Đánh giá kiến thức, thực hành dinh dưỡng của bệnh nhân đái tháo đường type 2 điều trị nội trú tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn năm 2018

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC, THỰC HÀNH DINH DƯỠNG CỦA<br /> BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ<br /> TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA XANH PÔN NĂM 2018<br /> Nguyễn Thị Hương Lan1, Nguyễn Đình Hưng2, Nguyễn Thị Hiền2,<br /> Nguyễn Huy Bình3, Nguyễn Công Thành3<br /> 1<br /> Viện Đào tạo YHDP và YTCC - Trường Đại học Y Hà Nội<br /> 2<br /> Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn<br /> 3<br /> Trường Đại học Y Hà Nội<br /> <br /> Hiện nay, tỉ lệ người nhập viện được chẩn đoán Đái tháo đường (ĐTĐ) type 2 ngày càng gia tăng một phần<br /> là do lối sống với chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý. Do vậy, nghiên cứu được tiến hành trên 150 người bệnh<br /> ĐTĐ type 2 đang nằm điều trị nội trú tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn nhằm mục tiêu mô tả kiến thức, thực<br /> hành dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan của người bệnh, góp phần mô tả thực trạng và đề xuất các giải<br /> pháp nâng cao kiến thức thực hành về dinh dưỡng cho nhóm bệnh nhân này. Kết quả cho thấy có 87,42%<br /> bệnh nhân đạt kiến thức và chỉ có 35,76% đạt thực hành. Nhóm bệnh nhân có nghề nghiệp hưu trí, có sự hỗ<br /> trợ của gia đình và nhận được tư vấn của cán bộ y tế có tỉ lệ đạt kiến thức cao hơn nhóm bệnh nhân lao động<br /> tự do buôn bán, không được hỗ trợ từ gia đình và chưa nhận được tư vấn của cán bộ y tế so với những bệnh<br /> nhân khác với OR và 95%CI tương ứng là (OR = 4,03; 1,3 - 12,6); (OR = 4,31; 1,2 - 15,5); (OR = 12,41; 1,61 -<br /> 96,1). Nhóm bệnh nhân có tiền sử gia đình cũng bị ĐTĐ và chế độ ăn nấu riêng có tỉ lệ đạt thực hành cao hơn<br /> nhóm không có tiền sử gia đình mắc ĐTĐ và có chế độ ăn chung với gia đình so với những người khác với OR<br /> và 95%CI tương ứng là (OR = 2,3; 1,11 - 4,78); (OR = 2,58; 1,22 - 5,48). Tỷ lệ đối tượng tham gia nghiên cứu<br /> đạt kiến thức khá cao (87,42%), tuy nhiên tỉ lệ thực hành đạt lại khá thấp (35,76%). Vậy nên trong công tác<br /> truyền thông, ngoài cung cấp cho các đối tượng kiến thức thì cần theo dõi, đánh giá thực hành của bệnh nhân.<br /> <br /> Từ khóa : Đái tháo đường, Kiến thức, thực hành dinh dưỡng, Bệnh viện Xanh Pôn<br /> <br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Đái tháo đường typ 2 là vấn đề sức khỏe [2]. Đến cuối năm 2015, Việt Nam có 63.021<br /> cộng đồng hiện nay trên Thế giới, đây là một trường hợp mắc bệnh ĐTĐ, chiếm 5,6% số<br /> trong bốn nguyên nhân hàng đầu không do người trong độ tuổi 20 - 79, trong đó 53457<br /> nhiễm trùng (bệnh tim mạch, ung thư, bệnh hô người tử vong [3], trong đó chủ yếu là ĐTĐ<br /> hấp mạn và đái tháo đường typ 2) gây tử vong type 2. Mặc dù đã có những bằng chứng rõ<br /> cho người < 70 tuổi và chiếm 3/4 tử vong ở các ràng về hiệu quả của việc kết hợp thuốc và các<br /> nước có thu nhập thấp [1]. Tại Việt Nam, Đái liệu pháp không dùng thuốc (chế độ ăn uống,<br /> tháo đường đang có chiều hướng tăng nhanh tập luyện thể lực), tuy nhiên tuân thủ điều trị<br /> vẫn luôn là một vấn đề chính ở các bệnh nhân<br /> Địa chỉ liên hệ: Nguyễn Thị Hương Lan, Viện Đào bị bệnh mạn tính, trong đó có vấn đề thực hiện<br /> tạo YHDP&YTCC - Trường Đại học Y Hà Nội chế độ ăn hợp lý. Nghiên cứu về kiến thức và<br /> Email: huonglandd@hmu.edu.vn thực hành dinh dưỡng của bệnh nhân mạn<br /> Ngày nhận: 05/03/2019 tính không lây tại huyện Bình Chánh – Thành<br /> Ngày được chấp nhận: 07/05/2019 phố Hồ Chí Minh năm 2014, phỏng vấn 100<br /> <br /> TCNCYH 120 (4) - 2019 59<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> bệnh nhân thì 48% không biết về dinh dưỡng 10/2018.<br /> cho bệnh nhân ĐTĐ và cao huyết áp, 49% biết 2. Phương pháp<br /> ít và chỉ có 3% biết tương đối đầy đủ [4] .<br /> - Thời gian tiến hành: Từ tháng 5/2018 đến<br /> Hiện nay, tại khoa Nội - Bệnh viện đa khoa<br /> tháng 10/2018.<br /> Xanh Pôn, tỉ lệ người nhập viện được chẩn<br /> - Thiết kế nghiên cứu: Theo phương pháp<br /> đoán ĐTĐ type 2 ngày càng gia tăng, một phần<br /> mô tả cắt ngang<br /> là do lối sống với chế độ dinh dinh dưỡng chưa<br /> - Cỡ mẫu: Tính theo công thức ước lượng<br /> hợp lý. Tuy nhiên, đến nay chưa có một khảo<br /> một tỉ lệ như sau:<br /> sát hay nghiên cứu nào đánh giá về kiến thức,<br /> 2<br /> thực hành dinh dưỡng ở bệnh nhân ĐTĐ type Z(1 - ∝⁄2) p(1 - p)<br /> n=<br /> 2 điều trị tại bệnh viện đa khoa Xanh Pôn. Do d2<br /> đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này Trong đó: n: cỡ mẫu nghiên cứu cần có ;<br /> với mục tiêu : p: Tỉ lệ đối tượng nghiên cứu đạt kiến thức về<br /> Mô tả kiến thức, thực hành dinh dưỡng và bệnh đái tháo đường (p = 10,4%) [5]; Z1 - α/2:<br /> một số yếu tố liên quan của người bệnh ĐTĐ Hệ số tin cậy với ngưỡng xác suất α = 0,05,<br /> type 2 điều trị tại bệnh viện đa khoa Xanh Pôn. tương ứng Z1 - α/2 = 1,96; d: Khoảng sai lệch<br /> tuyệt đối giữa tỉ lệ thu được từ mẫu và tỉ lệ của<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP quần thể, chọn d = 0,05. Thay vào công thức,<br /> 1. Đối tượng cỡ mẫu nghiên cứu là 140, lấy 5% bệnh nhân<br /> Người mắc ĐTĐ type 2 đang điều trị nội không tham gia nghiên cứu, cỡ mẫu cần thực<br /> trú tại các khoa Nội bệnh viện đa khoa Xanh hiện là 150.