intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài triết học " Chủ nghĩa dân tộc và vấn đề quan hệ giữa các dân tộc trong thế giới hiện đại "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
150
lượt xem 35
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

NGHIÊN CỨU VÀ HỌC TẬP 11. TRỊNH MINH THÁI – Chủ nghĩa dân tộc và vấn đề quan hệ giữa các dân tộc trong thế giới hiện đại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài triết học " Chủ nghĩa dân tộc và vấn đề quan hệ giữa các dân tộc trong thế giới hiện đại "

  1. TRIÏËT HOÅC, SÖË 8 (219), THAÁNG 8 - 2009 CHUÃ NGHÔA DÊN TÖÅC VAÂ VÊËN ÀÏÌ QUAN HÏÅ GIÛÄA CAÁC DÊN TÖÅC TRONG THÏË GIÚÁI HIÏÅN ÀAÅI TRÕNH MINH THAÁI(*) Trong baâi viïët naây, trûúác hïët taác giaã àûa ra vaâ phên tñch nhûäng quan niïåm khaác nhau vïì chuã nghôa dên töåc, vïì nöåi dung cuãa khaái niïåm “dên töåc”. Tiïëp àoá, taác giaã têåp trung luêån giaãi vêën àïì quan hïå giûäa caác dên töåc trong thïë giúái hiïån àaåi vaâ trïn cú súã àoá, àïì xuêët möåt söë giaãi phaáp nhùçm xêy dûång möëi quan hïå bònh àùèng, tön troång lêîn nhau giûäa caác dên töåc. hïë kyã XX khöng chó àûúåc goåi laâ thïë nghôa dên töåc truyïìn thöëng thïí hiïån loâng kyã cuãa hïå tû tûúãng, maâ coân laâ thïë yïu nûúác lêu àúâi cuãa möåt dên töåc, coá chuã kyã cuãa chuã nghôa dên töåc. Trïn nghôa dên töåc tû saãn, coá chuã nghôa dên töåc thûåc tïë, ngay sau khi ra àúâi úã thïë kyã XIX, Xö viïët, coá chuã nghôa dên töåc sövanh nûúác chuã nghôa dên töåc àaä trúã thaânh ngoån cúâ lúán, coá chuã nghôa dên töåc caách maång, v.v.. cuãa caác lûåc lûúång, caác phong traâo chñnh trõ Theo GS. Phan Huy Lï, úã phûúng Têy, - xaä höåi, àoáng vai troâ khöng nhoã àïën àõnh chuã nghôa dên töåc laâ saãn phêím tinh thêìn hûúáng phaát triïín cú baãn cuãa àa söë caác cuãa quaá trònh hònh thaânh vaâ phaát triïín quöëc gia, caác dên töåc trïn thïë giúái trong cuãa dên töåc tû saãn. Chuã nghôa dên töåc àaä thïë kyã XX. Nhû chuáng ta àïìu biïët, nhûäng tûâng giûä vai troâ quan troång trong cuöåc àêëu sûå kiïån vaâ quaá trònh dêîn àïën chiïën tranh tranh chöëng chïë àöå phong kiïën, thöëng thïë giúái thûá nhêët chuã yïëu diïîn ra dûúái nhêët quöëc gia, dên töåc, giaãi phoáng con chiïu baâi cuãa chuã nghôa dên töåc. Vaâ, kïët ngûúâi khoãi nhûäng quan hïå lïå thuöåc phong quaã cuãa noá laâ, caác “nhaâ nûúác dên töåc” (hay kiïën, xêy dûång xaä höåi dên sûå vaâ phaát triïín chñnh xaác phaãi goåi laâ “nhaâ nûúc sùæc töåc”) á vùn hoaá dên töåc. Taåi caác nûúác thuöåc àõa vaâ múái àaä hònh thaânh. Thûåc tïë àoá àaä khùèng lïå thuöåc úã chêu AÁ, chêu Phi, chêu Myä àõnh tñnh thúâi sûå vaâ sûå taác àöång maånh meä Latinh, trong cuöåc àêëu tranh chöëng chuã cuãa tû tûúãng vaâ nguyïn tùæc dên töåc tûå nghôa àïë quöëc, chuã nghôa thûåc dên, giaãi quyïët úã möåt chûâng mûåc nhêët àõnh. phoáng dên töåc, chuã nghôa dên töåc cuäng Vïì “chuã nghôa dên töåc”, coá thïí noái, cho naãy sinh vaâ phaát triïín, giûä vai troâ àöång àïën nay àaä coá khaá nhiïìu caách hiïíu khaác lûåc trong phong traâo giaãi phoáng dên töåc. nhau. Theo Tûâ àiïín Baách khoa cuãa Viïån Taåi Viïåt Nam, chuã nghôa dên töåc cuäng Tûâ àiïín hoåc vaâ Baách khoa thû Viïåt Nam tûâng phaát triïín maånh meä trong thúâi kyâ (2005), chuã nghôa dên töåc laâ “hïå tû tûúãng àêëu tranh chöëng chuã nghôa thûåc dên. Nöåi chñnh trõ vaâ biïíu hiïån têm lyá àoâi hoãi quyïìn dung cú baãn cuãa chuã nghôa dên töåc Viïåt lúåi àöåc lêåp, tûå chuã vaâ phaát triïín cuãa cöång Nam laâ chuã nghôa yïu nûúác truyïìn thöëng àöìng quöëc gia dên töåc”. Chuã nghôa dên töåc àûúåc nêng cao trïn cú súã kïët húåp vúái hònh thaânh vaâ phaát triïín gùæn liïìn vúái quaá nhûäng nhên töë múái cuãa thúâi àaåi, trong böëi trònh àêëu tranh àïí xêy dûång vaâ baão vïå caãnh vaâ yïu cêìu chöëng chuã nghôa thûåc cöång àöìng quöëc gia dên töåc. Tuyâ tònh hònh, dên, giaãi phoáng dên töåc. Chñnh vò vêåy, àùåc àiïím dên töåc, giai cêëp vaâ lõch sûã cuãa tûâng dên töåc, chuã nghôa dên töåc mang dêëu (*) Thaåc sô, Khoa Triïët hoåc, Trûúâng Àaåi hoåc Khoa êën dên töåc vaâ giai cêëp khaác nhau. Coá chuã hoåc Xaä höåi vaâ Nhên vùn, Àaåi hoåc Quöëc gia Haâ Nöåi. 68
