Đề cương thực tập trắc địa đại cương

Chia sẻ: Phan Van Duc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

1.043
lượt xem 357
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trắc địa hay còn gọi là trắc đạc, là một ngành khoa học về đo đạc và xử lý số liệu đo đạc địa hình và địa vật nằm trên bề mặt Trái Đất. Trắc địa là đo đạc vị trí tọa độ (kinh độ, vĩ độ, cao độ), hình dạng, kích thước, phương hướng của địa hình mặt đất và địa vật nằm trên mặt đất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương thực tập trắc địa đại cương

®Ò c-¬ng thùc tËp tr¾c ®Þa PhÇn I: §o vÏ b×nh ®å khu vùc I.1. X©y dùng l-íi khèng chÕ ®o vÏ. D¹ng l-íi khèng chÕ ®o vÏ thµnh lËp: §-êng chuyÒn kÝn. I.1.1. Chän ®Ønh ®-êng chuyÒn. - §Ønh ®-êng chuyÒn lùa chän theo c¸c nguyªn t¾c ®· häc trong Tr¾c ®Þa ®¹i c-¬ng vµ tµi liÖu h-íng dÉn thùc tËp. - Sè ®Ønh: 04 ®Ønh gåm I, II, III, IV. - §¸nh dÊu ®Ønh ®-êng chuyÒn b»ng cäc gç cã tim lµ ®inh s¾t (tr-êng hîp ®Ønh ®-êng chuyÒn trªn nÒn ®Êt), ®¸nh dÊu b»ng s¬n ®á (tr-êng hîp ®Ønh ®-êng chuyÒn trªn bÒ mÆt BTXM hay mÆt ®-êng nhùa) I.1.2. §o ®¹c c¸c yÕu tè ®-êng chuyÒn. a) §o gãc. - §o c¸c gãc t¹i ®Ønh ®-êng chuyÒn. - Ph-¬ng ph¸p ®o: Ph-¬ng ph¸p ®o ®¬n gi¶n. - KÕt qu¶ ®o ®-îc lËp thµnh sæ theo mÉu. b) §o c¹nh. - Ph-¬ng ph¸p ®o: Sö dông th-íc thÐp víi m¸y kinh vÜ ®Ó x¸c ®Þnh h-íng ®-êng S 1 th¼ng. §o 2 lÇn, ®é chÝnh x¸c yªu cÇu: S TB 1000 - KÕt qu¶ ®o lËp thµnh sæ theo mÉu. c) §o cao tæng qu¸t c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn. - Ph-¬ng ph¸p ®o: Ph-¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc tõ gi÷a, ®o hai lÇn (®o ®i vµ ®o vÒ). §é chÝnh x¸c yªu cÇu: f hCP 30 L(km) (mm) - KÕt qu¶ ®o lËp thµnh sæ theo mÉu. I.1.3. B×nh sai ®-êng ®-êng chuyÒn. a. B×nh sai ®-êng chuyÒn kinh vÜ kÝn. Cho biÕt: Gãc ®Þnh h-íng c¹nh ®Çu , to¹ ®é ®iÓm ®Çu I (xI, yI). Sè liÖu do gi¸o I_II viªn h-íng dÉn cho cô thÓ. Yªu cÇu: B×nh sai vµ tÝnh to¹ ®é ®Ønh ®-êng chuyÒn. b. B×nh sai ®-êng ®o cao tæng qu¸t. Cho biÕt: Cao ®é ®iÓm I lµ HI. Yªu cÇu b×nh sai vµ tÝnh ®é cao c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn. 1
I.2. ®o ®iÓm chi tiÕt vÏ b×nh ®å. - Ph-¬ng ph¸p ®o: Ph-¬ng ph¸p toµn ®¹c. - C¸c ®iÓm ®o ph¶i thÓ hiÖn hÕt c¸c ®Æc tr-ng vÒ ®Þa h×nh, ®Þa vËt khu vùc ®o. - KÕt qu¶ ®o lËp thµnh sæ theo mÉu. I.3. vÏ b×nh ®å. I.3.1. VÏ l-íi khèng chÕ. - Tû lÖ vÏ: 1/250. - M¾t l-íi 10x10cm. - Khæ giÊy A1 I.3.2. VÏ ®iÓm chi tiÕt. VÏ ®iÓm chi tiÕt b»ng ph-¬ng ph¸p to¹ ®é cùc. I.3.3 Yªu cÇu ®èi víi b¶n vÏ b×nh ®å. 1- VÏ b»ng bót ch×. 2- Tr×nh bµy b¶n vÏ theo ®óng quy ®Þnh cña b¶n vÏ kü thuËt. + VÏ khung b¶n vÏ, khung tªn. + Ch÷ vµ sè sö dông trªn b¶n vÏ lµ ch÷ sè kü thuËt. Ch÷ vµ sè quay theo h-íng B¾c, riªng tªn ®-êng, tªn s«ng th× viÕt theo chiÒu däc s«ng hoÆc chiÒu däc tuyÕn ®-êng. + ThÓ hiÖn m¾t l-íi, to¹ ®é l-íi, ®Þa vËt trªn b×nh ®å theo nh- h-íng dÉn. Nhãm sinh viªn ph¶i hoµn thµnh 01 b×nh ®å chung cña nhãm. B×nh ®å nµy sö dông ®Ó gi¸o viªn h-íng dÉn bè trÝ tuyÕn ®-êng. Sau khi hoµn thµnh toµn bé c«ng t¸c ®o ®¹c mçi sinh viªn ph¶i hoµn thµnh B¸o c¸o thùc tËp riªng cña m×nh. 2
