Đầu tư vào vàng: phần 2 - nxb thế giới

10. Vàng: Các câu chuyện thần bí và thực tế<br /> <br /> Nhiệm vụ giải thích nhiều đặc tính gán cho vàng đối với người ngoài sẽ<br /> không dễ dàng. Cuộc trò chuyện có thể bắt đầu bằng việc, giải thích rằng<br /> một ounce vàng có thể dát mỏng thành sợi vàng dài 50 dặm hoặc thành tấm<br /> rộng 100 feet vuông…. thực sự đáng chú ý.<br /> <br /> Đối với đặc tính sử dụng của trang sức, vì vàng không bị xỉn và có thể<br /> thấy ở dạng màu vàng, màu hồng hoặc màu trắng (tùy thuộc vào dạng hợp<br /> kim của nó) nên nó là kim loại lạ thường. Qua các quá trình chế tác đặc biệt,<br /> còn có thể tạo ra vàng ở dạng màu xanh lá cây và màu tía nữa.<br /> <br /> Tuy nhiên, cố gắng giải thích vai trò của vàng với tư cách là vật đảm bảo<br /> phòng khi có những biến cố, các sự cố dễ xảy ra lạm phát trong lịch sử, và là<br /> vật cất giữ giá trị, cuộc trò chuyện có thể trở nên khó khăn hơn. Theo ý<br /> nghĩa tiêu cực nhất, nó có thể hơi giống như cuộc trò chuyện với một đứa trẻ<br /> sáu tuổi đang tò mò làm bạn phải lúng túng khi đưa ra giải thích với câu hỏi<br /> có mỗi từ “tại sao” của bé.<br /> <br /> LỊCH SỬ<br /> <br /> Tôi đã nói ở phần đầu cuốn sách này rằng nếu ai đó quan tâm đến việc tại<br /> sao người Inca có vàng hoặc người Ai Cập làm ra những đồ vật có giá trị<br /> nhất của họ từ vàng, đây không phải là cuốn sách để họ mua. <br /> <br /> Sự thật vàng là một phần không thể tách rời trong lịch sử nhân loại. Nó<br /> đã và đang được ưa chuộng trong nhiều thiên niên kỷ do khả năng sáng<br /> bóng, khả năng gia công và mức độ khan hiếm của nó. Trước đây, vàng<br /> thường chỉ để dành cho hoàng gia, tầng lớp quý tộc, và các chức sắc tôn giáo<br /> sử dụng. Trong một số xã hội, màu sắc của vàng gắn với những sức mạnh kỳ<br /> bí. Vấn đề lịch sử này đã giải thích cho tính chất thần bí của vàng trong toàn<br /> bộ lịch sử tồn tại của nhân loại.<br /> <br /> Chắc chắn trong thời kỳ đồ đá, vũ khí làm bằng đá được đánh giá cao,<br /> <br /> trái lại trong thời kỳ đồ đồng và đồ sắt, nó đã mất đi nhiều giá trị. Ngày nay,<br /> chỉ có vài loại đá được coi là có tính chất thần bí; song chắc hẳn đá lửa<br /> không còn nằm trong danh sách hàng đầu “phải có” của bất kỳ ai. Tuy nhiên,<br /> vàng vẫn chưa bao giờ là một vật dụng hàng ngày, và vì đặc tính độc đáo<br /> này, vàng đã được gìn giữ qua suốt các thời kỳ - nhiều đến mức mà nó trở<br /> thành một phần của ngôn ngữ và đời sống tinh thần của chúng ta.<br /> <br /> Tại các kỳ Olympic, các vận động viên cố gắng giành huy chương vàng,<br /> thành tựu cao nhất trong môn thể thao mà họ thi đấu; các quốc gia có truyền<br /> thống bóng đá cũng thi thố để giành Cúp thế giới (dĩ nhiên cũng là vàng);<br /> những người giành giải Nôben nhận huy chương vàng để ghi nhận sự đóng<br /> góp của họ cho nhân loại. Chúng ta thừa nhận đặc tính vượt trội của vàng khi<br /> nói im lặng là “vàng” hoặc sống qua “những năm tháng vàng son”. Những<br /> người bán lẻ và các nhà quảng cáo cố gắng tận dụng ý nghĩa bao hàm này<br /> khi cam kết dành cho chúng ta “các thẻ tín dụng vàng”, cà phê “Hỗn hợp<br /> Vàng”, sôcôla “Tất cả đều là vàng”. Hy vọng không thực phẩm nào có chứa<br /> vàng, song có lẽ người ta tin bằng cách nối kết những sản phẩm này với vàng<br /> sẽ làm chúng ta tin mình đang mua một sản phẩm có chất lượng cao và đặc<br /> biệt. Quả thực, Sigmund Freud đã nhận xét: “Chúng ta bị vàng lôi cuốn bởi<br /> những tưởng tượng ngay từ thời thơ ấu của mình”.