Đánh giá kết quả thụ tinh trong ống nghiệm tại Bệnh viện Phụ sản Hải Phòng

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2016<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM<br /> TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN HẢI PHÒNG<br /> Vũ Văn Tâm* và CS<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: khảo sát đánh giá kết quả điều trị vô sinh (VS) bằng phương pháp IVF (in vitro<br /> fertilization - IVF) tại Bệnh viện Phụ sản Hải Phòng. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu<br /> bao gồm 559 chu kỳ trên 470 cặp vợ chồng từ 3 - 1 - 2013 đến 30 - 6 - 2015. Kết quả và kết luận:<br /> IVF là một phương pháp hỗ trợ sinh sản hiệu quả với tỷ lệ thai lâm sàng 25,04%. Việc áp dụng các<br /> kỹ thuật như ICSI, PESA, MESA và TESE trong IVF mang lại thành công trong điều trị VS nam<br /> một cách hiệu quả, đặc biệt ở bệnh nhân (BN) không có tinh trùng trong tinh dịch.<br /> * Từ khoá: IVF; Vô sinh; Tỷ lệ có thai.<br /> <br /> The Outcome of in Vitro Fertilization at Haiphong Obstetrics Hospital<br /> Summary<br /> Objectives: The survey assessed the results of IVF infertility treatment in Haiphong Obstetrics<br /> Hospital. Subjects and methods: The study was conducted to evaluate the outcome 470 couples with<br /> 559 cycles retrospectively from 03 - 01 - 2013 to 30 - 06 - 2015. Results anfd conclusion: IVF is an<br /> effective method to treat infertility. The clinical pregnancy rate was 25.04%. The application of techniques<br /> such as ICSI, PESA, MESA and TESE in IVF which has provided effective treatment for male infertility.<br /> * Key words: In vitro fertilization; Infertility; Pregnancy rate.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Theo kết quả nghiên cứu của Nguyễn<br /> Viết Tiến năm 2013 tại Việt Nam tỷ lệ VS<br /> chung khoảng 7,7% tổng số các cặp vợ<br /> chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Như vậy,<br /> có hàng triệu cặp vợ chồng có nhu cầu<br /> điều trị vô sinh ở nước ta.<br /> Với sự ra đời của em bé đầu tiên<br /> được thực hiện bằng phương pháp IVF<br /> vào năm 1977 đã đánh dấu một cuộc<br /> cách mạng trong điều trị VS trên thế<br /> giới. Cho đến nay, đã có nhiều kỹ thuật<br /> mới ra đời và phát triển như: tiêm tinh<br /> <br /> trùng vào bào tương noãn; kỹ thuật thu<br /> tinh trùng từ mào tinh, ống sinh tinh,<br /> kỹ thuật lưu trữ phôi, kỹ thuật hỗ trợ<br /> thoát màng… Các kỹ thuật này được<br /> ứng dụng vào IVF rất hiệu quả và mang<br /> lại nhiều thành công mà phương pháp<br /> IVF cổ điển trước đây không thể giải<br /> quyết được.<br /> IVF được thực hiện tại Bệnh viện Phụ<br /> sản Hải Phòng từ năm 2005. Qua 10 năm<br /> thực hiện, Trung tâm đã áp dụng thành<br /> công các kỹ thuật tiên tiến và đạt được<br /> thành công đáng khích lệ. Chính vì vậy,<br /> <br /> * Bệnh viện Phụ sản Hải Phòng<br /> Người phản hồi (Corresponding): Vũ Văn Tâm (drvuvantam@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 06/08/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 15/12/2015<br /> Ngày bài báo được đăng: 28/12/2015<br /> <br /> 94<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2016<br /> <br /> chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm:<br /> Đánh giá hiệu quả của kỹ thuật IVF, từ đó<br /> làm cơ sở cho việc nâng cao kết quả khám,<br /> tư vấn và điều trị.<br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tƣợng nghiên cứu.<br /> * Cỡ mẫu:<br /> Tiến hành 559 chu kỳ IVF cho 470 BN<br /> tại Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Bệnh viện<br /> Phụ sản Hải Phòng từ 3 - 1 - 2013 đến<br /> 30 - 6 - 2015.