<br /> Pôn trong thời gian từ tháng 5/2018 đến tháng - Biến số, chỉ số<br /> <br /> <br /> Chủ đề/ Biến số Nội dung/Chỉ số Phương pháp thu thập<br /> <br /> Mục tiêu 1: Mô tả kiến thức, thái độ, thực hành dinh dưỡng của bệnh nhân ĐTĐ<br /> <br /> <br /> Thông tin xã hội Tuổi, giới, trình độ học vấn, nghề nghiệp, thời<br /> Bộ câu hỏi phỏng vấn<br /> học điểm phát hiện bệnh<br /> <br /> Các cách điều trị bệnh ĐTĐ;<br /> <br /> Kiến thức dinh Những cách điều trị ĐTĐ bằng dinh dưỡng; số<br /> dưỡng về bệnh bữa ăn trong một ngày; Bộ câu hỏi phỏng vấn<br /> ĐTĐ<br /> Những loại thực phẩm nên hạn chế, loại thực<br /> phẩm nên sử dụng<br /> Số bữa ăn trong một ngày, chế biến thức ăn<br /> Thực hành dinh<br /> riêng hay chung cùng gia đình, có sử dụng rượi<br /> dưỡng về bệnh Bộ câu hỏi phỏng vấn<br /> bia, thuốc lá, hoạt động thể lực; cách chế biến<br /> ĐTĐ<br /> thực phẩm thường dùng<br /> <br /> <br /> <br /> 60 TCNCYH 120 (4) - 2019<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> Chủ đề/ Biến số Nội dung/Chỉ số Phương pháp thu thập<br /> <br /> Mục tiêu 2: Một số yếu tố liên quan tới kiến thức, thực hành dinh dưỡng về bệnh ĐTĐ<br /> Thông tin chung của đối tượng: tuổi, giới, trình<br /> Mối liên quan đến<br /> độ học vấn; Yếu tố gia đình: gia đình có người<br /> kiến thức dinh Bộ câu hỏi phỏng vấn<br /> bị ĐTĐ, hỗ trợ của gia đình; Dịch vụ y tế: nhận<br /> dưỡng<br /> được sự tư vấn của cán bộ y tế<br /> <br /> Mối liên quan đến Thông tin chung của đối tượng: tuổi, giới, nghề<br /> thực hành dinh nghiệp, Hỗ trợ từ gia đình; Bộ câu hỏi phỏng vấn<br /> dưỡng Tư vấn dinh dưỡng từ cán bộ y tế<br /> <br /> Chấm điểm đánh giá kiến thức, thực hành với những bệnh nhân trả lời đúng trên 50% câu hỏi<br /> đưa ra được cho là đạt.<br /> 3. Đạo đức nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu được cung cấp đầy đủ thông tin về nghiên cứu. Đối tượng tham gia<br /> nghiên cứu hoàn toàn tự nguyện và có quyền rút lui khỏi nghiên cứu bất cứ khi nào.<br /> <br /> III. KẾT QUẢ<br /> Bảng 1. Một số thông tin chung của đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Thông tin chung Tần số (n) Tỉ lệ (%)<br /> <br /> ≤ 45 tuổi 3 1,99<br /> <br /> 45 – 60 tuổi 38 25,83<br /> Nhóm tuổi<br /> 60 – 80 tuổi 83 54,97<br /> <br /> ≥ 80 tuổi 26 17,22<br /> <br /> Nam 58 39,07<br /> Giới<br /> Nữ 92 60,93<br /> <br /> BMI < 18.5 13 8,61<br /> <br /> Chỉ số BMI (kg/m2) (đơn vị) 18,5 ≤ BMI < 24,9 105 70,20<br /> <br /> BMI ≥ 24,9 32 21,19<br /> <br /> Bảng 1 cho thấy nhóm BN tham gia nghiên cứu ở độ tuổi 60 - 80 chiếm tỉ lệ cao nhất (54,97%),<br /> tiếp đến là nhóm 45 - 60 tuổi (25,83%). Số BN nữ nhiều gấp 1,5 lần BN nam với tỉ lệ lần lượt là<br /> 60,93% và 39,07%. Bệnh nhân tham gia nghiên cứu có BMI nằm trong giới hạn bình thường chiếm<br /> tỉ lệ cao (70,2%).