intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề cương bài giảng vẽ kỹ thuật - Chương 3

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

142
lượt xem
31
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phép chiếu vuông góc Mục tiêu: - Hiểu và vẽ được hình chiếu vuông góc của điểm, đường, mặt phẳng. - Vẽ được hình chiếu của các khối hình học cơ bản. - Vẽ được các hình chiếu của các khối hình đơn giản Nội dung: Thời gian:7h (LT: 3; TH: 4) 1. Khái niệm về các phép chiếu Thời gian: 1h 2. Hình chiếu của điểm Thời gian:1h 3. Hình chiếu của đường thẳng

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề cương bài giảng vẽ kỹ thuật - Chương 3

  1. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn Ta tiÕn hµnh theo c¸c b−íc sau: Ø32 Ø32 Ø18 Ø18 B−íc 1: VÏ mét ®−êng th¼ng d’ 22 22 song song víi d vµ c¸ch d mét R5 6 ®o¹n R. 96 96 R5 B−íc 2: LÊy O1 lµm t©m vÏ mét R10 ®−êng trßn cã b¸n kÝnh R + R1 Ø26 Ø26 R50 Ø6 Ø6 Ø53 Ø53 30° 30° c¾t ®−êng th¼ng d’ t¹i O 50 Ø17 Ø17 B−íc 3: nèi O1 víi O c¾t ®−êng trßn t©m O1 b¸n kÝnh R1 t¹i A 4. Vẽ một số đường cong hình học Thời gian: 1h 5. Kiểm tra chương (1), (2) Thời gian: 1h Chương 3. Phép chiếu vuông góc Mục tiêu: - Hiểu và vẽ được hình chiếu vuông góc của điểm, đường, mặt phẳng. - Vẽ được hình chiếu của các khối hình học cơ bản. - Vẽ được các hình chiếu của các khối hình đơn giản Nội dung: Thời gian:7h (LT: 3; TH: 4) 1. Khái niệm về các phép chiếu Thời gian: 1h 2. Hình chiếu của điểm Thời gian:1h 3. Hình chiếu của đường thẳng Thời gian: 1h 4. Hình chiếu của mặt phẳng Thời gian: 1h 5. Hình chiếu của các khối hình học Thời gian: 1,5h 6. Hình chiếu của vật thể đơn giản Thời gian: 1,5h 3.1 Khái niệm về các phép chiếu 1. PhÐp chiÕu xuyªn t©m. Trong kh«ng gian, lÊy mÆt ph¼ng P vµ mét ®iÓm S n»m ngoµi P Tõ mét ®iÓm A bÊt kú trong kh«ng gian, dùng ®êng th¼ng S A, ®êng nµy c¾t P t¹i ®iÓm A’. Ta ®· thùc hiÖn mét phÐp chiÕu. S A A’ P §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 23 -
  2. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn - MÆt ph¼ng P gäi lµ mÆt ph¼ng h×nh chiÕu. - §êng th¼ng SA lµ tia chiÕu. - §iÓm A’ gäi lµ h×nh chiÕu xuyªn t©m cña ®iÓm A trªn mÆt ph¼ng h×nh chiÕu P qua t©m chiÕu S. - C¸c tia chiÕu ®Òu ®i qua ®iÓm S cè ®Þnh. S C A B C’ A’ B’ P 3.1.1 PhÐp chiÕu xuyªn t©m a. Kh¸i niÖm PhÐp chiÕu xuyªn t©m lµ mét phÐp chiÕu tån t¹i hai yÕu tè sau ®©y: - MÆt ph¼ng h×nh chiÕu P - Tån t¹i mét t©m chiÕu S ( S lµ mét ®iÓm kh«ng thuéc P ) ChiÕu mét ®iÓm A tõ t©m S lªn mÆt ph¼ng P b»ng c¸ch vÏ ®−êng th¼ng SA, x¸c ®Þnh ®−îc ®iÓm A’ lµ giao ®iÓm cña SA víi mÆt ph¼ng P, hay h×nh chiÕu A’ lµ cña A trªn P. VËy phÐp chiÕu xuyªn t©m lµ mét phÐp chiÕu¼ dông t©m chiÕu S ®Ó chiÕu vËt lªn mÆt ph¼ng chiÕu. b. TÝnh chÊt c¬ b¶n cña phÐp chiÕu xuyªn t©m. H×nh chiÕu cña mét ®iÓm lµ mét ®iÓm. §iÓm thuéc mÆt ph¼ng h×nh chiÕu chÝnh lµ ®iÓm trïng víi chÝnh nã. H×nh chiÕu cña mét ®−êng th¼ng kh«ng ®i qua t©m chiÕu lµ mét ®−êng th¼ng. §−êng th¼ng ®i qua t©m chiÕu gäi lµ ®−êng th¼ng chiÕu. H×nh chiÕu cña ®−êng th¼ng chiÕu lµ mét ®iÓm. MÆt ph¼ng ®i qua t©m chiÕu gäi lµ mÆt ph¼ng chiÕu. H×nh chiÕu cña mÆt ph¼ng chiÕu lµ mét ®−êng th¼ng. PhÐp chiÕu xuyªn t©m b¶o toµn tû sè kÐp cña bèn ®iÓm th¼ng hµng. §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 24 -
  3. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn 3.1.2 PhÐp chiÕu song song a. Kh¸i niÖm Cho mét mÆt ph¼ng ∏ gäi lµ mÆt ph¼ng h×nh chiÕu, vµ mét ®−êng th¼ng I kh«ng song song víi mÆt ph¼ng ∏ vµ gäi lµ h−íng chiÕu. VËy phÐp chiÕu song song cña mét ®iÓm A lªn mÆt ph¼ng ∏ lµ mét ®iÓm A’ ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch v¹ch qua A mét ®−êng th¼ng song song víi ®−êng th¼ng I vµ c¾t mÆt ph¼ng ∏ t¹i mét ®iÓm ®ã chÝnh lµ A’. VËy phÐp chiÕu song song lµ mét tr−êng hîp ®Æc biÖt cña phÐp chiÕu xuyªn t©m khi t©m chiÕu ra xa v« tËn. LA A’ P Cho mÆt ph¼ng P vµ mét ®- êng th¼ng l kh«ng song song víi P, tõ mét ®iÓm A trong kh«ng gian ta dùng mét ®êng th¼ng song song víi l, ®êng th¼ng ®ã c¾t mÆt ph¼ng p t¹i ®iÓm A’. - MÆt ph¼ng P gäi lµ mÆt ph¼ng h×nh chiÕu. - §êng th¼ng cè ®Þnh l gäi lµ ph¬ng chiÕu. - A’ gäi lµ h×nh chiÕu song song cña ®iÓm A trªn mÆt ph¼ng h×nh chiÕu P. §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 25 -
  4. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn C L A B C’ A’ ’ P B * TÝnh chÊt: - Cã ®Çy ®ñ tÝnh chÊt cña phÐp chiÕu xuyªn t©m - H×nh chiÕu song song cña c¸c ®−êng th¼ng song song lµ c¸c ®−êng th¼ng song song VD: cho hai ®−êng th¼ng AB // CD dïng phÐp chiÕu song song lªn mÆt ph¼ng ∏ ta ®−îc hai ®−êng th¼ng míi A’B’ vµ C’D’ theo tÝnh chÊt trªn th× A’B’ // C’D’ - Tû sè cña hai ®−êng th¼ng song song qua phÐp chiÕu song song còng cho tû sè b»ng chÝnh tû sè ®ã VD: cho hai ®−êng th¼ng AB // CD dïng phÐp chiÕu song song lªn mÆt ph¼ng ∏ ta ®−îc hai ®−êng th¼ng míi A’B’ vµ C’D’ theo tÝnh chÊt trªn th× AB/CD = A’B’/C’D’ 3.2 PhÐp chiÕu vu«ng gãc a. §Þnh nghÜa. PhÐp chiÕu vu«ng gãc lµ mét phÐp chiÕu mµ trong ®ã ®−êng th¼ng h−íng chiÕu I vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng h×nh chiÕu. ( I vu«ng gãc víi ∏ ) Cho mÆt ph¼ng P vµ mét ®iÓm A trong kh«ng gian, tõ A dùng ®êng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng P, ch©n ®êng vu«ng gãc lµ A’, A’ gäi lµ h×nh chiÕu vu«ng gãc cña ®iÓm A trªn mÆt ph¼ng h×nh chiÕu P. §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 26 -
