Đánh giá hóa mô miễn dịch và lai huỳnh quang tại chỗ xác định tình trạng her 2 trong ung thư vú trên sắp xếp dãy mô

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HÓA MÔ MIỄN DỊCH VÀ LAI HUỲNH QUANG TẠI CHỖ XÁC ĐỊNH TÌNH<br /> TRẠNG HER-2 TRONG UNG THƯ VÚ TRÊN SẮP XẾP DÃY MÔ<br /> Thái Anh Tú*, Trần Thị Ngọc Mỹ*, Lê Nguyễn Phương Thảo*, Bùi Ngọc Em*,<br /> Cao Ngọc Tuyết Nga*, Nguyễn Văn Thành*, Phạm Xuân Dũng*<br /> TÓM TẮT<br /> Chúng tôi ñánh giá hóa mô miễn dịch (HMMD) và lai huỳnh quang tại chỗ (FISH) xác ñịnh tình trạng Her-2 trong<br /> ung thư vú trên mẫu mô bướu thông thường (qui ước) và trên sắp xếp dãy mô (TMA).<br /> Mục tiêu: Xác ñịnh tỉ lệ Her-2 (+) bằng HMMD và FISH; xác ñịnh tương quan 2 phương pháp HMMD và FISH;<br /> ñánh giá khả năng ứng dụng kỹ thuật TMA.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Gồm 195 trường hợp carcinôm vú xâm nhập, trong ñó 61 trường hợp trên<br /> mẫu mô qui ước và 134 trường hợp trên mẫu TMA. HMMD (hãng DAKO); FISH kit Pathvysion (Cty Abbott). Thực hiện<br /> tại khoa Giải phẫu bệnh (GPB), Bệnh viện Ung bướu TP. HCM, từ tháng 12-2009 ñến tháng 9-2010.<br /> Kết quả: Đối với mẫu qui ước, tương hợp HMMD và FISH về tình trạng HER-2: HMMD 3+ cho FISH (+) 91%,<br /> HMMD 2+ cho FISH (+) 26%. FISH (+) chủ yếu là khuyếch ñại cao. Đối với mẫu mô TMA, HMMD 3+ là 20,9% và<br /> HMMD 2+ là 12,7%. Tỉ lệ ung thư vú xâm nhiễm có FISH (+) là 25,4%. Tương hợp cao HMMD và FISH (kappa: 0,95):<br /> HMMD 0/1+ cho FISH (+) 1,12%; HMMD 3+ cho FISH (+) 92,86%; và HMMD 2+ cho FISH (+) 41,18%. HMMD trên<br /> mẫu qui ước và mẫu TMA có sự tương hợp cao (kappa:0,88).<br /> Kết luận: Tương hợp cao kết quả HMMD và FISH xác ñịnh tình trạng HER-2 trên ung thư vú xâm nhiễm.<br /> Từ khóa: Ung thư vú, HER2, hóa mô miễn dịch (HMMD), lai huỳnh quang tại chỗ (FISH), sắp xếp dãy mô (TMA).<br /> ABSTRACT<br /> <br /> ASSESSMENT OF IMMUNOCHEMISTRY AND FLUORESCENT IN SITU HYBRIDIZATION<br /> FOR HER-2 STATUS IN BREAST CANCER USING OF TISSUE MICROARRAY<br /> Thai Anh Tu, Tran Thi Ngoc My, Le Nguyen Phuong Thao, Bui Ngoc Em,<br /> Cao Thi Tuyet Nga, Nguyen Van Thanh, Pham Xuan Dung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh – Vol.14 - Supplement of No 4 – 2010: 712 - 718<br /> Aim: To compare the results obtained by IHC and FISH methods in determination of HER2 status in breast cancer<br /> using tissue microarrays (TMAs) and conventional full sections.<br /> Methods and materials: A total of 195 cases (including of 61 cases by conventional full sections and 134 TMA cases)<br /> of invasive breast cancer were evaluated for HER-2 status using IHC and FISH and results were compared.