  2. CHUÃ NGHÔA DÊN TÖÅC VAÂ VÊËN ÀÏÌ QUAN HÏÅ GIÛÄA... nùm 1924, Nguyïîn AÁi Quöëc àaä tûâng nïu nhûäng caái coá cuâng möåt baãn chêët, xeát tûâ goác àöå “nhaâ nûúác sùæc töåc” àang hònh thaânh, cao chuã nghôa dên töåc nhû möåt “àöång lûåc hay ñt nhêët laâ úã giai àoaån ban àêìu cuãa noá. lúán cuãa àêët nûúác”(1). ÚÃ möåt goác àöå naâo àoá, chuã nghôa dên töåc Caác hoåc giaã phûúng Têy cuäng àaä àûa trûúác hïët laâ möåt hiïån tûúång vùn hoáa - xaä ra khaá nhiïìu caách hiïíu vïì chuã nghôa dên höåi, maâ trong nhiïìu trûúâng húåp, noá àûúåc töåc. Coá ngûúâi cho rùçng, noái àïën chuã nghôa thïí hiïån vúái tû caách voã boåc àùåc biïåt àïí che dên töåc laâ noái àïën möåt hïå tû tûúãng, möåt àêåy nhûäng lúåi ñch vaâ àöång cú (thñ duå nhû tònh caãm, möåt hònh thûác vùn hoáa, hoùåc möåt khaát voång tham gia vaâo viïåc phên chia caác phong trao têåp trung vaâo quöëc gia hay dên â nguöìn cuãa caãi vêåt chêët, tranh giaânh quyïìn töåc(2). Nhaâ nghiïn cûáu hiïån àaåi nöíi tiïëng lûåc vaâ quyïìn uy, khùæc phuåc mùåc caãm vïì ngûúâi Anh - E.Hobsbaum, ngûúâi àaä coá àoáng têm lyá, tû tûúãng, v.v.). Chuã nghôa dên töåc, goáp quan troång trong viïåc vaåch ra baãn möåt mùåt, tñch húåp trong mònh nhûäng thêìn chêët, vai troâ tñch cûåc cuäng nhû tiïu cûåc cuãa thoaåi vaâ biïíu tûúång truyïìn thöëng; mùåt hiïån tûúång naây, cuäng àaä khùèng àõnh: “Chuã khaác, laåi laåm duång chuáng àïí baão vïå vaâ luêån nghôa dên töåc àoâi hoãi phaãi coá möåt niïìm tin chûáng cho nhûäng hiïån tûúång múái thöng rêët vûäng chùæc vaâo caái roä raâng khöng phuâ qua “nhaâ nûúác sùæc töåc”. Sûác maånh cuãa chuã húåp vúái hiïån thûåc”(3). Nhaâ nghiïn cûáu nghôa dên töåc thïí hiïån úã chöî, noá húåp nhêët ngûúâi Anh - W.Bagehot úã thïë kyã XIX àaä möåt caách hûäu cú nhûäng raâng buöåc vïì mùåt tûâng nhêån xeát: “Chuáng ta biïët chuã nghôa vùn hoáa – xaä höåi cuãa caá nhên con ngûúâi vúái dên töåc laâ gò khi ngûúâi ta chûa hoãi chuáng ta nhaâ nûúác coá khaã nùng haânh àöång nhùçm vïì noá, nhûng chuáng ta khöng thïí giaãi thñch baão vïå vaâ duy trò tñnh nhêët thïí vùn hoáa töåc hay xaác àõnh roä noá laâ caái gò”(4). ngûúâi cuãa nhên dên. Theo nghiïn cûáu cuãa nhiïìu nhaâ khoa Möåt vêën àïì khaác laâ, caã chuã nghôa dên hoåc, khoaãng cuöëi thïë kyã XX - àêìu thïë kyã töåc lêîn hïå tû tûúãng àïìu mang tñnh phöí XXI, sûå hònh thaânh cac tû tûúãng “dên töåc á biïën vaâ bùæt àêìu àûúåc sûã duång àïí biïíu thõ tûå quyïët” vaâ nhiïìu “nhaâ nûúác dên töåc múái” nhûäng hiïån tûúång àa daång úã thïë kyã XX. àaä àaánh dêëu sûå buâng nöí múái cuãa chuã Xuêët hiïån úã thïë kyã XX, caác khaái niïåm “chuã nghôa dên töåc. Chuã nghôa dên töåc àaä vaâ nghôa dên töåc tû saãn”, “chuã nghôa dên töåc àang tiïëp tuåc àûúåc sûã duång àïí luêån chûáng tûå do”, “chuã nghôa dên töåc tiïíu tû saãn”, cho nhaâ nûúác dên töåc vïì mùåt tû tûúãng “chuã nghôa dên töåc sövanh”, “chuã nghôa chñnh trõ, ñt nhêët laâ trong voâng 200 nùm quöëc xaä”, v.v. àaä àûúåc sûã duång vúái tû caách gêìn àêy. Chñnh vò thïë, nhiïìu ngûúâi àaä coi caác kïët cêëu tû tûúãng hïå àïí biïån minh vaâ chuã nghôa dên töåc laâ möåt hïå tû tûúãng. Vêën taåo cú súã cho cûúng lônh chñnh trõ cuãa caác àïì àùåt ra laâ, liïåu coá sûå àöìng nhêët hay (1) Xem: Baáo caáo toám tùæt cuãa GS. Phan Huy Lï taåi khöng giûäa chuã nghôa dên töåc vaâ hïå tû toaå àaâm “Vêën àïì dên töåc vaâ chuã nghôa dên töåc úã tûúãng? Trïn thûåc tïë, chuã nghôa dên töåc vaâ Viïåt Nam cuöëi thïë kyã XIX – àêìu thïë kyã XX” taåi Trûúâng Àaåi hoåc Khoa hoåc Xaä höåi vaâ Nhên vùn, hïå tû tûúãng coá liïn hïå mêåt thiïët vúái nhau, 10/9/2008. böí sung vaâ kñch thñch lêîn nhau. Khöng (2) Smith, Anthony D.. National Identity, Reno: phaãi ngêîu nhiïn maâ chuáng dûúâng nhû àaä University of Nevada Press, 1993. ISBN 0874172047. àöìng thúâi xuêët hiïån vaâ àûúåc sûã duång àïí (3) E. Hobsbaum. Dên töåc vaâ chuã nghôa dên töåc sau luêån chûáng cho lúåi ñch vaâ khaát voång cuãa nùm 1780. Maátxcúva, 1998, tr.24. àùèng cêëp thûá ba (hay coân goåi laâ giai cêëp tû (4) W. Bagehot. Physics and politics. London, 1887, saãn àang vûún lïn) vaâ thïí hiïån ra laâ p.20-21. 69
