zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Đánh giá kết quả và theo dõi chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật điều trị lún đốt sống trên nền loãng xương bằng phương pháp bơm xi măng sinh học không bóng tại Cần Thơ năm 2021-2022

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

11
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc đánh giá theo dõi bệnh nhân lún đốt sống do loãng xương sau bơm xi măng sinh học là vấn đề đang được quan tâm hiện nay. Bài viết trình bày đánh giá kết quả phẫu thuật và theo dõi chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật bơm xi măng sinh học không bóng tại Cần Thơ từ 2021-2022.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả và theo dõi chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật điều trị lún đốt sống trên nền loãng xương bằng phương pháp bơm xi măng sinh học không bóng tại Cần Thơ năm 2021-2022

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ VÀ THEO DÕI CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG SAU PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ LÚN ĐỐT SỐNG TRÊN NỀN LOÃNG XƯƠNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP BƠM XI MĂNG SINH HỌC KHÔNG BÓNG TẠI CẦN THƠ NĂM 2021-2022 Hà Thoại Kỳ1, Phạm Văn Năng1, Nguyễn Duy Linh1, Nguyễn Hữu Tài1, Trịnh Đình Thảo1, Lê Thị Thảo Vy1, Chương Chấn Phước2, Trần Văn Minh2, Nguyễn Quang Hưng3, Nguyễn Trung Tính3 TÓM TẮT 18 Từ khóa: loãng xương, thang điểm Roland- Đặt vấn đề: Việc đánh giá theo dõi bệnh Morris, bơm xi măng sinh học không bóng. nhân lún đốt sống do loãng xương sau bơm xi măng sinh học là vấn đề đang được quan tâm SUMMARY hiện nay. Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá kết RESULT THE SHORT-TERM quả phẫu thuật và theo dõi chất lượng cuộc sống OUTCOMES OF CEMENT sau phẫu thuật bơm xi măng sinh học không VERTEBROPLASTY IN bóng tại Cần Thơ từ 2021-2022. Đối tượng và OSTEOPOROTIC COMPRESSION phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả 41 FRACTURE IN CAN THO IN 2021 -2022 bệnh nhân được chẩn đoán và phẫu thuật tại Cần Background: The evaluation and follow-up Thơ và đánh giá kết quả giảm đau, cải thiện chất of patients’ osteoporotic compressive fractures is lượng cuộc sống sau phẫu thuật. Kết quả: Có 41 a matter of concern. Objectives: To describe the bệnh nhân với 63 đốt sống được bơm xi măng results of vertebroplasty and monitoring of the với lượng xi măng trung bình mỗi đốt là 4,56 ± quality of life after an osteoporotic compressive 1,36 ml. Kết quả sau mổ 24 giờ (thang điểm fracture in Can Tho from 2021 to 2022. VAS) là 4,02 ± 1,11 điểm. Tỉ lệ biến chứng bơm Materials and methods: Descriptive study of 41 xi măng tràn ra ngoài chiếm tỉ lệ 12,7%, không patients with compressive fracture of có biểu hiện trên lâm sàng. Kết quả thang điểm osteoporosis vertebral spine who underwent Roland-Morris trung bình sau mổ 24 giờ giảm surgery by vertebroplasty cement at Can Tho and 10,44 điểm. Kết luận: Phương pháp phẫu thuật evaluating