Danh sách thú hoang dã ở huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định

Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> DANH SAÙCH THUÙ HOANG DAÕ<br /> ÔÛ HUYEÄN VAÂN CANH, TÆNH BÌNH ÑÒNH<br /> Leâ Vaên Chieân(1), Ñoaøn Vaên Taù(2)<br /> (1) Tröôøng Ñaïi hoïc Thuû Daàu Moät, (2) Chi Cuïc Kieåm laâm tænh Bình Ñònh<br /> <br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Qua quaù trình nghieân cöùu thuù hoang daõ taïi huyeän Vaân Canh, tænh Bình Ñònh (töø thaùng<br /> 01 naêm 2010 ñeán thaùng 10 naêm 2011) chuùng toâi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc 65 loaøi thuù, thuoäc 43 gioáng,<br /> 26 hoï vaø 11 boä. Vôùi keát quaû nghieân cöùu naøy chuùng toâi ñaõ boå sung cho danh saùch thuù huyeän<br /> Vaân Canh 23 loaøi, 1 hoï vaø 1 boä; boå sung cho danh saùch thuù tænh Bình Ñònh 21 loaøi; ñaõ xaùc<br /> ñònh ñöôïc 29 loaøi thuù quí hieám ñöôïc ghi trong “Saùch ñoû Vieät Nam (2007)”, 49 loaøi theo “Danh<br /> luïc ñoû IUCN (2008)”, 28 loaøi thuoäc Nghò ñònh soá 32/2006/NÑ-CP cuûa Chính phuû.<br /> Khu heä thuù huyeän Vaân Canh khaù ña daïng, chöùa ñöïng nhieàu nguoàn gen quí giaù, nhöng<br /> ñoä phong phuù cuûa haàu heát caùc loaøi thuù taïi ñaây ñaõ bò giaûm suùt nghieâm troïng, ñaëc bieät laø coù<br /> nhieàu loaøi ñaõ bò tuyeät dieät, do ñoù caàn thieát phaûi coù chöông trình haønh ñoäng thöïc teá nhaèm<br /> baûo veä höõu hieäu vaø phaùt trieån beàn vöõng nguoàn taøi nguyeân quí baùu naøy.<br /> Töø khoùa: thuù hoang daõ, ña daïng, loaøi<br /> *<br /> 1. Ñòa baøn nghieân cöùu troàng; khu daân cö; nöông raãy vaø ñoàng<br /> Vaân Canh laø huyeän mieàn nuùi naèm ôû ruoäng. Phaàn lôùn dieän tích cuûa huyeän Vaân<br /> phía taây - nam tænh Bình Ñònh, caùch thaønh Canh laø ñoài nuùi (chieám 85%), coøn dieän tích<br /> phoá Qui Nhôn khoaûng 30km; coù dieän tích töï ñaát baèng vaø thung luõng heïp chæ coù 15%.<br /> nhieân 80.020,84 ha; coù vò trí ñòa lyù: 13030’ - Vaân Canh naèm trong tieåu vuøng<br /> 13066’ vó baéc, 108066’ - 109005’ kinh ñoâng;<br /> khí haäu duyeân haûi Nam Trung Boä, thuoäc<br /> phía nam giaùp huyeän Ñoàng Xuaân (Phuù<br /> vuøng khí haäu nhieät ñôùi aåm, ñoàng thôøi chòu<br /> Yeân), phía baéc giaùp hai huyeän An Nhôn vaø<br /> aûnh höôûng cuûa khí haäu mieàn nuùi. Caên cöù vaøo<br /> Taây Sôn, phía taây giaùp huyeän Koâng Chôro<br /> löôïng möa, khí haäu cuûa Vaân Canh ñöôïc<br /> (Gia Lai), phía ñoâng laø huyeän Tuy Phöôùc.<br /> phaân laøm 2 muøa roõ reät: muøa khoâ baét ñaàu töø<br /> Do bò chia caét maïnh bôûi heä thoáng soâng<br /> thaùng 1 ñeán cuoái thaùng 8 vaø muøa möa töø<br /> suoái, ñoài nuùi vaø thung luõng saâu, ñòa hình<br /> Vaân Canh khaù phöùc taïp vaø caûnh quan khaù thaùng 9 ñeán heát thaùng 12; ngoaøi ra coøn coù<br /> ña daïng. Söï cheânh leäch ñoä cao giöõa caùc khu moät muøa möa phuï keùo daøi töø thaùng 5 ñeán<br /> vöïc trong huyeän raát lôùn. ÔÛ ñaây goàm coù caùc thaùng 8 do aûnh höôûng cuûa muøa möa Taây<br /> loaïi hình sinh caûnh chính: röøng kín thöôøng Nguyeân; löôïng möa dao ñoäng töø 897 – 2800<br /> xanh möa aåm nhieät ñôùi; röøng phuïc hoài töï mm/naêm; nhieät ñoä trung bình naêm laø<br /> nhieân sau khai thaùc; traûng coû, caây buïi; röøng 25,60C; ñoä aåm trung bình naêm laø 80%.