<br /> Results: In conventional full section specimens, concordance between IHC and FISH: Tumors with scoring 3+ IHC<br /> were FISH positive in 91% and those with 2+ IHC scores to be FISH positive in 26% of cases. Most of FISH positive<br /> cases were high grade amplification (27/30 cases). In TMA specimens, the percentage of tumors with 2+IHC were 12.7%,<br /> those with 3+IHC were 20.9%. The percentage of tumors with FISH positive were 25.4%. Tumors with 0/1+ IHC<br /> reactivity were FISH positive in 1.1% of cases, those scoring 2+ to be FISH positive in 41.2% and those with 3+ scores to<br /> be FISH positive in 92.9% of cases. Concordance between IHC and FISH (kappa: 0.95). Concordance between<br /> conventional full sections and TMA sections for IHC (kappa: 0.88).<br /> Conclusion: High concordance between IHC and FISH in conventional full sections and TMAs.<br /> Key words: Breast cancer, HER2, fluorescent in situ hybridization, immunohistochemistry, tissue microarray.<br /> <br /> *<br /> <br /> Bệnh viện Ung Bướu TP HCM<br /> Địa chỉ liên lạc: ThS. Thái Anh Tú. Email: thaianhtupath@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 712<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trên carcinôm tuyến vú xâm nhiễm, loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ(12), gen sinh ung Her-2 là<br /> một trong những yếu tố sinh học quan trọng về tiên lượng và lựa chọn hướng ñiều trị(19). Nhiều nghiên<br /> cứu(4,9,26) cho thấy khuyếch ñại gen này thường ñi kèm với những trường hợp bệnh diễn tiến nhanh, tiềm<br /> năng di căn tăng, không ñáp ứng với Tamoxifen,…<br /> Theo ASCO năm 2009(17) tỉ lệ khuyếch ñại gen Her-2 trong ung thư vú chiếm 20 - 25%, ñã có nhiều<br /> nghiên cứu xác ñịnh hiệu quả của ñiều trị trúng ñích với kháng thể ñơn dòng kháng Her-2 cho những<br /> trường hợp khuyếch ñại gen Her-2. Tuy nhiên, ñiều trị này ñắt tiền và tác dụng phụ trên tim mạch. Trong<br /> khi ñó, thuốc này chỉ có hiệu quả trên những trường hợp có khuyếch ñại gen. Vì vậy, quan trọng là xác<br /> ñịnh chính xác nhóm bệnh nhân hưởng lợi từ phương pháp ñiều trị mới này.<br /> Hóa mô miễn dịch (HMMD) và lai huỳnh quang tại chỗ (FISH) là hai phương pháp thường dùng ñể<br /> xác ñịnh Her-2 trong ung thư vú. Nhiều nghiên cứu ñã so sánh các kết quả những phương pháp này ñể ñi<br /> ñến một “tiêu chuẩn vàng” cho xét nghiệm tình trạng gen Her-2(1,2,6,7,10,13,15). Theo Y văn(20), hiện tại vẫn<br /> chưa có một xét nghiệm ñánh giá lý tưởng cho Her-2, ước tính khoảng 20% xét nghiệm Her-2 hiện tại là<br /> không chính xác. Gần ñây, người ta ứng dụng kỹ thuật sắp xếp dãy mô (TMA) ñể khảo sát và ñánh giá<br /> tương quan HMMD và FISH rất tốt(7,15).<br /> Chúng tôi nghiên cứu so sánh kết quả 2 phương pháp HMMD và FISH trong xét nghiệm xác ñịnh tình<br /> trạng Her-2 trong ung thư vú xâm nhiễm trên mẫu mô bướu thông thường (qui ước) và trên TMA nhằm:<br /> - Xác ñịnh tỉ lệ Her-2 (+) bằng phương pháp HMMD và FISH.