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 120 (4) - 2019 61<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 12,58%<br /> <br /> <br /> Đạt<br /> Không đạt<br /> 87,42%<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 1. Tỉ lệ % đối tượng có kiến thức đạt về dinh dưỡng<br /> Biểu đồ 1 cho thấy tỉ lệ bệnh nhân đạt kiến thức dinh dưỡng chiếm tỉ lệ khá cao 87,42% còn lại<br /> 12,58% không đạt<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 70<br /> 60 64,24 %<br /> 50<br /> 40<br /> 30 35,76%<br /> 20<br /> 10<br /> 0<br /> Đạt Không đạt<br /> <br /> Biểu đồ 2. Tỉ lệ % đối tượng có thực hành đạt về dinh dưỡng<br /> Biểu đồ 2 cho thấy tỉ lệ bệnh nhân có thực hành đạt thấp hơn tỉ lệ nhân có thực hành chưa đạt<br /> Bảng 2. Một số yếu tố liên quan tới kiến thức dinh dưỡng<br /> <br /> Đạt Không đạt OR<br />  Kiến thức dinh dưỡng<br /> n % n % 95%CI<br /> <br /> Nữ 81 88,04 11 11,96 0,86<br /> Giới<br /> Nam 51 86,44 8 13,56 0,33 -  2,29<br /> <br /> < 45 3 100 0 0,00<br /> <br /> 45 - 60 34 87,18 5 12,82 4,64<br /> Tuổi<br /> 60 - 80 70 84,34 13 15,66 0,58 - 37,33<br /> <br /> ≥ 80 25 96,15 1 3,85<br /> <br /> <br /> <br /> 62 TCNCYH 120 (4) - 2019<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> Đạt Không đạt OR<br />  Kiến thức dinh dưỡng<br /> n % n % 95%CI<br /> <br /> Lao động tự 0<br /> 18 7 28,00 4,03<br /> Nghề nghiệp do, buôn bán 72,00<br /> 1,3 - 12,56<br /> Hưu trí 83 91,21 8 8,79<br /> <br /> Gia đình có người Không 94 86,24 15 13,76 1,52<br /> mắc ĐTĐ Có 38 90,48 4 9,52 0,47 - 4,86<br /> <br /> Hỗ trợ từ phía gia Không 73 82,02 16 17,98 4,31<br /> đình Có 59 95,16 3 4,84 1,20 -  15,50<br /> <br /> Không 78 81,25 18 18,75 12,46<br /> Tư vấn của cán bộ<br /> y tế Có 54 98,18 1 1,82 1,61 -  96,16<br /> <br /> Bảng 2 cho thấy nhóm bệnh nhân có nghề nghiệp hưu trí có tỉ lệ đạt kiến thức cao gấp 4,03 lần<br /> nhóm nghề nghiệp lao động tự do buôn bán (OR = 4,03; 95%CI = 1,3 - 12,6); Nhóm BN có hỗ trợ<br /> từ gia đình có tỉ lệ đạt về kiến thức cao gấp 4,31 lần nhóm không nhận được hỗ trợ (OR = 4,31;<br /> 95%CI = 1,2 - 15,5); Nhóm BN nhận được sự tư vấn từ cán bộ y tế có tỉ lệ kiến thức đạt cao gấp<br /> 12,41 lần nhóm chưa nhận được tư vấn dinh dưỡng (OR = 12,41; 95%CI = 1,61 - 96,1).<br /> Bảng 3. Một số yếu tố liên quan tới thực hành dinh dưỡng<br /> <br /> Đạt Không đạt OR<br /> Thực hành dinh dưỡng  <br /> n % n % 95%CI<br /> <br /> Nữ 33 35,87 59 64,13 0,99<br /> Giới<br /> Nam 21 35,59 38 64,41 0,5 - 1,95<br /> <br /> < 45 2 66,67 1 33,33<br /> <br /> 45 - 60 12 30,77 27 69,23<br /> Tuổi 1,34<br /> 60 - 80 31 37,55 52 62,65<br /> 0,6 - 3,02<br /> ≥ 80 9 34,62 17 65,38<br /> <br /> Có kiến thức về dinh Không đạt 6 31,58 13 68,42 1,23<br /> dưỡng Đạt 48 36,36 84 63,64 0,44 - 3,47<br /> <br /> Không 27 30,34 62 69,66 1,77<br /> Hỗ trợ từ gia đình<br /> Có 27 43,35 35 56,45 0,9 - 3,48<br /> <br /> <br /> TCNCYH 120 (4) - 2019 63<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> Đạt Không đạt OR<br /> Thực hành dinh dưỡng  <br /> n % n % 95%CI<br /> <br /> Gia đình