intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Tìm hiểu về chính sách đền bù thiệt hại, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong thời gian qua ở nước Việt Nam

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

117
lượt xem
22
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong lịch sử phát triển của mọi quốc gia việc giải phóng mặt bằng để xây dựng các công trình phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng là việc làm không thể tránh khỏi. Nhịp độ phát triển càng lớn thì nhu cầu giải phóng mặt bằng càng cao và trở thành thách thức lớn đối với sự thành công không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà cả trong lĩnh vực chính trị, xã hội trên phạm vi quốc gia....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Tìm hiểu về chính sách đền bù thiệt hại, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong thời gian qua ở nước Việt Nam

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài Tìm hiểu chính sách đền bù thiệt hại, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trong thời gian qua ở Việt Nam
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. A. ®Æt vÊn ®Ò Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña mäi quèc gia viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng lµ viÖc lµm kh«ng thÓ tr¸nh khái. NhÞp ®é ph¸t triÓn cµng lín th× nhu cÇu gi¶i phãng mÆt b»ng cµng cao vµ trë thµnh th¸ch thøc lín ®èi víi sù thµnh c«ng kh«ng chØ trong lÜnh vùc kinh tÕ mµ c¶ trong lÜnh vùc chÝnh trÞ, x· héi trªn ph¹m vi quèc gia. VÊn ®Ò gi¶i phãng mÆt b»ng trë thµnh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña sù ph¸t triÓn, nã ®ßi hái ph¶i cã sù quan t©m ®óng møc vµ gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. §ã lµ néi dung kh«ng thÓ nÐ tr¸nh cña sù ph¸t triÓn, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tiÕn bé vµ thµnh c«ng cña sù ph¸t triÓn. Tuy nhiªn ®Ó c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt phôc vô môc ®Ých an ninh, quèc phßng, lîi Ých c«ng céng, lîi Ých quèc gia ®­îc thµnh c«ng th× viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých cña nh÷ng ng­êi d©n ph¶i di chuyÓn chç ë. Hä ph¶i cã chç ë æn ®Þnh, cã ®iÒu kiÖn sèng hay tiÖn nghi cao h¬n n¬i cò vµ ch¾c ch¾n ph¶i tèt h¬n n¬i cò vÒ mäi mÆt. Kh«ng n»m ngoµi quy luËt cña sù ph¸t triÓn, ViÖt Nam víi ®Æc thï lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay chóng ta ®ang tiÕn hµnh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, nhu cÇu vÒ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô môc ®Ých an ninh quèc phßng, lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng ngµy cµng gia t¨ng. V× vËy viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng, thu håi ®Êt ®ang diÔn ra ë mäi n¬i, song ®· gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n v­íng m¾c, trong ®ã ¸ch t¾c nhiÒu nhÊt lµ c«ng t¸c ®Òn bï thiÖt h¹i, t¸i ®Þnh c­. ChÝnh s¸ch ®Òn bï t¸i ®Þnh c­ qua c¸c chÆng ®­êng ph¸t triÓn ®· cã nh÷ng tiÕn bé, ®Æc biÖt lµ NghÞ ®Þnh 22/N§-CP ®· gi¶i quyÕt ®­îc phÇn nµo nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®Æt ra song nã cßn nhiÒu ®iÒu ch­a thËt phï hîp ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é vµ thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh, g©y thiÖt h¹i nhiÒu cho Nhµ n­íc. Tr­íc t×nh h×nh ®ã 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. em ®· chän ®Ò tµi: “T×m hiÓu chÝnh s¸ch ®Òn bï thiÖt h¹i, t¸i ®Þnh c­ khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt trong thêi gian qua ë ViÖt Nam” víi mong muèn cã ®­îc c¸i nh×n bao qu¸t vÒ chÝnh s¸ch ®Òn bï thiÖt h¹i cña n­íc ta qua c¸c chÆng ®­êng ph¸t triÓn, ®¨c biÖt lµ nghÞ ®Þnh 22/N§-CP, tõ ®ã ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ ®Ó chÝnh s¸ch ®­îc hoµn thiÖn h¬n. KÝnh th­a ThÇy TS. Hoµng V¨n C­êng – gi¸m ®èc trung t©m ®µo t¹o ®Þa chÝnh vµ kinh doanh bÊt ®éng s¶n, gi¸o viªn trùc tiÕp h­íng dÉn vµ gi¶ng d¹y em nhiÒu m«n häc trong thêi gian qua! MÆc dï ®· cè g¾ng hÕt søc nh­ng v× t×nh tr¹ng søc khoÎ kh«ng ®­îc tèt vµ h¹n chÕ nhiÒu vÒ thêi gian nªn ch¾c ch¾n ®Ò ¸n cßn nhiÒu ®iÓm thiÕu sãt, v× vËy em rÊt mong ®­îc sù th«ng c¶m vµ gãp ý cña thÇy ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n vµ em cã thÓ thùc hiÖn tèt h¬n vµo nh÷ng lÇn nghiªn cøu sau. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù d¹y dç, chØ b¶o tËn t×nh cña ThÇy trong thêi gian qua!. KÝnh chóc ThÇy dåi dµo søc khoÎ, h¹nh phóc vµ thµnh ®¹t trong cuéc sèng ®Ó tiÕp tôc sù nghiÖp trång ng­êi vinh quang mµ §¶ng vµ nh©n d©n giao phã! Cuèi cïng em xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c quý ThÇy, C« gi¸o trong trung t©m cïng tËp thÓ líp §Þa chÝnh 43 ®· gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho em rÊt nhiÒu trong thêi gian ®iÒu trÞ bÖnh còng nh­ trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng! 