  5. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn B A C B’ C’ A’ P * TÝnh chÊt. - Cã ®Çy ®ñ tÝnh chÊt cña phÐp chiÕu song song - §é dµi h×nh chiÕu th¼ng gãc A’B’ cña ®o¹n th¼ng AB sau phÐp chiÕu th¼ng gãc b»ng ®ä dµi AB nh©n víi cosϕ (ϕ: lµ gãc nghiªn cña AB so víi ∏ ) hay ta cã: [A’B’] = [AB.cosϕ] 3.2.1 C¸c mÆt ph¼ng h×nh chiÕu vµ c¸c trôc chiÕu a. §Þnh nghÜa c¸c mÆt ph¼ng h×nh chiÕu Trong vÏ kü thuËt ng−êi ta cã ba lo¹i mÆt ph¼ng h×nh chiÕu sau: - MÆt ph¼ng h×nh chiÕu b»ng( kÝ hiÖu: P 2) lµ mÆt ph¼ng n»m ngang dïng ®Ó thÓ hiÖn h×nh chiÕu b»ng. - MÆt ph¼ng h×nh chiÕu chÝnh ( h×nh chiÕu ®øng) ( kÝ hiÖu: P 1 ) lµ mÆt ph¼ng th¼ng ®øng, vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng chiÕu b»ng, dïng ®Ó thÓ hiÖn h×nh chiÕu chÝnh cña vËt thÓ. - MÆt ph¼ng h×nh chiÕu c¹nh ( kÝ hiÖu: P 3 ) lµ mÆt ph¼ng th¼ng ®øng nh−ng vu«ng gãc víi h×nh chiÕu chÝnh vµ chiÕu b»ng, nã ®−îc dïng ®Ó thÓ hiÖn h×nh chiÕu c¹nh cña vËt thÓ. b. C¸c trôc chiÕu Trong kh«ng gian muçn biÓu diÔn vÞ trÝ, h×nh d¹ng cña mét ®iÓm, ®−êng, mét mÆt, hay vËt thÓ ng−êi ta th−êng sö dông hÖ trôc to¹ ®é kh«ng gian ba chiÒu Oxyz hay cßn gäi lµ trôc to¹ ®é §Ò c¸c. gåm ba trôc chiÕu sau: Trôc to¹ ®é Ox, Oy, Oz ®©y lµ ba trôc chiÕu vu«ng gãc víi nhau tõng ®«i mét - Ox lµ trôc hoµnh hay cßn gäi lµ hoµnh ®é §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 27 -
  6. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn - Oy lµ trôc tung hay cßn gäi lµ tung ®é - Oz lµ trôc cao hay cßn gäi lµ cao ®é. Khi thùc hiÖn phÐp chiÕu song song víi trôc Oz ta thÓ hÞªn ®−îc h×nh chiÕu b»ng. Khi thùc hiÖn phÐp chiÕu song song víi trôc Oy ta thÓ hiÖn ®−îc h×nh chiÕu c¹nh. Khi thùc hiÖn phÐp chiÕu song song víi trôc Ox ta thÓ hiÖn ®−îc h×nh chiÕu ®øng. 2. Hình chiếu của điểm Thời gian:1h 3. Hình chiếu của đường thẳng Thời gian: 1h 4. Hình chiếu của mặt phẳng Thời gian: 1h 5. Hình chiếu của các khối hình học Thời gian: 1,5h 6. Hình chiếu của vật thể đơn giản Thời gian: 1,5h 3.2 Hình chiếu của điểm Thời gian:1h - PhÐp chiÕu vu«ng gãc dïng ®Ó vÏ c¸c h×nh chiÕu vu«ng gãc. - PhÐp chiÕu song song, xuyªn t©m dïng ®Ó vÏ c¸c h×nh biÓu diÔn ba chiÒu bæ sung cho c¸c h×nh chiÕu vu«ng gãc trªn c¸c b¶n vÏ kü thuËt. Trang 8 Cn 8 a. PhÐp chiÕu vu«ng gãc thø nhÊt( trang 11 s¸ch CN11) Trong ph−¬ng