  3. TRÕNH MINH THAÁI lûåc lûúång chñnh trõ - xaä höåi khaác nhau. ngûúâi ta taåo ra vaâ laâ phûúng tiïån huy àöång chñnh trõ. Trïn thûåc tïë, nïëu àõnh Chñnh vò leä àoá, caác cuöåc tranh luêån vïì hûúáng cuãa con ngûúâi vúái tû caách cöng dên chuã nghôa dên töåc vaâ hïå tû tûúãng khöng cuãa nhaâ nûúác dûâng laåi úã thaái àöå trung nhûäng khöng chêëm dûát, maâ coân ngaây caâng thaânh vúái nhaâ nûúác, thò àûúng nhiïn, trúã nïn gay gùæt. Caác cuöåc tranh luêån àoá khöng nïn laâm cho tònh hònh trúã nïn phûác têåp trung chuã yïëu vaâo caác vêën àïì, nhû chuã taåp hún bùçng caách àûa ra nhûäng böí sung nghôa dên töåc vaâ tû tûúãng dên töåc laâ gò? khiïn cûúäng khaác nhau, hoaân toaân vö Chuáng xuêët hiïån khi naâo? Chuáng àoáng vai nghôa nhû tû tûúãng “dên töåc”… Roä raâng troâ tñch cûåc hay tiïu cûåc trong tiïën trònh laâ, úã àêy khaái niïåm “dên töåc” chûa àûúåc lõch sûã xaä höåi? Vai troâ cuãa chuáng trong thïë àõnh nghôa möåt caách chùåt cheä. giúái hiïån àaåi vaâ thïë giúái tûúng lai laâ gò? Trïn thûåc tïë, àaä coá nhûäng bêët àöìng cú Caái gò – dên töåc hay nhaâ nûúác – mang tñnh baãn trong viïåc lyá giaãi nöåi dung cuãa khaái thûá nhêët? Chuáng coá quan hïå vúái nhau nhû niïm “dên töåc”. Do vêåy, khöng thïí thûâa å thïë naâo? Vïåc traã lúâi nhûäng cêu hoãi àoá àaä nhêån bêët kyâ möåt àõnh nghôa naâo vïì dên cho thêëy nhûäng khaác biïåt trong quan töåc maâ chûa àûúåc trònh baây möåt caách roä niïåm vïì vai troâ vaâ chûác nùng cuãa chuã raâng vaâ xaác àaáng. Thûåc tïë laâ, thuêåt ngûä nghôa dên töåc trong thïë giúái hiïån àaåi. Coá “dên töåc” vöën àûúåc coi nhû xuêët phaát àiïím leä vò thïë maâ hiïån nay, vêîn chûa coá möåt yá àïí hònh thaânh chuã nghôa dên töåc laåi kiïën thöëng nhêët vïì chuã nghôa dên töåc. thûúâng bõ khöng ñt ngûúâi lêîn löån vúái thuêåt Thêåm chñ, möåt söë taác giaã coân hoaâi nghi sûå ngûä “töåc ngûúâi”. töìn taåi cuãa chuã nghôa dên töåc vúái tû caách ÚÃ nûúác ta hiïån nay, khaái niïåm dên töåc möåt hiïån tûúång thûåc taåi. Àõnh hûúáng naây àûúåc duâng phöí biïën nhêët laâ cuãa Xtalin: àaä tûâng xuêët hiïån trong viïåc lyá giaãi mang “Dên töåc laâ möåt hònh thûác cöång àöìng ngûúâi hònh thûác cûåc àoan trong dên töåc hoåc Xö öín àõnh, bïìn vûäng, hònh thaânh trong quaá viïët úã nhûäng nùm 80 cuãa thïë kyã XX, khi trònh phaát triïín lêu daâi cuãa lõch sûã trïn maâ ngûúâi ta àûa ra tû tûúãng, khaã nùng vaâ möåt laänh thöí nhêët àõnh, coá chung caác möëi yá muöën chöëi boã baãn thên khaái niïåm “dên quan hïå vïì kinh tïë, coá chung möåt ngön töåc”. Chùèng haån, V.A.Tishkov coi khaái ngûä, möåt nïìn vùn hoáa”. Àêy coá thïí àûúc å niïåm “dên töåc” khöng phaãi laâ caái gò khaác coi laâ àõnh nghôa tûúng àöëi hoaân chónh vïì ngoaâi “khêíu hiïåu vaâ phûúng tiïån huy àöång dên töåc. chñnh trõ chûá hoaân toaân khöng phaãi laâ möåt Dên töåc àûúåc hiïíu theo hai nghôa: khaái niïåm khoa hoc”. Theo öng, khi “àûúåc å cöång àöìng töåc ngûúâi vaâ quöëc gia dên töåc. taåo thaânh dûúâng nhû hoaân toaân tûâ nhûäng - Theo nghôa cöång àöìng töåc ngûúâi, dên ngoaåi lïå, nhûäng àiïìu kiïån vaâ mêu thuêîn, töåc laâ khaái niïåm duâng àïí chó möåt cöång khaái niïåm naây khöng coá quyïìn töìn taåi vaâ àöìng töåc ngûúâi (ethnic, ethnie) coá chung cêìn bõ loaåi ra khoãi ngön ngûä khoa hoåc. Xeát ngön ngûä, lõch sûã - nguöìn göëc, àúâi söëng theo nghôa vùn hoáa dên töåc, khaái niïåm vùn hoaá vaâ yá thûác tûå giaác dên töåc. Nhû “dên töåc” àaä hoaân toaân àaánh mêët yá nghôa vêåy, dên töc laâ khaái niïåm duâng àïí chó hêìu å trong thïë giúái hiïån àaåi vaâ thûåc sûå trúã nhû têët caã caác hònh thûác cöång àöìng ngûúâi thaânh caái àöìng nghôa vúái nhoám töåc (böå laåc, böå töåc, dên töåc), khöng phên biïåt ngûúâi”(5). Vúái quan niïåm naây, öng cho rùçng, nïëu töåc ngûúâi laâ möåt thûåc taåi tuyïåt (5) V.A.Tishkov. Lûúåc khaão vïì lyá luêån vaâ chñnh saách àöëi, thò “dên töåc” chó laâ khêíu hiïåu àûúåc dên töåc úã Nga. Maátxcúva, 1997, tr.85. 70