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. b. gi¶i quyÕt vÊn ®Ò i. tæng quan vÒ chÝnh s¸ch ®Òn bï thiÖt h¹i khi nhµ n­íc thu håi ®Êt ë viÖt nam 1.1. Kh¸i niÖm gi¶i phãng mÆt b»ng vµ chÝnh s¸ch ®Òn bï thiÖt h¹i Gi¶i phãng mÆt b»ng lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn viÖc di dêi nhµ cöa, c©y cèi, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ mét bé phËn d©n c­ trªn mét phÇn ®Êt nhÊt ®Þnh ®­îc quy ho¹ch cho viÖc c¶i t¹o, më réng hoÆc x©y dùng mét c«ng tr×nh míi. Qu¸ tr×nh gi¶i phãng mÆt b»ng ®­îc tÝnh tõ khi b¾t ®Çu h×nh thµnh héi ®ång gi¶i phãng mÆt b»ng ®Õn khi gi¶i phãng xong vµ giao cho chñ ®Çu t­ míi. §©y lµ mét qu¸ tr×nh ®a d¹ng vµ phøc t¹p thÓ hiÖn sù kh¸c nhau gi÷a c¸c dù ¸n vµ liªn quan ®Õn lîi Ých trùc tiÕp cña c¸c bªn tham gia vµ c¶ cña x· héi. C«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn tiÕn ®é cña c¸c dù ¸n, lµ kh©u ®Çu tiªn thùc hiÖn dù ¸n. Trong ®ã ®Òn bï thiÖt h¹i lµ kh©u quan träng quyÕt ®Þnh tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng. Theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th× ®Òn bï cã nghÜa lµ: “tr¶ l¹i ®Çy ®ñ hoÆc t­¬ng xøng víi mÊt m¸t hoÆc sù vÊt v¶” ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ: + Kh«ng ph¶i mäi kho¶n ®Òn bï ®Òu b»ng tiÒn; + Sù mÊt m¸t cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt kh«ng chØ lµ vÒ mÆt vËt chÊt mµ nhiÒu tr­êng hîp cßn mÊt m¸t c¶ vÒ tinh thÇn nhÊt lµ khi ph¶i t¸i ®Þnh c­; 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. +VÒ mÆt hµnh chÝnh th× ®©y lµ mét qu¸ tr×nh kh«ng tù nguyÖn, cã tÝnh c­ìng chÕ vµ vÉn ®ßi hái sù “hy sinh”. Kh«ng chØ lµ mét sù ®Òn bï ngang gi¸ tuyÖt ®èi. Tõ nh÷ng nhËn thøc trªn cã thÓ hiÓu b¶n chÊt cña c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt phôc vô môc ®Ých an ninh, quèc phßng, lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng trong qu¸ tr×nh hiÖn nay kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sù ®Òn bï vÒ mÆt vËt chÊt mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých cña ng­êi d©n ph¶i di chuyÓn. §ã lµ hä ph¶i cã ®­îc chç ë æn ®Þnh, ®iÒu kiÖn sèng b»ng hoÆc tèt h¬n n¬i cò, nh­ng ch¾c ch¾n ph¶i tèt h¬n n¬i cò vÒ mäi mÆt th× míi t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi d©n sèng vµ æn ®Þnh(10). 1.2.ChÝnh s¸ch båi th­êng thiÖt h¹i khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt ë ViÖt Nam qua c¸c thêi kú 1.2.1.Thêi kú tr­íc n¨m 1945 ChÝnh s¸ch båi th­êng thiÖt h¹i khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt ë ViÖt Nam g¾n liÒn víi viÖc h×nh thµnh c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn. ë mçi kiÓu Nhµ n­íc c¸c h×nh thøc së h÷u ®Êt ®ai lu«n ®­îc giai cÊp thèng trÞ chó träng. B¾t ®Çu tõ thêi vua Gia Long, Nhµ n­íc thùc sù thõa nhËn quyÒn së h÷u ruéng ®Êt kh«ng chØ thuéc vÒ Nhµ n­íc mµ c¶ së h÷u t­ nh©n vµ c¶ së h÷u lµng x·. ViÖc ®Òn bï theo møc thùc sù lµ sù ®Òn bï trªn c¬ së thõa nhËn quyÒn së h÷u t­ nh©n, tuy nhiªn, së h÷u Nhµ n­íc bao giê còng lÊn ¸t së h÷u lµng x·. ChÝnh s¸ch ®Òn bï ®­îc thùc hiÖn rÊt nguyªn t¾c vµ chÆt chÏ. 1.2.2.Thêi kú sau c¸ch m¹ng Th¸ng 8/1945 ®Õn n¨m 1975 Sau c¸ch m¹ng Th¸ng 8 thµnh c«ng, chóng ta tiÕn hµnh xo¸ bá chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, thiÕt lËp quyÒn së h÷u ruéng ®Êt cho n«ng d©n. HiÕn ph¸p n¨m 1959, nhµ n­íc thõa nhËn ba h×nh thøc së h÷u ®Êt ®ai bao gåm së h÷u Nhµ n­íc, së h÷u t­ nh©n, së h÷u tËp thÓ. Khi tiÕn hµnh thu håi ®Êt Nhµ n­íc tiÕn hµnh ®iÒu chØnh ruéng ®Êt hoÆc nh­îng l¹i ruéng ®Êt cho 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ng­êi bÞ tr­ng dông sÏ ®­îc ®Òn bï tõ 1 ®Õn 4 n¨m s¶n l­îng th­êng niªn cña ruéng bÞ tr­ng dông. Thùc tÕ trong thêi kú nµy, quan hÖ ®Êt ®ai trong ®Òn bï chñ yÕu lµ tho¶ thuËn sau ®ã thèng nhÊt gi¸ trÞ ®Òn bï mµ kh«ng cÇn cã c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn phª duyÖt ph­¬ng ¸n ®Òn bï hay ban hµnh gi¸ ®Òn bï. 1.2.3.Thêi kú sau n¨m 1975 Trªn c¬ së HiÕn ph¸p n¨m 1980 quy ®Þnh ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n do Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý(7), ngµy 01/07/1980 Héi ®ång ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè 201/CP vÒ viÖc: “Kh«ng ®­îc ph¸t canh thu t«, cho thuª, cÇm cè hoÆc b¸n nh­îng ®Êt d­íi bÊt kú h×nh thøc nµo, kh«ng ®­îc dïng ®Ó thu nh÷ng kho¶n lîi kh«ng do thu nhËp mµ cã, trõ tr­êng hîp do Nhµ n­íc quy ®Þnh”(5). Quan hÖ ®Êt ®ai thêi kú nµy ®¬n thuÇn chØ lµ quan hÖ “Giao-thu” gi÷a Nhµ n­íc vµ ng­êi sö dông. Ngµy 31/5/1990, Héi ®ång bé tr­êng ban hµnh NghÞ ®Þnh 186/H§BT vÒ viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt cã rõng khi chuyÓn sang môc ®Ých kh¸c, t¹i ®iÒu 1 cña NghÞ ®Þnh quy ®Þnh râ mäi tæ chøc, c¸ nh©n ®­îc giao ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt cã rõng ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c ph¶i ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt cã rõng cho Nhµ n­íc. TiÒn båi th­êng tµi s¶n trªn mÆt ®Êt vµ tµi s¶n trong lßng ®Êt cho chñ sö dông kh«ng thuéc c¸c kho¶n ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt. Khung møc gi¸ ®Òn bï thiÖt h¹i do UBND tØnh, thµnh phè, ®Æc khu trùc thuéc trung ­¬ng quy ®Þnh cô thÓ, møc ®Òn bï ®èi víi tõng quËn, huyÖn, thµnh phè thuéc tØnh s¸t víi gi¸ ®Êt ë ®Þa ph­¬ng nh­ng kh«ng ®­îc thÊp h¬n hay cao h¬n møc quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. §iÒu 23 HiÕn ph¸p n¨m 1992 quy ®Þnh: “Tµi s¶n hîp ph¸p cña c¸ nh©n, tæ chøc kh«ng bÞ quèc h÷u ho¸, trong tr­êng hîp thËt cÇn thiÕt v× lý do quèc phßng, an ninh, lîi Ých quèc gia mµ Nhµ n­íc tr­ng mua hay tr­ng 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. dông cã båi th­êng tµi s¶n cña c¸ nh©n hay tæ chøc theo thêi gi¸ thÞ tr­êng”(9). Trªn c¬ së HiÕn ph¸p n¨m 1992, thõa kÕ cã chän läc LuËt ®Êt ®ai n¨m 1988, LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993 ra ®êi víi nh÷ng ®æi míi quan träng, ®Æc biÖt víi néi dung thu håi ®Êt phôc vô lîi Ých céng ®ång vµ ®Òn bï thiÖt h¹i khi nhµ n­íc thu håi ®Êt. LuËt ®Êt ®ai quy ®Þnh râ h¬n quyÒn cña ng­êi ®­îc giao ®Êt gåm cã quyÒn chuyÓn ®æi, chuyÓn nh­îng, thõa kÕ, cho thuª, thÕ chÊp (8). §ång thêi ChÝnh phñ quy ®Þnh khung gi¸ cho tõng lo¹i ®Êt, tõng vïng vµ theo thêi gian. Trong suèt thêi gian nµy, Nhµ n­íc ban hµnh hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý ®Êt ®ai. Trªn c¬ së, cô thÓ ho¸ HiÕn ph¸p n¨m 1992, LuËt d©n sù, cïng víi nhiÒu NghÞ ®Þnh, ChØ thÞ, Th«ng t­ vÒ vÊn ®Ò ®Òn bï, t¸i ®Þnh c­. - NghÞ ®Þnh 64/CP ngµy 27/9/1993 vÒ viÖc giao ®Êt n«ng nghiÖp cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông æn ®Þnh l©u dµi vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - NghÞ ®Þnh 02/CP ngµy 15/01/1994 vÒ c«ng t¸c giao ®Êt l©m nghiÖp cho tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông æn ®Þnh, l©u dµi vµo môc ®Ých l©m nghiÖp. - NghÞ ®Þnh 87/CP ngµy 17/8/1994 quy ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt. - NghÞ ®Þnh 89/CP ngµy 17/8/1994 quy ®Þnh vÒ viÖc thu tiÒn sö dông ®Êt vµ lÖ phÝ ®Þa chÝnh. - NghÞ ®Þnh 91/CP ngµy 17/8/1994 ban hµnh ®iÒu lÖ qu¶n lý quy ho¹ch ®« thÞ. - NghÞ ®Þnh 45/CP ngµy 3/8/1996 ®­a ra tiªu chuÈn hîp ph¸p vÒ së h÷u nhµ ë vµ quyÒn sö dông ®Êt ë ®« thÞ/ 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §iÓn h×nh cho c¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÒ ®Òn bï vµ t¸i ®Þnh c­ lµ NghÞ ®Þnh 90/CP vµ NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP. 1.3. NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP §©y lµ NghÞ ®Þnh thay thÕ cho NghÞ ®Þnh 90/CP kh«ng phï hîp trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, khi mµ nhu cÇu sö dông ®Êt cho c¸c môc ®Ých kinh tÕ, an ninh, quèc phßng, môc ®Ých c«ng céng ngµy cµng nhiÒu. V× vËy, viÖc båi th­êng thiÖt h¹i cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt, gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­ phôc vô c¸c dù ¸n lµ c«ng viÖc th­êng xuyªn, l©u dµi trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. NghÞ ®Þnh nµy quy ®Þnh chi tiÕt h¬n, hoµn chØnh h¬n, tiÕn bé h¬n vµ hîp lý h¬n NghÞ ®Þnh 90/CP thÓ hiÖn ë mét sè néi dung. 1.3.1.VÒ ®Òn bï ®Êt §iÒu kiÖn ®­îc ®Òn bï vÒ ®Êt:T¹i NghÞ ®Þnh ®· ph©n biÖt râ c¸c lo¹i giÊy tê thuéc lo¹i hîp ph¸p, hîp lÖ vµ c¸c tr­êng hîp kh«ng cã chøng th­ ph¸p lý nh­ng v©n ®­îc ®Òn bï vÒ ®Êt. §ång thêi, NghÞ ®Þnh còng nªu râ c¸c tr­êng hîp kh«ng ®­îc ®Òn bï vÒ ®Êt. T¹i ®©y, NghÞ ®Þnh ®· chØ râ UBND cÊp tØnh quy ®Þnh gi¸ ®Êt cho tõng dù ¸n, ë tõng thêi ®iÓm. Theo ®Ò nghÞ cña Së Tµi chÝnh vËt gi¸, cã sù tham gia cña c¸c ngµnh liªn quan. Gi¸ ®Òn bï thiÖt h¹i, tÝnh trªn c¬ së gi¸ ban hµnh cña chñ tÞch UBND tØnh nh©n víi hÖ sè K. - §èi víi ®Êt bÞ thu håi do Nhµ n­íc giao t¹m sö dông, ®Êt cho thuª, ®Êt ®Êu thÇu th× ng­êi bÞ thu håi ®Êt kh«ng ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt mµ chØ ®­îc ®Òn bï chi phÝ ®· ®Çu t­ vµo ®Êt. Tr­êng hîp ®Êt bÞ thu håi thuéc ®Êt c«ng Ých cña x· ch­a giao cho ai sö dông khi giao ®Êt, ng­êi ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt, cho thuª ®Êt ph¶i ®Òn bï c«ng Ých cña x· ®­îc UBND x· ®Òn 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. bï thiÖt h¹i chi phÝ ®· ®Çu t­ vµo ®Êt. DiÖn tÝch ®Êt ë ®Òn bï cho mçi hé gia ®×nh theo h¹n møc do UBND TØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng quy ®Þnh kh«ng v­ît qu¸ h¹n møc diÖn tÝch ®Êt bÞ thu håi. - Trong tr­êng hîp ®Êt bÞ thu håi cã diÖn tÝch lín h¬n diÖn tÝch ®Êt ®­îc ®Òn bï th× ng­êi bÞ thu håi ®Êt cã thÓ ®­îc h­ëng mét phÇn diÖn tÝch ®Êt ë tuú theo quü ®Êt á ®Þa ph­¬ng cßn l¹i ®­îc ®Òn bï b»ng tiÒn. 1.3.2. §Òn bï vÒ tµi s¶n, hoa mµu - Ng­êi bÞ thu håi ®Êt ®­îc ®Òn bï 100% gi¸ trÞ tµi s¶n, tµi s¶n trªn ®Êt bÊt hîp ph¸p kh«ng ®­îc ®Òn bï mµ ®­îc xem xÐt, trî cÊp tõ 70-80% møc ®Òn bï. - Møc ®Òn bï: Tµi s¶n ®Òn bï theo møc ®é thiÖt h¹i thùc tÕ, b»ng gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ nhá h¬n 60% gi¸ trÞ cña nhµ, c«ng tr×nh x©y dùng míi. Riªng nhµ cÊp 4 vµ nhµ t¹m c«ng tr×nh phô ®éc lËp ®­îc ®Òn bï 100% theo b¶ng gi¸ x©y míi. 1.3.3. VÒ chÝnh s¸ch hç trî §©y ®­îc xem nh­ lµ b­íc tiÕn v­ît bËc trong chÝnh s¸ch ®Òn bï cña NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP kh¸c h¼n víi NghÞ ®Þnh 90/CP. ChÝnh s¸ch nµy ®· t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi nh÷ng ng­êi bÞ ¶nh h­ëng trong viÖc æn ®Þnh ®êi sèng sau khi bÞ thu håi ®Êt. C¸c chÝnh s¸ch gåm cã: - Hç trî ®Ó æn ®Þnh ®êi sèng, s¶n xuÊt vµ chi phÝ ®µo t¹o chuyÓn nghÒ; - Trî cÊp ngõng viÖc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt kinh doanh cho ®Õn khi ho¹t ®éng trë l¹i b×nh th­êng; 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Trî cÊp chi phÝ di chuyÓn, hç trî t¹o lËp chç ë míi ®èi víi ng­êi ®ang sö dông nhµ ë thuéc së h÷u Nhµ n­íc; - Th­ëng tiÕn ®é. 1.3.4 VÒ t¸i ®Þnh c­ ChÝnh s¸ch nµy ®­îc ®Ò cËp ®Çy ®ñ h¬n so víi NghÞ ®Þnh tr­íc ®ã. ViÖc Nhµ n­íc chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó lËp khu t¸i ®Þnh c­ lµ mét phÇn ®¶m b¶o c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng ®­îc thùc hiÖn nhanh chãng. NghÞ ®Þnh nµy ®· dµnh trän mét ch­¬ng quy ®Þnh thÈm quyÒn phª duyÖt lËp khu t¸i ®Þnh c­, ®iÒu kiÖn b¾t buéc ph¶i cã khu t¸i ®Þnh c­. Ngoµi ra, cßn cã mét sè quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch hç trî lËp khu t¸i ®Þnh c­ gãp phÇn kh«i phôc cuéc sèng cña ng­êi d©n trong vïng bÞ gi¶i to¶. LËp khu t¸i ®Þnh c­ thÓ hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi cña Nhµ n­íc vÒ quan ®iÓm vµ môc tiªu lÊy con ng­êi lµm träng t©m trong qu¸ tr×nh ®Òn bï ®èi víi ng­êi bÞ thu håi ®Êt. 1.3.5. VÒ tæ chøc thùc hiÖn NÕu nh­ c¸c v¨n b¶n tr­íc ®©y míi chØ ®Ò cËp ®Õn néi dung ®Òn bï cho ®Êt vµ tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt bÞ thu håi th× NghÞ ®Þnh nµy ®· cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn, tr¸ch nhiÖm cña UBND c¸c cÊp vµ héi ®ång ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng cÊp huyÖn trong viÖc chØ ®¹o thùc hiÖn c«ng t¸c ®Òn vµ t¸i ®Þnh c­ cña c¸c dù ¸n nh­ lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï, x¸c ®Þnh møc ®Òn bï theo ph­¬ng ¸n ®· phª duyÖt. C¸c quy ®Þnh nµy ®· gióp cho c¸c ®Þa ph­¬ng chñ ®éng trong viÖc lùa chän ph­¬ng ¸n ®Òn bï phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn kinh tÕ - x· héi, quü ®Êt vµ tËp qu¸n cña ®Þa ph­¬ng. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.3.6. Ph­¬ng thøc vµ møc ®Òn bï §èi víi ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, lµm muèi vµ nu«i trång thuû s¶n, ®Òn bï b»ng ®Êt cã cïng diÖn tÝch vµ chÊt l­îng. NÕu kh«ng cã ®Êt th× ®Òn bï b»ng tiÒn. NÕu ®Êt ®­îc ®Òn bï cã gi¸ trÞ lín h¬n ®Êt bÞ thu håi th× ng­êi ®­îc ®Òn bï kh«ng ph¶i nép phÇn chªnh lÖch ®ã. §èi víi ®Êt ë ®« thÞ lo¹i II vµ lo¹i I chñ yÕu ®Òn bï b»ng nhµ ë hay ®Òn bï b»ng tiÒn do ng­êi bÞ thu håi ®Êt quyÕt ®Þnh. §Òn bï b»ng ®Êt chØ ®­îc thùc hiÖn khi cã dù ¸n khu t¸i ®Þnh c­ ®­îc phª duyÖt. NÕu ®Êt ®­îc quy ho¹ch ®Ó x©y dùng khu ®« thÞ nh­ng ch­a cã c¬ së h¹ tÇng th× kh«ng ®­îc ®Òn bï nh­ ®Êt ®« thÞ. Tr­êng hîp ng­êi ®­îc ®Òn bï ®ång ý nhËn ®Êt ë khu vùc ngo¹i thµnh th× ®­îc h­ëng thªm 10% gi¸ trÞ cña ®Êt bÞ thu håi ë c¸c ®« thÞ, ng­êi bÞ ¶nh h­ëng ®­îc lùa chän mét trong ba ph­¬ng ¸n trªn. §èi víi ®Êt ë n«ng th«n ng­êi bÞ thu håi ®Êt ®­îc ®Òn bï b»ng ®Êt ë cã cïng môc ®Ých sö dông. Møc tèi ®a ®­îc ®Òn bï b»ng n¬i ë míi kh«ng qu¸ 400 m2 hay 800 m2 cho nh÷ng vïng n«ng th«n cã tËp qu¸n sinh sèng nhiÒu thÕ hÖ trong cïng mét hé hay ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Æc biÖt. 1.3.7. Quy tr×nh tiÕn hµnh nhËn tiÒn ®Òn bï §iÒu 33 quy ®Þnh viÖc lËp héi ®ång ®Òn bï thiÖt h¹i gi¶i phãng mÆt b»ng cã thÓ tiÕn hµnh tr­íc hoÆc sau khi cã quyÕt ®Þnh thu håi. Dùa trªn c¬ së sè liÖu kª khai cña ng­êi bÞ thu håi. Héi ®ång ®Òn bï tr×nh c¸c cÊp cã thÈm quyÒn liªn quan, nÕu møc ®Òn bï v­ît qu¸ møc quy ®Þnh th× phÇn v­ît møc ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng ph¶i chi tr¶. 