Nghiên c u<br />
<br />
ÁNH GIÁ TÁC NG C A M T S HI N T NG TH I<br />
TI T C C OAN N MÔI TR NG N C BI N VEN<br />
B THU C KHU DU L CH THÀNH PH H LONG<br />
Tr n B o L c<br />
Trung tâm Nghiên c u v ng d ng công ngh môi tr ng<br />
Tóm t t<br />
Tác ng c a các hi n t ng th i ti t c c oan n môi tr ng n c bi n ven<br />
b khu du l ch thành ph H Long ã c xác nh d a trên m i t ng quan gi a<br />
di n bi n các tác ng c a hi n t ng th i ti t c c oan trong kho ng 10 n m tr<br />
l i ây và di n bi n ch t l ng n c bi n ven b các khu du l ch qua thông s TSS<br />
ch t r n l l ng. K t qu nghiên c u cho th y các hi n t ng th i ti t c c oan<br />
nh l quét, m a l n kéo dài, l l t, s t l t ã làm t ng hàm l ng TSS trong<br />
n c bi n ven b t i các khu v c bãi t m, ngh êm trên bi n và làng chài khu du<br />
l ch thành ph H Long.<br />
T khóa: Hi n t ng th i ti t c c oan; N c bi n ven b ; Khu du l ch.<br />
Abstract<br />
The impact assessment of extreme weather phenomena on the coastal water of<br />
tourism region in Ha Long city<br />
The impacts of extreme weather phenomena on the coastal waters of tourism<br />
region in Ha Long city has been determined based on the correlation between the<br />
e ects of extreme weather phenomena in the last 10 years and coastal water quality<br />
in the tourist areas through TSS total suspended solids. The results show that extreme<br />
weather phenomena such as ash oods, heavy rain, oods and landslides have<br />
increased the TSS content in coastal waters at beaches, overnight on the beach area<br />
and shing village of tourism region in Ha Long city.<br />
Keywords: Extreme weather events; Coastal waters; Tourism region<br />
1. t v n ch còn 14,5% trong 110.000 hecta san hô<br />
Bi n i khí h u (B KH) ang l n y trong tình tr ng t t. R i ro khí h u<br />
m t trong nh ng thách th c l n nh t i c a h th ng nhân sinh v h sinh thái t<br />
v i s phát tri n b n v ng c a nhân lo i nhiên, t i nguyên n c, l ng th c, th c<br />
trong th k 21. B KH tác ng m nh m ph m, h t ng, du l ch - d ch v ,… ph<br />
n c ba y u t b n v ng kinh t , xã h i thu c r t nhi u v o s thay i các hi n<br />
v môi tr ng. Trong ó, B KH tác ng t ng th i ti t c c oan [7].<br />
gián ti p n các ho t ng c a ng nh du Th nh ph H Long n i ti ng v i<br />
l ch [5]. Du l ch l ng nh kinh t nh y c m V nh H Long ã c UNESCO công<br />
v i i u ki n môi tr ng t nhiên v l nh n l di s n thiên nhiên th gi i. V y<br />
m t trong nh ng ng nh ch u tác ng c a nên, du l ch c xem ng nh kinh t m i<br />
B KH. K t qu nghiên c u n m 2013 nh n c a a ph ng. Tuy nhiên trong<br />
c a Vi n khoa h c Khí t ng th y v n th i gian g n ây H Long th ng<br />
v Bi n i khí h u cho th y, cùng v i ô xu t hi n m t s hi n t ng th i ti t c c<br />
nhi m môi tr ng, B KH ti p t c phá oan nh m a l n, s t l t, l quét,…<br />
h y 110.000 hecta san hô c a Vi t Nam, nh h ng nghiêm tr ng n i s ng<br />
22<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Nghiên c u<br />
<br />
ng i dân, gây thi t h i l n n s phát 2.2. Ph m vi nghiên c u<br />
tri n kinh t , xã h i, trong ó có t i Th nh ph H Long n m trung<br />
nguyên v môi tr ng du l ch. B i báo<br />
tâm c a t nh Qu ng Ninh, có di n tích<br />
trình b y các k t qu ánh giá tác ng<br />
c a m t s hi n t ng th i ti t c c oan 271,95 km², v i chi u d i b bi n g n<br />