ph¸p chiÕu vu«ng gãc thø nhÊt, vËt thÓ ®−îc ®Æt trong mét gãc t¹o thµnh bëi c¸c mÆt ph¼ng h×nh chiÕu ®øng. 3.2 Hình chiếu của điểm - H×nh chiÕu cña 1 ®iÓm lµ mét ®iÓm Gi¶ sö cã ®iÓm A trong kh«ng gian, x©y dùng h×nh chiÕu cña A cña nã nh− sau: - AA1 vu«ng gãc víi P1, A1 lµ ch©n ®−êng vu«ng gãc, th× A1 lµ h×nh chiÕu ®øng cña ®iÓm A. - AA2 vu«ng gãc víi P2, A2 lµ ch©n ®−êng vu«ng gãc, th× A2 gäi lµ h×nh chiÕu b»ng cña ®iÓm A. - AA3 vu«ng gãc víi P3, A3 lµ ch©n ®−êng vu«ng gãc, A3 ®−îc gäi lµ h×nh chiÕu c¹nh cña ®iÓm A. §Ó cã h×nh chiÕu trªn mÆt ph¼ng giÊy vÏ, ta xoay P2 vµ P3 chËp l¹i víi P1 nh− sau: - Xoay quanh trôc X cho nöa tr−íc P2 xuèng d−íi chËp vµo P1. - Xoay quanh trôc Z cho nöa tr−íc P3 sang ph¶i chËp vµo P1. VËy ta cã ban h×nh chiÕu cña A trªn cïng mét mÆt ph¼ng. A1 B1 A1 A A3 B3 B A A3 A2 B2 A2 3.3 Hình chiếu của đường thẳng §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 28 -
  7. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn Trong kh«ng gian mét ®−êng th¼ng ®−îc giíi h¹n bëi 2 ®iÓm ph©n biÖt. V× vËy khi cho h×nh chiÕu cña hai ®iÓm ta x¸c ®Þnh ®−îc h×nh chiÕu cña ®−êng th¼ng qua hai ®iÓm ®ã. - H×nh chiÕu ®øng cña ®−êng th¼ng lµ ®−êng nèi cña h×nh chiÕu ®øng cña hai ®iÓm ®ã. - H×nh chiÕu b»ng cña ®−êng th¼ng lµ ®−êng nèi h×nh chiÕu b»ng cña hai ®iÓm. - H×nh chiÕu c¹nh cña ®−êng th¼ng lµ ®−êng th¼ng nèi h×nh chiÕu c¹nh cña 2 ®iÓm. 3.4 Hình chiếu của mặt phẳng Trong kh«ng gian, mÆt ph¼ng cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh b»ng 3 ®iÓm, hoÆc hai ®−êng th¼ng c¾t nhau, hai ®−êng th¼ng song song, mét ®−êng th¼ng vµ mét ®iÓm. VËy h×nh chiÕu cña mét mÆt ph¼ng lµ h×nh chiÕu cña c¸c ®èi t−îng ®−îc xÐt ë trªn. - H×nh chiÕu cña ba ®iÓm kh«ng th¼ng hµng. - H×nh chiÕu cña hai ®−êng th¼ng c¾t nhau - H×nh chiÕu cña hai ®−êng th¼ng song song - H×nh chiÕu cña mét ®iÓm vµ mét ®−êng 5. Hình chiếu của các khối hình học Thời gian: 1,5h 6. Hình chiếu của vật thể đơn giản Thời gian: 1,5h 3.5 Hình chiếu của các khối hình học 3.5.1 Khèi ®a diÖn §a diÖn lµ mÆt t¹o bëi c¸c ®a gi¸c ph¼ng ghÐp kÝn víi nhau. C¸c c¹nh vµ c¸c ®Ønh cña ®a gi¸c còng lµ c¸c c¹nh vµ c¸c ®Ønh cña ®a diÖn. §Ó biÓu diÔn khèi ®a diÖn ng−êi ta th−êng biÓu diÔn c¸c ®Ønh, c¸c c¹nh vµ c¸c mÆt cña nã vµ vÏ c¸c ®−êng thÊy, khuÊt. vÝ dô c¸c khèi ®a diÖn sau: a. Khèi h×nh hép ch÷ nhËt ( xem h×nh vÏ sè 3.1) X X H×nh 3.1 b. Khèi n¨ng trô ®¸y tam gi¸c ( xem h×nh 3.2) §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 29 -