  4. CHUÃ NGHÔA DÊN TÖÅC VAÂ VÊËN ÀÏÌ QUAN HÏÅ GIÛÄA... trònh àöå phaát triïín, àa söë hay thiïíu söë, söëng chñnh trõ cuãa noá tuyâ theo tûâng thúâi kyâ lõch úã phaåm vi quöëc gia naâo, bao göìm caác àiïím sûã, khi giai cêëp àoá coân vai troâ tiïën böå hay chung lúán: chung möåt ngön ngûä, chung möåt àaä löîi thúâi. Chó coá chuã nghôa dên töåc cuãa lõch sûã - nguöìn göëc, chung möåt àúâi söëng vùn nhên dên lao àöång laâ trûúác sau nhû möåt, hoaá, cuâng tûå nhêån mònh laâ dên töåc àoá (yá àoá laâ chuã nghôa dên töåc chên chñnh. thûác tûå giaác chung vïì dên töåc). Khöng chó dên töåc maâ caã töåc ngûúâi - Dên töåc theo nghôa quöëc gia dên töåc cuäng cêìn àûúåc hiïíu laâ möåt cöång àöìng ngûúâi laâ hònh thûác cöång àöìng ngûúâi cao hún caác öín àõnh, àaä hònh thaânh trong lõch sûã, dûa å hònh thûác cöång àöìng ngûúâi trûúác àoá, kïí caã trïn cú súã thöëng nhêët vïì nguöìn göëc (huyïët böå töåc. Dên töåc coá thïí tûâ möåt böå töåc phaát thöëng), vïì vùn hoáa, vïì núi cû truá vaâ giao triïín lïn, nhûng àa söë trûúâng húåp àûúåc tiïëp cuâng nhau. Cú cêëu cuãa chuã nghôa dên hònh thaânh trïn cú súã nhiïìu böå töåc vaâ töåc töåc àûúåc hònh thaânh trïn cú súã húåp nhêët ngûúâi húåp nhêët laåi. Theo nghôa naây, dên caác yïëu töë sùæc töåc (cöåi nguöìn, ngön ngûä, töåc àûúåc hiïíu laâ quöëc gia dên töåc (nation), vùn hoáa) vaâ xaä höåi (àúâi söëng kinh tïë chung, laâ cû dên cuãa möåt quöëc gia nhêët àõnh, bao giao tiïëp phaát triïín vaâ tñnh nhêët thïí göìm nhiïìu sùc töåc, nhiïìu töåc ngûúâi. Coá æ nhoám). Thïm vao àoá, “dên töåc” hònh thaânh â quöëc gia chó göìm möåt töåc ngûúâi, song phêìn chó tûâ töåc ngûúâi, khi höåi tuå àuã caác thaânh töë lúán laâ nhûäng quöëc gia nhiïìu töåc ngûúâi. xaä höåi cuãa noá; trong àoá, caái coá yá nghôa quan Dên töåc hiïíu theo nghôa àêìy àuã, hiïån troång nhêët laâ caác quan hïå thöëng nhêët vïì àaåi laâ cöång àöìng ngûúâi öín àõnh, bïìn vûäng kinh tïë, chñnh trõ, vùn hoáa, quan hïå (giao göìm 4 àùåc trûng chuã yïëu: cöång àöìng vïì tiïëp) giûäa caác caá nhên vúái nhau. laänh thöí, cöång àöìng vïì kinh tïë, cöång àöìng Trong khoa hoåc, àùåc biïåt laâ trong yá vïì ngön ngûä vaâ cöång àöìng vïì vùn hoáa, têm thûác àaåi chuáng, hiïån àang rêët phöí biïën yá lyá, tñnh caách. Vúái nhûäng àùåc trûng naây, kiïën vïì “dên töåc” nhû àaåi diïån chñnh cuãa möåt cöång àöìng dên töåc cêìn coá nhaâ nûúác àïí chïë àöå nhaâ nûúác vaâ cuãa chuã quyïìn, ûúác quaãn lyá vaâ baão vïå laänh thöí cuãa mònh. Vaâ, muöën thaânh lêåp “nhaâ nûúác dên töåc” nhû baãn thên nhaâ nûúác, àïën lûúåt noá, laåi coá taác giai àoaån töëi cao trong quaá trònh phaát àöång trúã laåi cuãng cöë sûå àoaân kïët dên töåc, triïín cuãa töåc ngûúâi. Caâng khöng hiïëm yá sûå thöëng nhêët nhiïìu dên töåc trong biïn kiïën vïì khaát voång tûå nhiïn cuãa töåc ngûúâi giúái laänh thöí cuãa mònh. laâ nùæm giûä chuã quyïìn quöëc gia. Àiïìu naây Coá dên töåc seä coá yá thûác dên töåc (yá thûác àûúåc phaãn aánh trong khaái niïåm “nhaâ nûúác vïì cöåi nguöìn dên töåc, baãn sùæc vùn hoáa, dên töåc” - khaái niïåm nhêën maånh sûå thöëng quyïìn dên töåc, maâ trûúác hïët laâ chuã quyïìn nhêët cuãa caác cú cêëu nhû vêåy. Trïn thûåc tïë, laänh thöí, quyïìn àöåc lêåp, tûå do, quyïìn laâm àa söë nhaâ nûúác trïn thïë giúái àïìu àûúåc hònh chuã cuöåc söëng cuãa mònh trïn laänh thöí cuãa thaânh trïn cú súã töåc ngûúâi. Sûå thöëng nhêët dên töåc mònh…) vaâ yá thûác dên töåc àïën vïì ngön ngûä, truyïìn thöëng vaâ vùn hoáa vúái mûác àöå naâo àoá seä phaát triïín thaânh chuã tû caách cú súã cuãa töåc ngûúâi àaä thuác àêíy nghôa dên töåc. phaát triïín giao tiïëp, taåo ra möåt thõ trûúâng Trong xaä höåi coá giai cêëp, chuã nghôa dên vaâ nhaâ nûúác thöëng nhêët. Tuy nhiïn, töåc töåc cuäng coá tñnh giai cêëp. Coá chuã nghôa dên ngûúâi vaâ nhaâ nûúác laâ caác hiïån tûúång hoaân töåc tiïën böå, caách maång, cuäng coá chuã nghôa toaân àöåc lêåp, thûúâng khöng truâng húåp vúái dên töåc löîi thúâi, phaãn àöång. Chuã nghôa dên nhau. Taåi möåt söë quöëc gia, chùèng haån nhû töåc cuãa caác giai cêëp lúáp trïn thay àöíi tñnh Thuåy Sô (hay Myä), cû dên coá nhûäng tñnh 71
