Đánh giá chỉ số sức cản động mạch thận và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân viêm cầu thận mạn

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ CHỈ SỐ SỨC CẢN ĐỘNG MẠCH THẬN<br /> VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN<br /> VIÊM CẦU THẬN MẠN<br /> Nguyễn Thị An Thủy, Đỗ Gia Tuyển, Đặng Thị Việt Hà<br /> Trường Đại học Y Hà Nội<br /> <br /> Tiến triển của viêm cầu thận mạn dẫn đến xơ hóa các cầu thận và làm tăng sức cản mạch máu trong<br /> thận. Nghiên cứu nhằm khảo sát chỉ số sức cản động mạch thận (Resistive Index - RI) bằng siêu âm<br /> Doppler động mạch thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính do viêm cầu thận mạn và đánh giá mối liên<br /> quan giữa chỉ số sức cản động mạch thận (RI) với mức lọc cầu thận và kích thước thận ở nhóm bệnh nhân.<br /> Sử dụng phương pháp nghiên cứu mô tẳ cắt ngang. Kết quả cho thấy không có sự khác biệt giữa chỉ số sức<br /> cản ở 2 bên động mạch thận tại vị trí gốc, thân và nhu mô thận với p > 0,05 ở mỗi nhóm bệnh thận mạn tính<br /> giai đoạn II - III, IV và V, có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về RI động mạch thận trung bình tại gốc, thân<br /> và nhu mô thận giữa 3 nhóm bệnh thận mạn tính giai đoạn II - III, IV và V (p < 0.05), có mối tương quan<br /> nghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống kê giữa RI động mạch thận gốc, thân và nhu mô thận với kích<br /> thước thận - d (chiều ngang thận phải, dọc thận phải, ngang thận trái, dọc thận trái ) và với mức lọc cầu<br /> thận. Từ đó cho thấy chỉ số sức cản động mạch thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính do viêm cầu<br /> thận mạn cao hơn so với người bình thường. Khi mức độ suy thận càng nặng, thận càng giảm dần về kích<br /> thước và mất dần về chức năng thì chỉ số sức cản động mạch thận càng tăng.<br /> <br /> Từ khóa: chỉ số sức cản (RI), động mạch thận, bệnh thận mạn tính<br /> <br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> trong việc quyết định lựa chọn các phương<br /> Suy thận mạn tính là một hội chứng lâm<br /> pháp điều trị cho bệnh nhân. Trong các<br /> sàng và hóa sinh tiến triển qua nhiều năm<br /> nguyên nhân gây suy thận mạn thì viêm cầu<br /> tháng làm giảm mức lọc cầu thận một cách từ<br /> thận mạn là nguyên nhân hay gặp nhất, chiếm<br /> từ và không hồi phục, kết quả cuối cùng là suy<br /> tới 30 - 45% các trường hợp [3]. Tiến triến của<br /> thận giai đoạn cuối [1; 2]. Khi đã suy thận giai<br /> viêm cầu thận mạn dẫn đến xơ hóa cầu thận<br /> đoạn cuối, bệnh nhân không những phải chịu<br /> và tổ chức kẽ thận, giảm dần chức năng của<br /> các biện pháp điều trị thay thế thận suy mà<br /> các mao mạch cầu thận, kết quả là giảm dần<br /> còn phải chịu rất nhiều các biến chứng của<br /> số lượng và diện tích các mạch máu trong<br /> suy thận mạn tính gây nên. Vì vậy, phát hiện<br /> thận [4; 5; 6]. Chính điều đó làm tăng sức cản<br /> sớm, điều trị kịp thời và dự đoán tiên lượng<br /> mạch máu trong thận. Sức cản mạch máu<br /> của tình trạng suy thận sẽ làm chậm tiến triển<br /> trong thận được tính bởi chỉ số sức cản<br /> của bệnh, bảo vệ, cải thiện được chức năng<br /> (Resistive index - RI) trong siêu âm Doppler<br /> thận và đặc biệt có ý nghĩa rất quan trọng<br /> mạch thận [7; 8]. Ở Việt Nam, cho đến nay<br /> các công trình nghiên cứu về chỉ số RI về<br /> Địa chỉ liên hệ: Đỗ Gia Tuyển, Bộ môn Nội, Trường Đại bệnh lý nhu mô thận mà đặc biệt là ở bệnh<br /> học Y Hà Nội.