Đề cương ôn tập HK 2 môn Sinh học lớp 9 năm 2017-2018 - THCS Lê Quang Cường

TRƯỜNG THCS LÊ QUANG CƯỜNG<br /> <br /> ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA HỌC KÌ 2<br /> SINH HỌC 9 NĂM HỌC 2017 – 2018<br /> Câu 1: Thế nào là một quần xã sinh vật? Hãy nêu những đặc điểm về số lượng và thành phần loài của<br /> quần xã sinh vật?<br /> Câu 2:Trình bày một số nội dung cơ bản của chương II và chương III trong Luật Bảo vệ môi trường ở<br /> Việt Nam<br /> Câu 3: Giải thích các biện pháp sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên tái sinh?<br /> -Biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên đất: bảo vệ đất tránh bị xói mòn và không thoái hóa, chống nhiễm<br /> mặn, chống khô hạn và nâng cao độ phì của đất, trồng cây gây rừng,…<br /> -Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: Giữ cho nguồn nước không bị ô hiễm và cạn kiệt, không thải các chất<br /> độc ra môi trường nước,…<br /> -Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng: Phải quy hoạch hợp lí việc khai thác có mức độ tài nguyên rừng với<br /> bảo vệ và trồng rừng. Thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên, các vườn quốc gia,…<br /> Sử dụng hợp lí tài nguyên sinh vật: khai thác có mức độ tài nguyên sinh vật, tạo môi trường sống phù<br /> hợp . Không dùng hóa chất, chất nổ, …đánh bắt thủy , hải sản, không đánh bắt động vật non, động vật<br /> cái đang trong kì sinh sản và chăm sóc con<br /> Câu 4:Ô nhiễm môi trường gây tác hại như thế nào tới đời sống con người? Cho ví dụ. Nêu các biện<br /> pháp hạn chế ô nhiễm môi trường?<br /> * Tác hại của ô nhiễm môi trường:<br /> -Ô nhiễm môi trường gây tác hại tới đời sống con người và các sinh vật khác.<br /> -Tạo điều kiện cho nhiều loài sinh vật gây bệnh.<br /> -Ô nhiễm môi trường góp phần làm suy thoái các hệ sinh thái, môi trường sống của con người và sinh<br /> vật.<br /> - Ví dụ: Khói bụi gây bệnh phổi, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng cách có tác động bất lợi<br /> cho hệ sinh thái, ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Năng lượng nguyên tử và các chất thải phóng xạ<br /> có khả năng gây đột biến ở người, gây một số bệnh di truyền, ung thư<br /> * Biện pháp hạn chế:<br /> - Xử lí chất thải sinh hoạt và chất thải công nghiệp.<br /> - Sử dụng năng lượng gió, năng lượng mặt trời.<br /> -Xây dựng nhiều công viên cây xanh để hạn chế bụi và điều hòa khí hậu...<br /> -Cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục để nâng cao ý thức cho mọi người về phòng chống<br /> ô nhiễm.<br /> Câu 5: Trong một quần xã sinh vật gồm các sinh vật sau: cỏ, thỏ, dê, chim ăn sâu, sâu hại thực vật, hổ<br /> mèo rừng, vi sinh vật. Hãy liệt kê các chuỗi thức ăn có thể có và vẽ lưới thức ăn của quần xã sinh vật<br /> đó.<br /> - Các chuỗi thức ăn:<br /> Cỏ→thỏ →mèo→vi sinh vật<br /> Cỏ→thỏ →hổ → vi sinh vật<br /> Cỏ → dê →hổ → vi sinh vật<br /> Cỏ →sâu → chim → vi sinh vật<br /> - Lưới thức ăn:<br /> Dê<br /> hổ<br /> Cỏ<br /> thỏ<br /> mèo<br /> VSV<br /> Sâu<br /> chim<br /> Câu 6. Chuỗi thức ăn là gì? Lưới thức ăn là gì? Hãy vẽ sơ đồ 4 chuổi thức ăn có số mắt xích theo thứ<br /> tự lần lượt bằng : 3, 4, 5 và 6<br /> ( Lưu ý : mỗi chuỗi thức ăn được mở đầu bằng sinh vật sản xuất và kết thúc bằng sinh vật phân giải )<br /> <br /> Chuỗi thức ăn là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau, mỗi loài là một mắt<br /> xích, vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích đứng trước, vừa là sv bị mắt xích phía sau tiêu thụ. VD: Cây cỏ - >Chuột - - > rắn<br /> Lưới thức ăn gồm các chuỗi thức ăn có các mắt xích chung.<br /> Câu 7 : Ô nhiễm môi trường là gì? Cần có những biện pháp gì để hạn chế ô nhiễm môi trường? Là học<br /> sinh em có thể làm những gì để góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường?<br /> Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị nhiễm bẩn, đồng thời các tính chất vật lí, hóa<br /> học, sinh học bị thay đổi gây tác hại tới đời sống con người và các sinh vật khác.