Đặc điểm chẩn đoán và điều trị cấp cứu rối loạn nhịp nhanh ở trẻ em nhập khoa cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 2

ĐẶC ĐIỂM CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ CẤP CỨU RỐI LOẠN NHỊP NHANH<br /> Ở TRẺ EM NHẬP KHOA CẤP CỨU BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2<br /> Bùi Gio An*, Võ Công Đồng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác định đặc điểm về lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị của các loại rối loạn nhịp<br /> tim nhanh ở trẻ em nhập khoa cấp cứu bệnh viện Nhi Đồng 2.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mô tả hàng loạt ca<br /> Kết quả: Từ năm 2001 đến năm 2007 có tổng cộng 49 bệnh nhân rối loạn nhịp tim nhanh với tổng số lần<br /> nhập viện là 70; bao gồm 15,7% trẻ nhũ nhi. Bệnh nhân có tiền sử nhịp nhanh là 54,3%. Tần xuất tim bẩm sinh<br /> là 12,1%. Nhịp nhanh QRS hẹp-đều chiếm 94,3% trong đó 86% cắt cơn với adenosine (trẻ nhũ nhi 66,6% cắt<br /> cơn) và 55,6% cắt cơn với nghiệm pháp kích thích phế vị. Bệnh nhân nhập viện < 6giờ tỉ lệ thất bại adenosine là<br /> 4,76% và sau 12 giờ là 29,41%. Những ca thất bại adenosine 83,33% đáp ứng amiodarone.<br /> Kết luận: Bệnh nhân rối loạn nhịp nhanh nhập khoa cấp cứu thường có tiền sử nhịp nhanh trước đó. Đa số<br /> các trường hợp mắc nhịp nhanh QRS hẹp-đều và đáp ứng tốt với nghiệm pháp kích thích phế vị hoặc adenosine.<br /> Những ca thất bại với adenosine thường nhập viện muộn và đáp ứng tốt với amiodarone truyền tĩnh mạch. Ở<br /> nhóm tuổi nhũ nhi, bệnh nhân thường nhập cấp cứu trong bệnh cảnh nặng và đáp ứng kém với các thuốc chống<br /> loạn nhịp.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> DIAGNOSIS AND EMERGENCY MANAGEMENT OF TACHYCARDIA<br /> IN CHILDREN ADMITTED TO EMERGENCY DEPARTMENT OF CHILDREN HOSPITAL N0 2<br /> Bui Gio An, Vo Cong Dong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of No 1 - 2009: 114 - 120<br /> Objectives: Determine the clinical, paraclinical and treatment characteristics of tachycardia in patients<br /> admitted to the emergency department of Children Hospital N02.<br /> Design: Case series report.<br /> Results: From 2001 to 2007, we had 49 patients with 70 episodes of tachycardia admitted to emergency<br /> department (ER); 15.7% are infants. 54.3% patients had the history of tachycardia and 12.1% cases have<br /> congenital heart disease. 94.3% episodes are regular narrow-QRS-complex tachycardia in which 86% converted<br /> to sinus rhythm by adenosine and 55.6% by vagal maneuvers (in infant, success rate of adenosine is 66.6%). If<br /> patients admitted early before 6 hours, adenosine failed to terminate tachycardia in only 4.76% cases; however<br /> this rate increases up to 29.41% if patients come late after 12 hours. In patients not response to intravenous<br /> adenosine 83.33% cases converted to sinus rhythm by amiodarone.<br /> Conclusion: Patient with tachycardia admitted to ER usually had a history of rapid rhythm. Most of cases<br /> have regular narrow-QRS-complex tachycardia and successful therapies are adenosine or vagal maneuvers.<br /> Patients fail to respond to adenosine often come to ER late and converted to sinus rhythm after using intravenous<br /> amiodarone. In infant, patient usually has more severe signs and symptoms and partly responds with<br /> antiarrhythmic agents.