PhÇn iI: §o vÏ tuyÕn ®-êng. II.1. bè trÝ tuyÕn ®-êng. TuyÕn ®-êng ®-îc bè trÝ ra thùc ®Þa theo ph-¬ng ph¸p c¹nh gãc vu«ng. iI.2. ®o gãc vµ chiÒu dµi tæng qu¸t. - §o gãc b»ng: Ph-¬ng ph¸p ®o ®¬n gi¶n. - §o chiÒu dµi tæng qu¸t tuyÕn ®-êng: §o b»ng th-íc v¶i, ®o 02 lÇn. Ii.3. Bè trÝ ®-êng cong trªn tuyÕn Bè trÝ mét ®-êng cong trßn vµ mét ®-êng cong tæng hîp t¹i hai ®Ønh tuyÕn ®-êng §1, §2. II.3.1. Bè trÝ ®-êng cong trßn t¹i §1. - Chän b¸n kÝnh R (Víi yªu cÇu ®Ó sinh viªn n¾m ®-îc c¸ch bè trÝ ®-êng cong trßn nªn kh«ng chän b¸n kÝnh R theo cÊp ®-êng vµ theo ®Þa h×nh mµ chän R sao cho chiÒu dµi ®-êng cong K 30,00m). - TÝnh c¸c yÕu tè vµ bè trÝ c¸c ®iÓm chñ yÕu. - Bè trÝ c¸c ®iÓm chi tiÕt trªn ®-êng cong: Chän k=5,00m, bè trÝ theo c¸c ph-¬ng ph¸p ®· häc (tªn cäc chi tiÕt trong ®-êng cong ®¸nh theo sè thø tù vµ thèng nhÊt víi tªn cäc chi tiÕt trªn ®-êng th¼ng). C¸c cäc trong ®-êng cong ®-îc ®¸nh dÊu b»ng cäc gç cã tim lµ ®inh s¾t hoÆc b»ng s¬n ®á. II.3.2. Bè trÝ ®-êng cong tæng hîp t¹i §2. - Cho chiÒu dµi ®-êng cong chuyÓn tiÕp L=15,00m. Chän b¸n kÝnh R (Víi yªu cÇu ®Ó sinh viªn n¾m ®-îc c¸ch bè trÝ ®-êng cong trßn nªn kh«ng chän b¸n kÝnh R theo cÊp ®-êng vµ theo ®Þa h×nh mµ chän R sao cho chiÒu dµi ®-êng cong K 50,00m). - TÝnh c¸c yÕu tè vµ bè trÝ c¸c ®iÓm chñ yÕu theo ph-¬ng ph¸p t©m cè ®Þnh, b¸n kÝnh thay ®æi. - Bè trÝ c¸c ®iÓm chi tiÕt trªn ®-êng cong: Chän k=5,00m, bè trÝ c¸c ®iÓm chi tiÕt trªn c¶ phÇn ®-êng cong trßn vµ ®-êng cong chuyÓn tiÕp theo c¸c ph-¬ng ph¸p ®· häc(tªn cäc chi tiÕt trong ®-êng cong ®¸nh theo sè thø tù vµ thèng nhÊt víi tªn cäc chi tiÕt trªn ®-êng th¼ng). C¸c cäc trong ®-êng cong ®-îc ®¸nh dÊu b»ng cäc gç cã tim lµ ®inh s¾t hoÆc b»ng s¬n ®á. Ii.4. Bè trÝ cäc chi tiÕt trªn ®-êng th¼ng vµ ®o chiÒu dµi chi tiÕt, bè trÝ cäc h. II.4.1. Bè trÝ cäc chi tiÕt trªn ®-êng th¼ng. 3
Cäc chi tiÕt trªn ®-êng th¼ng bè trÝ t¹i c¸c vÞ trÝ sau: - Cäc ®Þa h×nh: T¹i vÞ trÝ thay ®æi ®Þa h×nh. - Cäc ®Þa vËt: T¹i c¸c vÞ trÝ giao víi c¸c ®Þa vËt cè ®Þnh nh-: cÇu, cèng, ®-êng s¾t, ®-êng nh¸nh, c«ng tr×nh ngÇm…. - Trong tr-êng hîp b»ng ph¼ng vµ kh«ng cã ®Þa vËt cè ®Þnh th× kh«ng qu¸ 10m ph¶i cã mét cäc chi tiÕt. - Tªn cäc chi tiÕt ®¸nh theo sè thø tù thèng nhÊt tõ ®-êng th¼ng vµo ®-êng cong. II.4.2. §o chiÒu dµi chi tiÕt tuyÕn ®-êng. - Ph-¬ng ph¸p ®o: §o b»ng th-íc v¶i, ®o 01 lÇn. KiÓm tra kÕt qu¶ ®o dùa vµo kÕt qu¶ ®o chiÒu dµi tæng qu¸t. S 1 S TQ 500 - KÕt qu¶ ®o lËp thµnh sæ theo mÉu. II.4.3. Bè trÝ cäc H trªn tuyÕn ®-êng. Ii.4. ®o cao chi tiÕt tuyÕn ®-êng, vÏ mÆt c¾t däc. II.4.1. §o cao chi tiÕt tuyÕn ®-êng. - Ph-¬ng ph¸p ®o: Ph-¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc tõ gi÷a kÕt hîp ng¾m to¶. Mèc ®é cao ®· ®o trong b-íc ®o cao tæng qu¸t ®Ønh ®-êng chuyÒn. - KiÓm tra kÕt qu¶ ®o nh- sau: fhcp = ± 50 L(km) ( mm) L lµ chiÒu dµi tuyÕn ®-êng tÝnh b»ng km - KÕt qu¶ ®o lËp thµnh sæ theo mÉu. II.4.2. VÏ mÆt c¾t däc tuyÕn ®-êng (Tr¾c däc). - Tû lÖ: + Tû lÖ dµi b»ng tû lÖ b×nh ®å (1/250). + Tû lÖ cao gÊp 10 lÇn tû lÖ dµi (1/25). - Khæ giÊy: GiÊy kÎ « ly kÐo dµi, chiÒu cao tê giÊy lµ 297mm. - VÏ theo b¶n vÏ mÉu vµ vÏ b»ng bót ch×. Ii.5. ®o vÏ mÆt c¾t ngang. II.5.1. §o mÆt c¾t ngang (Tr¾c ngang). - §o tÊt c¶ c¸c mÆt c¾t ngang trªn tuyÕn. - Ph-¬ng ph¸p ®o: Dïng m¸y kinh vÜ hoÆc m¸y thuû b×nh vµ th-íc v¶i. - Ph¹m vi ®o: Tõ tim ®-êng sang mçi bªn 20m (Trõ tr-êng hîp v-íng nhµ, s«ng, t-êng rµo th× dõng l¹i ë mÐp nhµ, mÐp n-íc, mÐp t-êng). - KÕt qu¶ ®o lËp thµnh sæ theo mÉu. 4