  5. TRÕNH MINH THAÁI nhêët thïí sùæc töåc vaâ nhaâ nûúác khaác nhau, quan niïåm hiïån àaåi, chuã nghôa dên töåc àoâi tûå coi mònh laâ àaåi diïån cuãa töåc ngûúâi Àûác, hoãi baãn nguyïn chñnh trõ, hay chñnh xaác Phaáp, Italia vaâ àöìng thúâi laâ àaåi diïån cuãa hún – baãn nguyïn nhaâ nûúác. Song, cuäng nhên dên Thuåy Sô vúái tû caách möåt cöång cêìn phaãi nhêån thêëy rùçng sùæc töåc, yá thûác vïì àöìng cöng dên vaâ cuãa nhaâ nûúác Thuåy Sô, cöåi nguöìn töåc ngûúâi, tûå yá thûác töåc ngûúâi vaâ chûá khöng phaãi laâ àaåi diïån cuãa möåt cöång baãn thên töåc ngûúâi khöng thïí àûúåc quy vïì àöìng sùæc töåc. möåt bònh diïån duy nhêët – bònh diïån chñnh Khi nhêån thêëy khöng nhêët thiïët phaãi trõ hay möåt bònh diïån naâo àoá. húåp thûác hoáa töåc ngûúâi vïì mùåt nhaâ nûúác, Vúái moåi àiïìu kiïån coá thïí, thaânh töë töåc möåt söë taác giaã àaä phên biïåt “töåc ngûúâi vùn ngûúâi cêìn àûúåc daânh cho võ trñ thoãa àaáng. hoáa” khöng coá nhaâ nûúác àöåc lêåp vaâ khöng Nïëu khöng, seä khöng thïí lyá giaãi àûúåc sûå cöë gùæng àïí thaânh lêåp noá vúái “töåc ngûúâi nhaâ töìn taåi cuãa caác nhoám töåc ngûúâi baãn àõa, nûúác” do möåt nhaâ nûúác riïng biïåt àaåi diïån. caác töåc ngûúâi thiïíu söë, v.v. trong möåt nhaâ Xeát vïì mùåt lõch sûã, yá àõnh cuãa töåc ngûúâi nûúác. Nhû àaä roä, àa söë caác töåc ngûúâi thaânh lêåp nhaâ nûúác àöåc lêåp thûúâng do caác thûúâng hònh thaânh xung quanh möåt töåc àaåi diïån cuãa noá coá nguyïån voång àûúåc giaãi ngûúâi naâo àoá. Smith coá lyá khi noái àïën hai phoáng khoãi sûå thöëng trõ vaâ aáp bûác cuãa caác phûúng diïån cuãa chuã nghôa dên töåc: nhaâ töåc ngûúâi khaác, hoùåc coá nguyïn nhên laâ nûúác vaâ töåc ngûúâi. Tûúng tûå nhû vêåy, thaái möåt nhoám töåc ngûúâi coá khaát voång thiïët lêåp àöå trung thaânh cuãa cöng dên àöëi vúái nhaâ aách thöëng trõ cuãa mònh àöëi vúái caác töåc nûúác vaâ töåc ngûúâi cuãa mònh cuäng hoaân ngûúâi khaác. toaân khöng àûúåc quy vïì caác cú súã vêåt chêët Trong àiïìu kiïån chïë àöå nhaâ nûúác dên vaâ lyá luêån. Trong tûå yá thûác sùæc töåc, loâng tûå chuã hiïån àaåi, lúåi ñch àùåc thuâ cuãa caác nhoám haâo sùæc töåc, chuã nghôa yïu nûúác vaâ caác böå töåc ngûúâi vaâ cuãa caác khu vûåc riïng biïåt phêån cêëu thaânh khaác cuãa caác khaái niïåm hoaân toaân coá thïí àûúåc àaãm baão nhúâ nhaâ “töåc ngûúâi” vaâ “chuã nghôa dên töåc”, bïn nûúác tûå trõ hay nhaâ nûúác liïn bang. Kïët caånh caác thaânh töë lyá luêån, khoa hoåc,… coân thuác úã viïåc thaânh lêåp möåt nhaâ nûúác àöc å coá giai têìng truyïìn thöëng, giaá trõ, tònh lêåp, caác yá àöì ly khai chuã nghôa thûúâng gêy caãm, biïíu tûúång, thêìn thoaåi,... thiïåt haåi vïì kinh tïë vaâ caác thiïåt haåi khaác “Dên töåc” töìn tai úã núi maâ moåi ngûúâi å cho cöng dên cuãa nhaâ nûúác múái àûúåc àïìu tin tûúãng rùçng, hoå cêëu thaânh “dên thaânh lêåp. Kinh nghiïåm thaânh lêåp möåt töåc” nhû vêåy. Thûåc tïë cho thêëy, àa söë liïn minh nhaâ nûúác múái chûáng toã nhiïìu ngûúâi trong thïë giúái hiïån àaåi àïìu tûå xem töåc ngûúâi tûå nguyïån tûâ boã caác yïëu töë quan mònh laâ thaânh viïn cuãa cöång àöìng àûúåc troång vïì chuã quyïìn cuãa mònh möt caách coá å goåi laâ “dên töåc”. Do vêåy, B.Andecson àaä coá lúåi cho viïåc thaânh lêåp möåt liïn minh nhaâ lyá khi goåi “dên töåc” laâ “caác cöång àöìng nûúác röång lúán hún, àaáp ûáng àûúåc nhiïìu tûúãng tûúång”. Viïåc chöëi boã khai niïåm “dên á hún nhu cêìu phaát triïín kinh tïë, xaä höåi, töåc” àoâi hoãi phaãi chöëi boã caác khaái niïåm vùn hoáa cuãa xaä höåi vaâ cuãa tûâng cöng dên. sinh ra tûâ noá – “tûå yá thûác dên töåc”, “nhaâ Tuy nhiïn, àa söë ngûúâi khöng quan nûúác dên töåc”, “tûå quyïët dên töåc”, “quyïìn têm àïën nhûäng àõnh nghôa lyá thuyïët. Möåt dên töåc tûå quyïët”, v.v.. àiïìu cuäng xaác àaáng laâ, thuêåt ngûä “dên töåc” Khöng nïn phuã àõnh rùçng, caác àaåi diïån thûúâng àûúåc sûã duång theo nghôa “nhaâ nûúác cuãa möåt töåc ngûúâi cuå thïí cuäng tûå yá thûác dên töåc” trong vöën tûâ vûång chñnh trõ. Theo mònh laâ àaåi diïån cuãa möåt cöång àöìng cuå thïí, 72