<br /> - Xác ñịnh tương quan 2 phương pháp HMMD và FISH.<br /> - Đánh giá khả năng ứng dụng kỹ thuật TMA.<br /> ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Chúng tôi nghiên cứu 195 trường hợp ñã có chẩn ñoán mô học carcinôm vú xâm nhập, bao gồm 61<br /> trường hợp qui ước, ñược BS lâm sàng chỉ ñịnh và 134 trường hợp chọn ngẫu nhiên, thực hiện trên TMA,<br /> tại khoa Giải phẫu bệnh (GPB), Bệnh viện Ung bướu TP. HCM, từ tháng 12-2009 ñến tháng 9-2010.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Phương pháp chọn mẫu<br /> Mẫu bệnh phẩm phải ñược cố ñịnh trong dung dịch formol ñệm trung tính từ 6 giờ ñến 48 giờ. Mẫu<br /> mô ung thư vú xâm nhập ñã ñược chẩn ñoán GPB bằng phương pháp nhuộm Hematoxylin và Eosin (H &<br /> E).<br /> Mẫu mô làm TMA: Chọn ñánh dấu (mapping) vùng carcinôm tuyến vú xâm nhiễm trên tiêu bản H&E,<br /> ñối chiếu vùng tương ứng trên “khối nến bướu”, dùng máy ñục lõi và chuyển sang “khối nến TMA” ñã<br /> ñịnh vị theo thứ tự, mỗi lõi mô có ñường kính 3mm, mỗi TMA bao gồm nhiều trường hợp.<br /> Phương pháp HMMD: Sử dụng kỹ thuật nhuộm gián tiếp với streptavidin-biotin với hóa chất và kỹ<br /> thuật theo hướng dẫn của hãng DAKO. Phân tích kết quả theo khuyến cáo ASCO/CAP(24) năm 2007 với 4<br /> mức ñộ từ 0 ñến 3+. HHMD âm tính (0 và 1+); giáp biên (hoặc dương tính yếu 2+); dương tính rõ (3+).<br /> Phương pháp FISH: Sử dụng Kit Pathvysion ñược FDA chấp thuận, kỹ thuật theo ñào tạo và hướng<br /> dẫn của nhà sản xuất công ty Abbott Molecular, của Mỹ. Phân tích kết quả theo khuyến cáo<br /> ASCO/CAP(24) 2007, ñếm tín hiệu (HER2 và CEP-17) trên 20 nhân tế bào bướu rời, ở vùng ung thư xâm<br /> nhiễm. Tỉ lệ HER2/CEP-17 > 2,2: Khuyếch ñại gen (FISH+); HER2/CEP-17 < 1,8: không khuyếch ñại<br /> (FISH - ); HER2/CEP-17 = 1,8-2.2: Giáp biên, ñếm tiếp tục ñến 60 tế bào vẫn cho giáp biên thì làm lại<br /> FISH.<br /> Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 11.5.<br /> KẾT QUẢ<br /> HMMD và FISH trên mẫu mô qui ước<br /> Trên 61 trường hợp carcinôm tuyến vú xâm nhiễm, chúng tôi thực hiện HMMD và FISH trên mẫu mô<br /> qui ước.<br /> Kết quả HMMD<br /> Bảng 1. Đánh giá HER2 bằng HMMD<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 713<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> HMMD<br /> Âm tính<br /> <br /> Số ca Tỷ lệ%<br /> 0/1+<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4.9<br /> <br /> Dương tính 2 (+)<br /> <br /> 36<br /> <br /> 59.0<br /> <br /> 3 (+)<br /> <br /> 22<br /> <br /> 36.1<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 61<br /> <br /> 100.0<br /> <br /> Nhiều nhất là nhóm có HMMD 2+ chiếm hơn ½ trường hợp (56,9%).<br /> Kết quả FISH<br /> Bảng 2. Đánh giá HER2 bằng FISH, tỷ lệ HER2/CEP17<br /> FISH HER2/CEP 17<br /> ÂM TÍNH<br /> DƯƠNG TÍNH<br /> <br /> Số ca Tỷ lệ%<br /> <br />