<br /> nhân viêm cầu thận mạn còn rất hạn chế. Vì<br /> Email: dogiatuyen70@gmail.com<br /> Ngày nhận: 6/8/2015 vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với<br /> Ngày được chấp thuận: 10/9/2015 mục tiêu:<br /> <br /> <br /> 50 TCNCYH 97 (5) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> 1. Khảo sát chỉ số sức cản động mạch thận tim mạch duy nhất thực hiện, đo các chỉ số<br /> (RI) bằng siêu âm doppler động mạch thận ở định lượng:<br /> bệnh nhân bệnh thận mạn tính do viêm cầu Vp: tốc độ tâm thu: đo ở đỉnh cao nhất của<br /> thận mạn. sóng tâm thu<br /> 2. Đánh giá mối liên quan giữa chỉ số sức Vd: tốc độ tâm trương: đo ở cuối thì tâm<br /> cản động mạch thận (RI) với mức lọc cầu thận trương, trước lúc xuất phát 1 sóng tâm thu<br /> và kích thước thận ở nhóm bệnh nhân trên. tiếp theo.<br /> Nhận định kết quả [7]:<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> RI < 0,7: bình thường.<br /> 1. Đối tượng RI ≥ 0,7: tăng chỉ số sức cản.<br /> <br /> Gồm 63 bệnh nhân được chẩn đoán là 4. Xử lý số liệu: bằng phần mềm SPSS<br /> bệnh thận mạn tính do viêm cầu thận mạn, 16.0.<br /> điều trị nội trú tại khoa Thận Tiết niệu - bệnh 5. Đạo đức nghiên cứu<br /> viện Bạch Mai, từ tháng 01/2013 đến tháng<br /> 08/2013. Loại khỏi nghiên cứu những bệnh Nghiên cứu chỉ nhằm bảo vệ và nâng cao<br /> sức khỏe cho bệnh nhân, không vì bất kỳ mục<br /> nhân mắc bệnh cầu thận thứ phát, có hội<br /> chứng thận hư, bệnh cầu thận do nhiễm độc đích nào khác. Mọi thông tin của đối tượng<br /> nghiên cứu đều được bảo mật và chỉ sử dụng<br /> thai nghén, suy thận cấp, suy thận mạn đã<br /> được điều trị thay thế. cho mục đích nghiên cứu. Các đối tượng<br /> nghiên cứu được cung cấp đầy đủ thông tin<br /> 2. Phương pháp: mô tả cắt ngang.<br /> và đồng ý tự nguyện tham gia nghiên cứu.<br /> 3. Nội dung<br /> III. KẾT QUẢ<br /> Tất cả các bệnh nhân được khai thác tiền<br /> sử, triệu chứng lâm sàng và khảo sát các xét 1. Đặc điểm của nhóm bệnh nhân<br /> nghiệm huyết học, hóa sinh và được siêu âm nghiên cứu<br /> thận bằng máy ALOKA đặt tại khoa Thận - Tiết - Tổng số bệnh nhân nghiên cứu là 63<br /> niệu Bệnh viện Bạch Mai và do các bác sỹ bệnh nhân, trong đó tỷ lệ nam/nữ là 1,17/1.<br /> chuyên khoa Thận siêu âm, đo các chỉ số: kích - Tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính<br /> thước thận, tình trạng nhu mô, ranh giới giữa<br /> giai đoạn II -III (30,2%), IV (30,2%) và V<br /> nhu mô và đài bể thận, tình trạng đài bể thận.<br /> (39,6%).<br /> Mức lọc cầu thận được tính theo công thức<br /> của Crockcoff - Gault. 2. Chỉ số sức cản (RI) động mạch thận<br /> Mọi bệnh nhân đều được siêu âm doppler của nhóm bệnh nhân nghiên cứu<br /> động mạch thận hai bên bằng máy siêu âm Chỉ số sức cản động mạch thận trong<br /> Doppler Philips HD 11 đặt tại viện Tim mạch - nghiên cứu này được đo tại các vị trí: gốc<br /> Bệnh viện Bạch Mai, sử dụng đầu dò phẳng động mạch thânh, thân động mạch thận và<br /> tần số 3,5 Mhz và do một bác sỹ chuyên khoa trong nhu mô thận ở mỗi bên thận.