‘Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 - Trường THCS Lê Quang Cường" sau đây sẽ giúp bạn đọc nắm bắt được cấu trúc đề thi, từ đó có kế hoạch ôn tập và củng cố kiến thức một cách bài bản hơn, chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 - Trường THCS Lê Quang Cường
- Trường THCS Lê Quang Cường – Tổ Ngữ văn
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP NGỮ VĂN 9 – HK2
NĂM HỌC 2022 – 2023
A. PHẦN VĂN BẢN .
I. THƠ VÀ TRUYỆN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI
❖ Yêu cầu chung:
- Thơ : Nắm chắc tên tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm + những nét chính
về nội
dung, nghệ thuật + chủ đề.
- Văn xuôi : Nắm chắc tên tác giả, tác phẩm (đoạn trích), hoàn cảnh ra đời của tác phẩm +
nắm nội dung chính; nghệ thuật cơ bản, nổi bật + chủ đề + tình huống truyện.
- Xác định chính xác ngôi kể, cách kể trong từng văn bản, tác dụng của việc lựa
Lòng thành kính và niềm xúc Giọng điệu trang
Viếng lăng Viễn động sâu sắc của tác giả đối trọng, thiết tha, sử
1. 1976 với Bác khi vào thăm lăng dụng nhiều hình ảnh
Bác Phương
Bác. ẩn dụ gợi cảm.
Tình cảm gia đình ấm cúng, Từ ngữ, hình ảnh
truyền thống cần cù, sức sống mộc mạc, đậm chất
Sau mạnh mẽ của quê hương và dân tộc, giàu sức gợi
2. Nói với con Y Phương
1975 dân tộc, sự gắn bó với truyền cảm.
thống.
Những cảm nhận tinh tế của Hình ảnh thơ độc
tác giả về sự chuyển biến nhẹ đáo, giàu sức gợi
3. Sang thu Hữu Thỉnh 1977 nhàng của thiên nhiên từ cuối cảm.
hạ sang thu.
Cảm xúc trước mùa xuân của Hình ảnh đẹp, gợi
Mùa xuân thiên nhiên, vũ trụ và khát cảm, so sánh và ẩn
4. Thanh Hải 1980 vọng làm mùa xuân nho nhỏ dụ sáng tạo. Gần gũi
nho nhỏ
dâng hiến cho đời. với dân ca.
Cuộc sống, chiến đấu của ba -Chọn ngôi kể thư
cô gái thanh niên xung phong nhất, phù hợp với
trên một cao điểm ở tuyến nội dung và làm nổi
đường Trường Sơn trong bật tâm trạng của
Những ngôi những năm chiến tranh chống nv.
sao xa xôi Lê Minh Mĩ cứu nước. Truyện làm nổi -Ngôn ngữ kể phù
5. 1971 bật tâm hồn trong sáng giàu
(trích) Khuê hợp tính cách nv;
mơ mộng, tinh thần dũng giọng điệu tự nhiên,
cảm, cuộc sống chiến đấu đầy trẻ trung.
gian khổ hi sinh nhưng rất
hồn nhiên, lạc quan của họ.
chọn ngôi kể, cách kể đó.
1
- Trường THCS Lê Quang Cường – Tổ Ngữ văn
B. PHẦN TIẾNG VIỆT.
*Yêu cầu chung : Xem lại các đơn vị kiến thức đã học của bài KHỞI NGỮ, CÁC THÀNH PHẦN
BIỆT LẬP, LIÊN KẾT CÂU, NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý( lí thuyết + bài thực hành )
Bài tập 1: Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau đây:
a) Ông cứ đứng vờ vờ xem trang ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này làm ông khổ tâm
hết sức.
b) - Vâng ! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.
c) Một mình thì anh bạn trên đỉnh Phan-xi-păng 3143m kia mới một mình hơn cháu.
d) Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lí tưởng chứ.
e) Đối với cháu, thật là đột ngột.
Bài tập 2: Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm thành khởi ngữ (có
thể thêm trợ từ thì ) :
a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.
b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.
Bài tập 3: Tìm các thành phần tình thái, cảm thán trong những câu sau đây:
a) Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
b) Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, …
c) Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con
là không thể chết được..
d) Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng
lại đốn đến thế được.
Bài tập 4: Tìm thành phần gọi – đáp trong câu ca dao sau và cho biết lời gọi - đáp đó hướng đến
ai .
Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn
Bài tập 5: Tìm thàn phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì.
a) Chúng tôi, mọi người – kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đừng yên đó thôi.
b) Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).