1.3.8. VÒ c¬ chÕ khiÕu n¹i tè c¸o §èi víi c¸c dù ¸n khi ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng nÕu ng­êi thu håi thÊy quyÕt ®Þnh ®Òn bï thiÖt h¹i kh«ng ®óng víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× ®­îc quyÒn khiÕu n¹i vµ ®­îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt khiÕu 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n¹i tè c¸o cña c«ng d©n. Tuy nhiªn, trong khi chê ®îi gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o vÉn ph¶i chÊp hµnh di chuyÓn gi¶i phãng mÆt b»ng vµ giao ®Êt ®óng kÕ ho¹ch. 1.4.Mét sè v¨n b¶n ph¸p quy h­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 22/1998/TT-CP Kh¾c phôc nh÷ng t×nh tr¹ng trªn, Bé Tµi chÝnh ban hµnh Th«ng t­ sè 145/1998/TT-BTC ngµy 04/11/1998 h­íng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh 22/1998/TT-CP quy ®Þnh ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hÖ sè K ®Ó ®Þnh gi¸ ®Êt ®Òn bï thiÖt h¹i; lËp l¹i ph­¬ng ¸n ®Òn bï thiÖt h¹i vµ bæ sung thªm mét sè néi dung nh­ ®iÒu kiÖn ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt, ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ nhµ, c«ng tr×nh kiÕn tróc lµ nhµ cÊp 4, ®Òn bï thiÖt h¹i cho ng­êi thuª nhµ thuéc së h÷u Nhµ n­íc, ®Òn bï cho doanh nghiÖp, ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp…§iÓm cÇn l­u ý trong th«ng t­ nµy lµ giao tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp cho chñ ®Çu t­ lµ thµnh viªn cña héi ®ång gi¶i phãng mÆt b»ng xem xÐt, thÈm ®Þnh. Trªn c¬ së ®ã tr×nh UBND cÊp tØnh phª duyÖt hoÆc héi ®ång thÈm ®Þnh tho¶ thuËn ®Ó UBND cÊp huyÖn phª duyÖt (2). Trong qu¸ tr×nh triÓn khai ®­a Th«ng t­ 145/TT-BTC vµo thùc hiÖn ®· lµm n¶y sinh mét sè v­íng m¾c cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. Ngµy 4/9/1999 Bé Tµi chÝnh ra v¨n b¶n sè 4448/TC-QLCS h­íng dÉn thùc hiÖn Th«ng t­ 145/TT- BTC theo néi dung cña NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP. Cô thÓ: - §iÒu kiÖn ®Òn bï vÒ ®Êt: T¹i ®iÒu 6 cã quy ®Þnh thªm trong tr­êng hîp ®Êt ®· sö dông tr­íc ngµy 8/1/1998 ®­îc UBND x·, ph­êng, thÞ trÊn x¸c nhËn vµ t¹i thêi ®iÓm sö dông kh«ng vi ph¹m quy ho¹ch ®· ®­îc phª duyÖt, kh«ng vi ph¹m hµnh lang b¶o vÖ c«ng tr×nh, kh«ng lÊn chiÕm tr¸i phÐp. Tr­êng hîp sö dông ®Êt cã c¸c giÊy tê thuéc ®iÓm ® hoÆc d kho¶n 6 ®iÒu 6 th× t¹i thêi ®iÓm mua, b¸n, chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt (1). 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -VÒ gi¸ ®Òn bï thiÖt h¹i: Gi¸ tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i lµ gi¸ tÝnh theo kh¶ n¨ng sinh lîi ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ®Êt lµm muèi, ®Êt cã mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n vµ gi¸ chuyÓn nh­îng thùc tÕ t¹i ®Þa ph­¬ng ®èi víi c¸c lo¹i ®Êt kh¸c. + Gi¸ do UBND tØnh ban hµnh ®· phï hîp víi gi¸ ®Êt tÝnh theo kh¶ n¨ng sinh lîi vµ gi¸ chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt th× ¸p dông gi¸ ®Êt ®· ban hµnh ®Ó tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i. + C¸c tr­êng hîp ph¶i tÝnh hÖ sè K: ®Ó tÝnh gi¸ ®Êt ®Òn bï sö dông c¸ch tÝnh hÖ sè K theo Th«ng t­ 145/TT-BTC khi x¸c ®Þnh n¨ng suÊt ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n l­îng ®èi víi c©y trång hµng n¨m, ®Êt cã mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n n¨ng suÊt ®­îc quy ®Þnh theo ®Êt trång lóa cã tham kh¶o n¨ng suÊt khi ph©n h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ kÓ c¶ tr­êng hîp gi¸ ®Êt tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i ®èi víi ®Êt ®­îc quy ho¹ch ®Ó x©y dùng ®« thÞ nh­ng ch­a cã c¬ sá h¹ tÇng. - VÒ chi phÝ ®Çu t­ vµo ®Êt: Ng­êi sö dông ®Êt t¹m m­în, t¹m giao, ®Êt cho thuª, ®Êu thÇu kh«ng ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt nh­ng ®­îc ®Òn bï chi phÝ ®· ®Çu t­ vµo ®Êt vµ tµi s¶n trªn ®Êt. - Hç trî cho ng­êi thuª nhµ ë thuéc së h÷u Nhµ n­íc: §èi víi nhµ cao tÇng nhiÒu hé ë, møc hç trî tÝnh theo diÖn tÝch ®Êt ®ang thuª. Nhµ cao tÇng mét hé th× gi¸ ®Òn bï tÝnh theo diÖn tÝch ®Êt x©y dùng nhµ ®ang thuª. - VÒ chi phÝ hç trî ®Çu t­ ®µo t¹o nghÒ: 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. T¹i kho¶n 4 ®iÒu 25 NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP quy ®Þnh: Hé bÞ thu håi ®Êt 30-40% diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp ®­îc giao, ®­îc hç trî 01 suÊt tõ 50-70%, ®­îc hç trî 02 suÊt; tõ 70-100% ®­îc hç trî toµn bé sè lao ®éng n«ng nghiÖp trong ®é tuæi cã tªn trong hé khÈu. Møc chi phÝ ®µo t¹o cho 01 suÊt do UBND cÊp tØnh quy ®Þnh. -VÒ tr¸ch nhiÖm cña ®¹i diÖn nh÷ng ng­êi bÞ thu håi ®Êt: C¨n cø vµo yªu cÇu cña c«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh râ nh÷ng ng­êi bÞ thu håi ®Êt tham gia héi ®ång ®Òn bï ph¶i lµ nh÷ng ng­êi am hiÓu ph¸p luËt ®­îc UBND x·, ph­êng giíi thiÖu, bæ sung quyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi ®¹i diÖn trong héi ®ång ®Òn