Đánh giá thực trạng phủ xanh đất trống đồi núi trọc ở huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên

Chu Thị Hồng Huyền<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 58(10): 71 - 75<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHỦ XANH ĐẤT TRỐNG ĐỒI NÚI TRỌC Ở HUYỆN ĐỒNG HỶ,<br /> TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> <br /> Chu Thị Hồng Huyền *<br /> Trường Đại học Khoa học- Đại học Thái Nguyên<br /> TÓM TẮT<br /> Hiện tượng chặt phá rừng trái phép đã giảm rõ rệt, việc phá rừng làm nương rẫy cơ bản<br /> đã được ngăn chặn. Đất đai của huyện Đồng Hỷ chủ yếu là đất feralits có màu vàng đến<br /> đỏ vàng, phát triển trên đá mẹ phiến thạch sét. Trong số 18 đơn vị hành chính, có đến 13<br /> xã, thị trấn đạt độ che phủ rừng trên 20%, 2 thị trấn và 4 xã có tỷ lệ diện tích đất trống đồi<br /> núi trọc trên 10%. Tỷ lệ đất trống đồi núi trọc dành cho qui hoạch đất lâm nghiệp của<br /> huyện Đồng Hỷ khá nhiều với tổng số́ 24.692,73 ha (năm 2008), chiếm hơn 50% tổng<br /> diện tích tự nhiên toàn huyện. Trong tổng số đất rừng tự nhiên, có 11.936,84 ha và<br /> 12.755,89 ha đất rừng trồng. Thực vật và thảm thực vật phát triển chủ yếu khi được nhân<br /> dân nhận khoanh nuôi bảo vệ là: Bồ đề, Trám, Trẩu, Thành ngạnh, Nứa tép, Lau, Hu,<br /> Vai, Sau sau, Cỏ may, … thảm thực vật thường là cây bụi, trảng cỏ, dây leo có chiều cao<br /> từ 0,2 - 2,5 m, độ che phủ từ 10 - 50%.<br /> Từ khóa: Đất trống đồi núi trọc, đất lâm nghiệp, phá rừng, phủ xanh, quy hoạch, thảm<br /> thực vật.<br /> *<br /> <br /> 1. MỞ ĐẦU<br /> Rừng là một hệ sinh thái đa dạng và phong<br /> phú, là nơi lưu giữ nguồn gen và cung cấp<br /> nhiều nguồn tài nguyên thiết yếu cho cuộc<br /> sống con người. Rừng là lá phổi xanh của<br /> Trái đất, nhưng hiện nay rừng đã và vẫn đang<br /> bị chặt phá khai thác dẫn đến suy thoái<br /> nghiêm trọng. Nhiều loài gỗ quí có giá trị sử<br /> dụng cao ngày càng bị cạn kiệt. Để hạn chế<br /> và ngăn chặn tình trạng này, ngoài công tác<br /> xây dựng các khu bảo tồn để bảo vệ nguồn<br /> gen, thì phục hồi các hệ sinh thái rừng đã bị<br /> suy thoái là thực sự cần thiết. Cùng với quá<br /> trình thoái hoá của thảm thực vật là quá trình<br /> suy thoái của đất do xói mòn rửa trôi. Các nhà<br /> khoa học đều nhận định mất rừng dẫn đến trọc<br /> hoá đất đai là nguyên nhân chính gây ra các<br /> thảm hoạ như thiên tai, bão lụt và hạn hán. Vì<br /> vậy cùng với việc khai thác và sử dụng đất rừng<br /> hợp lý, thì khôi phục rừng để phủ xanh những<br /> vùng đất trống trọc là hết sức cần thiết.