Đánh giá nguy cơ tích luỹ Cadimi (CD) trong đất nông nghiệp, gạo và rủi ro đối với sức khoẻ con người tại một số làng nghề tái chế ở tỉnh Bắc Ninh

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu này được thực hiện tại Văn Môn, xã Châu Khê (Tỉnh Bắc Ninh), nơi lúa đất và cây lúa có thể được giả định là đã bị ảnh hưởng bởi nước thải, khói và bụi từ 2 các làng tái chế kim loại lớn nhất ở đồng bằng sông Hồng trong một thời gian dài. Trong nghiên cứu này, Cd nội dung trong 60 cặp lúa đất và mẫu gạo đánh bóng có liên quan mà được thu thập trong khi thu hoạch của gạo trong lĩnh vực từ 2 làng tái chế kim loại và 2 "các trang web tham khảo"...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá nguy cơ tích luỹ Cadimi (CD) trong đất nông nghiệp, gạo và rủi ro đối với sức khoẻ con người tại một số làng nghề tái chế ở tỉnh Bắc Ninh

ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ TÍCH LU CADIMI (Cd) TRONG Đ T NÔNG NGHI P, G O VÀ R I RO Đ I V I S C KHO CON NGƯ I T I M T S LÀNG NGH TÁI CH T NH B C NINH Ngô c Minh1, Rupert Lloyd Hough2, Nguy n M nh Kh i3, Lê Th Th y4 SUMMARY Cadmium concentration in paddy soil and rice grain and its potential health risks due to dietary intake in some metal recycling villages in the red river delta This study was carried out in Van Mon and Chau Khe commune (Bac Ninh province), where paddy soils and rice crops can be assumed to have been affected by wastewater, smoke and dust from 2 of the biggest metal recycling villages in Red river delta for a long time. In this study, Cd content in 60 pairs of paddy soil and relevant polished rice samples which were collected in during harvesting of rice in field from 2 metal recycling villages and 2 “reference sites” were investigated. Samples were digested by aqua - regia ingestion method and then were determined for Cd by ICP - MS. The analytical results indicated that Cd concentration in paddy soil in both of study sites was not exceeded the MAC of TCVN 7209 - 2002. However, mean Cd concentration in soil of trade villages was higher by 2 - 5 times than the background sites. Cd of polished grain was regarded to be in a normal range for rice as comparing with Proposed Maximum Levels of FAO/WHO, EC but exceeded as comparing with Japan Permissible Limits. The results also showed that Average weekly intake of Cd from rice in population of recycling villages was 8.6 - 20.2 µg/kg BW per week that it was higher by 1.5 - 4 times more than “reference sites” and 1.5 - 3 times than the PTWIs recommended by JECFA/WHO - FAO. Hazard quotient index (HQI; defined as the ratio of actual daily intake to ‘safe’ daily intake) for dietary Cd for the background site was