<br /> * Các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường:<br /> - Xử lí chất thải sinh hoạt và chất thải công nghiệp.<br /> - Sử dụng năng lượng gió, năng lượng mặt trời.<br /> -Xây dựng nhiều công viên cây xanh để hạn chế bụi và điều hòa khí hậu...<br /> -Cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục để nâng cao ý thức cho mọi người về phòng chống<br /> ô nhiễm.<br /> Câu 8 : Trình bày các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu và cho 3 ví dụ về mỗi dạng tài nguyên thiên<br /> nhiên. Tại sao phải sử dụng tiết kiệm và hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên ? Ở Tỉnh Bà Rịa Vũng<br /> Tàu có những loại tài nguyên thiên nhiên nào, hãy sắp xếp chúng vào các dạng tài nguyên thiên nhiên<br /> chủ yếu .<br />  Các dạng tài nguyên thiên nhiên ( TNTN) chủ yếu<br />  Tài nguyên không tái sinh: là dạng TNTN sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt. VD : than<br /> đá, dầu lửa, khí đốt<br />  Tài nguyên tái sinh : là dạng TNTN khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển phục hồi trở<br /> lại. Ví dụ: Nước , đất, sinh vật<br />  Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu : là dạng tài nguyên sử dụng mãi mãi , không gây ô nhiễm môi<br /> trường. Ví dụ: năng lượng mặt trời, gió, sóng thủy triều...<br />  Tại vì TNTN không phải là vô tận, chúng ta cần phải sử dụng một cách tiết kiệm và hợp lí , vừa<br /> đáp ứng nhu cầu sử dụng tài nguyên của xã hội hiện tại, vừa đảm bảo duy trì lâu dài các nguồn<br /> tài nguyên cho thế hệ mai sau.<br />  Các dạng TNTN có ở Tỉnh BRVT<br />  TN không tái sinh: dầu lửa, khoáng sản<br />  Tài nguyên tái sinh: rừng , đất, nước<br />  Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu: suối nước nóng Bình Châu<br /> Câu 9. Thế nào là một hệ sinh thái? Trong một hệ sinh thái gồm các sinh vật sau: thực vật, sâu, thỏ,<br /> ếch, dê, hổ, rắn, gà, châu chấu, cáo, vi khuẩn phân giải. Hãy thành lập một lưới thức ăn và chỉ ra các<br /> bậc dinh dưỡng trong lưới thức ăn đó.<br /> Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã(sinh cảnh), hệ sinh thái là một<br /> hệ thống hoàn chỉnh, tương đối ổn định.<br /> *<br /> Dê<br /> Hổ<br /> Thực vật<br /> <br /> Thỏ<br /> <br /> Cáo<br /> <br /> Sâu<br /> <br /> Gà<br /> <br /> Vi khuẩn<br /> <br /> Châu chấu<br /> Ếch<br /> Rắn<br />  Các bậc dinh dưỡng:<br /> - Sinh vật SX: Thực vật<br /> - Sinh vật tiêu thụ bậc 1: dê, thỏ, sâu, châu chấu<br /> - Sinh vật tiêu thụ bậc 2: hổ, cáo, gà, ếch<br /> - Sinh vật tiêu thụ bậc 3: hổ, cáo, rắn<br /> <br /> - Sinh vật phân giải: vi khuẩn.<br /> Câu 10. So sánh quần thể người và quần thể sinh vật. Vì sao laïi coù söï khaùc nhau ñoù?<br /> Tháp dân số cho biết điều gì? Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lý.<br /> - Giống nhau : Quần thể người có những đặc điểm sinh học như những quần thể sinh vật khác<br /> như giới tính, lứa tuổi, mật độ, sinh sản, tử vong…..<br /> - Khác nhau : Quần thể người có những đặc trưng kinh tế - xã hội mà quần thể sinh vật khác<br /> không có như pháp luật, kinh tế, hôn nhân, giáo dục, văn hóa ….<br /> Vì con người có lao động, tư duy, sáng tạo nên con người có thể điều chỉnh các đặc điểm sinh học<br /> trong quần thể sinh vật và cải tạo được thiên nhiên .<br />  Đặc trưng cơ bản của quần thể người là thaønh phaàn nhoùm tuoåi…<br /> Tháp dân số cho biết số lượng người, tyû leä giôùi tính, thaønh phaàn nhoùm tuoåi của một quốc<br /> gia nào đó, biểu hịện đặc trưng của một nước tại một thời điểm nhất định .<br /> Tháp dân số còn cho biết :<br /> + Tỉ lệ trẻ em sinh ra hàng năm<br /> + Tỉ lệ tăng trưởng dân số<br /> + Tỉ lệ tử vong ở người trẻ tuổi (tuổi thọ trung bình) + Tỉ lệ người gìa<br /> + Tháp dân số đó thuộc dạng tháp gì ( ổn định hay phát triển )<br /> * ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lí : tạo được sự hài hòa về kinh tế và xã hội, bảo đảm cuộc<br /> sống của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội .<br /> Câu11: Nêu biện pháp cải tạo hệ sinh thái bị thoái hóa và vai trò của học sinh trong việc bảo vệ thiên<br /> nhiên hoang dã?<br /> * Biện pháp cải tạo hệ sinh thái bị thoái hóa:<br /> - Trồng cây rừng trên vùng đất đồi trọc<br /> - Tăng cường công tác thủy lợi và tới tiêu hợp lí.<br /> - Bón phân hợp lí và hợp vệ sinh<br /> - Luân canh hợp lí<br /> - Chọn giống vật nuôi và cây trồng phù hợp cho năng suất cao.<br /> * Vai trò của học sinh trong việc bảo vệ thiên nhiên hoang dã:<br /> - Tham gia tuyên truyền giá trị của thiên nhiên và mục đích bảo vệ thiên nhiên cho bạn bè và cộng<br /> đồng.<br /> - Có nhiều biện pháp bảo vệ thiên nhiên nhưng phải nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi người học<br /> sinh về vấn đề này.<br /> Câu 12: Vì sao phải ban hành luật bảo vệ môi trường? Nêu một số nội dung cơ bản của luật bảo vệ<br /> môi trường. Mỗi học sinh cần làm gì để thực hiện tốt luật bảo vệ môi trường?<br /> * Luật bảo vệ môi trường:<br /> Luật bảo vệ môi trường ban hành nhằm ngăn chặn, khắc phục hậu quả xấu do hoạt động con người và<br /> thiên nhiên gây ra cho môi trường tự nhiên.<br /> * Một số nôi dung cơ bản về luật BVMT:<br /> a. Phòng chống suy thóai, ô nhiễm và sự cố môi trường ( chương 2)<br /> - Các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, cải thiện môi trường,<br /> bảo đảm cân bằng sinh thái, nhăn chặn, khắc phục các hậu qủa xấu do con người và thên nhiên gây ra<br /> cho môi trường, khai thác, sử dụng hợp lí và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên .<br /> - Cấm nhập khẩu các chất thải vào Việt Nam .<br /> b. Khắc phục suy thóai, ô nhiễm và sự cố môi trường ( chương 3 )<br /> - Các tổ chức và cá nhân phải có trách nhiệm xử lí chất thải bằng công nghệ thích hợp .<br /> - Các tổ chức và cá nhân gây ra sư cố môi trường có trách nhiệm bồi thường và khắc phục hậu qủa về<br /> mặt môi trường<br /> * Mỗi học sinh cần:<br /> - Ý thức hành động thực hiện tốt luật BVMT<br /> - Tuyên truyền giáo dục mọi người xung quanh cùng ý thức và hành động thực hiện tốt luật BVMT.<br /> <br /> Câu 13:a/ Vì sao nói: động vật hằng nhiệt có thể phát tán và sinh sống ở khắp nơi<br /> b/ Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm những thành phần nào? Cho ví dụ. Một hệ sinh thái đồng cỏ<br /> có các sinh vật sau: vi sinh vật, cỏ, dê, gà, cáo, mèo rừng, hổ, thỏ. Hãy thành lập một lưới thức ăn và<br /> liệt kê các chuỗi thức ăn sau đó chỉ ra các mắt xích chung trong lưới thức ăn đó.<br /> a/ Vì: các động vật này có khả năng điều hòa và giữ được nhiệt độ cơ thể ổn định.<br /> b/ Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm: SVSX, SVTT, SVPG<br /> - Ví dụ:SVSX: cỏ, gỗ…<br /> SVTT: sâu, chuột, nai, cầy, rắn……..<br /> SVPG: vi sinh vật, nấm, giun đất……<br /> Dê<br /> Hổ<br /> Cỏ<br /> <br /> Thỏ<br /> <br /> Cáo<br /> <br /> Visinh vật<br /> <br /> Gà<br /> Mèo rừng<br /> - Chuỗi thức ăn (HS tự liệt kê)<br /> - Mắt xích chung: cỏ, thỏ, hổ, cáo, mèo, vi sinh vật<br /> Câu 14: a. Nhân tố sinh thái là gì? Các nhân tố sinh thái được chia thành mấy nhóm? Nêu đặc điểm của<br /> mối quan hệ cộng sinh và hội sinh.<br /> b. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào? Hãy cho biết giới hạn sinh<br /> thái của cá rô phi Việt Nam.<br /> Câu 15. Thế nào là một hệ sinh thái? Trong một hệ sinh thái gồm các sinh vật sau: thực vật, sâu, thỏ,<br /> dê, hổ, gà, cáo, vi khuẩn phân giải.<br /> a. Hãy vẽ sơ đồ một lưới thức ăn và chỉ ra các bậc dinh dưỡng trong lưới thức ăn đó.<br /> b. Liệt kê các chuỗi thức ăn có thể có trong hệ sinh thái trên và chỉ ra các mắt xích chung.<br /> <br /> (Lưu ý: trong quá trình ôn tập các em phải có những kiến thức cơ bản về thực tế để làm bài, tránh ôn<br /> bài một cách máy móc, thiếu sự sang tạo linh hoạt)<br /> <br />