có người Không 33 69,72 76 30,28 2,3<br /> DTD Có 21 50,00 21 50,00 1,11 - 4,78<br /> <br /> Chung với gia<br /> Thức ăn được chế 34 30,09 79 69,91 2,58<br /> đình<br /> biến như thế nào<br /> Riêng 20 52,63 18 47,37 1,22 - 5,48<br /> <br /> Tư vấn của cán bộ Không 32 33,33 64 66,67 1,33<br /> y tế Có 22 40,00 33 60,00 0,67 - 2,65<br /> <br /> Bảng 3 cho thấy nhóm BN có tiền sử gia đình bị bệnh ĐTĐ có tỉ lệ thực hành đạt cao gấp 2,3 lần<br /> nhóm không có tiền sử gia đình bị bệnh ĐTĐ; Nhóm BN chế biến thức ăn riêng có tỉ lệ thực hành<br /> đạt cao gấp 2,58 lần nhóm chế biến ăn chung với gia đình.<br /> <br /> IV. BÀN LUẬN<br /> Tỷ lệ phân bố theo nhóm tuổi của đối tượng dinh dưỡng nên làm. Trên cơ sở chấm điểm<br /> nghiên cứu không đồng đều, nhóm tuổi từ 60- đánh giá kiến thức, với những bệnh nhân trả<br /> 80 tuổi chiếm tỉ lệ cao nhất (54,97%), tiếp đến lời đúng trên 50% câu hỏi đưa ra được cho là<br /> là nhóm 45-60 tuổi với 25,83%, thấp nhất là đạt kiến thức về dinh dưỡng thì có tới 87,42%<br /> nhóm dưới 45 tuổi (1,99%). Tỷ lệ bệnh nhân bệnh nhân trong nghiên cứu của chúng tôi đạt.<br /> nữ trong nhóm nghiên cứu cao gấp 1,5 lần so Chúng tôi cho rằng sở dĩ có tỉ lệ khá cao này là<br /> với nam với tỉ lệ lần lượt là 60,93% và 39,07%. do hiện nay các phương tiện truyền thông đại<br /> Đối tượng nghiên cứu của chúng tôi hiện đang chúng phát triển mạnh mẽ, người dân dễ dàng<br /> là hưu trí chiếm tỉ lệ cao nhất (62,26%), tiếp tiếp cận với các thông tin trên nhiều hình thức<br /> đến là lao động tự do buôn bán (16,56%). Hầu như: báo, đài, tivi, mạng internet, bạn bè người<br /> hết BN trong nghiên cứu của chúng tôi đều có thân, tờ rơi áp phích, cán bộ y tế,….Đặc biệt là<br /> bệnh lý khác kèm theo trong đó tỷ lệ mắc một thông tin về lối sống lành mạnh và chế độ dinh<br /> bệnh kèm theo là 64,24% và tỉ lệ mắc 2 bệnh dưỡng hợp lý được truyền thông rộng rãi trên<br /> kèm theo là 35,76%. Kết quả nghiên cứu cho các phương tiện thông tin đại chúng. Do đó đối<br /> thấy có 28% có người thân mắc bệnh ĐTĐ. tượng có thể nắm được nhiều thông tin khoa<br /> Phần lớn người bệnh có BMI trong giới hạn học bổ ích để áp dụng vào cuộc sống hằng<br /> bình thường (70,3%) và 21,19% thừa cân, béo ngày của bản thân cũng như cho gia đình.<br /> phì. Trên cơ sở đánh giá thực hành đạt khi<br /> Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã tìm bệnh nhân có thực hành về chế độ ăn và sinh<br /> hiểu kiến thức của bệnh nhân về bệnh ĐTĐ hoạt hợp lý trên 50% của các tiêu chí đánh giá<br /> bao gồm: các cách điều trị ĐTĐ, lựa chọn thực như số bữa ăn, cách chế biến thức ăn, có hoạt<br /> phẩm nhiều đường cần hạn chế, số bữa bệnh động thể lực,sử dụng thuốc lá, rượi bia,....thì<br /> nhân ĐTĐ nên ăn và các cách điều trị bằng chỉ có 35,75% bệnh nhân có thực hành đạt.