Đặc điểm đau và đáp ứng với thuốc giảm đau ở bệnh nhân ung thư

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM ĐAU VÀ ĐÁP ỨNG VỚI THUỐC GIẢM ĐAU<br /> Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ<br /> Mã Minh Hương*, Nguyễn Phi Hùng*, Ngô Minh Thuận*, Nguyễn Văn Thuận*, Nguyễn Văn Khôi*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm về đau và kết quả điều trị giảm đau cho bệnh nhân (BN) ung thư, đặc biệt<br /> là với nhóm thuốc opioid về mặt đáp ứng điều trị, các tác dụng phụ thường gặp trong quá trình sử dụng.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu hồi cứu các BN ung thư được điều trị nội trú tại<br /> Khoa Điều trị nội trú Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 01/2007 đến tháng 12/2009.<br /> Kết quả: Tổng số 2500 BN, trong đó 1631 BN (65,24%) có đau, tuổi trung bình: 54,58  15,23, nam 916<br /> BN (56,2%), nữ 715 BN (43,8%), đau nhẹ 37 BN (2,3%), đau vừa 776 BN (47,6%), đau nặng 818 BN (50,2%),<br /> 298 BN (18,27%) có kiểu đau phối hợp giữa đau do cảm thụ và đau do bệnh lý thần kinh, 170 BN (10,4%) giảm<br /> đau với điều trị đau bậc 1, 984 BN (60,3%) giảm đau với điều trị đau bậc 2, liều tiêm Tramadol thường là<br /> 300mg/ngày (80,9%), 477 BN (29,3%) giảm đau với điều trị đau bậc 3, Morphin uống đã kiểm soát đau tốt cho<br /> 245 BN (51,4% số BN đau nặng) với liều trung bình: 95,76  39,64 mg/24 giờ, liều Morphin tiêm dưới da<br /> (TDD) trung bình: 38  14,98 mg/24 giờ, liều Morphin truyền dưới da liên tục (DDLT) trung bình: 58,70 <br /> 23,60 mg/24 giờ, liều Fentanyl dán thường là 25 mcg/giờ. Tác dụng phụ: Táo bón ở Tramadol tiêm (33,7%),<br /> Morphin uống (75,9%), Morphin TDD (82,6%), Morphin truyền DDLT (91,3%), Fentanyl dán (14,5%). Tác<br /> dụng phụ: buồn nôn, nôn ở Tramadol tiêm (7%), Morphin uống (40%), Morphin TDD (37,3%), Morphin<br /> truyền DDLT (39,1%), Fentanyl dán (13,4%). Tác dụng phụ ức chế hô hấp: 0%.<br /> Kết luận: Các thuốc Opioid đã giải quyết được đa số các trường hợp đau trong ung thư. Morphin uống đã<br /> kiểm soát đau hiệu quả cho khoảng ½ số BN đau nặng. Tác dụng phụ thường gặp nhất là táo bón, buồn nôn và<br /> nôn, không có trường hợp nào ức chế hô hấp. Nhóm điều trị với Morphin gây tác dụng phụ nhiều hơn nhóm điều<br /> trị với Fentanyl dán.<br /> Từ khóa: điều trị giảm đau, ung thư giai đoạn tiến xa<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CHARACTERISTICS OF PAIN AND RESPONSE WITH ANALGESICS IN CANCER PATIENTS<br /> Ma Minh Huong, Nguyen Phi Hung, Ngo Minh Thuan, Nguyen Van Thuan, Nguyen Van Khoi<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 138 - 144<br /> Objectives: Survey characteristics of pain and results of analgesic treatment for cancer patients, especially<br /> with opioid drugs about therapeutic response, side effects.<br /> Materials and methods: A retrospective study of analgesic treatment for cancer patients at the Department<br /> of Inpatient treatment - Oncology Centre - Cho Ray hospital from January, 2007 to June, 2008.