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 97 (5) - 2015 51<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Bảng 1. Chỉ số sức cản tại gốc, thân và nhu mô thận 2 bên<br /> <br /> RI ĐMT vị trí Gốc Thân Nhu mô thận<br /> <br /> BTMT<br /> TP TT TP TT TP TT<br /> giai đoạn<br /> <br /> ± SD 0,71 ± 0,04 0,70 ± 0,05 0,70 ± 0,35 0,69 ± 0,52 0,63 ± 0,37 0,63 ± 0,41<br /> II - III<br /> p > 0,05 > 0,05 > 0,05<br /> <br /> ± SD 0,74 ± 0,39 0,74 ± 0,03 0,73 ± 0,46 0,73 ± 0,36 0,65 ± 0,54 0,67 ± 0,46<br /> IV<br /> p > 0,05 > 0,05 > 0,05<br /> <br /> ± SD 0,77 ± 0,34 0,77 ± 0,47 0,77 ± 0,45 0,76 ± 0,45 0,72 ± 0,53 0,72 ± 0,62<br /> V P > 0,05 > 0,05 > 0,05<br /> <br /> <br /> *ĐMT: động mạch thận, BTMT: bệnh thận mạn tính, TP: thận phải, TT: thận trái<br /> Không có sự khác biệt giữa chỉ số sức cản ở 2 bên động mạch thận tại vị trí gốc, thân và nhu<br /> mô thận với p > 0,05 ở mỗi nhóm bệnh thận mạn tính giai đoạn II - III, IV và V.<br /> Do không có sự khác biệt về RI bên phải và trái động mạch thận tại các vị trí gốc, thân và nhu<br /> mô thận nên RI trung bình tại các vị trí trên được tính bằng trung bình cộng của hai bên động<br /> mạch thận phải và động mạch thận trái.<br /> <br /> Bảng 2. RI tại gốc, thân và nhu mô thận của nhóm bệnh nhân nghiên cứu<br /> <br /> Động mạch thận các vị trí<br /> Chỉ số RI<br /> BTMT giai đoạn Gốc Thân Nhu mô thận<br /> <br /> II - III (n = 19) 0,71 ± 0,04 0,69 ± 0,04 0,63 ± 0,04<br /> IV (n = 19) 0,74 ± 0,03 0,73 ± 0,04 0,66 ± 0,05<br /> V (n = 25) 0,77 ± 0,04 0,76 ± 0,04 0,72 ± 0,06<br /> Tổng (n = 63) 0,74 ± 0,05 0,73 ± 0,05 0,68 ± 0,06<br /> p < 0,05 < 0,05 < 0,05<br /> <br /> <br /> *BTMT: bệnh thận mạn tính, ĐMT: động mạch thận<br /> RI động mạch thận trung bình tại vị trí gốc, thân và nhu mô thận của nhóm nghiên cứu lần<br /> lượt là 0,74 ± 0,05, 0,73 ± 0,05, 0,68 ± 0,06. Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về RI động<br /> mạch thận trung bình tại gốc, thân và nhu mô thận giữa 3 nhóm bệnh thận mạn tính gia đoạn II -<br /> III, IV và V với p < 0.05.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 52 TCNCYH 97 (5) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> 3. Mối tương quan giữa RI và kích thước thận<br /> Bảng 3. Mối tương quan giữa RI gốc động mạch thận và kích thước thận (d)<br /> <br /> <br /> RI gốc ĐMT Hệ số tương quan Phương trình hồi qui p<br /> Chiều ngang TP (mm) 0,372 RI gốc = -0,002*(d ngang TP) + 0,837 < 0,05<br /> Chiều dọc TP (mm) 0,370 RI gốc = -0,002*(d dọc TP) + 0,872 < 0,05<br /> Chiều ngang TT (mm) 0,417 RI gốc = -0,002*(d ngang TT) + 0,849 < 0,001<br /> Chiều dọc TT (mm) 0,500 RI gốc = -0,002*(d dọc TT) + 0,916 < 0,001<br /> <br /> <br /> *ĐMT: động mạch thận, TP: thận phải, TT: thận trái<br /> Có mối tương quan nghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống kê giữa RI gốc động mạch thận<br /> và kích thước thận - d (chiều ngang thận phải, dọc thận phải, ngang thận trái, dọc thận trái).<br /> <br /> Bảng 4. Mối tương quan giữa RI thân động mạch thận và kích thước thận (d)<br /> <br /> <br /> RI thân ĐMT Hệ số tương quan Phương trình hồi qui p<br /> Chiều ngang TP (mm) 0,335 RI thân = -0,002*(d ngang TP) + 0,826 < 0,05<br /> Chiều dọc TP (mm) 0,360 RI thân = -0,002*(d dọc TP) + 0,869 < 0,05<br /> Chiều ngang TT (mm) 0,400 RI thân = -0,002*(d ngang TT)+ 0,844 < 0,001<br /> Chiều dọc TT (mm) 0,482 RI thân = -0,002*(d dọc TT)+ 0,914 < 0,001<br /> <br /> <br /> *ĐMT: động mạch thận, TP: thận phải, TT: thận trái<br /> Có mối tương quan nghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống kê giữa RI thân động mạch thận<br /> và kích thước thận - d (chiều ngang thận phải, dọc thận phải, ngang thận trái, dọc thận trái).