zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Luật học

Đánh bắt cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không được kiểm soát và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam

Chia sẻ: ViDoha2711 ViDoha2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

45
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đánh bắt cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không được kiểm soát (IUU Fishing) là hoạt động đánh bắt cá của tàu thuyền mà chưa có sự cho phép hoặc đã cho phép những vi phạm các quy định về đánh bắt. IUU Fishing có ảnh hưởng tiêu cực tới lợi ích của quốc gia ven biển cũng như lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. Các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, đang có các nỗ lực để ngăn ngừa, chấm dứt, loại bỏ tình trạng IUU Fishing.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh bắt cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không được kiểm soát và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam

NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT ĐÁNH BẮT CÁ BẤT HỢP PHÁP, KHÔNG CÓ BÁO CÁO VÀ KHÔNG ĐƯỢC KIỂM SOÁT VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI VIỆT NAM* Nguyễn Thị Kim Ngân* * TS. Khoa Pháp luật Quốc tế Trường Đại học Luật Hà Nội. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: đánh bắt cá bất hợp pháp, luật Đánh bắt cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không được kiểm quốc tế về đánh cá trên biển, IUU Fishing soát (IUU Fishing) là hoạt động đánh bắt cá của tàu thuyền mà chưa có sự cho phép hoặc đã cho phép nhưng vi phạm các quy Lịch sử bài viết: định về đánh bắt. IUU Fishing có ảnh hưởng tiêu cực tới lợi ích Nhận bài: 02/02/2018 của quốc gia ven biển cũng như lợi ích chung của cộng đồng quốc Biên tập: 07/03/2018 tế. Các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, đang có các Duyệt bài: 12/03/2018 nỗ lực để ngăn ngừa, chấm dứt, loại bỏ tình trạng IUU Fishing. Article Infomation: Abstract: Keywords: Illegal Fishing, International Illegal, unreported and unregulated fishing (IUU Fishing) is a Law of Fisheries, IUU Fishing fishing activity by the vessels without permission or permission Article History: but in violation of fishing regulations. IUU Fishing provides negative impacts on the interests of the coastal countries as Received: 02 Feb. 2018 well as the common interests of the international community. Edited: 07 Mar. 2018 Several countries in all over the world, including Vietnam, are Approved: 12 Mar. 2018 making efforts to prevent, stop and dismiss IUU Fishing. 1. Một số khía cạnh pháp lý quốc tế về quyền, quyền chủ quyền trong các vùng biển hoạt động đánh bắt cá trên biển như nội thuỷ, lãnh hải, tiếp giáp lãnh hải, a. Hoạt động đánh bắt cá theo quy đặc quyền kinh tế và thềm lục địa. Trong các định của Công ước Liên hiệp quốc về Luật vùng biển này, quyền khai thác tài nguyên Biển năm 1982 thiên nhiên, trong đó có nguồn tài nguyên Theo quy định của Công ước cá, là một trong những nội dung của chủ Liên hiệp quốc về Luật Biển năm 1982 quyền và quyền chủ quyền của quốc gia (UNCLOS), các quốc gia ven biển có chủ ven biển. * Bài viết này được thực hiện trong khuôn khổ đề tài của Trường Đại học Luật Hà Nội, Bảo hộ công dân trong pháp luật quốc tế và pháp luật một số quốc gia – Kinh nghiệm cho Việt Nam (thực hiện năm 2017-2018).. Số 6(358) T3/2018 17