<br /> <br /> 32<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> 2. Phöông phaùp nghieân cöùu - Taát caû caùc maãu vaät hoaëc di vaät thuù<br /> Ñeå xaùc ñònh thaønh phaàn loaøi thuù ôû Vaân röøng thu ñöôïc caàn tìm hieåu kó xuaát xöù cuûa<br /> Canh, chuùng toâi söû duïng caùc phöông phaùp töøng loaïi, sau ñoù xöû lí vaø gaén nhaõn.<br /> truyeàn thoáng ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi trong Ñoái vôùi caùc maãu coøn nguyeân veïn caàn<br /> vaø ngoaøi nöôùc, ñoù laø: quan saùt thieân nhieân, tieán haønh caân, ño caùc chæ soá phaân loaïi, moâ taû<br /> söu taàm maãu vaät, xöû lí soá lieäu, tìm hieåu qua kó ñaëc ñieåm hình thaùi beân ngoaøi, maøu saéc<br /> daân vaø qua caùc cô quan quaûn lí ñeå tieán haønh loâng ngay taïi thöïc ñòa vaø laøm phieáu ñieàu tra<br /> 17 ñôït khaûo saùt thöïc ñòa (töø thaùng 01 naêm ñuùng qui ñònh. Sau ñoù tieán haønh loät da, xöû lí<br /> 2010 ñeán thaùng 10 naêm 2011). soï, daï daøy, tinh hoaøn, baøo thai (neáu coù).<br /> 2.1. Quan saùt thöïc ñòa 2.4. Phöông phaùp phaân tích, ñònh loaïi<br /> Quan saùt thöïc ñòa caàn ñöôïc tieán haønh ôû maãu vaät<br /> caùc muøa khaùc nhau trong naêm, ôû caùc thôøi Ñeå laäp danh luïc thuù cho khu vöïc nghieân<br /> ñieåm khaùc nhau trong ngaøy vaø treân caùc loaïi cöùu chuùng toâi ñaõ tieán haønh ñònh loaïi taát caû<br /> hình sinh caûnh khaùc nhau. maãu vaät thuù thu thaäp ñöôïc trong caùc ñôït<br /> Quan saùt thöïc ñòa ñöôïc tieán haønh theo khaûo saùt thöïc ñòa.<br /> tuyeán hoaëc boá trí caùc ñieåm quan saùt. Doïc theo Vieäc xaùc ñònh loaïi thuù ñöôïc tieán haønh<br /> tuyeán coù theå quan saùt ñöôïc söï hoaït ñoäng cuûa theo nhöõng nguyeân taéc phaân loaïi ñoäng vaät<br /> caùc loaøi thuù, coù theå theo doõi thuù qua tieáng keâu cuûa E.Mayr [3]; ñònh teân khoa hoïc theo khoùa<br /> hoaëc phaùt hieän qua daáu veát. Ngoaøi ra coøn coù ñònh loaïi thuù Vieät Nam cuûa Ñaøo Vaên Tieán<br /> theå khaûo saùt ven soâng, suoái, nôi thuù thöôøng [7], caùc khoùa ñònh loaïi chuoät Vieät Nam cuûa<br /> qua laïi uoáng nöôùc vaø kieám aên. Ñaøo Vaên Tieán [8,9], khoùa ñònh loaïi gaëm<br /> 2.2. Ñieàu tra qua thôï saên, qua daân vaø cô nhaám cuûa Cao Vaên Sung vaø coäng söï [6],<br /> quan quaûn lí taïi ñòa phöông khoùa ñònh loaïi thuù aên thòt cuûa Phaïm Troïng<br /> Trong quaù trình ñieàu tra, phoûng vaán coù gôïi AÛnh [1], khoùa ñònh loaïi gaëm nhaám cuûa<br /> yù ñeå ngöôøi ñöôïc phoûng moâ taû chi tieát veà ñaëc Darrin Lunde [11], khoaù ñònh loaïi dôi cuûa<br /> ñieåm cuûa töøng loaøi, caùch nhaän bieát vaø ñòa ñieåm Phí Maïnh Hoàng [5], khoùa ñònh loaïi dôi cuûa<br /> baét gaëp hoaëc saên baén ñöôïc thuù; ñoàng thôøi söû Bates P.J.J vaø Harrison [10]. Danh muïc<br /> duïng aûnh maøu, maãu vaät khoâ, caùc taøi lieäu lieân ñöôïc saép xeáp theo heä thoáng phaân loaïi cuûa<br /> quan ñeå thaåm ñònh laïi nhöõng thoâng tin vöøa Ellerman vaø Morrison Scott [12].