<br /> <br /> VÀNG LÀ MỘT KÊNH ĐẦU TƯ ĐA DẠNG<br /> <br /> Với sự tăng trưởng về hàng hóa với tư cách là một loại tài sản, các ngân<br /> hàng thực hiện một số nghiên cứu đánh giá tỷ lệ thích hợp cho lĩnh vực này<br /> nhằm tìm ra Sharpe Ratio (Chỉ tiêu đo lường hiệu quả) tối ưu cho một danh<br /> mục đầu tư. Tuy nhiên, vẫn còn ít nghiên cứu độc lập được công bố về vàng<br /> trong danh mục đầu tư của những bên nắm giữ vàng lớn nhất – các ngân<br /> hàng trung ương.<br /> <br /> Có lẽ chỉ có những quan điểm công khai của Ngân hàng trung ương châu<br /> Âu khi lựa chọn 15% số lượng vàng dựa trên việc thành lập ECB (mặc dù tôi<br /> cảm thấy rằng vẫn còn nhiều điều phải làm với quyền sở hữu của các thành<br /> viên thành lập vào thời điểm đó) và của bà Maria Gueguina thuộc Ngân hàng<br /> trung ương Nga khi bằng những nhận định mang tính lý thuyết của mình đối<br /> với Hội nghị LBMA (có trong Chương 4), bà thấy tỷ lệ 10% là tỷ lệ vàng<br /> đúng đắn trong kho dự trữ của ngân hàng trung ương.<br /> <br /> <br /> Hội đồng vàng thế giới đã tiến hành một số cuộc điều tra thăm dò cho<br /> thấy lợi nhuận mà vàng có thể đem lại cho một danh mục đầu tư. Trong một<br /> nghiên cứu như vậy đối với các tổ chức đầu tư Mỹ có tên gọi Vàng là một tài<br /> sản Chiến lược (Richard Michaud, Robert Michaud, và Katharine<br /> Pulvermacher năm 2006), các tác giả kết luận: “Vàng có thể có ưu thế trong<br /> danh mục đầu tư đối với các loại tài sản như các thị trường đang nổi và đỉnh<br /> chóp nhỏ do giá trị của nó, với tư cách là một tài sản đầu tư đa dạng. Một chỉ<br /> định chiến lược đối với vàng phụ thuộc vào mức độ rủi ro của danh mục đầu<br /> tư. Chúng tôi thấy một chỉ định nhỏ nhưng quan trọng là 1 đến 2% khi mức<br /> rủi ro thấp và 2-4% khi danh mục đầu tư ở mức cân bằng. Trong khi về mặt<br /> thống kê không quan trọng ở những mức rủi ro cao, vàng có thể đem lại ổn<br /> định tại các thị trường và nền kinh tế nghèo cho các tổ chức đầu tư chiến<br /> lược dài hạn”. Xem Hình 10-1.<br /> <br /> Một ví dụ đơn giản, lấy sự kiện bắt đầu cuộc khủng hoảng thế chấp dưới<br /> chuẩn và khủng hoảng tín dụng tính từ tháng 8/2007, vàng chắc chắn là sự<br /> bổ sung tuyệt vời cho bất kỳ danh mục đầu tư nào. Trong thời gian đó, nó<br /> tăng từ 660 đô-la lên mức cao 1.030 đô-la; và thật đáng chú ý, vì đây không<br /> đơn giản là kết quả của việc sụt giá của đồng đô-la, nó tăng từ 485 euro lên<br /> 665 euro.<br /> <br /> VÀNG LÀ VẬT TÍCH TRỮ GIÁ TRỊ<br /> <br /> Tài sản có thể cầm tay<br /> <br /> Miêu tả này bao hàm cả vai trò của vàng với cách mà ở đó vàng là tài sản<br /> có thể cầm tay và khả năng tự bảo hiểm lâu dài trước lạm phát.<br /> <br /> <br />  <br /> Hình 10-1: Mỹ: Tương quan 5 năm lợi nhuận từ các lớp tài sản quan<br /> trọng và vàng (bằng đồng đô-la)<br /> <br /> Nguồn dữ liệu: Global Insight, Hội đồng vàng thế giới, Lehman Brothers<br /> <br /> Có lẽ, ví dụ gần đây nhất về vàng đại diện cho việc lưu trữ tài sản quy<br /> mô lớn là việc vàng được dùng để giúp đỡ những người tị nạn. Số vàng mà<br /> họ mang theo nhằm giúp họ bắt đầu cuộc sống mới ở nước ngoài. Dường<br /> như chiến lược này có hiệu quả đúng đắn khi vàng có thể dễ dàng đổi sang<br /> tiền mặt được.