<br /> <br /> <br /> 64 TCNCYH 120 (4) - 2019<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Kết quả này thấp hơn nghiên cứu của Võ Thị độ ăn phù hợp có tỉ lệ đạt kiến thức cao gấp<br /> Bổn [5] và nghiên cứu của Anju Gautam tại 4,31 lần nhóm không được hỗ trợ. Vậy nên<br /> Nepal (58,7%) [6]. Trên cơ sở kiến thức đạt trong công tác truyền thông dinh dưỡng cán bộ<br /> chiếm tỉ lệ khá cao chúng ta mong đợi tỉ lệ bệnh y tế ngoài tập trung cho đối tượng người bệnh<br /> nhân thực hành cũng tương xứng tuy nhiên thì cần chú ý đối tượng người nhà bệnh nhân để<br /> có thể thấy “kiến thức tốt” nhưng không dẫn phối hợp giúp đỡ bệnh nhân thực hiện tốt hơn.<br /> đến “thực hành đúng”. Vậy nên trong công Nhóm bệnh nhân nhận được tư vấn dinh<br /> tác truyền thông, ngoài cung cấp cho các đối dưỡng từ cán bộ y tế có tỉ lệ đạt kiến thức cao<br /> tượng kiến thức thì cần theo dõi, đánh giá gấp 12,41 lần nhóm không được tư vấn dinh<br /> thực hành của bệnh nhân. Ngoài ra, đối tượng dưỡng. Sự khác biệt là có ý nghĩa thống kê<br /> nghiên cứu của chúng tôi đều đang điều trị nội (OR = 12,41; 95% CI = 1,61 - 96,1). Vậy nên<br /> trú, không có điều kiện thực hiện chế độ ăn, cần tăng cường, đẩy mạnh công tác truyền<br /> lối sống hợp lý hoàn toàn. Giải pháp có thể thông dinh dưỡng, hướng đến mục tiêu tất cả<br /> thực hiện ngay, ít tốn kém và mang lại kết quả bệnh nhân điều trị tại bệnh viện đều được tư<br /> mong đợi nhanh nhất đó sử dụng chế độ ăn vấn, can thiệp dinh dưỡng đầy đủ và hiệu quả.<br /> bệnh lý tại bệnh viện. Khi bệnh nhân đăng kí Một số nghiên cứu cho thấy nhu cầu khác<br /> chế độ ăn bệnh lý tại bệnh viện sẽ được các biệt giữa bệnh nhân và thành viên gia đình là<br /> nhân viên khoa Dinh dưỡng lên thực đơn chi những rào cản đối với thực hành dinh dưỡng.<br /> tiết cho từng đối tượng với các mặt bệnh khác Ví dụ các thành viên gia đình có thể không<br /> nhau. Suất ăn được mang đến đúng giờ tận muốn cùng ăn chế độ ăn như bệnh nhân ĐTĐ,<br /> bệnh phòng của bệnh nhân. Các chuyên gia những người đang cố gắng duy trì một chế độ<br /> dinh dưỡng sẽ theo dõi đánh giá hiệu quả và ăn uống lành mạnh hơn. Những khác biệt về<br /> lên kế hoạch can thiệp tiếp theo. nhu cầu này sẽ ảnh hưởng tới tuân thủ điều<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhóm bệnh trị của bệnh nhân ĐTĐ, ảnh hưởng tiêu cực<br /> nhân có nghề nghiệp hưu trí có tỉ lệ đạt kiến đến những bệnh nhân đang phải đóng nhiều<br /> thức cao gấp 4,03 lần nhóm nghề nghiệp lao vai trò trong gia đình [8]. Chúng tôi tìm thấy<br /> động tự do buôn bán. Sự khác biệt có ý nghĩa mối liên quan giữa nhóm bệnh nhân có chế độ<br /> thống kê (OR = 4,03; 95%CI = 1,3 - 12,6). Kết ăn riêng với gia đình với tỉ lệ thực hành đạt. Cụ<br /> quả này tương đồng với nghiên cứu của Trần thể, nhóm ăn riêng có tỉ lệ thực hành đạt cao<br /> Văn Lành với p < 0,05 [7]. Có sự khác biệt này gấp 2,58 lần nhóm ăn chung với gia đình (OR<br /> là do đối tượng hưu trí có trình độ học vấn = 2,58; 95%CI = 1,22 - 5,48).