<br /> Results: Total 2500 patients, 1631 patients (65.24%) had pain, average age: 54.58  15.23, 916 male<br /> patients (56.2%), 715 female patients (43.8%), mild pain: 37 patients (2.3%), moderate pain: 776 patients<br /> (47.6%), severe pain: 818 patients (50.2%), 298 patients (18.27%) had both receptive pain and neuropathic pain,<br /> 170 patients (10.4%) had good pain control with treatment level 1, 984 patients (60.3%) had good pain control<br /> * BV Chợ Rẫy<br /> Tác giả liên lạc: BSCKI. Mã Minh Hương,<br /> <br /> 138<br /> <br /> ĐT: 0908413843<br /> <br /> Email:<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> with treatment level 2, the common dose of Tramadol injection: 300mg/day (80.9%), 477 patients (29.3%) had<br /> good pain control with treatment level 3, 216 patients (about 52% patients with severe pain) had good pain<br /> control with Morphin oral (average dose: 95.76  39.64 mg/24 hours), average dose of Morphin subcutaneous<br /> injection: 38  14.98 mg/24 hours, average dose of Morphin continuous subcutaneous infusion: 58.70  23.60<br /> mg/24 hours, the common dose of fentanyl patch: 25 mcg/h. Side effect: Constipation - Tramadol injection<br /> (33.7%), Morphin oral (75.9%), Morphin subcutaneous injection (82.6%), Morphin continuous subcutaneous<br /> infusion (91.3%), Fentanyl patch (14.5%). Side effect: nausea, vomiting – Tramadol injection (7%), Morphin<br /> oral (40%), Morphin subcutaneous injection (37.3%), Morphin continuous subcutaneous infusion (39.1%),<br /> Fentanyl patch (13.4%). Respiratory depressing: 0%.<br /> Conclusions: Opioid drugs solved almost of cancer pain. Morphin oral controled effectively the pain for half<br /> of patients with severe pain. The most common side effects are constipation, nausea and vomiting. Morphin<br /> causes more side effects than fentanyl patch.<br /> Key words: analgesic treatment, advanced cancer patients<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Theo Tổ chức Y tế thế giới (TCYTTG), năm<br /> 2002 ước tính trên toàn thế giới mỗi năm có<br /> khoảng 11 triệu ca ung thư mới. Ước tính đến<br /> năm 2020 có 16 triệu ca ung thư mới/năm(11).<br /> Phần lớn những bệnh nhân (BN) này khi được<br /> chẩn đoán đã ở giai đoạn muộn. Có khoảng 1/3<br /> số BN ung thư có xuất hiện đau. Những BN ở<br /> giai đoạn muộn, khoảng 2/3 trong số này có<br /> đau(2,9).<br /> <br /> Bệnh nhân ung thư được điều trị nội trú tại<br /> Khoa Điều trị nội trú Trung tâm Ung bướu Bệnh<br /> viện Chợ Rẫy từ tháng 01/2007 đến tháng<br /> 12/2009.<br /> <br /> Ở Việt Nam, mỗi năm ước tính có khoảng<br /> 100.000 - 150.000 trường hợp ung thư mới(16),<br /> trong đó ¾ số ung thư khi được phát hiện đã ở<br /> giai đoạn muộn, cần được chống đau và điều trị<br /> triệu chứng chưa tính đến số BN ung thư còn lại<br /> của các năm trước(10). Như vậy, số lượng BN bị<br /> ung thư có những cơn đau đáng kể cần được<br /> điều trị đau có thể là hàng trăm nghìn người.