N ghiên c u này là m t h p ph n c a d tri n bao trùm h u h t các thôn trong xã án “Hư ng t i gi m thi u r i ro c a kim lo i Châu Khê bao g m a H i, a V n, Song n ng i v i h canh tác có tư i Vi t Tháp, Tr nh Xá. H ng năm, Châu Khê cung N am”. Bên c nh vi c ánh giá m c ô c p cho th trư ng c nư c kho ng 200.000 nhi m Cd trong t nông nghi p và s tích t n phôi úc, 150.000 t n thép cán, 8.000 lũy Cd trong nông s n (g o) t i 2 trong nh ng t n lư i, dây thép các lo i... làng ngh tái ch kim lo i l n nh t ng b ng - Vùng i ch ng: Xã C Loa - huy n sông H ng, nghiên c u s bư c u ti p c n ông Anh, Hà N i (cách xã Châu Khê 6 km phương pháp tính toán ch s li u lư ng r i ro v phía ông B c), là xã thu n nông v i (HQI) ánh giá nguy cơ r i ro do phơi 476 ha t nông nghi p trong t ng s 802 nhi m Cd i v i s c kh e con ngư i qua ha t t nhiên. N ông nghi p óng vai trò vi c s d ng lương th c (g o). ch y u trong cơ c u kinh t c a xã, v i 55% giá tr là t nông nghi p, 30% là t II. V T LI U VÀ PHƯƠN G PHÁP thương m i - d ch v và du l ch và 15% t N GHIÊN C U công nghi p - XDCB. 1. a i m và i tư ng nghiên c u b. i tư ng nghiên c u a. a i m nghiên c u: t: t phù sa sông H ng (Tên FAO/UN ESCO: Eutric Fluvisols). - i m Văn Môn t: t xám b c màu (Tên + Vùng làng ngh : Xã Văn Môn thu c FAO/UN ESCO: Plinthic Acrisols). huy n Yên Phong là nơi có làng ngh tái ch nhôm và kim lo i màu l n nh t mi n Cây tr ng: Lúa (l y ng u nhiên các B c. M i năm làng ngh M n Xá, xã Văn gi ng lúa do dân tr ng). Môn s d ng 8.000 - 10.000 t n ph li u làm nguyên li u u vào, trong ó ch y u 2. Phương pháp nghiên c u là nhôm (kho ng 70%), chì (kho ng 7%), 2.1. i u tra, ph ng v n còn l i là kim lo i khác (Cu, Zn...). M i Nghiên c u s d ng phương pháp ánh năm cho ra th trư ng t 4.500 - 5.000 t n giá nhanh có s tham gia c a ngư i dân nhôm luy n và nhôm úc. (PRA) thu th p thông tin. 120 h dân + Vùng i ch ng: Xã ông Th (cách ư c l a ch n ng u nhiên ti n hành xã Văn Môn 3 km v phía ông B c), có 327 ph ng v n, thu th p thông tin t i các khu ha t lúa trong t ng s 450 ha t t nhiên. v c nghiên c u (30 h /vùng nghiên c u). N ông nghi p v n óng vai ch y u trong cơ Các thông tin ư c thu th p ph c v cho c u kinh t c a xã, v i 56,4% ngu n thu là t nghiên c u này bao g m: nông nghi p, 43,6% là t d ch v và ti u th - Thông tin cơ b n v kinh t h gia công nghi p (m c dân d ng). ình, SXNN... - i m Châu Khê - Thông tin các ch s y sinh (tu i, gi i, + Vùng làng ngh : Xã Châu Khê thu c chi u cao, cân n ng...). huy n T Sơn v i hơn 1000 doanh nghi p - Thông tin v quá trình phơi nhi m ch t và h s n xu t ti u th công nghi p, là a ô nhi m (th i gian, hình th c phơi nhi m...). phương có ngh tái ch s t thép truy n th ng lâu i và l n nh t ng b ng sông - Thông tin v tiêu th lương th c, th c phNm (ngu n g c, cách th c s d ng th c H ng.... Hi n nay, làng ngh này ã phát ăn, t n su t tiêu th các lo i th c ăn...).