the results of the quality of life of bơm xi măng sinh học không bóng là phương patients after surgery. Results: There were 41 pháp hiệu quả ít biến chứng. patients with 63 vertebroplasties with an average amount of cement per vertebra of 4.56 ± 1.36 ml. 1 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ Results 24 hours after surgery (VAS scale) 4.02 2 Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ ± 1.11 points. The rate of complications of cement injection spilled out accounted for 12.7%, 3 Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ there were no cases with clinical symptoms. The Chịu trách nhiệm chính: Hà Thoại Kỳ average Roland-Morris score after 24 hours of Email: htky@ctump.edu.vn-0984406005 surgery decreased by 10.44 points. Conclusion: Ngày nhận bài: 10.10.2022 The surgical method of vertebroplasty is an Ngày phản biện khoa học: 19.10.2022 Ngày duyệt bài: 31.10.2022 143
HỘI NGHỊ PHẪU THUẬT THẦN KINH VIỆT NAM LẦN THỨ 21 effective method of pain relief, improving the phương pháp DEXA có xác định loãng quality of life for patients. xương [1]. Bệnh nhân bị lún đốt sống ngực, Keywords: osteoporosis, Roland-Morris thắt lưng và có biểu hiện đau tại vị trí đốt scale, vertebroplasty cement. sống bị lún, có phù tủy xương trên phim MRI. I. ĐẶT VẤN ĐỀ - Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân: Bệnh Nhiều bệnh nhân mắc bệnh lún đốt sống nhân có biểu hiện chèn ép thần kinh tại đốt do loãng xương có thể bị ảnh hưởng đáng kể sống bị lún, có biểu hiện tổn thương thành và giảm chất lượng cuộc sống sau cơn đau sau trên phim X quang. Bệnh nhân bị những dữ dội, bất động kéo dài, chứng gù lưng, bệnh lý nặng nguy kịch đến tính mạng, giảm chức năng phổi, trầm cảm và mất khả nhiễm trùng vùng mổ. năng sinh hoạt độc lập. Tỉ lệ lún đốt sống 2.2. Phương pháp nghiên cứu phụ nữ gia tăng sau 50 tuổi và sau 80 tuổi ở - Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu tiến nam giới, trong đó tỉ lệ điều trị lún đốt sống cứu phụ nữ trên 65 tuổi là 20% và nam giới là - Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu 12,5% [8]. Tạo hình đốt sống qua da Cỡ mẫu: 41 bệnh nhân. (THĐSQD) với hiệu quả giảm đau nhanh và Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫu thuận ít biến chứng đang là phương pháp đang tiện, có chủ đích các trường hợp đủ tiêu được lựa chọn để điều trị cho bệnh nhân xẹp chuẩn nghiên cứu. Phân tích số liệu trên phần đốt sống do loãng xương. Tại Việt Nam từ mềm SPSS. năm 2002 tác giả Phạm Minh Thông đã - Nội dung nghiên cứu: Đặc điểm đối THĐSQD bằng bơm xi măng điều trị cho tượng nghiên cứu (thông tin bệnh nhân, đặc bệnh nhân với kết quả tốt 66,7% [4]. Chỉ điểm lâm sàng, cận lâm sàng trước và sau bằng một cuộc mổ nhỏ, gây tê tại chỗ rồi đưa phẫu thuật), đánh giá kết quả sau điều trị qua kim vào đốt sống lún rồi bơm vào đó một thang điểm VAS và thang điểm Roland - lượng xi măng, sau mổ chỉ vài giờ sau là hiện Morris. tượng đau đớn đã giảm đi rất nhiều hoặc hết hẳn. Do đó, nhóm nghiên cứu