<br /> ñöôïc cung caáp qua ñieàu tra, phoûng vaán. 2. Keát quaû nghieân cöùu<br /> 2.3. Thu thaäp maãu vaät 3.1. Danh saùch caùc loaøi thuù hoang daõ ôû<br /> - Söu taàm caùc di vaät coøn löu laïi trong huyeän Vaân Canh<br /> nhaân daân ñòa phöông, nhö: maãu nhoài, da, Trong 16 thaùng nghieân cöùu thuù hoang<br /> loâng, ñuoâi, soï, söøng, xöông, vaûy, raêng... Ñoái daõ taïi huyeän Vaân Canh (töø thaùng 01/2010<br /> vôùi nhöõng loaøi thuù nhoû khoâng thuoäc dieän ñeán thaùng 10/2011) chuùng toâi ñaõ toå chöùc 17<br /> caám saên baét coù theå söû duïng caùc loaïi baãy ñôït khaûo saùt thöïc ñòa. Qua quaù trình ñieàu tra<br /> loàng, baãy keïp hoaëc löôùi... ñeå ñaùnh baét. chuùng toâi ñaõ thu thaäp ñöôïc 279 maãu vaät vaø<br /> - Quan saùt, chuïp aûnh caùc maãu thuù taïi caùc di vaät maãu, chuïp 117 aûnh. Treân cô sôû nhöõng<br /> ñieåm buoân baùn thuù röøng, caùc gia ñình thôï nguoàn tö lieäu naøy, chuùng toâi ñaõ xaùc laäp ñöôïc<br /> saên hoaëc gia ñình nuoâi nhoát thuù hoang daõ. danh saùch thuù döôùi ñaây:<br /> <br /> 33<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> Baûng 1: Danh saùch caùc loaøi thuù ôû huyeän Vaân Canh<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> phong phú<br /> Cấp bảo vệ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> tư liệu<br /> Nguồn<br /> Độ<br /> STT Tên loài<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (2006)<br /> <br /> <br /> (2007)<br /> <br /> <br /> (2008)<br /> NĐ 32<br /> <br /> <br /> SĐVN<br /> <br /> <br /> IUCN<br /> I. Bộ ăn sâu bọ - Insectivora<br /> <br /> 1. Họ chuột chù - Soricidae<br /> <br /> 1 Chuột chù<br /> 1 - Suncus murinus (Linnaeus, 1766) 4 4 mẫu<br /> <br /> 2 Chuột chù<br /> 2 nâu - Suncus saturatior 4 2 mẫu<br /> <br /> II. Bộ ăn thịt - Carnivora<br /> <br /> 2. Họ cầy - Viverridae<br /> <br /> 3 Cầy vòi3hương - Paradoxurus hermaphroditus (Pallas, 1977) EN 2 3 mẫu<br /> <br /> 4 Cầy hương<br /> 4 - Viverricula indica (Desmarest, 1817) IIB LC 2 1 mẫu<br /> <br /> 5 Cầy vòi5mốc - Paguma larvata (H. Smith, 1827) LR 2 ĐT<br /> <br /> 3. Họ cầy lỏn - Herpestidae<br /> <br /> 6 Cầy lỏn6tranh - Herpestes javanicus (Geoffroy, 1818) LC 2 1 mẫu<br /> <br /> 4. Họ chó - Canidae<br /> <br /> 7 Chó rừng<br /> 7 - Canis aureus (Linnaeus, 1758) IIB DD LC 0 ĐT<br /> <br /> 5. Họ chồn - Mustelidae<br /> <br /> 8 Chồn 8bạc má răng lớn - Melogale personata (I. Geoffroy, 1831) DD 1 1 mẫu<br /> <br /> 9 Chồn bạc<br /> 9 má răng nhỏ - Melogale moschata (Gray, 1931) LR 2 3 mẫu<br /> <br /> 10 Chồn vàng<br /> 1 - Martes flavigula (Boddaert, 1785) LC 2 1 mẫu<br /> <br /> 11 Rái cá thường<br /> 1 - Lutra lutra IB VU NT 1 ĐT<br /> <br /> 12 Rái cá lông<br /> 1 mượt - Lutra perspicillata (I. Geoffroy, 1826) IB EN VU 1 ĐT<br /> <br /> 13 Rái cá vuốt<br /> 1 bé - Aonyx cinerea (Illiger, 1815) IB VU VU 1 ĐT<br /> <br /> 