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT - Ở vùng nội thuỷ và lãnh hải, xuất nhằm bảo tồn tài nguyên sinh vật của biển phát từ chủ quyền quốc gia đối với lãnh thổ, quốc tế, trong đó có tài nguyên cá5. mọi hoạt động liên quan đến khai thác, quản b. Hoạt động đánh bắt cá theo các lý hay bảo tồn nguồn tài nguyên cá sẽ thuộc thoả thuận quốc tế khác thẩm quyền của quốc gia ven biển. Điều 19 Ngoài UNCLOS, các quốc gia cũng UNCLOS quy định tàu thuyền nước ngoài đã ký kết các thoả thuận quốc tế điều chỉnh được “đi qua không gây hại” trong lãnh hải hoạt động đánh bắt cá trên biển như Bộ Quy của quốc gia ven biển và không được tiến tắc ứng xử nghề cá có trách nhiệm của Tổ hành một số hoạt động trong đó có hoạt chức Nông lương Liên hiệp quốc (FAO) năm động đánh bắt cá. 1993, Hiệp định Thực thi các điều khoản của - Ở vùng đặc quyền kinh tế (bao trùm UNLOS về bảo tồn và quản lý các đàn cá lên cả vùng tiếp giáp lãnh hải), quốc gia lưỡng cư và di cư xa của Liên hiệp quốc năm ven biển có các quyền chủ quyền đối với 1995, Hiệp định về Các biện pháp của quốc các nguồn tài nguyên sinh vật, trong đó có gia có cảng trong việc ngăn ngừa, chấm dứt nguồn tài nguyên cá theo quy định tại Điều và loại bỏ đánh bắt cá bất hợp pháp của FAO 56 UNCLOS. Quyền chủ quyền của quốc gia năm 2009... Hoạt động đánh bắt cá của các ven biển đối với nguồn tài nguyên sinh vật quốc gia thành viên trong các trường hợp trong vùng đặc quyền kinh tế liên quan đến này phải tuân thủ quy định của các thoả các nội dung sau: bảo tồn nguồn tài nguyên thuận đó. sinh vật; khai thác nguồn tài nguyên sinh Các quốc gia còn ký kết nhiều thoả vật; thi hành các luật và quy định của quốc thuận khai thác chung nghề cá, qua đó xác gia ven biển1. lập cơ chế thích hợp để cùng khai thác, quản - Ở thềm lục địa, đối với các sinh vật lý và bảo tồn nguồn tài nguyên cá trên các thuộc loài định cư, quốc gia ven biển cũng có vùng biển. Có thể kể đến một số thoả thuận quyền chủ quyền trong thăm dò và khai thác khai thác chung nghề cá như Hiệp định nghề các tài nguyên này2. cá Hàn Quốc - New Zealand năm 1978, Ngoài các quy định về đánh bắt cá Hiệp định nghề cá Nhật Bản - Australia năm trong các vùng biển thuộc chủ quyền và 1968, Hiệp định hợp tác nghề cá Việt Nam quyền chủ quyền quốc gia, UNCLOS còn - Trung Quốc năm 2000… Các thoả thuận quy định về hoạt động đánh bắt cá trên vùng khai thác chung nghề cá thực chất là nhằm biển quốc tế. Ở vùng biển này, tất cả các hợp nhất ngư trường, hợp tác quản lý việc quốc gia đều được hưởng quyền tự do biển khai thác (đánh giá trữ lượng và xác định cả với các nội dung bao gồm cả quyền tự do khả năng cho phép khai thác, quy định công đánh bắt cá3. Hoạt động đánh bắt cá trong cụ đánh bắt, xử lý các hành vi khai thác trái vùng biển quốc tế được sự điều chỉnh của phép…) để bảo tồn và phát triển nguồn tài pháp luật quốc gia mà tàu treo cờ4 và các nguyên sinh vật. Trong các thoả thuận khai quy định của pháp luật quốc tế. UNCLOS thác chung cũng đề cập đến các vấn đề liên đồng thời quy định nghĩa vụ của quốc gia quan như khu vực, thời hạn, đối tượng khai phải tự mình, hoặc hợp tác với các quốc gia thác, cơ chế khai thác chung, phân chia lợi khác, để xác định các biện pháp cần thiết nhuận… 1 Điều 61, Điều 62 và Điều 73 UNCLOS. 2 Điều 68 và Điều 77 UNCLOS. 3 Điều 87 UNCLOS. 4 Khoản 1 Điều 94 UNCLOS. 5 Điều 117, Điều 118 và Điều 119 UNCLOS. 18 Số 6(358) T3/2018