II.5.2. VÏ mÆt c¾t ngang. - Mçi sinh viªn lùa chän 5 mÆt c¾t ngang ®Ó vÏ (cã Ýt nhÊt 02 mÆt c¾t ngang trong ®-êng cong). - Tû lÖ vÏ: 1/200. - Khæ giÊy: A4. - VÏ b»ng bót ch×, vÏ b¶n vÏ theo mÉu. PhÇn iiI: tµi liÖu ph¶i hoµn thµnh Mçi sinh viªn ph¶i hoµn thµnh tµi liÖu thùc tËp bao gåm: 1. B¸o c¸o thùc tËp (Sinh viªn ph«t« mÉu b¸o c¸o thùc tËp vµ ®iÒn sè liÖu cña m×n vµo c¸c sæ ®o vµ phÇn tÝnh to¸n). 2. B×nh ®å khu vùc (mçi sinh viªn cã sè liÖu gãc ®Þnh h-íng kh¸c nhau). I-II 3. Tr¾c däc tuyÕn ®-êng (®ãng kÌm vµo B¸o c¸o thùc tËp). 4. Tr¾c ngang tuyÕn ®-êng (®ãng kÌm vµo B¸o c¸o thùc tËp). PhÇn iv: yªu cÇu vµ néi quy thùc tËp §Ó kÕt qu¶ thùc tËp ®¹t yªu cÇu, sinh viªn cÇn l-u ý mét sè vÊn ®Ò sau. 1. §äc l¹i phÇn bµi gi¶ng liªn quan ®Õn néi dung thùc tËp tr-íc khi ®i thùc tËp. 2. Xem kü ®Ò c-¬ng thùc tËp, tµi liÖu h-íng dÉn thùc tËp. 3. Tµi liÖu b¸o c¸o thùc tËp lµm theo mÉu vµ ph¶i ®-îc duyÖt tr-íc khi b¶o vÖ. Sinh viªn nµo kh«ng duyÖt tµi liÖu th× kh«ng ®-îc b¶o vÖ. Tµi liÖu theo duyÖt theo lÞch chung cña c¶ nhãm. 4. Tæ chøc lµm viÖc theo nhãm, ph©n c«ng 01 nhãm tr-ëng vµ 01 nhãm phã, ng-êi b¶o qu¶n dông cô ®o, cã kÕ ho¹ch lµm viÖc, ph©n c«ng c«ng viÖc, tæng kÕt kÕt qu¶ lµm viÖc sau mçi ngµy, mçi ng-êi lµm ph¶i tr×nh bµy l¹i c¸ch lµm vµ kÕt qu¶ c«ng viÖc cña m×nh tr-íc nhãm. 5. Sinh viªn ph¶i tù b¶o qu¶n dông cô trong qu¸ tr×nh thùc tËp. NÕu lµm h- háng hoÆc mÊt dông cô thùc tËp ph¶i båi th-êng cho nhµ tr-êng. Tr-íc khi b¶o vÖ thùc tËp nhãm sinh viªn ph¶i tr¶ ®Çy ®ñ dông cô thùc tËp cho Bé m«n. 6. §i thùc tËp ®Çy ®ñ. TuyÖt ®èi tu©n theo h-íng dÉn cña gi¸o viªn h-íng dÉn. 7. Thêi gian: S¸ng tõ 6 h 30’ ®Õn 11 h, chiÒu tõ 13 h 30’ ®Õn 17 h 30’ Bé m«n Tr¾c ®Þa NguyÔn m¹nh toµn 5
B¸o c¸o thùc tËp Më ®Çu Tr¾c ®Þa trong x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng lµ m«n häc mang tÝnh thùc tiÔn rÊt lín. V× vËy ngoµi viÖc n¾m ®-îc lý thuyÕt c¬ b¶n cßn ph¶i vËn dông lý thuyÕt còng nh- tiÕn hµnh c«ng viÖc ®o ngoµi thùc ®Þa mét c¸ch thµnh th¹o. Thùc tËp tr¾c ®Þa ®¸p øng yªu cÇu ®ã. Sau ®ît thùc tËp ngoµi viÖc sö dông thµnh th¹o dông cô ®o, ®o ®¹c c¸c yÕu tè c¬ b¶n, thùc hiÖn hÇu hÕt c¸c c«ng t¸c tr¾c ®Þa trong x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng sinh viªn cßn biÕt c¸ch tæ chøc mét ®éi kh¶o s¸t, hoµn thµnh tµi liÖu néi nghiÖp…. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch thùc tËp cña Bé m«n Tr¾c ®Þa, líp … … … ..®· tiÕn hµnh ®i ……… thùc tËp ngoµi hiÖn tr-êng tõ ngµy … … ..®Õn ngµy… … … .. t¹i khu vùc ....... …… ……… Nhãm thùc tËp sè … .. gåm: … tt Hä vµ tªn sinh viªn Ghi chó tt Hä vµ tªn sinh viªn Ghi chó 6
PhÇn I: §o vÏ b×nh ®å khu vùc I. x©y dùng l-íi khèng chÕ ®o vÏ (®-êng chuyÒn kinh vÜ). L-íi khèng chÕ ®o vÏ dïng lµm c¬ së ®Ó ®o vÏ c¸c ®iÓm chi tiÕt trong qu¸ tr×nh thµnh lËp b×nh ®å. Tuú theo ®Þa h×nh khu vùc vµ sè ®iÓm gèc cã trong khu vùc mµ l-íi khèng chÕ ®o vÏ cã d¹ng ®-êng chuyÒn phï hîp, ®-êng chuyÒn khÐp kÝn... Trong phÇn thùc tËp nµy lùa chän x©y dùng l-íi khèng chÕ ®o vÏ d-íi d¹ng ®-êng chuyÒn kÝn. §Ó ®Þnh vÞ ®-îc l-íi, gi¶ ®Þnh to¹ ®é, ®é cao mét ®iÓm vµ ph-¬ng vÞ mét c¹nh. I.1. Chän ®iÓm ®-êng chuyÒn khÐp kÝn. Tr-íc tiªn ph¶i kh¶o s¸t toµn bé khu vùc cÇn ph¶i vÏ b×nh ®å ®Ó sau ®ã lùa chän ®-îc n¬i ®Æt ®Ønh ®-êng chuyÒn cho thÝch hîp tháa m·n mét sè yªu cÇu chÝnh sau: - §Ønh ®-êng chuyÒn ph¶i ®Æt ë n¬i b»ng ph¼ng, æn ®Þnh, cã thÓ b¶o qu¶n ®-îc trong thêi gian dµi. - ChiÒu dµi mçi c¹nh tõ 50 ®Õn 400 m (Trong bµi thùc tËp lùa chän chiÒu dµi 80 120m). - §Ønh ®-êng chuyÒn ph¶i nh×n thÊy ®Ønh tr-íc vµ ®Ønh sau. - T¹i ®ã ph¶i nh×n ®-îc bao qu¸t ®Þa h×nh, ®o ®-îc nhiÒu ®iÓm chi tiÕt. Sau khi ®· lùa chän vÞ trÝ c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn, dïng cäc gç (4x4x30 cm) ch«n hoÆc dïng s¬n vÏ ®Ó ®¸nh dÊu vÞ trÝ ®Ønh ®-êng chuyÒn. H×nh minh ho¹: Khu d©n c- II I S«ng t« lÞch III IV Khu d©n c- I.2. §o ®¹c c¸c yÕu tè cña ®-êng chuyÒn. a. §o gãc ®Ønh ®-êng chuyÒn: + Dông cô ®o: M¸y kinh vÜ + cäc tiªu. + Ph-¬ng ph¸p ®o: §o gãc b»ng theo ph-¬ng ph¸p ®o ®¬n gi¶n víi m¸y kinh vÜ c ã ®é chÝnh x¸c t = 1’ (®èi víi m¸y kinh vÜ quang häc), t= 30” (®èi víi m¸y kinh vÜ ®iÖn tö). Sai sè cho phÐp gi÷a hai nöa lÇn ®o lµ 2t. + TiÕn hµnh : §o tÊt c¶ c¸c gãc cña ®-êng chuyÒn, cô thÓ t¹i gãc II I IV nh- sau: TiÕn hµnh ®Þnh t©m vµ c©n m¸y kinh vÜ t¹i ®Ønh I, dùng cäc tiªu t¹i ®Ønh II vµ IV. 7
* VÞ trÝ thuËn kÝnh(TR): Quay m¸y ng¾m tiªu t¹i II ®äc gi¸ trÞ trªn bµn ®é ngang (a1) sau ®ã quay m¸y thuËn chiÒu kim ®ång hå ng¾m tiªu t¹i IV ®äc gi¸ trÞ trªn bµn ®é ngang (b1) Gãc ®o ë mét nöa lÇn ®o thuËn kÝnh: b a1. * VÞ trÝ ®¶o kÝnh(PH): §¶o èng kÝnh, quay m¸y 1800 ng¾m l¹i cäc tiªu t¹i IV ®äc trÞ sè trªn bµn ®é ngang (b2), quay m¸y thuËn chiÒu kim ®ång hå ng¾m tiªu t¹i I, ®äc trÞ sè trªn bµn ®é ngang (a2) Gãc ®o ë mét nöa lÇn ®o ®¶o kÝnh: = b2- a2. 2 nÕu = - 2t th× lÊy gi¸ trÞ trung b×nh lµm kÕt qu¶ ®o. 1 2 nÕu = - > 2t . §o kh«ng ®¹t yªu cÇu, ph¶i ®o l¹i . tk dk + KÕt qu¶ ®o ®-îc ghi vµo sæ ®o gãc b»ng duíi ®©y: Sæ ®o gãc b»ng Ng-êi ®o: … … … … ……… M¸y ®o: Ng-êi ghi:… … … … ……… Thêi tiÕt: VÞ trÝ H-íng Sè ®äc trªn TrÞ sè gãc §iÓm bµn ng¾m bµn ®é ngang nöa lÇn ®o ®Æt Gãc ®o Ph¸c ho¹ ®é m¸y 0000’00” IV 83009’40” TR 0 II 83 09’40” 83009’40” I 0 II 263 10’00” 83009’40” PH 0 180 00’20” IV 0000’00” I 89032’40” TR 89032’40” III 89032’30” II III 269032’40” 89032’20” PH 180000’20” I 00 II 91048’20” TR 91048’20” IV 91048’30” III 0 IV 271 48’40” 91048’40” PH 0 II 180 0000’00” 95030’40” III 95030’20” TR 0 I 95 30’20” IV 275030’40” I 95031’00” PH 0 III 179 59’40” 8
Sau khi ®o c¸c gãc b»ng, ta thÊy: < §o ®¹t yªu cÇu. i cp b. §o chiÒu dµi c¹nh ®-êng chuyÒn. * §èi víi c¹nh trªn bê s«ng: + Ph-¬ng ph¸p ®o: Dïng m¸y kinh vÜ ®Ó x¸c ®Þnh h-íng ®-êng th¼ng, chiÒu dµi c¸c c¹nh cña ®-êng chuyÒn b»ng th-íc v¶i ®o ®i vµ ®o vÒ: ®-îc kÕt qu¶ lµ S1 vµ S2. Dïng sai sè t-¬ng ®èi khÐp kÝn ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®o: S1 S2 1 S 1 NÕu trong ®ã S = S1 - S2 , th× kÕt qu¶ ®o lµ: S TB T S TB 1000 2 1 S 1 NÕu: Ph¶i ®o l¹i c¹nh ®-êng chuyÒn . T S TB 1000 + KÕt qu¶ ®o ®-îc ghi vµo trong sæ ®o nh- sau: Sæ ®o chiÒu dµi c¹nh ®-êng chuyÒn S(m) S/Stb C¹nh S®I(m) SvÒ(m) Stb(m) I- I I 75,77 75,78 0,01 75,775 III-IV 69,15 69,10 0,05 69,125 * §èi víi c¹nh qua s«ng + Ph-¬ng ph¸p ®o: Dïng ph-¬ng ph¸p ®o gi¸n tiÕp (hay ®o tam gi¸c) + Cô thÓ nh- sau: M II I E S«ng t« lÞch N III IV F VÝ dô: §Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch tõ I - IV, ta chän vÞ trÝ ®iÓm E sao cho tõ E nh×n thÊy I, IV vµ ®o¹n IE ®o ®-îc chiÒu dµi b»ng th-íc v¶i. §o c¸c gãc trong tam gi¸c E I IV:   c¸c gãc EIIV vµ IEIV ®-îc ®o b»ng ph-¬ng ph¸p ®o ®¬n gi¶n.   T-¬ng tù chän vÞ trÝ ®iÓm F . TiÕn hµnh ®o c¸c gãc IFIV vµ FIVI b»ng ph-¬ng ph¸p ®o ®¬n gi¶n. 9