  6. CHUÃ NGHÔA DÊN TÖÅC VAÂ VÊËN ÀÏÌ QUAN HÏÅ GIÛÄA... khaác vúái caác cöång àöìng khaác khöng nhûäng Nïëu têët caã moåi töåc ngûúâi àïìu coá kyâ vïì laänh thöí xaác àõnh – biïn giúái quöëc gia, voång thaânh lêåp nhaâ nûúác àöåc lêåp riïng cuãa maâ coân vïì haâng loaåt phûúng diïån quan mònh vaâ cöë gùæng thûåc hiïån kyâ voång êëy, thò troång khaác. Möåt àiïìu quan troång laâ àaåi tñnh bêët öín cuãa trêåt tûå thïë giúái seä tùng lïn diïån cuãa caác cöång àöìng – töåc ngûúâi khaác gêëp böåi vaâ baãn thên sûå töìn taåi cuãa nhiïìu cuäng thûâa nhêån cöång àöìng êëy. Chuáng ta laâ nhaâ nûúác cuäng bõ àe doåa. Nhû àaä roä, ngûúâi Viïåt vò coá ngûúâi Laâo, ngûúâi Hoa, quyïìn tûå quyïët àûúåc hiïíu laâ quyïìn tûå do ngûúâi Nhêåt, v.v. vaâ vò chuáng ta khöng phaãi cuãa möîi töåc ngûúâi söëng theo luêåt riïng cuãa laâ ngûúâi Laâo, ngûúâi Hoa, ngûúâi Nhêåt, v.v.. mònh, dûúái sûå quaãn lyá cuãa caác cú cêëu Àöìng thúâi, cuäng coá taác giaã tin tûúãng quyïìn lûåc do baãn thên hoå bêìu ra, àõnh vaâo tñnh thûåc taåi vaâ sûác maånh cuãa chuã àoaåt söë phêån cuãa mònh theo súã thñch cuãa nghôa dên töåc, kiïn quyïët àoâi hoãi daânh cho mònh, maâ hoaân toaân khöng laâm phûúng moåi töåc ngûúâi khaã nùng thaânh lêåp “nhaâ haåi túái tûå do vaâ lúåi ñch húåp phaáp cuãa caác nûúác dên töåc”. Theo quan àiïím naây, coá bao töåc ngûúâi khaác. Mêët baãn sùæc töåc ngûúâi, nhiïu töåc ngûúâi thò cuäng cêìn phai coá bêëy ã möåt àêët nûúác coá thïí cuäng mêët luön àõa võ nhiïu “nhaâ nûúác dên töåc”. Möîi möåt töåc cuãa mònh trong lõch sûã thïë giúái. Àoâi hoãi ngûúâi àïìu cêìn phaãi coá chïë àöå nhaâ nûúác quyïìn tûå quyïët cho mònh, caác töåc ngûúâi riïng cuãa mònh, möîi nhaâ nûúác àïìu cêìn àaåt àûúåc quyïìn àõnh àoaåt söë phêån cuãa phaãi àûúåc xêy dûång trïn cú súã töåc ngûúâi mònh úã trïn laänh thöí cuãa mònh. tûúng ûáng. Nhûng, nhû kinh nghiïåm cuãa nhûäng Roä raâng laâ, khi lyá giaãi quyïìn “dên töåc nùm 90 cuãa thïë kyã XX àaä cho thêëy, sûå tan tûå quyïët” (thûåc ra phaãi noái laâ quyïìn töåc raä cuãa nhaâ nûúác àa sùæc töåc coá thïí dêîn àïën ngûúâi tûå quyïët) rêët khoá baác boã luêån àiïím viïåc laâm tan raä caác cú cêëu quyïìn lûåc, phaá nïu trïn. Vaâ, trïn thûåc tïë, taåi sao möåt söë vúä caán cên quyïìn lûåc vaâ lúåi ñch àaä hònh töåc ngûúâi coá quyïìn tûå quyïët vaâ thûåc hiïån thaânh; àïën lûúåt mònh, àiïìu naây laåi laâm thaânh cöng noá àïí thaânh lêåp nhaâ nûúác coá tùng tñnh bêët öín. Nhûäng sûå kiïån diïîn ra chuã quyïìn, àöåc lêåp riïng cuãa mònh, coân trïn laänh thöí Liïn Xö vaâ Nam Tû trûúác caác töåc ngûúâi khaác thò laåi khöng coá quyïìn kia cho thêëy sûå tan raä nhû vêåy keáo theo àoá? Nghõch lyá laâ úã chö, caác nhaâ nûúác àöìng î nhûäng hïå quaã khöng thïí lûúâng trûúác àûúåc, nhêët vïì mùåt töåc ngûúâi dûúâng nhû biïën trong àoá thiïåt haåi cuãa àa söë caác bïn tham mêët khoãi thïë giúái hiïån àaåi do coá sûå buâng gia roä raâng laâ vûúåt tröåi têët caã moåi thaânh nöí cuãa chuã nghôa dên töåc. quaã khaác trong möåt tûúng lai lêu daâi. “Nhaâ nûúác dên töåc” àñch thûåc, nïëu Cuäng cêìn nhêån thêëy rùçng, caác phong hiïíu noá laâ nhaâ nûúác cuâng vúái dên cû cêëu traâo dên töåc chuã nghôa àaä nhanh choáng thaânh tûâ möåt töåc ngûúâi, thûåc ra laâ ngoaåi têån duång hïët tiïìm nùng huy àöång cuãa lïå, chûá khöng phaãi laâ thöng lïå. Àiïìu coá yá mònh. Hún nûa, chuáng taåo ra àiïìu kiïån ä nghôa àùåc biïåt quan troång laâ, khöng phaãi thuêån lúåi àïí thaânh lêåp caác chïë àöå quyïìn têët caã moåi töåc ngûúâi àïìu coá khaã nùng uy vaâ cûåc quyïìn. Viïåc xuêët khêíu vaâ uãng thaânh lêåp vaâ duy trò caác cú cêëu nhaâ nûúác höå caác tû tûúãng vaâ phong traâo ly khai coá sûác söëng. Thïm vaâo àoá, trong thïë giúái trong nhûäng àiïìu kiïån nhêët àõnh coá thïí coá hiïån àaåi, khöng coá vaâ khöng thïí coá möåt nhûäng hïå quaã rêët tai haåi, vò chuáng coá thïí nhaâ nûúác naâo hoaân toaân khöng phuå thuöåc trúã thaânh möåt trong nhûäng nguöìn göëc vaâ vaâo thïë giúái bïn ngoaâi. àöång cú cú baãn cuãa chuã nghôa khuãng böë vaâ 73