<br /> thường gặp trong thực hành cấp cứu nhi khoa.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong điều kiện ở phòng cấp cứu, chẩn đoán<br /> Nhịp nhanh là một cấp cứu tim mạch<br /> * Bộ môn Nhi Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> 1<br /> <br /> nhịp tim nhanh gặp nhiều khó khăn, nhất là<br /> những ca cần phân biệt nhịp nhanh thất và nhịp<br /> nhanh trên thất dựa trên ECG. Mặt khác trong<br /> cùng một nhóm loạn nhịp, bệnh nhân cũng có<br /> đặc điểm chẩn đoán và điều trị hoàn toàn khác<br /> nhau. Một số trẻ nhập viện trong tình trạng nặng<br /> và đáp ứng rất kém với điều trị trong khi những<br /> trẻ khác lại có biểu hiện ngược lại. Trên thế giới<br /> cũng không có nhiều nghiên cứu đánh giá đặc<br /> điểm của rối loạn nhịp tim nhanh ở trẻ em nhập<br /> khoa cấp cứu. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu<br /> này nhằm mô tả đặc điểm về chẩn đoán cũng<br /> như điều trị rối loạn nhịp tim nhanh ở trẻ em<br /> nhập khoa cấp cứu bệnh viện Nhi Đồng 2.<br /> <br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> Xác định tỉ lệ các loại rối loạn nhịp tim<br /> nhanh ở trẻ em nhập khoa cấp cứu bệnh viện<br /> Nhi Đồng 2 từ năm 2001 đến năm 2007. Xác định<br /> tỉ lệ các đặc điểm về dịch tễ, lâm sàng, cận lâm<br /> sàng và điều trị của từng loại rối loạn nhịp tim<br /> nhanh ở trẻ em.<br /> Mục tiêu chuyên biệt<br /> 1.Xác định tỉ lệ các loại rối loạn nhịp tim<br /> nhanh ở trẻ em.<br /> 2.Xác định tỉ lệ các đặc điểm về lâm sàng và<br /> cận lâm sàng của từng loại rối loạn nhịp tim<br /> nhanh ở trẻ em.<br /> 3.Xác định tỉ lệ đặc điểm điều trị của từng<br /> loại rối loạn nhịp tim nhanh ở trẻ em.<br /> 4.Xác định tỉ lệ các trường hợp thành công<br /> sau điều trị cắt cơn.<br /> 5.Xác định đặc điểm các trường hợp điều trị<br /> cắt cơn thất bại.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Mô tả hàng loạt ca.<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Dân số nghiên cứu<br /> Tất cả những trẻ có nhịp tim nhanh nhập<br /> khoa cấp cứu bệnh viện Nhi đồng 2 trong thời<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> 2<br /> <br /> gian từ năm 2001 đến năm 2007.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Những trẻ đủ tiêu chuẩn chẩn đoán nhịp<br /> nhanh trên thất và nhịp nhanh thất nhập khoa<br /> cấp cứu bệnh viện Nhi đồng 2 từ năm 2001 đến<br /> năm 2007.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Tất cả những ca không có ECG xác định<br /> chẩn đoán nhịp nhanh hoặc chất lượng ECG<br /> kém không cho phép khảo sát đặc điểm các<br /> sóng.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu<br /> Tuổi<br /> Tuổi trung bình là 6,98 ± 4,63 tuổi. Nhóm trẻ<br /> ≤ 12 tháng chiếm 15,7%.<br /> Giới<br /> Tỉ lệ nam:nữ là 3:2.<br /> Tiền sử<br /> Tiền sử nhịp nhanh là 54,3%. Có điều trị dự<br /> phòng tái phát 47,4%. Thuốc điều trị gồm:<br /> amiodarone (11ca) và thuốc ức chế beta (7 ca).<br /> Tiền căn suyễn là 1,42%. Không có bệnh<br /> nhân tiền sử phẫu thuật tim hoặc sử dụng<br /> dipyridamole hoặc theophylline trước khi nhập<br /> khoa cấp cứu.<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng<br /> Bảng 1: Thời điểm nhập viện của bệnh nhân rối loạn<br /> nhịp nhanh<br /> Thời điểm Trẻ ≥ 12 tháng<br /> nhập viện<br /> n (%)<br /> < 6 giờ<br /> 1 ca (9,1%)<br /> 6-12 giờ<br /> 1 ca (9,1%)<br /> ≥ 12 giờ<br /> 9 ca (81.8 %)<br /> Tổng cộng 11 ca (15,7%)<br /> <br /> Trẻ