B¶ng kÕt qu¶ ®o gãc trong tam gi¸c e i iv §iÓm VÞ trÝ H-íng TrÞ sè gãc ®Æt bµn Sè ®äc trªn Gãc ®o Ph¸c ho¹ ng¾m nöa lÇn ®o m¸y ®é bµn ®é ngang 0000’00’’ I 20027’00” TR 20027’00” E 89009’30” IV 200027’00” E 20028’00” PH 0 I 179 59’00” 0000’00” E 90032’40” TR 0 IV 90 32’40” 90032’00” I 0 IV 270 31’40” 90031’20” PH 0 E 180 00’20” B¶ng kÕt qu¶ ®o gãc trong tam gi¸c f i iv §iÓm VÞ trÝ H-íng TrÞ sè gãc ®Æt bµn Sè ®äc trªn Gãc ®o Ph¸c ho¹ ng¾m nöa lÇn ®o m¸y ®é bµn ®é ngang 0000’00” I 89009’40” TR 89009’40” F 89009’30” IV 0 F 269 10’20” 89009’20” PH 0 I 180 01’00” 0000’00” F 20037’00” TR 0 IV 20 37’00” 20036’40’’ I 0 IV 200 37’40” 20036’20” PH 0 F 180 01’20” §o kho¶ng c¸ch E I vµ F IV, ®o 02 lÇn b»ng th-íc v¶i nh- ®o c¹nh ®-êng chuyÒn trªn bê. Dùa vµo ®Þnh lý hµm sè sin ®Ó tÝnh chiÒu dµi c¹nh I IV. §èi víi c¹nh II III, tiÕn hµnh t-¬ng tù. 10
B¶ng kÕt qu¶ ®o gãc trong tam gi¸c M Ii iII §iÓm VÞ trÝ H-íng TrÞ sè gãc ®Æt bµn Sè ®äc trªn Gãc ®o Ph¸c ho¹ ng¾m nöa lÇn ®o m¸y ®é bµn ®é ngang 0000’00” M 21023’40” TR 0 II 21 23’40” 21023’30” III 0 II 201 24’40” 21023’20” PH 0 M 180 01’20” 0000’00” III 88049’20” TR 0 M 88 49’20” 88049’40” II 0 M 268 50’00” 88050’00” PH 0 III 180 00’00” B¶ng kÕt qu¶ ®o gãc trong tam gi¸c N II III §iÓm VÞ trÝ H-íng TrÞ sè gãc ®Æt bµn Sè ®äc trªn Gãc ®o Ph¸c ho¹ ng¾m nöa lÇn ®o m¸y ®é bµn ®é ngang 0000’00’’ N 92000’40” TR 0 II 92 00’40” 92000’20” III 0 II 272 1’20’’ 92000’00” PH 0 N 180 01’20” 0000’00” III 20058’00” TR 0 N 20 55’00” 20058’20" II 0 N 200 58’20” 20058’40” PH 0 III 179 59’40” §o kho¶ng c¸ch M II vµ N III, ®o 02 lÇn b»ng th-íc v¶i nh- ®o c¹nh ®-êng chuyÒn trªn bê 11
B¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ®o gãc trong ®o dµi qua s«ng Tam gi¸c Gãc ®Ønh Gi¸ trÞ gãc Tam gi¸c Gãc ®Ønh Gi¸ trÞ gãc 90032’00” 88049’40” I II 20027’30” 21023’30” I-E-IV II-M-III IV III 69000’30” 69046’50” E M 20036’40” 20058’20” I II 89009’30” 92000’20” I-F-IV II-N-III IV III 70013’50” 67001’20” F N Sö dông ®Þnh lý hµm sin trong tam gi¸c ta x¸c ®Þnh ®-îc kho¶ng c¸ch I-IV theo 2 tam gi¸c. KiÓm tra kÕt qu¶ ®o gièng nh- ®o chiÒu dµi trùc tiÕp ë trªn bê. KÕt qu¶ ®o chiÒu dµi c¹nh qua s«ng S S/Stb §é dµi c¹nh §o lÇn 1 §o lÇn 2 Stb S I-IV 53,43 53,46 0,03 53,445 S II-III 51,45 51,45 0 51,45 Sæ ®o dµi c¸c c¹nh ®-êng chuyÒn C¹nh §é dµi Ghi chó I-II 75,775 m §o trùc tiÕp III-IV 69,125 m §o trùc tiÕp I-IV 53,445 m §o gi¸n tiÕp II-III 51,45 m §o gi¸n tiÕp Tæng chiÒu dµi L = 249,795 m c. §o cao tæng qu¸t ®Ønh ®-êng chuyÒn: *§èi víi hai ®Ønh cña c¹nh ®-êng chuyÒn n»m trªn bê s«ng: +Ph-¬ng ph¸p ®o: ¸p dông ph-¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc tõ gi÷a. +TiÕn hµnh: - §Æt m¸y thñy b×nh gi÷a ®Ønh I vµ II cña ®uêng chuyÒn (tr¹m J1). Sau khi c©n chØnh m¸y quay m¸y ng¾m vµ ®äc sè trªn mia t¹i I (mia sau) vµ t¹i II (mia tr-íc). - ChuyÓn m¸y sang tr¹m J4 gi÷a hai ®Ønh III vµ IV ®äc trÞ sè mia sau t¹i III vµ mia tr-íc t¹i IV. 12
(L-u ý: Trong tr-êng hîp kh«ng thÓ dïng 01 tr¹m m¸y ®Ó ®o hiÖu ®é cao gi÷a 2 ®Ønh I vµ II, III vµ IV cã thÓ sö dông nhiÒu tr¹m m¸y theo ph-¬ng ph¸p ®o cao tr×nh tù ®· häc) J1 J2 II I J6 S«ng t« lÞch J3 III IV J5 J4 * §èi víi hai ®Ønh cña c¹nh ®-êng chuyÒn qua s«ng: +Ph-¬ng ph¸p ®o: Dïng ph-¬ng ph¸p ®o cao qua s«ng. VÝ dô ®Ó ®o hiÖu ®é cao gi÷a hai ®Ønh II vµ III ta chän hai vÞ trÝ ®Æt m¸y thñy b×nh t¹i J2 vµ J3 sao cho II J2 III III J3 II. §o ®é chªnh cao gi÷a hai ®Ønh I vµ IV ta ®-îc ®é chªnh cao ë mçi lÇn ®o lµ h1 vµ h2. 1cm NÕu h1 - h2 ≤ réng s«ng th× ®¹t yªu cÇu. 100m h1 h2 §é chªnh cao gi÷a hai ®iÓm lµ: h 2 §Ó ®o ®é chªnh cao gi÷a hai ®iÓm II vµ III ta tiÕn hµnh t-¬ng tù. * KÕt qña ®o cao tæng qu¸t c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn : 13