2.2. Phương pháp thu th p và x lý m u nh, l c qua gi y l c băng xanh và dùng Các m u t ư c l y t ng m t, trên xác hàm lư ng Cd trên máy ICP - MS. t 2 lúa. T t c m u t và m u lúa l y T t c các m u u ư c phân tích 2 theo t ng c p t i cùng m t th i i m (giai l n l p l i và phân tích kèm v i m u chuNn. o n thu ho ch - v xuân 2007) và cùng m t v trí. T ng s có 60 v trí l y m u 2.4. Phương pháp tính toán ch s r i ro ư c ch n ng u nhiên bao g m 40 i m Theo phương pháp c a US - EPA, công thu c khu v c ch u nh hư ng ô nhi m c a th c chung tính ch s li u lư ng r i ro c a 2 làng ngh và 20 i m thu c 2 vùng gi m t ch t n s c kh e con ngư i như sau: nh không/ít ô nhi m làm i ch ng. C × IR × EF × ED T i m i th a ru ng, 10 - 15 v trí ư c HQI = BW × AT × RfD khoan l y m u theo ư ng zíc z c b ng khoan (t ng t m t 0 - 20 cm). Các m u Trong ó: này ư c t p h p và tr n u ngoài hi n - HQI: Ch s li u lư ng r i ro. trư ng và l y ra kho ng 1 kg m u t. M u - C: N ng Cd trong lương th c t ư c chuy n v phòng thí nghi m, phơi (mg.kg-1). khô không khí, giã b ng chày cao su, rây - IR: Lư ng lương th c s d ng m t qua rây 2 mm phân tích pH, thành ph n ngày (kg.ngày-1). c p h t sét, kim lo i n ng. M t ph n m u t ư c nghi n nh và rây qua rây 0,1 mm - EF: T n su t “phơi nhi m” ngu n phân tích cacbon h u cơ (OC). lương th c (ngày.năm-1). Các m u thóc ư c chuy n v phòng - ED: Kho ng th i gian phơi nhi m (năm). thí nghi m và tách riêng h t b ng ũa tre, - BW: Tr ng lư ng cơ th (kg). sau ó ư c phơi khô không khí, s y khô - AT: Th i gian phơi nhi m trung bình trong t s y nhi t 70oC, tách v tr u (ngày). b ng ch y và c i s thu ư c m u g o. Các m u g o ư c b o qu n trong túi nilon (PE) - RfD: Li u lư ng n n (mg.kg-1 trong i u ki n thoáng mát. TLCT.ngày-1). Theo FAO/WHO (2001), RfD c a Cd 2.3. Phân tích hàm lư ng Cd trong t trong th c phNm: 0,001 mg.kg-1.ngày-1 [5]. và g o Thang ánh giá c a US - EPA: Phân tích kim lo i n ng trong t: M u t ư c công phá b ng dung d ch cư ng HQI ≥ 1: c ch t có th gây nên các toan (h n h p dung d ch 2 axít HN O3:HCl tác ng có h i i v i s c kh e con ngư i. v i t l 3:1), t l chi t rút 1:10. Dung d ch HQI < 1: Chưa xu t hi n các tác ng sau khi công phá ư c nh m c, l c qua có h i i v i s c kh e. gi y l c băng xanh và dùng xác nh hàm lư ng Cd trên máy ICP - MS (Máy 3. X lý s li u quang ph h p ph c m ng kép Plasma). Chương trình MS - Access, MS - Excel M u g o ư c công phá b ng dung d ch và SfW 5.0 ư c s d ng , t ng h p, tính HN O3 c (65%) v i t l chi t rút 2:15 (2 g toán và x lý th ng kê. S khác bi t v giá g o:15 ml HN O3 c); dung d ch sau khi tr trung bình tính theo phân ph i Student công phá ư c nh m c n th tích xác v i α = 0,05.
III. K T QU VÀ TH O LU N 1. M t s tính ch t c a t nghiên c u B ng 1. M t s tính ch t lý, hóa h c trong t vùng nghiên c u pHKCl (1:5) OC (%) Sét (%) Thông s ĐC LN ĐC LN ĐC LN Đi m Văn Dao đ ng 4,20 - 5,04 4,60 - 5,37 0,97 - 1,75 0,78 - 1,97 11,0 - 21,9 9,2 - 20,0 Môn Trung bình 4,32a 5,03b 1,38a 1,30a 15,8a 14,9a ( ±ĐLC) ( ± 0,42) ( ± 0,25) ( ± 0,24) ( ± 0,35) ( ± 3,46) ( ± 3,25) TCVN 7377 - 2004 4,29 4,29 1,08 1,08 - - Đi m Dao đ ng 4,44 - 5,46 3,92 - 5,59 1,40 - 2,42 1,62 - 2,61 19,0 - 35,8 15,4 - 39,8 Châu Trung bình 4,68a 4,72a 1,68a 1,82a 24,7a 23,2a Khê ( ±ĐLC) ( ± 0,34) ( ± 0,47) ( ± 0,30) ( ± 0,42) ( ± 5,0) ( ± 6,38) TCVN 7377 - 2004 4,59 4,59 1,85 1,85 - - K t qu phân tích t t i các i m h y c u trúc khoáng c a các khoáng ch t nghiên c u ư c trình