bï. II. Nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­ khi thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 22/1998/N§-CP 2.1. YÕu tè qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai ë n­íc ta cßn nhiÒu yÕu kÐm vµ thiÕu chÆt chÏ, nhiÒu v­íng m¾c cßn tån ®äng kh¸ dai d¼ng vµ kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc ®· g©y c¶n trë lín cho c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng thu håi ®Êt. Kh«ng it c¸c tr­êng hîp Nhµ n­íc ph¶i mÆc nhiªn c«ng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c chñ sö dông kh«ng cã chøng th­ ph¸p lý, vi ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai. T×nh tr¹ng tranh chÊp ®Êt ®ai, khiÕu kiÖn trong nh©n d©n do kh«ng cã giÊy tê hîp ph¸p hay hîp lÖ hoÆc v× mét quyÕt ®Þnh sai chÝnh s¸ch trong thêi gian qua kh«ng gi¶m. V× vËy, viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai, n©ng cao n¨ng lùc thÓ chÕ, æn ®Þnh ph¸p chÕ trong x· héi lµ nh÷ng néi dung quan träng vµ cÇn thiÕt nh»m gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ ®Êt ®ai. §ång thêi, nã cã t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ®Òn bï, t¸i ®Þnh c­ trong thêi kú h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2.1.1. T¸c ®éng cña c«ng t¸c ®iÒu tra, kh¶o s¸t, ®o ®¹c, ®¸nh gi¸, ph©n h¹ng ®Êt vµ lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh Trong c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai, th× néi dung vÒ ®iÒu tra, ®o ®¹c, ®¸nh gi¸, ph©n h¹ng ®Êt vµ lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh lµ néi dung rÊt quan träng, lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn nh÷ng néi dung sau, ®ång thêi nã ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña khu vùc dù ¸n. Tuy nhiªn, hiÖn nay ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng c«ng t¸c nµy ®­îc thùc hiÖn rÊt chËm, míi chØ cã kho¶ng 40- 50% sè ®¬n vÞ cÊp x· cã b¶n ®å ®Þa chÝnh. Nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn nhiÖm vô qu¶n lý ®Êt ®ai ë c¸c ®Þa ph­¬ng vµ trùc tiÕp lµ c«ng t¸c x©y dùng dù ¸n ®Òn bï thiÖt h¹i trong c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­ khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt. VÒ c«ng t¸c ph©n h¹ng vµ ph©n lo¹i ®Êt:viÖc x¸c ®Þnh chÊt l­îng ®Êt lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ sinh lîi cña m¶nh ®Êt trong ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é th©m canh nh­ nhau. Tõ ®ã ®Þnh ra gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt hoÆc lËp b¶ng gi¸ ®Êt gióp cho viÖc x©y dùng ph­¬ng ¸n ®Òn bï chÝnh x¸c, c«ng b»ng khi thu håi ®Êt. Thùc tÕ ®· chøng minh vai trß cña c«ng t¸c ph©n h¹ng vµ ph©n lo¹i ®Êt.ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng do viÖc ph©n h¹ng ®Êt ®ai thiÕu c¬ së khoa häc dÉn ®Õn hËu qu¶ ®Þnh gi¸ ®Òn bï khã kh¨n, thiÕu chÝnh x¸c g©y bÊt hîp lý trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt khi ®Òn bï thiÖt h¹i. 2.1.2. T¸c ®éng cña c«ng t¸c quy hoach, kÕ ho¹ch ho¸ viÖc sö dông ®Êt ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­ Quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai lµ hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p c¬ së khoa häc kü thuËt, khoa hoc x· héi ®Ó ph©n chia ®Êt ®ai theo lo¹i sö dông nh»m sö dông hîp lý nguån tµi nguyªn ®Êt. §èi víi c«ng t¸c ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­, nã chi phèi tõ kh©u h×nh thµnh dù ¸n ®Õn kh©u cuèi cïng gi¶i phãng mÆt b»ng vµ lËp khu t¸i ®Þnh c­. HiÖn nay, trªn ph¹m vi c¶ n­íc cã kho¶ng 60% ®¬n vÞ cÊp huyÖn cã quy ho¹ch vµ 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 50% ®¬n vÞ cÊp x· cã quy ho¹ch (6). Nh÷ng n¬i ch­a cã quy ho¹ch kÕ ho¹ch sö dông ®Êt, c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai yÕu kÐm, sè liÖu kh«ng ®¶m b¶o ®é tin cËy, viÖc khoanh ®Þnh c¸c lo¹i ®Êt, ®Þnh h­íng sö dông kh«ng s¸t víi thùc tÕ th× ë ®ã c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­ gÆp nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p, hiÖu qu¶ thÊp. 2.1.3. NhiÖm vô ban hµnh tæ chøc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, sö dông ®Êt t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï t¸i ®Þnh c­ Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng dÉn ®Õn viÖc qu¶n lý nguån tµi nguyªn thiÕu chÆt chÏ vµ hîp lý ®ã lµ do c¸c v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn vÊn ®Ò qu¶n lý ®Êt ®ai thiÕu tÝnh æn ®Þnh vµ ch­a thùc sù hoµn chØnh. ChÝnh ®iÒu nµy g©y khã kh¨n cho ng­êi thi hµnh ®ång thêi lµm mÊt lßng tin trong d©n. Lµ nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn sù chËm trÔ, ¸ch t¾c trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ ®Êt ®ai nãi chung vµ gi¶i phãng mÆt b»ng nãi riªng. V× vËy chóng ta cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc ban hµnh v¨n b¶n vµ tæ chøc h­íng dÉn thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt. 2.1.4. Giao ®Êt, cho thuª ®Êt Thùc tÕ trong qu¸ tr×nh gi¶i phãng mÆt b»ng cho thÊy ë nh÷ng ®Þa ph­¬ng viÖc giao ®Êt, cho thuª ®Êt víi h¹n møc kh«ng râ rµng, t×nh tr¹ng qu¶n lý ®Êt ®ai thiÕu chÆt chÏ, diÖn tÝch thùc tÕ chªnh lÖch nhiÒu so víi diÖn tÝch ghi trong giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, lÊn chÕm ®Êt c«ng vµ c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong quan hÖ ®Êt ®ai ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc x©y dùng khung gi¸ ®Òn bï ch­a hîp lý. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y khiÕu kiÖn trong d©n khi tiÕn hµnh gi¶i phãng mÆt b»ng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c giao ®Êt, cho thuª ®Êt dùa trªn c¨n cø cña quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cña ®Þa 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph­¬ng. §©y ®­îc xem lµ nguyªn t¾c b¨t buéc trong c«ng t¸c giao ®Êt, cho thuª ®Êt. §¨ng ký ®Êt ®ai, lËp vµ qu¶n lý hå s¬ ®Þa chÝnh , qu¶n lý hîp ®ång sö dông ®Êt, thèng kª, kiÓm kª. 2.1.5. CÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt LËp vµ qu¶n lý tèt hÖ thèng hå s¬ ®Þa chÝnh (HS§C) lµ nhiÖm vô hµng ®Çu ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ ®Êt ®ai trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n, lµ c¬ së x¸c ®Þnh tÝnh ph¸p lý cña ®Êt ®ai. Trong ®ã giÊy chøng nhËn lµ chøng th­ ph¸p lý x¸c lËp quyÒn sö dông ®Êt cña cÊp sö dông trªn thöa ®Êt cô thÓ, nã mang tÝnh ph¸p lý cao nh©t. V× vËy, viÖc xem xÐt tÝnh ph¸p lý ®Êt ®ai khi gi¶i phãng mÆt b»ng rÊt thuËn lîi, tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng nhanh. 2.1.6. Thanh tra chÊp hµnh c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt C«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p, g¾n nhiÒu quyÒn lîi vÒ tµi chÝnh nªn rÊt dÔ cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt nh»m thu lîi bÊt chÝnh. ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÊp trªn, Héi ®ång thÈm ®Þnh cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch thanh tra, kiÓm tra vµ coi ®©y lµ nhiÖm vô th­êng xuyªn trong c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c sai ph¹m vi ph¹m ph¸p luËt ®Ó xö lý, t¹o niÒm tin trong nh©n d©n. 2.1.7. Gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Êt ®ai, khiÕu n¹i, tè c¸o c¸c vi ph¹m trong viÖc qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï t¸i ®Þnh c­ ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i, tè c¸o trong c¸c quy ho¹ch ®Êt ®ai lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ ph¶i ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn. Khi gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nµy sÏ gãp phÇn æn ®Þnh t­ t­ëng cña nh©n d©n, thiÕt lËp m«i tr­êng lµnh m¹nh, tin t­ëng, ®oµn kÕt lµ c¬ së ®¶m b¶o cho c«ng t¸c ®Òn bï t¸i ®Þnh c­ ®¹t tiÕn ®é vµ hiÖu qu¶. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2.2. YÕu tè ®Þnh gi¸ ®Êt vµ gi¸ ®Êt Cã thÓ thÊy r»ng trong vÊn ®Ò ®Òn bï thu håi ®Êt, gi¶i phãng mÆt b»ng th× gi¸ ®Êt lµ yÕu tè quan träng vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp nhÊt ®Õn thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña dù ¸n. §ã lµ vÊn ®Ò mµ mäi ng­êi bÞ ¶nh h­ëng ®Òu quan t©m, lµ nguyªn nh©n chñ yÕu lµm c¶n trë c«ng t¸c thu håi ®Êt. MÆc dï trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chóng ta ®· cã nh÷ng ®æi míi song cã thÓ nhËn thÊy cßn nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp vµ thiÕu sãt trong chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c x©y dùng gi¸ ®Êt cô thÓ: - ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè K ch­a thËt cô thÓ, râ rµng, ®ång thêi ph­¬ng thøc cËp nhËt xö lý th«ng tin vÒ thÞ tr­êng cßn chËm dÉn ®Õn viÖc mét sè ®Þa ph­¬ng x¸c ®Þnh hÖ sè K mét c¸ch tuú tiÖn thiÕu khoa häc vµ ë c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau th× hÖ sè K còng kh¸c nhau; - MÆc dï ®· dïng hÖ sè ®iÒu chØnh, song ®a sè ë khu vùc ven ®« vµ ®« thÞ gi¸ ®Òn bï thÊp h¬n nhiÒu so víi gi¸ chuyÓn nh­îng thùc tÕ. §©y lµ vÊn ®Ò chñ yÕu dÉn ®Õn viÖc ng­êi d©n kh«ng chÊp nhËn, khiÕu kiÖn ®Êt ®ai ngµy cµng gia t¨ng; - Trong c«ng t¸c ph©n lo¹i vµ ph©n h¹ng ®Êt chóng ta míi chØ dùa vµo lo¹i x· vµ h¹ng ®Êt nh­ng trªn thùc tÕ viÖc ph©n lo¹i ®©t phô thuéc vµo tõng vïng, vÞ trÝ ®Þa lý, lo¹i ®­êng giao th«ng, c¬ së h¹ tÇng vµ kh¶ n¨ng sinh lêi…Cho ®Õn nay Nhµ n­íc ch­a cã quy tr×nh, quy ®Þnh cô thÓ vÒ ph­¬ng ph¸p ph©n h¹ng ®Êt kh«ng thèng nhÊt, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®Òn bï gÆp khã kh¨n; - HiÖn t¹i, ChÝnh phñ ch­a cã quy ®Þnh ®Òn bï ®Êt chuyªn dïng cho tæ chøc mµ kh«ng do Nhµ n­íc giao vµ ®Òn bï ®Êt n«ng nghiÖp giao cho doanh nghiÖp , ®ång thêi kh«ng quy ®Þnh gi¸ cho tr­êng hîp gi¶i to¶ nhiÒu giai ®o¹n trong khi gi¸ thÞ tr­êng thay ®æi th­êng xuyªn 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Nh÷ng n¨m qua ChÝnh phñ ch­a thµnh lËp c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ ®Þnh gi¸ ®Êt nãi chung vµ ®Þnh gi¸ ®Êt cho môc ®Ých ®Òn bï nãi riªng. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm gi¶m hiÖu lùc qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ gi¸ ®Êt; - Bªn c¹nh ®ã, sù phèi hîp ch­a chÆt chÏ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ chñ ®Çu t­ trong viÖc x©y dùng ph­¬ng ¸n ®Òn bï thiÕu sù quan t©m l·nh ®¹o, h­íng dÉn kiÓm tra s©u s¸t cña c¸c phßng ban chuyªn m«n. Nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, mét sè ng­êi kh«ng ®­îc ®µo t¹o nghiÖp vô ®Þnh gi¸, hä thùc hiÖn nhiÖm vô chñ yÕu lµdùa vµo kh¶ n¨ng c¸ nh©n vµ kinh nghiÖm c«ng t¸c. §©y lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt trong c«ng t¸c ®iÒu tra, kh¶o s¸t, lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï; Tõ nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp trªn chóng ta thÊy r»ng : ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ ®Êt còng nh­ gi¸ ®Êt phôc vô môc ®Ých ®Òn bï mét c¸ch phï hîp víi thùc tÕ thÞ tr­êng th× ChÝnh phñ cÇn ph¶i c¶i tiÕn c¸ch thøc thùc hiÖn, c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ vµ ph­¬ng ph¸p gi¸ thµnh. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®­îc hai ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i cã mét chuÈn mùc ®Þnh gi¸ thèng nhÊt vµ khi ¸p dông ph¶i chó ý ®Õn ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña c¸c ®Þa ph­¬ng nãi riªng vµ c¶ n­íc nãi chung trong tõng thêi ®iÓm. 2.3. YÕu tè ph¸p chÕ YÕu tè ph¸p chÕ cã t¸c ®éng rÊt lín trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ph¸p luËt nãi chung vµ trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c­ khÞ Nhµ n­íc thu håi ®Êt. Trong ®ã bao gåm c¸c yÕu tè: - §èi víi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch HiÖn nay, c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ®Òn bï vµ t¸i ®Þnh c­ cña chóng ta cßn nhiÒu bÊt cËp. ViÖc quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ®Òn bï thiÖt h¹i khi ¸p dông vµo thùc tÕ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do chÝnh quyÒn c¸c cÊp kh«ng cã ®Çy ®ñ hå 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. s¬ qu¶n lý, kh«ng cËp nhËt biÕn ®éng th­êng xuyªn vµ kh«ng qu¶n lý ®­îc nh÷ng vô viÖc mua b¸n, chuyÓn nh­îng ®Êt ®ai tr¸i phÐp. Riªng ®èi víi ®Êt cña c¸c hé gia ®×nh cã khu«n viªn réng kh«ng x¸c ®Þnh ranh giíi gi÷a ®Êt ë vµ ®Êt v­ên ®­îc xö lý theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 04/CP ngµy 11/02/2000. Tuy nhiªn NghÞ ®Þnh nµy ch­a ®Çy ®ñ, ch­a kÞp thêi vµ dÉn ®Õn viÖc ¸p dông lóng tóng ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng. Ngoµi ra, viÖc giao cho cÊp tØnh x¸c ®Þnh gi¸ ®Òn bï ®Êt trªn c¬ së khung gi¸ cña ChÝnh phñ l¹i lµ nguyªn nh©n g©y nªn sù tuú tiÖn trong viÖc x¸c ®Þnh hÖ sè K. ë nhiÒu n¬i gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh ch­a phï hîp víi thùc tÕ. HËu qu¶ lµ ng­êi d©n kh«ng tù gi¸c di dêi lµm chËm tiÕn ®é thi c«ng. Bªn c¹nh ®ã m« h×nh tæ chøc bé m¸y thùc hiÖn c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng vµ c¬ chÕ phèi hîp hµnh ®éng ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vµ tiÕn ®é cña c¸c chñ ®Çu t­, Héi ®ång ®Òn bï tr× trÖ trong viÖc lËp vµ thÈm ®Þnh ph­¬ng ¸n còng nh­ viÖc ®Ò xuÊt cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt v­íng m¾c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. ViÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i tè c¸o cña nh©n d©n quy ®Þnh ch­a cô thÓ vµ kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c cÊp. Ch­a cã quy ®Þnh vµ h­íng dÉn viÖc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p c­ìng chÕ ®èi víi nh÷ng hé, c¸ nh©n sö dông ®Êt lîi dông chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®Ó ®Çu c¬ trôc lîi trong ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng. - T¸c ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ViÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ch­a ®ång bé, kÞp thêi, thay ®æi liªn tôc lµ c¬ së ®Ó ng­êi bÞ thu håi ®Êt so s¸nh, khiÕu kiÖn lµm chËm tiªn ®é thùc hiÖn cña nhiÒu dù ¸n. §ång thêi sù phèi hîp ch­a chÆt chÏ gi÷a c¸c cÊp c¸c ngµnh còng nh­ sù thiÕu quan t©m chØ ®¹o cña c¬ quan chuyªn m«n vµ bé m¸y tæ chøc ch­a ®­îc ®µo t¹o vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô ®· dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt trong qu¸ 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2