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT Như vậy, tính hợp pháp của một hoạt nhưng đã có hành vi vi phạm các quy định động đánh bắt cá trên biển được xác định về quản lý và bảo tồn đã được tổ chức đó dựa trên UNCLOS, các điều ước quốc tế về thông qua và có giá trị ràng buộc các quốc đánh cá ký kết giữa các quốc gia và các quy gia, hoặc các quy định có liên quan có thể định có liên quan của quốc gia ven biển. Các áp dụng của pháp luật quốc tế; hoặc (iii) vi hoạt động đánh bắt không tuân thủ các quy phạm pháp luật quốc gia hoặc các nghĩa vụ định này có thể bị coi là hoạt động đánh bắt quốc tế, bao gồm cả những cam kết của quốc cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không gia hợp tác với một tổ chức quản lý nghề cá được kiểm soát. khu vực có liên quan. 2. Hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, - Đánh bắt cá không báo cáo muốn không có báo cáo và không được kiểm đề cập đến các hoạt động đánh bắt: (i) chưa soát được báo cáo, hoặc đã được báo cáo sai với Trong tài liệu Chương trình hành động cơ quan có thẩm quyền của quốc gia, trái với quốc tế để ngăn ngừa, chấm dứt và loại bỏ pháp luật và quy định của quốc gia; hoặc (ii) hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, không được thực hiện trong khu vực thuộc thẩm có báo cáo và không được kiểm soát (IPOA- quyền của một tổ chức quản lý nghề cá khu IUU)6, FAO đã giải thích đánh bắt cá bất hợp vực nhưng không được báo cáo hoặc đã pháp, không có báo cáo và không được kiểm được báo cáo sai, trái với thủ tục báo cáo soát (Illegal, Unreported and Unregulated của tổ chức. Fishing - IUU Fishing) là những hoạt động - Đánh bắt cá không được kiểm soát đánh bắt cá của tàu thuyền (bao gồm cả tàu muốn đề cập đến các hoạt động đánh bắt: thuyền nước ngoài và tàu thuyền của quốc (i) được thực hiện trong khu vực thuộc thẩm gia ven biển) mà chưa có sự cho phép hoặc quyền của một tổ chức quản lý nghề cá khu đã cho phép nhưng vi phạm các quy định vực bởi tàu không quốc tịch, hoặc bởi tàu về đánh bắt cá. IUU Fishing có thể xảy ra treo cờ của quốc gia không phải là thành tại vùng biển thuộc thẩm quyền tài phán của viên của tổ chức, hoặc bởi một thực thể nghề một quốc gia hoặc tại các vùng biển được cá theo cách thức không phù hợp hoặc trái quản lý bởi các tổ chức quản lý nghề cá khu với các quy định về bảo tồn và quản lý của tổ vực. IUU Fishing bao gồm 3 nhóm hành vi chức đó; hoặc (ii) được thực hiện trong khu là đánh bắt cá bất hợp pháp (Illegal Fishing), vực hoặc với đàn cá chưa có quy định về bảo đánh bắt cá không có báo cáo (Unreported tồn hoặc quản lý phù hợp và khi các hoạt Fishing) và đánh bắt cá không được kiểm động đánh bắt được thực hiện theo cách thức soát (Unregulated Fishing), trong đó: không phù hợp với trách nhiệm của quốc gia - Đánh bắt cá bất hợp pháp muốn đề trong việc bảo tồn nguồn tài nguyên sinh vật cập đến các hoạt động đánh bắt: (i) được biển theo quy định chung của luật quốc tế. thực hiện bởi tàu quốc gia hoặc tàu nước IUU Fishing có ảnh hưởng tiêu cực ngoài trong vùng biển thuộc thẩm quyền tài tới lợi ích của quốc gia ven biển cũng như phán của quốc gia mà không có sự cho phép lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. IUU của quốc gia hoặc trái với pháp luật và quy Fishing làm giảm sút trực tiếp giá trị đánh bắt định của quốc gia; hoặc (ii) được thực hiện mà quốc gia ven biển có thể thực hiện. Các bởi tàu treo cờ của các quốc gia là thành viên nguồn số liệu của Liên minh châu Âu (EU) của một tổ chức quản lý nghề cá khu vực ước tính, hoạt động đánh bắt cá IUU Fishing 6 International Plan of Action to Prevent, Deter and Eliminate Illegal, Unreported and Unregulated Fishing. Nguồn http:// www.fao.org/3/a-y1224e.pdf truy cập ngày 30/12/2017. Số 6(358) T3/2018 19