  7. TRÕNH MINH THAÁI cuãa caác cuöåc nöåi chiïën. àõa vaâ caác hònh thûác kyâ thõ chuãng töåc khaác, Thûåc tïë cho pheáp chuáng ta coá thïí ruát chuã nghôa dên töåc àaä àoáng vai troâ tiïën böå, ra möåt söë kïët luêån vïì chuã nghôa dên töåc goáp phêìn cöë kïët vaâ giaãi phoáng caác töåc ngûúâi, nhû sau: thaânh lêåp caác nhaâ nûúác sùæc töåc, phaát triïín - Chuã nghôa dên töåc laâ hoåc thuyïët vaâ vùn hoáa sùæc töåc vaâ baão vïå lúåi ñch sùæc töåc. thûåc tiïîn chñnh trõ dûåa trïn viïåc àöëi lêåp Chuã nghôa dên töåc thïí hiïån dûúái caác giûäa caác töåc ngûúâi, trïn viïåc thûâa nhêån àõa hònh thûác khaác nhau: tûâ chuã nghôa dên võ àùåc biïåt vaâ ûu thïë cuãa töåc ngûúâi mònh töåc giaã danh dên chuã, xêm phaåm caác àöëi vúái caác töåc ngûúâi khaác vaâ trïn khaát quyïìn cöng dên cuãa caác töåc ngûúâi khaác voång àaãm baão cho töåc ngûúâi mònh nhûäng dûúái chiïu baâi “trong saáng sùæc töåc”, “phuåc àùåc quyïìn nhúâ söëng “kyá sinh” trïn caác höìi chñnh nghôa lõch sûã”, “giaãi thoaát nïìn nhoám töåc ngûúâi khaác. Chuã nghôa dên töåc laâ vùn hoáa töåc ngûúâi”, v.v. cho àïën chuã nghôa möåt biïën thïí cuãa thoái ñch kyã nhoám, khöng phaát xñt vaâ chuã nghôa quöëc xaä trùæng trúån, thûâa nhêån quyïìn bònh àùèng cuãa caác töåc huãy diïåt möåt caách daä man nhên dên caác ngûúâi. Àiïím naây phên biïåt chuã nghôa dên töåc ngûúâi khaác, laâm nhû hoå khöng coá giaá töåc vúái chuã nghôa yïu nûúc - chuã nghôa kïët á trõ àêìy àuã. Biïíu hiïån àùåc thuâ cuãa chuã húåp tònh yïu töåc ngûúâi mònh vúái viïåc thûâa nghôa dên töåc cuäng coá thïí laâ chuã nghôa ly nhêån quyïìn bònh àùèng cuãa töåc ngûúâi khaác. khai vaâ chuã nghôa biïåt lêåp, nhûäng thûá chuã - Chuã nghôa dên töåc hònh thaânh trïn cú nghôa naây cùæt àûát caác möëi liïn hïå tûå nhiïn súã caác cöång àöìng töåc ngûúâi hiïån thûåc, mùåc giûäa caác töåc ngûúâi vaâ laâm phûúng haåi àïën duâ noá thöíi phöìng vai troâ cuãa nhûäng khaác cöng dên cuãa moåi töåc ngûúâi. biïåt sùæc töåc vaâ nhûäng ûu thïë cuãa töåc ngûúâi Caác tû tûúãng vaâ caác giaá trõ dên töåc chuã mònh. Laåm duång tûå yá thûác sùæc töåc, tònh nghôa thûúng àûúåc giúái tinh hoa chñnh trõ â caãm yïu töí quöëc, sûå giöëng nhau vïì ngön vaâ nhûäng ngûúâi cêìm quyïìn tuyïn truyïìn ngûä, vùn hoáa sùæc töåc, v.v., chuã nghôa dên àïí thûåc hiïån caác muåc àñch võ kyã cuãa mònh töåc chuyïín hoáa chuáng thaânh lêåp trûúâng laâ: biïån minh cho mûu àöì cêìm quyïìn cuãa thuâ àõch, hiïëu chiïën àöëi vúái caác töåc ngûúâi mònh, kiïån toaân tñnh húåp thûác cho sûå khaác. Xeát vïì baãn chêët, chuã nghôa dên töåc thöëng trõ cuãa mònh, laâm cho nhên dên sao mang tñnh xung àöåt, vò noá chia moåi ngûúâi nhaäng nhûäng thêët baåi trong chñnh saách thaânh “quên ta” vaâ “quên noá”, “chuáng ta” cuãa mònh bùçng caách tòm kiïëm keã thuâ laâ töåc vaâ “chuáng noá”, “ngûúâi cuãa ta” vaâ “ngûúâi cuãa ngûúâi khaác, xêm chiïëm cuãa cai cuãa ngûúâi ã noá”, “baån” vaâ “keã thuâ”, àem àöëi lêåp moåi khaác, thûåc hiïån caác kïë hoaåch haáo danh ngûúâi vúái nhau theo dêëu hiïåu sùæc töåc. cuãa baãn thên nhùçm taåo dûång möåt “àaåi Song, chuáng ta khöng àûúåc pheáp quïn cûúâng quöëc”, v.v.. Chuã nghôa dên töåc coá möåt thûåc tïë laâ, “chuã nghôa dên töåc” theo khaã nùng huy àöång lúán. Laåm duång tònh quan niïåm hiïån àaåi àaä ra àúâi vúái tû caách caãm yïu töí quöëc, yïu sùæc töåc, yïu caác möåt hònh thûác chöëng laåi aáp bûác sùæc töåc vaâ truyïìn thöëng vaâ vùn hoáa sùæc töåc möåt caách tònh traång mêt quyïìn cuãa töåc ngûúâi. Tiïìn ë tûå nhiïn, laåm duång sûå thöëng nhêët vïì ngön àïì àïí chuã nghôa dên töåc xuêët hiïån laâ sûå ngûä, tön giaáo, lúåi ñch töåc ngûúâi, v.v., cuäng phaát triïín giao tiïëp giûäa àaåi diïån caác töåc nhû laåm duång sûå khöng hiïíu biïët cuãa caác ngûúâi vaâ sûå hònh thaânh tñnh nhêët thïí töåc ngûúâi khaác, laåm duång thaái àöå khöng chung vïì sùæc töåc úã hoå. Vöën àûúåc àõnh hûúáng tin tûúãng àöëi vúái hoå vaâ àöëi vúái moåi caái chöëng laåi aáp bûác töåc ngûúâi, lïå thuöåc, thuöåc “khöng phaãi cuãa mònh”, chuã nghôa dên töåc 74