thực hiện đề III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU tài mục tiêu: Đánh giá kết quả phẫu thuật và Nghiên cứu được tiến hành trên 41 bệnh theo dõi chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật nhân với 63 đốt sống chẩn đoán lún đốt sống bơm xi măng sinh học không bóng tại Cần do loãng xương được điều trị bằng phương Thơ từ 2021-2022. pháp bơm xi măng sinh học không bóng đạt được một số kết quả II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Tỉ lệ bệnh nhân nữ gấp 2,5 lần bệnh nhân 2.1. Đối tượng nghiên cứu nam (29/12), với tuổi trung bình là 72,24 ± Tất cả bệnh nhân lún đốt sống trên nền 8,76 tuổi. Lượng xi măng được bơm trung bệnh loãng xương được phẫu thuật bơm xi bình mỗi đốt sống là 4,56 ± 1,36 ml. Điểm VAS trung bình của bệnh nhân trước điều trị măng sinh học không bóng tại Cần Thơ từ là 6,98 ± 0,94, thấp nhất là 5 điểm, cao nhất tháng 3 năm 2021 đến tháng 6 năm 2022. là 9 điểm. Điểm Roland - Morris trước điều - Tiêu chẩn chọn mẫu: Bệnh nhân được trị trung bình là 20,15 ± 1,59 thấp nhất là 17 chỉ định đo loãng xương trung tâm bằng điểm, cao nhất là 23 điểm. 144
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Bảng 1. Phân bố tỉ lệ ngấm xi măng trong thân đốt sống. Tỉ lệ ngấm Tần số (n) Tỉ lệ (%) Dưới 1/3 7 11,11 Từ 1/3 đến 2/3 31 49,21 Trên 2/3 25 39,68 Tổng 63 100 Nhận xét: Nghiên cứu trên 41 bệnh nhân với 63 đốt sống được bơm xi măng có 31/63 đốt sống có tỉ lệ ngấm xi măng từ 1/3 đến 2/3 thân đốt sống chiếm 49,21%. Còn lại ngấm trên 2/3 thân đốt có 31 đốt sống chiếm 39,68%, dưới 1/3 thân đốt có 25 đốt sống chiếm 11,11%. Bảng 2. Đường chọc trocar khi điều trị. Đường chọc trocar Số lượng đốt sống Tỉ lệ % Qua cuống sống bên phải 2/63 3,2 Qua cuống sống bên trái 4/63 6,3 Qua cuống sống hai bên 57/63 90,5 Qua thân đốt sống 0/63 0 Tổng số 63 100 Nhận xét: Có 57 đốt sống chiếm tỉ lệ 90,5% được sử dụng 2 đường vào qua 2 trocar 2 bên, 4 đốt sống chỉ vào bên trái chiếm tỉ lệ 6,3%, có 2 đốt sống chỉ vào bên trái chiếm tỉ lệ 3,2%. Bảng 3. Các biến chứng khi bơm xi măng Biến chứng Số đốt sống Tỉ lệ % Tràn vào bờ trước 5/63 7,9 Tràn vào bờ sau 1/63 1,6 Tràn vào đĩa đệm 1/63 1,6 Tràn vào lỗ liên hợp 0/63 0 Tổng 7/63 11,1 Nhận xét: Trong 41 đối tượng nghiên cứu của chúng tôi với 63 đốt sống được bơm xi măng, biến chứng gặp trong quá trình bơm xi măng là tràn vào bờ trước chiếm 7,9%, tràn vào bờ sau chiếm 1,6%, tràn vào đĩa đệm chiếm 1,6%, tổng biến chứng gặp tràn xi măng chiếm 11,1%, không có trường hợp nào tràn vào lỗ liên hợp. Không có trường hợp nào biểu hiện lâm sàng cần điều trị. 145