<br /> <br /> Bảng 5. Mối tương quan giữa RI động mạch thận vùng nhu mô và kích thước thận (d)<br /> <br /> <br /> RI ĐMT Hệ số tương<br /> Phương trình hồi qui p<br /> vùng nhu mô quan<br /> Chiều ngang<br /> 0,316 RI nhu mô = -0,002*(d ngang TP) + 0,787 < 0,05<br /> TP (mm)<br /> <br /> Chiều dọc 0,378 RI nhu mô = -0,002*(d dọc TP) + 0,857 < 0,05<br /> <br /> <br /> Chiều ngang 0,368 RI nhu mô = -0,003*(d ngang TT) + 0,805 < 0,05<br /> <br /> <br /> Chiều dọc 0,478 RI nhu mô = -0,003*(d dọc TT) + 0,903 < 0,001<br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 97 (5) - 2015 53<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> *ĐMT: Động mạch thận, TP: Thận phải, TT: Thận trái<br /> Có mối tương quan nghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống kê giữa RI động mạch thận vùng<br /> nhu mô và kích thước thận - d (chiều ngang thận phải, dọc thận phải, ngang thận trái, dọc thận<br /> trái).<br /> 4. Mối tương quan giữa RI và mức lọc cầu thận<br /> <br /> Bảng 6. Mối tương quan giữa RI động mạch thận và mức lọc cầu thận<br /> <br /> Hệ số tương quan Phương trình hồi qui p<br /> RI động mạch thận gốc<br /> MLCT 0,468 RI gốc = -0,001 * MLCT + 0,769 < 0,001<br /> RI động mạch thận vùng thân<br /> MLCT 0,534 RI thân = -0,001 * MLCT + 0,767 < 0,001<br /> RI động mạch thận vùng nhu mô<br /> MLCT 0,534 RI nhu mô = -0,002 * MLCT + 0,718 < 0,001<br /> <br /> <br /> *MLCT: mức lọc cầu thận<br /> Có mối tương quan nghịch khá chặt chẽ giữa RI động mạch thận tại gốc (r = 0,468,<br /> p < 0,001), thân (r = 0,534, p < 0,001) và vùng nhu mô (r = 0,434, p < 0,001) với mức lọc cầu<br /> thận, có nghĩa là khi mức lọc cầu thận càng giảm thì RI động mạch thận tại các vị trí trên càng<br /> tăng.<br /> So sánh với một số nghiên cứu của các tác giả khác trên đối tượng là những người khỏe<br /> mạnh bình thường, chúng tôi nhận thấy:<br /> <br /> Bảng 7. So sánh RI của động mạch thận với một số tác giả<br /> <br /> RI tại vị trí Gốc ĐMT Thân ĐMT Vùng nhu mô thận<br /> Nghiên cứu này 0,74 ± 0,05 0,73 ± 0,05 0,68 ± 0,06<br /> Bùi Văn Giang 0,57 ± 0,04<br /> Huỳnh Văn Nhuận 0,665 ± 0,04<br /> Mastoraku.I 0,60 ± 0,01<br /> p < 0,05 < 0,05<br /> <br /> <br /> *ĐMT: động mạch thận<br /> Như vậy RI ở nhóm bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính cao hơn một cách đáng kể so với<br /> những người khỏe mạnh bình thường và sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Điều đó<br /> cho thấy RI của động mạch thận ở những bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính tăng cao hơn so<br /> với người bình thường.<br /> <br /> <br /> 54 TCNCYH 97 (5) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> IV. BÀN LUẬN viêm cầu thận mạn. Kết quả được trình bày ở<br /> bảng 3, 4 và 5 đã chỉ ra rằng có mối tương<br /> Trong nghiên cứu này, chỉ số sức cản động<br /> quan nghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống<br /> mạch thận được đo tại các vị trí gốc động<br /> kê giữa RI động mạch thận tại các vị trí gốc,<br /> mạch thận, thân động mạch thận và nhu mô<br /> thân và nhu mô thận với kích thước thận- d<br /> thận ở mỗi bên thận, kết quả từ bảng 1 đã cho<br /> (chiều ngang thận