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT chiếm tới 19% tổng sản lượng cá đánh bắt hiệu lực khi được 25 quốc gia phê chuẩn10. trên thế giới hàng năm, tương đương 10 tỷ Ở cấp độ khu vực, năm 2008, EU cũng Euro7. IUU Fishing ảnh hưởng đến đa dạng đã ban hành Quy định về IUU Fishing. Ngoài sinh học và làm mất cân bằng hệ sinh thái. nguyên tắc chung, Quy định về IUU Fishing IUU Fishing phá huỷ các hệ sinh thái biển của EU đề cập đến các vấn đề: (i) đăng ký và các loài dễ bị tổn thương như rạn san hô, đánh bắt cá của tàu thuyền quốc gia không rùa biển và chim biển; gia tăng áp lực đối là thành viên EU; (ii) xuất nhập khẩu các với các loài cá nguy cấp. Việc đánh bắt IUU sản phẩm thuỷ sản, theo đó mọi hoạt động Fishing trực tiếp ảnh hưởng đến số lượng, thương mại các sản phẩm thuỷ sản có được chủng loại của các loài cá. từ IUU Fishing đều bị nghiêm cấm; (iii) biện Để ngăn ngừa, chấm dứt và loại bỏ pháp cưỡng chế, trừng phạt các trường hợp IUU Fishing, ở cấp độ toàn cầu, FAO đã vi phạm nghiêm trọng, có dính líu hoặc hậu xây dựng một Chương trình hành động quốc thuẫn hoạt động IUU Fishing; (vi) hợp tác tế (IPOA-IUU) vào năm 2001. IPOA-IUU quốc tế trong ngăn ngừa, chấm dứt và loại được xây dựng trong khuôn khổ pháp lý của bỏ IUU Fishing… Bộ Quy tắc ứng xử nghề cá có trách nhiệm Trên cơ sở các quy định của pháp luật của FAO năm 19958. IPOA-IUU là một văn quốc tế, cơ chế ngăn ngừa, chấm dứt và loại kiện mang tính tự nguyện áp dụng cho các bỏ IUU Fishing đã dần được định hình rõ nét quốc gia, các thực thể và ngư dân. IPOA- cả ở cấp độ toàn cầu và khu vực. Đây là kết IUU xác định mục tiêu và nguyên tắc thực quả của sự nỗ lực hợp tác giữa các quốc gia hiện các biện pháp để ngăn ngừa, chấm dứt hướng tới bảo vệ các lợi ích chung của cộng và loại bỏ IUU Fishing. IPOA-IUU trước đồng cũng như lợi ích hợp pháp của quốc hết tập trung vào trách nhiệm của tất cả các gia ven biển đối với các nguồn tài nguyên quốc gia, trong đó có trách nhiệm của quốc cá trong các vùng biển thuộc chủ quyền và gia tàu treo cờ, quốc gia ven biển, quốc gia quyền chủ quyền của quốc gia cũng như trên có cảng biển; tiếp đến là các biện pháp liên các vùng biển quốc tế. quan đến thị trường, vấn đề nghiên cứu và các tổ chức quản lý nghề cá khu vực9. Để xác 3. Một số vấn đề đặt ra đối với Việt Nam lập các nghĩa vụ mang tính ràng buộc pháp trước các hoạt động đánh bắt cá bất hợp lý đối với các quốc gia, năm 2009, Hiệp định pháp, không có báo cáo và không được về Các biện pháp của quốc gia có cảng trong kiểm soát việc ngăn ngừa, chấm dứt và loại bỏ IUU a. Hoạt động đánh bắt cá bất hợp Fishing đã được FAO thông qua. Hiệp định pháp của tàu thuyền nước ngoài trong các này được coi là bước đột phá chống nạn khai vùng biển Việt Nam thác trái phép, theo đó các quốc gia có cảng Hoạt động đánh bắt của tàu cá nước sẽ không cho phép tàu đánh bắt cá trái phép ngoài trong vùng biển Việt Nam được điều cập cảng của quốc gia mình, qua đó ngăn chỉnh bởi Luật Biển Việt Nam năm 2012, chặn các nguồn hải sản trái phép đưa vào thị Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, Luật trường quốc tế. Hiệp định sẽ chính thức có Tài nguyên môi trường biển và hải đảo 7 Nguồn http://chongbanphagia.vn/quy-dinh-ve-chong-danh-bat-ca-bat-hop-phap-cua-lien-minh-chau-au-n1009.html, truy cập ngày 16/1/2018 8 Code of Conduct for Responsible Fisheries. Nguồn http://www.fao.org/fishery/code/en, truy cập ngày 16/1/2018 9 International Plan of Action to Prevent, Deter and Eliminate Illegal, Unreported and Unregulated Fishing. Nguồn http:// www.fao.org/3/a-y1224e.pdf, truy cập ngày 30/12/2017. 10 Groundbreaking Treaty on Illegal Fishing Approved. Nguồn: http://www.fao.org/news/story/en/item/37627/icode/, truy cập ngày 30/12/2017. 20 Số 6(358) T3/2018