6. Họ gấu - Ursidae<br /> <br /> 14 Gấu chó<br /> 1 - Ursus malayanus (Raffles, 1821) IB EN VU 1 ĐT<br /> <br /> 15 Gấu ngựa<br /> 1 - Ursus thibetanus (G. Cuvier, 1823) IB EN VU 1 ĐT<br /> <br /> 7. Họ mèo - Felidae<br /> <br /> 16 Báo gấm<br /> 1 - Neofelis nebulosa (Griffith, 1821) IB EN VU 0 ĐT<br /> <br /> 17 Báo lửa1- Catopuma temminckii (Vigors & Horsfield, 1827) IB EN NT 0 ĐT<br /> <br /> 18 Hổ - Panthera<br /> 1 tigris (Mazak, 1968) IB CR EN 0 ĐT<br /> <br /> 19 Mèo gấm<br /> 1 - Felis marmorata (Martin, 1837) IB VU VU 1 1 mẫu<br /> <br /> <br /> <br /> 34<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> 20 Mèo rừng<br /> 2 - Felis bengalensis (Kerr, 1792) IB LC 2 4 mẫu<br /> <br /> III. Bộ cánh da - Dermoptera<br /> <br /> 8. Họ chồn dơi - Cynocephalidea<br /> <br /> 21 Chồn dơi<br /> 2 - Cynocephalus variegatus (Audebert, 1799) IB R LR 1 ĐT<br /> <br /> IV. Bộ có vòi - Proboscidea<br /> <br /> 9. Họ voi - Elephantidae<br /> <br /> 22 Voi châu<br /> 2 Á - Elephas maximus (Linnaeus, 1758) IB CR EN 0 ĐT, xương<br /> <br /> V. Bộ dơi - Chiroptera<br /> <br /> 10. Họ dơi muỗi - Vespertilionidae<br /> <br /> 23 Dơi muỗi<br /> 2 cổ vàng - Thaingcteris aureocollis (Horsfield, 1831) LR 4 5 mẫu<br /> <br /> 11. Họ dơi quả - Pteropodidae<br /> <br /> 24 Dơi chó2Ấn Độ - Cynopterus sphinx (Vahl, 1797) LC 4 6 mẫu<br /> <br /> 25 Dơi chó2tai ngắn - Cynopterus brachyotis (Muller, 1838) 4 1 mẫu<br /> <br /> VI. Bộ gặm nhấm - Rodentia<br /> <br /> 12. Họ chuột - Muridae<br /> <br /> 26 Chuột bukit<br /> 2 - Rattus bukit (Bonhote, 1903) 2 1 mẫu<br /> <br /> 27 Chuột cống<br /> 2 - Rattus norvegicus (Berkenhout, 1769) 4 1 mẫu<br /> <br /> 28 Chuột dúi<br /> 2 lớn - Bandicota indica (Bechstein,1800) LR 3 1 mẫu<br /> <br /> 29 Chuột đồng<br /> 3 bé - Rattus losea (Swinhoe, 1870) 3 1 mẫu<br /> <br /> 30 Chuột đàn<br /> 2 - Rattus molliculus (Robinson et Kloss, 1922) 4 12 mẫu<br /> <br /> 31 Chuột hươu<br /> 3 lớn - Rattus edwardsi (Thomas, 1882) 3 1 mẫu<br /> <br /> 32 Chuột lắt<br /> 3 - Rattus exulans (Peale, 1948) LR 4 5 mẫu<br /> <br /> 33 Chuột nhà<br /> 3 - Rattus flavipectus (Milne Edward, 1872) 4 1 mẫu<br /> <br /> 34 Chuột nhắt<br /> 3 đồng - Mus caroli (Bonhote, 1902) LR 4 1 mẫu<br /> <br /> 35 Chuột nhắt<br /> 3 núi - Mus pahari (Thomas, 1916) LR 4 1 mẫu<br /> <br /> 36 Chuột núi<br /> 3 - Rattus sabanus (Thomas, 1887) 4 1 mẫu<br /> <br /> 37 Chuột rừng<br /> 3 - Rattus koratensis (Kloss, 1919) 4 1 mẫu<br /> <br /> 38 Chuột xuri<br /> 3 - Rattus surifer (Miller, 1900) 2 1 mẫu<br /> <br /> 13. Họ dúi - Rhizomyidae<br /> <br /> 39 Dúi mốc3 lớn - Rhizomys pruinosus (Blyth, 1851) LC 3 1 mẫu<br /> <br /> 14. Họ nhím - Hytricidae<br /> <br /> 40 Don - Atherurus<br /> 4 macrourus (Linnaeus, 1758) LC 2 ĐT, Lông<br /> <br /> <br /> 35<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> 41 Nhím bờm<br /> 4 - Acanthion subcristatum (Swinhoe, 1870) 1 ĐT, Lông<br /> <br /> 15. Họ sóc cây – Sciuridae<br /> <br /> 42 Sóc chuột<br /> 4 Hải