HỘI NGHỊ PHẪU THUẬT THẦN KINH VIỆT NAM LẦN THỨ 21 Biểu đồ 1. Thay đổi điểm VAS trước và sau điều trị Nhận xét: Trung bình điểm VAS giảm mạnh trong vòng 1 ngày đầu, trong nghiên cứu của chúng tôi là giảm từ 6,98 trước can thiệp xuống 4,02 sau can thiệp 1 ngày. Từ sau 1 ngày trung bình điểm VAS giảm đáng kể, tương ứng là 2,54; 1,49 và 0,68 sau 1 tuần, sau 1 tháng và sau 3 tháng. Biểu đồ 2. Thay đổi điểm Roland - Morris trước và sau điều trị Nhận xét: Trung bình điểm Roland - IV. BÀN LUẬN Morris giảm mạnh trong vòng 1 ngày đầu, Trong nghiên cứu của chúng tôi, lượng xi trong nghiên cứu của chúng tôi là giảm từ măng trung bình được bơm vào thân đốt 20,15 trước can thiệp xuống 9,71 sau can sống là khoảng 4,56 ± 1,36 ml. Vũ Đức Đạt thiệp 1 ngày. Từ sau 1 ngày trung bình điểm và cs năm 2019, lượng xi măng trung bình Roland – Morris giảm đáng kể, tương ứng là 5,54; 3,24 và 1,59 sau 1 tuần, sau 1 tháng và tác giả sử dụng để tạo hình là 3,6 ± 1,1 ml sau 3 tháng. (1,5 – 7ml) [2]. Lý giải cho sự khác nhau này là do trong nghiên cứu của Vũ Đức Đạt, các 146
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 đốt sống được tạo hình chủ yếu là các đốt số các tác giả trong nước: Đỗ Mạnh Hùng sống ngực cao, vì vậy kích thước thân đốt năm 2017, tỉ lệ biến chứng xi măng tràn vào sống trung bình nhỏ hơn so với nghiên cứu bờ trước 8,5%; tràn vào đĩa đệm chiếm 3,7% của chúng tôi với phần lớn là các đốt sống [3]. Vũ Đức Đạt năm 2019 tỉ lệ biến chứng ngực thấp và đốt sống thắt lưng. Do đó lượng xi măng tràn vào bờ trước 9,6%; tràn vào đĩa xi măng trung bình của 2 nghiên cứu là khác đệm chiếm 6,8%; tràn vào bờ sau chiếm nhau. Theo Khúc Văn Trung và cs (2019), 4,1% [2]. Khi xi măng tràn vào đĩa đệm liên lượng xi măng trung bình là 5,7 ml/đốt sống đốt sống, chúng tôi dừng bơm xi măng để [5], cao hơn với nghiên cứu của nhóm chúng tránh tràn thêm. Trong quá trình theo dõi, các tôi. Điều này được lý giải do nhóm nghiên biến chứng này đều không gây ra triệu chứng cứu chúng tôi chọn những trường hợp gãy trên lâm sàng. lún mức độ nặng hơn, nên bơm lượng xi Tạo hình đốt sống qua da là phương pháp măng ít hơn tránh tràn ra ngoài gây chèn ép. hiệu quả để giảm đau trong lún đốt sống do Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỉ lệ loãng xương, sau 3 tháng điều trị VAS giảm ngấm xi măng và vị trí chọc kim trocar cũng từ 6,98 xuống 0,68; thang điểm Roland – tương đồng với nghiên cứu của Khúc Văn Morris giảm từ 20,15 xuống 1,59. Kết quả Trung và cs (2019) với tỉ lệ ngấm xi măng đạt được khá tốt so với những nghiên cứu gặp nhiều từ 1/3 đến 2/3 và đa số được chọc trước đây, có thể do kĩ thuật và cải tiến trong kim qua cuống sống 2 bên [5]. Trong nghiên việc điều trị. Matthew J.M và cộng sự đã cứu của chúng tôi có những trường hợp lún xem xét một cách hệ thống 74 báo cáo khoa đốt sống nặng hơn so với nghiên cứu của tác học về kết quả điều trị tạo hình đốt sống từ giả Khúc Văn Trung (2019) và một vài 1980-2008 và rút ra rằng bơm xi măng đốt trường hợp bệnh nhân cần bơm nhiều đốt sống qua da giúp giảm đau và phục hồi khả sống cùng lúc, chúng tôi chọn bơm qua năng vận động nhanh chóng so với điều trị cuống một bên để cải thiện thời gian và tiết nội khoa đơn thuần chỉ trong 1 tháng sau kiệm chi phí cho bệnh nhân. bơm [7]. Như vậy hiệu quả giảm đau của Biến chứng tràn xi măng trong nghiên phương pháp phẫu thuật bơm xi măng hiệu cứu của chúng tôi có sự tương đồng với một quả hơn điều trị nội khoa. Bảng 4. Thang điểm Roland – Morris trong các nghiên cứu Thang điểm Roland – Morris Tác giả Trước 1 1 3 6 n can thiệp tuần tháng tháng tháng Klazen và cs (2010) [6] 101 18,6 11,8 9,8 Khúc Văn Trung (2018) [5] 62 19,9 9,2 8,0 6,4 - Chúng tôi 41 20,15 5,54 3,24 1,59 - 147