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT năm 2015, đặc biệt là Luật Thuỷ sản năm CP ngày 12/9/2013 về xử phạt vi phạm hành 2017. Theo quy định của Luật Thuỷ sản chính trong hoạt động thuỷ sản,… năm 2017, tổ chức, cá nhân nước ngoài có Mặc dù đã có các quy định cụ thể tàu được cấp phép hoạt động thủy sản trong để ngăn ngừa hành vi đánh bắt cá bất hợp vùng biển Việt Nam khi đáp ứng các điều pháp nhưng trong những năm qua, nhưng kiện nhất định như: (i) thực hiện trên cơ sở số lượng tàu thuyền nước ngoài đánh bắt thỏa thuận quốc tế; (ii) có giấy phép của cá trái phép trong các vùng biển Việt Nam quốc gia có tàu; (iii) có Giấy chứng nhận đang có chiều hướng gia tăng. Theo thống đăng ký đầu tư hoặc có dự án hợp tác do kê, trong năm 2015 có gần 4.000 tàu cá nước Việt Nam cấp; (iv) có thiết bị giám sát hành ngoài đánh bắt trái phép, tăng 1.764 tàu so trình theo quy định...11. với cùng kỳ năm 201414. Một trong những Hành vi được coi là khai thác bất hợp nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam việc áp dụng các biện pháp xử lý tàu thuyền bao gồm: khai thác không có giấy phép; khai vi phạm chưa đủ sức răn đe, hiệu quả hoạt thác trong vùng cấm khai thác, trong thời động của các lực lượng chấp pháp trên biển gian cấm khai thác; khai thác loài có kích chưa cao. Biện pháp chủ yếu mà Việt Nam thước nhỏ hơn quy định; sử dụng nghề, ngư áp dụng là xua đuổi, hoặc bắt giữ, xử phạt cụ khai thác bị cấm; khai thác thủy sản trái vi phạm hành chính sau đó phóng thích tàu phép trong vùng biển thuộc quyền quản lý nước ngoài. Trong thời gian tới, các cơ quan của tổ chức quản lý nghề cá khu vực, quốc có thẩm quyền của Việt Nam nên tăng cường gia và vùng lãnh thổ khác; không trang bị việc áp dụng các biện pháp đủ tính răn đe, hoặc trang bị không đầy đủ hoặc không vận trừng phạt nhằm xử lý triệt để các hành vi vi hành thiết bị thông tin liên lạc và thiết bị phạm, tránh gia tăng các trường hợp tái phạm giám sát hành trình theo quy định...12. như tăng tiền phạt, tăng các khoản tiền bảo Khi có hoạt động đánh bắt của tàu lãnh, áp dụng thường xuyên các hình phạt bổ thuyền nước ngoài trong các vùng biển Việt sung như tịch thu tàu vi phạm, tịch thu giấy Nam, các cơ quan chức năng của Việt Nam phép hoạt động, tạm đình chỉ dự án... Nếu cá có quyền kiểm tra, kiểm soát; nếu phát hiện nhân nước ngoài có tàu cá vi phạm nghiêm hành vi vi phạm thì xử lý vi phạm hành trọng sẽ bị truy tố trách nhiệm hình sự theo chính, buộc người và phương tiện nước quy định của pháp luật Việt Nam trên cơ sở ngoài chấm dứt hành vi vi phạm, rời khỏi phù hợp với luật pháp quốc tế. Bên cạnh đó, vùng nước đang hoạt động hoặc rời khỏi chúng ta cũng cần tăng cường sự phối hợp vùng biển Việt Nam; bắt, giữ người và giữa các lực lượng chấp pháp trên biển như phương tiện phạm pháp quả tang, lập biên Cảnh sát biển, Lực lượng kiểm ngư... trong bản xử lý theo thẩm quyền theo quy định quá trình thực thi pháp luật nhằm bảo vệ của pháp luật Việt Nam13. Các biện pháp xử chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài lý tàu thuyền vi phạm đã được vụ thể hoá phán của quốc gia trên các vùng biển; đồng trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ thời, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong trao đổi sung năm 2017, Nghị định số 103/2013/NĐ- thông tin, đào tạo nhân lực, chuyển giao 11 Điều 55 Luật Thuỷ sản Việt Nam năm 2017. 12 Điều 60 Luật Thuỷ sản Việt Nam năm 2017. 13 Điều 11 Pháp lệnh Cảnh sát biển năm 2008, Điều 8 Nghị định số 102/2012/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Kiểm ngư. 14 Nguồn http://www.antv.gov.vn/tin-tuc/xa-hoi/ngan-chan-tau-ca-nuoc-ngoai-danh-bat-trai-phep-tren-bien-viet-nam-183483. html, truy cập ngày 22/1/2018 Số 6(358) T3/2018 21