<br /> <br /> *<br /> <br /> Chu Thi Hong Huyen, Tel: 0972769636,<br /> E- mail: huyencemp@gmail.com<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Rừng là cơ sở phát triển kinh tế - xã hội của<br /> mỗi quốc gia, hơn nữa còn có chức năng sinh<br /> thái cực kỳ quan trọng; rừng tham gia vào<br /> quá trình điều hoà khí hậu, đảm bảo chu<br /> chuyển Oxy và các nguyên tố cơ bản khác<br /> trên trái đất; duy trì tính ổn định độ màu mỡ<br /> của đất, hạn chế lũ lụt, hạn hán; ngăn chặn<br /> xói mòn đất, làm giảm nhẹ sức tàn phá khốc<br /> liệt của các thiên tai; bảo tồn nguồn nước<br /> mặt, nước ngầm và làm giảm mức ô nhiễm<br /> không khí, nước [1]. Gần đây, tái sinh tự<br /> nhiên còn được áp dụng trong lĩnh vực<br /> khoanh nuôi phục hồi rừng và đã đóng góp<br /> đáng kể trong việc thực hiện chương trình<br /> trồng mới 5 triệu ha rừng.<br /> 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thực hiện điều tra vào 5/2008 và 4/2009 tại một<br /> số xã thuộc huyện Đồng Hỷ - Thái Nguyên.<br /> Điều tra ngoài thực địa theo phương pháp<br /> điều tra tuyến và ô tiêu chuẩn. Thu thập số<br /> liệu trên ô tiêu chuẩn theo phương pháp điều<br /> tra lâm học đang được áp dụng hiện nay [2].<br /> Áp dụng phương pháp điều tra đánh giá nông<br /> thôn có người dân tham gia (PRA) thông qua<br /> việc phỏng vấn trực tiếp người dân để thu<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Chu Thị Hồng Huyền<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> thập số liệu đánh giá hiệu quả kinh tế của các<br /> mô hình, xác định các nguyên nhân hình<br /> thành đất trống đồi núi trọc, đánh giá nguyên<br /> nhân kém hiệu quả của công tác phủ xanh<br /> đất trống đồi núi trọc.<br /> 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Từ năm 2000 trở lại đây đất đai đã được quy<br /> hoạch ổn định, việc giao đất giao rừng đến<br /> chủ hộ cơ bản được hoàn thành tạo đà phát<br /> triển lâm nghiệp ngày một tốt hơn, việc phát<br /> <br /> 58(10): 71 - 75<br /> <br /> nương làm rẫy của đồng bào cơ bản không<br /> còn xảy ra.<br /> 3.1. Trồng mới, khoanh nuôi tái sinh rừng<br /> Nguồn lao động dồi dào, đời sống vật chất và<br /> tinh thần của nhân dân ngày m ột nâng cao,<br /> việc trồng rừng mới, khoanh nuôi tái sinh, bảo<br /> vệ rừng tăng nhanh về diện tích và chất<br /> lượng. Kết quả thực hiện việc trồng, chăm<br /> sóc, bảo vệ và khoanh nuôi tái sinh rừng qua<br /> các năm thể hiện ở bảng 1.<br /> <br /> Bảng 1. Kết quả thực hiện trồng mới, chăm sóc, khoanh nuôi tái sinh, khoanh nuôi có trồng bổ<br /> sung rừng từ năm 2002 đến 2009<br /> <br /> - Trồng rừng<br /> - Chăm sóc<br /> - Bảo vệ rừng<br /> - KN tái sinh<br /> - KN có trồng<br /> Tổng<br /> <br /> 2002<br /> <br /> 2003<br /> <br /> 2004<br /> <br /> 2005<br /> <br /> 2006<br /> <br /> (ha)<br /> 105<br /> 95,66<br /> 1448,3<br /> 186,82<br /> 150,39<br /> 2.031,<br /> <br /> (ha)<br /> 140<br /> 107,06<br /> 1488,64<br /> 386,82<br /> 149,89<br /> 2.272,4<br /> <br /> (ha)<br /> 123,5<br /> 