Nam - Tamiops maritimus (Bonhote, 1900) VU NT 1 1 mẫu<br /> <br /> 43 Sóc chuột<br /> 4 lửa - Tamiops rodolphei rodolphei (Milne - Edwards, 1867) LC 3 5 mẫu<br /> <br /> 44 Sóc chuột<br /> 4 nhỏ - Tamiops macclandi (Horsfield, 1839) 3 1 mẫu<br /> <br /> 45 Sóc chân<br /> 4 vàng - Callosciurus flavimanus (Geoffroy, 1831) 3 5 mẫu<br /> <br /> 46 Sóc đang<br /> 4 - Ratufa bicolor (J.Allen,1906) VU NT 2 ĐT<br /> <br /> 47 Sóc lưng<br /> 4 vằn - Menetes berdmorei (Blyth, 1849) LC 4 5 mẫu<br /> <br /> 16. Họ sóc bay - Pteromyidae<br /> <br /> 48 Sóc bay4trâu - Petaurista petaurista (Pallas, 1766) IIB VU LC 1 1 mẫu<br /> <br /> VII. Bộ guốc chẵn - Artiodactyla<br /> <br /> 17. Họ cheo cheo - Tragulidae<br /> <br /> 49 Cheo cheo<br /> 4 Nam Dương - Tragulus javanicus (Osbeck, 1765) IIB VU LC 2 1 mẫu<br /> <br /> 18. Họ hươu nai - Cervidae<br /> <br /> 50 Hoẵng Nam<br /> 5 Bộ - Muntiacus muntjak annamensis (Kloss, 1928) VU LC 2 CA, sừng<br /> <br /> 51 Mang lớn<br /> 5 - Megamuntiacus vuquangensis IB VU EN 1 ĐT, sừng<br /> <br /> 52 Nai - Cervus<br /> 5 unicolor (Kerr, 1792) IIB VU EN 1 CA, sừng<br /> <br /> 19. Họ lợn - Suidae<br /> <br /> 53 Lợn rừng<br /> 5 - Sus scrofa (Linnaeus, 1758) LC 2 Xương sọ<br /> <br /> 20. Họ trâu bò - Bovidae<br /> <br /> 54 Sơn dương<br /> 5 - Capricornis sumatraensis maritimus (Heude, 1888) IB EN VU 1 Sừng<br /> <br /> 55 Trâu rừng<br /> 5 - Bubalus bubalis (Linnaeus, 1758) IB EN 0 ĐT<br /> <br /> VIII. Bộ linh trưởng - Primates<br /> <br /> 21. Họ culi - Loricidae<br /> <br /> 56 Cu li nhỏ<br /> 5 - Nycticebus pygmaeus (Bonhote, 1907) IB VU VU 1 ĐT<br /> <br /> 22. Họ khỉ - Cercopithecidae<br /> <br /> 57 Khỉ đuôi5dài - Macaca fascicularis (Wroughton, 1815) IIB LR LC 1 QSM, CA<br /> <br /> 58 Khỉ đuôi5lợn - Macaca nemestrina (Linnaeus, 1767) IIB VU VU 1 QSM, CA<br /> <br /> 59 Khỉ mặt5đỏ - Macaca arctoides (Geoffroy, 1831) IIB VU VU 1 1 Sọ, ĐT<br /> <br /> 60 Khỉ vàng<br /> 6 - Macaca mulatta (Zimmermann, 1870) IIB LR LC 1 QSM<br /> <br /> 61 Voọc chà<br /> 6 vá chân xám - Pygathrix cinerea (Nadler, 1997) IB CR CR 1 1 mẫu, Sọ<br /> <br /> <br /> 36<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> 23. Họ vượn – Hylobatidae<br /> <br /> 62 Vượn - 6Hylobates concolor (Harlan, 1826) IB EN EN 0 ĐT<br /> <br /> IX. Bộ nhiều răng – Scandenta<br /> <br /> 24. Họ đồi – Tupaiidae<br /> <br /> 63 Đồi - Tupaia<br /> 6 belangeri (Diard, 1820) LR 2 1 mẫu<br /> <br /> X. Bộ tê tê - Pholidota<br /> <br /> 25. Họ tê tê - Manidae<br /> <br /> 64 Tê tê java<br /> 6 - Manis javanica (Desmarest, 1822) IIB EN EN 1 Vảy, ĐT<br /> <br /> XI. Bộ thỏ - Lagomorpha<br /> <br /> 26. Họ thỏ rừng - Leporidae<br /> <br /> 65 Thỏ rừng<br /> 6 - Lepus nigricollis (Cuvier, 1823) LC 3 1 mẫu<br /> <br /> * Ghi chuù:<br /> - ÔÛ coät Nghò ñònh 32 cuûa Chính phuû: nghieâm caám khai thaùc vaø söû duïng (IB), haïn cheá khai thaùc vaø söû<br /> duïng (IIB).