n môi tr ng n c bi n ven b thu c 50 km. Phía ông H Long giáp th nh<br />
khu du l ch th nh ph H Long. ph C m Ph , phía tây giáp th xã Qu ng<br />
Yên, phía b c giáp huy n Ho nh B ,<br />
2. i t ng, ph m vi và ph ng<br />
phía nam l v nh H Long. Th nh ph<br />
pháp nghiên c u<br />
n m d c theo b v nh H Long, cách<br />
2.1. it ng nghiên c u th ô H N i 165 km v phía Tây, cách<br />
- Các hi n t ng th i ti t c c oan: th nh ph H i Phòng 70 km v phía<br />
m a kéo d i, l l t, s t l t, bão Tây Nam v cách th nh ph c a kh u<br />
- Ch t l ng môi tr ng n c bi n Móng Cái 184 km v phía ông B c,<br />
ven b ng nh du l ch thông qua thông phía Nam thông ra Bi n ông. H Long<br />
s i di n TSS (ch t r n l l ng). H m có v trí chi n l c v a chính tr , a<br />
l ng TSS cao không nh ng nh h ng<br />
kinh t , an ninh qu c phòng c a khu v c<br />
t i t m nhìn xuyên su t c a kh i n c<br />
m còn nh h ng t i s quang h p c a v qu c gia. V i v trí a lý tr i d i sát<br />
th c v t v s s ng c a các lo i sinh v t b bi n nên H Long l n i ph i gánh<br />
thu sinh nh san hô, rong, t o gây ô ch u nh ng t n th t n ng n do tác ng<br />
nhi m môi tr ng n c v nh h ng c a hi n t ng th i ti t c c oan trong<br />
tiêu c c n các ho t ng du l ch bi n. ó có môi tr ng du l ch [3].<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 1: B n hành chính thành ph H Long<br />
2.3. Ph ng pháp nghiên c u bao g m nhi t , l ng m a, m<br />
Các ph ng pháp s d ng trong (2010 - 2015), s li u quan tr c môi<br />
tr ng n c bi n ven b (2006 - 2015),<br />
nghiên c u n y bao g m:<br />
t i nguyên du l ch th nh ph H Long,<br />
- Ph ng pháp thu th p s li u các nghiên c u, báo cáo liên quan n<br />
th c p: Thu th p s li u khí t ng ng nh du l ch th nh ph H Long.<br />
23<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Nghiên c u<br />
<br />
- Ph ng pháp i u tra xã h i h c: TSS (ch t r n l l ng) (mg/l). M u n c<br />
Ph ng v n 75 ng i lao ng trong ng nh bi n ven b s c g i phân tích t i<br />
du l ch (c s kinh doanh l u trú v n phòng thí nghi m c a Trung tâm Nghiên<br />
u ng) v nh h ng c a các hi n t ng c u v ng d ng công ngh môi tr ng<br />
th i ti t c c oan n ho t ng du l ch. (Vimcerts 136 - Vilas 871).<br />
- Ph ng pháp quan tr c môi - T ng h p, phân tích tài li u:<br />
tr ng: M u n c bi n ven b c thu Các t i li u liên quan n th i ti t, t i<br />
th p v o các quý I, II, III, IV/2016 v quý nguyên môi tr ng du l ch, thông tin, s<br />
I, II, III/2017 v b o qu n theo úng quy li u thu th p t th c a, i u tra ph ng<br />
nh, tiêu chu n v quy chu n hi n h nh: v n c t ng h p v phân tích a<br />
TCVN 6663-1:2011, TCVN 5998:1995, ra các bi n pháp ng phó v i các hi n<br />
TCVN 6663-3:2008. Thông s phân tích: t ng th i ti t c c oan.<br />
3. K t qu và th o lu n<br />
3.1. Tác ng c a m t s hi n t ng th i ti t c c oan n ch t l ng n c<br />
bi n ven b khu v c du l ch H Long<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 2: Di n bi n hàm l ng TSS (mg/l) Hình 3: Di n bi n hàm l ng TSS (mg/l)<br />
qua các t quan tr c v mùa khô t i m t qua các t quan tr c v mùa m a t i<br />
s khu v c b i t m t 2009 - 2010 m t s khu v c b i t m t 2009 - 2010<br />
(Báo cáo hi n tr ng môi tr ng t nh Qu ng Ninh 2006 - 2010)<br />
<br />
Theo k t qu quan tr c th c hi n (tháng 8/2008) v tr n m a l ch s v o<br />