222,43<br /> 1488,64<br /> 1031,08<br /> 150,39<br /> 3016,04<br /> <br /> (ha)<br /> 180,9<br /> 300,22<br /> 1526,23<br /> 1073,63<br /> 150,39<br /> 3231,37<br /> <br /> (ha)<br /> 550<br /> 416,3<br /> 546<br /> 943<br /> 151<br /> 2520,3<br /> <br /> 200<br /> 7<br /> 520<br /> 217<br /> 340<br /> 106<br /> 9<br /> 214<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> (ha)<br /> 396,8<br /> 204,7<br /> 403,11<br /> 957,89<br /> 9,56<br /> 1972<br /> <br /> (ha)<br /> 150<br /> 257<br /> 264<br /> 398<br /> 1069<br /> <br /> Nguồn: Ban quản lý dự án 661 huyện Đồng Hỷ<br /> Bảng 2. Độ che phủ rừng và tỷ lệ đất trống đồi trọc của huyện Đồng Hỷ<br /> Địa phương<br /> Toàn huyện<br /> 1. Chùa Hang<br /> 2. Sông Cầu<br /> 3. Trại Cau<br /> 4. Văn Lăng<br /> 5. Tân Long<br /> 6. Hòa Bình<br /> 7. Quang Sơn<br /> 8. Minh Lập<br /> 9. Văn Hán<br /> 10. Khe Mo<br /> 11. Cây Thị<br /> 12. Hóa Trung<br /> 13. Hóa Thượng<br /> 14. Linh Sơn<br /> 15. Hợp Tiến<br /> 16. Tân Lợi<br /> 17. Nam Hoà<br /> 18. Huống thượng<br /> <br /> Diện tích<br /> tự nhiên<br /> 45.774,98<br /> 309,30<br /> 1.046,03<br /> 647,10<br /> 6.414,79<br /> 4.070,11<br /> 1.248,39<br /> 1.662,99<br /> 1.816,17<br /> 6.514,10<br /> 3.138,26<br /> 4.106,39<br /> 1.209,56<br /> 1.354,32<br /> 1.635,01<br /> 5.183,26<br /> 2.109,00<br /> 2.477,60<br /> 812,60<br /> <br /> Độ che phủ rừng<br /> Diện tích<br /> (%)<br /> 24.692,73<br /> 53,96<br /> 0,58<br /> 0,18<br /> 105,40<br /> 10,07<br /> 202,87<br /> 31,35<br /> 4.397,00<br /> 68,54<br /> 2.756,58<br /> 67,72<br /> 645,50<br /> 51,70<br /> 770,20<br /> 46,31<br /> 490,70<br /> 27,01<br /> 3.848,20<br /> 59,07<br /> 1.255,97<br /> 40,02<br /> 3.305,50<br /> 80,49<br /> 224,56<br /> 18,56<br /> 132,99<br /> 9,81<br /> 478,81<br /> 29,28<br /> 4.107,90<br /> 79,25<br /> 1.169,13<br /> 55,43<br /> 764,54<br /> 30,85<br /> 36,30<br /> 4,46<br /> <br /> Tỷ lệ đất trống đồi trọc<br /> Diện tích<br /> (%)<br /> 4.717.54<br /> 10,31<br /> 32,01<br /> 10,34<br /> 255,03<br /> 24,38<br /> 22,00<br /> 3,39<br /> 1.041,49<br /> 16,23<br /> 571,02<br /> 14,02<br /> 43,00<br /> 3,44<br /> 224,80<br /> 13,51<br /> 15,42<br /> 0,84<br /> 1.758,50<br /> 26,99<br /> 41,74<br /> 1,33<br /> 62,60<br /> 1,52<br /> 32,01<br /> 2,64<br /> 31,81<br /> 2,34<br /> 28,68<br /> 1,75<br /> 314,66<br /> 6,07<br /> 133,60<br /> 6,33<br /> 83,60<br /> 3,37<br /> 25,57<br /> 3,14<br /> <br /> Nguồn: Niên giam thống kê huyện Đồng Hỷ năm 2008<br /> Hiện tượng chặt phá rừng trái phép đã giảm<br /> rõ rệt, việc phá rừng làm nương rẫy cơ bản<br /> đã được chặn đứng. Thành phần thực vật và<br /> thảm thực vật chủ yếu khi nhân dân nhận bảo<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> vệ khoanh nuôi là: Bồ đề, Trám, Trẩu, Thành<br /> ngạnh, Nứa