bày b ng 1, s li u (mineral) trong t gi i phóng ra Cd, do b ng cho th y: T i i m Văn Môn, t ó hàm lư ng Cd xác nh do công phá làng ngh do nh hư ng c a nư c th i tái m u b ng dung d ch cư ng toan thì không ch nhôm (v i tính ki m) ã có pHKCl t nên g i là hàm lư ng t ng s trong t. Vì trung bình > 5, khác bi t có ý nghĩa so v i v y, trong nghiên c u này, tác gi t m g i t vùng i ch ng (ch t trung bình 4,32). hàm lư ng Cd xác nh ư c là Cd “cư ng So sánh v i tiêu chuN TCVN 7377 - 2004 n toan” (aqua regia) ch không g i là “t ng i v i t xám b c màu (GT trung bình: s ” (total). Hàm lư ng Cd chi t rút b ng 4,29), thì pH c a t làng ngh Văn Môn dung d ch cư ng toan (Cdct) trong t cao v c giá tr trung bình l n kho ng dao nghiên c u ư c th hi n hình 1. d ng. t c a i m Châu Khê không có s Hàm lư ng Cdct trong t lúa t i Văn khác bi t v pHKCl gi a hai vùng (trung bình Môn dao ng trong kho ng 0,101 - 0,825 là 4,68 và 4,72) và tương ương tiêu chuN n mg/kg t khô, trung bình là 0,320 mg/kg, c a t phù sa (GT trung bình: 4,59). chưa vư t TCVN 7209 - 2002 hay 10TCN Các thông s v hàm lư ng cacbon h u 796 - 2006 nhưng ã vư t ngư ng an toàn cơ (OC) và c p h t sét c a t vùng làng c a TC Trung Qu c. Hàm lư ng Cdct trong ngh và i ch ng t i c hai i m nghiên t vùng i ch ng ch dao ng trong c u không có s khác bi t có ý nghĩa và kho ng 0,042 - 0,189 mg/kg t khô, trung tương i phù h p v i c trưng chung c a bình là 0,075 mg/kg, th p hơn g n 5 l n so t xám b c màu ( i m Văn Môn) và phù v i trung bình t làng ngh . K t qu trên sa ít chua ( i m Châu Khê). kh ng nh: Tuy m u t tr ng lúa Văn 2. Hàm lư ng Cd cư ng toan (ct) trong t Môn chưa vư t gi i h n cho phép c a các tiêu chuNn v Cd c a Vi t N am và qu c t Dung d ch công phá m u t xác nhưng ph n l n t nông nghi p xã Văn nh Cd trong nghiên c u này là dung d ch Môn ã b ô nhi m Cd, c bi t ô nhi m cư ng toan (h n h p dung d ch 2 axít nghiêm tr ng t i các khu ru ng ven làng HNO3:HCl v i t l 3:1). Theo các tài li u ngh , nơi h ng ch u thư ng xuyên c a nư c c a McLaughlin M và Steven D., dung d ch th i và s l ng ng nhi u nh t ch t ô cư ng toan không m nh có th phá nhi m qua nư c mưa.
TCVN 7209-2002: 2 ppm 10TCN 796-2006: 1,4 ppm TC Trung Qu c: 0,3 ppm TC Australia: 1,0 ppm Hàm lư ng Cd trong đ t (ppm). VM - Đ I CH NG VM - L.NGH TC Al CK - Đ I CH NG CK - L.NGH TC Fe Hình 1. Hàm lư ng Cd cư ng toan trong t Hàm lư ng Cdct trong t lúa t i làng xám b c màu) thì không th có s khác ngh Châu Khê dao ng trong kho ng bi t quá l n v hàm lư ng kim lo i n ng 0,130 - 0,434 mg/kg t khô, trung bình là trong t. V n ô nhi m KLN trong t 0,243 mg/kg. So v i TCVN 7209 - 2002, nông nghi p 2 làng ngh là h qu t ng hàm lư ng Cd trong t t c m u t u h p c a ô nhi m kim lo i n ng t nư c trong gi i h n cho phép. áng chú ý hàm th i, l ng ng t không khí... c a nhi u lư ng Cdct trong t vùng i ch ng ch cơ s s n xu t a phương. dao ng trong kho ng 0,094 - 0,152 mg/kg t khô, trung bình là 0,120 mg/kg, th p 3. Hàm lư ng Cd trong g o vùng hơn 2 l n so v i trung