<br /> và hơn hết họ có nhiều thời gian để tìm hiểu Nhóm bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc<br /> những thông tin kiến thức lớn hơn nhóm đang ĐTĐ có tỉ lệ thực hành đạt cao gấp 2,3 lần<br /> phải lao động buôn bán. Do đó các cán bộ y tế nhóm không có gia đình mắc ĐTĐ. Mối liên<br /> cần phải tổ chức truyền thông về các kiến thức quan này có ý nghĩa thống kê (OR = 2,3;<br /> bệnh ĐTĐ thường xuyên và có nhiều hình thức 95%CI = 1,11 – 4,78). Kết quả này tương đồng<br /> phù hợp cho đối tượng lao động tự do buôn với nghiên cứu tại Bangladesh với tỉ lệ thực<br /> bán để họ có hiểu biết tốt hơn về bệnh ĐTĐ. hành đạt ở Bệnh nhân có tiền sử gia đình có<br /> Những bệnh nhân được gia đình hỗ trợ như ĐTĐ cao gấp 4,3 lần nhóm không có gia đình<br /> nhắc nhắc kiểm tra đường huyết, thay đổi chế mắc ĐTĐ (p < 0,05) [9] .<br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 120 (4) - 2019 65<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> IV. KẾT LUẬN 3. Pham N.M. and Eggleston K. (2016),<br /> Tỷ lệ đối tượng tham gia nghiên cứu đạt Prevalence and determinants of diabetes<br /> kiến thức khá cao 87,42%, tuy nhiên tỉ lệ thực and prediabetes among Vietnamese adults,<br /> hành đạt lại khá thấp 35,75%. Vậy nên trong Diabetes Res Clin Pract, 113, 116 – 124.<br /> công tác truyền thông, ngoài cung cấp cho các 4. Lê Thị Hoàng Liễu (2014), Kiến thức<br /> đối tượng kiến thức thì cần theo dõi, đánh giá và thực hành về dinh dưỡng của bệnh nhân<br /> thực hành của bệnh nhân. Nhóm bệnh nhân có bệnh mạn tính không lây tại huyện Bình Chánh<br /> nghề nghiệp hưu trí có tỉ lệ đạt kiến thức cao - TP.HCM, Tạp Chí Học Thành Phố Hồ Chí<br /> hơn nhóm lao động tự do buôn bán. Nhóm có Minh, 18(6), 30 – 34.<br /> sự hỗ trợ của gia đình và nhóm nhận được tư 5. Võ Thị Bổn (2014), Một số yếu tố liên<br /> vấn của cán bộ y tế có tỉ lệ đạt kiến thức cao quan đến kiến thức, thực hành phòng bệnh Đái<br /> hơn nhóm không nhận được sự hỗ trợ từ gia tháo đường type 2, Tạp chí nghiên cứu Y học,<br /> đình và tư vấn của cán bộ y tế. Nhóm bệnh 98(6), 88 - 95.<br /> nhân có tiền sử gia đình bị bệnh ĐTĐ và có 6. Anju Gautam, Dharma Nand Bhatta<br /> chế độ ăn được chế biến riêng có tỉ lệ đạt thực and Umesh Raj Aryal (2015), Diabetes related<br /> hành cao gấp 2,3 lần nhóm không có tiền sử health knowledge, attitude and practice among<br /> gia đình bị bệnh ĐTĐ. diabetic patients in Nepal, BMC Endocr Disord,<br /> 15, 25.