phải,dọc thận phải, ngang<br /> thấy không có sự khác biệt về RI của động<br /> tận trái, dọc thận trái) (mm). Kết quả này cũng<br /> mạch thận tại các vị trí gốc động mạch thận,<br /> tương tự với kết quả T.Sugiura và cộng sự<br /> thân động mạch thận và nhu mô thận giữa hai<br /> [11] khi nghiên cứu trên 311 bệnh nhân bệnh<br /> bên thận phải và thận trái ở mỗi nhóm bệnh<br /> thận mạn tính cũng cho thấy có sự khác biệt<br /> nhân mắc bệnh thận mạn tính giai đoạn II - III,<br /> có ý nghĩa thống kê về chiều dài thận (mm) ở<br /> IV và V. Tương tự với nghiên cứu của tác giả<br /> các nhóm RI khác nhau, cụ thể nhóm RI ≤<br /> Bùi Văn Giang năm 1997 [9] trên 40 người<br /> 0,65 (n = 130, d = 101 ± 10), nhóm 0,65 < RI ≤<br /> bình thường, kết quả cho thấy không có sự<br /> 0,7 (n = 64, d = 99± 9), nhóm<br /> khác biệt về RI của động mạch thận tại các vị<br /> RI > 0,7 (n = 117, d = 94 ± 12). Đồng thời<br /> trí gần chỗ xuất phát của động mạch thận,<br /> nghiên cứu cũng chỉ ra có mối tương quan<br /> thân động mạch thận, rốn thận và ở các<br /> nghịch giữa độ dài thận và RI, có nghĩa là khi<br /> nhánh liên thùy giữa động mạch thận phải và<br /> mức độ suy thận càng nặng, kích thước thận<br /> động mạch thận trái. Kết quả bước đầu cho<br /> càng giảm thì RI càng tăng.<br /> thấy không có sự khác biệt về RI<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy có mối tương<br /> tại các vị trí gốc, thân động mạch thận và<br /> quan nghịch khá chặt chẽ và có ý nghĩa thống<br /> nhu mô thận ở hai bên thận. Chính vì vậy,<br /> chúng tôi đã tính RI trung bình tại các vị kê giữa RI động mạch thận tại gốc, thân và<br /> <br /> trí trên bằng trung bình cộng hai bên động nhu mô thận với mức lọc cầu thận tuân theo<br /> mạch thận phải và động mạch thận trái. phương trình RI gốc = -0,001*mức lọc cầu<br /> Tương tự với cách tính RI trung bình trong thận + 0,769 với (r = 0,468, p < 0,001), RI<br /> các nghiên cứu của các tác giả Richard J. thân = -0,001*mức lọc cầu thận + 0,767 với<br /> MacIsaac [10], Toshihiro Sugiura [11], Joel (r = 0,534, p < 0,001), RI vùng nhu mô = -<br /> F.Platt [12], Tatsuo Kawai [13]. Kết quả từ 0,002*mức lọc cầu thận + 0,718 với<br /> bảng 2 cho thấy RI động mạch thận trung bình (r = 0,534, p < 0,001), có nghĩa là khi mức lọc<br /> tại các vị trí gốc, thân và vùng nhu mô thận cầu thận càng giảm thì RI của động mạch<br /> của nhóm nghiên cứu là 0,74 ± 0,05, 0,73 ± thận tại các vị trí trên càng tăng. Kết quả này<br /> 0,05 và 0,68 ± 0,06. cũng tương tự như trong nghiên cứu của<br /> Kết quả cho thấy có sự khác biệt có ý Huỳnh Văn Nhuận [14] (r = -0,494, p < 0,05),<br /> nghĩa thống kê về RI động mạch thận trung Petersen JR [15], Claudia Parolini [16] cho<br /> bình tại các vị trí gốc, thân và nhu mô thận ở thấy có mối tương quan nghịch chặt chẽ giữa<br /> các nhóm bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính RI và mức lọc cầu thận, nên có thể dùng RI để<br /> giai đoạn II - III, IV và V, sự khác biệt là có ý theo dõi quá trình diễn tiến của suy thận. Như<br /> nghĩa thống kê. Đây là một bằng chứng nữa vậy, nghiên cứu này đã khảo sát chỉ số sức<br /> gợi ý rằng bệnh nhân có mức độ suy thận cản động mạch thận ở các bệnh nhân mắc<br /> càng nặng thì RI của động mạch thận sẽ tăng bệnh thận mạn tính do viêm cầu thận mạn,<br /> lên, ít nhất ở nhóm bệnh nhân suy thận