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT công nghệ, tăng cường các hoạt động tuần mỗi thuyền viên bị phạt 100.000 RM hoặc tra, kiểm soát chung trên biển, phối hợp linh lĩnh án tù lên tới 2 năm hoặc bị áp dụng cả hoạt trong việc bắt giữ và xử lý các trường hai hình phạt19. Trong khi đó, Australia thực hợp vi phạm... hiện chính sách tịch thu tàu, bắt giữ thuyền b. Bảo hộ ngư dân và tàu cá Việt viên và có thể áp dụng hình phạt tù20. Nam bị quốc gia nước ngoài bắt giữ Ngoài những vùng biển đã có sự phân Việt Nam có khoảng 2,5 triệu ngư dân định rõ ràng, hiện nay Việt Nam còn có các và người làm các dịch vụ hậu cần tại Biển vùng biển chồng lấn, hoặc đang có tranh Đông, cùng hơn 170.000 tàu cá tham gia chấp với các quốc gia láng giềng. Điều này đánh cá trên biển15. Vì lợi ích kinh tế cũng cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động như do thiếu hiểu biết, một số không nhỏ đánh bắt cá của ngư dân Việt Nam. Trong ngư dân Việt Nam không chỉ đánh bắt cá nhiều trường hợp, ngư dân Việt Nam đánh trong các vùng biển của Việt Nam mà còn bắt cá trong vùng biển mà Việt Nam tuyên xâm phạm, đánh bắt cá trái phép trong vùng bố chủ quyền, quyền chủ quyền nhưng vẫn biển của quốc gia nước ngoài. Từ năm 2010 bị các quốc gia láng giềng cho là đánh bắt cá đến nay, đã có 1.340 tàu với 11.028 ngư dân trái phép trong vùng biển của họ. Các quốc xâm phạm vùng biển nước ngoài, đánh bắt gia này xua đuổi, gây khó khăn cho hoạt cá trái phép bị bắt giữ, xử lý16. động của tàu cá Việt Nam, thậm chí áp dụng Ngư dân Việt Nam đánh bắt cá bất hợp các biện pháp xử lý mạnh. pháp trong vùng biển nước ngoài phải đối Khi tàu cá và ngư dân Việt Nam bị diện với các biện pháp trừng phạt rất nghiêm quốc gia nước ngoài áp dụng các biện pháp khắc. Pháp luật Indonesia quy định hình xử phạt, dựa trên các quy định của pháp luật phạt tù lên tới 7 năm, phạt tiền lên tới 20 quốc tế và pháp luật quốc gia, các cơ quan tỷ RP (khoảng 1,5 triệu USD), ngoài ra các chức năng Việt Nam đã tiến hành các biện cơ quan chức năng Indonesia còn được đốt pháp bảo hộ công dân. Trong thời gian qua, hoặc đánh đắm tàu cá nước ngoài đánh bắt công tác bảo hộ ngư dân, tàu cá đã được thực cá trái phép17. Từ tháng 1 đến tháng 10 năm hiện với 726 tàu, với tổng số 5.752 ngư dân. 2017, Indonesia đã đánh đắm 110 tàu nước Phần lớn trong số này bị phía nước ngoài ngoài đánh bắt cá trái phép, nâng tổng số tàu bắt giữ, phạt tù. Với phía Trung Quốc, từ bị đánh đắm lên 317 chiếc kể từ năm 2014, tháng 12 năm 2013 đến tháng 6 năm 2016, trong đó có các tàu của ngư dân Việt Nam18. các cơ quan chức năng Việt Nam đã tiến Theo pháp luật Malaysia, nếu bị buộc tội hành bảo hộ, giúp đỡ 167 tàu với 1.359 ngư đánh bắt trái phép, thuyền trưởng có thể bị dân21. Với phía Indonesia, trong tháng 9 và phạt tới 1 triệu RM (khoảng 260.000 USD), tháng 10 năm 2016, Đại sứ quán Việt Nam 15 Nguồn http://baoquocte.vn/bao-ho-cong-dan-trong-the-gioi-phang-34821.html, truy cập ngày 27/1/2018 16 Nguồn http://www.thuysanvietnam.com.vn/danh-bat-trai-phep-o-vung-bien-nuoc-ngoai-de-xuat-co-quan-cong-an- vao-cuoc-article-18838.tsvn, truy cập ngày 27/1/2018 17 Luật Đánh cá số 31 năm 2004, sửa đổi bởi Luật số 45 năm 2009 của Indonesia. Nguồn http://extwprlegs1.fao.org/docs/ pdf/ins97600.pdf, truy cập ngày 27/1/2018. 18 Nguồn https://baomoi.com/indonesia-se-danh-dam-cac-tau-nuoc-ngoai-danh-bat-ca-trai-phep/c/23641933.epi, truy cập ngày 27/1/2018. 19 Luật Đánh cá số 317 năm 1985, sửa đổi bổ sung năm 2012 của Malaysia. Nguồn http://www.agc.gov.my/agcportal/ uploads/files/Publications/LOM/EN/Act%20317%20-%20Fisheries%20Act%201985.pdf, truy cập ngày 27/1/2018 20 Luật Điều chỉnh hoạt động đánh cá năm 1991, sửa đổi, bổ sung năm 2017 của Australia. Nguồn https://www.legislation. gov.au/Details/C2016C01062, truy cập ngày 27/1/2018. 21 Nguồn http://baoquocte.vn/bao-ho-cong-dan-trong-the-gioi-phang-34821.html, ngày truy cập 27/1/2018. 22 Số 6(358) T3/2018