<br /> Do đó, nghiên cứu này nhằm khảo sát các<br /> đặc điểm về đau và kết quả điều trị giảm đau<br /> cho BN ung thư, đặc biệt là với nhóm thuốc<br /> opioid về mặt đáp ứng điều trị, các tác dụng<br /> phụ thường gặp trong quá trình sử dụng. Để có<br /> cái nhìn rõ hơn về việc sử dụng opioid trong<br /> điều trị đau do ung thư, giúp cải thiện chất<br /> lượng cuộc sống tốt hơn cho BN.<br /> <br /> Tiêu chuẩn lựa chọn<br /> BN tuổi từ 15 trở lên, được chẩn đoán xác<br /> định là Ung thư (trên lâm sàng hoặc có chẩn<br /> đoán vi thể).<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> BN có rối loạn tri giác, có tiền sử bệnh hoang<br /> tưởng, rối loạn tâm thần, hoặc có triệu chứng<br /> tâm thần hoặc đã sử dụng chất ma túy, phụ nữ<br /> có thai.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Hồi cứu hồ sơ bệnh án các BN hội đủ những<br /> tiêu chuẩn nghiên cứu nêu trên.<br /> - BN được khai thác bệnh sử và khám lâm<br /> sàng để xác định các đặc điểm về tình trạng đau<br /> và đánh giá mức độ đau bằng sử dụng:<br /> Thang điểm cường độ đau<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu hồi cứu, mô tả cắt ngang.<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> 139<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> hoặc Thang đánh giá đau theo nét mặt Wong-Baker<br /> <br /> Tình trạng đau<br /> Phần lớn BN có đau (>60%)<br /> Bảng 1: Tỷ lệ bệnh nhân có đau<br /> Tình trạng đau<br /> Số BN (%)<br /> <br /> Không đau<br /> 869 (34,76%)<br /> <br /> Mức độ đau gồm 3 mức: Đau nhẹ (1 – 3),<br /> Đau vừa (4 – 6), Đau nặng (7 – 10)<br /> <br /> Tuổi<br /> <br /> - Tất cả BN có đau được điều trị giảm đau<br /> theo thang giảm đau 3 bậc của TCYTTG.<br /> <br /> Bảng 2: Tỷ lệ đau theo nhóm tuổi<br /> <br /> Có đau<br /> 1631 (65,24%)<br /> <br /> Trung bình: 54,58  15,23<br /> Tuổi < 20 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69  70<br /> Số BN 33<br /> 74<br /> 152<br /> 311<br /> 466<br /> 299 296<br /> %<br /> 2,02 4,53<br /> 9,32 19,08 28,57 18,33 18,15<br /> <br /> Giới tính<br /> Tỷ lệ Nam: Nữ = 1,28: 1<br /> Bảng 3: Tỷ lệ đau theo giới tính<br /> Giới<br /> Số BN (%)<br /> <br /> Nam<br /> 916 (56,2%)<br /> <br /> Nữ<br /> 715 (43,8%)<br /> <br /> Mức độ đau<br /> - BN được thăm khám, theo dõi và đánh giá<br /> lại điểm đau sau dùng thuốc, ghi nhận diễn tiến<br /> điểm đau và các tác dụng phụ xuất hiện trong<br /> quá trình điều trị.<br /> <br /> Bảng 4: Tỷ lệ mức độ đau<br /> <br /> - Các opioid được dùng trong nghiên cứu<br /> <br /> Bảng 5: Tỷ lệ loại đau<br /> <br /> + Codein<br /> Viên Tatanol Codein (acetaminophen 500mg<br /> + codein phosphat 30mg)<br /> <br /> Đau cảm thụ đơn<br /> thuần<br /> 1333 (81,73%)<br /> <br /> + Tramadol<br /> Ống Tramadol hydrochloride 100mg/1ml<br /> + Morphin<br /> Ống Morphin hydroclorid 10mg/1ml, viên<br /> Morphin sulfat 30mg<br /> + Fentanyl<br /> Miếng dán Durogesic 25µg và 50 µg<br /> <br /> Đau nhẹ<br /> 37 (2,3%)<br /> <br /> Đau vừa<br /> 776 (47,6%)<br /> <br /> Đau nặng<br /> 818 (50,2%<br /> <br /> Loại đau<br /> Đau phối hợp (cảm thụ + thần<br /> kinh)<br /> 298 (18,27%)<br /> <br /> Hiệu quả điều trị giảm đau<br /> Bảng 6: Tỷ lệ hiệu quả theo