Bài tập 6: Chỉ ra các phép kiên kết câu và liên kết đoạn văn trong những trường hợp sau đây:
a) Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích
đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà.Về mọi mặt, trường
học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân và phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ
hơn nữa.
b) Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực sự được sống. Lời gửi của văn nghệ là sự sống.
Sự sống ấy tỏa đều cho mọi vẻ, mọi mặt của tâm hồn. Văn nghệ nói chuyện với tất cả tâm hồn chúng
ta, không riêng gì trí tuệ, nhất là trí thức.
c) Những người yếu đuối vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải lài kẻ mạnh.
C. PHẦN TẬP LÀM VĂN.
I. NGHỊ LUẬN XÃ HỘI.
❖ Yêu cầu chung :
- Xác định chính xác vấn đề cần nghị luận.
- Luận điểm phải chính xác, rõ ràng; luận cứ phải tiêu biểu, giàu sức thuyết phục.
2
- Trường THCS Lê Quang Cường – Tổ Ngữ văn
- Lưu ý : Đối với đoạn văn NLXH khoảng một trang giấy thi, thí sinh phải trình bày theo đúng
hình thức của một đoạn văn và nội dung thường biểu đạt một ý hoàn chỉnh.
- Cấu trúc đoạn văn gồm: mở đoạn- khai triển đoạn - kết thúc đoạn;
- Đoạn văn có câu chủ đề mang nội dung khái quát, ngắn ngọn đứng ở đầu hoặc cuối. Các câu
triển khai đoạn có nhiệm vụ làm sáng tỏ chủ đề của cả đoạn. Câu kết đoạn thường là rút ra ý nghĩa
hoặc bài học nhận thức.
- Đoạn văn có thể được trình bày theo các cách: diễn dịch, quy nạp, hoặc tổng-phân-hợp...
+ Đoạn diễn dịch : câu đầu tiên sẽ nêu vấn đề cần nghị luận, các câu tiếp theo sẽ triển khai vấn + câu
kết đoạn.
+ Đoạn qui nạp : triển khai vấn đề ngay từ câu đầu; 1,2 câu cuối đoạn sẽ tổng kết, nêu bật vấn đề vừa
nghị luận.
MỘT SỐ ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI THAM KHẢO
1. Dựa vào chủ đề bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải, hãy viết một văn bản nghị luận bàn về
lẽ sống cao đẹp của con người.
2. Trả lời câu hỏi điều tra của nhà bác học Hantơn, nhà bác học Đacuyn nói về kinh nghiệm thành
công của mình như sau: “Tôi nghĩ rằng tất cả những gì có giá trị một chút, tôi đều đã thu nhận
được bằng cách tự học”. Từ câu nói của Đacuyn, hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ
của em về vai trò của tự học của học sinh chúng ta hiện nay.
3. Hiện nay bên cạnh những học sinh có phương pháp học tập tốt thì vẫn còn một số bạn học qua
loa, đối phó. Hãy viết bài văn nghị luận ngắn trình bày suy nghĩ của em về vấn đề này.
4. Quan sát bức tranh sau và trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của mỗi bức tranh bằng một bài
văn ngắn.
II. NGHỊ LUẬN VĂN HỌC (nghị luận về nhân vật văn học; đoạn thơ, bài thơ )
❖ Yêu cầu chung :
- Đọc kĩ đề, xác định chính xác nội dung, đối tượng cần nghị luận
- Lập dàn ý trước khi làm bài => bố cục đủ 3 phần; sắp xếp các ý lớn theo trình tự hợp lí.
- Với nghị luận về nhân vật văn học :
+ Xác định các đặc điểm chính của nhân vật.
+ Trình bày những nhận xét, đánh giá, bình luận, … liên quan đến những đặc điểm của nhân vật
+ chọn dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp chứng minh ( 1 câu văn miêu tả, một lời nói, 1 ý nghĩ của nhân
vật, …)
+ Chỉ ra và làm sáng tỏ tư tưởng, chủ đề của truyện qua nhân vật + bài học của bản thân.
- Với nghị luận về thơ :
3
- Trường THCS Lê Quang Cường – Tổ Ngữ văn
+ Xác định nội dung chính của đoạn thơ, bài thơ cần phân tích (vd: khổ 1 bài Sang thu => những
dấu hiệu đầu tiên của thời điểm giao mùa qua cảm nhận tinh tế của nhà thơ )
+ Lần lượt phân tích từng ý thơ hoặc từng khổ, từng đoạn thơ ( phân tích cái hay của từ ngữ, cách
dùng từ, dùng biện pháp tu từ; phân tích ý nghĩa nội dung của các hình ảnh thơ; … => vd : khổ 1
bài Sang thu => cách dùng từ bỗng, hình như; phép tu từ nhân hóa; ý nghĩa của hương ổi, gió
se,…)
+ Đưa nhận xét, bình luận, …đan xen trong quá trình phân tích các ý thơ.