<br /> - ÔÛ coät Saùch ñoû Vieät Nam 2007: möùc raát nguy caáp (CR); möùc nguy caáp (EN); möùc seõ nguy caáp (VU) ;<br /> möùc ít nguy caáp (LR); möùc hieám (R); thieáu daãn lieäu (DD).<br /> - ÔÛ coät Danh luïc ñoû IUCN 2010: möùc nguy caáp (EN); möùc seõ nguy caáp (VU); saép bò ñe doïa (NT); möùc ít<br /> nguy caáp (LR); ít bò ñe doïa (LC), thieáu daãn lieäu (DD).<br /> - ÔÛ coät nguoàn tö lieäu: ñieàu tra (ÑT), quan saùt maãu (QSM), chuïp aûnh (CA).<br /> - ÔÛ coät ñoä phong phuù: loaøi ñaõ bò tuyeät dieät (0), loaøi coù soá löôïng ôû möùc hieám (1), loaøi coù soá löôïng ôû möùc<br /> ít (2), loaøi coù soá löôïng ôû möùc trung bình (3), loaøi coù soá löôïng ôû möùc nhieàu (4).<br /> 3.2. Moät soá nhaän ñònh veà thaønh phaàn nhaát laø boä gaëm nhaám goàm coù 23 loaøi, thöù 2<br /> loaøi thuù ôû huyeän Vaân Canh laø boä thuù aên thòt goàm 18 loaøi, tieáp theo laø<br /> Veà tính ña daïng: boä khæ haàu vaø boä guoác chaün goàm 7 loaøi, boä<br /> dôi 3 loaøi, boä aên saâu boï 2 loaøi. Caùc boä coøn<br /> Baûng danh saùch thuù hoang giaõ treân<br /> laïi: nhieàu raêng, caùnh da, teâ teâ, coù voøi vaø thoû<br /> ñaây cho thaáy: trong soá 11 boä thuù ñaõ xaùc<br /> moãi boä chæ coù moät loaøi.<br /> ñònh ñöôïc taïi huyeän Vaân Canh ña daïng<br /> Baûng 2: Thaønh phaàn loaøi thuù cuûa moät soá khu vöïc<br /> Soá loaøi SÑVN<br /> STT Teân khu vöïc Soá loaøi Soá hoï Soá boä Nguoàn tö lieäu<br /> (2007)<br /> Leâ Vaên Chieân,<br /> 1 Huyeän Vaân Canh 65 26 11 29<br /> Ñoaøn Vaên Taù, 2012<br /> Leâ Vaên Chieân,<br /> 2 Khu BTTN Ea Soâ 64 25 9 31<br /> Ñoã Troïng Ñaêng, 2010<br /> Leâ Vaên Chieân,<br /> 3 Huyeän Hoaøi AÂn 67 26 11 28<br /> Phan Chí Quoác Huøng, 2012<br /> 3 Vuøng Taây Nguyeân 123 31 12 46 Traàn Hoàng Vieät, 1994<br /> 4 Vieät Nam 289 40 14 90 Leâ Vuõ Khoâi, 2000<br /> <br /> <br /> 37<br /> Journal of Thu Dau Mot university, No5(7) – 2012<br /> <br /> So saùnh vôùi keát quaû nghieân cöùu thuù taïi 01 loaøi thieáu daãn lieäu (DD). Ñaëc bieät ôû ñaây<br /> moät soá khu vöïc (baûng 2) böôùc ñaàu chuùng toâi coù moät loaøi thuù ñaëc höõu cuûa Vieät Nam, ñoù laø<br /> nhaän thaáy raèng: thaønh phaàn loaøi thuù hoang Chaø vaù chaân xaùm (Pygathryx cinerea).<br /> daõ ôû ñaây töông ñoái ña daïng. - Theo Danh luïc ñoû IUCN 2010 coù 49<br /> Veà ñoä phong phuù: loaøi, trong ñoù coù: 01 loaøi ôû möùc raát nguy caáp<br /> Do nhieàu nguyeân nhaân, trong ñoù taùc (CR), 07 loaøi ôû möùc nguy caáp (EN), 10 loaøi ôû<br /> ñoäng cuûa con ngöôøi laø chuû yeáu ñaõ gaây neân möùc saép nguy caáp (VU), 9 loaøi ôû möùc ít<br /> taùc haïi lôùn: thuù röøng ôû ñaây bò giaûm suùt nguy caáp (LR), 17 loaøi ít quan taâm (LC), 04<br /> nghieâm troïng caû veà tính ña daïng laãn ñoä loaøi gaàn bò ñe doïa (NT), 01 loaøi thieáu daãn<br /> phong phuù, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng loaøi coù lieäu (DD);<br /> giaù trò söû duïng cao. - Theo Nghò ñònh soá 32/2006/NÑ – CP<br /> Caùc soá lieäu ôû baûng 1 cho thaáy: hieän chæ coù 28 loaøi, trong ñoù coù 18 loaøi thuoäc nhoùm<br /> coù 14 loaøi thuù coù soá löôïng caù theå coøn phong IB (nghieâm caám khai thaùc vaø söû duïng) vaø<br /> phuù (chieám 22%), tuy nhieân chuû yeáu laø 10 loaøi thuoäc nhoùm IIB (haïn cheá khai thaùc<br /> nhöõng loaøi ít coù giaù trò kinh teá, nhö: caùc loaøi vaø söû duïng).