trong hai t mùa m a v mùa khô t tháng 9/2008 do nh h ng c a c n bão<br />
n m 2006 n 2010 c a Trung tâm quan s 6 ã kéo theo ch t b n b m t xu ng<br />
tr c môi tr ng t nh Qu ng Ninh, so sánh các khu v c bi n ven b l m h m l ng<br />
v i QCVN 10-MT:2015: Quy chu n k TSS t ng m nh t 2 mg/l - 24 mg/l t i<br />
thu t qu c gia v ch t l ng n c bi n o Tu n Châu v t 8 mg/l - 21 mg/l<br />
(Vùng bãi t m, th thao d i n c) có t i Bãi t m Bãi Cháy. i u n y gây nh<br />
gi i h n TSS l 50 mg/l, h m l ng ch t h ng t i ch t l ng n c bi n ph c v<br />
r n l l ng trong n c khu v c V nh H cho ho t ng du l ch nh th m quan<br />
Long trung bình dao ng t 2 mg/l n danh lam th ng c nh trên V nh H Long<br />
32 mg/l trong mùa khô v t 8 mg/l n c ng nh các ho t ng vui ch i gi i trí<br />
28 mg/l trong mùa m a. C n bão s 4 trên bi n hay ngh êm trên bi n.<br />
24<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Nghiên c u<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 4: Di n bi n hàm l ng TSS trong n c Hình 5: Di n bi n hàm l ng TSS(mg/l)<br />
bi n ven b khu v c H Long t 2011 - 2015 trong n c bi n ven b khu v c H Long<br />
(Báo cáo hi n tr ng môi tr ng t nh Qu ng Ninh t quý I/2016 - quý III/2017<br />
2011 - 2015)<br />
<br />
Trong n m 2011, ã x y ra các c n lam th ng c nh trên bi n, các d ch v<br />
bão s 2 (tháng 6/2011), c n bão s 3 vui ch i gi i trí t i các bãi t m c ng nh<br />
(tháng 7/2011) v c n bão s 5 Nesat t i các khu v c ngh êm trên bi n.<br />
(tháng 9/2011) v i s c gió c p 9 - 10 3.2. ánh giá c a ng i lao ng<br />
gi t c p 11, l ng m a ph bi n t 150 trong ngành v nh h ng c a th i<br />
- 200 mm ã l m cho h m l ng TSS ti t c c oan n ho t ng du l ch<br />
trung bình n m 2011 khu v c V nh H<br />
* S gia t ng các hi n t ng th i<br />
Long t ng áng k lên t i 61 mg/l v t<br />
ti t c c oan<br />
QCVN 10-MT:2015 g p 1,2 l n. nh<br />
h ng r t nhi u t i ch t l ng n c khu Theo k t qu i u tra cho th y 77%<br />
v c bi n ph c v du l ch. Theo k t qu s ng i c ph ng v n bi t v nh n<br />
quan tr c t n m 2016 n 2017 c a tác th y c s xu t hi n c a các hi n<br />
gi , h m l ng TSS 2 khu v c B n t ng th i ti t c c oan. C th , trong<br />
t u Bãi Cháy v Bãi t m Bãi Cháy có s ó, có t i 64% ng i lao ng trong<br />
s gia t ng t mùa khô (quý I) sang mùa ng nh du l ch cho r ng các hi n t ng<br />
m a (quý III) n m 2016 v 2017, t 40 th i ti t c c oan nh h ng r t tiêu c c<br />
- 48 mg/l (B n t u Bãi Cháy) v 37 - 48 n ng nh du l ch v 23% cho r ng nh<br />
mg/l (Bãi t m Bãi Cháy). Lý gi i i u h ng tiêu c c m c v a ph i. Thông<br />
n y l do: v o mùa m a, các hi n t ng qua ánh giá c a các h kinh doanh du<br />
th i ti t c c oan nh l quét (x y ra l ch H Long, ng nh du l ch r t d b<br />
t ng y 13 - 14/8/2017 t i th nh ph nh h ng b i các hi n t ng th i ti t<br />
H Long), l l t (x y ra ng y 5/7/2016 c c oan.<br />
t i khu v c Bãi Cháy),… ã gây ra xói Trên c s i u tra các h kinh<br />
mòn, s t l t á, kéo theo các ch t b n doanh du l ch, a s ng i c ph ng<br />
b m t v tr n ra các khu v c bãi t m v n u cho r ng, ho t ng b nh<br />
l m t ng h m l ng TSS trong n c h ng nhi u nh t ó l Ho t ng du<br />
bi n. i u n y l m nh h ng tiêu c c l ch sinh thái/ dã ngo i (88%) nh t m<br />
n các ho t ng th m quan các danh bi n, các ho t ng vui ch i, gi i trí<br />
25<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Nghiên c u<br />