+ Bài học hay suy ngẫm của bản thân rút ra từ chủ đề, tư tưởng của đoạn thơ, bài thơ.
❖ Bài tập
1. Phân tích khổ thơ thứ nhất trong bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải để thấy cảm xúc dạt dào
của nhà thơ khi thấy mùa xuân về trên quê hương mình.
2. Cảm nhận và suy nghĩ của em về đoạn thơ thứ hai trong bài thơ Nói với con của Y Phương (Từ “
Người đồng mình thương lắm con ơi…” đến “…Nghe con” ).
3. Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương.
4. Bức tranh giao mùa từ cuối hạ sang đầu thu qua bài “Sang thu” – Hữu Thỉnh.
5. Phân tích vẻ đẹp nhân vật Phương Định trong một lần phá bom qua truyện ngắn “Những ngôi
sao xa xôi” – Lê Minh Khuê.
ĐỀ KIỂM TRA THAM KHẢO
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9
Thời gian làm bài:90 phút
Đề 1:
Câu 1: (3,0 điểm): Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Trong học tập học sinh có xu hướng “học vẹt”, tức là học một cách máy móc những gì thầy
cô đọc cho ghi chép mà không cần hiểu bài học muốn nói gì, vì sao kiến thức đó đúng, học bài
thì không đọc tiêu đề, cứ học ào ào như một cái máy,… Nếu học sinh gặp một câu hỏi nằm ngoài
những gì đã được nghe, được ghi chép, chúng cảm thấy bối rối, khó khăn, không thể tự suy nghĩ
mà tìm ra câu trả lời. Ta cũng nhận ra rằng sự sáng tạo của học sinh ngày nay kém các thế hệ
trước rất nhiều.
Trong gia đình, những đứa con càng ngày càng thiếu ý thức về giá trị của đồng tiền và công
sức lao động, ít giúp đỡ cha mẹ làm việc nhà dù đó chỉ là việc tự dọn dẹp phòng mình: Nhiều bạn
trẻ thích xài tiền nhưng không nghĩ tiền này do đâu mà có, thức ăn mỗi ngày do ai nấu, nhà cửa -
chén đĩa sạch sẽ do ai rửa dọn mỗi ngày, quần áo mình mặc do ai giặt ủi,…? Nhiều lúc chúng
còn trách móc cha mẹ không làm giùm chúng những việc mà đáng lẽ ra chúng phải tự làm tự
chịu trách nhiệm như mang đầy đủ đồ dùng cá nhân khi đi học hoặc đi du lịch, tự thức dậy đúng
giờ, tự lực học tập theo thời khóa biểu,…
Một số trẻ lại thiếu khả năng giao tiếp ứng xử ngoài xã hội, trở nên nhút nhát rụt rè khi tiếp
xúc với người lạ, hoặc nói năng thiếu lễ phép, hoặc quá dạn dĩ trở nên trơ tráo thiếu tôn trọng
người khác, nét mặt thì vênh váo coi trời bằng vung,…
Khi đến tuổi tự lập cần tách khỏi gia đình, nhiều người sẽ cảm thấy hụt hẫng chới với thiếu tự
tin vào bản thân khi bước vào đời. Họ dần trở nên mất phương hướng khi cuộc sống thay đổi,
4
- Trường THCS Lê Quang Cường – Tổ Ngữ văn
khó thích nghi khi gặp tình huống bất ngờ. Hiện nay có nhiều người đỗ đạt cao có thể có bằng
thạc sĩ nhưng thiếu bản lĩnh đương đầu với khó khăn không thành công trong cuộc sống.
Hiện tượng ỷ lại ở giới trẻ là một mầm bệnh nguy hại cần phải loại trừ để tránh sự đi lùi của
xã hội mai sau.
(Theo “Căn bệnh ỷ lại của giới trẻ”, nguồn Internet)
Câu 1.1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên? (0,5 điểm)
Câu 1.2. Theo tác giả, tác hại ghê gớm của căn bệnh ỷ lại đối với giới trẻ thời nay là gì? (Yêu
cầu: Chỉ cần nêu 02 tác hại của căn bệnh ỷ lại) (0,5 điểm)
Câu 1.3. Em có đồng ý với ý kiến: “Hiện tượng ỷ lại ở giới trẻ là một mầm bệnh nguy hại cần
phải loại trừ để tránh sự đi lùi của xã hội mai sau” không? Vì sao? (1,0 điểm).
