Đánh giá hiệu quả cắt amiđan trong bao bằng microdebrider tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CẮT AMIĐAN TRONG BAO<br /> BẰNG MICRODEBRIDER TẠI BỆNH VIỆN NGUYỄN TRI PHƯƠNG<br /> Nguyễn Văn Toàn*, Nguyễn Thị Hồng Loan**, Lâm Huyền Trân**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Gần đây nhiều tác giả trên thế giới đã ứng dụng microdebrider vào phẫu thuật cắt amiđan trong<br /> bao để điều trị viêm amiđan quá phát cho trẻ em và cho kết quả khả quan.<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả cắt amiđan trong bao bằng microdebrider.<br /> Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu: mô tả 44 bệnh nhân có chỉ định cắt amiđan tại bệnh viện Nguyễn<br /> Tri Phương bằng microdebrider. Đánh giá thời gian mổ, máu mất trong mổ, đau sau mổ, chảy máu sớm và muộn<br /> sau mổ, thới gian ăn bình thường, thời gian sinh hoạt bình thường sau mổ.<br /> Kết quả: Thời gian mổ trung bình 49,8 phút, lượng máu mất trong mổ 56ml, điểm đau trung bình sau mổ<br /> 2,7, tỷ lệ chảy máu sớm 6,8%, chảy máu muộn 2,3%, thời gian ăn bình thường trung bình 6,3 ngày, thời gian<br /> sinh hoạt bình thường trung bình 7,6 ngày.<br /> Kết luận: Cắt amiđan trong bao bằng microdebrider có ưu điểm đau hậu phẫu ít, sớm trở lại ăn uống và sinh<br /> hoạt bình thường. Nhược điểm là thời gian mổ dài, máu mất trong mổ nhiều.<br /> Từ khóa: cắt amiđan trong bao, dao cắt hút<br /> ABSTRACT<br /> EVALUATE THE RESULTS OF USING MICRODEBRIDER FOR INTRACAPSULAR<br /> TONSILLECTOMY.<br /> Nguyen Van Toan, Nguyen Thi Hong Loan, Lam Huyen Tran<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 1- 2018: 92 - 95<br /> <br /> Introduction: Results of using microdebrider for intracapsular tonsillectomy show positive assessment in<br /> some researches recently.<br /> Objectives: Evaluate the results of using microdebrider for intracapsular tonsillectomy.<br /> Methods: The descriptive study as case-series of 44 microdebrider intracapsular tonsillectomy. Evaluation of<br /> surgical time, blood loss during surgery, postoperative pain, early and late bleeding after surgery, time back to<br /> normal eating, and normal activities after surgery.<br /> Results: Average of operating time was 49.8 minutes, average of blood loss was 56 ml, average of pain score<br /> was 2.7, rate of postoperative primary bleeding was 6.8%, secondary bleeding was 2.3%, mean time for normal<br /> diet was 6.3 days, mean time for normal activity was 7.6 days.<br /> Conclusion: Intracapsular tonsillectomy with microdebrider reduces postoperative pain. Time of return to a<br /> normal diet and activity is short. However, the operating time is long and intraoperative blood loss is much.<br /> Keywords: intracapsular tonsillectomy, microdebrider<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ kinh tế. Có nhiều phương pháp điều trị viêm<br /> amiđan, đặc biệt là phương pháp cắt amiđan khi<br /> Viêm amiđan là một bệnh còn phổ biến ở<br /> có chỉ định để tránh viêm nhiễm tái diễn và<br /> nước ta, ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và<br /> <br /> * Khoa TMH, BV Nguyễn Tri Phương TP.HCM ** Bộ môn Tai Mũi Họng, Đại học Y Dược TP.HCM<br /> Tác giả liên lạc: PGS TS Lâm Huyền Trân, ĐT: 0913120599, Email: huyentranent@yahoo.com<br /> <br /> 92 Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tránh các biến chứng. Phương pháp phẫu thuật Gần đây nhiều tác giả trên thế giới đã ứng<br /> cắt bỏ amiđan vẫn được xem là phương pháp dụng microdebrider vào phẫu thuật cắt amiđan<br /> hiệu quả, triệt để và ít tốn kém. Cùng