<br />
trên bi n,… k n l vi c di chuy n môi tr ng n c bi n ven b l r t quan<br />
gi a các i m du l ch (85%) nh tham tr ng. Trên c s ó, tác gi ã ti n h nh<br />
quan các danh lam th ng c nh o, hang<br />
ph ng v n các h kinh doanh, các bi n<br />
ng,… trên V nh H Long. Các ho t<br />
ng du l ch trên ph thu c nhi u v o pháp ng phó v i th i ti t c c oan. C<br />
c nh quan n c bi n nên vi c b o v th nh sau:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 6: Nh n th c c a ng i lao ng Hình 7: ánh giá c a ng i lao ng<br />
ngành du l ch v hi n t ng th i ti t c c trong ngành du l ch v nh h ng c a<br />
oan (%) hi n t ng th i ti t c c oan (%)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 8: Các ho t ng du l ch b nh h ng b i các hi n t ng th i ti t c c oan (%)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 9: Các ho t ng ng phó v i th i ti t c c oan (%)<br />
Có t i 67% các h kinh doanh du ng i v c a. Giúp cho ng i du l ch<br />
l ch u cho r ng, c n ph i c nh báo du có k ho ch t t tr c khi i. Bi n pháp<br />
khách khi có thông tin v xu t hi n th i c i cách, nâng c p c s h t ng ph c<br />
ti t c c oan tránh các thi t h i v v ho t ng du l ch ã c h n 57%<br />
26<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Nghiên c u<br />
<br />
các h kinh doanh du l ch bình ch n v i bi n pháp phòng ch ng v i hi n t ng<br />
lý do tránh b th i ti t c c oan phá th i ti t c c oan.<br />
h y, h h i gây m t m quan. R i gia c - Ng nh du l ch c ng c n ph i c p<br />
các tuy n ng giao thông, gi m thi u nh t, th ng kê các thi t h i, các khu v c<br />
nguy c s t l (54%) nh m m b o an có d u hi u xu ng c p có k ho ch<br />
to n trong quá trình tham quan, du l ch, s a ch a, gia c ,… tránh gây nguy hi m<br />
an to n v sinh môi tr ng sau m a l , cho khách du l ch n th m quan, vui<br />
s t l ,… v các bi n pháp khác. ch i, gi i trí.<br />
3.3. xu t gi i pháp ng phó v i 4. K t lu n và ki n ngh<br />
hi n t ng th i ti t c c oan<br />
Các hi n t ng th i ti t c c oan<br />
Nh ng bi n pháp ng phó v i hi n ã l m cho ch t l ng n c bi n ven<br />
t ng th i ti t c c oan c xu t b t i khu v c ph c v du l ch tr nên<br />
bao g m: ô nhi m. H m l ng TSS trung bình<br />
- Công trình giao thông: nghiên n m t ng nhi u sau khi x y ra các<br />
c u b sung các công trình thoát l , m hi n t ng th i ti t c c oan, th m chí<br />
r ng kh u thông th y cho các c u v t quy chu n cho phép QCVN 10-<br />
c ng, kênh thoát n c thích nghi c MT:2015 (vùng bãi t m, th thao d i<br />
v i hi n t ng th i ti t c c oan t i các n c) g p 1,2 l n n m 2011 v g n 1,1<br />
khu v c bãi t m Bãi Cháy (ph ng Bãi l n n m 2010.<br />
Cháy), quy ho ch thoát n c t i khu Quá trình i u tra, ph ng v n 75 h<br />
v c sau ch H Long,… kinh doanh du l ch c ng cho th y h n<br />
- T ng c ng ho t ng ki m tra, 87% ng i c ph ng v n cho r ng<br />
kh o sát các khu v c có nguy c ng p th i ti t c c oan gây nh h ng tiêu<br />
l t, s t l t á, khu v c ven bi n,… c c n du l ch. Các ho t ng vui ch i<br />
phát hi n s m các y u t gây nguy hi m, gi i trí trên bi n ph thu c nhi u v o<br />
c nh báo cho ng i dân t i các khu v c c nh quan, ch t l ng n c bi n ven b<br />
vùng i H Long, khu v c ph ng Cao khu v c v nh H Long. C th nh ho t<br />
Xanh, khu v c g n ngh a trang èo Sen, ng du l ch sinh thái/ dã ngo i nh các<br />