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT tại Indonesia đã tiến hành bảo hộ và đưa hơn gia thì cần nghiên cứu cân nhắc kỹ để có 300 ngư dân Việt Nam bị Indonesia bắt giữ chính sách phù hợp, nhất là khi hoạt động vi về nước. Hoạt động bảo hộ cũng được Việt phạm, đánh bắt cá của ngư dân Việt Nam ở Nam tiến hành để bảo hộ các ngư dân bị các các vùng biển nước ngoài chủ yếu là do sự quốc gia khác bắt giữ như Malaysia, Thái thiếu hiểu biết và do đời sống còn khó khăn, Lan, Nhật Bản, Australia… bị phụ thuộc quá nhiều vào hoạt động đánh Một trong những cơ sở pháp lý quan bắt trên biển. trọng để Việt Nam tiến hành bảo hộ ngư Một vấn đề được đặt ra trong thực dân và tàu cá Việt Namlà quy định của tiễn là làm thế nào để hoạt động bảo hộ ngư UNCLOS. Khoản 3 Điều 73 UNCLOS quy dân và tàu cá Việt Nam một cách hiệu quả, định: “Các chế tài do quốc gia ven biển trù nhưng đồng thời không khuyến khích ngư định đối với những vi phạm luật và quy dân vi phạm đánh bắt cá ở vùng biển nước định về đánh cá trong vùng đặc quyền kinh ngoài. Thực tiễn cho thấy, khi làm tốt công tế không được bao gồm hình phạt tù giam, tác bảo hộ ngư dân, phần nào lại khuyến trừ khi các quốc gia hữu quan có thỏa thuận khích ngư dân tiếp tục vi phạm vùng biển khác, và không bao gồm một hình phạt thân nước ngoài. Để hạn chế điều này, cần đẩy thể nào khác”. Tuy nhiên, các quốc gia nước mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo ngoài vẫn áp dụng hình phạt tù đối với ngư dục pháp luật. Ngư dân Việt Nam cần được dân Việt Nam. Trong thời gian tới, Việt Nam trang bị những kiến thức về pháp luật trên cần tiếp tục nghiên cứu để có thể vận dụng biển, cần sớm chấm dứt tình trạng cố tình Điều 73 UNCLOS đấu tranh bảo hộ ngư dân cho tàu sang vùng biển nước ngoài khai bị quốc gia nước ngoài bắt giữ và áp dụng thác đánh bắt cá. Bên cạnh đó, các cơ quan hình phạt tù giam. chức năng, trong đó có Bộ đội biên phòng Phán quyết Vụ kiện Trọng tài Biển Việt Nam cần phát hiện kịp thời các chủ tàu, Đông giữa Philipines và Trung Quốc năm thuyền trưởng có dấu hiệu tổ chức đưa tàu 2016 đã làm rõ hơn giới hạn các vùng biển sang vùng biển nước ngoài đánh bắt cá; duy mà Trung Quốc có quyền tài phán theo trì việc ký cam kết không xâm phạm vùng quy định của UNCLOS. Đây cũng là cơ biển quốc gia khác. Các trạm kiểm soát biên sở pháp lý quan trọng để Việt Nam vận phòng phải kiên quyết không làm thủ tục dụng bảo vệ ngư dân và tàu cá của Việt xuất bến cho các phương tiện không thực Nam hoạt động trên Biển Đông, đặc biệt hiện việc ký cam kết, không chấp hành đầy tại các vùng biển mà Trung Quốc có yêu đủ các quy định; bắt giữ, xử lý nghiêm các sách biển. Điều này có ý nghĩa quan trọng hành vi vi phạm. trong bối cảnh Trung Quốc liên tục xua Việc áp dụng đồng bộ các biện pháp đuổi, ngăn cản, đâm va, tịch thu ngư cụ, nêu trên sẽ vừa đảm bảo tính hiệu quả của hải sản của ngư dân Việt Nam tại vùng hoạt động bảo hộ ngư dân và tàu cá Việt biển Trường Sa và Hoàng Sa. Nam, vừa thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ Hiện nay, một số quốc gia đang đẩy quốc tế của Việt Nam trong việc hợp tác với mạnh vận động cho việc hình sự hóa IUU các quốc gia và các tổ chức quốc tế để ngăn Fishing và coi đây là một dạng tội phạm có ngừa, chấm dứt và loại bỏ IUU Fishing. tổ chức xuyên quốc gia để đưa vào phạm vi c. Việt Nam trước chính sách của điều chỉnh của Công ước Chống tội phạm Liên minh châu Âu cấm nhập khẩu sản có tổ chức xuyên quốc gia. Việt Nam không phẩm IUU Fishing ủng hộ IUU Fishing, tuy nhiên việc coi IUU Như đã phân tích, EU có các quy định Fishing là tội phạm có tổ chức xuyên quốc riêng về IUU Fishing. Tháng 5/ 2017, Ủy Số 6(358) T3/2018 23