Câu 1.4. Xác định 1 phép lặp và 1 phép thế trong văn bản trên? (1,0 điểm).
II. TẬP LÀM VĂN (7.0 điểm):
Câu 2 (2.0 điểm): Viết một đoạn văn (khoảng 01 trang giấy thi) bàn về vai trò của tính tự lập.
Câu 3 (5.0 điểm): Cảm nhận của em về đoạn thơ sau trong bài “Nói với con” của Y Phương:
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai bé nhỏ đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
(Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 tập 2, Nhà xuất bản Giáo dục)
-Hết-
Đề 2:
Câu 1 (3.0 điểm). Đọc kỹ văn bản sau và thực hiện theo các yêu cầu bên dưới:
[I] Nhân kỉ niệm ngày Hội chứng Down thế giới, hãng đồ chơi Lottie Dolls ở Ireland đã tạo ra
một mẫu búp bê lấy cảm hứng từ một bé gái sáu tuổi tên Rosie, ở hạt Wiltshire, Anh.
[II] Con búp bê được đặt tên “Rosie Boo” theo tên Rosie, một cô bé mắc hội chứng Down. Trong
bài giới thiệu mẫu búp bê mới, công ty đã đăng loạt ảnh Rosie đang chơi đùa với con búp bê lấy cảm
hứng từ chính cô bé.
[III] Ông Lan Harkin, người đồng sáng lập Lottie Dolls, quyết định sản xuất mẫu búp bê này khi
cha mẹ của Rosie gây chú ý hồi năm ngoái với việc xây dựng một ngôi nhà trên cây bên trong khu
vườn của họ giống hệt phiên bản đồ chơi của Lottie Dolls.
[IV] (…) Mẫu búp bê Rosie Boo ra mắt vào ngày 21/3. Mỗi con búp bê được bán với giá 22,99
bảng Anh. Số tiền thu được từ việc bán mẫu búp bê này sẽ được chuyển đến quỹ từ thiện Andover
Twenty của tổ chức hội chứng Down tại địa phương.
5
- Trường THCS Lê Quang Cường – Tổ Ngữ văn
[V] “Chúng tôi hiểu rằng thông qua việc chơi đồ chơi, trẻ em sẽ phát triển sự đồng cảm trước
những người khác biệt so với mình. Thêm vào đó, những trẻ sinh ra với sự khác biệt sẽ cảm thấy mạnh
mẽ hơn khi biết rằng có những con búp bê giống mình. Một điều quan trọng không kém là tất cả trẻ em
sẽ có một hộp đồ chơi đa dạng” – ông Harkin nói.
(Báo Phụ nữ Chủ nhật ra ngày 28.3.2021)
1.1. Đặt nhan đề cho văn bản trên. Kể tên một văn bản khác (có tên tác giả) ở chương trình Ngữ
văn 9, học kì 2 có cùng phương thức biểu đạt chính với văn bản này?
1.2. Dựa vào văn bản, cho biết con búp bê “Rosie Boo” được tạo ra từ nguồn cảm hứng nào và
với mục đích gì?
1.3. Ở đoạn văn thứ [III] của văn bản, xác định một thành phần biệt lập?
Câu 2 (2.0 điểm).
Ở văn bản trên (câu 1), từ mục đích sản xuất ra mẫu búp bê “Rosie Boo”, nhà sản xuất muốn
truyền tải đến người đọc thông điệp: đồng cảm với những người khác biệt so với mình.
Viết đoạn văn khoảng 400 chữ trình bày suy nghĩ của em về thông điệp trên.
Câu 3 (5.0 điểm).
Bài thơ thể hiện cảm nhận tinh tế của thi nhân về khoảnh khắc thiên nhiên giao mùa từ cuối hạ
sang đầu thu.
Phân tích hai khổ thơ sau làm sáng rõ nhận xét trên.
Sông được lúc dềnh dàng Vẫn còn bao nhiêu nắng
Chim bắt đầu vội vã Đã vơi dần cơn mưa
Có đám mây mùa hạ Sấm cũng bớt bất ngờ
Vắt nửa mình sang thu Trên hàng cây đứng tuổi.
(Sang thu, Hữu Thỉnh)
- HẾT -
- CHÚC CÁC EM LÀM BÀI TỐT ! -
6
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