với sự phát trong bao để điều trị viêm amiđan quá phát cho<br /> triển của khoa học và kỹ thuật, đã có nhiều trẻ em và cho kết quả khả quan(1,3,4). Điều đó đã<br /> phương tiện được áp dụng trong phẫu thuật cắt gợi ý cho chúng tôi áp dụng microdebrider vào<br /> amiđan như dùng dao điện đơn cực và lưỡng phẫu thuật cắt amiđan từ năm 2016 tại bệnh viện<br /> cực, coblator, laser, plasma, dao siêu âm, Nguyễn Tri Phương. Do vậy chúng tôi thực hiện<br /> microdebrider...Mỗi phương pháp đều có ưu và đề tài này với mục tiêu “Đánh giá hiệu quả và tính<br /> khuyết điểm riêng và đều ít nhiều khó tránh an toàn của phẫu thuật cắt amiđan trong bao bằng<br /> được các biến chứng hậu phẫu như đau, mức độ microdebrider tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương”.<br /> lành thương, chảy máu sớm hay muộn…hoặc<br /> nặng hơn là tử vong.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> A/ B/<br /> Hình 1. Giải phẫu amidan(A). Hệ thống động mạch cung cấp máu (B). Dẫn lưu tĩnh mạch, thần kinh chi phối<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU - Có một trong hai tiêu chuẩn trên và kèm<br /> Thiết kế nghiên cứu các điều kiện sau:<br /> Mô tả hàng loạt ca, có can thiệp lâm sàng - Tái khám đúng lịch hẹn.<br /> không nhóm chứng. - Điền đầy đủ thông tin trong phiếu đánh giá<br /> Đối tượng nghiên cứu sau mổ.<br /> Các bệnh nhân đến khám và điều trị tại - Đồng ý tham gia vào nghiên cứu.<br /> phòng khám tai mũi họng bệnh viện Nguyễn Tri<br /> Dữ kiện nghiên cứu<br /> Phương từ tháng 4/2016 đến tháng 7/2017, được<br /> chẩn đoán viêm amiđan và có chỉ định phẫu - Thời gian mổ.<br /> thuật mổ cắt amiđan. - Lượng máu mất trong mổ.<br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu - Tỷ lệ chảy máu sớm sau mổ.<br /> - Viêm amiđan nhiều hơn hoặc bằng 4 lần /<br /> - Tỷ lệ chảy máu muộn sau mổ.<br /> 1 năm.<br /> - Mức độ đau sau mổ.<br /> - Viêm amiđan độ 3 hoặc 4 kèm theo<br /> - Thời gian trở lại ăn bình thường sau mổ.<br /> ngủ ngáy.<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng 93<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018<br /> <br /> <br /> - Thời gian trở lại sinh hoạt bình thường cắt hút mô được nhiều hơn. Khi cắt gần hết nhu<br /> sau mổ. mô amiđan, khó khăn nhất là xác định được<br /> phần nhu mô amiđan chừa lại và bao amiđan<br /> Phương tiện nghiên cứu cần bảo tồn. Nói khó khăn một phần là vì phẫu<br /> - Bộ dụng cụ phẫu thuật kinh điển. trường có nhiều máu, phần là do lực hút của<br /> -Bộ dụng cụ microdebrider (hiệu Medtronic): máy hút nên nếu không chú ý rất dễ bị cắt phạm<br /> vào thành bên họng. Sau khi cắt xong một bên<br /> - Lưỡi cắt đường kính 3,5mm, đầu cong 150. amiđan, chúng tôi dùng gạt ướt đặt vào hố<br /> Tiến hành nghiên cứu amiđan để hố mổ amiđan tự cầm máu sinh lý tự<br /> Vì là kỹ thuật cắt trong bao nên bước quan nhiên. Chúng tôi không dùng những phương<br /> trọng đầu tiên là phải xác định ranh giới giữa pháp cầm máu thường quy như cột chỉ, khâu,<br /> bao và nhu mô amiđan cần cắt, bằng cách đốt điện vì mục đích của nghiên cứu của chúng<br /> dùng vén trụ Hurd vén trụ trước để quan sát. tôi là đánh giá lượng máu mất trong mổ, đánh<br /> Có thể cắt amiđan từ cực dưới lên cực trên giá mức độ đau hậu phẫu. Do đó nếu can thiệp<br /> hoặc ngược laị tùy theo đặc điểm của amiđan cầm máu sẽ ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu.<br /> nằm trong hố: đối với những amiđan có cuống Tiếp tục cắt amiđan bên còn lại với kỹ thuật<br /> hoặc cực trên không nằm ẩn sâu trong hố thì tương tự.