<br /> chuoät, caùc loaøi dôi; 8 loaøi ôû möùc trung bình 4. Keát luaän<br /> (chieám 12%); 15 loaøi ôû möùc ít (chieám 23%); Khu heä thuù huyeän Vaân Canh ña daïng,<br /> 21 loaøi ôû möùc hieám ñang bò ñe doïa tuyeät dieät chöùa ñöïng nhieàu nguoàn gen quí giaù nhöng ñoä<br /> taïi ñòa phöông (chieám 32%). Ñaùng baùo ñoäng phong phuù cuûa phaàn lôùn loaøi thuù ñaõ bò suy<br /> laø coù tôùi 07 loaøi ñaõ vaéng boùng taïi khu vöïc giaûm nghieâm troïng. Hieän chæ coù 14 loaøi thuù coù<br /> naøy (chieám 11%), ñoù laø: baùo löûa (Catopuma<br /> soá löôïng caù theå coøn phong phuù (chieám 22%),<br /> temminckii), baùo gaám (Neofelis nebulosa), hoå<br /> chuû yeáu laø nhöõng loaøi ít coù giaù trò kinh teá<br /> (Panthera tigris), voi chaâu AÙ (Elephas<br /> (chuoät, dôi); 8 loaøi ôû möùc trung bình (chieám<br /> maximus), vöôïn (Hylobates concolor), choù<br /> 12%); 15 loaøi ôû möùc ít (chieám 23%); 21 loaøi ôû<br /> röøng (Canis aureus) vaø traâu röøng (Bubalus<br /> möùc hieám ñang bò ñe doïa tuyeät chuûng (chieám<br /> bubalis); taát caû nhöõng loaøi naøy ñeàu thuoäc<br /> 32%). Ñaùng baùo ñoäng laø coù tôùi 07 loaøi ñaõ bò<br /> dieän quí hieám, ñöôïc ghi trong Saùch ñoû Vieät<br /> vaéng boùng taïi khu vöïc naøy (chieám 11%), ñoù<br /> Nam 2007, hoaëc Danh luïc ñoû IUCN 2010.<br /> laø: baùo löûa (Catopuma temminckii), baùo gaám<br /> Nhöõng loaøi thuù ñaõ ñöôïc boå sung:<br /> (Neofelis nebulosa), hoå (Panthera tigris), voi<br /> Ñoái chieáu keát quaû nghieân cöùu cuûa Phaïm<br /> chaâu AÙ (Elephas maximus), vöôïn (Hylobates<br /> Bình Quyeàn [6] chuùng toâi ñaõ boå sung cho<br /> danh saùch thuù huyeän Vaân Canh 23 loaøi, 1 concolor), choù röøng (Canis aureus Linnaeus,<br /> hoï vaø 1 boä vaø boå sung cho danh saùch thuù 1758) vaø traâu röøng (Bubalus bubalis Linnaeus,<br /> tænh Bình Ñònh 21 loaøi. 1758); taát caû nhöõng loaøi naøy ñeàu thuoäc dieän<br /> Thuù quí hieám: quí hieám, ñöôïc ñöa vaøo Saùch ñoû Vieät Nam,<br /> - Theo Saùch ñoû Vieät Nam 2007 [2] ôû hoaëc Danh luïc ñoû IUCN.<br /> khu vöïc naøy coù 29 loaøi thuù quí hieám, trong Coù nhieàu loaøi thuù ñaõ bò tuyeät dieät, do<br /> ñoù coù: 03 loaøi ôû möùc raát nguy caáp (CR), 09 ñoù cô quan quaûn lí nhaø nöôùc caàn thieát phaûi<br /> loaøi ôû möùc ñang nguy caáp (EN), 13 loaøi ôû coù chöông trình haønh ñoäng thöïc teá nhaèm<br /> möùc seõ nguy caáp (VU), 02 loaøi ôû möùc ít baûo veä höõu hieäu vaø phaùt trieån beàn vöõng<br /> nguy caáp (LR), 01 loaøi ôû möùc hieám (R) vaø nguoàn taøi nguyeân quí baùu naøy.