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT ban châu Âu đã làm việc với Việt Nam cứu để tham gia các điều ước quốc tế có liên để đưa ra cảnh báo và yêu cầu Việt Nam quan như Hiệp định Thực thi các điều khoản ngăn ngừa và loại bỏ IUU Fishing. Tháng của UNCLOS về bảo tồn và quản lý các 10/2017, EU đã chính thức "rút thẻ vàng" đàn cá lưỡng cư và di cư xa của Liên hiệp đối với hải sản của Việt Nam với lý do quốc năm 1995, Hiệp định về Các biện pháp những nỗ lực của Việt Nam là chưa đủ và của quốc gia có cảng trong việc ngăn ngừa, chưa hiệu quả để ngăn ngừa và loại bỏ IUU chấm dứt và loại bỏ IUU Fishing của FAO Fishing, đặc biệt là việc tàu cá Việt Nam khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước năm 2009; tiếp tục hoàn thiện pháp luật ngoài vẫn còn phổ biến. EU cũng thông phù hợp với các cam kết tại các điều ước báo sau 6 tháng (tức đến tháng 4/2018), nếu quốc tế mà Việt Nam đã và sẽ tham gia. Việt Việt Nam không khắc phục được tình trạng Nam cần có các biện pháp quản lý đội tàu trên sẽ bị “rút thẻ đỏ”, đồng nghĩa với việc và khả năng khai thác dựa trên những đánh hải sản Việt Nam sẽ không thể xuất khẩu giá đúng đắn về nguồn lợi và trữ lượng loài sang thị trường EU22. nhằm giảm thiểu tác hại của hoạt động khai Việc bị EU “rút thẻ vàng” và có nguy thác quá mức. Ngoài ra, Việt Nam cần thực cơ “rút thẻ đỏ” là một thách thức lớn đối hiện tốt hơn trách nhiệm của quốc gia mang với ngành khai thác và chế biến, xuất khẩu cờ trong việc quản lý và thanh, kiểm tra các hải sản Việt Nam. Những hệ lụy có thể tàu khai thác mang cờ Việt Nam; cần sửa xảy ra là uy tín và thương hiệu của ngành đổi và hoàn thiện hệ thống chứng nhận khai hải sản bị ảnh hưởng; xuất khẩu sang thị thác hải sản và quy trình/cơ chế chứng nhận trường EU bị sụt giảm, đồng thời tác động để đáp ứng được các yêu cầu của thị trường xấu đến việc xuất khẩu hải sản sang các thị trường khác như Hoa Kỳ - quốc gia cũng nhập khẩu về truy xuất nguồn gốc hải sản áp dụng hệ thống kiểm soát nhằm chống khai thác, quy định các cảng chỉ định cho khai thác IUU Fishing từ ngày 1/1/2018. phép tàu nước ngoài cập cảng, chuyển tải Ngoài ra, trong thời gian bị thẻ vàng, 100% hàng hải sản. lô hàng hải sản xuất khẩu sang EU sẽ bị giữ Tóm lại, IUU Fishing là hoạt động lại để kiểm tra nguồn gốc khai thác, làm có ảnh hưởng không nhỏ tới lợi ích chung mất thời gian và chi phí cho doanh nghiệp của cộng đồng quốc tế cũng như lợi ích xuất khẩu. hợp pháp của quốc gia ven biển đối với các Tuy nhiên, việc EU “rút thẻ vàng” nguồn tài nguyên cá trong các vùng biển cũng là cơ hội để Việt Nam có thể thực hiện thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền của quyết liệt hơn các biện pháp ngăn ngừa IUU quốc gia. Cơ chế ngăn ngừa, chấm dứt và Fishing, hướng tới mục tiêu phát triển bền loại bỏ IUU Fishing đã dần được định hình vững. Trước mắt, để “gỡ dần” thẻ vàng của EU, hàng tháng, Việt Nam sẽ công bố công cả ở cấp độ toàn cầu, khu vực và ở mỗi quốc khai danh sách tàu cá và chủ tàu vi phạm gia. Là một thành viên tích cực tham gia vào khai thác IUU Fishing, tổ chức lại hoạt động việc giải quyết các vấn đề mang tính toàn chứng nhận, xác nhận nguyên liệu khai thác cầu, Việt Nam đã và sẽ tiếp tục thực hiện các đảm bảo tính chính xác và kiểm tra chéo biện pháp để ngăn ngừa, chấm dứt và loại bỏ thông tin… Về lâu dài, Việt Nam cần nghiên IUU Fishing 22 Việt Nam bị “rút thẻ vàng”, nguy cơ hải sản hết cửa vào EU. Nguồn http://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/dau-tu/viet- nam-bi-rut-the-vang-nguy-co-hai-san-het-cua-vao-eu-406759.html, truy cập ngày 27/1/2018. 24 Số 6(358) T3/2018

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.