Đánh giá đặc tính tương đồng giữa giải phẫu thần kinh và trầm cảm sau đột quỵ nhồi máu não cấp

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ ĐẶC TÍNH TƯƠNG ĐỒNG GIỮA GIẢI PHẪU  <br /> THẦN KINH VÀ TRẦM CẢM SAU ĐỘT QUỴ NHỒI MÁU NÃO CẤP <br /> Lê Văn Tuấn*, Lê Cao Thái** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mở đầu: Trầm cảm là một trong những hậu quả quan trọng và thường gặp nhất sau đột quỵ nhồi máu não. <br /> Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về trầm cảm sau đột quỵ được báo cáo, nhưng mối liên hệ giữa trầm cảm sau đột <br /> quỵ nhồi máu não và vị trí tổn thương vẫn chưa được sáng tỏ. <br />  <br /> Mục tiêu: Xác định tần suất trầm cảm sau đột quỵ, mối liên quan giữa trầm cảm sau đột quỵ nhồi máu não <br />  <br /> cấp và vị trí tổn thương.  <br /> Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, với 92 bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não, nhập viện liên tiếp <br /> nhau, đươc đánh giá trầm cảm sau khởi phát đột quỵ 2 tuần dựa trên tiêu chuẩn DSM‐IV và thang điểm Beck. <br /> Vị trí san thương được phát hiện trên CT scan hoặc MRI. <br /> Kết quả: 34 bệnh nhân trầm cảm theo tiêu chuẩn DSM‐IV, trong đó có 21 bệnh nhân mức độ nhẹ (61,8%), <br /> 8 bệnh nhân mức độ trung bình (23,5%), 5 bệnh nhân mức độ nặng (14,7%). Tất cả bệnh nhân dưới 45 tuổi đều <br /> bị trầm cảm. Không thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa vị trí tổn thương não và trầm cảm sau đột quỵ <br /> nhồi máu não. <br /> Kết luận: Những bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não, đặc biệt là dưới 45 tuổi nên đánh giá đầy đủ để phát <br /> hiện và điều trị sớm những triệu chứng trầm cảm nhằm cải thiện dự hậu sau đột quỵ. <br /> Từ khóa: Trầm cảm‐ Đột quỵ thiếu máu não‐Vị trí tổn thương‐ Hình ảnh học thần kinh. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> TO ASSESS SIMILAR CHARACTERISTICS BETWEEN NEUROANATOMICAl  <br /> AND DEPRESSION AFTER ACUTE ISCHEMIC STROKE <br /> Le Van Tuan, Le Cao Thai * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 488 ‐ 493 <br /> Background:  Poststroke  depression  is  one  of  the  most  frequent  and  important  consequences  of  stroke. <br /> Although many studies of depression after stroke have been reported, clinical association between the depression <br /> after ischemic stroke and the lesion location remains unclear. <br /> Objective:  The  purpose  of  the  present  study  is  to  determine  the  frequency  and  relative  between  the <br /> depression after ischemic stroke and the lesion location. <br /> Methods:  Base  on  a  cross‐sectional  research  design,  92  consecutive  patients  with  ischemic  stroke  were <br /> followed  up  to  determine  whether  depression  was  present  2  weeks  after  ischemic  stroke  onset.  Depressive <br /> symptoms were assessed with DSM‐IV interview for depression and Beck Depression Scale. The lesion location <br /> was determined on magnetic resonance or computed tomography images. <br /> Results: Thirty‐four patients (37%) had depression on DSM‐IV, with 21 (61.8%) having minor depression, <br /> 8 (23.5%) moderate depression, 5 (14.7%) severe depression. Depression occurs all in those with under 45 year <br /> old. We found no significant differences in the relationship between the location of brain lesion and depression <br /> after ischemic stroke.  <br /> Conclusion: Patients with ischemic stroke, particularly in under 18 tuổi, nhập viện trong vòng 3 ngày sau <br /> khởi phát đột quỵ nhồi máu não lần đầu. Chẩn <br /> đoán lâm sàng đột quỵ theo tiêu chuẩn WHO. <br /> Có hình ảnh tổn thương nhồi máu não trên kết <br /> quả  cộng  hưởng  từ  hoặc  chụp  cắt  lớp  vi  tính <br /> não và chỉ có một tổn thương duy nhất. Bệnh <br /> nhân  có  thể  hợp  tác  thực  hiện  đánh  giá  trầm <br /> cảm ở thời điểm 2 tuần sau đột quỵ.Tiêu chuẩn <br /> loại trừ: suy giảm ý thức hoặc sa sút trí tuệ, có <br /> bệnh  cơ  thể  nặng  khác  kèm  theo,  có  tiền  căn <br /> trầm cảm.  <br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu <br /> Nghiên cứu mô tả cắt ngang. <br /> <br /> Cở mẫu <br /> Thiết  kế  nghiên  cứu  với  hy  vọng  độ  nhạy <br /> 80% và độ tin cậy thống kê đạt 95% (α = 0,05), 2 <br /> chỉ số này dao động khoảng 5%. Theo ước lượng <br /> tần  suất  trầm  cảm  sau  đột  quỵ  NMN  khoảng <br /> 20%,  cở  mẫu  cần  thiết  để  ước  tính  độ  đặc  hiệu <br /> nghiên  cứu  là  91.  Số  liệu  được  thu  thập  qua <br /> bảng thu thập số  liệu chi tiết phù hợp với  mục <br /> tiêu  nghiên  cứu:  khai  thác  bệnh  sử,  khám  lâm <br /> sàng  và  hình  ảnh  học  trong  vòng  3  ngày  sau <br /> khởi  phát  NMN,  tiến  hành  đánh  giá  trầm  cảm <br /> sau 2 tuần nằm viện.  <br /> <br /> Các bước tiến hành <br /> Bệnh nhân nhập khoa Nội‐Bệnh viện Bà Rịa <br /> với chẩn đoán NMN cấp theo định nghĩa WHO, <br /> đáp ứng các tiêu chẩn chọn bệnh và tiêu chuẩn <br /> loại  trừ  được  đưa  vào  mẫu  nghiên  cứu.  Bệnh <br /> nhân  được  khám  tổng  quát,  khám  thần  kinh, <br /> thực hiện các xét nghiệm LS và chụp MRI hoặc <br /> CT  để  xác  định  tổn  thương  trong  48  giờ  sau <br /> nhập  viện.  Sau  02  tuần  bệnh  nhân  được  đánh <br /> giá  trầm  cảm  theo  DSM‐IV,  đánh  giá  mức  độ <br /> trầm cảm bằng thang Beck rút gọn, dùng thang <br /> điểm Rankin sửa đổi đánh giá chức năng. <br /> Các  số  liệu  thu  thập  được  xử  lý  trên  phần <br /> mềm  thống  kê  SPSS  phiên  bản  16.0.  Khởi  đầu <br /> <br /> 489<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> mô tả đặc điểm các biến; các biến số định lượng <br /> được được mô tả bằng giá trị trung bình và độ <br /> lệch chuẩn, được so sánh bằng phép kiểm χ2, các <br /> biến định tính được  mô  tả  bằng  tần  số  và  tỷ  lệ <br /> phần  trăm,  được  so  sánh  bằng  kiểm  định  t‐<br /> student  độc  lập.  Tiếp  theo  tiến  hành  phân  tích <br /> đơn biến để đánh giá độ mạnh của mối liên hệ <br /> giữa các yếu tố liên quan với trầm cảm sau nhồi <br /> máu não. Sau đó chúng tôi thực hiện phân tích <br /> hồi quy đa biến logistic, các biến có mức ý nghĩa <br /> p