /> c«ng suÊt l¾p ®Æt lµ 672KW.<br /> T¹i hå CÊm S¬n thuéc tØnh B¾c Giang vµ L¹ng S¬n, ngay tõ ®Çu ®· x©y dùng tr¹m thuû ®iÖn lîi<br /> dông n­íc th¸o tõ hå chøa.<br /> 6. Thuû lîi phôc vô cÊp tho¸t n­íc cho c¸c nhu cÇu sinh ho¹t.<br /> HÖ thèng thuû lîi cã t¸c dông cung cÊp n­íc sinh ho¹t mét c¸ch gi¸n tiÕp b»ng c¸ch lµm<br /> t¨ng mùc n­íc ngÇm trong c¸c giÕng kh¬i cña ng­êi d©n do ®ã ng­êi d©n míi cã nguån n­íc<br /> sinh ho¹t.<br /> Víi nh÷ng hé d©n sèng ven c¸c hå chøa lín, nhá, ng­êi d©n còng ®· sö dông trùc tiÕp<br /> nguån n­íc cña hå phôc vô cho sinh ho¹t vµ ch¨n nu«i.<br /> Ngoµi ra ng­êi d©n ë mét sè n¬i d©n c­ cßn lÊy trùc tiÕp n­íc tõ kªnh m­¬ng lªn ®Ó sinh<br /> ho¹t.<br /> - TØnh Th¸i Nguyªn: Nhµ m¸y n­íc TÝch L­¬ng cã hÖ thèng kªnh dÉn n­íc lÊy n­íc tõ<br /> hå Nói Cèc ®Ó cung cÊp n­íc cho sinh ho¹t.<br /> - TØnh L¹ng S¬n: Ngµnh thuû lîi ®· x©y dùng ®­îc 82 c«ng tr×nh cÊp n­íc sinh ho¹t vµ cã<br /> kho¶ng 47.387 ng­êi sö dông.<br /> 7. HÖ thèng thuû lîi phôc vô giao th«ng.<br /> C¸c bê kªnh m­¬ng c¸c lo¹i ®Òu ®­îc tËn dông kÕt hîp giao th«ng ®­êng bé víi quy m«<br /> vµ møc ®é kh¸c nhau .<br /> 8. HÖ thèng thuû lîi phôc vô cho viÖc tiªu tho¸t n­íc.<br /> HÖ thèng thuû lîi ngoµi viÖc phôc vô viÖc tiªu tho¸t n­íc cho n«ng nghiÖp, cßn lµm<br /> nhiÖm vô tiªu tho¸t n­íc cho c¸c c¬ së h¹ tÇng nh­ khu d©n c­, ®­êng x¸, c¸c khu c«ng<br /> nghiÖp. Vµ tiªu tho¸t lò phßng tr¸nh lò lôt, nhÊt lµ ®èi víi c¸c tØnh miÒn nói nh­ Cao B»ng,<br /> Tuyªn Quang, Yªn B¸i, L¹ng S¬n…<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br />  4.2. C¸c kiÕn nghÞ.<br /> 1. Hoµn chØnh c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ c«ng tr×nh thñy lîi.<br /> - Sím ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ quy ho¹ch, x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh<br /> thñy lîi phôc vô ®a môc tiªu sö dông tæng hîp nguån n­íc.<br /> - ChÝnh phñ sím bæ sung, hoµn chØnh ban hµnh c¸c NghÞ ®Þnh vÒ lÖ phÝ, thuÕ sö dông tµi<br /> nguyªn n­íc ®­îc cung cÊp tõ c¸c c«ng tr×nh thñy lîi (thñy lîi phÝ).<br /> - C«ng t¸c qu¶n lý thñy n«ng kh«ng thÓ t¸ch khái vai trß cña nh÷ng ng­êi h­ëng lîi, nÕu chØ<br /> do Nhµ n­íc thùc hiÖn sÏ kÐm hiÖu qu¶, g©y g¸nh nÆng rÊt tèn kÐm cho nhµ n­íc nªn cÇn ®Èy m¹nh<br /> thùc hiÖn chñ tr­¬ng chuyÓn giao qu¶n lý CTTL cho c¸c ®¬n vÞ – ng­êi h­ëng lîi lµ c¸c x·, hîp t¸c<br /> x·, Héi nh÷ng ng­êi dïng n­íc nh­ mét sè tØnh ®· lÇm tèt nh­ Tuyªn quang, Lµo Cai, Yªn<br /> B¸i….Doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ qu¶n lý nh÷ng c«ng tr×nh cã quy m« lín vµ võa, cßn c¸c<br /> c«ng tr×nh thuû lîi nhá nªn giao l¹i cho ®¬n vÞ dïng n­íc, ®Þa ph­¬ng qu¶n lý khai th¸c.<br /> - Do tÝnh chÊt hÖ thèng vµ thèng nhÊt cña c¸c hÖ thèng thñy lîi, c¸c c«ng tr×nh l¹i phôc vô ®a<br /> môc tiªu (dï lµ c¸c hÖ thèng cã quy m« nhá ë miÒn nói) ®ßi hái viÖc x©y dùng c¸c m« h×nh tæ chøc<br /> qu¶n lý ph¶i tu©n thñ tÝnh hÖ thèng, thèng nhÊt vµ kh«ng thÓ chia c¾t theo ®Þa giíi hµnh chÝnh.<br /> - CÇn cã chÝnh s¸ch vµ chiÕn l­îc sö dông hîp lý nguån n­íc (c¶ n­íc mÆt vµ n­íc<br /> ngÇm). KhuyÕn khÝch vµ chuyÓn giao kü thuËt sö dông tiÕt kiÖm n­íc trong n«ng nghiÖp vµ c¸c<br /> ngµnh kinh tÕ cã nhu cÇu vÒ n­íc.