bậc điều trị<br /> Điều trị bậc 1<br /> 170 (10,4%)<br /> <br /> Điều trị bậc 2<br /> 984 (60,3%)<br /> <br /> Điều trị bậc 3<br /> 477 (29,3%)<br /> <br /> Điều trị giảm đau bậc 2 với tramadol<br /> tiêm<br /> Bảng 7: Tỷ lệ đáp ứng theo liều tramadol<br /> 100mg<br /> 2 (1%)<br /> <br /> Tổng liều tramadol tiêm/ngày<br /> 150mg<br /> 200mg<br /> 300mg<br /> 23 (11,6% 11 (5,5%) 161 (80,9%)<br /> <br /> 400mg<br /> 2 (1%)<br /> <br /> - Khi BN đạt mức kiểm soát đau tốt (điểm<br /> đau 0 - 1), ghi nhận các thông số để tiến hành<br /> phân tích.<br /> <br /> Điều trị giảm đau bậc 3<br /> <br /> - Số liệu thu thập được xử lý bằng phần<br /> mềm SPSS 20.0 for windows.<br /> <br /> Bảng 8: Tỷ lệ đáp ứng với opioid theo phương thức<br /> điều trị<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Morphin<br /> Morphin<br /> uống<br /> TDD<br /> 245 (51,4%) 75 (15,7%)<br /> <br /> Hồi cứu bệnh án 2500 BN chúng tôi thu<br /> được kết quả sau:<br /> <br /> 140<br /> <br /> Morphin truyền<br /> Fentanyl<br /> DDLT<br /> dán<br /> 23 (4,8%)<br /> 134 (28,1%)<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> Điều trị giảm đau với morphin uống<br /> Liều trung bình 95,76  39,64 mg / 24 giờ<br /> Bảng 9: Tỷ lệ đáp ứng theo liều morphin uống<br /> Tổng liều morphin uống / 24h<br /> 30mg 60mg 90mg 120mg 150mg 180mg 240mg<br /> 9<br /> 71<br /> 91<br /> 40<br /> 10<br /> 22<br /> 2<br /> (3,7%) (29%) (37,1%) (16,3%) (4,1%) (9%) (0,8%)<br /> <br /> Điều trị giảm đau với morphin tiêm dưới<br /> da<br /> Liều trung bình 38  14,98 mg / 24 giờ<br /> Bảng 10: Tỷ lệ đáp ứng theo liều morphin TDD<br /> 20mg<br /> 5<br /> <br /> Tổng liều morphin TDD / 24h<br /> 30mg<br /> 40mg 50mg 60mg 70mg 90mg<br /> 43<br /> 10<br /> 3<br /> 11<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> (6,7%) (57,3%) (13,3%) (4%) (14,7%) (1,3%) (2,7%)<br /> <br /> Điều trị giảm đau với morphin truyền<br /> DDLT<br /> Liều trung bình 58,70  23,60 mg / 24 giờ<br /> Bảng 11: Tỷ lệ đáp ứng theo liều morphin truyền<br /> DDLT<br /> Tổng liều morphin truyền DDLT / 24h<br /> 30mg 40mg 50mg 60mg 70mg 80mg 110mg 130mg<br /> 1<br /> 7<br /> 3<br /> 7<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> (4,3%) (30,4%) (13%) (30,4%) (4,3%) (8,7%) (4,3%) (4,3%)<br /> <br /> Điều trị giảm đau với fentanyl dán<br /> Bảng 12: Tỷ lệ đáp ứng theo liều fentanyl dán<br /> Liều fentanyl dán<br /> Số BN (%)<br /> <br /> 25mcg/h<br /> 112 (83,58%)<br /> <br /> 50mcg/h<br /> 22 (16,42%)<br /> <br /> Tác dụng phụ theo loại opioid sử dụng<br /> Bảng 13: Tỷ lệ tác dụng phụ<br /> Codein uống Tramadol tiêm Morphin uống Morphin TDD Morphin Truyền DDLT Fentanyl dán<br /> n = 735<br /> n = 199<br /> n = 245<br /> n = 75<br /> n = 23<br /> n = 134<br /> Táo bón<br /> 63 (8,6%)<br /> 67 (33,7%)<br /> 186 (75,9%)<br /> 62 (82,6%)<br /> 21 (91,3%)<br /> 19 (14,1%)<br /> Nôn, Buồn nôn<br /> 20 (2,7%)<br /> 14 ( 7,0%)<br /> 98 (40,0%)<br /> 28 (37,3%)<br /> 9 (39,1%)<br /> 18 (13,4%)<br /> Khô miệng<br /> 0<br /> 0<br /> 27 (12,5%)<br /> 10 (13,3%)<br /> 3 (13,0%)<br /> 13 (9,7%)<br /> Chóng mặt<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 1 ( 4,3%)<br /> 7 ( 5,2%)<br /> Ức chế hô hấp<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> Tác dụng phụ<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Tình trạng đau<br /> Tỉ lệ BN có đau của NC này là 65,24% sấp xỉ<br /> với các NC trong và ngoài nước là khoảng 2/3 số<br /> BN ung thư giai đoạn tiến xa có đau. Tỉ lệ này<br /> khá cao là do các NC được khảo sát tại những<br /> trung tâm điều trị chống đau.<br /> <br /> Tuổi<br /> Đa số BN trong độ tuổi trên 40. Trung bình:<br /> 54,58  15,23 không có sự khác biệt so với các<br /> NC của các tác giả khác (14,18,19).<br /> <br /> Giới tính<br /> Theo NC của Donovan KA và cộng sự<br /> (2008)(5) cho thấy không có sự khác biệt về giới<br /> tính ở BN đau trong ung thư. Trong NC này, tỉ<br /> lệ nam: nữ là 1,28: 1 (nam chiếm 56,2%), đều này<br /> có thể do Bệnh viện Chợ Rẫy chưa có chuyên<br /> khoa phụ khoa, nên số BN nữ bị ung thư phụ<br /> khoa (vú, cổ tử cung, buồng trứng) là những<br /> <br /> ung thư thường gặp ở nữ đến điều trị không<br /> nhiều. Do đó, tỷ lệ BN nữ ít hơn so với BN nam.<br /> <br /> Mức độ đau<br /> Theo NC này, đa số BN (97,8%) có đau vừa<br /> đến đau nặng (đau nặng chiếm 50,2%). So với<br /> các NC khác về tỉ lệ đau mức độ nặng (điểm đau<br /> 7-10).<br /> NC<br /> (3)<br /> Caraceni A, Portenoy RK (1999)<br /> (17)<br /> Vũ Văn Vũ và cộng sự (2001)<br /> (18)<br /> Vũ Văn Vũ, Nguyễn Hải Nam (2004)<br /> NC này<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 66,7%<br /> 41%<br /> 66,6%<br /> 50,2%<br /> <br /> Nhìn chung, đau do ung thư phần lớn ở<br /> mức độ nặng vì đa số các trường hợp khi ung<br /> thư được phát hiện thì bệnh đã ở giai đoạn<br /> muộn.<br /> <br /> Loại đau<br /> Theo NC của Davis MP, Walsh D (2004), đau<br /> do thần kinh xảy ra trong 1/3 BN ung thư, đơn<br /> độc hoặc phối hợp với đau cảm thụ(4). Trong NC<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br /> 141<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> này, có 18,27% số BN có đau phối hợp giữa đau<br /> cảm thụ và đau do thần kinh. Điều này lưu ý<br /> chúng ta khi điều trị đau cho BN ung thư, cần<br /> phối hợp thêm với các thuốc hỗ trợ có tác dụng<br /> điều trị đau do thần kinh (Gabapentin,<br /> Pregabalin …) nếu BN có loại đau phối hợp này.<br /> <br /> một chỉ số có thể giúp các cơ sở y tế ước lượng<br /> nhu cầu sử dụng morphin. Từ đó, có kế hoạch<br /> dự trù cơ số thuốc morphin đủ dùng hàng năm,<br /> tránh tình trạng thiếu hụt morphin để điều trị<br /> giảm đau cho BN.<br /> <br /> Hiệu quả điều trị giảm đau<br /> <br /> Trong NC này, liều kiểm soát đau tốt của<br /> morphin TDD trung bình: 38  14,98 mg / 24 giờ.<br /> <br /> Hơn 1/2 số BN (60,3%) đáp ứng với điều trị<br /> đau bậc 2. Gần 1/3 số BN (29,3%) chỉ đáp ứng<br /> với điều trị đau bậc 3. Điều này cho thấy nhu<br /> cầu sử dụng thuốc nhóm opioid mạnh để điều<br /> trị giảm đau cho BN ung thư khá cao.