do cũng như tìm hiểu mối liên quan giữa RI động<br /> <br /> TCNCYH 97 (5) - 2015 55<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> mạch thận với kích thước thận và mức lọc cầu Lời cám ơn<br /> thận ở nhóm bệnh nhân này. Từ đó chúng tôi<br /> Để hoàn thành nghiên cứu này chúng tôi<br /> đưa ra nhận định chỉ số sức cản động mạch<br /> xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới ThS.BS<br /> thận càng tăng cao khi mức độ suy thận càng<br /> Nguyễn Tuấn Hải - Bộ môn Tim mạch-<br /> nặng, việc siêu âm doppler động mạch thận<br /> Trường Đại học Y Hà Nội, người đã trực tiếp<br /> để đánh giá chỉ số sức cản động mạch thận là<br /> siêu âm cho tất cả các bệnh nhân trong<br /> rất quan trọng ở những bệnh nhân mắc bệnh<br /> nghiên cứu. Chúng tôi chân thành cảm ơn<br /> thận mạn tính vì chúng góp phần tiên lượng<br /> những bệnh nhân đã đồng ý tham gia vào<br /> mức độ nặng và sự tiến triển đến bệnh thận<br /> nghiên cứu.<br /> mạn tính giai đoạn cuối để giúp người thầy<br /> thuốc kịp thời đưa ra hướng điều trị tích cực TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> nhằm hạn chế sự tiến triển của bệnh đồng<br /> 1. National Kidney Foundation (2002). K/<br /> thời giúp bệnh nhân có kế hoạch chuẩn bị DOQI clinical practice guidelines for chronic<br /> trong tương lai cho tình trạng bệnh của họ. kidney disease. Retrieved 2008 - 06 - 29.<br /> 2. KDIGO (2012). Clinical Practice Guide-<br /> V. KẾT LUẬN<br /> line for the Evaluation and Management of<br /> - Không có sự khác biệt về RI động mạch Chronic Kidney Disease.<br /> thận tại các vị trí gốc, thân và nhu mô thận 3. Đỗ Gia Tuyển (2012). Bệnh thận mạn<br /> giữa hai bên thận phải và thận trái ở mỗi và suy thận mạn tính. Bài giảng bệnh học Nội<br /> nhóm bệnh nhân bệnh thận mạn tính giai khoa. Nhà xuất bản Y học, 1, 398 - 411.<br /> đoạn II - III, IV và V. 4. Trường Đại học Y Hà Nội (2004). Viêm<br /> cầu thận mạn. Bài giảng bệnh học Nội khoa,<br /> - RI động mạch thận trung bình tại các vị trí<br /> Nhà xuất bản Y học Hà Nội, 1, 279 - 283.<br /> gốc, thân và nhu mô thận của nhóm nghiên<br /> 5. Trường Đại học Y Hà Nội (2005). Bệnh<br /> cứu cao hơn so với người bình thường có ý<br /> thận. Giải phẫu bệnh học. Nhà xuất bản Y học<br /> nghĩa thống kê.<br /> Hà Nội. 470 - 489.<br /> - Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về RI 6. Đỗ Thị Liệu (2007). Bệnh lý cầu thận.<br /> động mạch thận trung bình tại gốc, thân và Bài giảng bệnh học Nội khoa. Nhà xuất bản Y<br /> nhu mô thận giữa 3 nhóm bệnh thận mạn tính học Hà Nội, Tập I, 340 - 354.<br /> gđ II-III, IV và V, có nghĩa là mức độ suy thận 7. Phạm Minh Thông (2012). Siêu âm<br /> càng nặng thì RI tại các vị trí trên càng tăng. Doppler màu động mạch thận. Siêu âm<br /> Doppler màu trong thăm khám mạch máu tạng<br /> - Có mối tương quan nghịch khá chặt chẽ<br /> và ngoại biên. Nhà xuất bản Y học Hà Nội,<br /> và có ý nghĩa thống kê giữa RI động mạch<br /> 219 - 227.<br /> thận tại gốc, thân và nhu mô thận với kích<br /> 8. Kunsangkim and S. Hyupkim (1999).<br /> thước thận- d (chiều ngang thận phải,dọc thận<br /> The usefulness of Doppler ultrasound<br /> phải, ngang thận trái, dọc thận trái).<br /> diagnosis of renal diseases. Medical progress,<br /> - Có mối tương quan nghịch khá chặt chẽ 27 - 36.<br /> và có ý nghĩa thống kê giữa RI động mạch 9. Bùi Văn Giang, Hoàng Kỷ (1999).