tép, Lau, Hu, Vai, Thôi ba, Sau<br /> sau, cỏ may, … thảm thực vật thường là cây<br /> bụi, trảng cỏ, dây leo có chiều cao từ 0,2 - 2,5<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Chu Thị Hồng Huyền<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> m, độ che phủ từ 10 - 50%. Đất đai chủ yếu là<br /> đất Feralits có màu vàng đến đỏ vàng phát<br /> triển trên đá mẹ phiến thạch sét. Thành phần<br /> cơ giới là đất thịt trung bình, có độ sâu tầng<br /> đất mặt từ 35-45cm tỷ lệ đá lẫn từ 10-25%,<br /> độ chặt từ hơi chặt đến chặt, mức độ xói mòn<br /> trung bình, đất xếp loại đất cấp II - III. Nhìn<br /> chung điều kiện lập địa, khí hậu, thực bì trong<br /> khu vực trồng rừng phòng hộ là thích hợp với<br /> đặc tính sinh thái, cơ cấu, loài cây trồng. Năm<br /> 2008, diện tích trồng rừng phòng hộ chủ yếu<br /> được thực hiện ở hai xã Tân Long và Văn<br /> Lăng thuộc huyện Đồng Hỷ với tổng diện tích<br /> thiết kế là 100,03 ha gồm 88 hộ tham gia. Số<br /> liệu thống kê trình bày trong bảng 2 cho thấy:<br /> toàn huyện có 24.692,73 ha rừng tương ứng<br /> độ che phủ 53,96%, và 4.717,54 ha đất trống<br /> đồi trọc, chiếm 10,31%.<br /> <br /> 58(10): 71 - 75<br /> <br /> trấn Trại Cau (với diện tích 202,87 ha, tương<br /> ứng độ che phủ 31,35%), xã Văn Lăng<br /> (4.397,00ha = 68,54%), Tân Long (2.756,58<br /> ha = 67,72%), Hòa Bình (645,50 ha =<br /> 51,70%), Quang Sơn (770,20 ha = 46,31%),<br /> Minh Lập (490,70 ha = 27,01%), Văn Hán<br /> (3.848,20 ha = 59,07%), Cây Thị (3.305,50 ha<br /> = 80,49%), Hóa Trung (224,56 ha = 18,56%),<br /> Linh Sơn (478,81 ha = 29,28%), Hợp Tiến<br /> (4.107,90 ha = 79,25%), Tân Lợi (1.169,13 ha<br /> = 55,43%), Nam Hoà (764,54 ha = 30,85%).<br /> Có 2 thị trấn và 4 xã có tỷ lệ diện tích đất<br /> trồng đồi núi trọc trên 10% là thị trấn Chùa<br /> Hang (10,34%), Sông Cầu (24,38%), xã Văn<br /> Lăng (16,23%), xã Tân Long (14,02%), xã<br /> Quang Sơn (13,51%) và xã Văn Hán<br /> (26,99%).<br /> <br /> Trong số 18 đơn vị hành chính, có đến 15 xã,<br /> thị trấn có độ che phủ rừng trên 20%, đó là thị<br /> Bảng 3. Tình hình sử dụng đất tại huyện Đồng Hỷ<br /> <br /> ĐVT: ha<br /> Loại đất<br /> Tổng diện tích tự nhiên<br /> 1. Đất Nông nghiệp<br /> Đất trồng cây hàng năm<br /> Đất trồng cây lâu năm<br /> 2. Đất mặt nước nuôi trồng thủy sản<br /> 3. Đất Lâm nghiệp<br /> Rừng tự nhiên<br /> Rừng trồng<br /> 4. Đất ở<br /> Đất ở nông thôn<br /> Đất ở thành thị<br /> 5. Đất chuyên dùng<br /> 6. Đất chưa sử dụng<br /> Đất bằng chưa sử dụng<br /> Đất đồi núi chưa sử dụng<br /> Núi đá không có rừng cây<br /> <br /> 2000<br /> 47,037.94<br /> 11,854.65<br /> 6,377.23<br /> 4,805.13<br /> 240.99<br /> 21,176.28<br /> 11,958.84<br /> 9,216.44<br /> 864.79<br /> 759.79<br /> 105.00<br /> 4,386.76<br /> 8,519.02<br /> 384.93<br /> 7,670.39<br /> 463.70<br /> <br /> Năm thống kê<br /> 2005<br /> 47,037.94<br /> 11,914.24<br /> 6,377.23<br /> 5,114.33<br /> 236.44<br /> 22,912.07<br /> 11,958.84<br /> 10,953.23<br /> 956.18<br /> 847.10<br /> 109.08<br /> 4,423.44<br /> 6,602.45<br /> 561.87<br /> 5,362.70<br /> 677.88<br /> <br /> 2008<br /> 45,774.98<br /> 11,360.36<br /> 6,396.31<br /> 4,964.05<br /> 229.56<br /> 24,692.73<br /> 11,936.84<br /> 12,755.89<br /> 850.93<br /> 741.85<br /> 109.08<br /> 3,903.86<br /> 4,737.54<br /> 513.71<br /> 3,545.95<br /> 677.88<br /> <br /> Nguồn: Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đồng Hỷ năm 2008<br /> 3.2. Tình hình sử dụng đất trố̀ ng đồi<br /> núi trọc<br /> Trong thống kê lâm nghiệp người ta đã xếp<br /> tất cả các trạng thái Ia (cỏ, lau lách), Ib (cây<br /> bụi, gỗ, tre rải rác), Ic (nhiều cây gỗ tái sinh),<br /> núi đá không cây và các bãi cát, lầy, đất bị<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> xâm hại vào nhóm đất trống trọc [5]. Theo<br /> cách thống kê này, chúng tôi đã tổng hợp số<br /> liệu về tình hình sử dụng đất và diện tích đất<br /> trống trọc tại huyện Đồng Hỷ. Số liệu được<br /> trình bày trong bảng 2 và bảng 3.<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Chu Thị Hồng Huyền<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Số liệu bảng 3 cho thấy tỷ lệ đất trống đồi núi<br /> trọc qui hoạch cho lâm nghiệp tại huyện Đồng<br /> Hỷ khá nhiều với tổng số́ 24.692,73 ha (năm<br /> 2008) chiếm hơn 50% tổng diện tích tự nhiên<br /> toàn huyện. Trong đó đất rừng tự nhiên có<br /> 11.936,84 ha là rừng tự nhiên và 12.755,89<br /> ha đất rừng trồng. Tuy chưa có con số thống<br /> kê cụ thể, nhưng kết quả điều tra của chúng<br /> tôi cho thấy trong số những diện tích đất rừng<br /> tự nhiên, có một số diện tích mới được đưa<br /> vào khoanh nuôi. Đó là các trạng thái thảm<br /> cây bụi có hay không có cây gỗ đang trong<br /> quá trình diễn thế đi lên. Để có hiệu quả cần<br /> có giải pháp lâm sinh thích hợp để thúc đẩy<br /> nhanh quá trình phục hồi rừng. Ngoài đất qui<br /> hoạch cho lâm nghiệp, còn có 4.737,54 ha<br /> đất trống trọc chưa sử dụng, trong đó đất<br /> bằng có 513.71 ha, đất đồi núi đất có<br /> 3.545,95 ha và đất núi đá không cây có<br /> 677,88 ha.<br /> Kết quả điều tra của chúng tôi cho thấy đất<br /> qui hoạch cho lâm nghiệp tại các địa phương<br /> đều là đất rừng tự nhiên và đất rừng trồng.<br /> Những diện tích đã được giao cho các hộ gia<br /> đình và lâm trường để quản lý và sử dụng.<br /> Đối với rừng tự nhiên chủ yếu là khoanh nuôi<br /> bảo vệ theo các chương trình của dự án 661.<br /> Đất rừng trồng được sử dụng để trồng rừng<br /> nhưng do thiếu kinh phí đấu tư nên hiệu<br /> quả chưa cao.