HỘI NGHỊ PHẪU THUẬT THẦN KINH VIỆT NAM LẦN THỨ 21 Bảng 5. Thang điểm VAS trong các nghiên cứu VAS Tác giả n Trước 1 1 tuần 1 tháng 3 tháng 6 tháng can thiệp ngày Klazen và cs, 2010 [6] 101 7,8 3,7 3,5 2,5 2,4 2,3 Khúc Văn Trung và 62 7,9 4.1 3,6 3,1 2,0 - cs, 2018 [5] Chúng tôi 41 6,98 4,02 2,54 1,49 0,68 V. KẾT LUẬN do loãng xương, Luận văn Tiến sĩ, Trường Phương pháp bơm xi măng sinh học điều Đại học Y Hà Nội, Hà Nội. trị hiệu quả cho những trường hợp bệnh nhân 4. Phạm Minh Thông, Phạm Mạnh Cường bị lún đốt sống do loãng xương. Mặc dù có tỉ (2008), Đánh giá hiệu quả của phương pháp lệ rò xi măng ra ngoài cao nhưng ít có biểu tạo hình đốt sống qua da trong điều trị xẹp hiện lâm sang nên tương đối an toàn để thực đốt sống bệnh lý, Kỷ yếu các công trình hiện cho bệnh nhân. Cần xem xét chỉ định nghiên cứu khoa học Bệnh viện Bạch Mai, 1, phù hợp để hạn chế những biến chứng cho tr.62-68. bệnh nhân và đạt hiệu quả cao sau điều trị. 5. Khúc Văn Trung, Nguyễn Vũ Hoàng Kết quả điều trị của phương pháp bơm xi (2018), Kết quả điều trị xẹp thân đốt sống măng sinh học không bóng: Điểm trung bình trên bệnh nhân loãng xương bằng phương thang điểm đau VAS và đánh giá chất lượng pháp bơm cement sinh học qua da tại Bệnh cuộc sống theo thang điểm Macnab của bệnh viện Trung Ương Thái Nguyên, Luận văn nhân sau bơm xi măng sinh học giảm theo Thạc sĩ Y khoa, Trường Đại học Thái thời gian bơm xi măng sinh học. Kết quả Nguyên, Thái Nguyên. điều trị khi bệnh nhân theo cải thiện sau xuất 6. Klazen Caroline AH, Paul NM Lohle, viện 1 ngày, sau 01 tháng, sau 03 tháng. Jolanda de Vries, et al (2010), "Vertebroplasty versus conservative TÀI LIỆU THAM KHẢO treatment in acute osteoporotic vertebral 1. Bộ Y tế (2016), Hướng dẫn chẩn đoán và compression fractures (Vertos II): an open- điều trị các bệnh cơ xương khớp. Nhà xuất label randomised trial", The Lancet, 376 bản Y học, Hà Nội, tr. 170-172. (9746), p.1085-1092. 2. Vũ Đức Đạt, Nguyễn Đình Hoà, Đinh 7. McGirt MJ, Parker SL, Wolinsky JP, Ngọc Sơn (2019), Kết quả tạo hình thân đốt Witham TF, Bydon A, Gokaslan ZL sống ngực bằng bơm xi măng sinh học cho (2009), Vertebroplasty and kyphoplasty for các bệnh nhân xẹp đốt sống do loãng xương, the treatment of vertebral compression Luận văn Thạc sĩ Y khoa, Trường Đại học Y fractures: an evidenced-based review of the Hà Nội, Hà Nội. literature, Spine J, 9(6), p.501-508. 3. Đỗ Mạnh Hùng (2017), Nghiên cứu ứng 8. Tsai, KS et al (1996), Prevalence of dụng tạo hình thân đốt sống bằng bơm Vertebral Fractures in Chinese Men and cement có bóng cho bệnh nhân xẹp đốt sống Women in Urban Taiwanese Communities, Calcif Tissue, 59(4), p.249 - 253. 148

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.