<br /> Lời cảm ơn 7. Trần Văn Lành (2013), Kiến thức, thái độ<br /> Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo và thực hành về phòng chống Đái tháo đường<br /> Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn đã giúp đỡ trong của đồng bào người dân tộc Khmer tại tỉnh<br /> quá trình thu thập số liệu. Đặc biệt tác giả xin Hậu Giang, Tạp chí Y học dự phòng, 142(6),<br /> gửi lời biết ơn sâu sắc đến các bệnh nhân, gia 150 - 156.<br /> đình bệnh nhân đã phối hợp, tham gia trong 8. Rosland A. - M., Heisler M. and Choi<br /> suốt quá trình nghiên cứu. H. and associates (2010), Family Influences<br /> on Self - Management Among Functionally<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO Independent Adults with Diabetes or Heart<br /> 1. Who (2014), Global status report on Failure: Do Family Members Hinder As Much<br /> noncommunicable diseases 2014, 10. As They Help?, Chronic Illn, 6(1), 22 – 33.<br /> 2. Ngoc Minh Pham and Karen E (2015), 9. Saleh F., Ara F. and Ali L. (2012),<br /> Diabetes Preva lence and Risk factors Among Knowledge and self - care practices regarding<br /> Vietnamese Adults: Findings From Community diabetes among newly diagnosed type 2<br /> - Based Screening Programs, Diabetes Care, diabetics in Bangladesh: a cross - sectional<br /> 38, 77 - 78. study.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 66 TCNCYH 120 (4) - 2019<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Summary<br /> ASSESSMENT OF KNOWLEDGE AND NUTRITIONAL<br /> PRACTICES OF PATIENTS WITH TYPE 2 DIABETES<br /> MELLITUS AT SAINT PAUL HOSPITAL, HANOI 2018<br /> <br /> <br /> Currently, the percentage of people hospitalized were diagnosed with type 2 diabetes is increasing<br /> partly due to unhealthy lifestyle and diet. The study was conducted on 150 people with types 2<br /> diabetes who are inpatient treatment at Saint Paul Hospital with the aim to describe knowledge,<br /> nutrition practice and some related factors of patients. The results showed that 87.42% of patients<br /> having good knowledge and only 35.76% having good practice skill. The group of retired patients,<br /> supported by family and counseled by health workers, has a higher rate of knowledge than the opposite<br /> group with OR and 95% CI respectively (OR = 4.03; 1.3 - 12.6); (OR = 4.31; 1.2 - 15.5); (OR = 12.41;<br /> 1.61 - 96.1). One group of patients with a family history of diabetes and cooking by themselves had<br /> a higher rate of practice than the group with no history of diabetes (OR = 2.3; 95%CI 1.11 - 4.78);<br /> (OR = 2.58; 95%CI 1.22 - 5.48). The rate of participants having good knowledge was quite high;<br /> however, the rate of patients having good practice skill was quite low. So that, we need not only<br /> providing knowledge to the subjects, but also monitoring and evaluating the practice skill of patients<br /> <br /> Keywords: Diabetes, Knowledge, Nutrition practice, Saint Paul Hospital.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TCNCYH 120 (4) - 2019 67<br />