Sæ ®o cao tæng qu¸t ®Ønh ®-êng chuyÒn TrÞ sè ®äc trªn mia §é chªnh cao §é chªnh cao Tr¹m §iÓm ®Æt mia trung b×nh (m) Ghi chó m¸y 1 lÇn ®o (m) Sau Tr-íc I 1355 §o trùc J1 0,210 tiÕp II 1145 II 0968 -0,500 J2 III 1468 §o qua -0,503 s«ng II 0810 -0,505 J3 III 1315 III 1475 §o trùc J4 0,435 tiÕp IV 1040 IV 1522 -0,146 J5 I 1668 §o qua -0,148 s«ng IV 1115 -0,150 J6 I 1265 I.3. TÝnh vµ b×nh sai ®-êng chuyÒn. I.3.1. B×nh sai l-íi mÆt b»ng. Cho to¹ ®é ®iÓm I lµ XI = 100.000(m), YI = 100.000, gãc ®Þnh h-íng canh I-II . TiÕn hµnh b×nh sai ®-êng chuyÒn khÐp kÝn theo c¸c b-íc sau: B-íc 1. TÝnh kiÓm tra vµ b×nh sai gãc. - TÝnh sai sè khÐp gãc cho phÐp: f hcp 1.5t n = 1'30' ' Trong ®ã t lµ ®é chÝnh x¸c cña m¸y kinh vÜ, n lµ tæng sè gãc trong ®-êng chuyÒn. n (n 2)180 0 = 360001’20”-3600=1’20’’ - TÝnh sai sè khÐp gãc khi ®o: f hdo i i1 KiÓm tra ®iÒu kiÖn khÐp kÝn gãc: NÕu f do f c p kÕt qu¶ ®o kh«ng ®¹t yªu cÇu, ®o l¹i. NÕu f kÕt qu¶ ®o ®¹t yªu cÇu. TiÕn hµnh b×nh sai gãc f do cp - TÝnh sè hiÖu chØnh gãc: do b×nh sai gÇn ®óng nªn coi sai sè ®o gãc cña c¸c gãc lµ b»ng f 1'20' ' do nhau: sè hiÖu chØnh gãc V =- =–20’’ n i 4 - TÝnh gãc sau b×nh sai: 83009’20” ' V 1 1 i 14
89032’10” ' V 2 2 i 91048’10” ' V 3 3 i 95030’20” ' V 4 4 i KiÓm tra: v =-f tho¶ m·n. ®o n ' (n 2)180 0 i i1 B-íc 2. TÝnh gãc ®Þnh h-íng c¸c c¹nh ®-êng chuyÒn: 0 Víi gãc ®Þnh h-íng c¹nh ®Çu: I-II = 260 TÝnh gãc ®Þnh h-íng c¸c c¹nh cña ®-êng chuyÒn: 0 I II .......... ......... =169 32’10” II III .......... .......... .......... .......... .. 81020’20” III IV II III .......... .......... .......... .......... .. -309’20’’ 356050’40” IV I III IV KiÓm tra b»ng c¸ch tÝnh l¹i gãc ®Þnh h-íng c¹nh khëi ®Çu: I II IV 1......................................................................... B-íc 3. TÝnh vµ b×nh sai sè gia täa ®é. - TÝnh sè gia to¹ ®é gi÷a c¸c ®iÓm: xI-II = SI-II .cos = - 13,158 yI-II = SI-II .sin = -74,624 I-II I-II xII-III = SII-III .cos = -50,594 yII-III = SII-III .sin = 9,344 II-III II-III xIII-IV = SIII-IV .cos = 10,410 ; yIII-IV = SIII-IV .sin =68,337 III-IV III-IV xIV-I = SIV-I .cos = 53,364 yIV-I = SIV-I .sin = -2,942 IV-I IV-I - TÝnh sai sè khÐp to¹ ®é theo trôc x: fx = Xi =0,022 - TÝnh sai sè khÐp to¹ ®é theo trôc x: fy = Yi = .0,115 2 f Y2 =0,117 - TÝnh sai sè khÐp to¹ ®é: f S fX fS 1 1 KiÓm tra: NÕu kÕt qu¶ ®o chiÒu dµi kh«ng ®¹t yªu cÇu, ®o l¹i. T S 1000 fS 1 1 NÕu kÕt qu¶ ®o chiÒu dµi ®¹t yªu cÇu, b×nh sai sè gia to¹ ®é: T S 1000 fX fY - 0,007 - 0,034 V SI V SI XI II YI II S S II II fX fY - 0,004 - 0,024 V S II V S II X II I II YII I II S S III III fX fY - 0,006 - 0,032 V S III V S III X III IV YIII IV S S IV IV fX fY - 0,005 . – 0,025 V S IV V S IV X IV I YIV I S S I I 15
KiÓm tra viÖc tÝnh gia sè to¹ ®é: …… …. v = = -fxi xi ……… .. v yi = = -fyi - TÝnh sè gia täa ®é sau b×nh sai: X I' YI' = - 13,165 = -74,658 XI V YI V II II XI II II YI II II ' ' = - 50,598 =9,320 X II X II V YII YII V III III X II III III YII III III ' ' = 10,404 = 68,305 X III X III V YIII YIII V IV IV X III IV IV YIII IV IV ' ' = 53,359 = -2,967 X IV X IV V YIV YIV V I I X IV I I YIV I I KiÓm tra kÕt qu¶ tÝnh gia sè to¹ ®é sau b×nh sai: ' =0 x '=0 y B-íc 4. TÝnh täa ®é c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn: X I' YI' =86,835 = 25,342 X II XI YII YI II II ' ' = 36,237 = 34,662 X III X II X II YIII YII YII III III ' ' = 46,641 = 102,967 X IV X III X III YIV YIII YIII IV IV ' ' X IV I = 100 YIV I =100 XI X IV YI YIV I.3.2. B×nh sai l-íi ®o cao c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn. Gi¶ ®Þnh ®é cao ®iÓm I lµ HI = 10,000 (m). Dùa vµo ®é chªnh cao ®o ®-îc gi÷a c¸c ®Ønh ®-êng chuyÒn tiÕn hµnh b×nh sai theo c¸c b-íc sau: B-íc 1. TÝnh vµ kiÓm tra kÕt qu¶ ®o: - TÝnh sai sè khÐp ®é cao cho phÐp: f hcp 30 L(km)mm = .14,994 (mm) n - TÝnh sai sè khÐp ®é cao khi ®o: f hdo hido = .