<br /> Địa phương nào trong huyện cũng có đất<br /> trống đồi núi trọc chưa sử dụng. Tuy nhiên,<br /> những địa phương có nhiều diện tích đất qui<br /> hoạch cho lâm nghiệp thì mới có nhiều loại<br /> đất trống đồi núi trọc này như: xã Văn Lăng<br /> (1.041,49 ha), xã Tân Long (571,02 ha), xã<br /> Văn Hán (1.758,50 ha) và xã Hợp Tiến<br /> (314,66 ha). Đáng chú ý, phần lớn đất trống<br /> trọc chưa sử dụng chủ yếu là đất núi đá<br /> không cây. Thực chất đây là những diện tích<br /> đất rừng trên núi đá nhưng đã bị khai thác lâu<br /> đời nên không còn khả năng phục hồi rừng tự<br /> nhiên. Trên đó chủ yếu là các thảm cây bụi<br /> hay thảm cỏ với hệ thống dây leo thân gỗ<br /> hoặc thân thảo phát triển.<br /> 3.3. Đề xuất giải pháp phủ xanh đất trống<br /> đồi trọc<br /> Thực hiện theo mục đích sử dụng đất trên cơ<br /> sở phân tích tính hiệu quả của các mô hình<br /> tại địa phương, kết hợp tham khảo những mô<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 58(10): 71 - 75<br /> <br /> hình điển hình tiên tiến có khả năng nhân<br /> rộng ở các địa phương khác trong vùng trung<br /> du miền núi và dựa vào đặc điểm kinh tế - xã<br /> hội tại địa phương, nhu cầu và tiềm năng kinh<br /> tế của người dân.<br /> 3.3.1. Phủ xanh đất trống đồi trọc bằng<br /> trồng rừng<br /> Đối với việc trồng rừng (rừng sản xuất, rừng<br /> đặc dụng, rừng phòng hộ) bằng các loài cây<br /> nhập nội, các nghiên cứu thường tập trung vào<br /> việc tuyển chọn và khảo nghiệm giống, nghiên<br /> cứu điều kiện lập địa, phương thức trồng, sinh<br /> trưởng phát triển của các loài, cấu trúc rừng<br /> phục vụ cho công tác chăm sóc tu bổ.<br /> Đối với việc trồng rừng nhằm mục đích phòng<br /> hộ và bảo vệ môi trường, phục hồi các hệ sinh<br /> thái rừng nhiệt đới theo hướng đa loài nhiều<br /> tầng bằng các loài cây bản địa.<br /> 3.3.2. Phủ xanh đất trống đồi núi trọc bằng<br /> khoanh nuôi phục hồi rừng<br /> Cho tới nay, khoanh nuôi phục hồi rừng đang là<br /> một giải pháp tích cực để tăng nhanh độ che<br /> phủ rừng của nước ta. Vấn đề này đã được<br /> nhà nước đặc biệt quan tâm, thể hiện qua việc<br /> ban hành 2 qui phạm nhằm lợi dụng năng lực<br /> tái sinh tự nhiên cho phục hồi rừng: Qui phạm<br /> các giải pháp lâm sinh áp dụng cho rừng sản<br /> xuất và rừng đặc dụng (QPN 14 - 92) và Qui<br /> phạm phục hồi rừng bằng khoanh nuôi xúc<br /> tiến tái sinh (QPN 21 - 98) [4].<br /> Những vùng đất dốc, vùng phòng hộ, những<br /> nơi hẻo lánh không có nguồn gieo giống của<br /> cây gỗ, khoanh nuôi để tạo thành các thảm<br /> cỏ, thảm cây bụi có độ che phủ càng lớn<br /> càng tốt để chống xói mòn rửa trôi, hạn chế<br /> dòng chảy, hạn chế sự bốc hơi nước để bảo<br /> vệ đất, bảo vệ môi trường. Trong điều kiện có<br /> kinh phí thực hiện tra dặm các loài cây gỗ để<br /> từng bước chuyển đổi thành rừng.