  8. CHUÃ NGHÔA DÊN TÖÅC VAÂ VÊËN ÀÏÌ QUAN HÏÅ GIÛÄA... coá khaã nùng reo rùæc sûå thuâ àõch sêu sùæc cêìn phaãi àaánh baåi chuã nghôa dên töåc heåp hoâi vaâ nhûäng tû tûúãng tiïu cûåc, xêy dûång giûäa caác töåc ngûúâi, laâm mï muöåi nhiïìu khöëi àaåi àoaân kïët toaân dên vaâ möëi quan ngûúâi trong suöët möåt thúâi gian daâi. hïå töët àeåp giûäa àöìng baâo caác sùæc töåc, Xeát vïì baãn chêët, chuã nghôa dên töåc khöng phên biïåt àa söë hay thiïíu söë. mang tñnh phi duy lyá. Àïí luêån chûáng cho ÚÃ àêy, giaáo duåc àoáng möåt vai troâ rêët ûu thïë cuãa töåc ngûúâi mònh, noá sûã duång caác quan troång. Phaãi àêìu tû phaát triïín giaáo loaåi huyïìn thoaåi, thiïn kiïën vaâ caác khuön duåc, nêng cao trònh àöå dên trñ, tùng cûúâng mêîu khaác nhau, caác phûúng phaáp sûã duång àaâo taåo, böìi dûúäng àöåi nguä caán böå moåi sùc æ maánh khoáe àöëi vúái yá thûác con ngûúâi. Chuã töåc. Giaáo duåc luön laâ vêën àïì quan troång nghôa dên töåc khöng dung húåp àûúåc vúái àöëi vúái möîi quöëc gia. Viïåc quan têm thñch nhûäng giaá trõ chung nhên loaåi vaâ vúái thaái húåp vaâ àuáng àùæn àïën hoaåt àöång giaáo duåc àöå tön troång àöëi vúái caác quyïìn con ngûúâi. seä giuáp caác töåc ngûúâi coá àiïìu kiïån vûún lïn Minh hoåa àiïín hònh cho nhûäng hêåu quaã hoâa nhêåp vaâ thûåc hiïån quyïìn bònh àùèng phaãn nhên vùn, àêìy tiïu cûåc cuãa chuã sùæc töåc cuãa mònh trong khuön khöí möåt nghôa dên töåc hiïån àaåi laâ caác cuöåc chiïën nhaâ nûúác àa sùæc töåc vaâ gop phêìn vaâo sûå á tranh àêîm maáu, laâ doâng ngûúâi tõ naån göìm nghiïåp phaát triïín chung cuãa àêët nûúác. haâng triïåu ngûúâi, laâ tònh traång xêm phaåm Tön troång, baão lûu, phaát triïín caác giaá phöí biïën caác quyïìn con ngûúâi, laâ caác cuöåc trõ vùn hoáa truyïìn thöëng töët àeåp cuãa caác xung àöåt giûäa caác töåc ngûúâi diïîn ra liïn töåc ngûúâi trong quaá trònh xêy dûång nïìn miïn trïn nhiïìu khu vûåc thïë giúái, v.v.. vùn hoáa chung cuãa quöëc gia cuäng laâ giaãi Chuáng ta cêìn nhêån thêëy möëi nguy phaáp cêìn thiïët àïí giaãi quyïët vêën àïì sùæc hiïím êín chûáa trong chuã nghôa dên töåc, àùåc töåc, thûåc hiïån bònh àùèng dên töåc. Vùn hoa á biïåt laâ khi noá bõ caác thïë lûåc phaãn àöång laåm laâ möåt trong nhûäng yïëu töë cöët loäi vaâ sêu xa dung àïí chia reä tònh àoaân kïët giûäa caác töåc å nhêët cuãa vêën àïì sùæc töåc. Xêy dûång möåt ngûúâi anh em sinh söëng trïn maãnh àêët nïìn vùn hoáa coá nöåi dung nhên vùn sêu sùæc cuãa nhaâ nûúác Viïåt Nam. Tûâ àoá, chuáng ta vaâ àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc, kïët húåp haâi cêìn àûa ra vaâ thûåc hiïån nhûäng biïån phaáp hoâa caác giaá trõ vùn hoáa cuãa caác töåc ngûúâi thñch húåp nhùçm ngùn chùån nhûäng hïå quaã trong möåt nïìn vùn hoáa chung cuãa möåt khön lûúâng cuãa chuã nghôa dên töåc dûúái quöëc gia àa sùæc töåc, taåo àiïìu kiïån àïí caác moåi biïën tûúáng cuãa noá àïí xêy dûång möåt töåc ngûúâi phaát triïín nïìn vùn hoáa riïng cuãa nhaâ nûúác thûåc sûå maånh, dên giaâu, xaä höåi töåc ngûúâi mònh - àoá laâ möåt nöåi dung quan cöng bùçng, dên chuã vaâ vùn minh. troång haâng àêìu cuãa vêën àïì thûåc hiïån bònh Àiïìu cöët loäi úã àêy chñnh laâ chñnh saách àùèng sùæc töåc vïì vùn hoáa. Vùn hoáa gùæn liïìn bònh àùèng dên töåc. Viïåc thûåc hiïån chñnh vúái sûå töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa caác töåc saách bònh àùèng dên töåc laâ muåc tiïu coá tñnh ngûúâi. Vùn hoáa laâ möåt trong caác biïíu hiïån chiïën lûúåc, coá yá nghôa chñnh trõ, quöëc quyïìn bònh àùèng cuãa caác töåc ngûúâi. Phaát phoâng, àöëi ngoaåi sêu sùæc; noá àoâi hoãi àöíi triïín vùn hoáa caác töåc ngûúâi seä àem laåi möåt múái nhêån thûác àïí coá quan niïåm àuáng vïì nïìn vùn hoáa tñch húåp phong phuá, àa daång vêën àïì sùæc töåc vaâ bònh àùèng sùæc töåc. Trong vaâ thöëng nhêët. Àêy cuäng laâ àõnh hûúáng àöíi múái nhêån thûác vïì vêën àïì sùæc töåc, cêìn cuãa chuã nghôa àa (liïn, tñch húåp) vùn hoáa chöëng caác biïíu hiïån kyâ thõ, heåp hoâi, chia reä nhû möåt giaãi phaáp coá triïín voång nhêët àïí sùæc töåc vaâ coá thïí dêîn àïën tû tûúãng cûåc giaãi quyïët vêën àïì quan hïå liïn töåc ngûúâi àoan, ly khai. Àïí chöëng caác biïíu hiïån àoá, trong thïë giúái toaân cêu àang hònh thaânh. ì 75
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2418 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2