– 6(mm) i1 KiÓm tra: NÕu f hdo f hcp kÕt qu¶ ®o kh«ng ®¹t yªu cÇu, ®o l¹i. NÕu f hdo f hcp kÕt qu¶ ®o ®¹t yªu cÇu, b×nh sai ®é chªnh cao. B-íc 2. TÝnh vµ b×nh sai ®é chªnh cao. - TÝnh sè hiÖu chØnh ®é chªnh cao: f hdo = 0,002 VhI SI II II S f hdo = 0,001 Vh II S II III I II S f hdo = 0,002 Vh III S III IV IV S f hdo S IV I = 0,001 Vh IV I S 16
- TÝnh ®é chªnh cao sau b×nh sai: hI' = 0,210 + 0,002 = 0,212 hI VhI II II II ' = -0,503 + 0,001= -0,502 hII hII VhII III III I II ' = 0,435 + 0,002= 0,437 hIII hIII Vh III IV IV IV ' = -0,148 + 0,001= -0,147 hIV hIV Vh IV I I I B-íc 3. TÝnh ®é cao c¸c ®iÓm. hI' = 10 + 0,212= 10,212 H II HI II ' = 10,212 – 0,502 = 9,710 H III H II hII III ' =9,710 + 0,437 = 10,147 H IV H III hIII IV B¶ng tæng hîp to¹ ®é vµ ®é cao c¸c ®Ønh ®-êng chyÒn Tªn ®iÓm X(m) Y(m) H(m) Ghi Chó I 100 100 10 II 86,835 25,342 10,212 III 36,237 34,662 9,710 IV 46,641 102,967 10,147 I.4. VÏ ®-êng chuyÒn. - Tû lÖ vÏ: 1/250. - GiÊy vÏ: A1.- L-íi « vu«ng: 10x10cm. (Ph-¬ng ph¸p vÏ nh- bµi tËp lín sè 01) ii. §o, vÏ c¸c ®iÓm chi tiÕt. II.1. §o ®iÓm chi tiÕt. a. §o c¸c ®iÓm chi tiÕt: - Ph-¬ng ph¸p ®o: Ph-¬ng ph¸p toµn ®¹c. - C«ng t¸c chuÈn bÞ: Mét bé m¸y kinh vÜ, 2 mia, cäc tiªu, th-íc v¶i, sæ ghi vµ mét nhãm ®o tèi thiÓu 3 ng-êi. - Tr×nh tù ®o: §Æt m¸y kinh vÜ t¹i c¸c ®Ønh l-íi khèng chÕ ®o tÊt c¶ c¸c ®iÓm chi tiÕt ®Ó vÏ b×nh ®å. VÝ dô ®Æt m¸y kinh vÜ t¹i I, däi t©m vµ c©n b»ng m¸y, ®o chiÒu cao m¸y (i). Sau ®ã quay m¸y ng¾m vÒ cäc tiªu t¹i II vµ ®-a sè ®äc trªn bµn ®é ngang lµ 0000'00''. TiÕp theo quay m¸y ng¾m vÒ mia dùng t¹i c¸c ®iÓm chi tiÕt, t¹i mçi ®iÓm chi tiÕt ®äc c¸ c gi¸ trÞ trªn mia theo 3 d©y (d©y trªn, d©y gi÷a, d©y d-íi) vµ ®äc gi¸ trÞ trªn bµn ®é ngang, bµn ®é ®øng. Cø tiÕp tôc nh- vËy cho tíi khi ®o hÕt tr¹m m¸y. Sè liÖu ®o ®-îc ghi vµo trong sæ ®o theo mÉu. 17
Sæ ®o ®iÓm chi tiÕt vÏ b×nh ®å §iÓm ®Æt m¸y: I Ngµy ®o: §iÓm ®Þnh h-íng: II Ng-êi ®o: Cao ®é ®iÓm ®Æt m¸y: Ng-êi ghi sæ: ChiÒu cao m¸y: i = (m) Thêi tiÕt: MoTT=…… Gi¸ trÞ ®äc trªn Gi¸ trÞ ®äc trªn bµn n (m) Kho¶ng c¸ch HiÖu ®é cao §é cao Gi¸ trÞ ®äc mia bµn ®é ngang ®é ®øng TT Ghi chó S(m) h(m) H(m) D©y trªn D©y gi÷a D©y d-íi §é Phót Gi©y §é Phót Gi©y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 … … …… … … … … …… … … …… … …. … … 1 .. .. . . . . . . … … …… … … … … …… … … …… … …. … … 2 .. .. . . . . . . 3 18
Mét sè chó ý: - Trong qu¸ tr×nh ®o nÕu ®Þa h×nh phøc t¹p th× ph¶i cã mét ng-êi ®i vÏ ph¸c ho¹ l¹i ®Þa h×nh cïng víi ng-êi ®i mia, sè thø tù ®iÓm trªn b¶n ph¸c ho¹ ph¶i trïng víi sè thø tù ®iÓm trong sæ ghi ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c vÏ b×nh ®å ®Þa h×nh kh«ng bÞ nhÇm lÉn. - C¸c ®iÓm chi tiÕt: Bao gåm ®iÓm ®Þa vËt vµ ®iÓm ®Þa h×nh + §iÓm ®Þa vËt: Lµ nh÷ng ®iÓm chØ râ vÞ trÝ chÝnh x¸c cña c¸c ®Þa vËt trªn thùc ®Þa nh-: gãc nhµ, mÐp ®-êng, cét ®iÖn, mÐp s«ng… + §iÓm ®Þa h×nh: Lµ nh÷ng ®iÓm chØ sù thay ®æi ®i¹ h×nh d¸ng ®Êt cña khu vùc nh-: ®iÓm cao, thÊp cña mÆt ®Êt. Trong tr-êng hîp c¸c tr¹m m¸y ®Æt t¹i ®Ønh ®-êng chuyÒn kh«ng ®o ®-îc hÕt c¸c ®iÓm chi tiÕt cã thÓ sö dông c¸c tr¹m m¸y phô. - Ph¹m vi ®o vÏ theo yªu cÇu cña gi¸o viªn h-íng dÉn. - MËt ®é c¸c ®iÓm chi tiÕt ph¶i ®ñ ®Ó biÓu diÔn ®Þa vËt còng nh- m« t¶ hÕt ®Þa h×nh. b. TÝnh c¸c yÕu tè: - TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a 2 d©y ®o kho¶ng c¸ch c¾t trªn mia: n = d©y trªn – d©y d-íi. - TÝnh kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn mia: S = K.n.Cos2V (K = 100 = const.) - TÝnh hiÖu ®é cao tõ m¸y ®Õn ®iÓm ®Æt mia: 1 hi = S.tgV + i – l hoÆc hi K .n.Sin2V il 2 - TÝnh ®é cao ®iÓm ®Æt mia: Hi = Hm¸y + hi II.2. VÏ ®iÓm chi tiÕt. Sau khi ®· vÏ l-íi khèng chÕ tiÕn hµnh vÏ c¸c ®iÓm chi tiÕt. VÏ b»ng ph-¬ng ph¸p to¹ ®é cùc. - §Æt m¸y t¹i ®iÓm nµo th× ®iÓm ®ã lµ gèc to¹ ®é, h-íng chuÈn chÝnh lµ trôc to¹ ®é. - Dïng th-íc ®o ®é ®o tõ h-íng gèc mét gãc ®óng b»ng gãc ®· ®o ë thùc ®Þa. Trªn h-íng ®ã ta ®o mét ®o¹n b»ng S/M ( S lµ kho¶ng c¸ch thùc tõ m¸y ®Õn mia, M lµ mÉu sè tû lÖ b¶n ®å ). Ta ®-îc vÞ trÝ ®iÓm chi tiÕt sè 1, ®¸nh dÊu trªn b¶n vÏ b»ng dÊu chÊm ( . ). ViÕt ®é cao cña ®iÓm chi tiÕt b»ng c¸ch lÊy dÊu chÊm cña vÞ trÝ ®iÓm lµm dÊu phÈy mÐt. Sè ®é cao viÕt vu«ng gãc víi h-íng b¾c, chØ ghi ®Õn cm. C¸c ®iÓm kh¸c cßn l¹i vÏ t-¬ng tù. - Sau khi vÏ hÕt c¸c ®iÓm chi tiÕt nªn b×nh ®å, dùa vµo phÇn ghi chó ®iÓm vµ s¬ ho¹ tiÕn hµnh nèi c¸c ®iÓm ®Þa h×nh: mÐp ®-êng, nhµ, s«ng suèi... vµ dïng ký hiÖu ®Ó thÓ hiÖn c¸c ®iÓm ®Þa vËt: c©y, cét ®iÖn, ......(xem mét sè ký hiÖu ë phÇn cuèi b¸o c¸o). Cuèi cïng lµ phÇn biªn tËp: Ghi chó tªn b×nh ®å khu vùc ë phÝa trªn b¶n vÏ, dïng mòi tªn chØ h-íng b¾c ®Ó bè trÝ ë gãc trªn bªn ph¶i tê b×nh ®å ®Ó chØ h-íng b¾c. T¹o b¶ng khung tªn vµ chó thÝch nh÷ng ký hiÖu dïng trong b×nh ®å ë phÇn phÝa gãc d-íi cña tê b×nh ®å. 19
phÇn II: bè trÝ vµ ®o vÏ TuyÕn ®-êng. II.1. §-a tuyÕn ra thùc ®Þa b»ng ph-¬ng ph¸p c¹nh gãc vu«ng Sau khi nhãm thùc tËp hoµn thµnh b×nh ®å khu vùc, gi¸o viªn h-íng dÉn sÏ bè trÝ mét tuyÕn ®-êng trªn b×nh ®å. NhiÖm vô thùc tËp tiÕp theo lµ bè trÝ vµ ®o vÏ tuyÕn ®-êng trªn thùc ®Þa. TuyÕn ®-êng ®-îc bè trÝ trªn b×nh ®å gåm c¸c ®Ønh §0, §1, §2, §3. Dùa vµo c¸c ®iÓm cña ®-êng chuyÒn cã trªn trªn b×nh ®å ®ång thêi còng cã ngoµi thùc ®Þa tiÕn hµnh bè trÝ tuyÕn ®-êng ra thùc ®Þa theo ph-¬ng ph¸p c¹nh gãc vu«ng. Trªn b×nh ®å tõ c¸c ®Ønh cña tuyÕn ®-êng lÇn l-ît h¹ c¸c ®-êng vu«ng gãc xuèng c¹nh cña ®-êng chuyÒn I-II hoÆc c¹nh kÐo dµi. Dïng th-íc mm ®o c¸c kho¶ng c¸ch tõ ch©n ®-êng vu«ng gãc ®Õn ®Ønh ®-êng chuyÒn (ai) vµ kho¶ng c¸ch ®Õn ®Ønh tuyÕn (bi). Nh©n gi¸ trÞ trªn víi mÉu sè tû lÖ b¶n ®å (M) ta ®-îc kho¶ng c¸ch n»m ngang cña chóng ngoµi mÆt ®Êt. Sè liÖu bè trÝ: Tªn §Ønh K/C trªn b×nh ®å K/C ngoµi thùc ®Þa Ghi chó §0 a1 = b1= §1 a2 = b2= §2 a3 = b3= §3 a4 = b4= Bè trÝ ngoµi thùc ®Þa: §Ó bè trÝ ®Ønh §0 ®Æt m¸y kinh vÜ t¹i I ng¾m vÒ II trªn h-íng ®ã ®o ra mét ®o¹n a1 xMBD ®-îc ®iÓm §0’, chuyÓn m¸y vÒ §0’ ng¾m I quay m¸y 900 hoÆc 2700 trªn h-íng ®ã ®o ra mét ®o¹n b1 xMBD ®¸nh dÊu ta ®-îc ®iÓm §0 cÇn bè trÝ. C¸c ®Ønh kh¸c bè trÝ t-¬ng tù. Ngoµi ra ta còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®Ønh b»ng ph-¬ng ph¸p to¹ ®é cùc, giao héi gãc c¹nh, giao héi h-íng. * H×nh vÏ: §1 §'0 II I a1 b1 §3 §0 §2 §Ønh tuyÕn ®-êng ®-îc ®¸nh dÊu trªn thùc ®Þa b»ng cäc gç hoÆc s¬n. 20