ph ng H Khánh. ho t ng tham quan, t m bi n, vui ch i<br />
- C n có s ph i h p gi a ng nh du gi i trí trên bi n v ho t ng di chuy n<br />
l ch v ng nh t i nguyên v môi tr ng tham quan các th ng c nh trên v nh H<br />
trong vi c th ng xuyên, liên t c v Long hi n ang b nh h ng r t nhi u<br />
nh k ki m tra ch t l ng n c t i các b i th i ti t c c oan.<br />
khu du l ch bãi t m Bãi Cháy, o Tu n D a trên các bi n pháp ng phó c a<br />
Châu,… Bên c nh ó, kh i liên ng nh các h kinh doanh ch u nh h ng tr c<br />
c ng ph i giám sát tình hình v sinh môi ti p v tình hình th c t , các gi i pháp<br />
tr ng, rác th i m b o không nh ng phó v i hi n t ng th i ti t c c<br />
h ng n ho t ng du l ch. oan c a ra. Bao g m: nâng c p<br />
- Ng nh du l ch k t h p v i Trung công trình c u c ng, kênh thoát n c…;<br />
tâm khí t ng th y v n c a T nh n m liên ng nh du l ch v môi tr ng t ng<br />
b t c thông tin bão, l l t,… a c ng ki m tra, kh o sát các khu v c có<br />
ra c nh báo cho du khách c ng nh cho d u hi u s t l , ô nhi m môi tr ng,…<br />
các doanh nghi p l h nh v a ra các t i các khu v c du l ch; liên ng nh du<br />
27<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Nghiên c u<br />
<br />
l ch v khí t ng th y v n t ng c ng [4]. Vi n nghiên c u phát tri n du<br />
công tác c nh báo, d báo cho du khách l ch (2009). Các gi i pháp thích ng và<br />
c ng nh cho doanh nghi p l h nh. ng phó, góp ph n gi m nh tác ng c a<br />
bi n i khí h u i v i ho t ng du l ch<br />
Nghiên c u n y c th c hi n<br />
Vi t Nam.<br />
trong ph m vi nh , th i gian ng n nên<br />
[5]. Vi n Khoa h c Khí t ng th y<br />
ch a th ánh giá c y v sâu<br />
v n v Bi n i khí h u (2010). Bi n i<br />
s c v m i m t, v t t c các hi n t ng khí h u và tác ng Vi t Nam. NXB Khoa<br />
th i ti t c c oan c ng nh nh ng nh h c v K thu t, H N i.<br />
h ng n các thông s ch t l ng môi [6]. Vi n Khoa h c Khí T ng th y<br />
tr ng n c bi n. Do v y, c n ti p t c v n v Bi n i khí h u (2011). Tài li u<br />
tri n khai nghiên c u m c r ng v h ng d n ánh giá tác ng c a bi n i<br />
sâu h n trong m t kho ng th i gian khí h u và xác nh các gi i pháp thích ng.<br />
k t lu n mang tính quy lu t, chính NXB T i nguyên môi tr ng v b n Vi t<br />
xác v to n di n h n. Nam, H N i.<br />
[7]. Bill Brath and his partners<br />
(2015). Climate Change and Resource<br />
TÀI LI U THAM KH O<br />
Sustainability. An Overview for Actuaries,<br />
[1]. S T i nguyên v Môi tr ng Climate Change and Sustainability<br />
t nh Qu ng Ninh. Báo cáo hi n tr ng môi Committee.<br />
tr ng t ng th t nh Qu ng Ninh giai o n<br />
[8]. Z.W. Kundzewicz (2003). Extreme<br />
2006 - 2010.<br />
precipitation and oods in the changing<br />
[2]. S T i nguyên v Môi tr ng world.<br />
t nh Qu ng Ninh. Báo cáo hi n tr ng môi<br />
[9]. IPCC (2001). Climate change.<br />
tr ng t ng th t nh Qu ng Ninh giai o n<br />
Scienti c basis, Cambridge University<br />
2011 - 2015.<br />
Press<br />
[3]. S T i nguyên v Môi tr ng<br />
t nh Qu ng Ninh. Báo cáo Quy ho ch môi BBT nh n b i: 08/5/2018, Ph n<br />
tr ng v nh H Long n n m 2020, t m bi n xong: 17/5/2018<br />
nhìn n n m 2030.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
28<br />
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 20 - n m 2018<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