bình t làng ngh . nghiên c u Như v y, tuy a s m u t tr ng lúa Thông thư ng, ánh giá m c ô Châu Khê chưa vư t gi i h n cho phép nhi m kim lo i n ng trong nông s n, ngư i nhưng t nông nghi p các khu ng này ta thư ng hay so sánh v i giá tr ghi trong cũng ã b t u tích lu Cd và vi c c nh tiêu chuNn. Tuy nhiên, b tiêu chuNn v Cd báo nguy cơ tích lũy Cd là c n thi t. trong g o c a Vi t N am hi n nay chưa y K t qu nghiên c u trên cho th y: , vì v y bên c nh vi c so sánh v i hàm 100% các m u phân tích u cho giá tr lư ng Cd trong g o gi a hai vùng s ch và ô Cdct n m m c trung bình và trong gi i nhi m, nhóm tác gi còn s d ng m c h n TCVN 7209 - 2002, nhưng hàm lư ng khuy n cáo v Cd do FAO/WHO và EC Cdct c a m u t gi a hai vùng (ô nhi m ban hành và tiêu chuNn Cd trong g o s ch và i ch ng) c a t ng i m nghiên c u c a m t s nư c châu Á (N h t B n) có có s chênh l ch r t l n: Lên t i 5 l n i căn c so sánh ánh giá k t qu thu ư c. v i i m Văn Môn (làng ngh tái ch K t qu phân tích hàm lư ng Cd trong nhôm và KLM), 2 l n i v i i m Châu m u g o t i khu v c 2 làng ngh và vùng Khê (làng ngh tái ch s t). i u ó ch ng i ch ng ư c th hi n trên hình 2. t ô nhi m t trong 2 i m nghiên c u Hàm lư ng Cd trong g o t i vùng làng ch y u do ngu n g c nhân t o (do nư c ngh c a i m Văn Môn trung bình t th i, do l ng ng t không khí...) vì cùng 0,418 ppm (dao ng t 0,047 - 0,962 ppm), m t lo i m u ch t hình thành t ( i m cao hơn 5 l n so v i trung bình vùng i Văn Môn và i ch ng là t phù sa ít ch ng (trung bình là 0,082 ppm, dao ng chua, i m Châu Khê và i ch ng là t trong kho ng 0,030 - 0,164 ppm) và ã
vư t m c Cd cho phép trong g o do nhiên, xu hư ng tích lu Cd trong g o FAO/WHO khuy n ngh (0,4 ppm). tr ng t i làng ngh so v i vùng i ch ng T t c m u g o c a c hai vùng (làng th hi n rõ r t: Hàm lư ng Cd trong g o ngh và i ch ng) c a i m Châu Khê t i vùng làng ngh tái ch s t (trung bình u có hàm lư ng Cd n m trong ngư ng là 0,153 ppm) cao hơn 1,5 l n so v i g o giá tr theo khuy n ngh c a FAO/WHO tr ng t i vùng i ch ng (trung bình là (< 0,4 ppm) và EC (< 0,2 ppm). Tuy 0,097 ppm). Hàm lư ng Cd trong g o (ppm). TC FAO/WHO (0,4 ppm) VM - Đ I CH NG VM - L.NGH TC Al CK - Đ I CH NG CK - L.NGH TC Fe Hình 2. Hàm lư ng Cd trong g o c a vùng làng ngh và i ch ng M t i m áng chú ý là hàm lư ng Cdct là ngư ng m b o an toàn, trong khi ngư ng trong t chưa vư t tiêu chuNn cho phép cho phép hàm lư ng Cd trong t các qu c nhưng Cd trong g o l i cao. Như v y, v n gia trên th gi i th p hơn nhi u: Tiêu chuNn là li u ngư ng giá tr an toàn c a TCVN 7209 Trung Qu c ch là 0,3 mg/kg t, tiêu chuN n - 2002 i v i Cd trong t (2 mg/kg) có ph i Australia là 1 mg/kg t. 4. ánh giá ch s li u lư ng r i ro c a Cd t g o t i khu v c nghiên c u 4.1. Lư ng g o tiêu th và lư ng Cd ưa vào cơ th qua g o B ng 2. Lư ng g o tiêu th c a ngư i dân vùng nghiên c u -1 -1 Lư ng g o tiêu th (g.ngư i .ngày ) Thông s th ng kê Văn Môn Châu Khê Đ i ch ng Làng ngh Đ i ch ng Làng ngh S ngư i đư c đi u tra 136 128 109 210 Kho ng dao đ ng 