<br /> <br /> Điều trị giảm đau bậc 2 với tramadol<br /> tiêm<br /> Chúng tôi thường dùng tramadol tiêm cho<br /> những BN cần dùng liều codein cao hơn nhưng<br /> không thể tăng số lượng viên thuốc codein dạng<br /> phối hợp lên được vì tránh quá liều<br /> acetaminophen (mỗi viên codein dạng phối hợp<br /> có 500mg acetaminophen), mặt khác tramadol<br /> có độ mạnh gấp 2 lần codein(2). Trong NC này,<br /> liều tramadol tiêm có đáp ứng kiểm soát đau tốt<br /> thường gặp là 300mg/ngày (chiếm 80,9%). Theo<br /> NC của Frank Petzke và cộng sự (2001), liều<br /> tramadol đạt kiểm soát đau tốt là 400mg/ngày ở<br /> 70% BN(6).<br /> <br /> Điều trị giảm đau bậc 3<br /> Theo NC này, trong điều trị đau bậc 3,<br /> morphin uống được sử dụng nhiều nhất và cho<br /> đáp ứng kiểm soát đau tốt cho khoãng ½ số BN<br /> đau nặng (51,4%). Còn lại là các dạng sử dụng<br /> opioid qua đường tiêm dưới da, truyền dưới da<br /> liên tục hoặc miếng dán ngấm qua da cũng có<br /> hiệu quả kiểm soát đau tốt cho BN.<br /> <br /> Liều morphin uống<br /> Liều kiểm soát đau tốt của morphin uống<br /> trung bình: 95,76  39,64 mg / 24 giờ. Theo NC<br /> của Hồ Thị Đoan Trinh (2001)(7) cho thấy: liều có<br /> kết quả giảm đau tốt nhất ở hầu hết các dạng<br /> ung thư là 120mg/ngày. Mặc dù không có liều<br /> giới hạn tối đa của morphin trong điều trị đau<br /> nặng do ung thư, nhưng có được kết quả liều<br /> morphin sử dụng trung bình cho BN cũng là<br /> <br /> 142<br /> <br /> Liều morphin tiêm dưới da<br /> <br /> Liều morphin truyền DDLT<br /> Theo NC của Phùng Phướng (2006) cho thấy<br /> liều morphin truyền dưới da liên tục từ 3040mg/24 giờ có thể làm giảm hoàn toàn cơn đau<br /> trong 93% trường hợp(12). Trong NC này, liều<br /> kiểm soát đau tốt của morphin truyền DDLT<br /> trung bình: 58,70  23,60 mg / 24 giờ. Liều trung<br /> bình này cao hơn so với liều trung bình của<br /> morphin TDD và khi chuyển đổi sang liều<br /> tương đương morphin uống thì cũng có trị số<br /> cao hơn, là do chúng tôi thường sử dụng<br /> morphin truyền DDLT cho những BN có liều sử<br /> dụng morphin tiêm cao ≥ 40mg/24 giờ hoặc liều<br /> morphin uống ≥ 120mg/24 giờ để tránh cho BN<br /> phải tiêm chích nhiều lần hoặc uống quá nhiều<br /> thuốc.<br /> <br /> Liều fentanyl dán<br /> Đa số BN (83,58%) có kiểm soát đau tốt với<br /> liều fentanyl 25 mcg/giờ. (tương đương liều<br /> morphin uống là 54 - 105 mg/24 giờ). Phù hợp<br /> với liều trung bình của morphin uống hoặc<br /> TDD được thấy ở trên.<br /> <br /> Tác dụng phụ theo loại opioid sử dụng<br /> Đối với opioid nhẹ<br /> - Với codein, tỉ lệ các tác dụng phụ ít, có thể<br /> do chúng tôi sử dụng ở liều lượng không cao<br /> lắm (codein 120 mg/ngày) do ngại quá liều<br /> paracetamol trong viên uống phối hợp<br /> paracetamol+codein.<br /> - Với tramadol: thường gặp là táo bón<br /> (33,7%) và buồn nôn, nôn (7%) ít hơn nhiều so<br /> với dùng opiod mạnh. Ngoài ra, do tác dụng<br /> giảm đau của tramadol mạnh gấp 2 lần codein(2),<br /> do đó có thể dùng tramadol thay thế trong<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2012<br /> <br />