<br /> - §Èy m¹nh c«ng t¸c KhuyÕn thñy lîi (lµ mét nh¸nh cña c«ng t¸c KhuyÕn n«ng) ®Ó sö<br /> dông tèt h¬n ®a môc tiªu nguån n­íc ®­îc cung cÊp tõ c¸c c«ng tr×nh thñy lîi cho ph¸t triÓn<br /> n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n.<br /> 2. C¸c kiÕn nghÞ ®èi víi c¸c ngµnh kinh tÕ.<br /> a) §èi víi ngµnh thuû s¶n: CÇn quan t©m chó ý h¬n kh«ng nh÷ng tíi viÖc cÊp n­íc mµ<br /> cßn ph¸i tho¸t n­íc ®Çy ®ñ hîp lý cho nu«i trång thuû s¶n trong viÖc qu¶n lý, khai th¸c c¸c<br /> c«ng tr×nh thuû lîi ®· cã vµ quy ho¹ch x©y dùng c¸c c«ng tr×nh míi.<br /> b) §èi víi ngµnh giao th«ng: CÇn tu söa, c¶i t¹o n©ng cÊp bê kªnh, m­¬ng ®Ó t¹o ®iÒu<br /> kiÖn thuËn lîi cho ng­êi d©n ®i l¹i và vËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ ra ®ång lµm viÖc cña ng­êi<br /> d©n trong hÖ thèng.<br /> c) VÊn ®Ò cÊp n­íc n«ng th«n.<br /> - T¨ng cêng ®Çu t­, n©ng cÊp, söa ch÷a c¸c hÖ thèng hå chøa cã nhiÖm vô cung cÊp n­íc<br /> cho ng­êi d©n, chó ý ph©n tÝch chÊt l­îng n­íc c¸c hå chøa.<br /> - T¨ng c­êng tuyªn truyÒn vËn ®éng ng­êi d©n b¶o vÖ nguån n­íc mÆt còng nh­ n­íc<br /> ngÇm trong vïng, cã thÓ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p xö lý nh­: Ph¹t tiÒn hoÆc ®­a ra truy tè tr­íc ph¸p<br /> luËt víi nh÷ng biÓu hiÖn lµm « nhiÔm nguån n­íc trong vïng.<br /> d) HÖ thèng thuû lîi phôc vô cho viÖc cÊp tho¸t n­íc c«ng nghiÖp, dÞch vô<br /> CÇn quy ®Þnh râ h¬n chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c hÖ thèng thuû lîi vµ<br /> nghÜa vô cña c¸c ®¬n vÞ sö dông n­íc, cã gi¶i ph¸p, c¬ chÕ ®Ó thu thuû lîi phÝ .<br /> Tµi liÖu tham kh¶o<br /> 1. B¸o c¸o ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng vµ bæ xung ®Þnh h­íng, quy ho¹ch thñy lîi c¸c tØnh L¹ng<br /> S¬n, Cao B»ng, Tuyªn Quang, Th¸i Nguyªn, Phó Thä, Yªn B¸i, VÝnh Phóc, B¾c Giang – Giai<br /> ®o¹n 2005 – 2010 (Së N«ng nghiÖp & PTNT c¸c tØnh nªu trªn).<br /> 2. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý khai th¸c vµ sö dông tµi nguyªn n­íc cña c¸c Chi<br /> côc Thñy lîi, c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp, tr¹m Khai th¸c c«ng tr×nh thñy lîi cña c¸c tØnh nªu trªn<br /> (2000- 2005).<br /> <br /> <br /> 10<br />  3. §¹i häc thuû lîi: KÕt qu¶ PhiÕu ®iÒu tra vÒ: “§¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c c«ng tr×nh<br /> thñy lîi phôc vô cÊp tho¸t n­íc n«ng th«n c¸c tØnh vïng Trung du miÒn nói phÝa B¾c”.<br /> 4. C¸c b¶n ®å hiÖn tr¹ng vµ ®Þnh h­íng quy ho¹ch thñy lîi cña tØnh, cña c¸c hÖ thèng thñy<br /> lîi lín trong tØnh.<br /> Summary<br /> The article concentrate to assess effect of irrigation works to serve and develop for non-<br /> agricultural economics sector: acquatic produc, transprot, forestry, industry and water supply<br /> and sanitation, turist.. For defining and increasing people awareness about real effect of<br /> irrigation works to develop socio - economic, contribute and raise effect on planning building<br /> and exploiting irrigation works. Though inquire, investigate and assessment of actuality<br /> effection of irrigation works to servey and develop non - agricultural economics sector and<br /> others, orientate and create solutions to increase effect of irrigation works to add sciencitific<br /> practical basic for planning, building and managerment irrigations works effect well.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br />