<br /> 3.3.3. Trồng cây ăn quả, cây công nghiệp dài<br /> ngày<br /> Việc trồng cây ăn quả các loại, cây công<br /> nghiệp dài ngày được chọn là một trong các<br /> giải pháp hợp lý cho việc phủ xanh đất trống<br /> đồi trọc. Bởi lẽ giải pháp này vừa mang lại lợi<br /> ích kinh tế thiết thực cho người trồng rừng<br /> vừa có giá trị bảo vệ và cải thiện môi trường.<br /> 3.3.4. Phủ xanh đất trống đồi trọc bằng các<br /> giải pháp nông lâm kết hợp<br /> - Mô hình Vườn + Ao + Chuồng (VAC)<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Chu Thị Hồng Huyền<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 58(10): 71 - 75<br /> <br /> - Mô hình Rừng + Nương + Vườn (RNV)<br /> - Mô hình Rừng + Vườn + Ao + Chuồng<br /> (RVAC)<br /> - Mô hình vườn rừng: Kết hợp trồng cây ăn<br /> quả với cây lấy gỗ, cây lấy gỗ với cây phi gỗ.<br /> 4. KẾT LUẬN<br /> Nhìn chung nhân dân đã ý thức được việc<br /> trồng và bảo vệ rừng, nhưng bảo vệ và phát<br /> triển rừng của người dân còn nhiều hạn chế.<br /> Người dân đã có thu nhập nhất định về nghề<br /> trồng rừng thông qua chương trình khoán<br /> khoanh nuôi bảo vệ, khoanh nuôi có trồng bổ<br /> sung và trồng mới, chăm sóc rừng. Diện tích<br /> và chất lượng rừng trồng ngày một tăng, việc<br /> khoanh nuôi bảo vệ rừng ngày càng tốt hơn.<br /> Kết quả trồng mới rừng và việc khoanh nuôi<br /> bảo vệ rừng từ năm 2000 - 2005 đã góp phần<br /> tăng độ tàn che từ 20% lên 40%, đến năm<br /> 2006 độ che phủ rừng đã đạt 46,69% và<br /> hướng tới năm 2010 độ che phủ rừng đạt<br /> > 50%. Đã xác định được tập đoàn cây bản<br /> địa phù hợp với điều kiện sinh thái vùng như<br /> cây tầng cao gồm: Lim xẹt, Trám, Kháo,<br /> Muồng, Lát… cây phù trợ và cây cải tạo đất<br /> là cây Keo. Giải pháp phủ xanh đất trống đồi<br /> trọc Phủ xanh đất trống đồi trọc bằng trồng<br /> rừng, bằng khoanh nuôi phục hồi rừng, trồng<br /> cây ăn quả, cây công nghiệp dài ngày, bằng<br /> các mô hình nông lâm kết hợp<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1] 141 (" Rừng VN trước và nay", Rừng và<br /> đa dạng sinh học, http.www.vacne.org.vn).<br /> [2] Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn<br /> (2005), Diện tích rừng và đất rừng chưa sử<br /> dụng qui hoạch cho lâm nghiệp, Hà Nội.<br /> [3] Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn<br /> (1999). Qui phạm khoanh nuôi phục hồi rừng,<br /> Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.<br /> [4] Bộ Lâm nghiệp (1988). Qui chế tạm thời<br /> về các giải pháp lâm sinh áp dụng cho rừng<br /> sản xuất, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.<br /> [5] Trần Đình Lý (2006), Hệ sinh thái gò đồi<br /> các tỉnh Bắc Trung Bộ, Viện KH&CN Việt<br /> Nam, Hà Nội.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />