intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

ĐỀ TÀI: “VAI TRÒ VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA HAI NGUỒN VỐN TRONG NƯỚC VÀ NƯỚC NGOÀI TRONG VIỆC THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, LẤY THỰC TIỄN VIỆT NAM ĐỂ CHỨNG MINH”.

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

Thêm vào BST
Báo xấu
61
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

LẬT GIỞ NHỮNG TRANG SỬ VÀNG SON CỦA TOÀN DÂN TỘC VIỆT NAM, NHÂN DÂN VIỆT NAM, ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM ĐÃ ĐI QUA THẾ KỈ XX VỚI NHỮNG CHIẾN CÔNG HIỂN HÁCH VÀ NHỮNG THẮNG LỢI CÓ Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ THỜI ĐẠI - MỘT THẾ KỈ CỦA ĐẤU TRANH GIAN NAN, OANH LIỆT DÀNH LẠI ĐỘC LẬP TỰ DO, THỐNG NHẤT TỔ QUỐC VÀ BƯỚC VÀO XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI: “VAI TRÒ VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA HAI NGUỒN VỐN TRONG NƯỚC VÀ NƯỚC NGOÀI TRONG VIỆC THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, LẤY THỰC TIỄN VIỆT NAM ĐỂ CHỨNG MINH”.

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: “VAI TRÒ VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA HAI NGUỒN VỐN TRONG NƯỚC VÀ NƯỚC NGOÀI TRONG VIỆC THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, LẤY THỰC TIỄN VIỆT NAM ĐỂ CHỨNG MINH”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu  LËt gië nh÷ng trang sö vµng son cña toµn d©n téc ViÖt Nam, nh©n d©n ViÖt Nam, ®Êt n­íc ViÖt Nam ®· ®i qua thÕ kØ XX víi nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch vµ nh÷ng th¾ng lîi cã ý nghÜa lÞch sö vµ thêi ®¹i - Mét thÕ kØ cña ®Êu tranh gian nan, oanh liÖt dµnh l¹i ®éc lËp tù do, thèng nhÊt tæ quèc vµ b­íc vµo x©y dùng Chñ nghÜa x· héi. Chóng ta tù hµo vÒ d©n téc ta - Mét d©n téc anh hïng, th«ng minh vµ s¸ng t¹o, tù hµo vÒ §¶ng ta - §¶ng céng s¶n ViÖt Nam quang vinh. B­íc sang thÕ kØ XXI, C¸ch m¹ng n­íc ta võa b­íc sang thêi c¬ vËn héi lín, võa ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng nguy c¬ th¸ch thøc kh«ng thÓ xem th­êng. Cïng víi nh÷ng th¾ng lîi ®· giµnh ®­îc tõ tr­íc trong c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc, nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan träng cña thêi k× ®æi míi ®· lµm cho thÕ vµ lùc cña n­íc ta lín m¹nh lªn nhiÒu. Tõng ngµy tõng giê, ®Êt n­íc ta chuyÓn m×nh trong xu thÕ ph¸t tiÓn vµ héi nhËp. Bªn c¹nh nh÷ng c¬ héi lín vÒ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña nÒn kinh tÕ, tiÒm n¨ng lín vÒ lao ®éng, tµi nguyªn, t×nh h×nh chÝnh trÞ vµ x· héi c¬ b¶n æn ®Þnh, nh©n d©n cã phÈm chÊt tèt ®Ñp, m«i tr­êng hoµ b×nh, sù hîp t¸c liªn kÕt quèc tÕ vµ xu thÕ tÝch cùc trªn thÕ giíi t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Nh­ng h¬n bao giêi hÕt cßn cÇn cã mét c¬ chÕ qu¶n lÝ phï hîp, nh÷ng quan hÖ kinh tÕ cã hiÖu qu¶. §Æc biÖt ®Æt trong giai ®o¹n ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng d­íi chÕ ®é chñ nghÜa, ®Ó t¹o ®éng lùc còng nh­ gi¶i ph¸p cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh ®ßi hái sù ®oµn kÕt cña toµn §¶ng, toµn d©n ta trong mäi ho¹t ®éng ph¸t huy søc m¹nh toµn d©n téc, tËn dông mäi nguån lùc trong n­íc, ®ång thêi sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Mét trong nh÷ng ph­¬ng h­íng mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta nhËn ®Þnh vµ thÊy ®­îc tÇm quan träng quyÕt ®Þnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ã chÝnh lµ nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ ph¶t triÓn. Trong ®ã chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi - nghiªn cøu vÒ thùc tr¹ng vai trß còng nh­ mèi
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. quan hÖ gi÷a hai nguån vèn nµy ®Ó tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån vèn ®Çu t­ víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam. Tõ ®ã chóng ta cã ®­îc c¸i nh×n bao qu¸t vÒ t×nh h×nh kinh tÕ ®Êt n­íc, nh»m ®Èy m¹nh t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh. Qua nghiªn cøu ®Ò tµi: “ Vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, lÊy thùc tiÔn ViÖt Nam ®Ó chøng minh”. Chóng em xin tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh sau: Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung; Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn ë ViÖt Nam; Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn. Th«ng qua ®Ò tµi nµy, ngoµi nh÷ng kiÕn thøc lÝ luËn, chóng em cßn cã nh÷ng ®Þnh h­íng râ rµng còng nh­ sù t×m hiÓu chi tiÕt khi tiÕp xóc víi thùc tiÔn. Tuy nhiªn do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, chóng em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt trong c¸ch nh×n tæng thÓ. KÝnh mong thÇy gi¸o vµ c¸c b¹n nhËn xÐt ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó chóng em hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy. Chóng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung I. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i vµ b¶n chÊt cña nguån vèn ®Çu t­ (NV§T) 1. Kh¸i niÖm: 1.1 Vèn ®Çu t­: Lµ nguån lùc tÝch luü ®­îc cu¶ x· héi, c¬ së s¶n xÊt kinh doanh dÞch vô, tiÕt kiÖm cña d©n, huy ®éng tõ n­íc ngoµi ®­îc biÓu hiÖn d­íi c¸c d¹ng tiÒn tÖ c¸c lo¹i hoÆc hµng ho¸ h÷u h×nh, hµng ho¸ v« h×nh vµ hµng ho¸ ®Æc biÖt kh¸c. 1.2 Nguån vèn ®Çu t­ Lµ c¸c kªnh tËp trung vµ ph©n phèi cho vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu chung cña nhµ n­íc vµ x· héi. 2. Ph©n lo¹i NV§T 2.1 Nguån vèn trong n­íc  Nguån vèn nhµ n­íc. Nguån vèn ®Çu t­ nhµ n­íc bao gåm nguån vèn cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña nhµ n­íc vµ nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nhµ n­íc. §èi víi nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc: §©y chÝnh lµ nguån chi cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc cho ®Çu t­. §ã lµ mét nguån vèn ®Çu t­ quan träng trong chiÕn lù¬c ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mçi quèc gia. Nguån vèn nµy th­êng ®­îc sö dông cho c¸c dù ¸n kÕt cÊu kinh tÕ - x· héi, quèc phßng, an ninh, hç trî cho c¸c dù ¸n cña doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo lÜnh vùc cÇn sù tham gia cña Nhµ n­íc, chi cho c¸c c«ng t¸c lËp vµ thùc hiÖn c¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng, l·nh thæ, quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ vµ n«ng th«n. Vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc: Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi vµ më cöa, tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc ngµy cµng ®ãng vai trß ®¸ng kÓ trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc gi¶m ®¸ng kÓ viÖc bao cÊp vèn trùc tiÕp cña Nhµ n­íc. Víi c¬ chÕ tÝn dông, c¸c ®în vÞ sö dông nguån vèn nµy ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c hoµn tr¶ vèn vay. Chñ ®µu t­ lµ ng­êi vay
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vèn ph¶i tÝnh kü hiÖu qu¶ ®Çu t­, sö dông vèn tiÕt kiÖm h¬n. Vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc lµ mét h×nh thøc qu¸ ®é chuyÓn tõ h×nh thøc cÊp ph¸t ng©n s¸ch sang ph­¬ng thøc tÝn dông ®èi víi c¸c dù ¸n cã kh¶ n¨ng thu håi vèn trùc tiÕp. Nguån vèn ®Çu t­ tõ doanh nghiÖp Nhµ n­íc: §­îc x¸c ®Þnh lµ thµnh phÇn chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn n¾m gi÷ mét khèi l­îng vèn kh¸ lín. MÆc dï vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh­ng ®¸nh gi¸ mét c¸ch c«ng b»ng th× khu vùc th× khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc víi sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn ®ãng mét vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.Víi chñ tr­¬ng tiÕp tôc ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña khu vùc kinh tÕ nµy ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh, tÝch luü cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ngµy cµng gia t¨ng vµ ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo tæng quy m« vèn ®Çu t­ cña toµn x· héi.  Nguån vèn tõ khu vùc t­ nh©n. Nguån vèn tõ khu vùc t­ nh©n bao gåm phÇn tiÕt kiÖm cña d©n c­, phÇn tÝch luü cña c¸c doanh nghiÖp d©n doanh, c¸c hîp t¸c x·. Theo ®¸nh gi¸ s¬ bé, khu vùc kinh tÕ ngoµi Nhµ n­íc vÉn së h÷u mét l­îng vèn tiÒm n¨ng rÊt lín mµ cu¨ ®­îc huy ®éng triÖt ®Ó. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, mét bé phËn kh«ng nhá trong d©n c­ cã tiÒm n¨ng vÒ vèn do cã nguån thu nhËp gia t¨ng hay do tÝch luü tryuÒn thèng. Nh×n tæng quan nguån vèn tiÒm n¨ng trong d©n c­ kh«ng ph¶i lµ nhá, tån t¹i d­íi d¹ng vµng, ngo¹i tÖ, tiÒn mÆt … nguån vèn nµy xÊp xØ b»ng 80% tæng nguån vèn huy ®éng cña toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. Vèn cña d©n c­ phô thuéc vµo thu nhËp vµ chi tiªu cña c¸c hé gia ®×nh. Quy m« cña c¸c nguån tiÕt kiÖm nµy phô thuéc vµo:  Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc (ë nh÷ng n­íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp th­êng cã quy m« vµ tû lÖ tiÕt kiÖm thÊp).  TËp qu¸n tiªu dïng cña d©n c­.  ChÝnh s¸ch ®éng viªn cña Nhµ n­íc th«ng qua chÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp víi x· héi. ThÞ tr­êng vèn. ThÞ tr­êng vèn cã ý nghÜa quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nã lµ kªnh bæ sung c¸c nguån vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c chñ ®Çu t­ - bao gåm c¶ Nhµ n­íc vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. ThÞ tr­êng vèn mµ cèt lâi lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n nh­ mét trung t©m thu gom mäi nguån vèn tiÕt kiÖm cña tõng hé d©n c­, thu hót mäi nguån vèn nhµn dçi cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tµi chÝnh, chÝnh phñ trung ­¬ng vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng t¹o thµnh mét nguån vèn khæng lå cho nÒn kinh tÕ. §©y ®­îc coi lµ mét lîi thÕ mµ kh«ng mét ph­¬ng thøc huy ®éng nµo cã thÓ lµm ®­îc. 2.2 Nguån vèn n­íc ngoµi.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Cã thÓ xem xÐt nguån vèn ®Çu t­ nuíc ngoµi trªn ph¹m vi réng h¬n ®ã lµ dßng l­u chuyÓn vèn quèc tÕ (international capital flows). VÒ thùc chÊt, c¸c dßng l­u chuyÓn vèn quèc tÕ lµ biÓu thÞ qu¸ tr×nh chuyÓn giao nguån lùc tµi chÝnh gi÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Trong c¸c dßng l­u chuyÓn vèn quèc tÕ, dßng tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn ®æ vµo c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th­êng ®­îc c¸c n­íc thÕ giíi thø ba ®Æc biÖt quan t©m. Dßng vèn nµy diÔn ra víi nhiÒu h×nh thøc. Mçi h×nh thøc cã ®Æc ®iÓm, môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn riªng, kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Theo tÝnh chÊt l­u chuyÓn vèn, cã thÓ ph©n lo¹i c¸c nguån vèn n­íc ngßai chÝnh nh­ sau: - Tµi trî ph¸t triÓn vèn chÝnh thøc (ODF - official development finance). Nguån nµy bao gåm: ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA - offical development assistance) vµ c¸c h×nh thøc viÖn trî kh¸c. Trong ®ã, ODA chiÕm tû träng chñ yÕu trong nguån ODF; - Nguån tÝn dông tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i; - §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi; - Nguån huy ®éng qua thÞ tr­êng vèn quèc tÕ.  Nguån vèn ODA. §©y lµ nguån vèn ph¸t triÓn do c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c chÝnh phñ n­íc ngoµi cung cÊp víi môc tiªu trî gióp c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. So víi c¸c h×nh thøc tµi trî kh¸c, ODA mang tÝnh ­u ®·i cao h¬n bÊt cø nguån vèn ODF nµo kh¸c. Ngoµi c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i vÒ l·i suÊt, thêi h¹n cho vay t­¬ng ®èi lín, bao giê trong ODA còng cã yÕu tè kh«ng hoµn l¹i (cßn gäi lµ thµnh tè hç trî) ®¹t Ýt nhÊt 25%. MÆc dï cã tÝnh ­u ®·i cao, song sù ­u ®·i cho lo¹i vèn nµy th­êng di kÌm c¸c ®iÒu kiÖn vµ rµng buéc t­¬ng ®èi kh¾t khe (tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n, thñ tôc chuyÓn giao vèn vµ thÞ tr­êng…). V× vËy, ®Ó nhËn ®­îc lo¹i tµi trî hÊp dÉn nµy víi thiÖt thßi Ýt nhÊt, cÇn ph¶i xem xÐt dù ¸n trong ®iÒu kiÖn tµi chÝnh tæng thÓ. NÕu kh«ng viÖc tiÕp nhËn viÖn trî cã thÓ trë thµnh g¸nh nÆng nî nÇn l©u dµi cho nÒn kinh tÕ. §iÒu nµy cã hµm ý r»ng, ngoµi nh÷ng yÕu tè thuéc vÒ néi dung dù ¸n tµi trî, cßn cÇn cã nghÖ thuËt tho¶ thuËn ®Ó võa cã thÓ nhËn vèn, võa b¶o tån ®­îc nh÷ng môc tiªu cã tÝnh nguyªn t¾c.  Nguån vèn tÝn dông tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. §iÒu kiÖn ­u ®Éi dµnh cho lo¹i vèn nµy kh«ng dÔ dµng nh­ ®èi víi nguån vèn ODA. Tuy nhiªn, bï l¹i nã cã ­u ®iÓm râ rµng lµ kh«ng cã g¾n víi c¸c rµng buéc vÒ chÝnh trÞ, x· héi. MÆc dï vËy, thñ tôc vay ®èi víi nguån vèn nµy th­êng lµ t­¬ng ®èi kh¾t khe, thêi gian tr¶ nî nghiªm ngÆt, møc l·i suÊt cao lµ nh÷ng trë ng¹i kh«ng nhá ®èi víi c¸c n­íc nghÌo. Do ®­îc ®¸nh gi¸ lµ møc l·i suÊt t­¬ng ®èi cao còng nh­ sù thËn träng trong kinh doanh ng©n hµng (tÝnh rñi ro ë n­íc ®i vay, cña thÞ tr­êng thÕ giíi vµ xu h­íng l·i suÊt quèc tÕ), nguån vèn tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th­êng ®­îc sö dông chñ yÕu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu xuÊt khÈu vµ th­êng lµ ng¾n h¹n. Mét bé phËn cña nguån vèn nµy cã thÓ ®­îc dïng ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. Tû träng cña
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nã cã thÓ gia t¨ng nÕu triÓn väng t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ lµ l©u dµi, ®Æc biÖt lµ t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu cña n­íc ®i vay lµ s¸ng sña. Nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) Nguån ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã ®Æc ®iÓm c¬ b¶n kh¸c nguån vèn n­íc ngoµi kh¸c lµ viÖc tiÕp nhËn nguån vèn nµy kh«ng ph¸t sinh nî cho n­íc tiÕp nhËn. Thay v× nhËn l·i suÊt trªn vèn ®Çu t­, nhµ ®Çu t­ sÏ nhËn ®­îc phÇn lîi nhuËn thÝch ®¸ng khi dù ¸n ®Çu t­ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi mang theo toµn bé tµi nguyªn kinh doanh vµo n­íc nhËn vèn nªn cã thÓ thóc ®Èy ph¸t triÓn ngµnh nghÒ míi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh ®ßi hái cao vÒ tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ hay cÇn nhiÒu vèn. V× thÕ nguån vèn nµy cã t¸c dông cùc kú to lín ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh ë c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ .  ThÞ tr­êng vèn quèc tÕ. Víi xu h­íng toµn cÇu ho¸, mèi liªn kÕt ngµy cµng t¨ng cña c¸c thÞ tr­êng vèn quèc gia vµo hÖ thèng tµi chÝnh quèc tÕ ®· t¹o nªn vÎ ®a d¹ng vÕ c¸c nguån vèn cho mçi quèc gia vµ lµm t¨ng khèi l­îng vèn l­u chuyÓn trªn ph¹m vi toµn cÇu. Ngay t¹i nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn, dßng vèn ®Çu t­ qua thÞ tr­êng chøng kho¸n còng gia t¨ng m¹nh mÏ. MÆc dï vµo nöa cuèi nh÷ng n¨m 1990, cã sù xuÊt hiÖn cña mét sè cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh nh­ng ®Õn cuèi n¨m 1999 khèi l­îng giao dÞch chøng kho¸n t¹i c¸c thÞ tr­êng míi næi vÉn ®¸ng kÓ. Riªng n¨m 1999, dßng vèn ®Çu t­ d­íi d¹ng cæ phiÕu vµo Ch©u ¸ ®· t¨ng gÊp 3 lÇn n¨m 1998, ®¹t 15 tû USD. 3. B¶n chÊt cña nguån vèn ®Çu t­ XÐt vÒ b¶n chÊt, nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t­ chÝnh lµ phÇn tiÕt kiÖm hay tÝch luü mµ nÒn kinh tÕ cã thÓ huy ®éng ®­îc ®Ó ®­a vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. §iÒu nµy ®­îc c¶ kinh tÕ häc cæ ®iÓn, kinh tÕ chÝnh trÞ häc M¸c - Lªnin vµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i chøng minh. Trong t¸c phÈm “ Cña c¶i cña d©n téc” (1776), Adam Smith, mét ®¹i diÖn ®iÓn h×nh cña tr­êng ph¸i kinh tÕ häc cæ ®iÓn ®· cho r»ng: “TiÕt kiÖm lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp gia t¨ng vèn. Lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm ®Ó tÝch luü cho qu¸ tr×nh tiÕt kiÖm. Nh­ng dï cã t¹o ra bao nhiªu ch¨ng n÷a, nh­ng kh«ng cã tiÕt kiÖm th× vèn kh«ng bao giê t¨ng lªn”. Sang thÕ kû XIX, khi nghiªn cøu vÒ c©n ®èi kinh tÕ, vÒ c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c khu vùc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, vÒ c¸c vÊn ®Ò trùc tiÕp liªn quan ®Õn tÝch luü, C. M¸c ®· chøng minh r»ng: Trong mét nÒn kinh tÕ hai khu vùc, khu vùc I s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt vµ khu vùc II s¶n xuÊt t­ liÖu tiªu dïng. C¬ cÊu tæng gi¸ trÞ cña tõng khu vùc ®Òu bao gåm (c + v + m) trong ®ã c lµ phÇn tiªu hao vËt chÊt, (v
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + m) lµ phÇn gi¸ trÞ míi t¹o ra. Khi ®ã, ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt më réng kh«ng ngõng th× nÒn s¶n xuÊt x· héi ph¶i ®¶m b¶o (v + m) cña khu vùc I lín h¬n tiªu hao vËt chÊt (c) cña khu vùc II. Tøc lµ: (v + m)I > cII Hay nãi c¸ch kh¸c: (c + v + m)I > cII + cI §iÒu nµy cã nghÜa r»ng, t­ liÖu s¶n xuÊt ®­îc t¹o ra ë khu vùc I kh«ng chØ båi hoµn tiªu hao vËt chÊt cña toµn bé nÒn kinh tÕ (cña c¶ hai khu vùc) mµ cßn ph¶i d­ thõa ®Ó ®Çu t­ lµm t¨ng quy m« t­ liÖu s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiÕp theo. §èi víi khu vùc II, yªu cÇu ph¶i ®¶m b¶o: (c+v+m)II < (v+m)I + (v+m)2 Cã nghÜa lµ toµn bé gi¸ trÞ míi cña c¶ hai khu vùc ph¶i lín h¬n gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña khu vùc II. ChØ khi ®iÒu kiÖn nµy ®­îc tho¶ m·n, nÒn kinh tÕ míi cã thÓ dµnh mét phÇn ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng. Tõ ®ã quy m« vèn ®Çu t­ còng sÏ gia t¨ng. Nh­ vËy ®Ó ®¶m b¶o gia t¨ng nguån lùc cho s¶n xuÊt, gia t¨ng quy m« ®Çu t­, mét mÆt ph¶i t¨ng c­êng s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt ë khu vùc I, ®ång thêi ph¶i sö dông tiÕt kiÖm t­ liÖu s¶n xuÊt ë c¶ hai khu vùc. MÆt kh¸c ph¶i t¨ng c­êng s¶n xuÊt t­ liÖu tiªu dïng ë khu vùc II, thùc hµnh tiÕt kiÖm t­ liÖu tiªu dïng ë c¶ hai khu vùc. Víi ph©n tÝch nh­ trªn, chóng ta thÊy r»ng theo quan ®iÓm cña C.M¸c, con ®­êng c¬ b¶n vµ quan träng vÒ l©u dµi ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng lµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm c¶ ë trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Hay nãi c¸ch kh¸c, nguån lùc cho ®Çu t­ t¸i s¶n xuÊt më réng chØ cã thÓ ®­îc ®¸p øng do sù gia t¨ng s¶n xuÊt vµ tÝch luü cña nÒn kinh tÕ. Quan ®iÓm vÒ b¶n chÊt cña nguån vèn ®Çu t­ l¹i tiÕp tôc ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i chøng minh. Trong t¸c phÈm næi tiÕng “Lý thuyÕt tæng quan vÒ viÖc lµm, l·i suÊt vµ tiÒn tÖ” cña m×nh, Jonh Maynard Keynes ®· chøng minh ®­îc r»ng: §Çu t­ chÝnh b»ng phÇn thu nhËp mµ kh«ng ®­îc chuyÓn vµo tiªu dïng. §ång thêi «ng còng chØ ra r»ng, tiÕt kiÖm chÝnh lµ phÇn d«i ra cña thu nhËp so víi tiªu dïng. Tøc lµ: Thu nhËp = Tiªu dïng + §Çu t­ TiÕt kiÖm = Thu nhËp – Tiªu dïng Nh­ vËy: §Çu t­ = TiÕt kiÖm (I) (S) Theo Keynes, sù c©n b»ng gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­ xuÊt ph¸t tõ tÝnh song ph­¬ng cña c¸c giao dÞch gi÷a mét bªn lµ nhµ s¶n xuÊt vµ bªn kia lµ ng­êi tiªu dïng. Thu nhËp chÝnh lµ møc chªnh lÖch gi÷a doanh thu tõ b¸n hµng ho¸ hoÆc cung øng dÞch vô vµ tæng chi phÝ. Nh­ng toµn bé s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®­îc b¸n cho ng­êi tiªu dïng hoÆc cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kh¸c. MÆt kh¸c ®Çu t­ hiÖn hµnh
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chÝnh b»ng phÇn t¨ng thªm n¨ng lùc s¶n xuÊt míi trong kú. V× vËy, xÐt vÒ tæng thÓ phÇn d«i ra cña thu nhËp so víi tiªu dïng mµ ng­êi ta gäi lµ tiÕt kiÖm kh«ng thÓ kh¸c v¬Ý phÇn gia t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt mµ ng­êi ta gäi lµ ®Çu t­. Tuy nhiªn, ®iÒu kiÖn c©n b»ng trªn chØ ®¹t ®­îc trong nÒn kinh tÕ ®ãng. Trong ®ã, phÇn tiÕt kiÖm cña nÒn kinh tÕ bao gåm tiÕt kiÖm cña khu vùc t­ nh©n vµ tiÕt kiÖm cña chÝnh phñ. §iÓm cÇn l­u ý lµ tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­ xem xÐt trªn gãc ®é toµn bé nÒn kinh tÕ kh«ng nhÊt thiÕt ®­îc tiÕn hµnh bëi cïng mét c¸ nh©n hay doanh nghiÖp nµo. Cã thÓ cã c¸ nh©n, doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã cã tÝch luü nh­ng kh«ng trùc tiÕp tham gia ®Çu t­. Trong khi ®ã, cã mét sè c¸ nh©n, doanh nghiÖp l¹i thùc hiÖn ®Çu t­ khi ch­a hoÆc tÝch luü ch­a ®Çy ®ñ. Khi ®ã thÞ tr­êng vèn sÏ tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b»ng viÖc ®iÒu tiÕt nguån vèn tõ nguån d­ thõa hoÆc t¹m thêi d­ thõa sang cho ng­êi cã nhu cÇu sö dông. VÝ dô, nhµ ®Çu t­ cã thÓ ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu (trªn c¬ së mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, theo quy tr×nh nhÊt ®Þnh) ®Ó huy ®éng vèn thùc hiÖn mét dù ¸n nµo ®ã tõ c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c hé gia ®×nh - ng­êi cã vèn d­ thõa. Trong nÒn kinh tÕ më, ®¼ng thøc ®Çu t­ b»ng tiÕt kiÖm cña nÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i bao giê còng ®­îc thiÕt lËp. PhÇn tÝch luü cña nÒn kinh tÕ cã thÓ lín h¬n nhu cÇu ®Çu t­ t¹i n­íc së t¹i, khi ®ã vèn cã thÓ ®­îc chuyÓn sang cho n­íc kh¸c ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­. Ng­îc l¹i, vèn tÝch luü cña nÒn kinh tÕ cã thÓ nhá h¬n nhu cÇu ®Çu t­, khi ®ã nÒn kinh tÕ ph¶i huy ®éng tiÕt kiÖm tõ n­íc ngoµi. Trong tr­êng hîp nµy, møc chªnh lÖch gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­ ®­îc thÓ hiÖn trªn tµi kho¶n v·ng lai. CA = S – I Trong ®ã: CA lµ tµi kho¶n v·ng lai (current account) Nh­ vËy, trong nÒn kinh tÕ më nÕu nh­ nhu cÇu ®Çu t­ lín h¬n tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ vµ tµi kho¶n v·ng lai bÞ th©m hôt th× cã thÓ huy ®éng vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi. Khi ®ã ®Çu t­ n­íc ngoµi hoÆc vay nî cã thÓ trë thµnh mét trong nh÷ng nguån vèn ®Çu t­ quan träng cña nÒn kinh tÕ. NÕu tÝch luü cña nÒn kinh tÕ lín h¬n nhu cÇu ®Çu t­ trong n­íc trong ®iÒu kiÖn thÆng d­ tµi kho¶n v·ng lai th× quèc gia ®ã cã thÓ ®Çu t­ vèn ra n­íc ngoµi hoÆc cho n­íc ngoµi vay vèn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña nÒn kinh tÕ.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. II. vai trß cña nguån vèn ®Çu t­ trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ 1. Kh¸i niÖm t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn  T¨ng tr­ëng kinh tÕ th­êng ®­îc quan niÖm lµ sù t¨ng thªm (hay gia t¨ng) vÒ quy m« s¶n l­îng cña nÒn kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh  Ph¸t triÓn kinh tÕ cã thÓ hiÒu lµ mét qu¸ tr×nh lín lªn (hay t¨ng tiÕn) vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Trong ®ã bao gåm c¶ sù t¨ng thªm vÒ quy m« s¶n lù¬ng (t¨ng tr­ëng) vµ sù tiÕn bé vÒ c¬ cÊu kinh tÕ - x· héi. 2. Vai trß cña vèn ®Çu t­ tíi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ Vèn lµ ®iÒu kiÖn hµng ®Çu cña t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn ë mäi quèc gia. Riªng ®èi víi c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn, ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng cao vµ æn ®Þnh, cÇn ph¶i cã mét khèi l­îng vèn rÊt lín. §iÒu nµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n khi nghiªn cøu vai trß cña vèn ®Çu t­ víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña mäi ®Êt n­íc. 3.1 Vai trß cña vèn trong n­íc Theo kinh nghiÖm ph¸t triÓn th× ®©y lµ nguån vèn c¬ b¶n, cã vai trß quyÕt ®Þnh chi phèi mäi ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn trong n­íc . Trong lÞch sö ph¸t triÓn c¸c n­íc vµ trªnph­¬ng diÖn lý luËn chung, bÊt kú n­íc nµo còng ph¶i sö dông lùc l­îng néi bé lµ chÝnh . Sù chi viÖn bæ sung tõ bªn ngoµi chØ lµ t¹m thêi, chØ b»ng c¸ch sö dông nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc cã hiÖu qu¶ míi n©ng cao ®­îc vai trß cña nã vµ thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu quan träng ®Ò ra cña quèc gia. 3.1.1. Vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc (NSNN) §Çu t­ tõ NSNN lµ mét bé phËn quan träng trong toµn bé khèi l­îng ®Çu t­ Nã cã vÞ trÝ rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi nh»m ®Èy m¹nh ®Çu t­ cña méi thµnh phÇn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng chung cña kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt ®ång thêi trùc tiÕp t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét sè lÜnh vùc quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. theo ®óng ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . Víi vai trß lµ c«ng cô thóc ®Èy t¨ng tr­ëng, æn ®Þnh ®iÒu ®iÒu tiÕt vÜ m«, vèn t­ NSNN ®· ®­îc nhËn thøc vµ vËn dông kh¸c nhau tuú thuéc quan niÖm cña mçi quèc gia. Trong thùc tÕ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tµi kho¸, Nhµ n­íc cã thÓ quyÕt ®Þnh t¨ng, gi¶m thuÕ, quy m« thu chi ng©n s¸ch nh¾m t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã thÓ hiÖn vai trß quan träng cña NSNN víi t­ c¸ch lµ c«ng cô tµi chÝnh vÜ m« s¾c bÐn nhÊt h÷u hiÖu nhÊt, lµ c«ng cô bï ®¾p nh÷ng khiÕm khuyÕt cña thÞ tr­êng, ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i … 3.1.2 Vèn ®Çu t­ tõ c¸c doanh nghiÖp §©y lµ nguån vèn cã sù ph¸t triÓn vµ ®æi thay kh¸ m¹nh khi nÒn kinh tÕ cã sù chuyÓn biÕn. C¸c doanh nghiÖp lu«n lµ lùc l­îng ®i ®Çu trong viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, nªu g­¬ng vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ chÊp hµnh ph¸p luËt. Nªn nguån vèn xuÊt ph¸t tõ nã cã vai trß h÷u hiÖu hç trî cho sù ®Þnh h­íng ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. 3.1.3 Vèn ®Çu t­ cña nh©n d©n Nguån vèn tiÕt kiÖm cña d©n c­ phô thuéc rÊt lín vµo thu nhËp vµ chi tiªu cña c¸c hé gia ®×nh. §©y lµ mét l­îng vèn lín. Nhê cã l­îng vèn nµy mµ ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu vèn trong c¸c doanh nghiÖp, nã còng gi¶i quyÕt ®­îc mét phÇn lín c«ng ¨n viÖc lµm cho lao déng nhµn rçi trong khu vùc n«ng th«n tõ ®ã thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Nh­ vËy vèn ®Çu t­ trong n­íc lµ nguån c¬ b¶n ®¶m b¶o cho sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ mét c¸ch liªn tôc, ®­a ®Êt n­íc ®Õn sù phån vinh mét c¸ch ch¾c ch¾n vµ l©u bÒn. Tuy nhiªn trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng tÝch luü thÊp th× viÖc t¨ng c­êng huy ®éng c¸c nguån vèn n­íc ngoµi ®Ó bæ sung cã ý nghÜa rÊt quan träng. 3.2 Vai trß cña vèn n­íc ngoµi NÕu nh­ vèn trong n­íc lµ nguån cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh, cã vai trß chñ yÕu th× vèn n­íc ngoµi lµ nguån bæ sung quan träng trong nh÷ng b­íc ®i ban ®Çu t¹o ra “có hÝch” cho sù ph¸t triÓn. §iÒu nµy ®­îc thÓ nghiÖm trªn c¸c vai trß c¬ b¶n sau: Mét lµ: Bæ sung nguån vèn cho ®µu t­ khi mµ tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ cßn thÊp. §èi víi c¸c n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn, nguån vèn trong n­íc huy ®éng ®­îc chØ ®¸p øng h¬n 50% tæng sè vèn yªu cÇu. V× thÕ gÇn 50% sè vèn cßn l¹i ph¶i ®­îc huy ®éng tõ bªn ngoµi. §ã lµ lý do chóng ta ph¶i tÝch cùc thu hót vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi ( bao gåm vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc - ODA, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi - FDI…) Hai lµ: §¶m b¶o tr×nh ®é c«ng nghÖ cao phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung trªn toµn thÕ giíi. §iÒu nµy gióp ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c¸c dÞch vô cung cÊp cã chÊt l­îng vµ cho phÐp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm ®¸p øng tiªu chuÈn quèc tÕ - lµ c¬ së t¹o nªn sù bøt ph¸ trong kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong n­íc trªn thÞ tr­¬ng quèc tÕ. Ba lµ: Con ®­êng ng¾n nhÊt ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, còng nh­ b¶o ®¶m c¸c nghÜa vô vay vµ tr¶ nî nhê vµo viÖc t¨ng c­êng ®­îc n¨ng lùc xuÊt khÈu. Bèn lµ: Cã vai trß tÝch cùc trong viÖc n©ng ca« chÊt l­îng nguån nh©n lùc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ . §i s©u t×m hiÓu ta cã thÓ nhËn râ vai trß cô thÓ cña tõng lo¹i vèn n­íc ngoµi. 3.2.1 Vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc(ODA) §©y lµ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tuy kh«ng quan träng nh­ nguån FDI song còng ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò .Chñ yÕu lµ cïng víi FDI bæ sung cho vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. Ngoµi ra ODA cßn cã vai trß quan träng trong viÖc gióp c¸c n­íc nghÌo tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu khoa häc,c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Vµ cuèi cïng ODA gióp c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng ®Çu t­ ph¸t triÓn trong n­íc ë c¸c n­íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn. 3.2.2 Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) §©y lµ nguån vèn quan träng nhÊt trong sè c¸c nguån huy ®éng tõ n­íc ngoµi. Kh«ng chØ cã vai trß tÝch cùc trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, mµ biÓu hiÖn cô thÓ th«ng qua ba tiªu chÝ: - KÝch thÝch c«ng ty kh¸c tham gia ®Çu t­ - Gãp phÇn thu hót viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc - Gia t¨ng tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, do ®ã t¨ng thªm tû lÖ huy ®éng vèn trong n­íc. Ngoµi ra FDI cßn gãp phÇn quan träng vµo viÖc ®æi míi vµ n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. FDI cßn cã vai trß tÝch cùc trong viÖc gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ quan träng h¬n c¶ lµ ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc. Sè l­îng lao ®éng cã viÖc lµm vµ chuyªn m«n cao ë trong n­íc ngµy cµng t¨ng, vµ ®iÒu c¬ b¶n mµ FDI ®· lµm ®­îc ®ã lµ kh«ng chØ n©ng cao tay nghÒ mµ cßn thay ®æi t­ duy vµ phong c¸ch lao ®éng theo kiÓu c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, lµ lùc l­îng tiÕp thu chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tiÕn bé . Tõ ®ã mµ hiÖu qu¶ lµm viÖc vµ n¨ng suÊt lao ®éng còng t¨ng nªn thÓ hiÖn qua thÞ tr­êng quèc tÕ ®É chÊp nhËn s¶n phÈm cña c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nµy. ChÝnh v× vËy mµ FDI cßn cã vai trß më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Cuèi cïng, vai trß cña FDI thÓ hiÖn qua viÖc lµnh m¹nh ho¸ c¸c thÓ chÕ kinh tÕ - tµi chÝnh vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«. §Ó cã thÓ thu hót
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. FDI, chóng ta ph¶i ®øng tr­íc yªu cÇu cÊp thiÕt c¶i t¹o vµ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt nh»m x©y dùng m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn. Cã nh­ thÕ chóng ta míi lät vµo tÇm ng¾m cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. III. Mèi quan hÖ gi÷a hai nguån vèn Trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét n­íc ®ang ph¸t triÓn do møc thu nhËp thÊp nªn kh¶ n¨ng tiªu dïng vµ tÝch luü lµ rÊt khiªm tèn. Nh­ng giai ®o¹n nµy l¹i cÇn mét kho¶n vèn lín ®Ó ®Çu t­ nh»m hoµn chØnh hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh lµm nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ l©u dµi. Trong giai ®o¹n nµy th­êng tån t¹i kho¶ng c¸ch lín gi÷a ®Çu t­ víi tiÕt kiÖm, cÇn nguån bï ®¾p. H¬n n÷a trong giai ®o¹n nµy do nÒn c«ng nghiÖp cña ®Êt n­íc ch­a ph¸t triÓn nªn hµng xuÊt khÈu nÕu cã chØ ®a phÇn lµ hµng s¬ chÕ n«ng s¶n, nguyªn liÖu th«… cã gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp. Ng­îc l¹i vÒ phÝa nhËp khÈu do nhu cÇu ph¸t triÓn ®ßi hái ph¶i nhËp khÈu hµng cao cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ kÜ thuËt c«ng nghÖ… cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao. §iÒu ®ã dÉn ®Õn c¸n c©n th­¬ng m¹i, c¸n c©n thanh to¸n lu«n n»m trong t×nh tr¹ng th©m hôt. §Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n nµy, nhiÒu n­íc ®· t×m ®Õn nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m tµi trî cho nh÷ng thiÕu hôt ®ã. MÆt kh¸c víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th­êng r¬i vµo vßng luÈn quÈn Thu nhËp b×nh qu©n thÊp  TiÕt kiÖm, §Çu t­ thÊp    T¨ng tr­ëng chËm N¨ng suÊt thÊp §Ó t¹o ra sù “cÊt c¸nh” cho nÒn kinh tÕ ph¶i t×m c¸ch t¹o ra møc s¶n l­îng, møc thu nhËp ngµy cµng gia t¨ng muèn vËy cÇn ph¶i cã vèn ®Çu t­ vµ kÜ thuËt tiªn tiÕn. Vµ trong lóc nÒn kinh tÕ cßn ®ang trong tr¹ng th¸i tù ®¶m b¶o mét c¸ch khã kh¨n sù sinh tån cña m×nh, kh«ng thÓ tr«ng ®îi hoµn toµn vµo con ®­êng “ th¾t l­ng buéc bông ” tÝch luü néi bé. Mµ kh«ng ph¸t triÓn nhanh th× n­íc ®ã lu«n r¬i vµo t×nh tr¹ng r­ît ®uæi do tôt hËu ph¸t triÓn. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lóc nµy lµ c¬ së ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho sè lao ®éng th­êng lµ d­ thõa, thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng míi nh»m môc tiªu n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §©y lµ t¸c ®éng kÐp cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi võa t¹o c«ng ¨n viÖc lµm ®ång thêi lµm gia t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ ®Êt n­íc. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi khuyÕn khÝch nhËp c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn lµ c¬ së lµm gia t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, gia t¨ng s¶n l­îng lµm nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng. Trªn c¬ së ®ã lµm gia t¨ng tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ: Ng©n s¸ch Nhµ n­íc t¨ng do thu thªm thuÕ lÖ phÝ tõ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, tÝch luü d©n c­ t¨ng do thu nhËp t¨ng. Nh­ vËy nÕu sö dông tèt th× vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vÒ ng¾n h¹n lµ ®¸p øng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn, vÒ dµi h¹n gãp phÇn gia t¨ng nguån vèn tÝch luü trong n­íc. Song kh«ng ph¶i lµ lóc nµo nguån vèn n­íc ngoµi còng ®em l¹i hiÖu qu¶ nh­ mong muèn, mµ nã còng lu«n tiÒm Èn nguy c¬ lµm gia t¨ng nî
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n­íc ngoµi vµ gia t¨ng sù phô thuéc vµo nÒn kinh tÕ n­íc ngoµi. V× vËy, vÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó sö dông hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi? Mµ th«ng th­êng ®Ó vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¸t huy t¸c dông cÇn cã mét tØ lÖ vèn ®èi øng trong n­íc thÝch hîp. NghÜa lµ muèn tiÕp nhËn ®­îc vèn n­íc ngoµi th× trong n­íc còng ph¶i chuÈn bÞ s½n mét sè c¬ së nhÊt ®Þnh to¹ ®iÒu kiÖn cho vèn n­íc ngoµi ho¹t ®éng hiÖu qu¶. Theo kinh nghiÖm cña mét sè n­íc nhãm NICS th× giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tØ lÖ nµy th­êng thÊp 1/1.5 nghÜa lµ mét ®ång vèn n­íc ngoµi cÇn 1.5 ®ång vèn trong n­íc. ë giai ®o¹n sau khi c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ nghiªng vÒ ngµnh c«ng gnhiÖp chÕ biÕn cã hµm l­îng vèn vµ kÜ thuËt cao th× tØ lÖ nµy t¨ng lªn 1/2.5. Ngoµi ra vèn ®Çu t­ trong n­íc cßn ®ãng vai trß ®Þnh h­íng cho dßng ®Çu t­ n­íc ngoµi ch¶y vµo c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cÇn thiÕt. §Çu t­ trong n­íc trªn c¬ së ®Çu t­ ban ®Çu t¹o ra nh÷ng c¬ sì h¹ tÇng c¨n b¶n, ®Çu ra, ®Çu vµo…song l¹i thiÕu m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó t¹o ra s¶n phÈm ®¹t chÊt l­îng cao, mang tÝnh c¹nh tranh so víi quèc tÕ ®Ó phôc vô cho nhu cÇu xuÊt khÈu.Víi c¬ së h¹ tÇng s½n cã ®ã th× ®Çu t­ n­íc ngoµi trë nªn an toµn vµ Ýt tÝnh rñi ro h¬n, bëi v× b¶n chÊt cña dßng ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ t×m kiÕm n¬i cã tØ suÊt lîi nhuËn cao h¬n, ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn h¬n sÏ lµm ®Çu t­ n­íc ngoµi tËp trung nhiÒu h¬n. Nh­ vËy vèn trong n­íc vµ vèn n­íc ngoµi cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Nh­ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vèn n­íc ngoµi cã thÓ ®ãng vai trß xung lùc t¹o søc ®ét ph¸ cho b­íc nh¶y vät s¶n l­îng, còng nh­ nh÷ng c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc ®¹t môc tiªu t¨ng tr­ëng nhanh l©u bÒn. Song vÒ l©u dµi nã kh«ng thÓ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh so víi nguån lùc riªng cã cña ®Êt n­íc.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng vèn ®Çu t­ trong n­íc, n­íc ngoµi vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng ë ViÖt Nam Trong h¬n mét chôc n¨m trë l¹i ®©y víi viÖc chuyÓn sang hÖ thèng thÞ tr­êng më cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ.Tõ chç khñng ho¶ng thiÕu trÇm träng, ngµy nay ®êi sèng nh©n d©n ®· ®­îc n©ng lªn mét b­íc ,®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét quèc gia an toµn cho ®Çu t­ víi tèc ®é tang tr­ëng cao trong mét thêi k× dµi, nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh. §¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã lµ nhê chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta trong viÖc kh¬i th«ng nguån lùc trong n­íc tËn dông nguån lùc n­íc ngoµi.Vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®· gãp phÇn quan träng t¹o nªn tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta.T×m hiªñ vÒ thùc tr¹ng hai nguån vèn trong thêi gian qua sÏ cho chóng ta c¸ch nh×n ®óng ®¾n h¬n vÒ vai trß cña hai nguån vèn còng nh­ mèi quan hÖ gi÷a chóng.Tõ ®ã ta cã thÓ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p vÒ huy ®éng vµ sö dông hai nguån lùc nµy cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta trong thêi gian tíi. B¶ng 1: C¬ cÊu c¸c nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn N¨m TØ lÖ Tæng sè Khu vùc trong n­íc Khu TØ lÖ V§T V§T/GDP % % vùc cã trong n­íc/ Tæng sè KTNN Ngoµi QD V§TNN n­íc ngoµi 1995 27.1 100 69.6 42 27.6 30.4 2.29 1996 100 74 49.1 24.9 26 2.85 1997 28.3 100 72 49.4 22.6 28 2.57 1998 100 79.3 55.5 23.4 20.7 3.83 1999 19.7 100 82.7 58.7 24 17.3 4.78 2000 32.9 100 81.3 57.5 23.8 18.7 4.35 2001 34 100 81.6 58.1 23.5 18.4 4.43 2002 34.3 100 81.5 56.2 25.3 18.5 4.41 ¦íc 2003 35.9 100 83.5 56.5 26.7 16.5 5.06 Tæng hîp Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam I.Thùc tr¹ng vÒ nguån vèn trong n­íc §Ó kh«ng lÖ thuéc n­íc ngoµi vÒ kinh tÕ §¶ng lu«n x¸c ®Þnh nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p quan träng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ “huy ®éng tèi ®a nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhÊt lµ néi lùc, nguån lùc trong d©n vµ t¨ng søc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ ®Æc
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. biÖt lµ vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi, t¨ng c­êng qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai, ®Ò cao kØ luËt tµi chÝnh, ®Èy m¹nh thi ®ua s¶n xuÊt, thùc hµnh tiÕt kiÖm, phÊn ®Êu gi¶m béi chi”.Thùc tÕ cho thÊy tØ lÖ vèn ®Çu t­ khu vùc trong n­íc lu«n chiÕm kho¶ng trªn 70% so víi tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi vµ hiÖn nay cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng. 1.Vèn ®Çu t­ tõ khu vùc nhµ n­íc Víi chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa th× ®Çu t­ tõ khu vùc nhµ n­íc lu«n chiÕm tØ lÖ cao trong tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi, tØ lÖ nµy ®¹t kho¶ng 50% vµ hiÖn nay cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng. Giai ®o¹n 1996-2000 tØ träng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc chiÕm 54.6% so víi tæg vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi. §Õn giai ®o¹n 2001-2003 lµ 56.87%, riªng vèn ®Çu t­ thùc hiÖn cña khu vùc nhµ n­íc n¨m 2003 ­íc tÝnh chiÕm 56.52% tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn.Vèn ®Çu t­ tõ khu vùc nhµ n­íc bao gåm c¸c thµnh phÇn: Ng©n s¸ch nhµ n­íc,vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña nhµ n­íc, nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nhµ n­íc. 1.1 Ng©n s¸ch nhµ n­íc (NSNN) NSNN cã vai trß lµ c«ng cô thóc ®Èy t¨ng tr­ëng, æn ®Þnh vµ ®iÒu khiÓn kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc. §Çu t­ tõ NSNN lµ mét bé phËn quan träng trong toµn bé khèi l­îng ®Çu t­, nã t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi nh»m ®Èy m¹nh ®Çu t­ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng chung cña kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt. §ång thêi NSNN còng gãp phÇn trùc tiÕp t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét sè lÜnh vùc quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o theo ®óng ®Þnh h­íng vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. HiÖn nay chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn lu«n chiÕm kho¶ng 30%. N¨m 1994 chi cña NSNN cho ®Çu t­ lµ kho¶ng 1 tû USD trong khi GDP lµ 15.5 tû USD nh­ vËy tû lÖ ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch ®¹t kho¶ng 6% GDP.Trong giai ®o¹n 1996-2000 ®Î phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ NSNN b­íc ®Çu ®­îc c¬ cÊu l¹i theo h­íng tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ h¬n.ViÖc c¶i c¸ch thuÕ giai ®o¹n 2, cïng víi triÓn khai luËt ng©n s¸ch ®· gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch. Tæng thu ng©n s¸ch t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m trªn 7% cao h¬n møc b×nh qu©n t¨ng GDP cña giai ®o¹n nµy. Chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn t¨ng lªn b×nh qu©n kho¶ng 25% GDP trong tæng chi NSNN. Trong giai ®o¹n nµy tæng nguån vèn ®Çu t­ thuéc NSNN b×nh qu©n 5 n¨m chiÕm 21.5% tæng vèn ®Çu t­ x· héi, tøc lµ kho¶ng 8 tØ USD. §Õn n¨m 2000 tû lÖ chi NSNN lµ 24.7% so víi GDP trong ®ã chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ 6.7%.Tû LÖ chi ®Çu t­ ph¸t triÓn t¨ng dÇn qua c¸c n¨m : N¨m 2000 lµ 8.4% n¨m 2002 lµ 8.2% vµ n¨m 2003 ­íc ®¹t 7.7%. Chi phÝ ®Çu t­ ph¸t triÓn cña NSNN cho c¸c ngµmh kinh tÕ th× tËp trung chñ yÕu ë lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ giao th«ng vËn t¶i, b­u chÝnh viÔn
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. th«ng chiÕm kho¶ng 35.3%, lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n kho¶ng 22.5%, cho c¸c lÜnh vùc cßn l¹i bao gåm khoa häc c«ng nghÖ, gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ , v¨n ho¸, thÓ dôc thÓ thao chiÕm kho¶ng 36.7%. Nh­ vËy nhê t¨ng ®Çu t­, sè c«ng tr×nh ®­îc ®­a vµo sö dông vµ n¨ng lùc cña hÇu hÕt c¸c ngµnh ®Òu t¨ng. GÝa trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ®Õn cuèi n¨m 2000 t¨ng kho¶ng 30% so víi 1995. §Çu t­ cho c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia ®­îc ng©n s¸ch cÊp rÊt lín: §Çu t­ cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ,ch­¬ng tr×nh 135 ®· t¹o ®­îc niÒm tin cña ®ång bµo vµ d©n téc víi §¶ng vµ Nhµ n­íc; dù ¸n trång 5 triÖu ha rõng… Tuy nhiªn, vÊn ®Ò ®Æt ra víi vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn cã nguån gèc tõ NSNN lµ viÖc thùc hiÖn vÉn trong t×nh tr¹ng ph©n t¸n dµn tr¶i, thiÕu tËp trung, sè l­îng c¸c dù ¸n ngµy cµng gia t¨ng.Theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ th× n¨m 2003 c¸c bé vµ ®Þa ph­¬ng ®· bè trÝ 10600 c«ng tr×nh t¨ng 2500 c«ng tr×nh so víi n¨m 2000. Trong ®ã c¸c c«ng tr×nh do ®Þa ph­¬ng bè trÝ t¨ng 47%, nhiÒu dù ¸n lµ theo ý kiÕn chñ quan cña ngµnh ®Þa ph­¬ng.ViÖc ®Çu t­ dµn tr¶i nh­ thÕ l¹i diÔn ra trong ®iÒu kiÖn nguån ng©n s¸ch cßn nhiÒu h¹n hÑp khiÕn nhiÒu c«ng tr×nh x©y dùng dë dang n»m chê vèn g©y l·ng phÝ nguån lùc, t×nh h×nh nî ®äng vèn trong ®Çu t­ x©y dùng kh¸ cao. Theo sè liÖu cho ®Õn gi÷a n¨m 2003, ®­îc tæng hîp tõ c¸c bé,ngµnh 53/61 tØnh, thµnh phè th× sè nî nµy lªn tíi 11000 tû ®ång. Giao th«ng vËn t¶i, n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n lµ nh÷ng bé cã khèi l­¬ng nî ®äng lín. Nh­ng ®¸ng ng¹i nhÊt lµ vÊn ®Ò chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ch­a thùc sù ®­îc ®¶m b¶o. Kh«ng Ýt c«ng tr×nh míi bµn giao, ®­a vµo sö dông ch­a ®­îc bao l©u ®· nhanh chong xuèng cÊp vµ h­ háng… ViÖc sai ph¹m dÉn ®Õn nh÷ng tæn thÊt vÒ chÊt l­îng kh«ng chØ tõ phÝa c¸c ®¬n vÞ thi c«ng mµ ngay tõ c¸c ®¬n vÞ t­ vÊn thiÕt kÕ, c¸c c¬ quan thÈm tra thÈm ®Þnh kinh tÕ… ViÖc thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ trong ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n lµ mét vÊn ®Ò nhøc nhèi cÇn ®­îc tËp trung gi¶i quyÕt v× chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh t¸c ®éng ®Õn thêi gian sö dông t¹o ra tr×nh ®é vÒ c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ. Do ®ã, ®ßi hái ph¶i cã gi¶i ph¸p thiÕt thùc ®Ó sö dung cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ tõ nguån ng©n s¸ch nµy. 1.2. Vèn ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc(DNNN) Theo sè liÖu thèng kª th× n¨m 2000 cã kho¶ng 5700 DNNN, nh­ng hÇu hÕt nhá bÐ vÒ quy m«: Vèn b×nh qu©n d­íi 5 tû chiÕm 66% trong ®ã DNNNcña c¸c tØnh, thµnh phè cã vèn 1 tû chiÕm 30%, nhiÒu tØnh lµ 60%. §Õn n¨m 2001 sè DNNN gi¶m cßn 5355 vµ n¨m 2001 lµ 5364 doanh nghiÖp. §Êy lµ do chñ tr­¬ng c¬ cÊu l¹i hÖ thèng DNNN thùc hiÖn chuyÓn ®æi h×nh thøc DNNN.Tr­íc ®©y, vèn cho DNNN chñ yÕu ®­îc cÊp tõ ng©n s¸ch th× nay thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ ®Ó ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn.Tr­íc ®©y, ®a sè c¸c doanh nghiÖp ®Òu trong t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç, kho¶ng h¬n 20% g©y nªn g¸nh nÆng ho NSNN.Trong ba n¨m 1997-1999 NSNN cÊp gÇn 8000 tû ®ång trùc tiÕp cho c¸c DNNN, 1464.4 tû ®Ó bï lç nh»m
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lµm gi¶m g¸nh nÆng tµi chÝnh. Ngoµi ra, tõ n¨m 1996 chÝnh phñ cßn miÔn, gi¶m thuÕ lµ 2288 tû ®ång, xo¸ nî 1088.5 tû, khoanh nî 3392 tû, d·n nî 540 tû vµ tiÕp tôc cung cÊp 8685 tû tÝn dông ­u ®·i cho DNNN.Theo chñ tr­¬ng míi, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN cßn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, gi¶i thÓ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç keo dµi.TÝnh ®Õn hÕt 11-2000 ®· cæ phÇn ho¸ vµ chuyÓn ®æi së h÷u cho 520 doanh nghiÖp, víi tæng vèn lµ 2000 tû chiÕm 1.6% tæng sè vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc vµo khu vùc DNNN.Sau khi cæ phÇn ho¸ th× c¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu lµm ¨n cã l·i víi doanh thu t¨ng gÊp 2 lÇn, nép NSNN t¨ng 2.5 lÇn, tèc ®é t¨ng tr­ëng vèn lµ 2.5 lÇn. Víi 300 DNNN cì lín (trong ®ã cã 90 doanh nghiÖp thuéc c¸c tæng c«ng ty 90-91 ®ãng gãp trªn 80% tæng thu NSNN cña khu vùc DNNN. Vèn ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã ®­îc tõ hai nguån lµ ng©n s¸ch cÊp vµ lîi nhuËn ®Ó l¹i. HiÖn nay cßn thªm huy ®éng tõ nguån cæ phÇn ho¸. TÝnh ®Õn thêi diÓm 31/12/2002 tæng sè vèn doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ 895,2 ngh×n tØ ®ång chiÕm 62.1% so víi tæng vèn cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng 9,5% mét n¨m. §ãng gãp cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµo GDP t¨ng lªn n¨m1995 lµ 30,4% th× ®Õn 2001 lµ 30,6%. Song ë khu vùc nµy vÉn cßn nhiÒu tån t¹i, doanh nghiÖp Nhµ n­íc víi vai trß ngµy cµng lín- chØ lµ søc ng­êi c¶n trë thay v× lµ søc kÐo ®èi víi t¨ng tr­ëng. ChÝnh phñ ®æ rÊt nhiÒu vèn ®Çu t­ vµo khu vùc nµy nh»m vùc dËy, ®­a khu vùc nµy thùc hiÖn ®­îc vai trß lµ ®Çu tµu t¨ng tr­ëng lµ n¬i n¾m gi÷ vèn lín, khoa häc c«ng nghÖ tiÕn bé song sè doanh nghiÖp bÞ thua lç vÉn chiÕm 17,5% n¨m 2000 vµ 16,7% n¨m 2001, 14,7% n¨m 2002 møc lç b×nh qu©n ña mét doanh nghiÑp lµ 4 tØ dÉn ®Õn thÊt tho¸t nguån lùc hoÆc mét sè doanh nghiÖp cã l·i song bÊp bªnh, l·i cã ®­îc lµ do ®­îc b¶o hé vµ ®èi xö ­u ®·i: Nh­ c¸cnhµ m¸y ®­êng, xi m¨ng… mÆt kh¸c trong khi Nhµ n­íc víi nh÷ng nç lùc nh»m c¶i c¸ch nh÷ng doanh nghiÖp hiÖn cã vµ lµm cho nã hiÖu qu¶ h¬n th× nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc míi thµnh lËp l¹i chØ v× lÝ do cã nh÷ng dù ¸n vÒ c¬ së h¹ tÇng vµ thay thÕ nhËp khÈu. Mét sè c¬ quan thµnh lËp ra doanh nghiÖp nhµ n­íc víi t­ c¸ch lµ chñ së h÷u, kh«ng tiÕn hµnh bÊt cø nghiªn cøu thÞ tr­êng nµo cho s¶n phÈm cña m×nh. Do ®ã nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ n­íc võa thµnh lËp ®É bÞ m¾c nî, s¶n phÈm kh«ng b¸n ®­îc vµ d­ thõa c«ng suÊt. Ngoµi ra nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ n­íc n»m trong diÖn bÞ chuyÓn thÓ t×m c¸ch «m ®åm thªm chøc n¨ng c«ng Ých ®Ó ®­îc gi÷ l¹i trong tay Nhµ n­íc. Víi nh÷ng bÊt cËp trªn khu vùc nµy cÇn ph¶i cã nh÷ng c¶i c¸ch m¹nh mÏ vµ tÝch cùc h¬n. 1. Nguån vèn tõ khu vùc t­ nh©n Khu vùc t­ nh©n ViÖt nam, c¶ bé phËn doanh nghiÖp cã ®¨ng ký vµ bé phËn hé gia ®×nh phi chÝnh thøc chiÕm 40% GDP vµ 90% sè viÖc lµm n¨m 1998 khu vùc nµy cã vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kh¸ vµ cã xu h­íng ngµy cµng gia t¨ng. Chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua vµ trong thêi gian tíi lµ tiÕp tôc huy ®éng mäi nguån lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nguån vèn trong d©n. Nhµ n­íc ®· ban hµnh luËt doanh
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nghiÖp vµ ®Õn nay sau 4 n¨m thùc hiÖn ta ®· huy ®éng ®­îc trªn 10 tØ USD. Theo ®¸nh gi¸ s¬ bé khu vùc kinh tÕ ngoµi Nhµ n­íc vÉn së h÷u mét l­îng vèn tiÒm n¨ng rÊt lín mµ ch­a ®­îc huy ®éng triÖt ®Ó nguån vèn tõ khu vùc t­ nh©n bao gåm phÇn tiÕt kiÖm cña d©n c­ vµ phÇn tÝch luü cña c¸ch doanh nghiÖp d©n doanh. 2.1 TiÕt kiÖm cña khu vùc d©n c­ Cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ ®Êt n­íc mét bé phËn kh«ng nhá trong dan c­ cã tiÒm n¨ng vÒ vèn do cã nguån thu nhËp gia t¨ng hoÆc do tÝch luü truyÒn thèng. Nh×n tæng quan nguån vèn tiÒm n¨ng trong d©n c­ kh«ng ph¶i lµ nhá tån t¹i d­íi d¹ng vµng ngo¹i tÖ tiÒn mÆt. Ngu«ng vèn nµy xÊp xØ b»ng 80% tæng nguån vèn huy ®éng cña toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. §iÒu nµy ®· ®­îc thÓ hiÖn b»ng thùc tÕ, nguån vèn huy ®éng tõ tiÕt kiÖm cña d©n c­ chiÕm 80% tæng nguån vèn huy ®égn cña toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. Qua mét sè ®ît ph¸t hµnh c«ng tr¸i ®· huy ®éng mét l­îng vèn rÊt lín tõ d©n c­, chØ mét thêi gian ng¾n nh­ng sè tiÒn huy ®éng ®· lªn ®Õn hµng ngµn tØ ®ång. Víi kho¶ng 15 triÖu hé gia ®×nh ®èng gãp kho¶ng 1/3 GDP, giai ®o¹n 1996 – 2000 tiÕt kiÖm cña khu vùc d©n c­ chiÕm 15% GDP vµ xu h­íng ngµy cµng t¨ng B¶ng2 : TØ lÖ tiÕt kiÖm d©n c­ / GDP (%) 1999 2000 2001 2002 2003 TiÕtkiÖm/GDP 22% 29,6% 31,2% 32,1% TØ lÖ t¨ngGDP 4,8% 6,79% 6,89% 7,04% 7,24% Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam Khu vùc nµy cßn ®ãng gãp mét nguån thu ngo¹i tÖ kh¸ tõ l­îng kiÒu hèi chuyÓn vÒ cña ng­êi ®i xuÊt khÈu lao ®éng vµ th©n nh©n ë n­íc ngoµi. Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1999 l­îng kiÒu hèi chuyÓn vµo ViÖt Nam ®¹t 585 triÖu USD c¶ n¨m 1999 ®¹t kho¶ng 1,2 tØ USD. Nguån vèn tiÕt kiÖm cña d©n c­ gãp phÇn quan träng vµo vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn chiÕm kho¶ng 25% ngµy cµng quan träng nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay khi xu h­íng ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ang gi¶m sót th× ®©y lµ nguån bï ®¾p quan träng. Tuy nhiªn do hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam cßn ho¹t ®éng ch­a hiÖu qu¶ nªn mÆc dï thu hót ®­îc tiÕt kiÖm d©n c­ song ch­a ®Çy ®ñ, hai lµ viÖc sö dông vèn tiÕt kiÖm nµy ch­a ®¹t hiÖu qu¶ c¸c ng©n hµng hiÖn nay cßn d­ nî cho vay trong khi khu vùc t­ nh©n cÇn vèn l¹i kh«ng ®­îc vay. §©y lµ bÊt cËp cÇn gi¶i quyÕt ®Ó khai th«ng nguån lùc tõ søc d©n. 2.2 §Çu t­ cña khu vùc d©n doanh Chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua vµ trong thêi gian tíi lµ tiÕp tôc huy ®éng mäi nguån lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nguån vèn trong d©n. N¨m 1999 Nhµ n­íc ban hµnh luËt doanh nghiÖp vµ ®Õn nay sau 4 n¨m thùc hiÖn ta ®· huy ®éng ®­îc trªn 10 tØ USD
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. b×nh qu©n mçi n¨m lµ 2,5 tØ USD. N¨m 2003 ®Çu t­ cña t­ nh©n vµ d©n c­ lµ 58000 tØ ®ång t¨ng 24,9 % so víi n¨m 2002. Theo thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam th× sè l­îng c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n t¨ng lªn qua tõng n¨m, n¨m 2000 sè l­îng doah nghiÖp t­ nh©n lµ 35004 th× 2001 lµ 44314 vµ n¨m 2002 lµ 55236, tØ lÖ t¨ng sè doanh nghiÖp t­ nh©n lµ 25,6% mét n¨m (trong ®ã t¨ng nhanh nhÊt lµ c«ng ty cæ phÇn chiÕm 93,3%, c«ng ty TNHH 49,9%)ë khu vùc nµy sè doanh nghiÖp cã l·i t¨ng tõ 27916 lªn 32593 doanh nghiÖp vµ 2002 lµ 41743 doanh nghiÖp tæng møc l·i t¨ng dÇn tõ 3168 tØ ®ång lªn 4753 tØ vµ 7024 tØ, l·i b×nh qu©n cña mét doanh nghiÖp t¨ng lªn tõ 0,11 tØ ®Õn 0,15 tØ vµ 0,17 tØ. Vµ khu vùc doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh n¨m 1995 gãp 54,7% GDP vµ n¨m 2001 gãp 46,8% GDP. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh tiÒm n¨ng ph¸t triÓn to lín cña khu vùc nµy. Khu vùc t­ nh©n n¨ng ®éng cã thÓ t¨ng tr­ëng nhanh vµ t¹o viÖc lµm mµ kh«ng cÇn cã sù hç trî nµo tõ ng©n s¸ch hay gÇn gièng ng©n s¸ch. NÕu t¹o ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng vµ tÝnh hiÖu râ rµng tõ phÝa chÝnh phñ. Tèc ®é t¨ng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn vña khu vùc ngoµi quèc doanh hiÖn nay lµ cao nhÊt n¨m 2002 t¨ng 18,3 so víi n¨m tr­íc vµ n¨m 2003 t¨ng 25% so víi n¨m tr­íc mÆc dï cã nhiÒu tiÕn bé vÒ t¨ng tr­ëng chuyÓn dÞch c¬ cÊu song còng cßn tån t¹i nhiÒu yÕu kÐm vµ bÊt cËp. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã qui m« nhá ph©n t¸n víi c«ng nghiÖp l¹c hËu, viÖc ph¸t triÓn doanh nghiÖp cßn mang tÝnh tù ph¸t, n¨ng lùc c¹nh tranh cßn yÕu kÐm. 2. ThÞ tr­êng vèn ThÞ tr­êng vèn cã ý nghÜa quan träng trong sù nghiÖp ph¶t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng vèn mµ cèt lâi lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ trung t©m thu gom mäi nguån vèn tiÕt kiÖm cña tõng hé d©n c­, vèn nhµn rçi cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc tµi chÝnh. Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n mÆc dï ch­a ph¶t triÓn nh­ mong muèn song b­íc ®Çu ®· ®­îc triÓn khai kh¸ su«n sÎ kh«ng g©y ra nh÷ng biÕn ®éng lín hoÆc t¸c ®éng tiªu cùc tíi ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Cho ®Õn gµy 20/12/2003 thÞ tr­êng giao dÞch chøng kho¸n ®· tæ chøc ®­îc 692 phiªn giao dÞch víi tæng l­îng giao dÞch ®¹t 5189 tØ ®ång. Riªng tæng n¨m 2003 tæ chøc ®­îc 239 phiªn giao dÞch ®¹t 2991 tØ ®ång b×nh qu©n 12,5 tØ/ 1 phiªn giao dÞch. Doanh sè giao dÞch t¨ng 2,76 lÇn so víi doanh sè giao dÞch n¨m 2002. Th«ng qua b¶o l·nh ph¸t hµnh vµ ®Êu thÇu lín h¬n 100 lo¹i tr¸i phiÕu chÝnh phñ vµ niªm yÕt trªn thÞ tr­êng giao dÞch chøng kho¸n víi khèi l­îng trªn 11000 tØ. Tæng gi¸ trÞ chøng kho¸n niªm yÕt ( cæ phiÕu, tr¸i phiÕu) tÝnh theo mÖnh gi¸ lµ 12397 tØ ®ång chiÕm 2,32% GDP n¨m 2002. C«ng chóng ®· dÇn quen víi mét ph­¬ng thøc ®Çu t­ míi víi kho¶ng trªn 16000 tµi kho¶n giao dÞch trong ®ã cã 152 nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc vµ 85 nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®· gãp phÇn quan träng cho sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ trong giai
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
829 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0