<br /> chúng tôi cắt từ cực trên xuống. Ngược lại, đối KẾT QUẢ<br /> với những amiđan cực trên nằm ẩn sâu, xơ teo<br /> - Thời gian mổ trung bình là 49,8 phút.<br /> thì dùng vén trụ vén trụ trước để bộc lộ<br /> amiđan rõ ràng và cắt từ cực dưới lên(2). - Lượng máu mất trong mổ trung bình<br /> là 56ml.<br /> Đối với những amiđan mềm mại thì chúng<br /> tôi để tốc độ của lưỡi cắt là 5000 vòng/phút, còn Tỷ lệ chảy máu sớm 6,8% và chảy máu muộn<br /> những amiđan xơ teo, nhu mô chắc thì để tốc độ 2,3% trong giới hạn cho phép.<br /> 3000 vòng/phút vì theo nguyên lý hoạt động của - Điểm đau hậu phẫu trung bình là 2,7.<br /> microdebrider, lưỡi cắt xoay càng chậm thì càng<br /> <br /> <br /> Điểm đau<br /> trung<br /> 8 bình<br /> 6,6<br /> 7 6<br /> 6<br /> 5 4,5<br /> 3,7<br /> 4<br /> 2,8<br /> 3<br /> 1,6<br /> 2 1,1<br /> 0,7<br /> 1 0 0<br /> 0<br /> N1 N2 N3 N4 N5 N6 N7 N8 N9 N10<br /> Thời gian theo dõi (ngày)<br /> Biểu đồ 1. Diễn tiến đau hậu phẫu.<br /> <br /> <br /> <br /> 94 Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Cắt amiđan trong bao để lại một phần nhu nhược điểm này bằng can thiệp cầm máu<br /> mô amiđan và vỏ bao amiđan, không bộc lộ các trong mổ<br /> cơ xiết họng, mạch máu, thần kinh thành bên Phẫu thuật cắt amiđan trong bao cho kết<br /> họng thì rõ ràng đây là ưu thế của các phương quả đau sau mổ ít và số ngày đau ngắn giúp<br /> pháp cắt amiđan trong bao trong việc đánh giá bệnh nhân trở lại ăn uống như bình thường<br /> mức độ đau sau mổ. nhanh hơn. Chính điều này giúp bệnh nhân<br /> - Thời gian trở lại ăn bình thường sau mổ là hồi phục sức khỏe và tâm lý, mau liền thương<br /> 6,3 ngày. và sớm trở lại ăn uống và sinh hoạt bình<br /> - Thời gian trở lại sinh hoạt bình thường sau thường.<br /> mổ là 7,6 ngày. KẾT LUẬN<br /> BÀN LUẬN Cắt amiđan trong bao bằng microdebrider<br /> Khác với kỹ thuật mổ cắt amiđan toàn ưu điểm đau hậu phẫu ít, sớm trở lại ăn uống và<br /> phần, lấy toàn bộ bao và amiđan mà không sinh hoạt bình thường, nhược điểm thời gian mổ<br /> xâm phạm vào nhu mô amiđan, sau đó khống dài, máu mất trong mổ nhiều.<br /> chế các mạch máu lớn để cầm máu, mổ cắt TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> amiđan trong bao dù bằng dụng cụ nào thì 1. Bender B et al (2015). Microdebrider-assisted intracapsular<br /> tonsillectomy in adults with chronic or recurrent tonsillitis.<br /> cũng phải cắt amiđan từ mặt trong amiđan ra<br /> Laryngoscope, 125(10):2284-90.<br /> mặt ngoài (bao amiđan). Chính điều này đã 2. Cohen MS et al (2007). Intracapsular versus extracapsullar<br /> phá vỡ cấu trúc của nhu mô amiđan, làm đứt tonsillectomy: a comparison of pain. Laryngoscope.<br /> 117(10):1855-8.<br /> các mạch máu nhỏ của nhu mô amiđan và làm 3. Gabr SI et al (2014). Microdebrider intracapsular tosillectomy<br /> chảy máu toàn bộ bề mặt amiđan bị bộc lộ versus conventional extracapsular tonsillectomy. The Egyptian<br /> J Otolaryngol, 30(3):220-224.<br /> Như đã trình bày trong phần kỹ thuật mổ, 4. Lister MT et al (2006). Microdebrider tosillectomy versus<br /> chúng tôi không can thiệp cầm máu mà để hố electrosurgical tonsillectomy. Otolaryngology-Head & Neck<br /> mổ amiđan cầm máu sinh lý tự nhiên. Cho Surgery, 132(6):599-604.<br /> <br /> nên thời gian mổ của chúng tôi kéo dài và vì<br /> vậy lượng máu mất trong mổ cũng nhiều hơn. Ngày nhận bài báo: 11/09/2017<br /> Đây là 2 nhược điểm của microdebrider trong Ngày phản biện nhận xét bài báo: 02/11/2017<br /> áp dụng cắt amiđan trong bao. Có thể hạn chế Ngày bài báo được đăng: 28/02/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng 95<br />