<br /> <br /> 38<br />  Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, số 5(7) - 2012<br /> <br /> WILDLIFE LIST OF VAN CAN DISTRICT, BINH DINH PROVINCE<br /> Le Van Chien(1), Doan Van Ta(2)<br /> Thu Dau Mot University, (2) Ranger department of binh dinh province<br /> ABSTRACT<br /> Through the research process of wild animals at the Van Canh District, Binh Dinh<br /> province (from January 2010 to October 2011) we have identified 65 species of animals,<br /> belonging to 43 rings, 26 and 11 gestures. With the results of this study, we have added 23<br /> species, 1 and 1 department for animals list of Van Canh districts ; 21 species for the animals<br /> list of Binh Dinh province, determined 29 species of rare animals recorded in Vietnam’s red<br /> book (2007), 49 species in 2008 IUCN red list, 28 species belonging to Decree number<br /> 32/2006/NÑ–CP of the Government.<br /> The fauna areas of Van Canh district is quite diverse, containing many precious gene<br /> resources; however, the abundance of most of the species of animals here is reducing seriously,<br /> many species are extincted. Thus there should be practical programs to protect effectively and<br /> develop sustainably this precious natural resource.<br /> <br /> TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br /> [1] Phaïm Troïng AÛnh, Nguyeãn Xuaân Ñaëng (2002), Ñoäng vaät chí Vieät Nam - Boä thuù aên thòt<br /> (Carnivora), NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät, Haø Noäi.<br /> [2] Boä Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng (2007), Saùch ñoû Vieät Nam – phaàn ñoäng vaät, NXB<br /> Khoa hoïc vaø Kó thuaät, Haø Noäi.<br /> [3] E.Mayr (1969), Nhöõng nguyeân taéc phaân loaïi ñoäng vaät (Phan Theá Vinh dòch töø tieáng Nga),<br /> NXB Khoa hoïc vaø Kó thuaät, Haø Noäi.<br /> [4] Phí Maïnh Hoàng (2001), Dôi Vieät Nam vaø vai troø cuûa chuùng trong kinh teá vaø saûn xuaát noâng<br /> nghieäp, NXB Noâng nghieäp, Haø Noäi.<br /> [5] Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä tænh Bình Ñònh (2005), Xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng ña<br /> daïng sinh hoïc tænh Bình Ñònh ñeán naêm 2010, Bình Ñònh.<br /> [6] Cao Vaên Sung, Ñaëng Huy Huyønh, Buøi Kính (1980), Nhöõng loaøi gaëm nhaám ôû Vieät Nam, NXB.<br /> Khoa hoïc vaø Kó thuaät, Haø Noäi.<br /> [7] Ñaøo Vaên Tieán (1976), Khoaù phaân loaïi thuù Vieät Nam, Tröôøng Ñaïi hoïc Toång hôïp Haø Noäi.<br /> [8] Ñaøo Vaên Tieán (1985), Ñònh loaïi chuoät (Rodentia: Muridae) ôû Vieät Nam, phaàn I, Taïp chí Sinh<br /> hoïc 7(1), Haø Noäi.<br /> [9] Ñaøo Vaên Tieán (1985), Ñònh loaïi chuoät (Rodentia: Muridac) ôû Vieät Nam, phaàn II, Taïp chí<br /> Sinh hoïc 7(2), Haø Noäi.<br /> [10] Bates P.J.J. and Harrison D.L (1997), Bats of the Indian Subcontinent, Harrison fool,<br /> Museum, 258 pp.<br /> [11] Darrin Lunde and Nguyen Truong Son (2001), An Identification Guide to the Rodents of<br /> Vietnam, Center for Biodiversity and Conservation American Museum of Natural History, 63 p.<br /> [12] Ellerman, J.R. and Morrison Scott, T.G.S. (1951), Checklist oø Palearctic and Indian<br /> Mammals 1758 to 1946, Brist. Mus, Nat. Hist. London, 810 p.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 39<br />