60 - 960 60 - 1000 45 - 940 60 - 960 Trung bình 418 432 414 437 Đ l ch chu n 170 195 138 153 1 K t qu i u tra ư c th ng kê trong . Tuy nhiên, lư ng g o ăn/ngày t i các vùng b ng 2 cho th y, có s khác bi t không quá ô nhi m u cao hơn có ý nghĩa so v i vùng l n v lư ng g o s d ng c a ngư i dân 2 i ch ng tương ng. S khác bi t v lư ng khu v c (ô nhi m và i ch ng) c a c hai g o ăn c a vùng ô nhi m so v i i ch ng i m nghiên c u. Lư ng g o s d ng trung có th xu t phát t chính c trưng ngh bình dao ng t 418 - 440 g.ngư i - 1.ngày - nghi p các làng ngh tái ch (lao ng
n ng nh c) t n nhi u s c l c nên nhu c u b ch ng tương ng (l n lư t là 5,11 và sung năng lư ng cho cơ th cũng l n hơn. 4,76 µg.kgTLCT-1.tu n-1), ng th i vư t Tuy v y, s li u i u tra v lư ng g o tiêu ngư ng an toàn theo quy nh c a T th t i hai i m nghiên c u khá tương t v i ch c Y t th gi i (JECFA/WHO) v li u s li u th ng kê c a Vi n Dinh dư ng công b lư ng Cd t i thích ư c phép ưa vào cơ ( ư c B Y t phê duy t kèm theo Quy t nh th (Provisional tolerable weekly intake - s 2824/Q - BYT), theo ó lư ng g o bình PTWI: 7 µg). áng c nh báo là lư ng Cd ưa quân 1 ngư i/ngày khu v c thành th là 350 g vào cơ th qua g o ăn c a ngư i dân vùng (tương ương 10,5 kg g o/ngư i/tháng), khu làng ngh Văn Môn cao g p g n 3 l n so v i v c nông thôn 420 - 450 g (tương ương 12,5 tiêu chuNn WHO (20,2 µg.kgTLCT-1.tu n-1 so - 13,5 kg g o/ngư i/tháng). v i 7 µg.kgTLCT-1.tu n-1). Như v y, k t qu tính toán li u lư ng Cd theo công th c K t qu tính toán trình bày trong c a US - EPA là hoàn toàn tương quan hình 3 cho th y: Lư ng Cd ưa vào cơ thu n v i các k t qu phân tích hàm lư ng th c a ngư i dân vùng ô nhi m Cd trong g o vùng nghiên c u. Như v y, i m Văn Môn và Châu Khê (l n lư t lư ng Cd ưa vào cơ th ph thu c ph n là 20,2 và 8,61 µg.kgTLCT-1.tu n-1) cao l n vào hàm lư ng Cd trong g o. hơn g n 4 và 1,5 l n so v i các vùng i 50 AWD TC JECFA /WHO 40 Trung binh µgCd/kgTLCT/tu n) 30 20 10 0 VM-Đ i i ch ng VM-Đ ch ng VM-Làng ngh VM-Làng ngh CK-Đ i ch ng CK-Đ i ch ng CK-Làng ngh CK-Làng ngh Hình 3. Lư ng Cd ưa vào cơ th t g o ăn theo tu n (AWD) 4.2. Ch s li u lư ng r i ro c a Cd t g o i v i s c kh e ngư i dân vùng nghiên c u K t qu tính toán ch s li u lư ng r i ro (HQI) c a Cd t g o i v i ngư i dân ư c th hi n trong B ng 3. B ng 3. Ch s li u lư ng r i ro (HQI) c a Cd t g o i v i s c kh e ngư i dân Ch s li u lư ng r i ro (HQI) c a Cd Thông s th ng kê Văn Môn Châu Khê Đ i ch ng Làng ngh Đ i ch ng Làng ngh S ngư i đư c đi u tra 136 117 109 210 Kho ng dao đ ng 0,18 - 2,91 0,20 - 8,31 0,12 - 1,62 0,23 - 4,25 Trung bình 0,73 2,68 0,86 1,23 Đ l ch chu n 0,47 1,69 0,34 0,87
Theo s li u v HQI cho nh n xét: M c Văn Môn và l n lư t là 0,68; 0,89; 0,92 i dù lư ng g o ư c s d ng hai vùng v i i m Châu Khê). áng chú ý i v i không có s khác bi t nhi u nhưng HQI dân cư 2 làng ngh : Giá tr HQI cao nh t vùng làng ngh luôn cao hơn vùng i t p trung nhóm l a tu i t 13 - 60 tu i ch ng, c th là: HQI 2 vùng làng ngh (3,18 và 1,48), ây là nhóm l a tu i tham (trung bình là 2,89 i v i làng ngh TC gia lao ng chính và có lư ng tiêu th g o nhôm và 1,23 v i làng ngh TC s t) cao l n nh t, do ó kh năng tích lũy Cd t th c g p 1,5 và 3 l n so v i HQI các vùng i phNm c a nhóm tu i này là r t cao; HQI ch ng tương ng (trung bình t 0,73 và nhóm tu i trên 60 tu i cao hơn so v i HQ 0,86). So sánh v i m c gi i h n v HQI c a nhóm tu i nh hơn 13 tu i (0,099 so v i US - EPA ưa ra (
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam IV. K T LU N T k t qu nghiên c u, có th rút ra m t s k t lu n sau: 1. Hàm lư ng Cd trong m u t t t c các vùng nhìn chung v n n m trong ngư ng cho phép c a TCVN 7209 - 2002 (< 2 mg/kg), tuy nhiên Cd trong t khu v c 2 làng ngh (l n lư t là 0,320 và 0,234 ppm) cao hơn 2 - 5 l n so v i vùng i ch ng (0,075 và 0,189 ppm). 2. Hàm lư ng Cd trung bình trong m u g o 2 khu v c làng ngh (0,451 và 0,153 ppm) cao hơn 5 và 1,5 l n so v i vùng i ch ng tương ng (0,055 và 0,097 ppm), 30% s m u g o c a 2 làng ngh có hàm lư ng Cd cao g p 1,5 - 2 l n tiêu chuNn FAO/WHO và g p 2 - 4,5 l n tiêu chuNn EC, 100% m u g o c a 2 làng ngh có hàm lư ng Cd vư t tiêu chuNn g o s ch N h t B n. 3. Lư ng Cd ưa vào cơ th c a ngư i dân vùng ô nhi m i m làng ngh Văn -1 -1 Môn và Châu Khê (l n lư t là 20,2 và 8,61 µg.kgTLCT .tu n ) cao hơn g n 4 và 1,5 l n so v i vùng i ch ng tương ng, ng th i cao hơn li u lư ng khuy n ngh c a WHO/FAO t 1,5 - 3 l n. Ch s r i ro (HQI) c a Cd trong g o i v i s c kh e ngư i dân c a 2 làng ngh cao hơn t 1,5 - 3 l n so v i 2 vùng i ch ng và t cao nh t l a tu i lao ng chính (13 - 60 tu i). TÀI LI U THAM KH O 1 Afshar M, Ghazaei S, Saad E., 2000. Determination of cadmium in Amol and Thailand rice, 4th international Iranian Congress on poisoning, Theran, Iran, available in the: Http://www.irandoc.ac.ir 2 B Y t , 2007. Quy t nh s 2824/Q - BYT, N hu c u dinh dư ng khuy n ngh cho ngư i Vi t N am, ngày 30 tháng 7 năm 2007. 3 Grasmück D., Scholz R.W., 2005. Risk perception of heavy metal soil contamination by high - exposed and low - exposed inhabitants: The role of knowledge and emotional concerns. Risk Analysis, 25 (3), 611 - 622. 4 Mushtakova, VM., Fomina, VA., Rogovin, VV., 2005. Toxic effect of heavy metals on human blood neutrophils. Biol Bull, 32, 276 - 284. 5 Khai, .M., Ha, P.Q., Vinh. .C., Gustafsson, J.P., Öborn, I.., 2008. Effects of biosolids application on soil chemical properties in peri - urban agricultural systems. VN U Journal of scinence, Earth sciences, 24, 202 - 212. 6 Lê Th Th y, guy n Công Vinh, guy n M nh Kh i, gô c Minh, Ph m Quang Hà, Ingrid Öborn, 2008. ánh giá m c ô nhi m kim lo i n ng trong t và s tích lũy trong nông s n t i m t s làng ngh t nh B c N inh. T p chí N ông nghi p và PTN T, s 10, 62 - 66. 9
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 7 Watanabe T, Shimbo S, Moon CS, Zhang ZW, Ikeda M, 1996. Cadmium Contents in rice samples from various areas in the world. Sci. Total Environ, 184: 191 - 196. gư i ph n bi n: guy n Văn V n 10