<br /> * Chỉ định:<br /> - Nam giới: không có tinh trùng, thiểu<br /> năng tinh trùng nặng.<br /> - Nữ giới: tắc 2 vòi trứng, rối loạn phóng<br /> noãn, phương pháp điều trị khác thất bại<br /> liên tiếp.<br /> 2. Phƣơng pháp nghiên cứu.<br /> - Phương pháp IVF (in vitro fertilization IVF) theo Gardner DK (2009) [3].<br /> - Phương pháp đông lạnh phôi bằng<br /> kỹ thuật thủy tinh hóa (vitrification) theo<br /> Michelmann HW (2006) [5].<br /> - Lấy tinh trùng từ mào tinh bằng chọc<br /> hút qua da (Percutaneous epididymal sperm<br /> aspiration - PESA) (theo Levine LA, 2003) [4]:<br /> tiến hành cho BN không có tinh trùng trong<br /> tinh dịch, nhưng có tinh trùng ở mào tinh.<br /> - Lấy tinh trùng từ mào tinh bằng vi<br /> phẫu thuật (Microsurgical epididymal sperm<br /> aspiration - MESA) (theo Tournaye H, 1999)<br /> [8]: tiến hành cho BN không có tinh trùng<br /> trong tinh dịch, có tinh trùng ở mào tinh, nhưng<br /> không lấy được bằng phương pháp PESA.<br /> - Lấy tinh trùng từ tinh hoàn bằng<br /> phẫu thuật xẻ tinh hoàn (Testicular sperm<br /> extraction - TESE) (theo Devroey P, 1995)<br /> [1]: tiến hành trên BN vô tinh không có<br /> <br /> tinh trùng ở mào tinh, nhưng có tinh trùng<br /> trong ống sinh tinh.<br /> - Phương pháp tiêm tinh trùng vào bào<br /> tương noãn (Intracytoplasmic Sperm Injection ICSI) (theo Palermo G, 1992) [6].<br /> - Xử lý số liệu bằng chương trình<br /> SPSS 13.0 for Window.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br /> 1. Đặc điểm BN.<br /> * Tuổi và thời gian vô sinh:<br /> Tuổi trung bình của người vợ khá cao<br /> (33,69  5,32), cao nhất 49 tuổi, thấp nhất<br /> 20 tuổi, thời gian VS trung bình tương đối<br /> dài (7,40  4,69 năm); dài nhất 28 năm,<br /> ngắn nhất 1 năm. Trong khi đó, kết quả<br /> của phương pháp IVF lại phụ thuộc vào<br /> rất nhiều yếu tố, đặc biệt là tuổi của<br /> người vợ [2].<br /> * Phân nhóm BN theo chẩn đoán:<br /> Vô sinh độ I: 64,9%, VS độ II: 35,1%,<br /> tương đương với một số tác giả khác [7].<br /> * Phân nhóm BN theo phác đồ điều trị:<br /> Phác đồ dài (long protocol): 70,27%;<br /> phác đồ ngắn (flare up): 26,86%; phác đồ<br /> dùng antagonist. Ngoài phác đồ kinh điển<br /> như phác đồ dài và phác đồ ngắn thì<br /> phác đồ dùng antagonist cũng được sử<br /> dụng với tỷ lệ 2,87%. Tuy nhiên, trong thời<br /> gian gần đây phác đồ antagonist ngày càng<br /> được sử dụng rộng rãi.<br /> 2. Kết quả điều trị.<br /> Bảng 1: Một số chỉ số của BN trong<br /> quá trình điều trị.<br /> Max<br /> <br /> Min<br /> <br /> X  SD<br /> <br /> Liều FSH (IU/ngày)<br /> <br /> 300<br /> <br /> 75<br /> <br /> 158,1  40,97<br /> <br /> Số nang<br /> <br /> 27<br /> <br /> 0<br /> <br /> 10,93  5,33<br /> <br /> Niêm mạc tử cung ngày<br /> chuyển phôi (mm)<br /> <br /> 19<br /> <br /> 6,3<br /> <br /> 11,38  1,89<br /> <br /> E2 ngày thứ 8 của FSH<br /> (pg/ml)<br /> <br /> 5.884<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1305,8  1101,8<br /> <br /> Chỉ số<br /> <br /> 95<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2016<br /> <br /> Với liều FSH trung bình không cao<br /> (158,1  40,97 IU/ngày), mặc dù có nhiều<br /> BN lớn tuổi, nhưng số lượng nang noãn<br /> trung bình đạt được rất tốt (10,93  5,33).<br /> Kết quả này không chỉ làm giảm chi phí<br /> cho một chu kỳ IVF, mà còn làm giảm<br /> nguy cơ quá kích buồng trứng [3].<br /> <br /> (tính theo số chu kỳ) và 29,78% (tính theo<br /> số BN).