<br /> <br /> Một liên tưởng khác, trước khi Hồng Kông được trao trả cho Trung Quốc<br /> vào tháng 6/1997, một số bài bình luận trên báo chí tài chính quốc tế cho<br /> rằng người dân địa phương sẽ khôn khéo chuyển đổi số tài sản sẵn có của<br /> mình sang vàng trong trường hợp họ phải tha hương. Sống ở Hồng Kông vào<br /> thời điểm đó, đối với tôi, đó là một lập luận có ít ý nghĩa. Tôi có tài khoản<br /> trong một ngân hàng quốc tế lớn; tôi biết, nếu tình hình có chiều hướng xấu<br /> đi, ngoài việc mua vàng và tìm kiếm một con thuyền nhỏ, tôi sẽ đơn giản yêu<br /> cầu ngân hàng mở một tài khoản ở London, New York, Tokyo, hoặc đại loại<br /> như vậy, và chuyển tiền trong tài khoản của tôi tới đó. Một vài năm sau, tôi<br /> có thể vẫn làm gần như vậy thông qua tài khoản ngân hàng trực tuyến.<br /> <br /> Hồng Kông rõ ràng là khu vực thuộc thế giới thứ nhất. Khái niệm về<br /> vàng là vật tích trữ giá trị có ý nghĩa hơn ở nhiều nơi có hệ thống ngân hàng<br /> không được phát triển như vậy, như là đối với những người tị nạn Darfur<br /> (nếu họ có tiền) hoặc có lẽ là những người Ấn Độ ở nông thôn, nơi vẫn tồn<br /> <br /> tại sự không tin tưởng vào hệ thống ngân hàng.<br /> <br /> Quả thực, nhiều tháng sau thảm họa sóng thần ở châu Á xảy ra vào tháng<br /> 12/2004, bang Tamil Nadu của Ấn Độ, một trong những khu vực đô thị hóa<br /> nhiều nhất, đã chứng kiến làn sóng mua trữ vàng khi những người sống sót<br /> dùng số tiền cứu trợ của mình để mua vàng làm tài sản tiết kiệm cho tới khi<br /> nó có thể được sử dụng phục vụ cho công việc tái thiết.<br /> <br /> Tuy nhiên, khi các xã hội bắt đầu tin tưởng hơn vào các tổ chức tài<br /> chính, mức độ quan trọng của đặc điểm này chắc chắn phải giảm bớt mức độ<br /> quan trọng. Quả vậy, việc tăng giá gần đây của vàng một phần là do sự<br /> không tin tưởng đối với tình trạng của hệ thống tài chính toàn cầu khi các<br /> nhà đầu tư tìm kiếm một thiên đường an toàn cho tài sản của họ.<br /> <br /> Chiến binh chống lạm phát<br /> <br /> Về phần lạm phát, có một câu chuyện cũ nói rằng một đồng xu vàng<br /> (một đồng xu vàng của Anh có hàm lượng kim loại chỉ dưới một phần tư<br /> ounce) đã và đang luôn luôn đủ để trả cho bữa tối tại khách sạn Savoy ở<br /> London. Hiện trang web Royal Mint cho biết tôi có thể mua một đồng xu<br /> vàng với giá 145 bảng Anh, mà nếu khách sạn Savoy không đóng cửa để tu<br /> sửa, giá bữa ăn ngon cũng chỉ khoảng 100 bảng hoặc tương tự như vậy cho<br /> một người. Vì vậy, điều này đã được chứng minh mặc dù nó không mang<br /> tính khoa học nhiều lắm.<br /> <br /> Nếu bạn có khuynh hướng đi theo thời trang hơn, có lẽ ý tưởng cho rằng<br /> một ounce vàng luôn đủ để mua một trang phục khá đẹp có vẻ thích hợp hơn<br /> cả. Hội đồng vàng thế giới đã tìm thấy bằng chứng chứng minh cho lý thuyết<br /> này bằng cách so sánh giá của bộ quần áo của nước Anh thời trung cổ,<br /> khoảng những năm 1700, với giá của ngày nay (1.000 đô-la hoặc tương tự là<br /> khoản bổ sung được phép của ngân sách dành cho quần áo).<br /> <br /> Tuy nhiên, một lần nữa chúng ta quay lại với chủ đề thực phẩm, có thể<br /> lấy một ví dụ trong một thời gian cực dài trong cuốn Vàng là tài sản lưu giữ<br /> giá trị của Stephen Harmston (Nghiên cứu Hội đồng vàng thế giới số 22,<br /> tháng 11/1998) cho thấy: “Người ta nói rằng một ounce vàng mua được 350<br /> <br />