<br /> thận tại gốc, thân và nhu mô thận với mức lọc Bước đầu nghiên cứu các thông số siêu âm<br /> cầu thận. Doppler động mạch thận ở người Việt Nam<br /> <br /> 56 TCNCYH 97 (5) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> bình thường. Bộ y tế, Tạp chí Y học Việt Nam, resistive index in renal Doppler ultrasonogra-<br /> số 6+7, 4. phy as an indicator of vascular damage in pa-<br /> 10. MacIsaac, R.J (2006). Is nonalbuminu- tients with risks of atherosclerosis.Nephrol Dial<br /> ric renal insufficiency in type 2 diabetes Transplant, 26(10), 3256 - 3262.<br /> related to an increase in intrarenal vascular 14. Huỳnh Văn Nhuận (2005). Chí số trở<br /> disease? Diabetes Care, 29(7), 1560 - 1056. kháng RI và chỉ số mạch PI của động mạch<br /> 11. Sugiura, T. and A. Wada (2009). thận ở bệnh nhân suy thận mạn độ III, IV. Tạp<br /> Resistive index predicts renal prognosis in chí y học thực hành, số 3(505), 88 - 89.<br /> chronic kidney disease.Nephrol Dial Trans- 15. Petersen, L.J (1997). The pulsatility<br /> plant, 24(9), 2780 - 2785. index and the resistive index in renal arteries.<br /> 12. Platt, J.F (1990). Intrarenal arterial Associations with long-term progression in<br /> Doppler sonography in patients with nonob- chronic renal failure.Nephrol Dial Transplant,<br /> structive renal disease: correlation of resistive 12(7), 1376 - 1380.<br /> index with biopsy findings.AJR Am J Roent- 16. Parolini, C (2009). Renal resistive in-<br /> genol, 154(6), 1223 - 1237. dex and long-term outcome in chronic neph-<br /> 13. Kawai, T (2011). Usefulness of the ropathies. Radiology, 252(3), 888 - 896.<br /> <br /> <br /> Summary<br /> EVALUATION OF RENAL ARTERIAL RESISTIVE INDEX<br /> AND ASSOCIATED FACTORS IN CHRONIC GLOMERULONEPHRITIS<br /> PATIENTS<br /> The progression of chronic glomerulonephritis resulted in glomerulosclerosis and increased<br /> renal resistive index. This study was conducted to evaluate the renal arterial resistive index by<br /> using Doppler ultrasound technique and to observe the relationship between renal arterial<br /> resistive index with associated factors in chronic glomerulonephritis patients. The results showed<br /> that there were no significant difference between right and left arterial renal in renal arterial<br /> resistive index at the principal arterial, body arterial and parenchyma arterial (p > 0.05) but there<br /> were significant difference in renal arterial resistive index at the principal arterial, body arterial and<br /> parenchyma arterial (p < 0.05) among three groups patients with chronic kidney disease stage<br /> II-III, IV and V. There were a comparative close inversely correlated and statistically significant<br /> between renal arterial resistive index at the principal arterial, body arterial and parenchyma<br /> arterial with kidney size (right renal length, right renal breadth, left renal length, left renal breadth)<br /> and with estimated glomerular filtration rate. Our study suggested that the renal arterial resistive<br /> index in chronic glomerulonephritis patients is higher than normal people and getting higher in<br /> advanced renal failure.<br /> <br /> Key: Resistive index, renal arterial, chronic kidney disease<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 97 (5) - 2015 57<br />