<br /> - Việc áp dụng các kỹ thuật như ICSI,<br /> PESA, MESA, TESE và lưu trữ phôi trong<br /> IVF có hiệu quả và ý nghĩa rất quan trọng,<br /> giải quyết các vấn đề mà IVF cổ điển<br /> không thể giải quyết, nhất là BN không<br /> có tinh trùng trong tinh dịch.<br /> <br /> Bảng 2: Tỷ lệ có thai lâm sàng chung.<br /> Số chu Số<br /> kỳ<br /> BN<br /> <br /> Thai sinh hóa<br /> <br /> Theo<br /> chu kỳ<br /> 559<br /> <br /> 470<br /> <br /> Thai lâm sàng<br /> <br /> Theo<br /> số BN<br /> <br /> Theo<br /> chu kỳ<br /> <br /> Theo<br /> số BN<br /> <br /> 151<br /> 151<br /> 140<br /> 140<br /> (27,01%) (32,13%) (25,04%) (29,78%)<br /> <br /> Tỷ lệ thai sinh hóa và thai lâm sàng<br /> trong các chu kỳ IVF tương đương với<br /> một số trung tâm lớn khác [7].<br /> Bảng 3: Tỷ lệ có thai lâm sàng của từng<br /> kỹ thuật áp dụng.<br /> Kỹ<br /> <br /> thuật<br /> <br /> PESAICSI<br /> <br /> MESAICSI<br /> <br /> TESEICSI<br /> <br /> Chuyển<br /> phôi ƣu<br /> <br /> Số chu kỳ<br /> <br /> 99<br /> <br /> 9<br /> <br /> 8<br /> <br /> 66<br /> <br /> Số thai lâm sàng<br /> <br /> 22<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 19<br /> <br /> 25,00%<br /> <br /> 28,78%<br /> <br /> Tỷ lệ thai lâm<br /> sàng<br /> <br /> 22,22% 33,33%<br /> <br /> Kỹ thuật PESA-ICSI, MESA-ICSI và<br /> TESE-ICSI là những phương pháp hỗ trợ<br /> sinh sản hiệu quả đối với BN không có<br /> tinh trùng trong tinh dịch. Bên cạnh đó,<br /> việc lưu trữ phôi đã giải quyết nhiều vấn<br /> đề trong IVF như: tránh quá kích buồng<br /> trứng nặng, giảm chi phí và tăng cơ hội<br /> có thai cho BN.<br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu chúng tôi rút ra kết luận:<br /> - Thụ tinh trong ống nghiệm là một trong<br /> những phương pháp hỗ trợ sinh sản rất<br /> hiệu quả với tỷ lệ có thai lâm sàng 25,04%<br /> 96<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Devroey P, Liu J, Nagy Z, Goossens A,<br /> Tournaye H, Camus M, Van Steirteghem A,<br /> Silber S. Pregnancies after testicular sperm<br /> extraction and intracytoplasmic sperm injection<br /> in non-obstructive azoospermia. Hum Reprod.<br /> 1995, 10 (6), pp.1457-1460.<br /> 2. Dew JE, Don RA, Hughes GJ, Johmnson<br /> TC, Steigard SJ. The influence of age on the<br /> outcome of assisted reproduction. J Assist<br /> Repro. Genet. 1998, 15 (4), PP.210-214.<br /> 3. Gardner DK, Weissman A, Howles CM,<br /> Shoham Z. Textbook of Assisted reproductive<br /> technologies: Laboratory and clinical perspectives,<br /> third edition. Informa Healthcare UK Ltd. 2009.<br /> 4. Levine LA, Dimitriou RJ, Fakouri B.<br /> Testicular and epididymal percutaneous sperm<br /> aspiration in men with either obstructive or<br /> nonobstructive azoospermia. Urology. 2006,<br /> 62 (2), pp.328-332.<br /> 5. Michelmann HW, Nayudu P. Cryopreservation<br /> of human embryos. Cell Tissue Bank. 2006, 7 (2),<br /> pp.135-141.<br /> 6. Palermo G, Joris H, Devroey P. Pregnancies<br /> after intracytoplasmic injection of single<br /> spermatozoon into an oocyte. Lancet. 1992, 340,<br /> pp.17-18.<br /> 7. Stewart LM, Holman CD, Hart R, Finn J,<br /> Mai Q, Preen DB. How effective is in vitro<br /> fertilization. and how can it be improved?.<br /> Fertil Steril. 2011, Feb 11, pp.324-329.<br /> 8. Tourneye H. Epididymal and testicular<br /> sperm extraction: clinical aspects. Textbook of<br /> Assisted reproductive techniques Martin Dunitz.<br /> United Kingdom. 2001, pp.585-596.<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2016<br /> <br /> 7<br /> <br />