  8. z §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn H×nh 3.2 z c. Khèi h×nh chãp ®¸y lôc gi¸c ®Òu ( xem h×nh 3.3) z H×nh 3.3 z d. Khèi h×nh chãp côt ®¸y tø gi¸c ®Òu ( xem h×nh vÏ sè 3.4) z z H×nh 3.4 3.5.2 Khèi trßn a. MÆt trô MÆt trô lµ mÆt ®−îc h×nh thµnh bëi mét ®−êng th¼ng gäi lµ ®−êng sinh chuyÓn ®éng trªn mét ®−êng cong vµ lu«n c¸ch mét ®−êng th¼ng kh¸c mét ®o¹n kh«ng ®æi vµ song song víi ®−êng th¼ng ®ã. §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 30 -
  9. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn VËy biÓu diÔn mÆt trô trªn c¸c mÆt ph¼ng h×nh chiÕu chÝnh lµ biÓu diÔn tËp hîp c¸c ®−êng th¼ng song song víi mét ®−êng th¼ng vµ c¸ch ®−êng th¼ng ®ã mét kho¶ng kh«ng ®æi vÝ dô h×nh 3.5 P P P P H×nh 3 5 b. MÆt nãn MÆt nãn ®−îc h×nh thµnh trªn bëi mét ®−êng th¼ng ®−îc gäi lµ ®−êng sinh chuyÓn ®éng lu«n ®i qua mét ®iÓm cè ®Þnh gäi lµ ®Ønh nãn vµ lu«n tùa trªn mét ®−êng cong gäi lµ ®−êng chuÈn hoÆc ®¸y. Ta vÝ dô biÓu diÔn mÆt nãn nh− h×nh 3.6 P1 P1 P2 P2 H×nh 3.6 c. MÆt cÇu §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 31 -
  10. §Ò c−¬ng bµi gi¶ng http://www.ebook.edu.vn MÆt cÇu lµ mÆt ®−îc h×nh thµnh b»ng c¸ch quay mét ®−êng trßn quanh mét ®−êng kÝnh cña nã. MÆt cÇu cã c¸c ®−êng bao cña h×nh chiÕu ®øng vµ h×nh chiÕu b»ng ®Òu lµ c¸c ®−êng trßn b»ng nhau. H×nh 3.7 P P H×nh 3.7 3.6 Hình chiếu của vật thể đơn giản Chương 4. Biểu diễn vật thể Mục tiêu: 3.4 Biểu diễn được vật thể bằng PPCG1 và PPCG3. 3.5 Trình bày được các loại hình biểu diễn vật thể và quy ước vẽ. 3.6 Vẽ được hình chiếu của vật thể một cách hợp lý, đọc được bản vẽ, phát hiện được sai sót trên bản vẽ đơn giản. Nội dung: Thời gian:10h (LT: 3; TH:7) 1.Hình chiếu Thời gian: 5h 2. Hình Cắt Thời gian:3h 3. Mặt cắt, hình trích Thời gian: 2h * PhÐp chiÕu vu«ng gãc thø nhÊt PPCG1 ( trang 11 s¸ch CN11) Trong ph−¬ng ph¸p chiÕu vu«ng gãc thø nhÊt, vËt thÓ ®−îc ®Æt trong mét gãc t¹o thµnh bëi c¸c mÆt ph¼ng h×nh chiÕu ®øng. (nªu râ c¸c PPCG1) 1.Hình chiếu - KN: H×nh chiÕu lµ h×nh biÓu diÔn c¸c phÇn thÊy cña vËt thÓ ®èi víi ng−êi quan s¸t . PhÇn khuÊt cña vËt thÓ ®−îc biÓu diÔn b»ng nÐt ®øt ®Ó gi¶m sè l−îng h×nh biÓu diÔn. - H×nh chiÕu cña vËt thÓ bao gåm: h×nh chiÕu c¬ b¶n, h×nh chiÕu phô vµ h×nh chiÕu riªng phÇn a. H×nh chiÕu c¬ b¶n. TCVN 5- 78 quy ®Þnh s¸u mÆt cña mét h×nh hép ®−îc dïng lµm s¸u h×nh chiÕu c¬ b¶n. VËt thÓ ®−îc ®Æt gi÷a ng−êi quan s¸t vµ mÆt ph¼ng h×nh chiÕu t−¬ng øng. Trong ®ã: P1: H×nh chiÕu tõ tr−íc( h×nh chiÕu chÝnh, h×nh chiÕu ®øng) P2: H×nh chiÕu tõ trªn( H×nh chiÕu b»ng) §Æng V¨n Hoµn- Khoa Lý thuyÕt c¬ së - 32 -
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2